N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

76

T E C H N I K A

O R T O D O N T Y C Z N A

Nie taki diabeł straszny...

Ortodoncję można pokochać – cz. IV. Hyrax

R

OZLUŹNIENIE

SZWU

PODNIEBIENNEGO

Aparat do rozerwania szwu podnie-
biennego zakładany jest na okres
od 6 tygodni do 3 miesięcy zarów-
no u dzieci, jak i u pacjentów doro-
słych. Leczenie zwężeń w zależności
od wieku pacjenta nieco różni się
od siebie:
• u dzieci, gdy organizm jest w fazie

wzrostu, rozluźnienie szwu pod-
niebiennego następuje w 1-2. dniu
leczenia,

• u dorosłych pacjentów rozluź-

nienie szwu następuje między
3. a 4. dniem.
W obu jednak przypadkach rozsze-

rzenie szwu zaczyna się od przodu
i stopniowo przesuwa ku tyłowi, two-
rząc najpierw wachlarz „V”, a następ-
nie przechodzi w kształt litery „U”.

Z

ASTOSOWANIE

Aparat ortodontyczny o tajemniczej
nazwie Hyrax zaliczany jest do apa-
ratów stałych grubołukowych. Sto-
sowany jest u pacjentów ze znacz-
nym zwężeniem szczęki, a co za tym
idzie – z wysokim gotyckim podnie-
bieniem, ze zgryzem krzyżowym
bocznym jednostronnym lub obu-
stronnym (fot. 1, 2). Należy pamiętać,
że przy każdym zwężeniu następu-
je zmniejszenie miejsca dla języka
i stłoczenie zębów.

Zadaniem aparatu typu Hyrax jest

rozszerzenie szczęki. Ekspansja od-
bywa się w dwóch etapach:
• I etap to rozluźnienie szwu podnie-

biennego,

• II etap to rozszerzenie szczęki

i ustabilizowanie jej w pożądanym
położeniu.

TITLE



Not as scary... Orthodontics

can be loved – part IV. Hyrax

SŁOWA KLUCZOWE



ortodoncja,

Hyrax

STRESZCZENIE



Artykuł jest

wprowadzeniem do tematu techniki
ortodontycznej. Autorka prezentuje
w nim zasady tworzenia i zastosowanie
aparatu Hyrax.

KEY WORDS



orthodontics, Hyrax

SUMMARY



The article

is an introduction of the orthodontic
techniques subject. The author presents
the principles of creating and using the
Hyrax.

mgr tech. dent. Joanna Janusz

C

hoć byście dali mi nie

wiem ile roboty, zawsze

będzie mi jej za mało:
gromadzenie pracy stało
się moją pasją. Obecnie
gabinet mam tak zawalony
różnymi pracami, że szpilki
byś nie wetknął. Jeśli tak
dalej pójdzie, będę musiał

w najbliższej przyszłości

pomyśleć o przybudówce
–

Jerome Klapka Jerome

fot. ar

chiwum autora

1

2

4

3

5

/ 2 0 1 3

77

T E C H N I K A

O R T O D O N T Y C Z N A

Działając siłami poprzecznymi na
zęby i wyrostki kostne, Hyrax po-
woduje oddalenie się ich od siebie,
skutkiem czego jest poszerzenie dna
jamy nosowej, co wpływa na popra-
wę czynności oddechowych.

W

YKONANIE

Wykonanie aparatu stałego grubo-
łukowego zaczynamy tak jak w każ-
dym przypadku od odlania modeli
gipsowych. W zależności od rodza-
ju materiału użytego do wykonania
pracy Hyrax dzielimy na:
• lutowany i mocowany na pierście-

niach metalowych (fot. 3),

• akrylowy (fot. 4).

W obu jednak przypadkach stoso-

wana jest ta sama śruba (fot. 5).

Ramiona śr uby należy dogiąć

w ten sposób, aby zarówno część
rozkręcana, jak i ramiona nie doty-
kały śluzówki (fot. 6, 7). Ramiona
śruby przegięte są od zębów szó-
stych ku przodowi tak, aby znaj-
dowały się na największej wypu-
kłości zębów. W przedstawionym
przypadku pacjent przez ciągłe ssa-

nie kciuka poza zwężeniami łuków
ma zgryz otwarty, dlatego zastoso-
wana została pionowa zapora dla
języka.

Obrysowujemy zasięg płyty i przy-

stępujemy do akrylowania – w tym
przypadku metodą posypywania
(fot. 8). Akryl obejmuje zęby zarów-
no od strony żującej (powierzchnia

nagryzowa płaska), jak i ze strony
wargowej do największej wypu-
kłości zęba i strony podniebiennej,
schodząc na wyrostki (fot. 9).

Powierzchnia nagryzowa płaska nie

dopuszcza do zaklinowania guzkowe-
go w trakcie rozszerzania szczęk, a za-
pora jest barierą dla kciuka małego
pacjenta (fot. 10, 11, 12).

‰

5

6

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

78

T E C H N I K A

O R T O D O N T Y C Z N A

7

8

5

/ 2 0 1 3

79

T E C H N I K A

O R T O D O N T Y C Z N A

9

10

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

80

T E C H N I K A

O R T O D O N T Y C Z N A

11

12