mgr inż. Stanisław Nawrat – ZKWK Jastrzębie
mgr inż. Wacław Żyła – KWK „Manifest Lipcowy”

Likwidacja pól pożarowych w kopalniach ZKWK

w Jastrzębiu w latach 1979-1984

- 2 -

1. Wprowadzenie

W latach 1979-

1984 (I półrocze) w kopalniach Zrzeszenia Kopalń Węgla

Kamiennego w Jastrzębiu zaistniało 26 pożarów podziemnych, tj. 14
endogenicznych oraz 12 egzogenicznych. Stan ilościowy pożarów oraz
utworzonych i zlikwidowanych pól pożarowych, w analizowanym okresie,
przedstawiał się następująco:

Rok

Ilość pożarów

Ilość pól pożarowych

endog.

egzog.

ogółem

stan

początkowy

utworzone

zlikwido-

wane

stan

końcowy

1979

2

2

4

-

2

1

1

1980

3

2

5

1

1

-

2

1981

5

4

9

2

4

2

4

1982

4

4

8

4

1

2

3

1983

-

-

-

3

-

2

1

1984

-

-

-

1

-

1

-

RAZEM:

14

12

26

8

8

Na ogólną ilość 26 pożarów, w sposób aktywny udało się ugasić 18

pożarów, natomiast 8 pożarów wymagało pasywnego gaszenia i utworzenia
mniej lub bardziej rozległych pól pożarowych.

Otamowane pola pożarowe stanowiły potencjalne zagrożenie dla ruchu

kopalń oraz blokowały pozostawiony w nich sprzęt i urządzenia a także
krępowały w znacznym stopniu gospodarkę złożem.

W związku z powyższym podejmowane były działania zmierzające do

zacieśniania i likwidacji pól pożarowych.

2. Analiza czynn

ików wpływających na wznowienie pożarów

W kopalniach ZKWK w Jastrzębiu, w analizowanym okresie czasu,

przeprowadzono 16 operacji otwierania, zacieśniania lub likwidowania w/w 8 pól
pożarowych, przy czym wielokrotnie realizowano je etapami.

Należy zaznaczyć, że dla każdego pola pożarowego był opracowywany,

nierzadko alternatywnie, program obejmujący sposoby otwierania, zacieśniania i
likwidacji pola z uwzględnieniem ewentualnej konieczności powtórnego
zastosowania aktywnego i pasywnego sposobu gaszenia po

żaru.

Krótką

charakterystykę

poszczególnych

przypadków

otwierania,

zacieśniania i likwidacji w/w pól pożarowych przedstawiono na rys.1-9.

Szczegółowa analiza danych i informacji uzyskanych z w/w 16 operacji

wykazała, że na wznowienie pożaru największy wpływ posiadają m.in.
następujące czynniki:



rodzaj pożaru,



stan pożaru,

- 3 -



czas zamknięcia pola pożarowego,



sposób przewietrzania pola pożarowego z uwzględnieniem ewentualnego
dozowania do pola metanu lub gazów obojętnych.

2.1. Rodzaj pożaru

Biorąc pod uwagę przyczynowość, pożary można podzielić na

endogeniczne i egzogeniczne.

Rozwinięte pożary endogeniczne i egzogeniczne posiadają wiele cech

wspólnych i w zakresie pasywnego gaszenia nie różnią się od siebie.

Spośród 8 utworzonych pól pożarowych, 4 były następstwem pożarów

endogenicznych a 4 egzogenicznych. Na ogólną ilość 16 przypadków otwierania
w/w pól pożarowych, wznowienie pożaru nastąpiło 2-krotnie w polach po
pożarach endogenicznych. W pozostałych 14 przypadkach, tj. w 6 polach po
pożarach endogenicznych i w 8 polach po pożarach egzogenicznych, nie
nastąpiło wznowienie pożaru.

