„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Beata Figarska - Wysocka
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót
okładzinowych
713[05].Z2.01
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Witold Kapusta
mgr inż. Bartłomiej Marcinkiewicz
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Beata Figarska – Wysocka
Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[05].Z2.01
„Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót okładzinowych”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu posadzkarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
4
2. Wymagania wstępne
6
3. Cele kształcenia
7
4. Materiał nauczania
8
4.1. Właściwości fizyczne, mechaniczne i chemiczne materiałów budowlanych
okładzinowych
8
4.1.1. Materiał nauczania
8
4.1.2. Pytania sprawdzające
10
4.1.3. Ćwiczenia
10
4.1.4. Sprawdzian postępów
11
4.2. Zasady oceny jakości i przydatności materiałów
12
4.2.1. Materiał nauczania
12
4.2.2. Pytania sprawdzające
12
4.2.3. Ćwiczenia
13
4.2.4. Sprawdzian postępów
13
4.3. Zasady przechowywania, składowania i magazynowania materiałów
14
4.3.1. Materiał nauczania
14
4.3.2. Pytania sprawdzające
15
4.3.3. Ćwiczenia
15
4.3.4. Sprawdzian postępów
16
4.4.Ogólna klasyfikacja materiałów okładzinowych
17
4.4.1. Materiał nauczania
17
4.4.2. Pytania sprawdzające
18
4.4.3. Ćwiczenia
18
4.4.4. Sprawdzian postępów
19
4.5.Materiały drewniane i drewnopochodne
20
4.5.1. Materiał nauczania
20
4.5.2. Pytania sprawdzające
21
4.5.3. Ćwiczenia
21
4.5.4. Sprawdzian postępów
22
4.6.Materiały z tworzyw sztucznych
23
4.6.1. Materiał nauczania
23
4.6.2. Pytania sprawdzające
24
4.6.3. Ćwiczenia
24
4.6.4. Sprawdzian postępów
26
4.7.Materiały mineralne i kamienne
27
4.7.1. Materiał nauczania
27
4.7.2. Pytania sprawdzające
27
4.7.3. Ćwiczenia
28
4.7.4. Sprawdzian postępów
29
4.8 Materiały pomocnicze i wykończeniowe
30
4.8.1. Materiał nauczania
30
4.8.2. Pytania sprawdzające
31
4.8.3. Ćwiczenia
31
4.8.4. Sprawdzian postępów
32
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
4.9.Narzędzia pomiarowe
33
4.9.1. Materiał nauczania
33
4.9.2. Pytania sprawdzające
33
4.9.3. Ćwiczenia
34
4.9.4. Sprawdzian postępów
35
4.10.Narzędzia i sprzęt
36
4.10.1. Materiał nauczania
36
4.10.2. Pytania sprawdzające
37
4.10.3. Ćwiczenia
37
4.10.4. Sprawdzian postępów
39
4.11.Przepisy bhp
40
4.11.1. Materiał nauczania
40
4.11.2. Pytania sprawdzające
41
4.11.3. Ćwiczenia
41
4.11.4. Sprawdzian postępów
42
4.12. Instrukcje stosowania materiałów
43
4.12.1. Materiał nauczania
43
4.12.2. Pytania sprawdzające
43
4.12.3. Ćwiczenia
43
4.12.4. Sprawdzian postępów
44
4.13. Instrukcje obsługi maszyn i sprzętu
45
4.13.1. Materiał nauczania
45
4.13.2. Pytania sprawdzające
45
4.13.3. Ćwiczenia
45
4.13.4. Sprawdzian postępów
46
5. Sprawdzian osiągnięć
47
6. Literatura
52
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o dobieraniu materiałów, narzędzi
i sprzętu do robót okładzinowych, a także ułatwi Ci wykonanie okładzin oraz ich odbiór.
W poradniku zamieszczono:
−
Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
−
Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
−
Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się do
wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które
zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętów potrzebnych do realizacji ćwiczeń.
Przed ćwiczeniami zamieszczono pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do ich
wykonania. Po ćwiczeniach zamieszczony został sprawdzian postępów. Wykonując
sprawdzian postępów, powinieneś odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza, że
opanowałeś materiał albo nie.
−
Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań
testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.
−
Zamieszczona została także karta odpowiedzi.
−
Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej tej jednostki modułowej,
która umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.
−
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub
instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną
czynność.
Jednostka modułowa: Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót okładzinowych,
której treści teraz poznasz, stanowi jeden z elementów modułu 713[05].Z2 Technologie
wykonywania okładzin’’ i jest oznaczona na zamieszczonym schemacie na stronie 5.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
Schemat jednostek modułowych
713[05].Z2
Technologie
wykonywania okładzin
713[05].Z2.01
Dobieranie
materiałów,narzędzi i sprzętu
do robót okładzinowych
713[05].Z2.02
Przygotowanie zapraw, klejów
i zaczynów gipsowych
713[05].Z2.03
Wykonywanie okładzin
z materiałów mineralnych
713[05].Z2.05
Wykonywanie okładzin z drewna
i materiałów drewnopochodnych
713[05].Z2.04
Wykonywanie okładzin
z tworzyw sztucznych
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
−
rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,
−
rozpoznawać podstawowe cechy techniczne materiałów,
−
posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,
−
wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,
−
przygotowywać narzędzia i sprzęt do pracy,
−
stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
korzystać z różnych źródeł informacji.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
−
określić właściwości fizyczne, mechaniczne i chemiczne materiałów okładzinowych,
−
rozróżnić i dobierać materiały okładzinowe,
−
ocenić jakość i przydatność materiałów,
−
składować i magazynować materiały,
−
sklasyfikować materiały ze względu na pochodzenie, postać i funkcję użytkową,
−
sklasyfikować materiały ze względu na postać materiału,
−
sklasyfikować materiały ze względu na funkcję użytkową,
−
rozpoznać i zaproponować zakres stosowania tarcicy iglastej i liściastej,
−
wymienić materiały z tworzyw drzewnych,
−
wskazać przeznaczenie i zastosowanie materiałów z tworzyw drzewnych,
−
dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania okładzin z materiałów drewnianych
i drewnopochodnych,
−
rozpoznać i dobrać materiały i elementy pomocnicze,
−
rozróżnić i stosować typowe ręczne narzędzia stolarskie,
−
wymienić i rozpoznać materiały okładzinowe z tworzyw sztucznych,
−
sklasyfikować materiały ze względu na sposób i technikę mocowania,
−
określić zakres stosowania okładzin z PCV typu siding,
−
wymienić i rozróżnić mineralne materiały okładzinowe,
−
rozróżnić materiały ceramiczne, ceramiczne szkliwione, kamionkowe i szklane,
−
określić właściwości kształtek i cegieł klinkierowych,
−
dobrać płytki według jakości szkliwa, kolorów, odcieni, wzorów, równości ich
powierzchni,
−
rozróżnić i dobrać płyty oraz płytki kamienne,
−
określić właściwości i zakres stosowania płyt i płytek,
−
rozpoznać rodzaje płyt kartonowo – gipsowych,
−
dobrać rodzaje płyt kartonowo – gipsowych według funkcji użytkowych pomieszczeń,
−
oszacować ilość materiałów,
−
dobrać i zmontować rusztowanie i drabiny,
−
rozróżnić elementy rusztu drewnianego i metalowego,
−
zastosować materiały pomocnicze i wykończeniowe,
−
dobrać i posłużyć się narzędziami pomiarowymi,
−
zastosować i obsłużyć maszyny do przygotowania zapraw i mieszanek betonowych,
−
zmontować i zdemontować rusztowania,
−
zakonserwować narzędzia i sprzęt,
−
sporządzić zapotrzebowanie na materiały i narzędzia,
−
przestrzegać obowiązujących przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Właściwości fizyczne, mechaniczne i chemiczne materiałów
budowlanych okładzinowych
4.1.1. Materiał nauczania
Okładziną nazywamy element wykończenia, który zamocowany na powierzchni
elementu budynku nadaje jej wymagane cechy techniczne, użytkowe i estetyczne.
Technika okładzinowa charakteryzuje się tym, że żądane właściwości powierzchni osiąga
się w jednym procesie technologicznym przez zamocowanie materiału okładzinowego.
Materiały okładzinowe możemy podzielić w zależności od rodzaju surowca, którym
może być:
−
drewno i tworzywa drzewne,
−
tworzywa sztuczne,
−
materiały mineralne.
Każde tworzywo ma określone właściwości, które decydują o jego zastosowaniu.
Właściwości te nazywamy cechami technicznymi materiału. Dzieli się je na trzy grupy:
−
fizyczne,
−
mechaniczne,
−
chemiczne.
Do cech fizycznych zalicza się:
−
gęstość,
−
gęstość pozorną,
−
szczelność,
−
porowatość,
−
wilgotność,
−
nasiąkliwość,
−
przepuszczalność pary wodnej,
−
kapilarność,
−
higroskopijność,
−
przewodność cieplną,
−
pojemność cieplną,
−
ogniotrwałość,
−
rozszerzalność cieplną.
Do właściwości mechanicznych, decydujących o technicznej wartości materiału, należą:
−
wytrzymałość (na ściskanie, rozciąganie i zginanie),
−
odporność na zamrażanie,
−
twardość,
−
sprężystość,
−
kruchość,
−
ścieralność.
Określenie właściwości chemicznych materiału następuje tylko wtedy, gdy zachodzące
wewnątrz materiału procesy chemiczne grożą zniszczeniem lub obniżają jego wartości
użytkowe i estetyczne.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Zasady badania technicznych właściwości materiałów budowlanych okładzinowych
Drewno i wyroby drewnopochodne
Próbki drewna i materiałów drewnopochodnych pobierane do badań powinny być
reprezentatywne dla partii materiału tego samego gatunku, rodzaju bądź asortymentu. Z partii
drewna pobiera się próbki pierwotne, z których przygotowuje się próbki laboratoryjne. Przed
badaniem powinny one być poddane klimatyzowaniu. Klimatyzowanie polega na utrzymaniu
drewna w komorach, w których panuje temperatura 20
±
5
o
C, a wilgotność względna
powietrza w komorze wynosi 65
÷
75% do czasu, aż drewno osiągnie wilgotność 12
÷
13 %.
Dla drewna i wyrobów drewnopochodnych oznacza się :
−
gęstość pozorną,
−
wilgotność,
−
wytrzymałość na ściskanie,
−
wytrzymałość na ścinanie,
−
wytrzymałość na zginanie,
−
twardość,
−
nasiąkliwość.
