„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Izabela Suligowska
Formowanie fryzur 514[01].Z3.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Marcin Kostrzewa
mgr Danuta Matuszewska
Opracowanie redakcyjne:
mgr Małgorzata Sołtysiak
Konsultacja:
mgr inż. Marek Rudziński
mgr Małgorzata Sołtysiak
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 514[01].Z3.03
„Formowanie fryzur”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu fryzjer.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1. Formowanie fryzur męskich
11
5.1.1. Ćwiczenia
11
5.2. Formowanie fryzur damskich
17
5.2.1. Ćwiczenia
17
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
24
7. Literatura
34
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela pt. „Formowanie fryzur”, który będzie
pomocny w przekazywaniu nowej wiedzy i kształtowaniu umiejętności z zakresu technik
formowania fryzur dostosowanych do indywidualnych potrzeb klienta.
Ważne jest, aby uczeń uczestniczył w targach i sympozjach, dających możliwość
poznania aktualnych trendów i nowości. Należy pamiętać, że w ciągu swojego życia
zawodowego będzie musiał wielokrotnie dokonywać zmian wykonywania zabiegów,
stosowania preparatów i sprzętu fryzjerskiego. Informacje w dziedzinie fryzjerstwa szybko się
dezaktualizują, zwłaszcza te, które są ściśle związane ze sprzętem fryzjerskim i preparatami
stylizującymi.
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł osiągnąć cele założone w programie kształcenia,
−
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,
−
materiał nauczania, który zawiera niezbędne informacje teoretyczne konieczne do
podjęcia dalszych działań związanych z poszukiwaniem bardziej szczegółowych
informacji i rozwiązaniem ćwiczeń,
−
zestaw pytań przydatnych do sprawdzenia, czy uczeń wystarczająco przyswoił niezbędną
wiedzę,
−
ćwiczenia wspomagające proces ukształtowania umiejętności praktycznych intelektualnych,
−
sprawdzian osiągnięć – przykładowy zestaw zadań i pytań oraz zadanie typu próba pracy.
Pozytywny wynik sprawdzianów potwierdzi, że uczeń osiągnął założone w jednostce
modułowej cele,
−
literaturę uzupełniającą.
W przypadku wątpliwości w zakresie stosowania poradnika uczeń powinien zwrócić się
o pomoc do nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostki modułowej
514[01].Z3
Piel
ęgnacja i czesanie włosów
514[01].Z3.01
Wykonywanie fryzjerskich zabiegów
piel
ęgnacyjnych
514[01].Z3.02
Czesanie w
łosów
514[01].Z3.03
Formowanie fryzur
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
czytać tekst ze zrozumieniem,
−
analizować wybrane fragmenty tekstu,
−
wykorzystać posiadaną wiedzę ogólną,
−
korzystać z różnych źródeł informacji,
−
określać sposoby i metody mycia włosów,
−
myć włosy na mokro,
−
charakteryzować techniki czesania włosów na sucho i na mokro,
−
czesać włosy na mokro różnymi technikami,
−
czesać włosy na sucho różnymi technikami,
−
planować racjonalne wykorzystywanie czasu podczas wykonywania ćwiczeń.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
–
przygotować klienta i włosy do czesania,
–
dobrać przybory, narzędzia i preparaty do wykonania określonej fryzury,
–
dobrać fryzurę dzienną, wieczorową, okolicznościową i awangardową do wieku i kształtu
twarzy klienta,
–
wykonać fryzurę męską dzienną i awangardową zgodnie z życzeniem klienta i aktualną
modą,
–
wykonać fryzurę damską dzienną, wieczorową, okolicznościową i awangardową zgodnie
z życzeniem klientki i aktualną modą,
–
zastosować różne techniki dekorowania włosów do formowania fryzur wieczorowych,
–
dobrać i zastosować środki do stylingu fryzur,
–
wykonać czesanie dzieci.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Fryzjer 514[01]
Moduł:
Pielęgnacja i czesanie włosów 514[01]Z3
Jednostka modułowa:
Formowanie fryzur 514[01] Z3.03
Temat: Zaplatanie włosów w warkocze różnymi technikami.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności zaplatania włosów w warkocze różnymi technikami.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
przygotować stanowisko pracy,
−
określić sposoby zaplatania włosów w warkocze z dwóch, czterech i sześciu pasm,
−
zaplatać włosy w kłos,
−
zaplatać włosy w warkocz z czterech i sześciu pasm.