Z powyższego wynika, że przy otwieraniu pól pożarowych po pożarach

endogenicznych istnieje większe prawdopodobieństwo wznowienia się pożaru.
Spowodowane to jest m.in. tym, że w przypadku pożarów endogenicznych
bardzo trudno jest dokładnie zlokalizować miejsce ogniska pożaru, co komplikuje
zastosowanie w sposób precyzyjny właściwych środków gaszenia aktywnego,
np. schładzania, podsadzania, zatapiania a równocześnie metody gaszenia
pasywnego mogą być niekiedy mało skuteczne.

2.2. Stan pożaru

Jednym z podstawowych czynników decydujących o wyborze sposobu

otwierania pola pożarowego i prowadzenia akcji jest prawidłowa ocena stanu
pożaru. Aktualne metody oceny pożaru określają jego stan w oparciu o:



stężenia gazów za tamami pożarowymi,



temperatury gazów za tamami pożarowymi,



temperatury wody wypływającej zza tam pożarowych.

Dla rozległych pól pożarowych metody te umożliwiają zasadnicze dokonanie

oceny stanu pożaru jedynie w sposób pośredni i nie pozwalają określić
bezpośrednio parametrów ogniska pożaru, np. jego temperatury. Znajomość
rozkładu temperatur w polu pożarowym ma decydujące znaczenie m.in. dla
oceny możliwości wznowienia pożaru i stopnia zagrożenia wybuchowego.

Dokładniejsze informacje w zakresie stężeń gazów oraz temperatury

powietrza (gazów) i górotworu można uzyskać z otworów kontrolnych,
wierconych w rejon ogniska pożaru, co jest możliwe jedynie wtedy, gdy miejsce
pożaru zostało dokładnie zlokalizowane.

Na 16 przypad

ków zacieśniania i likwidacji pól pożarowych, 13-krotnie

otwierano pola charakteryzujące się zawartościami tlenku węgla za tamami od
0,001% do 0,9%, przy braku innych gazów pożarowych. Dla w/w przypadków
nastąpiło 2-krotne wznowienie pożaru.

Powyższe potwierdza, chociaż nie w pełni, że istnieje większe

prawdopodobieństwo wznowienia pożaru przy występowaniu gazów pożarowych
w polu, nawet w ilościach śladowych.

- 4 -

2.3. Czas zamknięcia pola

Pożar będący reakcją egzotermiczną wydziela duże ilości ciepła w

zale

żności od rodzaju palącego się materiału. Ciepło jest odprowadzane z

gazami pożarowymi oraz w wyniku wymiany ciepła między ogniskiem pożaru
(gazami pożarowymi) a górotworem. Po otamowaniu i przy stosowaniu
pasywnego gaszenia pożaru następuje ograniczenie możliwości wychładzania
pola ponieważ zachodzi jedynie wymiana ciepła między gazami w polu
pożarowym a górotworem.

W związku z powyższym, dla danych warunków, wychładzanie pola

pożarowego uzależnione jest przede wszystkim od czasu. Proces wychładzania
można niekiedy przyspieszyć ingerując w sposób aktywny wodą lub podsadzką
w rejon pożaru.

Na 16 przypadków pola pożarowe zostały otwarte w następującym czasie

po zaistnieniu pożaru:



do 1 miesiąca

-

2-krotnie,



od 1 do 6 miesięcy

-

9-krotnie,



od 6 miesięcy do 1 roku

-

2-krotnie,



od 1 roku do 2 lat

-

2-krotnie,



powyżej 2 lat

-

1-krotnie.

Dwukrotnie nastąpiło wznowienie pożaru przy otwarciu pola do 2 miesięcy

po zaistnieniu pożaru.

Z powyższego wynika, że możliwość wznowienia pożaru maleje wraz z

wydłużaniem się czasu otamowania pola pożarowego, oczywiście zakładając, że
gaszenie pasywne jest stosowane prawidłowo.

2.4. Przewietrzanie pola pożarowego

Zacieśnianie, względnie likwidacja pól pożarowych w większości

przypadków związane są z koniecznością przewietrzania tychże pól lub ich
części, a tym samym wzrostem zawartości tlenu w wyrobiskach oraz w zrobach
w obrębie danego pola, nierzadko również w miejscu pierwotnego ogniska
pożaru.