Tworzywa sztuczne
W skład partii do pobrania próbek powinny wchodzić materiały o tej samej barwie
i o tym samym wzorze.
Rozpoznawanie tworzyw termoplastycznych i termoutwardzalnych polega na ogrzaniu
próbki w wodzie o temperaturze 40
÷
80
o
C. Jeżeli na skutek ogrzania próbka mięknie, to mamy
do czynienia z tworzywem termoplastycznym, a jeżeli nie ma właściwości mięknięcia,
tworzywo jest termoutwardzalne.
Dla tworzyw sztucznych oznacza się również:
−
wygląd zewnętrzny,
−
wytrzymałość na ściskanie,
−
wytrzymałość na zginanie,
−
twardość.
Materiały mineralne
−
do materiałów mineralnych okładzinowych należą: kamienie, ceramika i szkło.
−
dla materiałów kamiennych próbki do badań pobiera się w sposób losowy z różnych
miejsc, w taki sposób, żeby były reprezentatywne dla badanego materiału.
Oznacza się:
−
ocenę makroskopową,
−
gęstość,
−
gęstość pozorną,
−
porowatość,
−
nasiąkliwość,
−
wytrzymałość na ściskanie.
Podczas pobierania próbek ceramicznych i szklanych do badań, ustala się w sposób
losowy paczki, z których należy pobrać próbki, a następnie wybiera się je zgodnie
z wymaganiami podanymi w odpowiednich normach.
Badania cech technicznych rozpoczyna się od badania makroskopowego (wyglądu,
barwy, wymiarów czy wad), a następnie oznacza się:
−
rysy na szkliwie,
−
nasiąkliwość,
−
wytrzymałość.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz rodzaje materiałów okładzinowych?
2. Jakie znasz właściwości materiałów okładzinowych?
3. Co zaliczamy do podstawowych cech fizycznych materiałów?
4. Jakie cechy zaliczamy do właściwości mechanicznych materiałów?
5. Kiedy staje się konieczne określenie cech chemicznych?
6. Jak przygotowujemy próbki laboratoryjne materiałów drewnianych?
7. Jakie oznaczenia przeprowadzamy dla materiałów drewnianych?
8. Jak rozpoznajemy tworzywa termoplastyczne ?
9. Jakie oznaczenia przeprowadzamy dla tworzyw sztucznych?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na kartkach koloru białego są wypisane grupy cech materiałów. Na kartkach koloru
czerwonego są wypisane oznaczenia tych cech. Przyporządkuj oznaczenia do odpowiedniej
grupy cech.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z informacjami na kartkach oznaczonych kolorem białym,
2) zapoznać się z informacjami na kartkach oznaczonych kolorem czerwonym,
3) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi właściwości materiałów,
4) przyporządkować oznaczenia do odpowiednich cech materiałów,
5) zapisać spostrzeżenia w zeszycie przedmiotowym,
6) zaprezentować efekty pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
arkusze kartek koloru białego,
−
arkusze kartek koloru czerwonego,
−
zeszyt przedmiotowy,
−
artykuły piśmiennicze.
Ćwiczenie 2
Odszukaj w literaturze z rozdziału 6 zasady wykonywania oznaczenie gęstości pozornej
prostopadłościennej próbki drewnianej i wykonaj je dla przygotowanej próbki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w literaturze z rozdziału 6 zasady wykonywania oznaczenie gęstości pozornej
prostopadłościennej próbki drewnianej,
2) zapisać na kartce wzór na obliczanie gęstości pozornej,
3) zmierzyć suwmiarką potrzebne boki próbki,
4) obliczyć objętość,
5) zważyć próbkę,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
6) podać wynik w odpowiednich jednostkach.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
arkusz papieru,
−
ołówek lub długopis,
−
prostopadłościenna próbka drewniana,
−
suwmiarka,
−
waga,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Wykonaj
oznaczenie
cech
makroskopowych
płytki
ściennej przygotowanej
przez nauczyciela i sprawdź, czy są zgodne z normą.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z podstawowymi wiadomościami na temat cech makroskopowych,
2) obejrzeć bardzo dokładnie przygotowaną próbkę,
3) opisać na kartce wszystkie cechy próbki,
4) zmierzyć wymiary płytki ściennej,
5) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
6) sprawdzić czy opisane cechy spełniają założenia normowe dla danej grupy płytek
ściennych.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
płytka ścienna,
−
karta papieru,
−
ołówek lub długopis,
−
suwmiarka,
−
norma,
−
notatnik.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) rozpoznać cechy fizyczne materiałów?
2) rozpoznać cechy mechaniczne materiałów?
3) rozpoznać rodzaje materiałów okładzinowych?
4) określać cechy fizyczne, chemiczne i mechaniczne materiałów?
5) określić zasady przygotowania kamiennych próbek laboratoryjnych?
6) rozpoznać oznaczenia cech technicznych materiałów drewnianych?
7) rozpoznać oznaczenia cech technicznych materiałów kamiennych?
8) rozpoznać oznaczenia cech technicznych tworzyw sztucznych?
9) określić cechy makroskopowe materiałów okładzinowych?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
4.2. Zasady oceny jakości i przydatności materiałów
4.2.1. Materiał nauczania
Podstawowymi dokumentami dotyczącymi wymagań, jakim powinny odpowiadać
wyroby budowlane, są Polskie Normy (PN). Tworzenie ich trwa jednak latami, dlatego
wprowadzono
formuły
akceptowania
rozwiązań
materiałowych
oferowanych
w budownictwie. Są to dokumenty akceptacyjne, nazwane aprobatami technicznymi (AT),
napodstawie których w budownictwie wprowadza się nowe wyroby, jeśli nie ustawiono
jeszcze odpowiedniej normy lub nie przewiduje się jej ustanowienia.
Aprobaty techniczne udziela się dla wyrobów innowacyjnych wprowadzanych do
praktyki. Wydaje się je na 5 lat. Jej ważność może być przedłużona na kolejne lata.
Wszystkie wyroby, które są legalnie dopuszczone do stosowania, czyli spełniają
wymagania odnośnych przepisów, powinny mieć znak „B” (rys1).
Rys. 1. Oznaczenie dla wyrobów budowlanych [3, str.12]
Znak ten może być umieszczony na wyrobie, opakowaniu lub w dokumentach dołączonych
do wyrobu.
Jakość i przydatność materiałów ocenia się na podstawie badań cech technicznych
wyrobów. Ocenę wyników badania sztuk i partii przeprowadza się w ten sposób, że badaną
sztukę wyrobu budowlanego uznaje się za dobrą, jeżeli wszystkie jej sprawdziany cech
technicznych mają wynik dodatni. Badaną sztukę uznaje się za niedobrą, jeżeli choćby jedno
jej oznaczenie ma wynik ujemny. Po zbadaniu i zakwalifikowaniu każdej sztuki należy
policzyć sztuki z wadami w danej próbce.
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak nazywa się dokument dopuszczający materiały budowlane do obrotu?
2. Czy wszystkie materiały muszą mieć aprobaty techniczne?
3. Na ile lat wydaje się aprobaty techniczne?
4. Jak oznacza się wyroby, które są dopuszczone do stosowania?
5. Na podstawie jakich badań ocenia się jakość i przydatność materiału do robót
okładzinowych?
6. Kiedy partię materiałów uznajemy za dobrą?
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
4.2.3.
Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przygotowanych zestawów materiałów mineralnych i kamiennych wybierz te, które
uznasz, że mają dobrą jakość i przydatność do wykonania okładziny ściennej.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać te materiały, których wyniki badań cech technicznych są dobre,
2) zrobić notatkę w notatniku,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
zestawy materiałów,
−
notatnik,
−
przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Po obejrzeniu filmu pt. ,,Badania cech technicznych materiałów drewnianych
i drewnopochodnych”, na kartce papieru wypisz, która partia materiałów może być uznana za
dobrą.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć dokładnie film – „Badania cech technicznych materiałów drewnianych
drewnopochodnych drewnopochodnych ‘’,
2) wybrać te materiały, które spełniają polecenie z ćwiczenia,
3) zapisać na kartce swoje spostrzeżenia,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
film instruktażowy – „Badania cech technicznych materiałów drewnianych
i drewnopochodnych”,
−
kartka papieru,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 6.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) wymienić nazwę dokumentu, w którym określone są wymagania
dla materiałów?
2) określić na ile lat wydawane są aprobaty techniczne?
3) omówić oznaczenia dla materiałów budowlanych?
4) zdefiniować, kiedy dana partia materiału nie spełnia jakości?
5) ocenić jakość i przydatność materiałów z tworzyw sztucznych do robót
okładzinowych?
6) ocenić jakość i przydatność materiałów z drewna i tworzyw drzewnych
do robót okładzinowych
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
4.3. Zasady przechowywania, składowania i magazynowania
materiałów
4.3.1. Materiał nauczania.
Do okładzin należą:
−
materiały drewniane i drewnopochodne,
−
tworzywa sztuczne,
−
materiały mineralne i kamienne.
Warunki składowania, magazynowania i transportu drewna oraz wyrobów
drewnopochodnych
Podstawowym warunkiem zabezpieczania drewna przed zniszczeniem jest jego
prawidłowe wysuszenie i utrzymanie go w stanie suchym. Za drewno suche uważa się takie,
którego wilgotność nie przekracza 15%.
Składowisko powinno być zlokalizowane w miejscu suchym i otwartym, a jego obszar
podzielony na kwatery. Pozwala to na zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpożarowego
i dogodne warunki transportowe. Rozmieszczenie materiałów drzewnych na składowiskach
zależy od rodzaju materiałów, warunków transportu i ukształtowania terenu.
Wyroby z drewna takie jak: płyty, sklejki, prefabrykaty drzewne i inne asortymenty,
wymagają przechowywania w magazynach krytych. Wyroby sklejane o obrobionych
powierzchniach, ze względu na możliwość uszkodzeń krawędzi i naroży należy
przechowywać w skrzyniach, pakietach tekturowych lub wiązkach. Płyty laminowane
powinny być przechowywane na płask, na paletach lub paczkowane z zabezpieczonymi
krawędziami i narożami. Płyty laminowane pilśniowe muszą być układane laminowanymi
warstwami do siebie i przekładane miękkim, czystym papierem.
Sklejkę okleinową transportuje się luzem w krytych samochodach lub wagonach.
Składuje w pomieszczeniach o wilgotności względnej powietrza równej 60%, w stosach na
podkładach. W jednym stosie muszą znajdować się sklejki o jednakowej klasie jakości,
wymiarach i rodzaju drewna.