Metody nauczania–uczenia się:
−
instruktaż,
−
ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
indywidualna,
−
w 2– osobowych grupach.
Czas: 180 minut.
Środki dydaktyczne:
−
stanowiska pracy w liczbie odpowiadającej ilości uczniów w grupie,
−
główki szkoleniowe,
−
zestaw grzebieni,
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka,
−
spryskiwacze.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
−
Scharakteryzowanie technik zaplatania włosów w kłos oraz w warkocze z czterech
i sześciu pasm.
−
Rozdanie uczniom główek szkoleniowych oraz przydzielenie stanowisk pracy.
−
Nauczyciel przeprowadza instruktaż zaplatania włosów w kłos oraz w warkocze
z czterech i sześciu pasm.
−
Nauczyciel zleca uczniom przygotowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczenia.
−
Nauczyciel przypomina uczniom zaplatania włosów w warkocze.
−
Uczniowie wykonują ćwiczenia.
−
Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i naprowadza na wybór właściwych rozwiązań.
W razie potrzeby pomaga w wykonaniu ćwiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
−
Po wykonaniu ćwiczenia uczniowie porządkują stanowiska pracy.
4. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
5. Uczniowie prezentują efekt pracy na forum klasy w kolejności wykonania.
6. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanej usługi.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze, czasopismach fachowych i informatorach z targów fryzjerskich
zdjęcia fryzur wieczorowych i przynieś na następne zajęcia.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Fryzjer 514[01]
Moduł:
Pielęgnacja i czesanie włosów 514[01].Z3
Jednostka modułowa:
Formowanie fryzur 514[01].Z3.03
Temat: Formowanie fryzury wieczorowej zgodnie z życzeniem klienta.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności czesania fryzury wieczorowej dostosowanej do typu
urody klientki.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
określić etapy czesania fryzury wieczorowej,
−
przygotować stanowisko pracy do wykonania zabiegu,
−
przygotować włosy do wykonania zabiegu,
−
wykonać formowanie fryzury zgodnie z życzeniem klienta.
Metody nauczania–uczenia się:
−
instruktaż,
−
ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
w 2– osobowych grupach.
Strategia: uczenie się przez doświadczenie.
Czas: 180 minut.
Środki dydaktyczne:
−
stanowiska pracy w liczbie odpowiadającej ilości uczniów w grupie (min. 5),
−
grzebień do rozczesywania włosów,
−
szpikulec,
−
suszarka hełmowa,
−
siatka,
−
wałki i szpilki,
−
szpiki i wsuwki do upinania włosów,
−
kula z włosów,
−
peleryna do czesania włosów,
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, preparat nabłyszczający/wosk, lakier do
włosów,
−
elementy dekoracyjne,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
−
Scharakteryzowanie metod formowania fryzur wieczorowych z uwzględnieniem
zasad mocowania elementów konstrukcyjnych np. kul z włosów, elementów
ozdobnych, sposobu wpinania szpilek i wsuwek.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
−
Podzielenie uczniów na 2– osobowe grupy, w których będą realizować ćwiczenie:
jeden uczeń w grupie wykonuje fryzurę wieczorową, drugi jest modelem.
−
Nauczyciel przeprowadza instruktaż wykonania usługi.
−
Nauczyciel zleca uczniom przygotowanie stanowisk pracy do wykonania zabiegu.
−
Nauczyciel przypomina uczniom kolejność czynności przy czesaniu fryzury
wieczorowej.
