Stanisław Pagaczewski Gąbka 3 Gąbka i latające talerze

STANISŁAW PAGACZEWSKI

Gąbka i latające talerze

Rozdział I - BARDZO DŁUGA NOC

Naprzód spadło kilka kropli jakiegoś płynu, a potem puszka po makrelach w oleju. O tym, że to były
makrele, a nie śledzie w sosie węgierskim, przekonał się profesor Gąbka przy pomocy latarki
elektrycznej, którą namacał w kieszeni skafandra. Jedna z kropli zwilżyła zeschnięte wargi profesora.
Oblizał się i poczuł w ustach smak piwa.
Nie spał już od pewnego czasu, lecz leżał z zamkniętymi oczyma, usiłując sobie przypomnieć, skąd się
tu wziął. Mimo grobowych ciemności jedno było jasne: nie spoczywał w swym własnym łóżku, tylko
na twardej i nierównej powierzchni, przypominającej dno jaskini. Nie miał na sobie piżamy, lecz
puchowy skafander z kapturem. Zdrętwiałe od długiego bezruchu nogi tkwiły w spodniach, których
nogawki ginęły w cholewach gumowych butów.
Nie ulega wątpliwości - myślał profesor - że jestem w ciemnym pomieszczeniu, które nie ma okien, ale
za to jakiś otwór, przez który wpadają puszki z konserw rybnych. Cóż by to mogło być za miejsce?
Chyba nie Smocza Jama...
I nagle uderzył się dłonią w czoło.
- Już wiem! Że też wcześniej na to nie wpadłem.
W tej samej chwili szarpnęła nim trwoga o przyjaciół. Snop światła omiótł skalną pieczarę, pełną
ostrych występów, półek, gzymsów, o stropie usianym stalaktytami. Na prawo od profesora leżał
Smok z głową opartą na kamieniu, na lewo zaś mistrz Bartolini, pochrapujący z lekka przez półotwarte
usta. Nieco dalej widniała sylwetka księcia Kraka, leżącego na wznak, z szeroko rozłożonymi rękami.
W świetle latarki błysnął złoty łańcuch, z którym książę nigdy się nie rozstawał.
Profesor zerwał się i z wielkim trudem zrobił kilka kroków na zesztywniałych nogach. Bolały go
wszystkie stawy i mięśnie. Wykonał szereg głębokich wdechów i ku swemu zdumieniu poczuł zapach
fiołków.
Skąd by się tu wzięły fiołki? - pomyślał z niedowierzaniem. - To przecież niemożliwe, żeby w tej
ciemności mogły istnieć jakiekolwiek kwiaty. Może to złudzenie?
Podszedł do Smoka.
- Hej, hej, obudź się, stary! - zawołał ciągnąc go za ramię.
Smok usiadł i otworzył oczy.
- Co się dzieje?
- Pospaliśmy się jak susły - odparł profesor i skierował się ku Bartoliniemu. Z obudzeniem kucharza i
księcia nie poszło tak łatwo, ale po dłuższej chwili i oni przetarli zaspane oczy, ziewając przy tym od
ucha do ucha.
- Która godzina? - zapytał Krak.
- Za piętnaście czwarta - odparł profesor. - Ale zdaje mi się, że zegarek stoi.
Smok rozprostował ramiona.
- Już dawno się tak nie wyspałem - rzekł z zadowoleniem. - Chyba z dwanaście godzin...
Profesor nic nie odpowiedział, tylko założył na nos okulary i pochylił się nad puszką. Przyświecając z
bliska latarką odczytał znajdujący się na niej napis: MAKRELA W OLEJU AROMATYZOWANYM.
- Dobra rzecz - mlasnął Bartolini. Profesor czytał dalej:
- Surowce: ryby, olej roślinny, ocet, przyprawy... Spółdzielnia Pracy Rybołówstwa i Przetwórstwa
Rybnego „Certa” w Szczecinie... Cena 11 złotych, data produkcji...
Nagle przerwał i przez chwilę przyglądał się puszce z niedowierzaniem i głęboką uwagą, o czym
świadczyły zmarszczki, które zarysowały się na jego czole.
- Co cię tak zatkało? - zapytał książę, masując sobie zesztywniałe kolana. - Puszka jak puszka. Zdaje
się, że wczoraj jedliśmy jakieś konserwy.
- To nie nasza puszka - rzekł profesor głosem, w którym dźwięczała niezwykła powaga. - Słuchajcie:
data produkcji 15 III 1978.
- Co? Jaki?
- Tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty ósmy - powtórzył profesor.
- Coś ty... - mruknął książę.
- Wcale nie żartuję. Tu jest wyraźnie napisane 1978 r. A który rok mamy obecnie?

- Siedemset siedemdziesiąty ósmy - rzekł Bartolini. - Pamiętam dobrze, bo to dwudziesta rocznica
mojego ślubu z Balbinką. Czy te rybki nie są przypadkiem nieświeże?
Profesor pokiwał głową przecząco.
- Nie, moi drodzy, wystarczy powąchać to, co w puszce zostało. Obawiam się, że to my jesteśmy
bardzo, ale to bardzo starzy. Starsi o tysiąc dwieście lat od chwili, gdy wybraliśmy się na inspekcję
garnizonu Śpiących Rycerzy w Górach Skalistego Południa.
W głębokiej ciszy, jaka zapadła po tych słowach, zrodził się nagle daleki gwar i stukot licznych
kroków. Jak na komendę podnieśli głowy, bo owe dziwne odgłosy dolatywały z górnej części jaskini.
- Pst - szepnął Smok i nadstawił swe ogromne uszy, przypominające do złudzenia anteny radaru. - Nic
teraz nie mówcie.
Wstrzymali oddechy.
- Tak - stwierdził Smok po chwili. - Tam, nad nami, idzie dużo ludzi. Ktoś gra na gitarze. Słyszałem
nawet słowa piosenki śpiewanej przez młode głosy...
- Jestem głodny - rzekł książę Krak do kucharza. - Masz coś jeszcze w plecaku?
- Suchary i szynka z żubra. Zrobić kanapki?
- Oczywiście. A ty, Baltazarku kochany, powiedz, co sądzisz o tym wszystkim. Jest to chyba
najdziwniejsza przygoda w mym życiu.
- Nie tylko w twoim - powiedział profesor. - Wygląda na to, że naprawdę spaliśmy przez tysiąc
dwieście lat. Ale wciąż jeszcze nie mogę w to uwierzyć.
- W takim razie jak wytłumaczyć, że wszyscy mamy długie i w dodatku siwe brody. No i to, że
byliśmy przysypani grubą warstwą pyłu...
- Tak, tak - rzekł profesor kiwając głową. - Nie ma innego wytłumaczenia, ale przez to prawda wcale
nie jest łatwiejsza do przyjęcia... Choć istnieje odrobina nadziei.
Krak zerwał się z kamienia.
- Co masz na myśli?
- Skoro weszliśmy tutaj, to zapewne będziemy mogli wyjść z powrotem. Może na zewnątrz wszystko
zostało po staremu? Może tylko w tej grocie czas biegnie inaczej?
- Oby tak było - westchnął Smok. - Wobec tego szukajmy wyjścia. W tym miejscu robię znak pazurem.
Obejdziemy całą jaskinię dookoła.
Po godzinie poszukiwań czwórka przyjaciół pozbyła się resztek nadziei.
- Ani śladu szczeliny, przez którą weszliśmy tu wczoraj.
- Nie wczoraj, tylko 1200 lat temu - sprostował książę. - Nic w tym dziwnego, przez tak długi czas
skały mogły się obsunąć, a gruz zasypał przejście.
Gąbka zgasił latarkę.
- Musimy oszczędzać światła. Kto wie, kiedy się stąd wydostaniemy. A więc, wracając do naszych
rozważań, przypomnijmy sobie, co było przed zaśnięciem.
- Jedno jest pewne - rzekł Smok - że szukając wejścia do koszar Śpiących Rycerzy zabłądziliśmy w tym
podziemnym labiryncie, a ponieważ poczuliśmy senność, ułożyliśmy się tu na spoczynek. Przed
zaśnięciem pomyślałem o tym, że po powrocie do Jamy będę musiał naprawić kurek w wannie. Woda
wciąż kapała, bo nigdzie nie mogłem dostać uszczelek,
- Widziałem je w sklepie Błażeja Rączki przy placu Wielkiej Ryby - powiedział profesor - ale obawiam
się, że już ich nie ma, tak jak zapewne nie ma ani Błażeja Rączki, ani placu Wielkiej Ryby. Oczywiście,
jeśli data na puszce nie jest po prostu wynikiem pomyłki. A może ta spółdzielnia rybacka wykonuje już
plan 1978 roku? To też jest możliwe. Wtedy odezwał się książę.
- Od pewnego czasu patrzę ku górze i zdaje mi się, że widzę słaby poblask światła. To może być otwór,
przez który wleciała puszka.
- Nie mamy drabiny - rzekł kucharz.
- Ale ja jestem - ryknął Smok. - Szkoda czasu na gadanie. Na moich ramionach stanie Bartolini, na nim
książę, a na księciu Baltazarek, jako że jest lekki i szczupły. Do dzieła!
Po kilku nieudanych próbach udało się wreszcie sformować chwiejną piramidę, sięgającą do
zbawczego otworu. Profesor Gąbka, z sercem mocno bijącym z powodu wysiłku i emocji, zdołał
wysunąć głowę przez ciasną szczelinę w skałach. Odetchnął świeżym powietrzem tak głęboko, że
przez chwilę czuł zawrót głowy. Jednocześnie zmrużył oczy, gdyż blask bijący z otworu był wprost

bolesny. Dopiero po chwili spostrzegł nad sobą skrawek błękitnego nieba.
- Co tam widzisz? - krzyczał z dołu książę.
- Jesteśmy uratowani! Widzę niebo!
- A przeciśniemy się przez otwór?
- Chyba tak, ale z wyjątkiem Smoka.
- Spokojna głowa - mruknęła podpora piramidy. - Nie takie numery odstawiałem.
Profesor podciągnął się na rękach i po chwili stanął nad otworem.
- Idą jacyś ludzie! - zawołał do przyjaciół. - Jest ich bardzo dużo. Zaraz tu będą. Hej, na pomoc! Gwar
głosów przybliżył się.
- Jeżeli nam nie spuszczą drabinki sznurowej, nigdy stąd nie wyjdziemy - rzekł książę. - Profesor jest
już wolny, ale my się musimy uzbroić w cierpliwość.
- Cierpliwość jest cnotą - mruknął Smok sentencjonalnie - a cnota powinna być nagrodzona. Tak
przynajmniej jest w każdym uczciwym westernie. Złaźcie ze mnie, bo już ledwo mogę ustać.
Baltazarek nas nie opuści.

* * *
Tymczasem profesor Gąbka przeciągnął się z ulgą, poczuwszy na swej twarzy ciepło słonecznych
promieni. Natychmiast otoczył go tłum młodych i w najwyższym stopniu podnieconych turystów.
- Tam są moi przyjaciele - wskazał ręką na otwór w skałach. - Trzeba ich koniecznie wyciągnąć!
Ukląkł nad szczeliną i zawołał:
- Wszystko w porządku. Wyłaźcie! W odpowiedzi usłyszał głos Smoka:
- Nie da rady. Otwór jest za wysoko. Bez liny ani rusz.
- Potrzebna będzie lina - rzekł Gąbka, zwracając się do swych wybawicieli.
- Ba - odparł ktoś. - Któż chodzi z liną na Giewont?
- Przecież oni nie mogą tam zostać!
- To jasne. Trzeba sprowadzić goprowców.
- A co to takiego? - zdziwił się profesor.
- Goprowcy, czyli członkowie Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Oni mają wszystko
co trzeba, a w dodatku jeszcze wiele innych rzeczy.
- A długo to potrwa?
- Co najmniej dwie godziny - rzekł młody brodacz z zawieszoną na piersiach gitarą. - Ktoś z nas musi
zejść do schroniska na Kondratowej i sprowadzić ratowników. A przez ten czas pańscy przyjaciele
będą sobie mogli przeczytać najnowszy numer „Przekroju”. Tam jest fajna krzyżówka z kociakiem.
To mówiąc cisnął w otwór zwinięty w rulon tygodnik.
- Ilu ich tam jest? - zapytał profesora.
- Trzech.
- A mają co jeść?
- Jest jeszcze szynka z żubra - odparł profesor. W tłumie rozległy się okrzyki:
- Fenomenalne! Mają szynkę! To jakaś znakomicie zaopatrzona wyprawa!
Przez twarz Gąbki przemknął uśmiech:
- Nic w tym dziwnego. Książę nigdzie się nie rusza bez kucharza. Bartłomiej Bartolini dba o jego
podniebienie.
Brodacz położył dłoń na plecach profesora.
- Chyba nie chce pan twierdzić, że tam na dole siedzi mistrz Bartolini?
- Oczywiście że siedzi - zawołał profesor. - Może w tej chwili chodzi, ale zaręczam wam, że to prawda.
Brodacz wyraźnie posmutniał.
- Rozumiem, że ciężkie przejścia mogły trochę nadwerężyć pański system nerwowy. Chyba jednak pan
wie, że Bartolini jest postacią z telewizyjnego serialu „Porwanie Baltazara Gąbki”.
- Ale ze mnie gapa - rzekł uczony. - Zapomniałem się przedstawić. Jestem Baltazar Gąbka.
Brodacz uścisnął podaną sobie rękę.
- Wojtek. Gitarzysta zespołu Crazy Black Cats, czyli Zwariowane Czarne Koty. Wspaniałe sukcesy w
kraju i za granicą! Tłumy wielbicieli! Czy chce pan mój autograf?
- Oczywiście. Ale w tej chwili wolałbym linę albo drabinkę sznurową.

- Koledzy już poszli do schroniska - rzekł brodacz. - Ale czemu pan ze mnie żartuje?
- Nic podobnego.
- A jednak żartuje pan - powtórzył brodacz. - Ja naprawdę jestem gitarzystą Czarnych Kotów, ale pan
nie może być Baltazarem Gąbką.
Profesor usiadł na kamieniu i westchnął:
- Młody człowieku - powiedział z powagą w głosie. - Gdy goprowcy wyciągną z jaskini moich
przyjaciół, przekonasz się, że wcale nie mam zamiaru kpić z ciebie i twoich towarzyszy. Są bowiem na
świecie rzeczy, o których nie śniło się filozofom.
- Chyba że po zjedzeniu zbyt wielkiej ilości szynki z żubra - mruknął półgłosem Wojtek. A głośno
dodał:
- No, to czekajmy...

* * *
Dopiero wtedy profesor Gąbka znalazł trochę czasu, aby rozejrzeć się po tak dawno nie oglądanym
świecie. Wodził więc zachwyconym wzrokiem po górskich kolosach, których ośnieżone wierzchołki
odcinały się ostro od ciemnobłękitnego nieba. Głęboko w dole rozciągała się łąka, w znacznej części
pozbawiona już śniegu. Lasy kusiły z dala czystą, jakby świeżo wymytą zielenią. Z każdym oddechem
czuł przypływ nowych sił. Rzeźwe powietrze działało na niego tak, jak na znużonego wędrowca działa
kąpiel w zimnej i czystej wodzie potoku. Wciąż jeszcze musiał mrużyć oczy odzwyczajone od
słonecznego światła. Widząc to Wojtek zaproponował mu nałożenie ciemnych okularów. Profesor
odmówił.
- Dziękuję, ale wolę oglądać świat w naturalnych kolorach. Tak długo przebywałem w ciemnościach,
że stęskniłem się już za słońcem.
- Właśnie, jak długo siedział pan w tej jaskini? - zainteresował się gitarzysta.
- Z moich obliczeń wynika, że tysiąc dwieście lat - odparł profesor głosem tak naturalnym, jakby
chodziło o dwa lub trzy dni.
Na te słowa Wojtek wzruszył ramionami i pomyślał, że lepiej będzie nie zadawać już żadnych pytań
człowiekowi wyciągniętemu niedawno z otchłani nie znanej nikomu jaskini. Pomyślał też, że człowiek
ten najwidoczniej kpi sobie z niego - i zrobiło mu się trochę przykro.
Tymczasem większość uczestników wycieczki, aby wykorzystać piękną pogodę, postanowiła pójść na
niedaleki już szczyt Giewontu. Na miejscu zostały tylko dwie licealistki - Ala i Ola, oraz jeden bardzo
tęgi pan. Ala i Ola liczyły na to, że Wojtek specjalnie dla nich zaśpiewa piosenkę pt. „Zbzikowany
kotek wyskoczył na płotek”, która na ostatniej giełdzie przebojów uzyskała pierwsze miejsce. Tęgi pan
stwierdził zaś, że skoro do tej pory nie schudł, to dalsza wspinaczka nie ma żadnego sensu. Gdy
Wojtek skończył śpiewać, doleciało spod ziemi stłumione wołanie kucharza:
- Baltazarku, Baltazarku!
Profesor zerwał się i podbiegł do szczeliny w skałach.
- Słucham.
- Co to może być: najlepszy lekarz?
Gąbka zadrżał. Czyżby Bartolini oszalał?
- O czym mówisz? - zawołał w ciemną czeluść.
- Rozwiązujemy krzyżówkę - odparł niewidoczny Bartolini. - I nie wiemy, co to może być: „najlepszy
lekarz”.
- Oczywiście że Koyot.
- Nie zgadza się. Tylko cztery litery. Pierwsza „c”, a ostatnia „s”.
- Czas - krzyknął profesor. - Przecież to jasne. Czas jest najlepszym lekarzem!
- W porządku - odparł kucharz. - A długo będziemy czekać na pomoc?
- Powinni być za godzinę. Wtedy Gąbka usłyszał głos księcia:
- To dobrze, bo przez ten czas damy radę krzyżówce, choć jest okropnie trudna. A kto tam śpiewa na
górze?
- Wojtek. To miły chłopak.
- Ma dobry głos. Powiedz mu, że chętnie zaangażuję go do zamkowej kapeli.
Pomoc nadeszła szybko. Sześciu ratowników, obładowanych linami i czekanami, zabrało się

niezwłocznie do roboty. Pierwszy wyjechał na powierzchnię książę Krak, następnie kucharz, na końcu
zaś Smok. Z tym ostatnim poszło nawet łatwiej, niż początkowo przypuszczano, gdyż z powodu
długiego postu zeszczuplał na tyle, że wydostał się bez większych trudności. Na widok osobliwego
grotołaza, odznaczającego się paszczą pełną ostrych zębów i usianym kolcami ogonem, śmiertelna
bladość pokryła twarze ratowników. Choć byli to ludzie zahartowani w niezliczonych, często bardzo
niebezpiecznych wyprawach, odskoczyli od niego z okrzykami przerażenia i popychając się nawzajem,
jęli szukać kryjówek wśród skał. Ala i Ola piszczały, jakby je ktoś obdzierał ze skóry, zaś tęgi pan,
niepomny na swą tuszę, ruszył biegiem ku szczytowi Giewontu, gubiąc po drodze teczkę wypchaną
smakołykami. Tylko Wojtek żar chował zimną krew i z wyciągniętą ręką podszedł do Gąbki.
- Przepraszam pana, profesorze - rzekł tonem, w którym można było wyczuć zawstydzenie. - Widzę,
że jednak pan nie żartował ze mnie. Teraz wierzę, że są na świecie rzeczy, o których się nie śniło
filozofom.
- I gitarzystom - dodał Baltazar, przy czym pociesznie mrugnął okiem do młodego człowieka.