Warunki składowania, magazynowania i transportu tworzyw sztucznych
Wyroby z tworzyw sztucznych należy przechowywać w suchych pomieszczeniach, na
twardym i równym podłożu, w stosach, z daleka od urządzeń grzewczych.
Profile podstawowe z PVC są pakowane w wiązki po 5 lub 10 sztuk, a profile łącząco –
wykończeniowe po 10 lub 50 sztuk.
Płytki i płyty z tworzyw sztucznych transportowane i przechowywane są w pakietach
tekturowych lub skrzynkach z zabezpieczonymi narożami i krawędziami.
Warunki składowania, magazynowania i transportu materiałów mineralnych oraz
kamiennych
Warunki transportu i składowania materiałów mineralnych oraz kamiennych zależą od
wrażliwości materiału na wpływy atmosferyczne i uderzenia. Okładzinowe elementy
mineralne i kamienne powinny być transportowane i magazynowane opakowane (w pudełka
kartonowe, klatki drewniane lub metalowe). Rodzaj opakowania zależy od poszczególnych
asortymentów. Każde pudełko powinno zawierać elementy kamienne o jednakowych
wymiarach, jednego typu i asortymentu. Krawędzie i naroża muszą być zabezpieczone,
a powierzchnie wypolerowane i przełożone przekładką z miękkiego kartonu lub tektury
falistej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie drewno uważamy za suche?
2. Jakie warunki powinno spełniać składowisko dla materiałów drewnianych?
3. Jak przechowujemy płyty laminowane?
4. Jak transportujemy sklejkę?
5. Jakie warunki musi spełniać magazyn dla tworzyw sztucznych?
6. Jak przechowujemy płytki z PVC?
7. Od czego zależą warunki transportu materiałów mineralnych?
8. W jaki sposób należy transportować materiały kamienne?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wybierz z przedstawionych materiałów te, które możesz przechować w magazynie dla
materiałów drewnianych i omów sposób ich transportowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) wybrać materiały i zapisać ich nazwy,
3) podać sposób ich magazynowania,
4) wymienić sposoby transportowania wybranych materiałów,
5) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) zapisać wnioski w notatniku.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
próbki materiałów drewnianych, kamiennych i mineralnych,
−
arkusz papieru,
−
notatnik,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Przygotowane płytki ścienne zapakuj do transportu samochodem i omów sposób ich
magazynowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) podzielić płytki na grupy,
3) zapakować płytki,
4) opisać poszczególne grupy płytek,
5) opisać sposób ich transportu,
6) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
płytki ścienne różnej wielkości i barwy,
−
pudełka kartonowe,
−
kartki samoprzylepne do opisu pudełek,
−
długopis lub ołówek,
−
literatura z rozdziału 6.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) wyjaśnić, co oznacza pojęcie drewno suche?
2) wymienić warunki dla składowiska materiałów drewnianych?
3) określić warunki, jakie musi spełnić magazyn dla tworzyw sztucznych?
4) omówić sposób przechowywania sklejki?
5) omówić sposób przechowywania płytek ściennych ceramicznych?
6) omówić sposób przechowywania płyt laminowanych?
7) określić sposoby transportu materiałów kamiennych?
8) zastosować poznane wiadomości w praktyce?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
4.4. Ogólna klasyfikacja materiałów okładzinowych
4.4.1. Materiał nauczania
Charakteryzując materiały okładzinowe, możemy zastosować różne kryteria ich podziału.
Do najczęściej stosowanych zaliczamy:
−
położenie w budynku,
−
funkcję użytkową,
−
rodzaj materiału,
−
postać materiału,
−
rozwiązanie konstrukcyjne,
−
warunki technologiczne.
W zależności od położenia w budynku okładziny dzielą się na :
−
pionowe (na ścianach, słupach),
−
poziome (na posadzkach, stopniach schodów, podokiennikach),
−
podwieszone (układane od spodu poziomych lub nachylonych elementów budynku np.
podciągów, nadproży okiennych i drzwiowych).
Ze względu na główną funkcję użytkową rozróżnia się okładziny:
−
dekoracyjne,
−
dekoracyjno-ochronne (przeciwko wilgoci eksploatacyjnej, zabrudzeniu, uderzeniom,
zarysowaniu, przenikaniu dźwięku),
−
ochronne (chemoodporne, ognioodporne).
Ze względu na rodzaj materiału okładziny mogą być z:
−
drewna (boazerie),
−
płyt z tworzyw drzewnych,
−
papieru (tapety),
−
tworzyw sztucznych,
−
materiałów mineralnych (kamienia, ceramiki, szkła),
−
metali (blach i elementów listwowych aluminiowych, blach stalowych),
−
materiałów tekstylnych (tkanin, wykładzin dywanowych).
Ze względu na postać materiałów rozróżnia się okładziny z:
−
płytek (np. ceramicznych, szklanych, z PVC),
−
płyt (np. wiórowych, płyt Unilam),
−
arkuszy (np. wykładzin, folii),
−
taśm (np. papierów powlekanych),
−
listew (np. z drewna, aluminium, PVC),
−
desek (np. z drewna, z tworzyw sztucznych).
Ze względu na rozwiązanie konstrukcyjne okładziny mogą być:
−
montowane, tj. mocowane na elemencie budynku za pomocą innego materiału
(np. zaprawy, kleju, gwoździ),
−
strukturalne, tj. wtopione w tworzywo elementu prefabrykowanego w czasie jego
wytworzenia.
Ze względu na warunki technologiczne wykonania rozróżnia się okładziny:
−
z cienkich i elastycznych materiałów w postaci arkuszy, wymagających przyklejenia całą
powierzchnią do równej i gładkiej powierzchni podłoża,
−
okładziny z cienkich i elastycznych materiałów, lecz o fakturze wytłaczanej oraz
okładziny ze sztywnych materiałów w postaci płytek lub arkuszy wymagających
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
przyklejenia całą powierzchnią do równej powierzchni podłoża, które może być
równomiernie szorstkie,
−
okładziny ze sztywnych materiałów w postaci płyt lub listew mocowanych do podłoża
punktowo,
−
okładziny z płytek lub płyt osadzonych na zaprawie.
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak dzielimy okładziny ze względu na funkcję użytkową?
2. Z jakich materiałów wykonujemy okładziny?
3. W jaki sposób dzielimy okładziny uwzględniając postać materiału, z którego jest
wykonana?
4. Na czym polega rozwiązanie konstrukcyjne okładziny typu montowane?
5. Na czym polega rozwiązanie konstrukcyjne okładziny typu strukturalne?
6. Jak podzielisz okładziny ze względu na warunki technologiczne wykonania?
7. Jak podzielisz okładziny w zależności od położenia w budynku?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wybierz i nazwij 4 z przygotowanych siedmiu próbek materiałów mineralnych ze
wskazaniem kryterium stosowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać 4 próbki,
2) nadać nazwy wybranym próbkom,
3) podać kryterium stosowania,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) zapisać wnioski w notatniku.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
siedem próbek materiałów mineralnych,
−
kartka papieru,
−
ołówek lub długopis,
−
notatnik,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Sklasyfikuj materiały okładzinowe ze względu na ich funkcje użytkowe i warunki
technologiczne wykonania.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) dokonać podziału materiałów okładzinowych ze względu na ich główną funkcje
użytkową i warunki technologiczne wykonania,
2) zaprezentować wyniki swojej pracy,
3) zapisać spostrzeżenia w notatniku.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
notatnik,
−
długopis lub ołówek,
−
literatura z rozdziału 6.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) rozróżnić okładziny ze względu na ich funkcje użytkowe?
2) scharakteryzować rodzaje materiałów na okładziny?
3) określić w jakiej postaci występują materiały okładzinowe?
4) określić rozwiązania konstrukcyjne układania okładzin?
5) rozróżnić okładziny ze względu na warunki technologiczne wykonania?
6) podzielić okładziny ze względu na miejsce i sposób położenia
w budynku?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
4.5. Materiały drewniane i drewnopochodne
4.5.1. Materiał nauczania
Tarcica iglasta i liściasta. Na elementy okładzin z litego drewna (deski, listwy,
konstrukcje ramowo – płycinowe) stosuje się wysokiej jakości tarcicę liściastą (dąb, grab,
jesion, buk) i iglastą (sosna, świerk, jodła, modrzew). Gatunek drewna, jego klasa są ściśle
określone w projekcie okładziny. Drewno używane na okładziny wewnętrzne powinno mieć
wilgotność 10
÷
12 %. Z drewna wykonuje się gonty, dranice, materiały podłogowe
i okładzinowe.
Stosowanie na okładziny drewna litego jest związane z dużymi kosztami. Dlatego bardzo
często wykorzystuje się forniry. Umożliwiają one pokrywanie powierzchni elementów
wykonanych z drewna niskiej klasy jakości oraz tworzyw drzewnych, zapewniając tym
elementom atrakcyjny wygląd oraz cechy dekoracyjne odpowiadające najwyższym klasom
szlachetnych gatunków drewna.
Do wyrobów drewnopochodnych wykorzystywanych jako materiały okładzinowe
zaliczamy: płyty pilśniowe, płyty cementowo – wiórowe, płyty wiórowe.
Płyty pilśniowe twarde. Surowcem do wyrobu płyt pilśniowych jest rozwłókniona masa
drzewna pochodząca ze ścinków i odpadów drewna. Prawa powierzchnia płyt jest gładka,
a na lewej widoczny jest odcisk sita, na którym były one odwadniane w czasie prasowania.
Wymiary płyt wynoszą :
−
szerokość 1220 mm,
−
długość 2000, 2500, 3000, 3500, 5000 lub 5500 mm,
−
grubość 3,2; 5,0 lub 6,0 mm.
Oprócz zwykłych płyt pilśniowych twardych produkuje się ich uszlachetnione odmiany,
tj. płyty:
−
lakierowane – przez naniesienie powłoki z emalii termoutwardzlnej (mogą mieć
powierzchnię gładką, wytłaczaną, nacinaną lub perforowaną);
−
laminowane – przez naprasowanie na gorąco warstwy papierów nasyconych
termoutwardzalnymi żywicami, których barwa lub wzór pozostają utrwalone
na powierzchni;
−
oklejane cienkimi foliami z polichlorku winylu z nadrukowanym na powierzchni wzorem
drewnopodobnym.
Płyty wiórowe prasowane. Produkowane są z wiórów drzewnych sklejonych klejem
syntetycznym przy równoczesnym zastosowaniu prasowania i podwyższonej temperatury.