−
Uczniowie wykonują zabieg.
−
Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i naprowadza na wybór właściwych rozwiązań.
W razie potrzeby pomaga w wykonaniu ćwiczenia.
−
Po wykonaniu ćwiczenia uczniowie porządkują stanowiska pracy.
4. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
5. Uczniowie prezentują efekt pracy na forum klasy w kolejności wykonania.
6. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanej usługi.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze, czasopismach fachowych i informatorach z targów fryzjerskich
zdjęcia fryzur okolicznościowych i przynieś na następne zajęcia.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Formowanie fryzur męskich
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj formowanie fryzury męskiej zgodnie z załączonym wzorem plastycznym.
[1, s. 19]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż w zakresie formowania fryzur męskich. Ćwiczenie
należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje zadanie, drugi jest
modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę uczniów i w razie
potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel powinien
omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy i sposoby ich
wyeliminowania w przyszłości.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem stylizacji fryzur specjalnych (materiał nauczania pkt. 4.1.1),
2) zapoznać się ze zdjęciem dołączonym do ćwiczenia,
3) umyć włosy klienta,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) wymodelować włosy,
6) uformować fryzurę,
7) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, pianka, guma fryzjerska, lakier do włosów,
−
narzędzia: grzebień do rozczesywania włosów,
−
szczotka tunelowa,
−
suszarka ręczna,
−
żelazko fryzjerskie,
−
peleryna do czesania włosów,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
zdjęcie,
−
literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Wykonaj formowanie fryzury męskiej zgodnie z załączonym wzorem plastycznym.
[1, s. 20]
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż w zakresie formowania fryzur męskich. Ćwiczenie
należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje zadanie, drugi jest
modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę uczniów i w razie
potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel powinien
omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy i sposoby ich
wyeliminowania w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem stylizacji fryzur specjalnych (materiał nauczania pkt. 4.1.1),
2) zapoznać się ze zdjęciem dołączonym do ćwiczenia,
3) umyć włosy klienta,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) wymodelować włosy,
6) uformować fryzurę,
7) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, pianka, guma fryzjerska, lakier do włosów,
−
narzędzia: grzebień do rozczesywania włosów,
−
suszarka ręczna,
−
peleryna do czesania włosów,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
zdjęcie,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Ćwiczenie 3
Wykonaj formowanie fryzury męskiej zgodnie z załączonym wzorem plastycznym.
[1, s. 67]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż w zakresie formowania fryzur męskich. Ćwiczenie
należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje zadanie, drugi jest
modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę uczniów i w razie
potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel powinien
omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy i sposoby ich
wyeliminowania w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem stylizacji fryzur klasycznych (materiał nauczania pkt. 4.1.1),
2) zapoznać się ze zdjęciem dołączonym do ćwiczenia,
3) umyć włosy klienta,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) wymodelować włosy,
6) uformować fryzurę,
7) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, pianka, guma fryzjerska, lakier do włosów,
−
narzędzia: grzebień do rozczesywania włosów,
−
szczotka trójkątna,
−
suszarka ręczna,
−
peleryna do czesania włosów,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
zdjęcie,
−
literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Wykonaj formowanie fryzury męskiej zgodnie z załączonym wzorem plastycznym.
[1, s. 117]
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż w zakresie formowania fryzur męskich. Ćwiczenie
należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje zadanie, drugi jest
modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę uczniów i w razie
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel powinien
omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy i sposoby ich
wyeliminowania w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem stylizacji fryzur specjalnych (materiał nauczania pkt. 4.1.1),
2) zapoznać się ze zdjęciem dołączonym do ćwiczenia,
3) umyć włosy klienta,
4) przygotować stanowisko pracy,
5) wymodelować włosy,
6) uformować fryzurę,
7) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, pianka, guma fryzjerska, lakier do włosów,
−
narzędzia: grzebień do rozczesywania włosów,
−
szczotka trójkątna,
−
suszarka ręczna,
−
żelazko fryzjerskie,
−
peleryna do czesania włosów,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
zdjęcie,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.2. Formowanie fryzur damskich
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Uzupełnij tabelę.