Rozdział II - PIERWSZE CHWILE

Nazajutrz, a było to dnia l kwietnia 1978 r., wszystkie dzienniki przyniosły sensacyjną wiadomość o
przeprowadzonej na Giewoncie akcji ratunkowej, w której wyniku uratowano cztery osoby, zabłąkane
w nie znanej dotychczas jaskini.
Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, iż uratowani przeżyli w owej jaskini aż 1200 lat
i że znajdował się między nimi najprawdziwszy Smok Wawelski, który dotychczas uchodził za postać
wymyśloną przez bajkopisarzy. Co więcej: towarzyszami potwora byli książę Krak, profesor Baltazar
Gąbka oraz mistrz sztuki kulinarnej wszech czasów - Bartłomiej Bartolini. Nic więc dziwnego, że to
niezwykłe zdarzenie zostało jednomyślnie nazwane największą sensacją Tysiąclecia. Wiadomość o nim
podały nawet zagraniczne agencje prasowe, poczynając od Reutera, a kończąc na agencji Mniam-
mniam, reprezentującej państwo powstałe niedawno na wyspie Bumburumbu, w Archipelagu
Homofagów.
W ciągu kilku godzin wszystkie kwatery w Zakopanem zostały zarezerwowane dla sprawozdawców
prasowych, radiowych i telewizyjnych. W związku ze spodziewanym napływem gości Milicja
Obywatelska została postawiona w stan ostrego pogotowia, a kierownicy wszystkich restauracji
zamówili dziesięciokrotnie więcej żywności niż zwykle. Oczywiście nie brakło niedowiarków. Jednym
z wielu był sprzedawca gazet w kiosku „Ruchu”, pan Mydełko, który ową wiadomość potraktował jak
primaaprilisowy dowcip.
- Nasi redaktorzy mają zbyt bujną fantazję - powiedział do swego stałego klienta, kierownika stacji
benzynowej.
- Nie sądzę - odparł klient. - Mój brat, który jest portierem w hotelu „Kasprowy”, widział Smoka na
własne oczy.
- Czy pański brat nie wypił wczoraj zbyt wielkiej ilości alkoholu?
- Wykluczone. Od dziecka jest abstynentem. A co pan powie na to, że do Zakopanego przyjechał już
samochód transmisyjny krakowskiej Telewizji? Niech pan obejrzy dzisiejszy „Wieczór z dziennikiem”.
- To wszystko bajki dla grzecznych dzieci - upierał się sprzedawca. - Przecież dziś jest prima aprilis.
Natomiast fotograf, przechadzający się po Krupówkach w skórze białego misia, potraktował sprawę z
innego punktu widzenia:
- Czuję w tym wszystkim rękę konkurencji - tłumaczył swej żonie. - Któż teraz zechce fotografować się
z niedźwiedziem, skoro będzie mógł to zrobić z prawdziwym Smokiem? Pójdziemy z torbami, moja
droga. Ja ci to mówię!
Profesor Gąbka obudził się wkrótce po wschodzie słońca. Choć łoże w apartamencie hotelu
„Kasprowy” było znacznie wygodniejsze od pełnego kamyków dna jaskini, uczony nie miał zamiaru
pozostawać w nim do południa. Zawsze był zdania, że człowiek powinien postępować zgodnie z
odwiecznym rytmem przyrody. Nie budząc przyjaciół ubrał się i zbiegł po schodach do hallu. Stało tu
kilka wazonów z palmami, których ogromne liście przypominały mu dawne podróże do ciepłych
krajów.

Zupełnie jak w Słonecji - pomyślał ze wzruszeniem i odruchowo rozejrzą! się dokoła w nadziei
zobaczenia stada wesołych małpiszonów. Zamiast nich ujrzał jednak człowieka ubranego w
nieskazitelnie skrojony mundur.
- Dzień dobry panu - powiedział portier, zgiąwszy się w ukłonie. - Jak się spało?
- Wybornie. Jak na razie mam dość spania i chcę trochę pospacerować.
- Słusznie. Piękną pogodę mamy w tym roku.
Gąbka zawahał się.
- Przepraszam, ale gdzie tu są drzwi?
- Proszę się zbliżyć do szklanej ściany.
Profesor posłuchał rady i ze zdumieniem spostrzegł, że rozsunęły się przed nim dwie przezroczyste
tafle. Przekroczył próg i znalazł się na hotelowym podjeździe. Szklane tafle zsunęły się bezszelestnie.
- Nawet nie trzeba było powiedzieć: Sezamie, otwórz się - mruknął do siebie. - Wspaniały wynalazek!
A jaka stąd nauczka dla ciebie, mój Baltazarku? Ta, że nie należy się niczemu dziwić, aby nie uchodzić
za prostaka...
Słońce różowiło grań Giewontu i wyłaniające się spoza niego obłe kopuły Czerwonych Wierchów.
W porządku - pomyślał Gąbka. - Góry są takie same jak dawniej. Tysiąc dwieście lat to dla nich pestka.
Na ile jednak zmienili się ludzie? Sądząc po Wojtku - niewiele. Za moich czasów tacy młodzieńcy jak
on także lubili grać i śpiewać, a takie kozy jak Ala i Ola zawsze były gotowe do słuchania piosenek. Co
najwyżej nie goniły w spodniach po Giewoncie, tylko siedziały w domu i zajmowały się tkaniem na
krosnach...
Narastające od dłuższej chwili buczenie zwróciło myśli profesora w innym kierunku. Zadarł głowę ku
niebu i spostrzegł jaskrawą białą kreskę, posuwającą się w stronę Czerwonych Wierchów. Tuż przed
nią leciał mikroskopijny, silnie błyszczący punkcik.
- Co to jest? Jakiś wielki ptak, może orzeł? Ale dlaczego tak huczy? I co może znaczyć ta biała smuga?
Żaden ptak nie potrafiłby udźwignąć tak potężnego ogona... Zajęty obserwowaniem dziwnego
zjawiska omal nie wpadł pod koła szybko jadącego samochodu. Kierowca wychylił się przez okienko i
zawołał:
- Jak leziesz, gamoniu!
Samochód zniknął na zakręcie drogi, zostawiwszy po sobie niebieską mgiełkę.
- Fuj, co za smród - skrzywił się profesor. - Nie dość że pędzi jak szaleniec, to jeszcze fatalnie psuje
powietrze...
Nauczony doświadczeniem wszedł na chodnik.
Trzeba się będzie mieć na baczności - pomyślał. - Nie po to przespałem taki kawał czasu, żeby wpaść
pod samochód, w dodatku prowadzony przez źle wychowanego kierowcę...
Z powodu wczesnej pory Gąbka spotkał tylko kilku ludzi. Mijając dwie góralki, obładowane bańkami
z mlekiem, usłyszał fragment ich rozmowy:
- Moja kumo - mówiła jedna z kobiet. - Pędom wom prowde. Jak na świętyj spowiedzi. Te weredy, co
to ik naśli wcora na Giewoncie, to diobły. Syćka mieli rogi, ogony i pazury. A najpaskudniejsy z nich to
som Belzebub. Jesce będzie z tego niescęście!
- Kuniec świata albo i co gorse - odparła druga.
- No i tak wyszedłem na diabła - uśmiechnął się w duchu profesor i bezzwłocznie zawrócił w kierunku
hotelu.
Gdy wszedł do westybulu, podbiegł ku niemu chłopiec w brązowym uniformie i ruchem ręki zaprosił
go do małego pokoiku. Zanim Gąbka zdołał zapytać, o co chodzi, chłopiec nacisnął guzik w ścianie, a
wtedy pokoik drgnął i z cichym szmerem poszybował na szóste piętro budynku. Drzwi się rozsunęły i
Gąbka wkroczył w długi korytarz.
- Piąte drzwi na prawo - krzyknął za nim chłopiec i zniknął w windzie.
Wchodzącego Gąbkę powitał radosny okrzyk Kraka:
- Jesteś nareszcie! Już się martwiłem o ciebie.
- Byłem na małym spacerze. A gdzie reszta?
- Smok szaleje w łazience. Nie słyszysz?
Istotnie, spoza zamkniętych drzwi dolatywały pełne zadowolenia pomruki, zmieszane z pluskiem
wody.

- A Bartłomiej?
- Poszedł do kuchni, żeby przygotować śniadanie.
W tej samej chwili na korytarzu rozległy się odgłosy sprzeczki.
- To oburzające - wołał Bartolini. - Tylko ja mam prawo gotować dla księcia. Kto inny może go otruć!
- Przysięgam panu, że nie trujemy gości...
W otwartych nagle drzwiach stanął mistrz patelni w towarzystwie dyrektora hotelu. Na okrąglutkiej
twarzy kucharza malował się gniew.
- Co się stało? - zapytał książę.
- Może Jego Wysokość wytłumaczy temu człowiekowi - rzekł dyrektor - że nie ma zwyczaju, aby
goście wchodzili do kuchni.
Bartolini wzniósł ręce w geście świętego oburzenia.
- Mamma mia! Ja wcale nie jestem jakimś tam człowiekiem, tylko kucharzem dworu książęcego!
Krak zwrócił się do dyrektora.
- Proszę wybaczyć - rzekł z ujmującym uśmiechem. - Ale mój przyjaciel nie przywykł jeszcze do nowej
sytuacji.
Dyrektor skłonił się:
- To zrozumiałe. Ale mogę zapewnić, że śniadanie będzie znakomite. Niedawno był tu ambasador
Szejkistanu i nie mógł znaleźć słów zachwytu dla naszej kuchni. A jest to jeden z najsłynniejszych
smakoszy świata.
- Dobrze, dobrze - udobruchał się Bartolini. -Tylko zaznaczam, że jajka na miękko muszą być gotowane
przez trzy minuty oraz piętnaście i dwie dziesiąte sekundy! Ani krócej, ani dłużej.
W drzwiach od łazienki stanął Smok, otulony w biały płaszcz kąpielowy.
- A ja poproszę o jajka surowe, bo trochę zachrypłem w tej wilgotnej jaskini. Nie musi ich być dużo,
wystarczy kopa...

Rozdział III - PRACOWITY DZIEŃ

To, co się zaczęło po śniadaniu, przeszło najśmielsze oczekiwania Smoka i jego przyjaciół. Parking
przed hotelem zaroił się od samochodów, a od strony miasta dążyły tłumy gapiów, ściągniętych
nadzieją obejrzenia egzotycznych gości sprzed dwunastu stuleci. Fotoreporterzy okupowali westybul i
klatkę schodową, a pracownicy Telewizji uwijali się jak w ukropie, ustawiając kamery i reflektory. Co
chwila ktoś przewracał się na kablach, które pokrywały podłogę, lampy zapalały się i gasły, dzwoniły
wszystkie telefony, a dyrektor hotelu bez najmniejszej przerwy odpowiadał na pytania dziennikarzy,
których interesowało wszystko, co miało związek z niezwykłymi gośćmi. Pytano, co jedli na śniadanie,
jaki mieli apetyt, czy dobrze spali, czy nie zdumiewały ich różne techniczne wynalazki XX wieku. Jedni
chcieli wiedzieć, czy Krak sypia w koronie na głowie i czy Bartolini umie przyrządzać włoską potrawę,
zwaną pizzą, innych zaś interesowało zagadnienie, czy profesor Gąbka zechce przyjąć godność członka
Akademii Nauk oraz czy Smok zmieści się w fiacie 126 p.
Najwięcej pomysłowości w zmyleniu milicjantów, broniących wstępu do pokoju nr 5 na szóstym
piętrze, wykazał fotoreporter „Świata Młodych”, który w przebraniu kominiarza wydostał się na dach
hotelu, a następnie, korzystając z drabinki sznurowej, znalazł się na wysokości okna, które na szczęście
dla niego było szeroko otwarte. Jednym skokiem znalazł się w pokoju, pstrykając bez opamiętania. Na
widok kominiarza zaopatrzonego zamiast szczotki w aparat fotograficzny Smok ryknął śmiechem, co
natychmiast zostało uwiecznione na błonie filmowej, podobnie jak zdumione oblicze profesora, który
w pośpiechu kończył kanapkę z serem. Wykonawszy swe zdjęcia fotoreporter zniknął równie szybko,
jak się pojawił, unosząc w dodatku autograf Kraka, wręczony mu przez księcia na pamiątkę.
- Stajemy się sławni - rzekł Smok. - Kto wie, czy nie zaangażują nas do filmu.
- Mamma mia! - krzyknął Bartolini i klasnął w pulchne dłonie. - Nie miałbym nic przeciwko temu. Jaka
by to była radość dla Balbinki i moich dzieci z Nasturcją na czele!
Wypowiedziawszy te słowa, nagle spoważniał.
- Ale powiedzcie mi, moi kochani, kiedy wrócimy do domu? I czy w ogóle wrócimy?
Zapanowało milczenie. Pytanie, które Bartolini postawił z taką otwartością, nurtowało ich wszystkich
od chwili wyjścia z jaskini. Książę ukrył twarz w dłoniach, profesor odwrócił się i nieznacznie otarł łzę

z policzka, a Smok z niezwykłym zainteresowaniem począł oglądać swe pazury.
Bartolini powtórzył:
- Wrócimy?
I nie słysząc odpowiedzi, przeniósł wzrok na okno, ku widniejącej na tle nieba sylwetce Giewontu. Ale
i ten milczał jak zaklęty. Zresztą nie było w tym nic dziwnego, bo przecież każde dziecko wie o tym, że
Giewont to zaklęty i w dodatku Śpiący Rycerz. A ci, którzy śpią, na ogół nic nie mówią.
W sali gimnastycznej szkoły przy ulicy Bartusia Obrochty zgromadziło się kilkaset dzieci. Wiecie sami
z doświadczenia, jak to jest, gdy na jednym miejscu znajduje się tak wielka gromada obywatelek i
obywateli liczących sobie od siedmiu do piętnastu lat. Jak wiadomo Konstytucja PRL zapewnia
wszystkim wolność słowa. Daję głowę (nawet siwą), że nikt jeszcze nie korzystał z tego przywileju w
takim stopniu, jak zakopiańska młodzież czekająca na czwórkę znakomitych gości!
Zróbmy mały rachunek, przyjmując, że w ciągu dziesięciu minut oczekiwania każda ze
zgromadzonych 400 osób wypowiedziała tylko 200 słów (czyli bardzo niewiele). Nawet bez pomocy
komputera łatwo obliczyć, że w tym krótkim czasie padło na sali 80 000 słów, z których co najmniej
połowa odnosiła się do Smoka. Jaki to musiał być hałas! Nic więc dziwnego, że nauczycielki i
nauczyciele wyglądali na lekko oszołomionych, starając się zaprowadzić jaki taki porządek.
Punktualnie o godzinie jedenastej pan dyrektor wprowadził na salę Smoka, Kraka, Gąbkę i
Bartoliniego. Nie czuję się na siłach, aby pisać o tym, co się wówczas działo. Nawet taśma
magnetofonowa, na której nagrano przebieg powitania, nie wytrzymała hałasu i zerwała się w kilku
miejscach.
Pan dyrektor nie mówił długo, ponieważ był mądrym człowiekiem, a mądrzy ludzie nie lubią tracić
czasu na gadanie. Wiedział także, że w tej chwili nie on jest najważniejszy, tylko jego goście. Wyraził
więc im wdzięczność za przybycie do szkoły oraz za zgodę na nazwanie jej Szkołą imienia Smoka
Wawelskiego! Słysząc to dzieci wpadły w szał radości i zaczęły tak głośno klaskać, że w okamgnieniu
wyleciały szyby ze wszystkich okien sali gimnastycznej.
Goście zasiedli za długim stołem. Na znak dany przez panią bibliotekarkę czwórka dziewcząt i
chłopców obdarowała przybyszów wiązankami kwiatów, a dyrektor zapowiedział, że teraz dwóch
uczniów z siódmej klasy odegra krótką scenkę z książki „Porwanie Baltazara Gąbki”. Jeden z chłopców
przebrany był za Deszczowca, drugi za Bartoliniego. Deszczowiec uzbrojony był w maczugę, a
Bartolini w swą słynną rożnoszpadę. Walka zakończyła się wspaniałym zwycięstwem kucharza, co
wszyscy zebrani przyjęli rykiem radości.
- Nie myślałem, że jestem aż tak sławny - szepnął Bartłomiej do siedzącego obok księcia. - Ci chłopcy
wyrosną kiedyś na znakomitych aktorów.
- A teraz - rzekł pan dyrektor - prosimy naszych gości, żeby zechcieli opowiedzieć coś o sobie. Dzieci
na pewno będą miały wiele pytań.
Gdy Smok podniósł łapę na znak, że chce przemówić, dzieci umilkły jak na komendę. Tylko mała
Marysia Chowańcówna z Antałówki pisnęła głośno, bo Antek Rój pociągnął ją za warkoczyk.
- Kochane dzieci - zaczął Smok - jestem szczęśliwy, że mogę się z wami spotkać w tak pięknej i
nowoczesnej szkole, która w dodatku od dziś będzie nosić moje imię.
- My się też cieszymy - krzyknął Wacek Gąsienica z piątej klasy.
- To bardzo ładnie z waszej strony - uśmiechnął się Smok. - Myślę, że się już dobrze znamy, bo na
pewno oglądałyście w telewizji film o naszych przygodach.
Weronka Pach z siódmej klasy podniosła dwa palce.
- Słucham - rzekł Smok. - Ale nie mówcie wszyscy naraz, bo zagłuszacie waszą koleżankę.
- Dlaczego nie przyjechał Don Pedro Carramba de Pommidore? - zapytała Weronka.
- Don Pedro jest obecnie w Nasturcji, dokąd się udał na zaproszenie senatora Stuk-Puk. Czy są jeszcze
jakieś pytania? Nie chciałbym mówić zbyt długo, bo moi przyjaciele też sobie chętnie z wami
porozmawiają.
Wtedy odezwał się drobny, niebieskooki blondynek z czwartej klasy, Józek Ganobczyk.
- Powiedz mi, Smoku, w jaki sposób zmieścił ci się ogon w samochodzie? Ja czytałem w książce, że to
był bardzo długi i mocny ogon, którym przewróciłeś naraz aż trzech Deszczowców rotmistrza
Siąpawicy.
- Brawo - ucieszył się przedstawiciel smoczego rodu. - Widzę, że dokładnie czytasz książki i masz