Przy niedostatecznym wychłodzeniu zaizolowanego pola pożarowego,

względnie

braku

ostatecznego

wygaszenia

ogniska

pożaru,

każde

doprowadzenie powietrza do w/w zagrożonych miejsc może spowodować
wznowienie pożaru a ponadto może przyczynić się do wybuchu gazów
pożarowych lub metanu.

Powyższe zagrożenia wynikające z niewłaściwego lub przedwczesnego

otwarcia pola pożarowego, względnie jego części, jest szczególnie duże w
przypadku kopalń silnie metanowych.

Doprowadzenie powietrza do ewentualnych ognisk pożaru uzależnione jest

od sposobów otwierania pola pożarowego, wyszczególnionych na schemacie
pokazanym na rys.10.

Bardzo ważnym czynnikiem rzutującym na zakres przewietrzania oraz

efektywność stosowania w polu pożarowym gazów obojętnych, względnie
metanu,

jest

właściwe

i

niezmienne

ukształtowanie

potencjału

aerodynamicznego.

- 5 -

Sp

ośród 16 analizowanych akcji zacieśniania lub likwidacji pól pożarowych

w kopalniach ZKWK w Jastrzębiu, 12 prowadzonych było z przewietrzaniem pola
pożarowego (odrębnym, względnie obiegowym lub obydwoma sposobami), przy
czym jednokrotnie zastosowano dodatkowo dozowanie metanu do pola jako
środek ograniczający wzrost zawartości tlenu w najbardziej zagrożonym rejonie,
w którym istniało pierwotne ognisko pożaru. Pozostałe 4 akcje przeprowadzono
bez zastosowania przewietrzania pola pożarowego, przy czym w dwóch
przypadkach dla zwiększenia bezpieczeństwa posłużono się podawaniem gazów
obojętnych do pola pożarowego lub kesonów przy tamach pożarowych.

W oparciu o przedstawiony materiał dotyczący 16 przypadków otwierania

pól pożarowych przy zastosowaniu różnych sposobów ich przewietrzania, można
stwierdzić, co następuje:



w żadnym przypadku nie nastąpiły istotne zmiany składu gazów w polach
pożarowych przy zastosowaniu sposobu ich otwierania bez przewietrzania,



raz nastąpiło obniżenie zawartości metanu do zawartości wybuchowej w
rejonie pierwotnego ogniska pożaru, w następstwie czego dokonano
ponownego zamknięcia pola pożarowego,



dwukrotnie nastąpiło wznowienie pożaru w przypadku zastosowania
sposobów otwierania pól pożarowych z ich przewietrzaniem, tj. obiegowym
pr

zez rejon ogniska pożaru i odrębnym od strony tamy pożarowej wlotowej,



w zametanowanych polach pożarowych w przypadku ich przewietrzania
prądem obiegowym z ominięciem ogniska pożaru lub odrębnie, celowe jest
podawanie metanu lub gazów obojętnych w rejon ogniska od strony
ewentualnej migracji powietrza,



w pewnych szczególnych przypadkach możliwe jest otwieranie pól
pożarowych z przewietrzaniem odrębnym.

3. Stwierdzenia i wnioski

Doświadczenia nabyte w trakcie zacieśniania i likwidacji pól pożarowych w

kopal

niach ZKWK w Jastrzębiu pozwalają na sformułowanie następujących

stwierdzeń i wniosków:
A.

Największe prawdopodobieństwo wznowienia pożaru istnieje przy otwieraniu,
zacieśnianiu i likwidacji następujących pól pożarowych:



utworzonych po pożarach endogenicznych, zwłaszcza zrobowych, dla

których zlokalizowanie miejsca pożaru jest bardzo trudne,



charakteryzujących się krótkim okresem chłodzenia i występowaniem
nawet śladowych zawartości gazów pożarowych,



przewietrzanych w trakcie otwarcia odrębnie lub obiegowo przez
wyrobiska, w których mogą występować nie wygaszone ogniska pożaru.

B.

W kopalniach metanowych w przypadku braku absolutnej pewności o
wygaszeniu pożaru należy szeroko stosować otwieranie pól pożarowych bez
ich przewietrzania z wchodzeniem do pola poprzez specjalne kesony
wypełnione gazami obojętnymi.