Techniki pracy
Opis czynności
Wyczesywanie
Gładzenie
Upinanie
Dreadowanie
Skręcanie
Owijanie
Zwijanie
Nawijanie
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem technik formowania fryzur wieczorowych (materiał nauczania pkt.
4.2.2),
2) zapoznać się z zapisami umieszczonymi w tabeli,
3) podkreślić w tekście opisy czynności zamieszczonych w tabeli,
4) uzupełnić tabelę,
5) porównać swoje odpowiedzi z odpowiedziami opracowanymi przez koleżanki/ kolegów.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
aktywne czytanie.
Środki dydaktyczne:
−
karta ćwiczenia,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Ćwiczenie 2
Zapleć włosy w kłos.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż zaplatania włosów w kłos. Ćwiczenie należy
realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje zadanie, drugi jest modelem)
lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę uczniów i w razie potrzeby
pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel powinien omówić
z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy i sposoby ich wyeliminowania
w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem zaplatania włosów w kłos (materiał nauczania pkt. 4.2.1),
2) umyć i wysuszyć włosy,
3) przygotować stanowisko pracy i klientkę do zabiegu,
4) zapleść włosy w kłos,
5) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
grzebień do rozczesywania włosów,
−
szpikulec,
−
peleryna do czesania włosów,
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, preparat nabłyszczający/ wosk,
−
suszarka ręczna,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Zapleć włosy w warkocz z czterech pasemek.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż zaplatania włosów w warkocz czterech z pasm.
Ćwiczenie należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje zadanie,
drugi jest modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę uczniów
i w razie potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel
powinien omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy i sposoby ich
wyeliminowania w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem zaplatania włosów w warkocz z czterech pasemek (materiał
nauczania pkt. 4.2.1),
2) umyć i wysuszyć włosy,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
3) przygotować stanowisko pracy i klientkę do zabiegu,
4) zapleść włosy w kłos,
5) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
grzebień do rozczesywania włosów,
−
szpikulec,
−
peleryna do czesania włosów,
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, preparat nabłyszczający/ wosk,
−
suszarka ręczna,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Zapleć włosy w warkocz z sześciu pasemek.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż zaplatania włosów w warkocz z sześciu pasm.
Ćwiczenie należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje zadanie,
drugi jest modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę uczniów
i w razie potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel
powinien omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy i sposoby ich
wyeliminowania w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem zaplatania włosów w warkocz z sześciu pasemek (materiał
nauczania pkt. 4.2.1),
2) umyć i wysuszyć włosy,
3) przygotować stanowisko pracy i klientkę do zabiegu,
4) zapleść włosy w kłos,
5) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
grzebień do rozczesywania włosów,
−
szpikulec,
−
peleryna do czesania włosów,
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, preparat nabłyszczający/ wosk,
−
suszarka ręczna,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Ćwiczenie 5
Wykonaj formowanie fryzury tak, aby uzyskać efekt widoczny na załączonych zdjęciach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż w zakresie formowania wieczorowych fryzur
damskich. Ćwiczenie należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje
zadanie, drugi jest modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę
uczniów i w razie potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia
nauczyciel powinien omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy
i sposoby ich wyeliminowania w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem czesania fryzur wieczorowych (materiał nauczania pkt. 4.2.1),
2) umyć włosy,
3) nawinąć włosy na wałki,
4) wysuszyć włosy,
5) przygotować stanowisko pracy i klientkę do zabiegu,
6) upiąć włosy zgodnie z załączonym wzorem,
7) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
grzebień do rozczesywania włosów,
−
szpikulec,
−
suszarka hełmowa,
−
siatka,
−
wałki i szpilki,
−