dobrą pamięć. Otóż wiedz, że mój ogon jest skonstruowany na podobieństwo anteny teleskopowej.
Mogę go dowolnie wsuwać i wysuwać, zależnie od potrzeby.
- Dziękuję - rzekł Józek i zarumieniony z emocji usiadł na ławce między kolegami.
- A czy ty jesteś prawdziwym smokiem? - zapytała jedna z dziewcząt, ubrana w piękny strój góralski.
- Jak najprawdziwszym. Udowodnić ci?
Nie czekając na odpowiedź nabrał powietrza do płuc, wspiął się na palce i po chwili wydał ryk zdolny
zagłuszyć nie tylko łoskot halnego wiatru, lecz także hałas wszystkich zakopiańskich dyskotek
produkujących się jednocześnie!
Jak się później okazało, ryk ten dotarł aż do Krakowa, powodując alarm w Straży Pożarnej, a nawet w
jednostkach ORMO.
Oczywiście pytań było więcej, ale niemożliwością jest przytaczanie wszystkich. Powiem tylko, że
dzieci interesowały się nawet tym, jak się zwał ulubiony koń księcia, czy Ares miał pchły i dlaczego w
Dawnych Czasach nie znano gumy do żucia. Ale pisarz, który chciałby napisać w książce wszystko, co
się da, szybko by uśpił swych czytelników. A kto by wtedy książki czytał!
W dalszej części spotkania książę Krak mówił dzieciom o polowaniach w Puszczy Niepołomickiej, zaś
profesor Gąbka opowiedział o swych przygodach w Krainie Deszczowców oraz o ciekawych
zwyczajach mypingów. Największy kłopot był z Bartolinim, który stwierdził, że nie ma nic do
powiedzenia po tak znakomitych poprzednikach, jak Smok, Krak i Gąbka. W końcu, uproszony przez
dzieci, podyktował im przepis na kogel-mogel z rodzynkami i zaśpiewał po włosku arię z opery
„Wesołe kumoszki z placu Szczepańskiego”.
Rozdawanie autografów trwało przeszło godzinę. Dzieci otoczyły stół tak zwartą gromadą, że naszym
bohaterom zabrakło powietrza do oddychania. Najmłodsza dziewczynka dostała na pamiątkę jeden
kolec ze smoczego grzbietu, a najmłodszy chłopiec piękny guzik z łosiowej kurtki księcia Kraka.
Zakończenie uroczystości odbyło się przed budynkiem szkolnym. Uproszony przez dyrektora książę
odsłonił marmurową tablicę, głoszącą, że w dniu l kwietnia 1978 roku Szkoła Podstawowa nr 5 przy
ulicy Bartusia Obrochty w Zakopanem otrzymała imię Smoka Wawelskiego. Nasi przyjaciele,
obdarowani bukietami kwiatów i żegnani dźwiękami góralskiej kapeli, udali się pieszo do Urzędu
Miejskiego, gdzie wkrótce miała się rozpocząć konferencja z dziennikarzami, reprezentującymi
najważniejsze dzienniki świata.
- To jest chyba najpracowitszy dzień w naszym życiu - powiedział Smok obcierając czoło z potu. - Już
mi łapa spuchła od tych podpisów...
- Twój podpis jest Krótki - rzekł z zazdrością kucharz. Ale ja mam dłuższe nazwisko. Początkowo
podpisywałem: Bartłomiej Bariolini, potem Bartolini, a pod koniec stawiałem tylko dwie literki: B.B.
- Zupełnie jak Brigitte Bardot - uśmiechnął się na to książę.
- A kto to taki?
- Nie pamiętasz? Aktorka filmowa. Występowała już w pierwszych latach mego panowania.
Z każdą chwilą rósł tłum przechodniów otaczających naszą czwórkę. Kierowcy samochodów,
zapatrzeni w Smoka, wjeżdżali na latarnie i rozbijali szyby wystaw, na skrzyżowaniach ulic tworzyły
się zatory, kupcy zamykali sklepy, wieszali na nich kartki z napisem „remanent” i biegli oglądać
egzotycznych gości. Nawet nieufny pan Mydełko z kiosku „Ruchu” uwierzył w istnienie przybyszów
z Dawnych Czasów.
Drodzy Czytelnicy! Nie będę was karmić sprawozdaniem z konferencji prasowej, gdyż przerastałoby
to moje skromne siły. Nie mogę się jednak powstrzymać od zacytowania wypowiedzi profesora Gąbki,
gdyż jego oświadczenie zabrzmiało wprost sensacyjnie. Pozwólcie, że w tym celu skorzystam ze
stenogramu spotkania. Sprawa jest bowiem zbyt ważna, by móc sobie pozwolić na literackie fantazje.
Oto rozmowa profesora z przedstawicielem włoskiego dziennika „Tiribomba”, redaktorem Tuttifrutti.
Red. Tuttifrutti: Co spowodowało tak długi sen pana i jego przyjaciół?
Profesor Gąbka: Rozmyślałem o tym dziś w nocy, w hotelu, i doszedłem do wniosku, że trafiliśmy do
jaskini wypełnionej gazem usypiającym. Od dawna wiedzieliśmy, że we wnętrzu Giewontu znajdują
się Śpiący Rycerze, których jednak nikt nigdy nie widział. Obecny tu książę
Krak postanowił zbadać ich tajemnicę, i w tym celu wybrał się z nami w Góry Skalistego Południa.
Tuttifrutti: Czyli w Tatry.
Gąbka: Tak jest. Obecnie nazywacie te góry Tatrami. Długo błądziliśmy w labiryncie jaskiń i korytarzy.

Dwa razy natrafiliśmy nawet na jeziorka, w których woda sięgałaby nam po szyje, gdyby jej Smok nie
wypił. Z każdą chwilą ogarniała nas coraz większa senność. Wszyscy ziewali na potęgę, a najgłośniej
robił to nas/ kochany Smok... Senność ta wskazywała na to, że zbliżamy się do koszar Śpiących
Rycerzy. W jakiejś dużej jaskini postanowiliśmy się przespać, aby na drugi dzień dalej prowadzić
poszukiwania. Oczywiście nikt z nas nie przypuszczał, że sen potrwa aż tysiąc dwieście lat! Ale to
drobiazg. Najważniejsze, że po przebudzeniu czujemy się nadal tak młodo jak przedtem. Nawet nie
przybyło nam zmarszczek. Jaki z tego wniosek? Ten, że ów usypiający gaz o zapachu fiołków ma
jednocześnie własności konserwujące życie ludzkie.
Tuttifrutti: To jest największe odkrycie wszystkich czasów! (gwar na sali)
Gąbka: W tej chwili najważniejszą sprawą jest przeprowadzenie naukowej analizy gazu. W tym celu
trzeba pobrać jego próbki i wykonać wiele doświadczeń. Jeżeli się okaże, że mam rację, zyskamy
środek na dowolne przedłużanie życia ludzkiego, (oklaski)
Tuttifrutti: Proponuję, żeby na cześć profesora nazwać ten gaz baltazaronem! ( burzliwa owacja)
Gąbka: Nie mogę się na to zgodzić. Odkrycia tego dokonałem zupełnie przypadkowo. Wiele ważnych
wynalazków powstało dzięki przypadkowi.
Tuttifrutti: Jest pan zbyt skromny, profesorze. Zaręczam, że w ciągu godziny cały świat będzie już
mówić o bałtazaronie - gazie długiego życia.
Pytaniom ze strony dziennikarzy nie było końca. Reporter japońskiego pisma „Harakiri”, pan Jaki-
Taki, pytał, czy w Krakostanie wiedziano już coś o istnieniu Kraju Kwitnącej Wiśni, a wysłannik
chińskiego radia, Hej-Ping-Pong, zaprosił naszych bohaterów do odwiedzenia swej ojczyzny, w której
smoki od dawna cieszyły się ogromną sympatią. Dziennikarza z Archipelagu Homofagów szczególnie
interesowało, czy Smok Wawelski zjadał niegdyś co piękniejsze krakowianki, a redaktor „Przekroju”
zapowiedział, że obecnie zamiast krzyżówki z kociakiem w tygodniku tym będą się ukazywać
krzyżówki ze Smokiem.
Natychmiast po zakończeniu konferencji wszyscy dziennikarze pobiegli na pocztę, aby zawiadomić
swe redakcje o największym odkryciu XX wieku. Jeżeli jednak sądzicie, że na tym zakończył się
pracowity dzień, jesteście w grubym błędzie. Odbyło się jeszcze wiele spotkań, rozmów i bankietów.
Dopiero późnym wieczorem nasza czwórka, śmiertelnie zmęczona, wróciła do hotelu.

Tuż za nią

zajechała duża ciężarówka wyładowana kwiatami.
Pierwszą rzeczą, jaką spostrzegli po wejściu do swego pokoju, był leżący na stole telegram:
„Jutro rano przylatuję specjalnym samolotem. Niezmiernie ważna konferencja. - Minister Przemysłu
Chemicznego”.
- O jejku! - westchnął książę. - Znowu konferencja! Czyżby wiek XX był wyłącznie wiekiem narad i
konferencji?

Rozdział IV - NA RATUNEK

Na wiślanym moście, przerzuconym przez rzekę tuż u stóp Wawelu, zastukały kopyta kilkunastu
koni.
Gdy jeźdźcy znaleźli się na prawym brzegu Wisły, zamkowy zegar wydzwonił godzinę piątą. W
osadzie rybackiej skrzypiały już studzienne żurawie, a zaspani ludzie, przecierając oczy, spoglądali ku
niebu, które od wschodniej strony z lekka już pojaśniało.
Na czele oddziału jechał Janko z Kłaja, dowódca gwardii książęcej, człek rosły i szeroki w barach,
przybrany w krótki barani kożuszek, ściągnięty rzemiennym pasem. Na smagłym obliczu dowódcy
rysował się niepokój, zrodzony już przed kilkoma dniami, kiedy to książę i jego towarzysze nie wrócili
do grodu w zapowiedzianym czasie. Po trzech dobach daremnego oczekiwania Janko postanowił
wyruszyć na poszukiwania, w obawie że zaszło coś niedobrego. Kraina leżąca między Wisłą a Górami
Skaliątego Południa pokryta była niemal w całości starą i gęstą puszczą, w której tylko gdzieniegdzie
tkwiły drobne osady bartników i smolarzy. Wprawdzie kręciły się po lasach grupki rozbójników, ale
nie one powodowały niepokój dowódcy. Wiedział dobrze, że nawet najsroższy zbój nie ośmieliłby się
podnieść ręki na księcia i jego przyjaciół, a zwłaszcza na Smoka, o którego sile i odwadze krążyły
wśród ludzi pieśni i legendy. O wiele poważniejsze niebezpieczeństwo mogło grozić ze strony dzikiej i
nieujarzmionej natury Słyszał Janko o tym, że w Górach Skalistego Południa często szaleją potężne

wichury, kładące pokotem setki i tysiące drzew. Słyszał też wiele o kamiennych i śnieżnych lawinach,
spadających znienacka ze szczytów, a także o groźnych i lęk budzących burzach z piorunami! Ale po
cóż myśleć o lawinach i huraganach, skoro przyczyną ewentualnego nieszczęścia mogło być zwyczajne
złamanie nogi lub żeber albo po prostu choroba, łatwa do wyleczenia w domu, ale niebezpieczna w
podróży. Najgorsze było to, że czwórka przyjaciół wyruszyła w góry, jakby chodziło o małą
podmiejską przechadzkę - bez lekarza, pachołków, a nawet bez krótkofalówki. Czterem
wierzchowcom towarzyszyły dwa juczne konie, niosące wory z zapasami żywności wystarczającymi
najwyżej na dziesięć dni. Na wieść o zamierzonej wyprawie Janko z Kłaja proponował księciu eskortę z
gwardzistów, musiał jednak ustąpić, gdyż książę wyśmiał jego obawy i zapewnił, że wróci do grodu
po dziesięciu wschodach słońca. Dodał też, że czuje się znużony Bardzo Ważnymi Sprawami i w
związku z tym pragnie trochę odpocząć, tym bardziej że już od kilku lat nie wykorzystał żadnego
urlopu. „Nawet dzieci szkolne - powiedział - mają wakacje i ferie świąteczne. - Zresztą nie jadę sam...”
Wkrótce po minięciu Wisły oddział gwardzistów dotarł do skraju Puszczy Myślimickiej. Na widok
drzew obsypanych młodziutkimi listkami Janko z Kłaja uśmiechnął się pod wąsem i pomyślał, że
wyglądają one tak, jakby na ich gałązkach zatrzymały się zielone, przelotne obłoczki. Nad rowami
złociły się kwiatki podbiałów, przemieszane ze stokrotkami i zawilcami. Niebo pojaśniało, zapowiadał
się piękny dzień, a ptasi koncert wzmagał się z każdą chwilą.
Dowódca uniósł rękę.
- Za mną - krzyknął głośno, ubódł konia ostrogami i ruszył galopem. Grudki błota prysnęły spod
kopyt, z drzew zerwało się stado wron. Oddział rwał przez las w chrzęście uprzęży i brzęku mieczy,
odprowadzany lękliwymi spójrzeniami saren i pełnym przerażenia skrzekiem żab, wskakujących w
popłochu do licznych kałuż.
Pierwsze promienie słońca zaróżowiły czuby drzew.

* * *
Komendant posterunku w Myślimicach, zapytany przez Janka, czy ma jakieś wiadomości o księciu i
jego towarzyszach, bezradnie rozłożył ręce.
- Byli tu w drodze do gór, ale od tego czasu nie wiem, co się z nimi dzieje. Zjedli obiad, odpoczęli i
pojechali dalej.
- Śniegi w górach srogie?
- Ho, ho, na chłopa!
- Niedźwiedzie śpią jeszcze?
- Pewnikiem... Ale się wnet poczną budzić, a złe będą, bo głodne.
- Książę nie boi się niedźwiedzi. A zbóje?
- U nas zbójów nie ma - obruszył się komendant. - Jest jeden, ale już dawno nie pracuje w swym fachu.
- Co robi?
- Chodzi do szkół na spotkania z dziećmi i opowiada im bajki o krasnoludkach. Czasem fotografuje się
z turystami, i tak sobie dorabia do emerytury. Książę pan mówił z nim łaskawie, nawet rękę podał na
pożegnanie. Wielgosz, to znaczy ten zbój, powiedział potem, że odtąd nigdy już tej ręki myć nie
będzie.
- A co słychać w gospodzie „Pod Wesołym Karakonem”?
- Barnaba bardzo się już zestarzał, ale żyje. Jego wnuczka, Marysia, skończyła szkołę hotelarską i
pomaga dziadkowi.
- Jedziemy więc dalej - zdecydował Janko z Kłaja. - Może spotkamy księcia w drodze. A ty - zwrócił się
do komendanta - siedź tu i mniej oczy na wszystko otwarte.
- Według rozkazu! Ja nawet w nocy zamykam tylko jedno oko.
Oddział gwardzistów ruszył z kopyta. Droga wiodła teraz brzegiem kamienistej rzeki, która z głośnym
szumem toczyła wezbrane tającym śniegiem fale.
Słońce stało już wysoko na niebie, gdy gwardziści odbili od rzeki i zapadli w gęsty, jodłowo-
świerkowy las porastający zbocza wysokiej góry, z dawien dawna Luboniem zwanej.