C.

W czasie otwierania pola pożarowego nie należy dopuszczać do wzrostu
zawartości tlenu w rejonie pierwotnego ogniska pożaru oraz powstania
wybuchowej mieszaniny gazów, do tego celu podawanie metanu lub gazów

- 6 -

obojętnych do strefy w/w ogniska oraz prawidłową regulację pola potencjału
aerodynamicznego w sieci wentylacyjnej kopalni.

D.

Stosowane aktualnie metody oceny stanu pożaru nie pozwalają w wielu
przypadkach na dokładne określenie stężeń gazów i rozkładu temperatur w
rejonie ogniska pożaru.

E.

Likwidacja pól pożarowych, zwłaszcza w warunkach dużego zagrożenia
metanowego i wybuchowego, wymaga opracowania i wdrożenia nowych
metod oceny stanu pożaru oraz sposobów otwierania pól w celu zmniejszenia
prawdop

odobieństwa wznowienia pożarów i wystąpienia wybuchowych

mieszanin gazów.

- 7 -

A.

Otwieranie pól pożarowych z przewietrzaniem ich poprzez rejon ogniska

pożaru

Rys.1

Kopal

-nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Mosz
czenic

a”

505/1

IV

2,5

ścianowy,

podłużny

z

zawałem,

II

warstwa

po piasku

endoge

-niczny

w

zrobac

h

1 rok

CO-0,002

CH

4

-60

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

pole przewietrzono przez otwarcie przełazów w tamach

pożarowych K-1 i
K-3,
-

po przewietrzeniu zawartość CO w zrobach wzrosła, a w obiegu

była<0,002%,

-

zlikwidowano ze ściany obudowę zmechanizowaną FAZOS 12/28,

-

podsadzono zagrożony rejon,

-pole zlikwidowano.

„Jank

o-

wice”

357/

łg

I

1,4

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

endo-

ge-

niczny

w

zrobac

h

25 dni

CO-0,002

CH

4

-0

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

pole przewietrzono przez otwarcie przełazów w tamach

pożarowych TP-1
i TP-2,
-po jednej dobie

przewietrzania nastąpił wzrost gazów pożarowych

CO-0,7%,CH

4

-0,3%,H

2

-0,6%,

-

pole pożarowe zostało powtórnie zamknięte.

Rys.2

Kopal

-nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Mosz
czenic

a”

504/2

IV

2,0

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

endo-

ge-

niczny

4 lata

CO-0,0

CH

4

-50,0

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-otwarto tamy T-1 i T-2 i przewietrzono wyrobiska w polu,
-po przewietrzeniu nie stwierdzono CO,

zlikwidowano ze ściany wyposażenie, przenośnik, kombajn oraz

obudowę indywidualną

„XXX-

lecia

PRL”

przek

op

poz.7

95

-

-

egzoge
-niczny

14

m-cy

CO-0,0

CH

4

-10,0

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-otwarto tamy T-1i T-3 i przewietrzono przekop

graniczny taśmowy

poz.713,
-

nie nastąpiło reaktywowanie się pożaru

- 8 -

B.

Otwieranie pól pożarowych z ominięciem rejonu ogniska pożaru

Rys.3

Kopal

-nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Mani

-fest

Lipco-

wy”

403/1

IV

2,5

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

stropu

endoge-

niczny

5 m-cy

CO-0,002

CH

4

-50

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

pole przewietrzono przez otwarcie przełazów w tamach

pożarowych TP-3 i TP-2,
-

reaktywowanie pożaru nie nastąpiło,

-

na wlocie ściany D-5 po dwóch dobach przewietrzania nastąpił

spadek CH

4

do 5-10%,

-

w związku z tym pole zamknięto powtórnie.