szpiki i wsuwki do upinania włosów,
−
kula z włosów,
−
peleryna do czesania włosów,
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, preparat nabłyszczający/ wosk, lakier do
włosów,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
Ćwiczenie 6
Wykonaj formowanie fryzury tak, aby uzyskać efekt widoczny na załączonych zdjęciach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż w zakresie formowania wieczorowych fryzur
damskich. Ćwiczenie należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje
zadanie, drugi jest modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę
uczniów i w razie potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia
nauczyciel powinien omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy
i sposoby ich wyeliminowania w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem czesania fryzur wieczorowych (materiał nauczania pkt. 4.2.1),
2) umyć włosy,
3) nawinąć włosy na wałki,
4) wysuszyć włosy,
5) przygotować stanowisko pracy i klientkę do zabiegu,
6) upiąć włosy zgodnie z załączonym wzorem,
7) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
grzebień do rozczesywania włosów,
−
szpikulec,
−
suszarka hełmowa,
−
siatka,
−
wałki i szpilki,
−
szpiki i wsuwki do upinania włosów,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
−
peleryna do czesania włosów,
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, preparat nabłyszczający/ wosk, lakier do
włosów,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 7
Wykonaj formowanie fryzur tak, aby uzyskać efekt widoczny na załączonym zdjęciu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres.
Następnie należy przeprowadzić instruktaż w zakresie formowania wieczorowych fryzur
damskich. Ćwiczenie należy realizować w 2– osobowych zespołach (jeden uczeń wykonuje
zadanie, drugi jest modelem) lub indywidualnie na żywym modelu. Należy nadzorować pracę
uczniów i w razie potrzeby pomóc w wykonaniu zadania. Po zakończeniu ćwiczenia
nauczyciel powinien omówić z uczniami szczegóły realizacji zadania, wskazać błędy
i sposoby ich wyeliminowania w przyszłości.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem czesania fryzur wieczorowych (materiał nauczania pkt. 4.2.1),
2) umyć i wysuszyć włosy,
3) przygotować stanowisko pracy i klientkę do zabiegu,
4) wpleść we włosy elementy dekoracyjne (różnokolorowe sznurki),
5) upiąć włosy w formie przedstawionej na zdjęciu pierwszym,
6) zaprezentować efekt swojej pracy na forum klasy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
grzebień do rozczesywania włosów,
−
szpikulec,
−
suszarka ręczna,
−
szpiki i wsuwki do upinania włosów,
−
różnokolorowe sznurki,
−
peleryna do czesania włosów,
−
preparaty fryzjerskie: szampon, odżywka, lakier do włosów,
−
ręcznik frotte,
−
rękawiczki jednorazowego użytku,
−
literatura z rozdziału 7.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Formowanie fryzur”
Test składa się z 20 zadań, z których:
−
zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
–
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
–
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
–
dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
–
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. a, 4. c, 5. b, 6. d, 7. c, 8. a, 9. b, 10. b, 11. b,
12. a, 13. d, 14. d, 15. b, 16. c, 17. c, 18. a, 19. d, 20. a.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Scharakteryzować cechy fryzury męskiej
klasycznej
C
P
c
2
Rozróżnić rodzaje fryzur męskich
B
P
d
3
Wskazać cechy fryzur stylu sportowego
C
P
a
4
Rozróżnić style fryzur damskich
B
P
c
5
Przewidzieć efekt zastosowania technik
formowania fryzur
D
P
b
6
Określić techniki formowania fryzur
C
P
d
7
Wskazać cechy fryzur dziennych
C
P
c
8
Scharakteryzować splot angielski
C
P
a
9
Rozróżnić rodzaje splotów
B
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
10 Rozróżnić techniki zaplatania warkoczy
B
P
b
11 Określić przybory do formowania koków
C
P
b
12 Rozróżnić rodzaje koków
B
P
a
13 Wyjaśnić sposób wyczesywania włosów
B
P
d
14 Wskazać zastosowanie wypełniaczy
C
P
d
15 Zdefiniować pojęcie kok
A
P
b
16 Scharakteryzować kok balowy
C
PP
c
17 Przewidzieć efekt układania włosów palcami
D
PP
c
18 Wyjaśnić sposób dreadowania włosów
C
PP
a
19
Określić cel wyznaczania sekcji przy formowaniu
koków
C
PP
d
20 Rozróżnić rodzaje fryzur damskich
C
PP
a
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
9. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących formowania fryzur. To zadania wielokrotnego
wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później. Wróć do niego, gdy rozwiążesz pozostałe zadania. Na
rozwiązanie testu masz 45 minut.