Płyty mogą być:
−
trójwarstwowe, w których warstwy zewnętrzne wykonuje się z drobniejszych
i szlachetniejszych wiórków oraz z większą ilością kleju niż warstwa środkowa,
−
jednowarstwowe.
Wymiary płyt wynoszą:
−
długość 183
÷
410 cm,
−
szerokość 120
÷
250 cm,
−
grubość 0,4
÷
4 cm.
Produkuje się również płyty uodpornione na działanie ognia.
Wyroby z korka naturalnego. Uzyskuje się z kory dębu korkowego. Pozyskuje się
z żyjących drzew co 9 lub 10 lat. Korę zdjętą z drzew sortuje się, a następnie gotuje przez
60
÷
70 minut. Proces ten pozwala na wyprostowanie kory oraz pozbycie się narośli, owadów
i mchów. Pozostałe odpady służą jako surowiec do produkcji sprasowanych płyt
izolacyjnych, boazerii i parkietów. Bloki odpadów korka po sprasowaniu, tnie się na płyty
różnej wielkości. Powierzchnie licowe mogą być polerowane, woskowane, lakierowane lub
pokryte warstwą winylu.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
4.5.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz gatunki drzew iglastych wykorzystywanych jako tarcica?
2. Jakie znasz gatunki drzew liściastych wykorzystywanych jako tarcica?
3. Jakie zastosowanie mają forniry?
4. Jak wykonuje się płyty lakierowane?
5. Jak powstają płyty laminowane?
6. Z jakich materiałów powstają płyty pilśniowe twarde?
7. W jaki sposób powstają płyty wiórowe prasowane?
8. Jakie znasz rodzaje płyt wiórowych prasowanych?
9. Jak powstają wyroby z korka?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przygotowanych próbek wybierz materiały stosowane najczęściej jako boazerie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać materiały stosowane jako boazerie,
2) napisać nazwy na kartkach samoprzylepnych,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
próbki elementów,
−
samoprzylepne kartki,
−
ołówek lub długopis,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Oblicz liczbę płyt o wymiarach 1220 x 2000 x 5,0 mm na wykonanie okładziny ściany
o powierzchni 10,0 m
2
.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obliczyć powierzchnię jednej płyty,
2) obliczyć liczbę płyt,
3) obliczenia wykonać w notatniku,
4) zaprezentować efekty swoich obliczeń.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
materiały piśmiennicze,
−
notatnik,
−
kalkulator.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) wymienić materiały z tworzyw drzewnych?
2) wskazać przeznaczenie materiałów z tworzyw drzewnych?
3) scharakteryzować rodzaje płyt pilśniowych?
4) omówić materiały, z jakich powstają płyty pilśniowe?
5) określić materiały, z jakich powstają płyty wiórowe?
6) opisać, z czego powstają płyty trójwarstwowe?
7) określić wymiary płyt wiórowych?
8) opisać zasady produkcji korka?
9) rozpoznawać i określać zakres stosowania tarcicy liściastej i glastej?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
4.6. Materiały z tworzyw sztucznych
4.6.1. Materiał nauczania
Tworzywa sztuczne są grupą materiałów, których głównym składnikiem są związki
wielkocząsteczkowe. Mogą zawierać wypełniacze, plastyfikatory lub utrwalacze oraz
barwniki. Otrzymywane przez polimeryzację prostych związków chemicznych lub
modyfikowanie naturalnych substancji wielkocząsteczkowych.
Wśród licznych odmian materiałów z tworzyw sztucznych najczęściej w robotach
okładzinowych stosuje się wyroby z polichlorku winylu, laminaty melaminowo –
formaldehydowe, elementy poliestrowe i polimetakrylanowe. Możemy je spotkać w postaci
płytek, np. sztywnych płytek z PVC, płyt płaskich lub fakturowanych (wytłaczanych,
falistych, fałdowanych itp.), elementów listwowych oraz materiałów arkuszowych
dostarczanych w rulonach, jak np. tkaniny i papiery powlekane PVC, folie spienione PVC,
folie cienkie (okleiny z PVC).
Zazwyczaj okładziny z tworzyw sztucznych wykonuje się technologią klejenia,
a w niektórych przypadkach konieczne jest ich wykończenie specjalną listwą z twardego lub
plastyfikowanego PVC albo aluminium.
Poniżej podano przykłady materiałów stosowanych w robotach okładzinowych:
−
Płytki okładzinowe płaskie. Produkowane z różnych tworzyw sztucznych kilkoma
metodami technologicznymi. Najszersze jednak zastosowanie mają płytki sztywne
z plastyfikowanego polichlorku winylu o strukturze zbliżonej do sztywnych płytek
podłogowych z PVC. Płytki mają kształt prostokąta o wymiarach 300 x 149 mm lub 250
x 124 mm i grubości 1,3 mm;
−
Płytki okładzinowe z twardego PVC. Produkuje się je metodą wytłaczania lub przez
sprasowanie ze zgrzewaniem kilku warstw folii z PVC. W celu zwiększenia sztywności
płytek, a zarazem ich wymiarów, najczęściej formuje się je metodą prasowania
próżniowego jako elementy przestrzenne, które są przystosowane konstrukcyjnie do
mocowania mechanicznego. Grubość płyt wynosi 1
÷
3 mm;
−
Laminaty. Płyty otrzymywane przez sprasowanie na gorąco pod olbrzymim ciśnieniem
arkuszy specjalnego papieru nasyconego żywicami termoutwardzalnymi. Warstwę
wierzchnią stanowi arkusz papieru z nadrukowanym wzorem, nasycony żywicą
melaminową lub żywicą fenolowo – formaldehydową (np. UNILAM). Odznaczają się
dużą wytrzymałością mechaniczną, odpornością na zarysowanie, uderzenia, działania
wody, środków myjących, czynników chemicznych oraz temperatury do 120
o
C.
Produkowane są w wymiarach:
−
długość 2800 mm,
−
szerokość 1310 mm,
−
grubość 0,5 i 4,0 mm;
−
Elementy wytłaczane z twardego PVC. Technologia wytłaczania twardego PVC
umożliwia otrzymywanie profilowanych elementów o skomplikowanym przekroju
stosunkowo dużych wymiarów. Dzięki rozwiniętej geometrii przekrojów tych elementów,
mimo cienkich ścianek (0,5
÷
2 mm), wykazują one dostateczną sztywność,
umożliwiającą mocowanie mechaniczne. Wymiary tych elementów wynoszą:
−
długość 5
÷
6 m,
−
szerokość 250
÷
300 mm;
−
Elementy wytłaczane ze zmiękczonego PVC. Przykładem jest profilowana wykładzina
poręczy balustrad schodów. Materiał dostarcza się w kręgach. Przed użyciem wymaga
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
uplastycznienia przez podgrzanie (np. przez zanurzenie w gorącej wodzie lub za pomocą
gorącego powietrza). W stanie uplastycznionym z łatwością można go nałożyć na
stalowy płaskownik poręczy. Po ostygnięciu profil zaciska się na płaskowniku. Łącząc
poszczególne odcinki na długości trzeba zgrzewać końce;
−
Tkaniny powlekane. Należą do nich materiały okładzinowe i obiciowe produkowane
metodą powlekania tkaniny bawełnianej lub z włókna syntetycznego pastą polichlorku
winylu, a następnie poddane obróbce termicznej z jednoczesnym fakturowaniem
powierzchni;
−
Folie okładzinowe z PVC. Produkuje się je ze zmiękczonego polichlorku winylu,
w postaci taśm szerokości 100
÷
280 cm i grubości 0,1
÷
0,4 mm. Folie produkowane są
w nieograniczonej liczbie barw, wzorów i faktur powierzchni. Ich odmianą są również
folie samoprzylepne, powstałe z nałożenia na jedną powierzchnię warstwy specjalnego
kleju. Warstwę kleju chroni się parafinowanym lub silikonowanym papierem, który
oddziela się od folii bezpośrednio przed jej przyklejeniem;
−
Folie ze spienionego PVC. Jest to materiał okładzinowy produkowany w postaci taśm
oszerokości do 1,60 m i grubości do 2 mm. Ma strukturę gąbczastą i nadaje się do
naklejania go bezpośrednio na równą powierzchnię podłoża, bez potrzeby uprzedniego
szpachlowania. Okładzina jest miękka w dotyku, ciepła i łatwo zmywalna.
4.6.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Z jakich składników produkowane są tworzywa sztuczne?
2. W jakiej postaci są najczęściej produkowane tworzywa sztuczne?
3. Czy potrzebne są do wykończenia powierzchni okładziny listwy?
4. Co możesz powiedzieć o płytkach okładzinowych płaskich?
5. Jak powstają laminaty?
6. Czy możliwe jest wykonanie z PVC skomplikowanych wzorów geometrycznych?
7. Jakiego rodzaju okładzinę zastosujesz na poręcze?
8. Jakiego rodzaju okładziny użyjesz na podłoże bez uprzedniego szpachlowania?
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przygotowanych próbek materiałów z tworzyw sztucznych, wybierz trzy różne i omów
ich zastosowanie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać trzy próbki,
2) zapisać na kartce papieru ich nazwy,
3) wpisać na kartkach samoprzylepnych zastosowanie,
4) dopasować zastosowanie do nazwy materiału,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) zapisać wnioski w notatniku.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
sześć różnych próbek z tworzyw sztucznych,
−
kartki samoprzylepne,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
−
przybory do pisania,
−
notatnik,
−
kartka papieru,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Wybierz spośród przygotowanych 5 próbek z tworzyw sztucznych, materiał do
wykonania okładziny, na podłożu, które nie wymaga szpachlowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z próbkami materiałów,
2) wypisać nazwy materiałów z tworzyw sztucznych na przygotowanej kartce,
3) przeanalizować, który materiał może być zastosowany zgodnie z poleceniem ćwiczenia,
4) wybrać właściwy materiał do wykonania okładziny,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) zapisać spostrzeżenia w notatniku.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
próbki materiałów,
−
kartki samoprzylepne,
−
notatnik.
−
przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Po obejrzeniu filmu na temat zastosowania materiałów z tworzyw sztucznych, wybierz
materiał do wykonania wykładziny poręczy balustrady schodów w Twojej szkole. Opisz
zalety i wady wybranego materiału.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć dokładnie film – „ Zastosowanie materiałów z tworzyw sztucznych”,
2) wypisać nazwy materiałów na kartce, które zapamiętałeś z filmu,
3) przeanalizować, który materiał może być zastosowany na poręcze w szkole,
4) wybrać właściwy materiał,
5) opisać w notatniku wady i zalety wybranego materiału,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
film instruktażowy – „Zastosowanie materiałów z tworzyw sztucznych”,
−
kartka papieru,
−
notatnik,
−
przybory do pisania.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
4.6.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) zdefiniować, parametry mające wpływ na dobór okładziny?