„Mani

-fest

Lipco-

wy”

403/1

IV

2,5

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

stropu

endo-

ge-

niczny

3 dni

później

od po-

wyż-

szego

CO-0,002

CH

4

-40-

60

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

pole pożarowe zostało zametanowane za pomocą przewoźnej

stacji odmetanowania,
-

pole przewietrzono przez otwarcie tam pożarowych TP-2 i TP-3,

przy czym w rejon ogniska cyklicznie dozowano metan,
-

na wlocie ściany D-5 zawartość CH

4

była >20%,

-

w ścianie D-5 wykonano korek podsadzkowy TP-5 – 20m powyżej

wlotu.

Rys.4

Kopal

nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Anna

’’

713

II

2,5

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

stropu

egzo-

geniczn

y

13

m-cy

CO-0,001

CH

4

-0,5

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

bez przewietrzania wchodząc przez tamę T-7 skontrolowano stan

wyrobisk oraz wykonano dwie tamy płócienne T,
-przewietrzono wyrobiska przez otwarcie tamy T-

11, uzyskując

prąd obiegowy,
-

wykonano tamy ryglowe, zmontowano rurociąg podsadzkowy oraz

wykonano korek podsadzkowy T-

13 z pyłu dymnicowego,

-

zlikwidowano tamy pożarowe T-7, T-10

oraz zacieśniono pole do

wyrobiska między T-3 i T-13.

- 9 -

C.

Otwieranie pól z przewietrzaniem odrębnym tłoczącym od strony wylotu

Rys.5

Kopal

-nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Anna

”

703

II

1,6

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

stropu

egzoge

niczny,
taśmo-

wy

7 dni

O

2

-13,3

CO

2

-4,1

CO-0,9

CH

4

-2,9

H

2

-0,12
T

s

-

30÷50

0

C

Realizacja:
-pole p

ożarowe aż do ogniska pożaru przewietrzono lutniociągiem

tłoczącym przez otwartą tamę TG,

-

aktywnie wodą ugaszono ogniska pożaru: ratownicy w chodniku

podścianowym K

2-4

w miejscu ognisk instalowali zraszacze

wodne, do których woda była podawana po ich wycofaniu się,
-

ogniska pożaru zostały zlikwidowane , co umożliwiło

uruchomienie ściany K

2-4

z obudową zmechanizowaną.

„Bory

-

nia”

362

II

2,1

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

endoge

niczny

w

zrobac

h

3 m-ce

CO-0,002

CH

4

-0,5

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

pole przewietrzono lutniociągiem aż do miejsca likwidacji

obudowy
zmechanizowanej,
-w wyniku wytworzonej kompresji na zroby w miejscu pracy
zawartości CO były<0,002% przy braku H

2

,C

x

H

y

,

-

stosując ten sposób otwarcia zdołano odzyskać obudowę

zme

chanizowaną.

D. Otwieranie pól pożarowych z przewietrzaniem tłoczącym od strony wlotu

Rys.6

Kopal

-nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Jank

-owi-

ce”

357/

ł.g.

I

1,4

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

endo-

ge-

niczny

w

zrobac

h

2 m-ce

O

2

–5,0

CO

2

–

10,0

CO-0,0

CH

4

-0,0

H

2

-0,0

T

s

-28

0

C

Realizacja:
-

pole przewietrzono lutniociągiem tłoczącym poprzez otwartą

tamę TP-1,
-pole otwarto w celu odpompowania pompami elektrycznymi
zbiornika wodnego,
-

po dwóch dobach przewietrzania wzrosły gazy pożarowe za TP-3:

O

2

–11,01, CO

2

– 3,9, CO-0,9, CH

4

-0,8, H

2

-1,26, C

x

H

y

-0,1,

-

pole zostało ponownie zamknięte.

- 10 -

„Mani-

fest

Lipco-

wy”

403/1

IV

2,5

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

stropu

endo-

ge-

niczny

5 m-cy

CO-0,002

CH

4

-

20÷40
H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

chodnik podścianowy D-5 i odcinek ściany D-5 przewietrzono

lutniociągiem tłoczącym dozując cyklicznie metan za TP-5 w

ilościach gwarantujących utrzymanie za TP-5 zawartości
CH

4

>20%,

-

w czasie przewietrzania pola pożarowego z dozowaniem CH

4

nie

nastąpiło reaktywowanie się pożaru.