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Cechą charakterystyczną klasycznej fryzury męskiej jest forma
a) prosta.
b) tylko symetryczna.
c) stopniowa.
d) tylko asymetryczna.
2. Męską fryzurą specjalną nie jest
a) irokez.
b) jeż okrągły.
c) jeż kwadratowy.
d) fryzura klasyczna z włosów długich.
3. Fryzura damska utrzymana w stylu sportowym charakteryzuje się
a) dowolnością form i kolorów.
b) prostotą i zwięzłą formą.
c) ekspresją.
d) żadną z tych cech.
4. Na poniższym zdjęciu przedstawiono dzienną fryzurę damską utrzymaną w stylu
a) sportowym.
b) awangardowym.
c) klasycznym.
d) żadnym z tych stylów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
5. Stosując wygładzanie pasm środkiem stylizującym uzyskuje się efekt
a) naturalnego ułożenia włosów.
b) zmniejszenia objętości włosów.
c) zwiększenia objętości włosów.
d) odbicia pasm od nasady.
6. Efekt znacznego zwiększenia objętości włosów i odbicia pasm prowadzący do
przestrzennego rozbudowania fryzury uzyskuje się stosując
a) zawijanie włosów.
b) wygładzanie pasm.
c) skręcanie pasm.
d) tapirowanie włosów.
7. Fryzura dzienna powinna charakteryzować się
a) prostymi formami.
b) rozbudowaniem przestrzennym.
c) prostą formą i funkcjonalnością.
d) skomplikowaną strukturą.
8. Splot angielski zaplata się
a) z 3 pasm przekładanych nad środkowym pasmem.
b) z 3 pasm przekładanych pod środkowym pasmem.
c) z 2 pasm przekładanych nad pasmem.
d) z 2 pasm przekładanych pod pasmem.
9. Warkocz dobierany duński przedstawia
Zdjęcie A
Zdjęcie B
Zdjęcie C
Zdjęcie D
a) zdjęcie A.
b) zdjęcie C.
c) zdjęcie B.
d) zdjęcie D.
10. Poniższy schemat przedstawia technikę zaplatania warkocza
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
a) w kłos.
b) z 4 pasm.
c) z 3 pasm.
d) z 6 pasm.
11. Szczotka do polerowania włosów to
a) szczotka okrągła.
b) kokówka.
c) szczotka tunelowa.
d) karkówka.
12. Kok koktajlowy to odmiana koka
a) dziennego.
b) wieczorowego.
c) ślubnego.
d) balowego.
13. Precyzyjne rozczesane i wyrównanie powierzchni włosów przez czesanie to
a) tapirowanie.
b) gładzenie.
c) dreadowanie.
d) wyczesywanie.
14. Wypełniacze stosuje się do formowania
a) plecionek.
b) fryzur komunijnych.
c) upięć dziennych.
d) koków balowych.
15. Fryzura, której podstawą są włosy zebrane w jednym miejscu to
a) upięcie.
b) kok.
c) fryzura awangardowa.
d) fryzura sportowa.
16. Kok balowy charakteryzuje się
a) prostą formą.
b) różnorodną konstrukcją.
c) bardzo trwałą konstrukcją.
d) jednolitą kolorystyką.