2) określić materiały, z których wykonuje się okładziny z tworzyw
sztucznych?
3) dobrać okładzinę do wykonania poręczy?
4) dobrać materiał do wykonania laminatów?
5) określić, jak powstają folie samoprzylepne?
6) wskazać przeznaczenie i zastosowanie materiałów z tworzyw
sztucznych?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
4.7. Materiały mineralne i kamienne
4.7.1. Materiał nauczania
Materiały kamienne stosowane do okładzin wewnętrznych i zewnętrznych to przede
wszystkim płyty okładzinowe. Otrzymujemy je z przetartych płyt surowych. Stosuje się je do
licowania powierzchni ścian, filarów, pilastrów i innych fragmentów budowli. Produkuje się
je ze skał granitowych, sjenitowych, z marmurów, piaskowców, dolomitów i wapieni. Ze
względu na fakturę licowej powierzchni rozróżnia się odmiany płyt:
−
piłowane,
−
szlifowane,
−
piaskowane,
−
polerowane.
Wymiary płyt wynoszą:
−
grubość 2
÷
4 cm,
−
szerokość 30
÷
120 cm,
−
długość 30
÷
120 cm.
Materiały mineralne. Okładziny z tego materiału to przede wszystkim:
−
Płytki ceramiczne ścienne szkliwione. Są produkowane z gliny, domieszek
schudzających i topników oraz szkliwia ceramicznego. Rozróżnia się płytki gładkie oraz
wzorzyste o wymiarach od 10 x 10 do 30 x 30 cm., oraz 15 x 7,5 cm. Zwykle układa się
je w kuchniach, łazienkach, ambulatoriach, sklepach oraz w pomieszczeniach, gdzie
wydzielana jest para wodna lub wilgoć;
−
Płytki kamionkowe mroozodporne ciągnione. Produkowane w 2 rodzajach: posadzkowo
–ścienne i elewacyjne. Mogą być całkowicie szkliwione, częściowo szkliwione lubnie
szkliwione, a także jednobarwne albo wielobarwne. Stosuje się je w miejscach
narażonych na działanie mrozu;
−
Płytki kamionkowe kwasoodporne. Produkuje się je z tworzywa kamionkowego
odpornego na działanie kwasów. Wytwarza się metodą plastycznego formowania. Stosuje
się do wykonania okładzin i posadzek kwasoodpornych oraz wykładania zbiorników,
basenów,
−
Płytki kamionkowe mozaikowe. Produkowane są z glin kamionkowych, formowane
metodą prasowania pod wysokim ciśnieniem, a następnie wypalane. Są to płytki
zazwyczaj kwadratowe o wymiarach 20 x 20 mm dostarczane w postaci arkuszy
naklejonych na papier.
4.7.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Z jakich materiałów produkowane są płytki kamionkowe?
2. Z jakich skał wykonywane są płyty okładzinowe?
3. Z jakich materiałów produkowane są płytki ceramiczne?
4. Co możesz powiedzieć o płytkach kamionkowych mrozoodpornych?
5. Co możesz powiedzieć o płytkach kamionkowych kwasoodpornych?
6. Które płytki zastosujesz w kuchni?
7. Które płytki wykorzystasz jako okładzinę w basenie?
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
4.7.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przygotowanych próbek materiałów mineralnych, wybierz trzy różne i omów ich
zastosowanie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać trzy próbki,
2) wypisać na kartce ich nazwy,
3) wpisać na kartkach samoprzylepnych zastosowanie,
4) dopasować do nazwy wybranego materiału zastosowanie,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
sześć różnych próbek materiałów mineralnych,
−
kartka papieru szarego,
−
kartki samoprzylepne,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Z przygotowanych próbek materiałów kamiennych, wybierz trzy i określ rodzaj skały,
z której są wykonane.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać trzy próbki,
2) zapisać na kartce nazwy tych materiałów,
3) wpisać na kartkach samoprzylepnych rodzaje skał,
4) dopasować do nazwy materiału rodzaj skały,
5) zapisać wnioski w notatniku,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
sześć różnych próbek materiałów kamiennych,
−
kartki samoprzylepne,
−
kartka papieru szarego,
−
notatnik,
−
przybory do pisania.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Ćwiczenie 3
Wybierz materiał do wykonania ścian basenu, spośród 5 przygotowanych próbek
materiałów okładzinowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z próbkami materiałów,
2) wypisać nazwy materiałów na kartkach samoprzylepnych,
3) dopasować nazwę do materiału,
4) przeanalizować, który materiał może być zastosowany,
5) wybrać właściwy materiał,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
próbki materiałów okładzinowych,
−
kartki samoprzylepne,
−
przybory do pisania.
4.7.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) wymienić materiały kamienne stosowane do wykonania okładzin?
2) rozróżnić materiały kamienne stosowane do wykonania okładzin?
3) scharakteryzować materiały kamienne stosowane do wykonania
okładzin?
4) wymienić materiały mineralne stosowane do wykonania okładzin?
5) rozróżnić materiały mineralne stosowane do wykonania okładzin?
6) scharakteryzować materiały mineralne stosowane do wykonania
okładzin?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
4.8. Materiały pomocnicze i wykończeniowe
4.8.1. Materiał nauczania
Do materiałów pomocniczych i wykończeniowych dla okładzin z materiałów
drewnianych i drewnopochodnych należą kleje lub specjalne listwy. Dobór kleju zależy od
powierzchni, do której będziemy przyklejać okładzinę oraz materiału, z jakiego ją wykonamy.
Do łączenia materiałów płytowych lub przykrywania spoin między poszczególnymi płytami,
stosuje się specjalne listwy z drewna, tworzyw sztucznych lub aluminium.
Do materiałów pomocniczych i wykończeniowych dla okładzin z tworzyw sztucznych
należą kleje dyspersyjne, kleje kontaktowe oraz – rzadziej – kleje żywiczne do klejenia na
zimno lub gorąco pod ciśnieniem. Kleje nakładane tylko na podkład to: osakrylowe i Polacet,
zaś nakładane dwustronnie tzn. na podkład i spód wykładziny to Butapren B. Zużycie oraz
skład są ściśle określone w normie.
W niektórych rozwiązaniach okładzin konieczne do ich wykończenia stosowane są specjalne
listwy z twardego lub plastyfikowanego PVC albo aluminiowe.
Do materiałów pomocniczych i wykończeniowych dla okładzin z materiałów
mineralnych i kamiennych należą zaprawy i kleje. Do przyklejania płytek ceramicznych
stosuje się fabrycznie produkowane suche mieszanki (np. zaprawa klejowa typu Atlas), które
przed użyciem zarabia się wodą. Do przyklejania ceramicznych płytek ściennych
szkliwionych można zastosować również kleje dyspersyjne zmieszane z cementem
portlandzkim w stosunku (klej:cement):
−
Klej Placet 3 : 1,
−
Klej osakrylowy 3 : 1
÷
3 : 2,
−
Klej lateksowy – ekstra 1 : 1
÷
1 : 1,5.
Mieszankę należy przygotować w ilości nie większej, niż potrzeba na 2 godziny pracy.
Do mocowania płytek stosuje się następujące zaprawy z cementu:
−
do obrzutki: zaprawę cementową tj. o stosunku cementu do piasku 1 : 3 lub 1 : 4,
−
do układania płytek: zaprawę cementową tj. o stosunku 1 : 4
÷
1: 5 albo zaprawę
cementowo – wapienną marki 5 lub 3, tj o stosunku cementu, wapna hydratyzowanego
i piasku 1 : 0,5 : 4,5 lub 1 : 1 : 6.
Składniki zapraw miesza się najpierw na sucho. Mieszaninę suchych składników
przygotowuje się w ilości potrzebnej na jeden dzień pracy. Zarabianie zaprawy wodą lub
mlekiem wapiennym powinno się odbywać w porcjach potrzebnych na jedną godzinę pracy,
tak aby wiązanie zaprawy, przebiegało już po osadzeniu płytek.
Do wypełniania spoin między płytkami stosuje się następujące zaprawy:
−
zaprawę z cementu portlandzkiego białego oraz mączki kamiennej o proporcji 1 : 3,
−
zaprawy z cementu portlandzkiego, kredy malarskiej mielonej i mączki kamiennejo
proporcji 1 : 0,5 : 2 z dodatkiem sproszkowanej kazeiny w ilości do 5 % cementu.
Do tych zapraw mogą być dodawane odpowiednie pigmenty.
Można również skorzystać z gotowych suchych mieszanek, tzw. zapraw fugowych w różnych
kolorach do zarabiania wodą na budowie.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
4.8.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Od czego zależy dobór kleju do mocowania okładzin z materiałów drewnianych?
2. Jakie elementy wykorzystujemy do łączenia materiałów płytowych lub spoin?
3. Jakie kleje mogą być nakładane bezpośrednio na podkład?
4. Na ile godzin pracy przygotowujemy mieszankę kleju do przyklejenia płytek?
5. Czy można stosować do przyklejania płytek ceramicznych gotowe suche mieszanki?
6. Jak przebiega proces przygotowania zaprawy do mocowania płytek?
7. Czy w sprzedaży jest dostępna gotowa sucha mieszanka do wypełniania spoin w kolorze
czerwonym?
4.8.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przygotowanych próbek klejów, dobierz kleje dyspersyjne zmieszane z cementem do
przyklejenia ceramicznych płytek ściennych szkliwionych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać nazwy klejów na kartkach samoprzylepnych,
2) dopasować nazwę do kleju,
3) przeanalizować, który klej nadaje się do wykonania zadania,
4) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
próbki klejów,
−
kartki samoprzylepne,
−
przybory do pisania,
−
notatniku,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Do przygotowanych płytek z materiałów mineralnych dobierz z katalogu producenta
barwę zaprawy fugowej i przygotuj ją.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z katalogiem producenta,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać barwę zaprawy fugowej do płytek,
4) przygotować zaprawę według wskazań producenta,
5) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
6) zaprezentować efekt swojej pracy,
7) dokonać samooceny.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
katalog producenta,
−
instrukcja producenta,
−
zaprawy fugowe,
−
płytki,
−
narzędzia i sprzęt do wykonania zaprawy fugowej.