* * *
Wieczorem w oberży „Pod Wesołym Karakonem”, stojącej jak wiadomo na Dzikiej Przełęczy, między

Diablakiem a Baranim Wierchem, odbywała się huczna zabawa. Wszystkie okna budynku były jasno
oświetlone, a z wnętrza dolatywały głośne dźwięki harmonii i skrzypiec.
Przy długim dębowym stole zgromadziło się jedenastu byłych zbójców, którym przewodził herszt,
znany jako Krwawa Kiszka. Tak, tak, nie przecierajcie oczu ze zdumienia: Krwawa Kiszka, słynny
swego czasu dowódca Antyzbójów, mających zwyczaj obdarowywania swych ofiar worami pieniędzy
i częstowania ich najbardziej wyszukanymi potrawami... Ten sam, który swego czasu tak gościnnie
podejmował w swym obozie Smoka, Koyota i Bartoliniego, udających się na ratunek profesorowi
Gąbce. Mimo groźnego przydomka Krwawa Kiszka był człekiem łagodnych obyczajów, toteż nic
dziwnego, że po rozdaniu całego majątku rozwiązał swój oddział i począł zarabiać jako wytwórca
drewnianych zabawek dla Cepelii. Jedni z jego kamratów zostali przewodnikami górskimi, inni zaś
zabrali się do hodowli owiec i produkcji smacznych serków zwanych oszczypkami.
Raz w roku, w dniu imienin starego oberżysty, byli rozbójnicy zbierali się „Pod Wesołym Karakonem”,
aby przy wtórze śpiewów i muzyki wspominać dawne czasy. Barnaba, grzejący swe kości przy
kominku, brał żywy udział w rozmowie, a Marysia, która była już piękną i zgrabną panną, dbała o to,
by gościom nie brakowało mięsiwa, miodu ani piwa.
Krwawa Kiszka, rozgrzany wspomnieniami swych bohaterskich czynów, kończył właśnie opowiadać
o dawnym spotkaniu ze Smokiem Wawelskim, gdy nagle zastukał ktoś głośno do drzwi oberży.
- Prosimy, prosimy - zawołał Barnaba. - Gość w dom, Bóg w dom...
W otwartych podwojach pojawiła się rosła postać Janka z Kłaja, za nią sylwetki kilkunastu wojaków.
- Witajcie - rzekł dowódca gwardzistów. - Nie myślałem, że zastanę w tym pustkowiu tylu zacnych
kawalerów.
Zbóje zsunęli się przy stole, dając miejsce przybyłym. Obsypani śniegiem, zmarznięci i zmęczeni
gwardziści po-rozsiadali się na ławach, rozcierając ręce i chuchając na skostniałe palce.
- Czego się panowie napiją? - zapytała Marysia.
- Miodu, oczywiście że miodu - i to grzanego, korzeniami - odparł Janko z Kłaja. - Sroga jeszcze zima u
was panuje, choć w Grodzie. Kraka przedwiośnie się zaczyna. A cóż to za uroczystość?
- Imieniny gospodarza - wyjaśnił Krwawa Kiszka. - Spójrzcie tylko na kalendarz, a zobaczycie, że dziś
jest świętego Barnaby...
Janko zerwał się z ławy, podbiegł do oberżysty i uściskał go tak mocno, że staremu łzy w oczach
stanęły.
- Wszystkiego najlepszego - zawołał. - Zdrowia, szczęścia i pomyślności! Wybaczcie, że zapomnieliśmy
o waszym święcie, ale przywiodła nas tu inna, ogromnie ważna sprawa.
I w krótkich żołnierskich słowach opowiedział zebranym o celu swego przybycia w Góry Skalistego
Południa, zapytując, czy nie mają jakichś wiadomości o księciu i jego drużynie.
- Przecież byli tu w zeszłym tygodniu - rzekł Barnaba - przenocowali w pokojach na poddaszu i na
drugi dzień rano ruszyli ku Giewontowi. Książę mówił, że chce odszukać Śpiących Rycerzy i zapytać
się, czy im czego nie trzeba.
- Nareszcie coś konkretnego - uradował się Janko. - Jutro, skoro świt, jedziemy pod Giewont. Może
znajdziemy jakieś ślady.
- Żadnych śladów nie będzie - odezwał się Krzywo-nos, jeden z ludzi Krwawej Kiszki. - Wczoraj w
nocy spadły duże śniegi.
Janko uderzył dłonią w głowicę miecza.
- To nic, ale wiemy już, gdzie ich szukać.
Krwawa Kiszka wskoczył na ławę i gwizdnął przeraźliwie. Na ten znajomy dźwięk zagrała krew w
żyłach dawnych rozbójników.
- Panowie - zawołał dowódca bandy. - Książę pan w niebezpieczeństwie! Tej zimy mnóstwo wilków
goni po lasach, nie mówiąc już o strachach, widmach i upiorach. Pomożemy go odszukać?
Odpowiedział mu zgodny chór głosów:
- Pomożemy!
Wzruszony Janko podał dłoń byłemu zbójowi.
- Dziękuję. Wasza pomoc bardzo się nam przyda. Poprowadźcie nas najkrótszą drogą.
- Bądźcie spokojni - odparł Krwawa Kiszka. - Znamy tu każdą ścieżkę i każdą dziurę.
- Za pomyślność wyprawy - zawołał Janko i jednym haustem wypił pełny kubek gorącego miodu.

Obtarłszy wąsy wierzchem dłpni, spojrzał na zebranych, i widząc w ich oczach błyski szczerego
zapału, dodał:
- I za pomyślność gospodarza. Niech nam żyje sto lat!
Trzydzieści niezbyt zgranych głosów zaintonowało pradawną pieśń Krakostanu:
Sto lat,
Sto lat,
Niech żyje, żyje nam!
Słysząc to stado wilków, podchodzących już pod oberżę, w popłochu runęło w las.

* * *
Autor do Czytelników:
Wierzycie mi chyba, że chciałbym opisać radosne chwile odnalezienia zaginionych. Że chciałbym wam
przekazać wesołe okrzyki ratowników na widok księcia, Smoka, Gąbki i Bartoliniego. Niestety!
Prawdy nie wolno fałszować nawet w najlepszych intencjach. Wiem, że przyjemnie by się wam czytało
o triumfalnym powrocie na Wawel, o dźwiękach trąb witających ukochanego władcę, o wspaniałej
defiladzie wojów, o wesołych zabawach mieszkańców grodu. Nic z tego! Życie, moi drodzy, nie jest
usiane różami i nie składa się wyłącznie z przyjemnych zdarzeń. Im wcześniej będziecie o tym
wiedzieć, tym lepiej dla was.
Prawda zaś jest taka: zaginionych nie odnaleziono. Natrafiono jedynie na szałas, w którym znajdowało
się sześć książęcych koni. Wynikało z tego, że czwórka podróżników udała się w dalszą drogę pieszo,
zabrawszy z sobą żywność, która mogła wystarczyć zaledwie na dwa dni. Wynikało też z tego, że
książę i jego towarzysze liczyli się z krótkim pobytem w siedzibie Śpiących Rycerzy. Dlaczego jednak
nie wrócili w planowanym terminie? Czy dotarli do celu, czy też spotkało ich jakieś nieszczęście?
Mimo dokładnych oględzin Giewontu Janko i jego ludzie nie odkryli żadnej szczeliny, która wiodłaby
do wnętrza. Znaleźli wprawdzie wiele grot w skalistym cielsku góry, ale każda, prędzej czy później,
kończyła się litą skałą. Po trzech dniach daremnych poszukiwań zmarznięci, głodni i do cna
wyczerpani ratownicy powrócili do gospody na Diabelskiej Przełęczy, przynosząc Barnabie i Marysi
tragiczną wiadomość. Po krótkim odpoczynku Janko na czele gwardzistów wrócił do Grodu Kraka,
aby zorganizować nową wyprawę ratowniczą. Tym razem wzięły w niej udział tysiące poddanych
księcia. Przez cały miesiąc przetrząsano najtrudniej dostępne zakątki Giewontu i jego okolicy. Przy
sposobności dwóch giermków księcia, Zbyszko i Stanko, dokonało pierwszego wejścia na północną
ścianę góry. Poszukiwania prowadzono dniami i nocami, nie bacząc na śnieżne lawiny, oblodzone”
skały i wściekłe ataki halnych wiatrów. Na próżno! Nawet specjalnie tresowane owczarki nie natrafiły
na żaden ślad zaginionych. Wyniosły, stromy i tajemniczy Giewont jakby kpił sobie z wszelkich
ludzkich wysiłków. Rada Starców, rządząca w zastępstwie nieobecnego władcy, ogłosiła ogromną
nagrodę za jakąkolwiek wiadomość mogącą się przyczynić do odszukania zaginionych. Ale i to nie
dało żadnego rezultatu.
Po upływie wielu miesięcy zgasły resztki nadziei. Na wezwanie Rady Starców mieszkańcy Grodu
Kraka usypali własnymi rękoma wysoki kopiec, który nazwali kopcem Krakusa. Na szczycie kopca
dzień i noc płonęło ognisko. Jego płomień miał świadczyć przez wieki o tym, że pamięć o księciu i jego
towarzyszach nigdy nie zagaśnie w sercach teraźniejszych i przyszłych pokoleń!

Rozdział V - NIE MA JAK NARTY

Mimo pełnego wrażeń dnia profesor Gąbka długo nie mógł zasnąć. Leżąc na wznak, z rękoma pod
głową, nieustannie rozmyślał o trudnym do pojęcia fakcie przeniesienia się czterech ludzi do nowej
epoki, i to epoki tak odległej od czasów, w których żyli... Jako przyrodnik zdawał sobie sprawę z tego,
że wszystko, co się dzieje na świecie, musi mieć swą przyczynę, którą prędzej czy później można
będzie określić z największą dokładnością. Wyjaśnienie, którym podzielił się z uczestnikami
konferencji prasowej, miało wszelkie cechy prawdopodobieństwa. Prawdopodobieństwa - pomyślał
profesor - ale nie całkowitej pewności. Dopóki nie zbadam chemicznego składu powietrza
wypełniającego jaskinie Giewontu, nie będę mógł niczego twierdzić w sposób zgodny z wymaganiami
nauki. Trzeba będzie o tym powiedzieć ministrowi na jutrzejszym spotkaniu.

Rzuciwszy okiem na fosforyzującą tarczę zegarka, poprawił się:
- Na dzisiejszym, bo jest już pierwsza trzydzieści. Leżący na sąsiednim łóżku Bartołini poruszył się
przez sen i wymamrotał:
- Bierzemy sześć żółtek i rozcieramy z cukrem... Poczciwy Bartłomiej - pomyślał profesor. - Nawet we
śnie nie zapomina o tym, że jest kucharzem. Oto nauczka dla mnie. Ja też nie śmiem zapomnieć, że
moim zadaniem jest dążenie do stałego odkrywania prawdy. Tak było przedwczoraj, przepraszam,
tysiąc dwieście lat temu, i tak musi być obecnie.
Za oknem srebrzył się sierp młodziutkiego księżyca. Na jego widok Gąbka odczuł w sercu ukłucie
tęsknoty. Oczyma wyobraźni ujrzał swój domek otoczony wiśniowym sadem, gderliwą, ale jakże
serdeczną Pelasię i wiernego Aresa, którego nie wziął na wyprawę ze względu na nieodpowiednią
porę. W górach panowała jeszcze zima i biedne psisko mogłoby sobie łapy odmrozić. Pożegnał się z
nim serdecznie w myśl ludowego porzekadła: „całuj psa w nos”, i wyszedł z domu na palcach, nie
chcąc obudzić kudłatego przyjaciela, śpiącego przed kominkiem. Czyż mógł przypuszczać, że widzi go
po raz ostatni?
Ejże - pomyślał uczony, tknięty nagłym przypływem nadziei - czy naprawdę po raz ostatni? Może
jednak jest jakiś sposób na powrót do dobrych, starych czasów? Dałbym połowę swego życia za
odkrycie go. Na razie jednak nic mądrego nie przychodzi mi do głowy. Wynika z tego, że łatwiej jest
wybrać się na wycieczkę w przyszłość, niż z niej powrócić. Tak jak łatwiej jest rozebrać zegarek, niż go
z powrotem złożyć.
To była już ostatnia świadoma myśl profesora. Obrócił się na prawy bok, nasunął koc na głowę i w
ciągu sekundy zapadł w mocny, pokrzepiający sen.
Obudził się o szóstej rano.
O tej samej porze ze startowego pasa stołecznego lotniska wzbił się odrzutowy samolot, wiozący
Ministra na spotkanie z odkrywcą baltazaronu. Ministrowi towarzyszyły dwie sekretarki, Główny
Księgowy z komputerem i liczydłem oraz tłumacz z języka urzędowego na polski.
Natychmiast po starcie samolot wziął kurs na południe.
Urocza i uśmiechnięta stewardesa (wiadomo, że stewardesy zawsze są takie) przyniosła pasażerom
pierwsze śniadanie.

* * *
Po kilku godzinach rozmowy z ministrem profesor Gąbka wrócił do hotelu. Powitały go okrzyki
przyjaciół:
- Baltazarek! Baltazarek!
Gąbka pogłaskał swą kozią bródkę i rzekł z uśmiechem:
- Stoi przed wami Dyrektor Instytutu do Badań nad Baltazaronem. Jak się wam podobam w tej roli?
- Ty się nam zawsze podobasz! - ryknął Smok. - Ale powiedz, co było na konferencji?
- Kruche ciastka i sok z czarnej porzeczki.
- Żartujesz, a my tu podskakujemy z niecierpliwości. Czy może dostałeś Nagrodę Państwową
pierwszego stopnia?
- Skądże znowu. Na to trzeba zasłużyć. Smok złapał się za głowę:
- Człowieku, czy chcesz przez to powiedzieć, że twoje prace nad żabami i ślimakami są nic niewarte?
- Może i są coś warte, ale teraz nie o to chodzi.
- Tylko o co?
- O ten gaz z Giewontu. Przecież rozmawiałem z Ministrem Przemysłu Chemicznego... No cóż,
zaproponowano mi objęcie kierownictwa Instytutu. Będę mieć do pomocy cały sztab uczonych,
wspaniałe laboratoria i duży budżet!
- Mam nadzieję, że się zgodziłeś - wtrącił książę.
- A cóż miałem robić? Minister przywiózł gotową już umowę o pracę i nominację na dyrektora. Był tak
miły, że nie mogłem mu odmówić. Postawiłem tylko dwa warunki.
- Jakie?
- Że siedzibą Instytutu będzie Gród Kraka, przepraszam, Kraków.
- A drugi?
- Że wy też pojedziecie do Krakowa. Obiecał, że znajdzie dla wszystkich, pracę. Zaraz zatelefonował

do PREZYDENTA MIASTA i polecił mu załatwienie tej sprawy.
Smok rozpromienił się:
- Fajny z ciebie kumpel. Zawsze wiedziałem, że rnożna na tobie polegać

- Przecież nie ruszyłbym się ani na krok od was. A teraz zbierajcie się, bo pojedziemy kolejką na
Kasprowy. Minister dał mi cztery bilety. Niestety sam z nami nie pojedzie, bo zaraz musi wracać do
stolicy... Ach, bo wy nie wiecie, że stolicą jest teraz Warszawa.
Bartolini nadstawił uszu:
- A co to takiego?
- Duże i piękne miasto. Leży nad Wisłą, tak samo jak Kraków. Ale dość gadania, musimy iść do
Kuźnic, bo do tej kolejki są podobno ogromne kolejki... A po obiedzie przyjeżdża samochód, który nas
zawiezie do Krakowa.
- Boję się, czy poznamy nasze miasto - zasmucił się Krak. - Musiało się bardzo zmienić...

* * *
Książę oparł się dłońmi o poręcz balustrady. Po raz pierwszy w życiu był tak wysoko. Ze wszystkich
stron wznosiły się poszarpane szczyty Tatr, jedynie na północy otwierał się daleki widok na kotlinę,
zamkniętą wałem lesistych, łagodnych gór. Tam daleko panowała już wiosna; granat szpilkowych
lasów przerywały jasnozielone polany, tu zaś zima nadal wiodła swe rządy. Strome zbocza, poorane
głębokimi żlebami, lśniły w słońcu jak lustra. Wiatr zrywał ze skalnych grani pióropusze zmarzniętego
śniegu i niósł je daleko w doliny. Na zboczach Kasprowego uwijali się narciarze, wyglądający stąd jak
małe różnobarwne krasnoludki, pozostawiające za sobą zawiłe ornamenty śladów. Było coraz cieplej.
Na zalanym przez słońce tarasie wylegiwali się ludzie o twarzach pokrytych kremem.
Książę zapatrzył się w Giewont z taką mocą, jak gdyby chciał przebić wzrokiem jego skalną bryłę i
dojrzeć poza nią to wszystko, co tak nagle zapadło się w daleką, trudną wprost do pojęcia przeszłość.
Wciąż jeszcze nie mógł się pogodzić z myślą, że nigdy już nie wróci do ukochanego Grodu, do bliskich
ludzi, do przerwanych i nie dokończonych spraw księstwa, którym poświęcił całe swe dotychczasowe
życie.
Tylko się nie roztkliwiać - pomyślał. - Stało się i nie ma na to żadnej rady. Trzeba po męsku pogodzić
się z rzeczywistością. Za wszystko w życiu czymś się płaci, a więc i za możność przyjrzenia się nowym
czasom, za możność istnienia w tak innych warunkach.
Książę drgnął, gdyż poczuł na swym ramieniu czyjąś dłoń.
- Domyślam się, o czym marzysz - rzekł Gąbka. - My wszyscy, cała nasza czwórka, nie myślimy w
zasadzie o niczym innym jak o powrocie do tego, co do ostatnich dni było naszym domem. Najbardziej
żal mi Bartłomieja, który już nigdy nie zobaczy swej Balbinki i całej gromadki dzieciaków. On nic na
ten temat nie mówi, ale jeżeli go znam, przeżywa to najbardziej. Pomyśl tylko, on już nigdy nie ucałuje
swojej Nasturcji, która była jego najukochańszym dzieckiem. Pamiętasz, jak się cieszył z jej narodzin?
- A czy myślisz - odparł książę - że mnie jest lekko na duszy? Kochałem przecież moich poddanych tak
samo, jak Bartłomiej kocha swe dzieci. Ty jesteś w najlepszej sytuacji. Możesz poświęcić się pracy dla
dobra ludzkości. Jeżeli baltazaron naprawdę okaże się środkiem na nieśmiertelność, staniesz się
największym dobroczyńcą wszystkich czasów.
- Ale ileż bym dał za to, żeby znów pogłaskać łeb Aresa - szepnął Gąbka, przenosząc wzrok z twarzy
przyjaciela na wagonik kolejki linowej, wypełniony nową partią narciarzy.
- Czy wiesz - powiedział książę - że oni przypominają mi Bractwo Kwitnącego Krokusa? Są inaczej
ubrani, nie śpiewają pieśni, ale tak samo jak oni ciągną ku górom na wiosenny śnieg... - Ale a propos.
Może byśmy się poszli opalać?
Nic by jednak nie było z tego projektu, gdyby nie Smok, który na wszelki wypadek zarezerwował aż
cztery leżaki. Nakryty kraciastym pledem i zaopatrzony w ciemne okulary wyglądał bardzo
malowniczo na tle błękitnego nieba.
-

Siadajcie - zachęcił ich ruchem łapy. - Należy się nam trochę odpoczynku.