17. Czesanie włosów palcami przy zastosowaniu środków stylizujących daje efekt
a) zmniejszenia objętości włosów.
b) znacznego zwiększenia objętości włosów.
c) naturalnego ułożenia włosów.
d) rozbudowania przestrzennego fryzury.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
18. Dreadowanie polega na
a) splataniu i wplataniu pasemek włosów.
b) skręcaniu pasemek włosów w różnych kierunkach.
c) zwijaniu pasm włosów.
d) nawijaniu pasm włosów.
19. Sekcje tylne wyznaczane podczas formowania koka tworzą
a) elementy wykończeniowe.
b) elementy dekoracyjne.
c) elementy zuzpełniające.
d) bazę koka.
20. Fryzurą dzienną nie jest
Zdjęcie A
Zdjęcie B
Zdjęcie C
Zdjęcie D
a) zdjęcie A.
b) zdjęcie C.
c) zdjęcie B.
d) zdjęcie D.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….
Formowanie fryzur
Zakreśl prawidłową odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
ZADANIE TYPU „PRÓBA PRACY”
Instrukcja dla nauczyciela
W badaniu osiągnięć ucznia w jednostce modułowej „Formowanie fryzur” przewiduje się
zastosowanie zadania typu „próba pracy”, gdyż pozwoli ono określić poziom
ukształtowanych przez ucznia umiejętności w tej jednostce. Zadanie zostało tak
skonstruowane, aby można było zbadać wyszczególniony poniżej układ umiejętności.
Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków dla ucznia, umożliwiających w określonym
czasie wykonanie zadania. Uczeń powinien mieć udostępnione stanowisko pracy
z niezbędnym wyposażeniem umożliwiającym wykonanie usługi. Należy również
przygotować stanowisko ogólne, na którym będą zgromadzone narzędzia, przybory, preparaty
fryzjerskie oraz bielizna zabiegowa, spośród których uczeń wybierze właściwe do wykonania
swojego zadania. Czas przewidziany na wykonanie zadania wynosi 180 minut.
Przewiduje się, iż uczeń powinien wykonać następujące czynności:
1) sporządzić plan pracy,
2) przygotować stanowisko pracy i klientkę do zabiegu,
3) podzielić porost na sekcje,
4) upiąć włosy zgodnie z załączonym wzorem plastycznym,
5) utrwalić fryzurę lakierem.
Przykładowy przebieg.
1. Sporządzenie planu pracy – obejmuje czynności wypunktowane przy opisie pracy.
Opis pracy:
2. Przygotowanie stanowiska pracy i klienta do zabiegu.
−
przygotowanie stanowiska pracy – zgromadzenie na stanowisku pracy:
−
grzebienia do rozczesywania włosów, grzebienia do wyczesywania włosów,
szpikulca, szczotki kokówki, szpilek, wsuwek, wypełniacza, klipsów do
mocowania pasm włosów,
−
preparatów fryzjerskich: szamponu, odżywki, lakieru do włosów (mocno
utrwalającego), nabłyszczacza,
−
bielizny zabiegowej: ręcznika frotte, ręczników papierowych, rękawiczki
lateksowe, peleryny do czesania włosów,
−
przygotowanie klienta do zabiegu – umycie i wysuszenie włosów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
3. Podział włosów na sekcje – pierwsza sekcja – przednia cześć porostu wyznaczona
przedziałkiem od ucha przez szczyt głowy do ucha, druga sekcja o szerokości ok. 3 cm –
cześć środkowa porostu od szczytu głowy do granicy porostu nad karkiem, trzecia sekcja
– po prawej stronie sekcji środkowej, czwarta – po lewej stronie sekcji środkowej.
4. Formowanie bazy koka – włosy ze środkowej sekcji wyczesać pasmo po paśmie mocno
do góry, wytapirować, zlakierować i wygładzić na zewnętrznej powierzchni. Następnie
od wewnątrz podpiąć wsuwkami i zwinąć na dłoni ze strony lewej do prawej. Końce
pasma wpiąć do środka zwoju.