Ćwiczenie 3
Dla przygotowanego przez nauczyciela podłoża i płytek ceramicznych wykonaj próbkę
zaprawy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją producenta dotyczącą wykonania zaprawy,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dobrać zaprawę do przygotowanego podłoża i rodzaju płytek,
4) odmierzyć składniki zaprawy,
5) przygotować zaprawę według wskazań producenta,
6) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
7) zaprezentować efekt swojej pracy,
8) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
instrukcja producenta dotycząca wykonania zaprawy,
−
płytki ceramiczne,
−
podłoże przygotowane przez nauczyciela,
−
narzędzia do wykonania zaprawy,
−
materiał do wykonania zaprawy.
4.8.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) określić, jak nazywa się klej stosowany dwustronnie w okładzinach?
2) zdefiniować, od czego zależy wybór kleju do okładzin drewnianych?
3) określić, na ile godzin pracy przygotowuje się mieszankę z suchej
zaprawy?
4) rozpoznać kleje do mocowania ceramicznych płytek ściennych
szkliwionych?
5) zastosować instrukcję producenta?
6) rozpoznawać i dobrać materiały i elementy pomocnicze?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
4.9. Narzędzia pomiarowe
4.9.1. Materiał nauczania
Do układania okładzin potrzebne są następujące narzędzia pomiarowe:
−
suwmiarka,
−
przymiar składany,
−
taśma pomiarowa,
−
kątownica stalowa.
Przymiar składany oraz taśma pomiarowa służą nam do odmierzania długości, np. ścian
czy płyt. Podstawą rozplanowania układu okładzin jest określenie liczby całych płyt w rzędzie
i szerokości ewentualnych płyt cząstkowych. W celu ustalenia liczby okładzin w rzędzie oraz
liczbę rzędów należy wymiar pola ścian podzielić przez moduł podziału. Moduł podziału to
wymiar okładziny lub wymiar okładziny plus szerokość spoiny, jeśli jest ona przewidziana
w projekcie.
Suwmiarkę wykorzystujemy w celu zmierzenia np. grubości deszczułki drewnianej, czy
płytki ściennej.
Układanie okładziny rozpoczyna się zazwyczaj od krawędzi ściany i prowadzi
w kierunku drzwi, gdzie jest wymagane regularne i czyste zakończenie. Rozplanowując układ
okładzin należy bardzo dokładnie ustalić położenie elementu, od którego rozpocznie się
układanie.
Pierwszymi czynnościami przed przystąpieniem do rozplanowania okładzin są dokładne
pomiary wysokości i długości pola ścian oraz sprawdzenie prostokątności boków kątownicą
lub przymiarem z podziałką. Odmierza się w tym celu zgodnie z twierdzeniem Pitagorasa,
boki trójkąta o proporcji 3:4:5
Prostokątność pola ścian można również sprawdzić, dokładnie mierząc obie przekątne.
Jeżeli pole jest prostokątne, to obie przekątne mają taką samą długość.
4.9.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie narzędzia służą do mierzenia długości ścian?
2. Jakie narzędzia służą do mierzenia kątów?
3. Jak sprawdzisz prostokątność ścian?
4. Jakie twierdzenie wykorzystasz w celu sprawdzenia prostokątności ścian?
5. Jak obliczysz ilość okładziny bez spoin na ścianie?
6. Jak obliczysz ilość okładzin i rzędów na ścianie uwzględniając spoiny?
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
4.9.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykorzystując
przygotowane
narzędzia,
zmierz
długość
i
wysokość
ścian
w pomieszczeniu i oblicz ich pola.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać potrzebne narzędzia do wykonania zadania,
2) zmierzyć długość i wysokość ścian,
3) obliczyć pola poszczególnych ścian,
4) zapisać w notatniku wyniki,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
różne narzędzia w tym pomiarowe,
−
kalkulator,
−
notatnik,
−
przybory piśmiennicze,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Wykorzystując przygotowane narzędzia sprawdź prostokątność ścian w sali lekcyjnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapisać na arkuszu papieru zasady dotyczące twierdzenia Pitagorasa,
2) odmierzyć na ścianie przymiarem liniowym linie w stosunku 3 : 4 : 5,
3) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
4) sprawdzić prostokątność tych samych ścian kątownicą,
5) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
kątownica,
−
przymiar liniowy,
−
notatnik,
−
przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Ustal liczbę płytek w rzędzie oraz liczbę rzędów, a także szerokość płytek cząstkowych
mając wymiary płytki 150 x 150 mm, a spoiny 3 mm. Pomieszczenie ma wymiary: wysokość
2,5 m i długość ściany 3,5 m.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) uporządkować jednostki miar,
2) obliczyć liczbę płytek w rzędzie,
3) ustalić szerokość płytek cząstkowych,
4) obliczyć liczbę rzędów,
5) zapisać obliczenia w notatniku,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
kalkulator,
−
notatnik,
−
przybory do pisania.
4.9.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) opisać narzędzia pomiarowe?
2) określić, jakim narzędziem zmierzysz grubość płytki?
3) wyjaśnić, w jaki sposób sprawdzisz prostokątność ścian?
4) dobrać narzędzia pomiarowe?
5) posłużyć się narzędziami pomiarowymi?
6) oszacować ilość materiałów?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
4.10. Narzędzia i sprzęt
4.10.1. Materiał nauczania
Do wykonania okładzin z drewna i tworzyw drzewnych stosuje się typowe narzędzia
stolarskie ręczne takie jak piły oraz zmechanizowane typu:
−
pilarki tarczowe,
−
pilarki wyrzynarki,
−
wiertarki,
−
szlifierki.
Pilarki tarczowe służą do wzdłużnego lub poprzecznego przecinania drewna o głębokości
cięcia 40
÷
70 mm.
Pilarka wyrzynarka jest zmechanizowanym ręcznym narzędziem do wycinania
w drewnie, tworzywach drzewnych, a także innych materiałach, zależnie od rodzaju
zastosowanego brzeszczotu. Głębokość cięcia wynosi 45
÷
60 mm .
Wiertarki są to zasadnicze narzędzia do wiercenia zarówno w drewnie jak i w stali lub
betonie.
Szlifierki są to narzędzia do wygładzania powierzchni okładzin. Do regulacji grubości
warstwy ścieranej służy dźwignia umieszczona w rękojeści. Podczas przesuwania jej w górę
bęben opuszcza się i mocniej dociska do powierzchni powodując intensywne ścieranie.
Do osadzania dynamicznego listew, uchwytów itp. (przez wstrzeliwanie) stosuje się
specjalne narzędzia i akcesoria typu osadzak, trzpienie i gwoździe do wstrzeliwania.
Do osadzania mechanicznego w betonie, murach stosuje się wiertarkę obrotowo –
udarową oraz młotki obrotowo – udarowe wraz ze specjalnymi wiertłami krętymi lub
koronowymi z ostrzem z węglików spiekanych.
Do mocowania okładzin z tworzyw sztucznych stosuje się takie same narzędzia jak do
wykonania okładzin z drewna oraz specjalne noże do cięcia, packi z blachy stalowej lub
szpachle z wymiennymi brzeszczotami do wygładzania powierzchni podkładów. Do
nanoszenia klejów stosuje się szpachle ząbkowane i gładkie, pędzle oraz wałki malarskie.
Do układania okładzin z płytek ceramicznych potrzebne są następujące narzędzia:
−
do przygotowania podłoża – kielnia, packi stalowe, łata, młotki, przecinak stalowy,
pędzel ławkowiec, szczotka,
−
do rozplanowania układu płytek i kontroli – przymiar składany, taśma pomiarowa,
kątownica stalowa, poziomnica, niwelator wodny, pion murarski, listwy kierunkowe
drewniane, łata kontrolna,
−
do cięcia płytek i wyrównywania w nich otworów – przykładnica stalowa, przyrząd do
cięcia szkła, piła z brzeszczotem, wiertarka elektryczna z węglika wolframu do wycinania
otworów, rylec, młotek, punktak, kleszcze do wyłamywania wcięć w płytkach, obcęgi
stalowe,
−
do osadzania płytek – szpachle zębate, szpachla gumowa do spoinowania, kielnie
stalowe, sznur, haki stalowe do mocowania listew kierunkowych, krzyżyki dystansowe
z tworzywa sztucznego do ujednolicania szerokości spoin, sprzęt do przygotowania
zapraw lub klejów, wiadra do wody i materiału do czyszczenia okładziny.
Maszynami do przygotowania zapraw i mieszanek betonowych są przede wszystkim
betoniarki. Największe znaczenie mają betoniarki: wolnospadowe (w których mieszanie
następuje na skutek swobodnego opadania składników zaprawy z łopatek obracającego się
bębna betoniarki) oraz mieszadłowe (o mieszaniu przymusowym, w którym mieszanie
następuje na skutek ruchu mieszadła).
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
Zmechanizowane narzędzia robocze powinno się czyścić i konserwować po
każdorazowym użyciu. Przed każdym użyciem zarówno narzędzie elektryczne, jak i przewód
zasilający powinny być sprawdzone, czy nie wykazują uszkodzeń. Nie wolno używać
narzędzi wykazujących jakiekolwiek uszkodzenie i ich samemu reperować.
Oprócz narzędzi stosowanych bezpośrednio do układania okładzin potrzebne są również
rusztowania kozłowe i drabinowe. Rusztowania kozłowe są używane do robót na małych
wysokościach. Składają się z kozłów rozstawionych nie dalej niż co 1,5 m i ułożonego na
nich pomostu z dwóch warstw desek. Można też ustawić węższe kozły na pomoście
ułożonym na szerszych kozłach, zwiększając dwukrotnie wysokość rusztowania. Ze
względów bezpieczeństwa nie wolno ustawiać kozłów więcej niż w dwu poziomach.
Rusztowania drabinowe składają się z szeregu ustawionych pionowo drabin, na których
szczeblach układa się pomosty z desek. Drabiny ustawia się na podkładach z desek lub
z blachy grubości 10 mm.
4.10.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie narzędzia potrzebne są do wykonania okładziny z materiałów drzewnych?