Profesor z ulgą wyciągnął się na leżaku i przymknął oczy.
- Nie ma to jak góry, słońce i dobre powietrze... Ale gdzie się podział Bartłomiej?
- Udaje narciarza - mruknął Smok i wycisnął pół tubki kremu na swe oblicze.
- A skąd ma deski?

- Pożyczył od kucharza w restauracji i groził, że zjedzie do Kotła Gąsienicowego.
Jeszcze Smok nie dokończył swych słów, gdy na szczycie Kasprowego, tuż przy budynku
obserwatorium, rozległy się głośne okrzyki:
- Brawo, brawo! Tor wolny! Mistrz jedzie!
Z gromadki narciarzy wyrwała się okrąglutka sylwetka kucharza i pomknęła po stromym zboczu
błyskawicznie nabierając szybkości.
- Oszalał! - ryknął Smok, zerwał się z leżaka i podbiegł do bariery.
W następnej sekundzie Bartolini stracił równowagę, przez moment jechał na jednej narcie,
wyrzuciwszy kijki ponad głowę, a następnie grzmotnął w śnieg z siłą armatniego pocisku!
Zgromadzeni na tarasie ludzie ujrzeli szybko rosnącą kulę, z której wystawały kijki i czuby desek. Kula
toczyła się po zboczu siejąc popłoch wśród narciarzy. Była coraz większa i gnała ze wzrastającą
szybkością, podskakując na nierównościach terenu.
- To samobójstwo! - pisnęła jakaś pani w jaskrawo-żółtym swetrze.
- Znakomita szkoła jazdy - entuzjazmował się jej towarzysz. - Tak się teraz jeździ na Zachodzie!
Osiągnąwszy dno Kotła, śnieżna kula rozprysnęła się jak eksplodująca gwiazda.
Smok zakrył dłonią oczy.
- To koniec - jęknął z rozpaczą. - Nie ma już Bartoliniego!
Ale Krak, który odznaczał się doskonałym wzrokiem, gwałtownie zaprotestował.
- Jest! Żyje! Idzie teraz do wyciągu krzesełkowego.
Wkrótce na górnej stacji wyciągu zjawił się Bartolini, cały, zdrowy i radośnie uśmiechnięty. Na jego
tłuściutkiej twarzy, pokrytej kroplami tającego śniegu, malowała się taka radość, że na ten widok
wszystkim zrobiło się wesoło.
- Widzieliście, jak szusowałem? - krzyczał kucharz wtaczając się na taras. - Mógłbym jeszcze szybciej,
ale śnieg mokry i źle niesie.
- Jesteś najlepszym narciarzem wśród kucharzy - przyznał książę i wziął go w ramiona.
- I najlepszym kucharzem wśród narciarzy - dodał uszczęśliwiony profesor. - Ale na nas już czas.
Kolejka odchodzi za dziesięć minut.
- Już lecę - zawołał Bartolini - tylko oddam deski koledze. Mówię wam, nie ma jak narty. Ju-hu!

Rozdział VI - DO KRAKOWA!

Wkrótce po godzinie szesnastej spod hotelu ruszyła nysa, wioząc do Krakowa czwórkę naszych
przyjaciół, którym towarzyszyli dwaj dziennikarze, red. Pisak i red. Mazak.
Na widok wsi i miasteczek, gęsto rozsianych wzdłuż drogi, goście z Dalekiej Przeszłości nie mogli się
powstrzymać od okrzyków zdumienia. Pamiętali przecież czasy, gdy tę połać księstwa pokrywała
puszcza, a spotkanie z ludźmi należało do wielkiej rzadkości. Teraz rozciągały się tu uprawne pola i
sady, a wzdłuż szerokiej, dwupasmowej szosy widniały liczne zabudowania. Jedyną pamiątką
dawnych lat była Góra Zbójecka, pokryta mizernym lasem, w którym nawet czterech zbójców miałoby
trudności ze znalezieniem kryjówki. Gospodarskie oko księcia radowało się na widok owiec
skubiących młodą trawkę, wozów zaopatrzonych w gumowe koła, siewników i traktorów.
Coraz bardziej oddalały się białe od śniegu góry, coraz więcej było pól pokrytych jasną zielenią ozimin.
Na drzewach przybywało listków, a w rowach złociły się kaczeńce. Krak, nie przywykły do tak
szybkiej jazdy, odczuwał pewien niepokój, ale nie zdradzał się z nim wobec przyjaciół. Tylko
dwukrotnie jechał samochodem. Pierwszy raz, gdy odwiedził chatę Marcinka Lebiody w Miodunce,
drugi raz, gdy udał się do Niepołomic, aby uzbierać bukiecik fiołków. Pojazd skonstruowany przez
Smoka jechał jednak z szybkością galopującego konia, ten zaś pochłaniał przestrzeń na podobieństwo
strzały wypuszczonej z łuku...
W pewnej chwili książę ujrzał coś, co wywołało u niego przyśpieszone bicie serca. Nie była to żadna
maszyna ani żaden nowoczesny dom, wprost przeciwnie, sprawa dotyczyła czynności powtarzającej
się od tysięcy lat. Oto wzdłuż zaoranego, sąsiadującego z szosą pola kroczył człowiek przepasany
lnianą płachtą, pełną ziarna. Był to starszy już góral, ubrany w obcisłe, cyfrowane portki i w białą,
szeroko rozpiętą na piersi koszulę.
Na ten widok książę poprosił kierowcę o zatrzymanie samochodu, wysiadł z wozu i przeskoczył rów

dzielący szosę od pola. Ku zdumieniu redaktorów, którzy odprowadzali go wzrokiem, książę wdał się
w rozmowę z siewcą. Po kilku chwilach Krak przejął z jego rąk płachtę z ziarnem, założył ją na siebie i
ruszył wzdłuż czekających na zasianie zagonów. Doszedłszy do końca pola, zawrócił i jął się zbliżać do
szosy, nie zaprzestając swej czynności. Następnie oddał płachtę góralowi, serdecznie uścisnął jego dłoń
i wrócił do samochodu.
- Dziękuję - powiedział do kierowcy. - Możemy jechać dalej.
A zwracając się do redaktorów, dodał dla wyjaśnienia:
- Nie gniewajcie się za to drobne opóźnienie podróży, ale co roku o tej porze osobiście zaczynałem
siewy w moim księstwie. Działo się to prawie nad samą Wisłą, między Wawelem a wzgórzem, które
nazywaliśmy Skałką. Poczułem się przez chwilę młodszy o 1200 lat...
Z wysokości Mogilan pasażerowie nysy po raz pierwszy ujrzeli Kraków.
Głęboko w dole, na obszernej równinie, rozciągało się wielkie miasto. W środkowej jego części
widniały zamkowe wieże, na wschodnim zaś krańcu wysokie i bardzo dymiące kominy. Prawie
połowę nieboskłonu pokrywała chmura, rozpinająca się nad miastem jak płachta ogromnego namiotu.
- W Krakowie jest burza - zauważył profesor.
- To nie burza, tylko krakowski smog – wyjaśnił redaktor Mazak.
- Smog?
- Tak nazywamy mieszaninę dymu i/mgły, która często wisi nad naszym czcigodnym grodem. W
dawnych czasach Kraków miał Smoka, a teraz ma smog.
Smok (ale ten przez k na końcu) pogardliwie wydął wargi:
- Głupstwo. Wystarczy, żebym dmuchnął kilka razy i już będzie po nim.
- Obawiam się, że to nie pójdzie tak łatwo - rzekł z powątpiewaniem redaktor Pisak.
- Spokojna głowa. Muszę tylko solidnie potrenować. Ujrzawszy miasto książę zadumał się. Jak by to
było dobrze wjechać na chwilę na zamkowy dziedziniec, ujrzeć wąsatych wojów, usłyszeć skrzypienie
studziennych żurawi i porykiwanie bydła w oborach. Zasiąść przy dębowym stole, wychylić
powitalny kielich miodu i zapatrzyć się w płonące na kominku polana. Wiedział jednak, że były to
nierealne marzenia, z którymi trzeba się pożegnać raz na zawsze. Słońce wisiało już nisko nad
horyzontem, gdy samochód zatrzymał się na Wawelu, przed budynkiem mieszczącym apartamenty
dla Szczególnie Ważnych Osobistości.
- Tu będziecie dziś nocować - rzekł redaktor Pisak. - A ja i kolega pędzimy do redakcji, gdzie już
czekają na nasze sprawozdania. Życzymy wam dobrej nocy!
Nazajutrz, od wczesnego rana, tłumy krakowian jęły się zbierać na Wawelu w nadziei ujrzenia
niezwykłych gości. W szkołach ogłoszono dzień wolny od nauki, co zostało przyjęte takim wrzaskiem
radości, że od razu połowa nauczycieli zgłosiła się do Kliniki Laryngologicznej z objawami ostrego
przytępienia słuchu. Długie pochody dzieci wymachujących chorągiewkami o barwach Krakowa
dążyły ku wawelskiemu wzgórzu. Kto by myślał, że w powitaniu brała udział tylko młodzież ze szkół
podstawowych, byłby w dużym błędzie. Jak napisano w „Kronice Krakowa za 1978 r.”, na Wawelu,
prócz dorosłych, zjawili się także przedszkolacy, licealiści, a nawet studenci wyższych uczelni, ze
słuchaczami Uniwersytetu Jagiellońskiego na czele. Nie brakło też niemowląt ze żłobków. Rzecz jasna,
że to najmłodsze towarzystwo podążyło na zamek przy pomocy wózków, popychanych przez mamy,
ciocie, babcie oraz starsze rodzeństwo obojga płci. Przybyły też delegacje najważniejszych zakładów
pracy, przedstawiciele Wojska, Milicji, Straży Pożarnej i Związków Zawodowych. Zwartym szeregiem,
wraz z orkiestrą, dążył Ochotniczy Hufiec Pracy, tuż za nim maszerowały harcerki i harcerze z
naręczami czerwonych i białych goździków. W całym mieście zabrakło kwiatów, zupełnie jak w Dniu
Kobiet. Z każdą chwilą gęstniał tłum wypełniający ogromny dziedziniec zamku królewskiego.
W samo południe nad miastem popłynęły dźwięki dzwonu Zygmunta, rozkołysanego przez piłkarzy
„Wisły” i „Cracovii”, którzy na ten dzień zawarli z sobą chwilowy sojusz. Zawyły syreny licznych
fabryk i klaksony mniej licznych autobusów MPK.
Goście z Dawnych Czasów, w towarzystwie Prezydenta Miasta oraz dyrektora Państwowych Zbiorów
Sztuki na Wawelu, profesora Jerzego Szablowskiego, zjawili się na krużganku I piętra.
Na ich widok tysiące krakowian wzniosły powitalny okrzyk, który wraz z łoskotem braw wywołał
popłoch wśród gołębi miasta!
Zgodnie z ustalonym już wcześniej programem w imieniu Gości przemówił książę Krak, jako pierwszy

w dziejach władca Wawelu. Wzruszonym głosem podziękował za serdeczne przyjęcie i wyraził radość
z faktu, że może oglądać tak piękne i wielkie miasto oraz jego nadzwyczaj miłych mieszkańców.
- Moi kochani - zakończył swe krótkie przemówienie. - Ja i moi przyjaciele będziemy naprawdę
szczęśliwi, jeżeli pozwolicie nam zamieszkać ze sobą i będziecie nas traktować jak członków rodziny.
Choć pochodzimy z Bardzo Dawnych Czasów, chcemy być tacy sami jak wy, pracować razem z wami,
bawić się i wypoczywać!
Nie muszę chyba dodawać, że przemówienie księcia, jak zresztą cała uroczystość powitania,
transmitowane było przez Polskie Radio i Telewizję oraz uwiecznione przez operatorów Kroniki
Filmowej.
Gdy ucichły ponowne brawa, rozległ się nagle okrzyk, wydany, jak się później okazało, przez Maćka
Kowalskiego, ucznia V klasy Szkoły Podstawowej nr 91.
- My chcemy Smoka!
Na to hasło cały tłum począł zgodnie skandować:
- My chcemy Smoka! My chcemy Smoka!
Smok, ująwszy pod ramiona Gąbkę i Bartoliniego, zbliżył się do kamiennej balustrady.
Tłum szalał z radości. Ludzie machali chorągiewkami i chusteczkami, bili brawo, gwizdali, niepomni
na ogólnie panującą opinię, iż krakowianie to centusie i ponuracy. Mówiono potem, że jedna babcia
machała nawet wilgotną pieluszką, ale nie udało mi się sprawdzić, czy tak było w rzeczywistości.
Owacjom nie byłoby końca, gdyby jeden ze sprawozdawców Radia nie zapowiedział, że obecnie
zacznie się na Rynku wielka zabawa, w czasie której będzie można kupić części do fiata 126 p. Po kilku
minutach na dziedzińcu nie było już żywego ducha:
Prezydent otarł czoło zroszone kroplami potu i skłonił się gościom.
A teraz prosimy na mały spacer po Wawelu. Na pewno jesteście ciekawi, jakie tu zaszły zmiany.
Gdzież się podziały złote od żywicy belki cięte z puszczańskich olbrzymów, ręcznie strugane gonty,
nabijane kołkami dźwierze, kalenice przypominające ząbki pił, rzeźbione słońca, księżyce i gwiazdy,
grube pniaki częstokołów, studzienne żurawie? Gdzież zniknęły stajnie pełne rżenia koni? Kiedy
ustało szczekanie psów gotujących się do wyjścia w puszczę? Buczenie myśliwskich rogów? Nocne
stukanie halabard i okrzyki strażników przechadzających się po krużgankach?
- Za moich czasów zamek był drewniany - powiedział książę po dłuższej chwili milczenia, w czasie
której wodził wzrokiem po murach, dachach i basztach tak innych niż te, które miał w świeżej jeszcze
pamięci.
- Tak - przyznał profesor Szablowski. - Ale twoi następcy zbudowali go z kamienia, a później z cegły, i
dlatego dotrwał do naszych czasów. Ładny?
- Wspaniały! Wyobrażam sobie, ile musiało być w nim służby... A zachowały się jakieś części
drewniane?
- Znaleźliśmy niedawno coś, co wygląda na resztki kieratu.
- Naprawdę? - ucieszył się Krak. - To pewnie ten sam, który służył do uruchomienia radiostacji
zmajsterkowanej przez Smoka.
Profesor Szablowski klasnął w ręce.
- Świetnie! Teraz już będziemy wiedzieć, z jakiego czasu pochodzą te czcigodne resztki. A teraz
chodźmy do Smoczej Jamy.
- Ona się chyba niewiele zmieniła.
- Ostatnio została wyremontowana. Zaprowadziliśmy w niej światło elektryczne.
- Ho, ho - rzekł z uznaniem Smok. - Ja używałem lamp naftowych, a ogrzewałem ją ogniem z własnego
pyska.
Kręte, wykute w wapiennej skale schody zaprowadziły ich do jaskini jarzącej się światłem
różnobarwnych reflektorów. Smok powiódł wzrokiem dokoła.
- Tu stał mój tapczan - rzekł wskazawszy na jeden z kątów groty. - A po drugiej stronie szafa z
książkami. W środku był stół, przy którym pracowałem.
- Chciałbyś tu znów zamieszkać?
- Jeszcze jak - ucieszył się Smok, a w jego oczach błysnęły iskierki radości. - Ale obawiam się że to
niemożliwe.
- Dlaczego?