5. Formowanie elementów wykończeniowych – pracę rozpoczynając od włosów nad
karkiem w kierunku szczytu głowy, wydzielać pasma sekcji trzeciej i czwartej (po prawej
i lewej stronie), krzyżować na grzbiecie banana i upinać po jego bokach (u podstawy).
Włosy pierwszej sekcji podzielić na trzy separacje: przednią cześć porostu i boki po
prawej i lewej stronie głowy. Wszystkie pasma wytapirować i wygładzić. Przednią cześć
porostu zaczesać do tyłu i upiąć na szczycie banana. Boczne pasma wytapirować
i wygładzić: pasmo po jednej stronie skręcić i wpiąć w banana, z drugiej – wyczesać
i połączyć z grzywką.
6. Wykończenie fryzury – końcówki włosów zaakcentować żelem, całość spryskać lakierem
i nabłyszczaczem.
Treść zadania
Wykonaj formowanie fryzury wieczorowej zgodnie z załączonym wzorem plastycznym
wykorzystując dostępne preparaty fryzjerskie. Zabieg powinien obejmować następujące
etapy: sporządzenie planu pracy, przygotowanie stanowiska pracy i klientki do zabiegu,
formowanie fryzury wieczorowej. Na stanowisku pracy przygotowano wyposażenie
umożliwiające wykonanie zadania. We wskazanym przez nauczyciela miejscu umieszczono
narzędzia, przybory, preparaty fryzjerskie oraz bieliznę zabiegową, spośród których
wybierzesz środki potrzebne Ci do wykonania zadania. Przewidywany czas wykonania
zadania: maksymalnie 180 minut.
Umiejętności podlegające ocenie
Lp.
Czynność wykonana przez ucznia
Punkty
Waga*
Wynik
1.
Sporządzanie planu pracy
0,6
2.
Przygotowanie stanowiska pracy i klientki do
zabiegu
0,6
3.
Podział włosów na sekcje
0,6
4.
Formowanie bazy koka
0,8
5.
Formowanie elementów wykończeniowych
0,8
6.
Wykończenie fryzury
0,3
* Waga poszczególnych czynności w całości szacowanej umiejętności.
Klucz oceniania
−
20 pkt. – czynność wykonana bezbłędnie z pełnym umotywowaniem dokonanych, wyborów,
−
18 pkt. czynność wykonana bezbłędnie, drobne nieprawidłowości w umotywowaniu
dokonywanych działań,
−
14 pkt. – w wykonaniu czynności wystąpiły drobne, nieistotne dla całego procesu błędy,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
−
10 pkt. – w wykonaniu czynności wystąpiło kilka błędów, które w wyniku
przeprowadzonej korekty naprawiono,
−
7 pkt. – najważniejsze elementy danej czynności zostały wykonane, wykonanie jednak
całej czynności wymagało dokonania wielu poprawek,
−
0 pkt. czynność wykonana błędnie.
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:
Ocena
Minimalna liczba
uzyskanych punktów
dopuszczający
40
dostateczny
65
dobry
90
bardzo dobry
100
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
7. LITERATURA
1. Pr. Zbiorowa Fryzjerstwo męskie, wyd. P.P.H.U. SUZI, Warszawa 2006
2. Pr. Zbiorowa Koki upięcia warkocze, wyd. P.P.H.U. SUZI, Warszawa 2005 Pr. Zbiorowa
Fryzjerstwo wraz z poradami kosmetycznymi, wyd. REA, Warszawa 2006
3. Pr. Zbiorowa pod kierunkiem Z. Sumirskiej Nowoczesne fryzjerstwo, wyd. P.P.H.U.
SUZI, Warszawa 2005
4. Techniki fryzjerskie – zeszyt ćwiczeń do nauki zawodu, wyd. REA, Warszawa 2001