2. Jakie narzędzia potrzebne są do wykonania okładziny z tworzyw sztucznych?
3. Jakie narzędzia potrzebne są do przygotowania podłoża pod płytki?
4. Jakie narzędzia potrzebne są do cięcia płytek?
5. Jakie narzędzia potrzebne są do osadzania płytek?
6. W jaki sposób bezpiecznie używamy narzędzi elektrycznych?
4.10.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po obejrzeniu filmu instruktażowego na temat wykonania okładziny z tworzyw
sztucznych, z przygotowanego zestawu narzędzi wybierz i nazwij te, które rozpoznałeś na
filmie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć dokładnie film – „Wykonywanie okładzin z tworzyw sztucznych”,
2) wybrać narzędzia,
3) wypisać ich nazwy na kartkach samoprzylepnych,
4) dopasować nazwy do narzędzi,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
film instruktażowy – ,,Wykonywanie okładzin z tworzyw sztucznych”,
−
zestaw narzędzi,
−
kartki samoprzylepne,
−
przybory do pisania.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
Ćwiczenie 2
Z przygotowanego zestawu narzędzi do wykonania okładziny z płytek ceramicznych,
wybierz tylko te, których użyjesz do przygotowania podłoża. Opisz ich zastosowanie oraz
sposób czyszczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać nazwy na kartkach samoprzylepnych wszystkich narzędzi, które masz
przygotowane,
2) wybrać tylko te, które spełniają warunki ćwiczenia,
3) opisać na kartce zastosowanie i sposób czyszczenia po wykonanej pracy wybranych
narzędzi,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
zestaw narzędzi do wykonania okładziny z płytek ceramicznych,
−
kartki samoprzylepne,
−
kartka papieru,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Sporządź wykaz narzędzi i sprzętu niezbędnego do wykonania okładziny z listewek
drewnianych w pomieszczeniu mieszkalnym. Wybierz je z przygotowanego zestawu
i zakonserwuj.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wypisać nazwy narzędzi niezbędnych do wykonania okładziny z listewek drewnianych,
2) wypisać nazwy sprzętu niezbędnego do wykonania okładziny z listewek drewnianych,
3) zaprezentować efekty swojej pracy,
4) zorganizować stanowisko pracy,
5) wybrać z przygotowanego zestawu opisane narzędzia i sprzęt,
6) zakonserwować wybrane narzędzia i sprzęt,
7) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
8) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
przybory do pisania,
−
kartka papieru,
−
przygotowany zestaw narzędzi i sprzętu,
−
środki do konserwacji narzędzi i sprzętu,
−
literatura z rozdziału 6.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
4.10.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) rozróżnić i zastosować narzędzia potrzebne do wykonania okładziny
z płytek?
2) rozróżnić i zastosować narzędzia potrzebne do zamocowania okładziny
z drewna?
3) rozróżnić elementy rusztu drewnianego i metalowego?
4) ustawić rusztowania i drabiny potrzebne w robotach okładzinowych?
5) zakonserwować narzędzia i sprzęt?
6) zastosować i obsłużyć maszyny do przygotowania zapraw i mieszanek
betonowych?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
4.11. Przepisy bhp
4.11.1.Materiał nauczania
Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy
Podczas wykonywania robót okładzinowych można zatrudnić wyłącznie pracowników
przeszkolonych w tym zakresie, posiadających aktualne karty zdrowia i zaopatrzonych
w odpowiednią odzież i obuwie. Do podstawowych obowiązków robotników należy także
wykonywanie pracy w sposób zgodny z zasadami i przepisami bhp oraz przestrzeganie
wydawanych w tym zakresie zarządzeń i wskazówek przełożonych.
Stosowanie odzieży i ochron osobistych
Do prac okładzinowych należy używać odzieży roboczej, która ułatwia pracownikowi
wykonywanie czynności zawodowych w warunkach zagrażających życiu lub zdrowiu, chroni
odzież własną pracownika przed ubrudzeniem lub zniszczeniem. Elementy odzieży roboczej
to: spodnie, bluzy, koszule, kombinezony, obuwie robocze i okulary niezbędne przy cięciu
płytek.
Zasady bezpieczeństwa pracy podczas transportu materiałów
W transporcie ręcznym należy przestrzegać następujących norm udźwigu. Jeden
pracownik może przenosić przedmioty o masie nie przekraczającej:
−
mężczyzna 50 kg,
−
kobieta 20 kg,
−
chłopcy powyżej 16 lat 16 kg,
−
dziewczęta powyżej 16 lat 10 kg
Wymagania dotyczące narzędzi i sprzętu
Narzędzia i sprzęt powinny spełniać określone wymagania, które zapewniają bezpieczną
pracę. Używane przez pracownika narzędzia muszą być w dobrym stanie technicznymi
czyste. Należy je używać zgodnie z przeznaczeniem. Nie wolno używać uszkodzonych
narzędzi. Narzędzia elektryczne stosowane w pracach budowlanych powinny mieć dodatkowe
środki ochrony, do których należą m.in. zerowanie, uziemienie ochronne, wyłączniki. Przed
każdym użyciem zarówno narzędzie, jak i przewód wraz z gniazdem wtykowym powinno być
sprawdzone. Nie wolno używać narzędzi elektrycznych uszkodzonych i absolutnie próbować
ich samemu naprawiać Po zakończonej pracy należy oczyścić narzędzia i sprawdzić ich stan
techniczny.
Zasady bezpieczeństwa pracy z materiałami szkodliwymi i łatwo palnymi
Materiały niebezpieczne w robotach okładzinowych zawierają lotne rozpuszczalniki
organiczne (w klejach), dlatego należy prowadzić roboty przy otwartych oknach
i bezwzględnie przestrzegać zakazu palenia papierosów.
W celu należytych warunków higieny pracy należy przestrzegać czystości osobistej,
bezwzględnego mycia rąk przed spożywaniem posiłków, używania czystej odzieży roboczej
oraz porządku w miejscu pracy.
Bezpieczeństwo przeciwpożarowe
W związku ze złym przechowywaniem i magazynowaniem materiałów łatwo palnych lub
zawierających łatwo palne rozpuszczalniki może zaistnieć niebezpieczeństwo pożaru.
Dlatego każda budowa powinna być wyposażona w podręczny sprzęt gaśniczy. Składa się on
z beczek z wodą, skrzyń z piaskiem, siekier, bosaków, gaśnic i koców. Sprzęt gaśniczy
powinien znajdować się w miejscu widocznym i łatwo dostępnym.
Palących się materiałów, zawierających substancje organiczne oraz narzędzi elektrycznych
pod napięciem nie wolno gasić wodą.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
4.11.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie wymagania musi spełniać pracownik zatrudniany do wykonywania robót
okładzinowych?
2. Jakie ciężary może przenosić mężczyzna wg zasad bhp?
3. Jaką odzież roboczą używa się w robotach okładzinowych?
4. O czym należy pamiętać stosując narzędzia elektryczne w robotach okładzinowych?
5. O czym należ pamiętać pracując z materiałami niebezpiecznymi w robotach
okładzinowych?
6. Jakie podstawowe wymagania stawia się narzędziom do robót okładzinowych?
4.11.3 . Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz odzież roboczą i środki ochrony dla pracownika wykonującego okładzinę
z materiałów mineralnych i przedstaw to na schemacie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) narysować na papierze sylwetkę człowieka,
2) wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy odzieży roboczej,
3) przykleić na sylwetkę człowieka kartki z poszczególnymi częściami ubrania,
4) dobrać środki ochrony,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać samooceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
papier szary,
−
kartki samoprzylepne,
−
artykuły piśmiennicze,
−
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Zabezpiecz stanowisko pracy robotnika pracującego z materiałami łatwopalnymi.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z niebezpieczeństwami jakie grożą pracownikowi podczas pracy
z materiałami łatwopalnymi,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) zabezpieczyć stanowisko pracy,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy.
6) zapisać spostrzeżenia w notatniku.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
długopis lub ołówek,
−
zeszyt przedmiotowy.
Ćwiczenie 3
Po obejrzeniu filmu instruktażowego, zaproponuj miejsce lokalizacji i wyposażenie
podręcznego sprzętu gaśniczego na niewielkiej budowie domu jednorodzinnego. Przedstaw to
na kartce papieru.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć dokładnie film – „Sprzęt gaśniczy na placu budowy”,
2) narysować na kartce papieru plac budowy i obrys domku,
3) zaznaczyć miejsce składowania materiału i sprzętu budowlanego,
4) wyznaczyć miejsce dla sprzętu gaśniczego,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) wkleić rysunek do notatnika.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
film instruktażowy – „Sprzęt gaśniczy na placu budowy”,
−
kartka papieru,
−
ołówek lub długopis,
−
notatnik.
4.11.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) określić niebezpieczeństwa występujące podczas pracy z narzędziami
elektrycznymi?
2) dobrać odzież roboczą i środki ochrony osobistej robotnika?
3) określić obowiązki robotnika wykonującego okładziny?
4) zdefiniować wymagania dotyczące narzędzi robotnika wykonującego
okładziny?
5) opisać podręczny sprzęt gaśniczy?
6) przestrzegać obowiązujących przepisów bhp, ochrony środowiska
i ochrony przeciwpożarowej?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
4.12. Instrukcje stosowania materiałów
4.12.1. Materiał nauczania
Instrukcje stosowania
Każdy materiał budowlany wprowadzony do obrotu musi mieć instrukcję producenta,
która dołączona jest do materiału lub wyrobu. Instrukcja zawiera:
−
nazwę materiału lub wyrobu,
−
rodzaj opakowania,
−
zastosowanie,
−
przygotowanie materiału,
−
zużycie materiału,
−
narzędzia potrzebne do wykonania prac z zastosowaniem danego materiału,
−
czyszczenie narzędzi,
−
dane techniczne.
Dzięki instrukcji można obliczyć ilość materiału, poznać właściwości i przydatność materiału,
dobrać narzędzia itp.
4.12.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń
1. Co decyduje o wprowadzeniu materiału do obrotu?
2. Jakie informacje zawiera instrukcja stosowania materiału?
3. Co możemy obliczyć dzięki instrukcji?
4.12.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie instrukcji producenta oblicz ilość płyt Unilam do wykonania okładziny na
podłożu o powierzchni 30 m².
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją producenta,
2) obliczyć ilości płyt do wykonania okładziny,
3) zapisać obliczenia w notatniku,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
instrukcja producenta,
−
notatnik,
−
przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Z przygotowanej instrukcji producenta wypisz na kartce właściwości i przydatność
materiału.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją producenta,
2) wypisać właściwości materiału,
3) wypisać przydatność materiału,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
instrukcja producenta,
−
kartka papieru,
−
przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Na podstawie informacji podanych w instrukcji producenta oblicz ilość płytek
ceramicznych do wykonania okładziny na podłożu o powierzchni 20 m².
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją producenta,
2) obliczyć ilość płytek do wykonania okładziny,
3) zapisać obliczenia w notatniku,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
instrukcja producenta,
−
kalkulator,
−
notatnik,
−
przybory do pisania.
4.12.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) wymienić co zawiera instrukcja producenta?
2) obliczyć ilość materiału z instrukcji producenta?
