Oznaczenia wagonów pasażerskich

K

ażdy wagon osobowy musi mieć po obu stronach, w ustalonych miejscach, napisy i znaki

określające właściciela (zarząd kolei) lub towarzystwa, numer inwentarzowy, niektóre zasadnicze

cechy eksploatacyjne oraz dane dotyczące utrzymania i rewizji okresowych.

Wagony osobowe mają oznaczenia cyfrowe i literowe, przy czym oznaczenie cyfrowe stanowi

numer inwentarzowy danego wagonu, składający się z 12 cyfr. Oznaczenie wagonów osobowych

stosuje się w jednym rzędzie, na przykład:

51 51 18-18 031-1

PKP

Au

Numer inwentarzowy składa się z sześciu grup cyfr, przy czym:

•

pierwsza grupa dwucyfrowa (1 i 2 cyfra numeru) określa system wymiany w ruchu
międzynarodowym, z uwzględnieniem możliwości jazdy po torach o różnej szerokości;

•

druga grupa dwucyfrowa (3 i 4 cyfra numeru) oznacza zarząd kolejowy będący właścicielem
lub zarząd, który włączył wagon do taboru (PKP oznaczono cyframi 51, tak jak w wagonach

towarowych);

•

trzecia grupa dwucyfrowa (5 i 6 cyfra numeru) określa rodzaj wagonu lub jego klasę oraz
charakterystykę eksploatacyjną;

•

czwarta grupa dwucyfrowa (7 i 8 cyfra numeru) określa maksymalną prędkość
konstrukcyjną oraz rodzaj urządzeń do ogrzewania wagonów;

•

piąta grupa trzycyfrowa (9,10 i 11 cyfra numeru) oznacza kolejny numer wagonu w danej
serii lub rodzaju;

•

szósta grupa jednocyfrowa (12 cyfra) jest

cyfrą samokontroli

, służy do sprawdzenia

poprawności wprowadzonych danych.

Cyfry trzeciej, czwartej i piątej grupy są podkreślone.

Pierwsza grupa cyfr w numeracji PKP może występować w następujących układach i

znaczeniach:

50. wagony przeznaczone wyłącznie do ruchu wewnętrznego;

51. wagony do ruchu międzynarodowego po torach szerokości 1435 mm;

52. wagony do ruchu międzynarodowego, przystosowane do wymiany zestawów kołowych lub

wózków z toru normalnego na tor szeroki;

60. wagony dla potrzeb wewnętrznych kolei (wagony techniczno-gospodarcze, specjalne itp.);

61. wagony do celów własnych zarządów kolejowych (np. wagony salonowe, doświadczalne,

itp.), mogące kursować w ruchu międzynarodowym po torze normalnym;

62. wagony jak wyżej, lecz przystosowane do wymiany zestawów kołowych lub wózków z toru

normalnego na tor szeroki.

Znaczenie cyfr trzeciej grupy w zależności od rodzaju wagonu jest następujące:

a) w wagonach kolejowych

18 - wagony czteroosiowe ośmioprzedziałowe klasy 1;

26 - wagony piętrowe klasy 2;

29 - wagony czteroosiowe dziewięcioprzedziałowe klasy 2;

38 - wagony czteroosiowe, 24 miejsca 1 klasy, 32 miejsca 2 klasy;

92 - wagony bagażowe czteroosiowe;

99 - wagony służbowe, techniczne, gospodarcze i inne (ogółem przyjęto 27 układów cyfrowych

tej grupy).

b)w wagonach niekolejowych lub użytkowanych przez WARS

00 - wagony pocztowe;

06 - wagony sypialne klasy 1 lub 1/2;

08 - wagony restauracyjne;

Pod względem osiąganej prędkości konstrukcyjnej wagony osobowe podzielone zostały na trzy

grupy: do 120 km/h, od 121 do 140 km/h i powyżej 140 km/h. Grupom tym odpowiadają układy

cyfr oznaczające jednocześnie rodzaj ogrzewania.

Z numerem cyfrowym jest powiązane oznaczenie literowe, składające się z dużych i małych liter

alfabetu łacińskiego. Duże litery oznaczają rodzaj wagonu, a małe - dane eksploatacyjne i

techniczne (patrz tabelka niżej).

Litera Znaczenie i zastosowanie

d

wagon z przewodem zdalnego sterowania (np. zamykania drzwi,

oświetlenia elektrycznego sprzężonych lokomotyw spalinowych

h

wagon z miejscami do siedzenia po obu stronach centralnego

przejścia wzdłuż całego wagonu i przedziałami otwartymi

k

wagon akcji socjalnej

m

wagon długości >26m z 11 przedziałami 2 klasy lub 10 przedziałami 1 klasy

n

wagon wyposażony w ogrzewanie nawiewne

p

wagon piętrowy

s

korytarz boczny w wagonie bagażowym lub wagonie z przedziałem bagażowym

u

wagon wyposażony w mechanizmy do zdalnego zamykania drzwi i mający

możliwość zdalnego sterowania oświetleniem. Z uwagi na zmiany w wyposażeniu

wagonów w omawiane mechanizmy, literę u należy umieszczać na końcu

serii literowej

Przyjęto między innymi następujące duże litery do oznaczania rodzaju wagonów osobowych:

•

A - wagon klasy 1;

•

B - wagon klasy 2;

•

AB - wagon mieszany klasy 1/2;

•

BR - wagon klasy 2 z barem;

•

WLA - wagon sypialny klasy 1;

•

WLB - wagon sypialny klasy 2;

•

WLAB - wagon sypialny klasy 1/2;

•

WR - wagon restauracyjny;

•

D - wagon bagażowy;

•

P - wagon pocztowy;

•

DP - wagon bagażowo- pocztowy;

•

Z - wagon ogrzewczy.

Litery małe są umieszczone obok liter dużych, oznaczających rodzaj wagonu. Dla przykładu podano

w tabeli 1 niektóre, najbardziej charakterystyczne litery małe i ich znaczenie.

Zgodnie z podanymi znaczeniami cecha Bhp oznacza wagon piętrowy 2 klasy z przejściem pośrodku

wagonu.

Dla osób chcących szybko odszyfrować numer wagonu zamieściliśmy tutaj program Sebastiana

Ossowskiego

"Numeracja wagonów v2.0"

.