E. Otwieranie pól pożarowych bez ich przewietrzania od strony wylotu

Rys.7

Kopal

-nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Mani

-fest

Lipco-

wy”

403/1

IV

2,5

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

stropu

endo-

ge-

niczny

2 m-ce

CO-0,002

CH

4

-

40÷60
H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-do pola wchodzono poprzez keson przed TP-

1 wypełniony

azotem,
-

stosując ten sposób otwarcia w chodniku nadścianowym D-5

zmontowano 150m. rurociągu, w ścianie D-5 wykonano korek
podsadzkowy TP-4,
-

skład gazu w ścianie nie uległ zmianie.

„Anna

”

713

II

2,5

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

stropu

Egzoge

-

niczny-

taśma

12

m-cy

CO-0,001

CH

4

-0,5

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-do pola wchodzono poprzez keson przed T-12,
-

stosując ten sposób otwarcia w polu pożarowym wykonano korek

podsadzkowy T-3,
-

skład gazów w polu pożarowym nie uległ zmianie,

-

zlikwidowano tamy pożarowe T-2, T-4, T-12 .

F.

Otwieranie pól pożarowych bez ich przewietrzania od strony wylotu

Rys.8

Kopal

-nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Jank

o-

wice”

357/

ł.g.

I

1,4

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

endoge

-niczny

w

zrobac

h

21 dni

CO-0,002

CH

4

-0,1

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-d

o pola pożarowego wchodzono poprzez keson przed tamą TP-1,

-skontrolowano stan zawodnienia oraz wykonano korek
podsadzkowy z pyłu dymnicowego na wlocie do dowierzchni
ścianowej,
-

skład gazów w polu pożarowym nie uległ zmianie.

- 11 -

„Mani

-fest

Lipco-

wy”

403/1

IV

2,5

ścianowy,

podłużny

z

zawałem

endoge

niczny

w

zrobac

h

4 m-ce

CO-0,002

CH

4

-

40÷60
H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

do pola pożarowego wchodzono poprzez keson przed tamąTP-3,

spadek naporu był wyrównywany za pomocą komory despresyjnej,
-z chodn

ików podścianowych D-5 i D-7 odpompowano 1800m

3

wody pompami powietrznymi z odpompowaniem powietrza
zużytego na zewnątrz pola,
-

skład gazów w polu pożarowym nie uległ zmianie

G.

Otwieranie pól pożarowych przy pomocy specjalnych wyrobisk z ich

przewietrz

aniem z ominięciem rejonu ogniska pożaru

Rys.9

Kopal

-nia

Pokł.,

Kat.

met.

Gru-

bość

m

System
eksplo-

atacji

Rodzaj
pożaru

Czas

izolacji

Stan

pożaru

%

Schematy przewietrzania

pola

przed otwarciem

po otwarciu

„Jank

o-

wice”

357/

ł.g.

1,4

ścianowy,

po

dłużny

z

zawałem

endoge

niczny

w

zrobac

h

5 m-cy

CO-0,001

CH

4

-0,0

H

2

-0,0

C

x

H

y

-0,0

Realizacja:
-

pole pożarowe otwarto w wyniku zbicia chodnika odm strony

dowierzchni Z-

2 do chodnika taśmowego Z-1

-

pole przewietrzano z ominięciem ogniska pożaru przez otwarcie

TP-2,
-

skład gazów za TP-1, TP-3 i TP-4 nie uległ zmianie,

-

stan ten pozwolił uruchomić ścianę Z-1.

Sposoby otwierania pól pożarowych

Otwieranie z

przewietrzaniem

Za pomocą

specjalnego

wyrobiska

Otwieranie bez

przewietrzania

Obiegowym

Odrębnym

Przez

ognisko

pożaru

Z pominięciem

ogniska pożaru

Od strony

wlotowej

Od strony
wylotowej

Od strony

wlotowej

Od strony
wylotowej

Otwarcie tamy

pożarowej

Z dozowaniem

metanu lub gazów

obojętnych

Bez dozowania

metanu lub gazów

obojętnych