3) odczytać z instrukcji producenta okres przydatności materiału do
użycia?
4) odczytać właściwości materiałów z instrukcji producenta?
5) sporządzić zapotrzebowanie na materiały?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
4.13. Instrukcje obsługi maszyn i sprzętu
4.13.1 . Materiał nauczania
Wszystkie narzędzia elektryczne powinny być używane zgodnie ze szczegółowymi
instrukcjami stosowania, dołączonymi do każdego narzędzia. Każdy pracownik posługujący
się tymi urządzeniami powinien być dokładnie zapoznany z instrukcją obsługi, a umiejętność
posługiwania się narzędziem powinna być skontrolowana przez majstra lub brygadzistę.
Prawidłowe użytkowanie narzędzia polega na :
−
ocenie, czy dane narzędzie jest właściwe do wykonania zamierzonej czynności oraz
dobraniu prawidłowego elementu roboczego, w zależności od rodzaju materiału
podlegającego obróbce,
−
prawidłowym zamocowaniu elementu roboczego,
−
starannej ochronie elementów roboczych przed uszkodzeniem lub stępieniem,
−
przestrzeganiu określonych w instrukcji czynności konserwacyjnych,
−
przestrzeganiu szczegółowych przepisów bhp z danym narzędziem.
Oprócz codziennej obsługi technicznej narzędzia, w instrukcji określono obowiązek
poddania narzędzia przeglądowi technicznemu po upływie określonego czasu pracy.
Okresowy przegląd techniczny obejmuje demontaż narzędzi, przegląd stanu poszczególnych
zespołów, wymianę elementów zużytych, konserwację oraz sprawdzenie oporności izolacji
w wyspecjalizowanym warsztacie.
W instrukcji znajdziemy również zasady postępowania przy każdorazowym przystąpieniu do
pracy z danym narzędziem. Obejmuje ono: wygląd zewnętrzny narzędzia, montaż elementu
roboczego oraz zasady uruchomienia.
4.13.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Czy pracownik powinien być zapoznany z instrukcją obsługi narzędzia?
2. Kto powinien sprawdzić czy pracownik umie posługiwać się narzędziem?
3. Na czym polega prawidłowe posługiwanie się narzędziem?
4. Czy w instrukcji znajdziemy zasady obsługi technicznej narzędzia?
5. Jakie czynności obejmuje okresowy przegląd techniczny maszyn i sprzętu?
6. Jakie czynności należy wykonać przy każdorazowym przystąpieniu do pracy?
4.13.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przygotowanej instrukcji obsługi narzędzia wypisz czynności, jakie należy wykonać,
aby prawidłowo używać tego urządzenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją obsługi narzędzia,
2) wpisać na kartce czynności, które należy wykonać aby prawidłowo go użyć,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
instrukcja obsługi narzędzia,
−
kartka papieru,
−
przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Z przygotowanej instrukcji obsługi narzędzia wypisz na kartce rodzaje i terminy
okresowych przeglądów technicznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją obsługi narzędzia,
2) wpisać na kartce, kiedy powinny odbywać się okresowe przeglądy techniczne narzędzia,
3) wypisać na kartce, jakie czynności trzeba wykonać podczas okresowego przeglądu
technicznego,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
instrukcja obsługi narzędzia,
−
kartka papieru,
−
przybory piśmiennicze.
Ćwiczenie 3
Przygotuj wiertarkę do pracy, wykorzystując jej instrukcję obsługi.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją obsługi narzędzia,
2) dokonać jej oględzin zewnętrznych,
3) zamontować element roboczy,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
−
instrukcja obsługi wiertarki,
−
wiertarka,
−
wiertła.
4.13.4 . Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak
Nie
1) omówić zasady prawidłowego użytkowania narzędzi?
2) określić czynności, jakie wykonuje się w czasie przeglądu technicznego?
3) scharakteryzować czynności, jakie wykonuje się każdorazowo
przy użyciu narzędzia?
4) sporządzić zapotrzebowanie na narzędzia?
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
¨
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 25 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
7. są cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna;
8. wybierz ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.
9. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za
poprawną.
10. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 20 do 25).
11. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
12. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
13. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
14. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia !
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Do cech fizycznych materiału nie należą:
a) gęstość.
b) porowatość.
c) nasiąkliwość.
d) wytrzymałość na ściskanie.
2. Do obliczenia gęstości pozornej potrzebujesz:
a) masy i długości materiału.
b) masy i objętości materiału.
c) masy i szerokości materiału.
d) masy i wilgotności materiału.
3. Za materiał dobrej jakości uważa się ten, który po badaniach cech technicznych ma:
a) jedno oznaczenie dobre.
b) dwa oznaczenia dobre.
c) trzy oznaczenia dobre.
d) wszystkie oznaczenia dobre.
4. Materiały drewniane należy przechowywać:
a) w magazynie zamkniętym, na paletach.
b) w magazynie półotwartym, na paletach.
c) na składowisku otwartym, bezpośrednio na podłożu.
d) w magazynie półotwartym, bezpośrednio na podłożu.
5. Ze względu na funkcje użytkowe okładziny dzielimy na:
a) dekoracyjne, ochronne.
b) dekoracyjne, ochronne i przeciwwilgociowe.
c) estetyczne, ochronne i przeciwko zabrudzeniu.
d) dekoracyjne, ochronne i dekoracyjno – ochronne.
6. Ze względu na rozwiązania konstrukcyjne okładziny mogą być:
a) klejone, malowane.
b) klejone, montowane.
c) malowane, strukturalne.
d) montowane, strukturalne.
7. Płyta Unilam należy do materiałów:
a) sztucznych.
b) mineralnych.
c) kamiennych.
d) drewnopochodnych.
8. Płyty wiórowe prasowane należą do materiałów:
a) sztucznych.
b) mineralnych.
c) kamiennych.
d) drewnopochodnych.
9. W pomieszczeniu gdzie jest dużo wilgoci zastosujemy okładzinę typu:
a) boazeria.
b) laminaty.
c) płytki ścienne.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
d) płyty pilśniowe twarde.
10. Do przyklejenia ceramicznych płytek ściennych szkliwionych stosuje się klej
Polacetz cementem w stosunku wagowym:
a) 1 : 2.
b) 1: 3.
c) 2 : 1.
d) 3 : 1.
11. Składniki suchej zaprawy do mocowania płytek przygotowuje się w ilości nie większej
niż zapotrzebowanie na:
a) jedną godzinę pracy.
b) dwie godziny pracy.
c) cały dzień pracy.
d) tydzień pracy.
12. Do zmierzenia grubości płytki użyjesz:
a) taśmy.
b) suwmiarki.
c) kątownika.
d) liniału stalowego.
13. Narzędzie elektryczne może naprawiać:
a) majster.
b) każdy robotnik.
c) kierownik budowy.
d) uprawniony pracownik.
14. Aprobaty techniczne udziela się na okres:
a)
1 roku.
b)
5 lat.
c)
7 lat.
d)
bezterminowo.
15. Resztki materiałów na rusztowaniach należy:
a) niezwłocznie uprzątać.
b) pozostawić do końca tygodnia.
c) pozostawić dla następnej zmiany.
d) sprzątnąć tylko wtedy gdy nakaże to majster.
16. Materiały kamienne do okładzin występują przede wszystkim w postaci:
a) płyt.
b) taśm.
c) płytek.
d) bloków.
17. Do wykonania okładzin z drewna nie zastosujesz:
a) szlifierki.
b) wiertarki.
c) piły ręcznej.
d) noża z wymiennymi ostrzami.
18. Mocowanie okładzin z tworzyw sztucznych do podłoża odbywa się zwykle za pomocą:
a) zapraw.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
b) klejów.
c) gwoździ.
d) wkrętów.
19. Chłopcy powyżej 16 lat mogą przenosić przedmioty o masie nie większej niż:
a) 10 kg.
b) 16 kg.
c) 20 kg.
d) 30 kg.
20. Jeśli ściana ma długość 3 m, a płytka 150 mm plus spoina 3 mm, to ile całych płytek
ułożymy w jednym rzędzie?
a) 18.
b) 19.
c) 20.
d) 21.
21. Płyta ma powierzchnię 3,0 m
2
. Ile potrzebujesz kupić płyt, jeśli ściana pod okładzinę ma
powierzchnię 12,5 m
2
?
a)
3.
b)
4.
c)
5.
d)
6.
22. Do wykonania podkładu grubości 2 cm na powierzchni 10 m
2
ilość potrzebnej zaprawy
wyniesie:
a) 0,1 m
3
.
b) 0,2 m
3
.
c) 2.0 m
3
.
d) 10.0 m
3
.
23. Ile należy dodać emulsji do 4 kg zaprawy klejowej, jeżeli według instrukcji producenta
powinno to być 5%?
a) 4 kg.
b) 2 kg.
c) 0,5 kg.
d) 0,2 kg.
24. Ile zapłacisz za metr kwadratowy płytek w sklepie, jeśli w hurtowni 1 metr kwadratowy
kosztuje 20 złotych, a podatek VAT wynosi 22 %?
a) 20,0 zł.
b) 22,2 zł.
c) 24,4 zł
d) 44,4 zł.
25. Jeżeli metr kwadratowy ułożenia boazerii kosztuje 55 zł, to za 30 m
2
zapłacimy:
a) 550,0 zł.
b) 1550,0 zł.
c) 1650,0 zł.
d) 3550,0 zł.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
51
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu do robót okładzinowych
713[05].Z2.01
Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1.
a
b
c
d
2.
a
b
c
d
3.
a
b
c
d
4.
a
b
c
d
5.
a
b
c
d
6.
a
b
c
d
7.
a
b
c
d
8.
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10.
a
b
c
d
11.
a
b
c
d
12.
a
b
c
d
13.
a
b
c
d
14.
a
b
c
d
15.
a
b
c
d
16.
a
b
c
d
17.
a
b
c
d
18.
a
b
c
d
19.
a
b
c
d
20.
a
b
c
d
21.
a
b
c
d
22.
a
b
c
d
23.
a
b
c
d
24.
a
b
c
d
25.
a
b
c
d
Razem
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
52
6. LITERATURA
1. Martinek W., Pieniążek J. Technologia budownictwa. WSiP, Warszawa 1997
2. Panas J.: Poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2005
3. Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP , Warszawa 2003
4. Wolski Z: Technologia. Roboty podłogowe i okładzinowe. WSiP, Warszawa 1998
5. Katalogi Nakładów Rzeczowych,
6. Czasopisma: „Materiały budowlane”, „Murator”