- Bo na mój widok wszyscy turyści uciekliby gdzie pieprz rośnie i miasto miałoby z tego ogromne
straty.
Profesor Szablowski uśmiechnął się tajemniczo:
- Nie jest tak źle. Przed jaskinią stoi twój pomnik, dzięki któremu ludzie wiedzą, jak wyglądałeś.
- Mój pomnik? Żartujesz!
- Mówię zupełnie poważnie.
Smok z niedowierzaniem pokręcił głową:
- Nie myślałem, że za życia będę mógł oglądać własny pomnik. Podobny do mnie?
- Jak dwie krople wody. Oto on!
Smok zaniemówił z wrażenia, co, jak wiemy, nie zdarzało mu się zbyt często. Przez dłuższą chwilę
milczał, ogarniając wzrokiem postać potężnego jaszczura, wspartego na tylnych łapach i od czasu do
czasu zionącego z paszczy czerwonym płomieniem. Pomnik stał przed wejściem do Jamy, tuż za nim
przebiegała droga, a za drogą, o kilka metrów niżej, toczyły się brudne fale Wisły.
- Wszystko dobrze - rzekł wreszcie Smok. - Ale rzeka zupełnie nie przypomina Wisły z moich czasów.
Bałbym się z niej wypić choć łyk wody.
- Masz rację - przyznał Gąbka, wciągnąwszy w nozdrza kwaśną woń rzeki. - Nie zdążyłbyś pęknąć, bo
już po kilku łykach byłbyś kompletnie zatruty.
- I cała legenda na nic - zarechotało Smoczysko. - Ale mimo to chętnie bym tu zamieszkał,
przyzwyczaiłem się do tej suteryny...
- Nic łatwiejszego - zawołał na to Prezydent Miasta, który z uwagą przysłuchiwał się rozmowie. - Dziś
jeszcze wręczę ci przydział na to mieszkanie. Tylko przez jakiś czas będziesz musiał sypiać na
materacu, bo niestety nie dowieźli jeszcze tapczanów.
- Dziękuję z całego serca - rzekł wzruszony Smok i złożył ukłon Prezydentowi Miasta. - Ale co będzie z
moimi kumplami?
- I o tym już pomyślałem - odparł Prezydent i skinął na swego sekretarza, który podbiegł do niego z
teczką wypchaną różnymi papierami. - Oto dekret mianujący księcia konserwatorem Państwowych
Zbiorów Sztuki na Wawelu i przyznający mu apartament na zamku!
Zanim zdumiony książę zdążył otworzyć usta, Prezydent wręczył mu pismo opatrzone wielką ilością
pieczęci okrągłych, owalnych, podłużnych i trójkątnych.
- Czy książę wyraża zgodę?
- Oczywiście - rzekł Krak. - Jestem zaszczycony tą propozycją, tylko nie wiem, czy dam- sobie radę na
nowym stanowisku. Wprawdzie studiowałem kiedyś historię sztuki, ale to było tak dawno...
Prezydent z powagą uścisnął dłoń księcia.
- Nie widzę lepszego kandydata. Oto właściwy człowiek na właściwym miejscu. Jak wiadomo,
profesor Gąbka, który objął już stanowisko dyrektora Instytutu do Badań nad Baltazaronem, będzie
mógł zamieszkać w służbowym bloku na Osiedlu Tysiąclecia.
- A ja? - wtrącił się do rozmowy milczący do tej pory Bartolini.
- Drogi i kochany mistrzu - zawołał Prezydent.- Czyż mógłbym zapomnieć o znakomitym
przedstawicielu staropolskiej sztuki kulinarnej? Gdyby się tak stało, nie byłbym godny przewodniczyć
Radzie Miejskiej! Czy nie zechciałbyś zostać szefem najlepszej krakowskiej restauracji „Wierzynek”?
- Mamma mia! - pisnął uradowany kucharz. - Nawet w najśmielszych marzeniach nie brałem tego pod
uwagę. To jasne, że się zgadzam!
- Zamieszkasz więc w pięknej i zabytkowej kamienicy na samym Rynku. Zgoda?
- Zgoda. Po trzykroć zgoda. Ale pod jednym warunkiem...
- Z góry akceptuję wszystkie warunki.
- Pod warunkiem, że książę będzie się u mnie stołować. A oprócz niego reszta moich przyjaciół. Nie
mogę dopuścić do tego, żeby jedli w byle jakiej jadłodajni.
- Oczywiście, drogi mistrzu - zapewnił go Prezydent Miasta. - Wszystkie głowy koronowane i wszyscy
wybitni goście zawsze się stołowali u Wierzynka. Nawet słynny podróżnik - Jaś Zielone Ucho!
- A teraz będą się stołowali „U Bartoliniego” - rzekł z naciskiem kucharz. - Od dziś zmieniam nazwę
lokalu. Niech mnie mrówka połknie, jeżeli to nie będzie najlepsza knajpa Krakowa.
Profesor Szablowski dyskretnie spojrzał na zegarek:
- Już pierwsza, czas na obiad. Dziś jeszcze, w drodze wyjątku, zjemy go w Hotelu Francuskim. A

potem zawiozę was na Krzemionki i pokażę miasto z kopca Krakusa.
- Z mojego kopca? - zdziwił się książę. - Nie wiem o niczym podobnym.
Prezydent pospieszył z wyjaśnieniem:
- Mamy aż trzy kopce. Jeden nosi imię królowej Wandy, drugi Krakusa, a trzeci Kościuszki. Czy znałeś
Wandę?
- Nie - zaprzeczył książę. - Możliwe, że wstąpiła na tron po moim zniknięciu. Czuję, że będę musiał
przejść skrócony kurs historii.
- Przez jakiś czas sądziliśmy - ciągnął Prezydent - że kopiec na Krzemionkach był po prostu twoją
mogiłą. Po rozkopaniu go nie znaleźliśmy jednak twojego ciała.
- To całkiem zrozumiałe - roześmiał się Krak. - To ciało stoi obok was i ma wielką ochotę na obiad...
Po chwili szereg czarnych limuzyn, poprzedzanych przez milicjantów na motocyklach, ruszył wąskimi
ulicami starego grodu.
Smok, siedzący obok Bartoliniego, nachylił się ku niemu i szepnął:
- Jest lepiej, niż przypuszczałem. Zobaczysz, stary, że wszystko będzie okey! Te nowe czasy zaczynają
mi się podobać. Tylko co oni zrobili z tej Wisły!...

Rozdział VIl - NARADA W BARPIWONM

Mr Joe Pietruszka

w miękkim, ciemnopurpurowym szlafroku i porannych pantoflach stał na tarasie

jednej ze swych czterdziestu ośmiu willi i spoglądał na błękitny ocean, którego fale rozbijały się z
hukiem o przybrzeżne skały.
Wyspa o tak dźwięcznej nazwie stanowiła własność Pietruszki i jako taka nie figurowała w żadnym
atlasie świata oraz nie podlegała Organizacji Narodów Zjednoczonych. Mało kto wiedział o tym, że
Barpiwonia była wyspą sztuczną. Od czasu do czasu pirackie statki holowały ją i zakotwiczały w
różnych punktach Oceanu Niespokojnego, w związku z czym ustalenie jej położenia było ogromnie
trudne. Tylko taki bogacz jak Joe mógł sobie pozwolić na posiadanie sztucznej wyspy, która w dodatku
była jednym z najbardziej uroczych zakątków naszego pięknego świata!
Joe miał wszelkie powody do zadowolenia. Nie dawniej jak przed trzema dniami zlikwidował gang
Piekielnego Jima, pozbywając się niebezpiecznego konkurenta w zbożnym dziele przemytu
narkotyków. Dziś natomiast miał wydać przyjęcie, aby zaprezentować na nim wspaniałą galerię
portretów rodzinnych. Wszystkie obrazy namalował słynny artysta, nie biorąc za swą pracę ani grosza.
Po prostu zaufani ludzie Joego powiesili malarza w piwnicy opuszczonego domu w ten sposób, że
nogi mistrza unosiły się na wysokości jednego metra nad podłogą, po której wiły się dziesiątki
grzechotników. Gdyby malarz nadal twierdził, że za jego robotę ‘należy mu się jakiekolwiek
wynagrodzenie, wystarczyłoby tylko przecięcie sznura - i sprawa byłaby załatwiona raz na zawsze,
chociaż ku zadowoleniu tylko jednej ze stron. Na szczęście był to człowiek rozsądny, a w dodatku
czujący wrodzony wstręt do węży.
Na wieczorne przyjęcie miało zjechać wielu znajomych Joego, trudniących się podobnymi sposobami
zdobywania nie tylko majątku, ale także (co zwykle idzie w parze) poważania w społeczeństwie.
Żaden z nich jednak nie dorównał Joemu, który od niedawna stał się jedynym akcjonariuszem
przedsiębiorstwa, noszącego nazwę „The Kidnappers Corporation Ltd”.
Nasyciwszy się pięknem przyrody, Joe Pietruszka wrócił do swego zacisznego gabinetu, wyłożonego
skórami swych konkurentów, i usiadł przy biurku, aby przejrzeć poranną prasę. Na pierwszych
stronach dzienników czerniły się ogromne tytuły najnowszych depesz. „Gangster Codzienny” donosił
o pojawieniu się w jednym z krajów Starego Świata prawdziwego Smoka, który dotychczas w opinii
uczonych uchodził za postać bajkową i legendarną. „Ilustrowany Magazyn Okropności” przynosił
szereg zdjęć potwora, wykonanych przez swego specjalnego wysłannika. „Wiadomości Pirackie”,
organ Związku Zawodowego Piratów i Korsarzy, informowały swych czytelników o szczegółach
sensacyjnego zdarzenia, zamieszczając równocześnie artykuł znanego badacza gadów kopalnych,
profesora Archibalda Kluski, z którego wynikało, że odnalezienie żywego smoka może być wstępem
do prawdziwej rewolucji w dziedzinie nauk przyrodniczych.
Mr Joe Pietruszka włączył kolorowy i trójwymiarowy telewizor - i oto na ekranie aparatu pojawiła się
podobizna Smoka odnalezionego żywcem w jaskini góry zwanej Giewontem. Jednocześnie dał się

słyszeć głos uroczej blondynki:
„Używając pasty do zębów firmy Mix i Max będziecie zawsze cieszyć się tak wspaniałym uzębieniem
jak ten znakomicie wyglądający przedstawiciel gadów jurajskich!” Przydałby mi się taki smok -
pomyślał Joe i nagle podskoczył na fotelu jak sprężyna. Podbiegł do lustra i stanąwszy przed nim
wyprostował się dumnie, zakładając prawą dłoń za połę szlafroka.
- Nie ulega wątpliwości, że jestem podobny do Napoleona - stwierdził z zadowoleniem. - Mając
takiego smoka na własność, mógłbym zapanować nad całym światem, a może nawet nad Kosmosem!
Tylko człowiek tak genialny jak ja mógł wpaść na podobny pomysł.
Oczyma wyobraźni ujrzał Smoka w roli szefa swej osobistej gwardii, zapewniającej mu bezkarność i
pełne bezpieczeństwo. Ujrzał go również w roli cyrkowego aktora, wywołującego entuzjazm widzów
na obu półkulach, i tym samym przysparzającego milionów kasom towarzystwa „The Kidnappers
Corporation”. Smok jako reklama zabawek produkowanych przez podległe Joemu fabryki! Smok jako
emblemat statków pirackich, budowanych w stoczniach należących do Pietruszki! Higieniczne
śliniaczki ze Smokiem! Cumelki „Smok”! Karmelki „Smok”! Teksasy z wyhaftowanym na kieszeniach
smokiem! Guma do żucia „Smok-balon”, krawatki, chusteczki, fartuszki - wszystko ze znakiem
firmowym „Smok i Pietruszka”.
Rozpędzone myśli Joego biegły coraz szybciej. Dysponując Smokiem można by się pokusić o
zawładnięcie wszystkimi samolotami świata, a tym samym ująć w swe ręce kierownictwo
najbogatszych linii lotniczych! Nie, takiej okazji nie wolno zmarnować - a Joe Pietruszka, syn leśnego
zbója, byłby największym z głupców, gdyby pozwolił komu innemu ciągnąć zyski ze zdarzenia, które
rozegrało się w jakimś dalekim kącie świata, gdzie wznosi się góra zwana dziwacznie Giewontem.
Joe nachylił się nad mikrofonem stojącym na biurku i wezwał jednego ze swych zaufanych sekretarzy.
Dał się słyszeć stukot drewnianej nogi - i w drzwiach gabinetu pojawił się Bob, zwany Dzieciną.
Wbrew swemu przydomkowi był to okropnie ponury drab, bardziej podobny do pirata na emeryturze
niż do milutkiego niemowlęcia. Drewniany kikut, czarna opaska na prawym oku oraz wetknięty za
pas pistolet świadczyły aż zbyt wyraźnie o tym, iż Bob-Dziecina nie zawsze był urzędnikiem.
Piracki wygląd pozwolił mu trzykrotnie na porwanie samolotu, pełnego bogatych pasażerów. Po
prostu policja i obsługa lotniska, widząc tak dziwnie ubranego pasażera, ani przez chwilę nie
przypuszczały, że mogą mieć do czynienia z prawdziwym piratem. Raz wzięto go za dziwaka,
lubiącego niezwykłe stroje, kiedy indziej za aktora filmowego, udającego się na zdjęcia do Hollywood,
na koniec zaś za człowieka upośledzonego na umyśle. Tymczasem Bob w czasie lotu odkręcał swą
drewnianą i wydrążoną nogę i wyciągnąwszy z niej pistolet maszynowy kazał pilotowi lądować w
Barpiwonii, gdzie czekał już szef Joe Pietruszka. Pasażerowie, którzy się okupili, wracali bezpiecznie
do swych domów, ci zaś, którzy twierdzili, że nie .mają przy sobie ani grosza, byli zmuszani do
ciężkiej pracy w kamieniołomach, a nawet do niańczenia pirackich dzieci, co stanowiło najgorszą karę!
- Słucham, szefie - powiedział Bob zachrypniętym głosem.
- Za godzinę mają się tu stawić: Billy, Killy i Sally.
- Ale się nie stawią.
Joe włożył rękę do kieszeni i namacał rękojeść rewolweru.
- Co to, bunt?
- Nie - rzekł sekretarz. - Żaden bunt, tylko trudność.
- Z powodu czego?
- Billy miał dziś porwać statek pasażerski „Stefan Batory”, płynący z turystami na Wyspy Kanaryjskie,
i właśnie przed chwilą meldował mi przez radio, że znajduje się w Las Palmas.
- Niech zostawi go w spokoju i natychmiast przylatuje do mnie.
- Billy ma bardzo szybki samolot, szefie - ale nie zdąży za godzinę. Czy nie można by przesunąć
terminu odprawy?
- Dobrze - rzekł Joe i wyjął rękę z kieszeni. - Wobec tego wyznaczam odprawę na dwunastą w
południe. A Sally i Killy?
- Z nimi będzie łatwiej - odparł Bob. - Sally jest w domu i pisze wypracowanie z rachunków dla swego
syna, a Killy wyskoczył na chwilę z biura, aby ukraść jakiś samochód. Powiedział, że nie chce wyjść z
wprawy.
- Pracowity facet - mruknął Joe z aprobatą. - Muszę mu podwyższyć pobory. A teraz chcę się wykąpać.

Czy w basenie jest świeże błoto?
- Oczywiście - odparł Bob. - I świeże żaby także. Z tym zamiłowaniem do kąpieli w błocie Joe miał
trochę kłopotu. Prawdę mówiąc, wstydził się tej słabości, ale nie mógł znaleźć w sobie sił, aby się jej
wyrzec. Chlapanie się w błocie zawsze wprowadzało go w dobry humor. Co więcej, w czasie tych
kąpieli przychodziły mu do głowy pomysły najlepszych interesów, które natychmiast po wyjściu z
basenu wcielał w życie z właściwą sobie energią. Już dawno doszedł do przekonania, że ową dziwną
skłonność odziedziczył po którymś ze swych odległych przodków, nie wiedział tylko, po którym.
Również i tym razem rozkoszna kąpiel dała spodziewane rezultaty. W ciągu kilkunastu minut
opracował techniczne szczegóły akcji, której nadał nazwę „Operacja Smok”. Spłukując błocko pod
prysznicem, wiedział już dokładnie, jakie instrukcje wyda swym trzem najlepszym pracownikom w
czasie zapowiedzianej na południe odprawy.

* * *
Narada w gabinecie Pietruszki trwała aż trzy godziny. Przez ten czas spiskowcy wypili beczkę rumu i
wypalili wagon cygar. Zgodnie ze starożytnym zwyczajem na stole płonęły świeczki, okna były
zasłonięte czarnymi storami, a z taśmy magnetofonu sączyły się ściszone dźwięki „Tańca szkieletów”.
- A więc - zakończył naradę szef Barpiwonii - sprawa polega na tym, żeby w sposób dyplomatyczny
nakłonić Smoka do współpracy z nami. To robota dla mnie. Jeżeli się zgodzi, wszystko pójdzie jak z
płatka. Jeżeli zaś odmówi (choć nie sądzę, żeby był aż tak głupi), porwiemy go podstępem. Musimy
być gotowi na wszystko. Gra idzie o wielką stawkę. Jasne?
- Jak księżyc na nowiu - odparły trzy ponure draby.
- Są pytania? - dodał Joe.
Killy podniósł dwa palce:
- Będzie premia?
- Pod warunkiem, że wykonacie robotę w terminie.
- To się rozumie - mruknął Killy. - Czy zawiedliśmy cię kiedy, szefie?
- Nigdy - skinął głową Joe. - Dlatego jeszcze żyjecie, i to dość luksusowo. Inaczej dawno bym już was
rzucił na pożarcie rekinom.
To mówiąc Joe spojrzał na elektroniczny zegarek.
- Koniec odprawy! Idźcie teraz do stołówki na obiad. Od jutra będziecie jadać wyłącznie polskie
potrawy, czyli bigos oraz kotlety schabowe z kapustą. Nauka języka rozpocznie się pojutrze. Będzie ją
prowadzić ten profesorek z Warszawy, który od roku pracuje w kamieniołomie na Czarciej Górze.
Wprawdzie z wykształcenia jest matematykiem, ale może da sobie radę... Cześć pracy!
Trzej piraci ryknęli jak jeden mąż:
- Cześć!
Po ich wyjściu Joe pogasił świeczki i otwarł okna. Do gabinetu wtargnęło parne, nagrzane powietrze.
Na horyzoncie zbierały się chmury.
Będzie burza - pomyślał Pietruszka. - Żeby tylko nie strzelały pioruny, bo bardzo tego nie lubię...

* * *
Wieczorem, w jasno oświetlonych salonach pałacyku, zgromadzili się zaproszeni goście. Większość z
nich przybyła luksusowymi samochodami, zaopatrzonymi w pancerze odporne na pociski „ziemia-
ziemia”. Każdego, kto wchodził do wnętrza willi, rewidowały dwa tresowane goryle, odbierając broń
w postaci rewolwerów, noży, zatrutych szpilek oraz jadowitych węży, schowanych zazwyczaj w
papierośnicach. Mr Joe i jego małżonka witali swych gości uprzejmymi okrzykami w rodzaju: „Hej”
lub „hallo, stary drabie”! Dziesięciu lokajów roznosiło złote tace .z kanapkami oraz kieliszki
napełnione szampanem, pochodzącym z winnic Pietruszki.
Galeria przodków wywołała zachwyt zebranych. Bohaterowie byli wymalowani „jak żywi”, a w
dodatku w naturalnej wielkości! Każdy obraz został zaopatrzony w tabliczkę, na której widniało imię i
nazwisko sportretowanej osoby oraz daty urodzin i śmierci. Założyciel rodu, Hakkon Bezzębny,
uwieczniony został na pokładzie łodzi dzielnych wikingów, zaopatrzonej w silnik odrzutowy.
Prapradziadek Joego, Herman Jednoręki, spoglądał na świat z wysokości szubienicy, zaś słynny z
okrucieństwa Ali Ibn Jusuf el Bengazi, postrach Morza Śródziemnego w XVII stuleciu, stał dumnie na

piramidzie wykonanej z kości swych ofiar. Była to naprawdę wspaniała galeria, godna wystawienia w
salach paryskiego Luwru lub madryckiej El Prado! Nie dziwiłbym się, gdyby w salonach willi Joego
zaszumiały skrzydła Historii! Na razie jednak szumiały skrzydła wentylatorów mielących powietrze
duszne od zapachu perfum i dezodorantów, produkowanych oczywiście przez zakłady Joego, a
rozpryskiwanych obficie przez gromadę lokajów.
Przyjęcie zakończyło się ucztą, o której nazajutrz mówiła cała Barpiwonia. Dziwnym zbiegiem
okoliczności dwóch dżentelmenów, wyrażających się krytycznie o portretach, wyniesiono z sali
jadalnej prosto na cmentarz, co jednak nie zepsuło ogólnego nastroju entuzjazmu i szampańskiej
zabawy.
Po odjeździe ostatniego samochodu Joe udał się na dobrze zasłużony odpoczynek. Wpierw jednak
osobiście pogasił wszystkie światła oraz włączył prąd wysokiego napięcia do otaczającej willę siatki.
Następnie umył sztuczne zęby, wyciągnął się na wygodnym tapczanie i przed zaśnięciem przeczytał
kilka stron swej ulubionej książki o przygodach wampira Drakuli.

Rozdział VIII - TAJEMNICZY LIST

W pogodny, pachnący bzami wieczór majowy Smok siedział na ławie przed Jamą i swoim zwyczajem
pykał fajeczkę, spoglądając na przeciwległy brzeg Wisły. W oknach niedawno zbudowanego hotelu
zapalały się coraz liczniejsze światła, przez most Dębnicki przejeżdżały samochody i motocykle.
Wracali nimi ci, którzy tę piękną wiosenną niedzielę spędzili za murami miasta.
Za dawnych czasów - rozmyślał - nie trzeba było uciekać z Grodu Kraka na wieś. Powietrze było tu tak
samo dobre, jak w Puszczy Książęcej. Ileż to kominów dymiło na obszarze miasta? Pięć, może
dziesięć... Jeden z nich, najwyższy, należał do zamkowej piekarni, wypiekającej wspaniały żytni
razowiec o chrupkiej skórce, drugi do wędzarni imć pana Trąby, trzeci do miejskiej kuźni, gdzie
wykuwano lemiesze do pługów i zbroje dla rycerzy... Dym z owych kominów woniał bukowym
drewnem, jako że nikt jeszcze nie znał węgla ani gazu. W samym Grodzie drzew rosło co niemiara, nie
mówiąc już o krzewach i kwiatach, które książę rad wielce widział. Iriha sprawa, że ludzi było zacznie
mniej niż dziś, a jedyny samochód, jak wiadomo napędzany słoną wodą, wcale nie psuł powietrza.
Siadywali więc ludzie nad brzegami-czystej Wisły, a wędkarze, których nigdy nie brakowało, łowili w
niej jesiotry, łososie i pstrągi. Ryb tych nie było czuć fenolem jak teraz, toteż nic dziwnego, że Bartolini
przyrządzał z nich smakowite dania, o których później poeci pisywali wiersze.
A oto on we własnej osobie - pomyślał Smok, zobaczywszy kucharza zbliżającego się ku Jamie w
towarzystwie księcia i profesora.
Bartolini już z daleka machał ręką i wołał:
- Cześć, stary, masz czas?
- Ja mam zawsze czas - odparł Smok z uśmiechem. - A szczególnie dla was.
I robiąc miejsce na ławie, dodał:
- Klapnijcie sobie. Co nowego?
- Wszystko jest nowe - rzekł Gąbka. - Na każdym kroku coś nowego. Wyobraź sobie, że dziś po raz
pierwszy jechałem tramwajem.
- Takim niebieskim pudełkiem, co samo jeździ po szynach?
- Uhm. Gdy wszedłem, wszystkie miejsca były już zajęte. Wtedy zerwał się jakiś okrutnie wąsaty
młodzieniec i powiedział: Siadaj pan! Odparłem, że postoję, bo jadę niedaleko. Na to on podciął mi
kolana, przydusił łapą do siedzenia i wrzasnął: Siadaj, wapniaku, jak cię grzecznie proszą! Mówił coś
jeszcze o przekornych starcach, ale nie słuchałem, bo mi dech zaparło.
- To był widocznie dobrze wychowany młodzieniec - rzekł Smok. - Ale nie wszyscy są tacy. Widziałem
dziś chłopca, który ciskał kamieniami za kotem. Gdy mu powiedziałem, że postępuje jak łobuz,
pokazał mi język.
- A co ty na to?
Smok zrobił zawstydzoną minę.
- Niestety, ja mu też. A on tak się wystraszył, że wpadł do pokrzyw.
- Dobrze mu tak-wtrącił książę. - Mam nadzieję, że już nie będzie dokuczać zwierzętom. Czy pamiętasz
kota Euzebiusza, który sypiał w szyszaku Janka z Kłaja?

- Oczywiście. To był prawdziwy mędrzec.
- Wszystkie koty są mądre. A co u ciebie?
- Dostałem dziś ciekawy list - odparł Smok. - Przeczytam go wam, jeżeli wstąpicie do mnie.
Z grubej teczki, zawierającej listy, na które trzeba odpisać, Smok wyciągnął arkusz papieru pokryty
maszynowym pismem:

„Drogi i kochany panie Smoku, zapewne zdziwi się Pan, dostając list od faceta, którego Pan wcale
nie zna i nigdy nie widział na własne oczy. Ale ja, Joe Pietruszka, znam Pana doskonale z gazet,
radia i telewizji. Mam nawet album z fotografiami, na których jest Pan, sam i ze swoimi
przyjaciółmi. Taki album kosztuje u nas furę pieniędzy, ale Joe ma tych pieniędzy tyle, ile ziarenek
piasku jest na wszystkich pustyniach świata! Ja mógłbym Pana kupić za gotówkę razem z tym
dziwnym księciem, brodatym profesorem i grubym kucharzem - i jeszcze by mi zostało na cały
ocean coca-coli z lodem.
Mogę się założyć o milion zieleńców (tak się zwą pieniądze w moim kraju), że jestem najbogatszym
człowiekiem na kuli ziemskiej. Ale ja się nie założę, bo po co ma Pan przegrać? Ja Pana nie znam
osobiście, ale już bardzo lubię, bo jest Pan równym facetem. Powiem coś więcej, i może mi Pan
wierzyć, bo Joe Pietruszka nigdy nie kłamie. My jesteśmy poniekąd rodakami, bo pradziadek mojej
prababki przywędrował kiedyś z waszego pięknego kraju. Ja nie znam dobrze waszej mowy i
dlatego uprosiłem jednego profesora, żeby napisał ten list. Ten profesor jest wielkim moim
przyjacielem i nie chce się rozstać ze mną ani na chwilę. On bardzo lubi rąbać kamienie. Ja dla
niego kazałem rozłupać dynamitem ogromną górę, żeby tylko mógł robić to, na co ma ochotę. Gdy
człowiek robi to, co lubi, można powiedzieć, że jest szczęśliwy. Prawda? A ja lubię mieć przy sobie
ludzi szczęśliwych.
Gdy tylko załatwię różne ważne sprawy, przyjadę, żeby uścisnąć Twą dłoń, kochany Smoku. Nie
gniewaj się, że piszę jak do swego kolegi, ale u mnie co w sercu, to na języku! Joe
Pietruszka chce coś dobrego zrobić dla kraju swego pradziadka. Tylko Ty możesz mu w tym pomóc.
Na razie nie chcę nic więcej pisać, resztę powiem, gdy przyjadę. A przyjadę tak pięknym
samochodem, że na jego widok oczy Ci zbieleją, choć podobno masz oczy niebieskie. Przywiozę z
sobą flaszkę pomarańczowego soku ze swych plantacji i wtedy sobie pogadamy.
A więc do rychłego zobaczenia!

Ściskam Cię serdecznie i całuję w koniec nosa

Twój najlepszy przyjaciel
Joe.”

- Skąd przyszedł ten list? - zapytał Gąbka, w którego głosie zadrgało zaniepokojenie.
- Z poczty.
- Ale z jakiego kraju?
- Nie wiem.
- Pokaż kopertę. Jaki jest znaczek?
Na dużym i bardzo kolorowym znaczku widać było sylwetkę staroświeckiego żaglowca,
zaopatrzonego w piracką flagę. Pod obrazkiem widniał napis: Barpiwonia, 2 zieleńce.
- Barpiwonia - rzekł w zamyśleniu profesor. - Nie słyszałem nigdy o takim kraju. Ale te „zieleńce” coś
mi przypominają. Nie wiem jeszcze co, ale coś bardzo nieprzyjemnego... Ach, już mam! Przecież
zieleńcami nazywały się pieniądze w Krainie Deszczowców!
- Cię choroba - mruknął Smok.
- Dziwny zbieg okoliczności - rzekł książę do profesora. - Daj mi ten list.
Przez chwilę dokładnie oglądał arkusz papieru, a potem poprosił o świeczkę.
- Chcesz go spalić? - zaniepokoił się Smok. - Przecież muszę odpisać.
- Nie odpiszesz, bo tu nigdzie nie ma adresu nadawcy. Ale jest coś, co mnie bardzo interesuje.
Mówiąc to, książę kilkakrotnie przesunął list tuż nad płomykiem świecy, a następnie zbliżył go do
swych oczu.
- Tu jest coś dopisane - rzekł po chwili. - Słuchajcie: „Ten list należy czytać do góry nogami. Życzliwy
Rodak”.

- Co takiego? - zaniepokoił się Smok. - Przecież ja nic takiego nie przeczytałem.
- Bo ten dopisek został wykonany sokiem z cebuli - wyjaśnił Krak. - To stary sposób na to, żeby pisma
nie było widać, dopóki nie ogrzeje się go nad ogniem.
- Ale jak można czytać list do góry nogami?
- Chodzi pewnie o to, że wszystko należy rozumieć odwrotnie. Ktoś, komu ten Joe Pietruszka kazał
napisał list po polsku, chciał widocznie ostrzec cię, żebyś nie był zbyt łatwowierny. Ten cały Joe bardzo
mi się nie podoba. To musi być chytra sztuka.
Smok poskrobał się po głowie, co zawsze czynił, kiedy był bardzo zaaferowany.
- Dziwna historia - rzekł wreszcie: - Bardzo dziwna. Wynika z tego, że gdy ten Joe przyjedzie, nie
trzeba zbytnio wierzyć jego słowom.
- Ja też tak myślę - dodał profesor. - Zwłaszcza że te zieleńce zanadto mi się kojarzą z Krainą
Deszczowców. Musisz się mieć na baczności.
- Ja się zawsze mam na baczności - powiedział Smok. - Inaczej nie byłbym nieśmiertelny...

Rozdział IX - WIECZÓR AUTORSKI

W przeddzień otwarcia restauracji Bartolini odebrał od krawca garnitur, złożony z szerokich spodni,
ozdobionej koronkami koszuli oraz fartucha zaopatrzonego w dwie przepaściste kieszenie. W mocno
nakrochmalonej czapie oraz w białych tenisówkach wyglądał wprost imponująco. Starannie ogolone i
natarte kremem oblicze promieniowało radością i optymizmem.
Obejrzawszy się ze wszystkich stron w lustrze, mistrz spryskał ubranie wodą kolońską o zapachu
jaśminu i postanowił odwiedzić przyjaciół. Wiedział dobrze, że zastanie ich u Smoka, gdyż w tym dniu
gospodarz Jamy zawsze urządzał partyjkę bridża.
Po trzech kwadransach oczekiwania na taksówkę postanowił skorzystać z własnych nóg, tym bardziej
że piękna pogoda zachęcała do przechadzki.
Był ostatni dzień juwenaliów. Miasto roiło się od rozbawionych studentów. Bartolini spotykał
Cyganki, piratów, Arabów owiniętych w prześcieradła, a nawet Murzynów o twarzach
wysmarowanych przypalonym korkiem. Na chodnikach i jezdniach tańczyły dziewczęta w połatanych
dżinsach, otulone w firanki lub szale wyciągnięte z babcinych kufrów. Wszędzie było słychać dźwięki
gitar, ustnych harmonijek, a nawet niezwykle miłe dla ucha odgłosy starych garnków, ciągniętych na
sznurkach przez rozbawionych młodzieńców. Kucharz w swym galowym stroju nie budził żadnej
sensacji, gdyż wszyscy uważali go za przebierańca. Początkowo gniewało go to, ale później zaczęło
bawić. Poczuł się po prostu jednym z uczestników ogólnej zabawy. W pobliżu Wawelu otoczyła go
grupa młodych ludzi, z których jedni grali na trąbkach, inni zaś na grzebieniach i bębenkach. Ani się
spostrzegł, gdy zaczął tańczyć razem z nimi na skrzyżowaniu dwóch linii tramwajowych, co miało ten
skutek, że wkrótce potworzyły się kilometrowe zatory. Nad ulicami, od ściany do ściany, wisiały
girlandy różnobarwnych żarówek, a na głowy tańczących spadały z okien długie wstęgi serpentyn.
Bartolini poczuł, że ubyło mu co najmniej dwadzieścia lat życia, a zarazem dwadzieścia kilogramów
wagi. Hasał tak zapamiętale, iż nie spostrzegł, że przygodni tancerze poszli w swoją stronę. Ocknął się
dopiero wtedy, gdy ujrzał przed sobą milicjanta, wołającego groźnie:
- Proszę się rozejść, obywatelu! Kucharz zamarł bez ruchu.
- Z kim? Z Balbinką?
- Nie widzę tu żadnej Balbinki - rzekł strażnik porządku publicznego. - To wstyd, żeby starszy
człowiek sam jeden tamował ruch tramwajowy.
Bartolini w jednej chwili posmutniał.
- Już idę, panie sierżancie. Bardzo przepraszam, ale zdawało mi się, że jeszcze jestem studentem.
Milicjant pokiwał palcem:
- No, no, żeby mi to było po raz ostatni!

* * *
Smok zgarnął karty ze stolika i schował je do szkatułki wykładanej kością słoniową.
- Na dzisiaj dość. Przegrałem dwadzieścia lizaków i jestem zupełnie zrujnowany. Czas teraz na
bardziej kulturalną rozrywkę.

Profesor zaniepokoił się nie na żarty.
- Nie zamierzasz chyba poczęstować nas rozrywkowym programem telewizji?
- Nic podobnego - zastrzegł się gospodarz. - Ale, o ile dobrze pamiętam, obiecałeś nam zeszłym razem,
że przeczytasz kilka nowych wierszy.
- Nie wiem, czy się wam spodobają.
- Ocenimy je surowo i bez kumoterstwa - zapewnił go książę. - Kiedy ty masz jeszcze czas na pisanie
wierszy?
Gąbka wyjął z teczki kilka arkuszy papieru opatrzonego nagłówkami Instytutu i przysunął do siebie
lampę.
- Odpowiedzią na twoje pytanie - zwrócił się do Kraka - będzie właśnie wiersz, który przeczytam na
początek.

Kiedy poeci piszą wiersze?

Gdy w beczce pełnej wody
trzepie się karp księżyca,
a cisza snem podlana
wędruje po ulicach,

gdy z łąk nakrytych mgłami
snuje się siana zapach,
a noc po bruku chodzi
na kociomiękkich łapach,

i gdy na niebie gwiazdy
grają jak srebrne świerszcze,
wtedy przy blasku świecy
poeci piszą wiersze.

Milczenie, które zapanowało po ostatnich słowach, przerwał głos Kraka.
- Dziękuję. Teraz wiem, że dokonasz jeszcze wielu odkryć naukowych.
- Chwileczkę - przerwał Smok. - Nie rozumiem, co ma piernik do wiatraka, czyli poezja do nauki?
- Dla mnie to jasne - odparł książę. - Uczony bez odrobiny wyobraźni nie dojdzie w życiu do niczego.
A gdzie szukać wyobraźni, jak nie u poety?
Gąbka zamachał rękoma na znak protestu.
- Nie jestem poetą, tylko zwykłym wierszopisem. To moje hobby, takie samo jak dla jednego bridż, a
dla drugiego zbieranie znaczków pocztowych.
- A dla mnie rozwiązywanie krzyżówek - wtrącił Bartolini, szczęśliwy, że może zabrać głos w tak
poważnej dyskusji. - Czy masz jeszcze inne wiersze?
- Owszem - ucieszył się Gąbka. - Ale to takie głupstewka, pisane dla odprężenia. Cała ich zaleta, jeśli
można tak powiedzieć, polega na tym, że są krótkie.
- Słuchamy, słuchamy...
- Pierwszy wiersz będzie o wodniku ciekawskim.
- A cóż to takiego?
- Wymyśliłem go wczoraj - wyjaśnił autor - gdy zobaczyłem wielką kadź na deszczówkę.
- Tę samą, w której się trzepał karp księżyca? - zapytał kucharz.
- Nie, inną. Oto on:

Wodnik ciekawski

Z każdej kadzi na deszczówkę
wyciągam maleńką główkę.
Reszty nie widać, bo po co?

I tak to robię nocą.
A w jakim celu? Chcecie wiedzieć?
Bo mi się nie chce na dnie siedzieć!

- Ten wiersz spodobałby się w Krainie Deszczowców - stwierdził książę - bo jest w nim cała beczka
w

(

ody. A drugi?

- Ten ma tytuł „O rybaku”.
- Masz babo placek - zażartował Smok. - Znowu o wodzie. A może napiszesz wiersz o parasolu?
Książę przyłożył palec do warg.
- Pst. Nie narzucaj poecie tematów do wierszy. O jajecznicy też można napisać poemat.
- I to jaki! - zawołał Bartolini. - Zwłaszcza gdy ja ją zrobię!
Gąbka przetarł okulary i przeczytał:

O rybaku
Pewien rybak z Przemyśla
siadł nad Sanem i myślał,
aż wymyślił rybę, której nie ma.
No i teraz jest bieda,
bo jej złowić się nie da,
ale za to do wiersza jest temat!

- Brawo - rzekł książę. - Oto woda na mój młyn. Pfuj, ja też zaczynam o wodzie. Zaraza jakaś? A czy
napisałeś coś na temat jedzenia? Nie zapominaj, że słucha cię mistrz sztuki kulinarnej.
Na twarzy profesora pojawił się tajemniczy uśmiech.
- Napisałem, a jakże. Ale uprzedzam, że to już ostatni wiersz. Co za dużo, to niezdrowo.
- Święta racja - mruknął Bartolini półgłosem.

O smoku

Pewien smok z krainy bajek
ogromnie nie lubił jajek,
które lekarz przepisał mu na kurację.
Więc pewnego wieczora,
gdy znów ujrzał doktora,
kłapnął paszczą i zjadł go na kolację!

Smok skrzywił się z niesmakiem. - Jak mogłeś napisać coś podobnego. Wiesz, że nie jadam ludzi.
- To nie jest wiersz o tobie. Ty jesteś zupełnie wyjątkowym smokiem.
- Dziękuję za komplement - powiedział Smok. - Ale skoro mowa o jedzeniu, to może Bartłomiej
zdradzi nam, co przygotował na otwarcie lokalu.
Kucharz otwarł usta, ale Smok nie dopuścił go do głosu.
- Czekaj, czekaj... Mogę sobie wyobrazić, jakie będzie menu w twojej jadłodajni.
- No?
- Ziemniaczanka wiosenna, czyli z przemrożonych kartofli, a na drugie pieczeń strażacka.
- Jaka?
- Taka, po której pali w gębie. Ale to nic, bo na deser podasz wodę z kompotu...
Bartolini zerwał się ze swego miejsca.
- Panowie! Za chwilę będziecie świadkami morderstwa. Zabiję go!
Groźba nie zrobiła na Smoku żadnego wrażenia
- Już wielu próbowało, ale nikomu się nie powiodło. Jednak na wszelki wypadek postaraj się o dobrego
adwokata.
Przez chwilę zdawało się, że kucharz eksploduje. Odruchowo sięgnął po rożen, ale zmitygował się,
gdyż przypomniał sobie, że dał go do naostrzenia w Spółdzielni im. Mikołaja Kopernika.

Żeby rozładować sytuację, profesor zmienił temat rozmowy. Jest to, jak wiadomo, dobry sposób na
uniknięcie wielu zadrażnień i dobrze by było, gdyby pamiętali o nim politycy kłócących się państw.
- Jutro wybieram się do Zakopanego. Pojadą ze mną dwaj asystenci. Musimy pobrać próbki
baltazaronu z jaskini, bo najwyższy już czas przystąpić do roboty.
- W czym go przywieziecie? - zainteresował się książę, jak zwykle praktyczny i przewidujący.
- Myślę, że wystarczą bańki na mleko, ustawione dnem do góry - wyjaśnił Gąbka. - Jeżeli dać gumowe
uszczelki.
- Ba - mruknął Smok, wypuściwszy z ust wielki kłąb wonnego dymu. - Ale spróbujcie je kupić...
Zadzwonił telefon. Smok podniósł słuchawkę.
- Halo, proszę?... Tak, jestem przy aparacie, słucham... Radio? Jeszcze nie przywieźli. Pyta pan, czy
mam książki do czytania? Niestety, wciąż jeszcze nie dostałem półki bibliotecznej... Tak, dobrze,
bardzo dziękuję. Może być nawet jakiś niezły kryminał... Albo Baśnie Andersena, co pan ma pod ręką.
Strasznie lubię czytać wieczorami, zwłaszcza gdy pada... Ja też pana pozdrawiam. Cześć!
Po tych słowach Smok odłożył słuchawkę i zabrał się znowu do fajki, która tymczasem wygasła.
- Kto dzwonił?
- Prezydent. Obiecał przysłać mi coś do czytania.
- Szczęśliwy jesteś, że masz czas na czytanie - westchnął profesor. - Ja mam tyle roboty, że nie mogę o
tym marzyć. Kierowanie Instytutem to nie zabawka. Tobie dobrze, siedzisz sobie przed Jamą, turyści
cię fotografują, a gdy masz już dość, to idziesz sobie na kawę do „Jubilata”. Żyć, a nie umierać.
Smok błysnął kłami w uśmiechu.
- Toteż ja sobie żyję i nie umieram, czego i wam życzę.

Rozdział X - DZIWNA WIZYTA

Wkrótce po starcie pasażerskiego odrzutowca Barpiwońskich Linii Lotniczych (BLL) Killy wyciągnął
się w wygodnym fotelu i przymknął oczy. Czekało go wiele godzin monotonnego lotu, toteż mógł
sobie pozwolić na drzemkę, zwłaszcza że w najnowszym numerze „Wiadomości Pirackich” nie było
nic godnego uwagi. Miał wprawdzie przy sobie podręcznik do nauki języka polskiego, ale po
przeczytaniu pierwszego zdania odłożył książkę z wyrazem głębokiego niesmaku. Zdanie to brzmiało
jak następuje: „Trzy przebiegłe szczebiotki, Szczyrzyczanka, Wytrzyszczanka i Przemyślanka,
przejechały przez Szczebrzeszyn w drodze do Przasnysza.
Sąsiad z prawej strony założył ręce na pokaźnym brzuszku i gwizdał przez sen niczym parowóz
kolejki wąskotorowej. Sąsiad z lewej rozwiązywał krzyżówkę w „Ilustrowanym Magazynie
Okropności”.
Ukołysany jednostajnym szumem silników Killy zapadł w sen, który przeniósł go w lata dzieciństwa.
Zdawało się mu, że ma znowu dziesięć lat i że z gromadą rówieśników zabawia się w zbójów i
żandarmów. On był oczywiście dzielnym żandarmem, biorącym do niewoli bandę Kaprawego Byka,
prześladującą spokojnych mieszkańców Arizony. W tych czasach marzył bowiem o pójściu w ślady
swego wuja, szeryfa, znanego ze swej surowości w stosunku do złoczyńców.
Nagły wstrząs samolotu zmusił go do otwarcia oczu. W ułamku sekundy zorientował się, że miejsce z
prawej strony jest puste. Sąsiad z lewej, z wyrazem przerażenia na twarzy, wpatrywał się w drzwi
wiodące do kabiny pilotów.
- Co się stało? - zapytał Killy.
- Obawiam się, że ktoś nas porywa - wyjąkał amator krzyżówek. - Ten facet, który siedział obok pana,
wszedł nagle do kabiny i zaraz potem samolot zmienił kurs. Coś mi się to nie podoba.
- Mnie też - przyznał Killy. - Nie lubię być porywany bez pytania o zgodę. Zaraz to sprawdzę.
Sąsiad pobladł.
- Tylko ostrożnie! Taki porywacz zdolny jest do wszystkiego.
- Mnie to pan mówi? - odparł Killy i jednym susem znalazł się przy drzwiach kabiny. Otworzywszy je
silnym kopniakiem, ujrzał grubaska, który stał tuż za pilotem i szturchał go w plecy lufą pistoletu.
Niewiele myśląc Killy przyłożył swój pistolet do pleców porywacza.
- Wracać na miejsce! - krzyknął głosem nie dopuszczającym żadnego sprzeciwu.
- Ani mi się śni - odparł grubas. - To ty wracaj na miejsce, jeśli ci życie miłe. Lecimy do Meksyku i już.

- Lecimy do Warszawy - wycedził Killy. - Mam tylko dziesięć minut na przesiadkę do Krakowa i nic
mnie twój Meksyk nie obchodzi. Po co chcesz tam lecieć?
- Po pewien kaktus, którego nie mam w swej kolekcji.
- Rzeczywiście to ważny powód - przyznał Killy. - Ale ja mam znacznie ważniejszą sprawę do
załatwienia w Krakowie.
- Panowie - rzekł pilot. - Uzgodnijcie w końcu, dokąd mamy lecieć, bo mi się już całkiem
pokałapućkało.
- Do Meksyku - ryknął grubas.
- Do Warszawy - rozkazał Killy. - Niech pan wraca na dawny kurs.
- Ani mi się waż - zagroził porywacz. - Naprzód Meksyk, potem Warszawa. Ja muszę mieć ten kaktus.
Wtedy Killy, nie odrywając pistoletu od pleców grubasa, nachylił się do jego ucha i powiedział cicho,
lecz wyraźnie:
- Kochany, czy chcesz się narazić Pietruszce?
Na dźwięk tego imienia porywacz uczuł, że nogi mu miękną.
- Nie powiesz chyba, że jesteś człowiekiem Pietruszki?
- A właśnie że jestem. Lecę z jego polecenia i raz jeszcze radzę ci po dobroci, żebyś schował swoją
pukawkę.
- Trzeba było od razu tak mówić - mruknął grubas i chowając pistolet do kieszeni dodał głośno:
- Wracajmy na stary kurs. Ja tylko sobie żartowałem. Po chwili obydwaj pasażerowie znaleźli się na
swych miejscach.
- Gdybym wiedział, że jesteś kumplem Joego, nigdy bym się na coś takiego nie odważył - rzekł
grubasek. - Dobranoc.
- Dobranoc - odparł Killy. - Ale na wszelki wypadek daj mi pukawkę na przechowanie. Kto wie, czy za
chwilę nie zechcesz lecieć do Rio de Janeiro.
- Och, nie - zastrzegł się niefortunny porywacz. - Siedziałem tam przez pięć lat w zupełnej samotności i
mam dość tego miasta na całe życie.
Dalszy lot przebiegał spokojnie i planowo. Killy zdążył przesiąść się na samolot do Krakowa, nie
omieszkawszy przedtem oddać pistoletu grubaskowi. Obaj panowie uścisnęli sobie dłonie.
- Do zobaczenia - rzekł uszczęśliwiony, acz niefortunny porywacz.
- Nie radzę - odparł Killy. - Naprawdę nie radzę...

* * *
Na ścianie dzielącej pomieszczenie dla pasażerów od kabiny pilota pojawił się napis: NIE PALIĆ.
ZAPIĄĆ PASY.
Jednocześnie w głośnikach zabrzmiał głos stewardesy:
- Proszę państwa, za kilka minut wylądujemy w Krakowie. Załoga kapitana Skowronka dziękuje za
miłe towarzystwo. Do chwili zatrzymania się samolotu prosimy o nieopuszczanie swych miejsc.
Killy pochylił się i udając, że zawiązuje sznurowadło, szybko pozbył się okularów, wąsów oraz brody.
Błyskawicznie zmienił też krawat i perukę.
Gdy samolot podkołował do płyty lotniska, na miejscu zajmowanym do tej pory przez człowieka o
wyglądzie profesora archeologii śródziemnomorskiej siedział osobnik śmiało mogący być
przedstawicielem ONZ-tu do spraw badania opinii.
Okazawszy wopistom świetnie podrobiony paszport, w którym figurował jako Alberto Carnavalini,
przemysłowiec, wskoczył do taksówki i rzucił kierowcy trzy słowa:
- Smocza Jama, pręgo!
Kierowca prztyknął palcem w daszek czapki i z domyślnym uśmiechem zapytał:
- Italiano?
- Si, si - odparł Killy, i żeby nie musieć rozmawiać, wrzucił w usta gumę do żucia. Ale kierowca miał
ochotę na pogawędkę. Wysiliwszy swą znajomość języka włoskiego zdołał wystękać:
- Roma. Milano. Zofia Loren. Bellissima! Dopiero gdy poczuł między łopatkami lufę pistoletu, zapuścił
silnik i mruknął:
- Jakie te ludzie teraz nerwowe...
Przybywszy do celu, Killy wręczył mu dwa fałszywe dolary i nie czekając na resztę, ruszył ku Jamie.

Miał szczęście. Jej mieszkaniec plewił właśnie grządkę czerwonych tulipanów. Ubrany w ogrodniczy
kombinezon, z głową nakrytą słomkowym kapeluszem i z nieodłączną fajką w zębach, wyglądał
bardzo sympatycznie i wcale nie przypominał groźnego potwora.
Killy, który przed tygodniem zdał egzamin z języka polskiego, skłonił się i powiedział:
- Dzień dobry. Jaka piękna kwiaty. Szeroką twarz Smoka okrasił radosny uśmiech.
- Prawda? Pan jest ogrodnikiem?
- Nie, piratem - odparł Killy i ugryzł się w język. O mało co nie popełnił fatalnego błędu! Ale Smok nie
dosłyszał słów gościa, bo w tej samej chwili wawelskie zegary jęły wydzwaniać południe. Na wszelki
wypadek Killy dodał:
- Och przepraszam. Ale w czasie lecieć czytałem książka o piratach...
Uścisk smoczej łapy był przerażająco mocny. Killy przez dłuższą chwilę musiał rozcierać swą prawicę.
- Proszę do środka - rzekł potwór. - Czym chata bogata, tym rada. Czego się pan napije? Jest woda
źródlana, kefir i sok malinowy. Zrobię panu doskonały cocktail.
- Thank you. Ja tylko na krótka chwila. Jestem specjalny wysłannik ONZ do spraw badania opinii.
Zechce pan odpowiedzieć na jedenaście pytań zamieszczonych w ankieta. Dla pana to drobiazg, a dla
nas ogromnie cenna informacja.
- Przesada - rzekł Smok wręczając gościowi szklankę z napojem.
- Nic podobnego. Mamy już 299 milionów 999 tysięcy i 999 odpowiedzi. Brak nam tylko tej
najważniejszej, pochodzącej od jedyny smok na kula ziemska.
- Skoro tak, to zgoda. Ale chwileczkę... Musi pan spróbować kruchych ciasteczek, zrobionych
własnoręcznie przez Bartoliniego.
Odwrócił się plecami do gościa i zajrzał do lodówki.
Korzystając z tego Killy wykonał szereg zdjęć Jamy przy pomocy aparatu ukrytego w guziku
marynarki. Jednocześnie błyskawicznym ruchem przykleił pod stołkiem niezwykle czuły mikrofon. W
ten sposób spełnił najważniejszy rozkaz swego szefa.
- Na szczęście są jeszcze cztery ciasteczka - rzekł Smok. - To niewiele, ale wystarczy, żeby się pan
poczuł zachwycony.
- Ja już jestem zachwycona z poznanie tak sławna osobistość - powiedział Killy, kładąc dłoń na sercu. -
Ale bardzo mnie dziwi, czemu taka sławna osoba mieszka w takie prymitywne warunki. Pan jest
jaskiniowiec XX wieku! Brak światło dzienne, mnóstwo chłód, wilgoć i kamienna podłoga. Czy nie
mogli dać porządnego mieszkania w drapacz chmur?
- Mogli - odparł szczerze Smok. - Ale ja nie chciałem. Strasznie lubię tę norę. Czy słyszał pan kiedy,
żeby smoki mieszkały gdzie indziej niż w jaskini? Killy przecząco pokiwał głową.
- A widzi pan - zatriumfował gospodarz. Przybysz wyciągnął z teczki drukowany formularz, rozłożył
go na stole i wygładził dłonią.
- Będzie szybciej, jeżeli sam przeczytam pytania, a pan udzieli odpowiedź. Nie chcę zabierać zbyt
mnóstwo czasu. Można zaczynać?
- Proszę.
- Jeszcze jedna uwaga: odpowiedzi powinny być krótkie i zdecydowane. Zaczynam.
- Co jadasz na śniadanie?
- Chleb z masłem i jajko na miękko.
- Czy lubisz piesze spacery?
- Ogromnie.
- Jaki masz numer kołnierzyka?
- Pięćdziesiąty czwarty.
- Ulubiony kolor?
- Niebieski.
- Czy grasz w szachy? - Słabo.
- Do ilu rachujesz?
- Do pięciuset. Dalej już mi się nie chce.
- Czy istnieją latające spodki?
- Nie wiem. Musiałbym zapytać się Lema.
- Ile masz zębów?

- Czterdzieści osiem. I wszystkie prawdziwe.
- Co to jest poezja?
- Obiad sporządzony przez Bartoliniego.
- Czy lubisz zespół Abba?
- Bardzo.
- Stan cywilny?
- Kawaler.
Killy włożył arkusz do teczki, a długopis do kieszonki.
- To byłoby wszystko. Na razie - zastrzegł się. - Opracowanie ankieta należy do komputer. Wyniki
prześlemy listem ekspres.
- Tylko nie ekspresem- przeraził się Smok.
- Dlaczego?
- Bo te idą najdłużej. Przynajmniej u nas. Najlepsza będzie zwykła kartka pocztowa.
- W porządku - zgodził się Killy, uradowany, że poszło mu tak łatwo. - Życzenie klienta jest dla nas
rozkazem. I jeszcze jedno, Mr Smok. Bardzo dziwne, że wytrzymuje pan to okropne krakowskie
powietrze. Ja twierdzić, że to dlatego, bo macie za mało samochód.
Zdumienie Smoka nie miało granic.
- Jakim cudem? Nie rozumiem.
- Widzi pan - ciągnął Killy - im więcej samochody na ulice, tym lepsze powietrze w miasto. Samochody
robić wiatr, a każda samochóda spoza miasto przywozi trochę wiejskie powietrze. No nie? Gdybym
był władcą od Kraków, to przeprowadziłbym przez miasto dwa ogromne autostrady, po osiem pasy
każda. Jedna Wschód-Zachód, druga Północ-Południe. Zaraz byłoby czym oddychać.
- Pan chyba żartuje?
- Ja mówić całkiem poważnie. Wkrótce wystąpić z taką tezą na zebranie Komiteta Ochrony Środowiska
w ONZ. No, ale na mnie już czas.
- Good-bye mr Smok!
- Good-bye! I szczęśliwej drogi.
Po odejściu gościa Smok wrócił do plewienia grządki tulipanów. Nagle zerwał się, podskoczył i
wybiegł na drogę. Niestety, po miłym wysłanniku ONZ nie było już śladu.
To straszne - pomyślał mieszkaniec Jamy. - Pomyliłem się z tym numerem kołnierzyka. Noszę przecież
pięćdziesiąty piąty, a nie czwarty. Ale może to nic ważnego...

Rozdział XI - WYPRAWA PO GAZ

W tym samym czasie, gdy Smok rozmawiał z rzekomym wysłannikiem ONZ, Baltazar Gąbka, wraz ze
swymi asystentami Piotrem i Markiem, zbliżał się do pamiętnego otworu, w którym po raz pierwszy
od dwunastu stuleci znów ujrzał światło słoneczne. Profesorowi i jego pomocnikom towarzyszyło
kilkunastu studentów dźwigających różne aparaty naukowe oraz bańki do pobierania próbek gazu. Na
wieczną rzeczy pamiątkę należy zaznaczyć, że pojemniki te ofiarowała Instytutowi - i to w drodze
czynu społecznego - Centrala Spółdzielni Mleczarskich!
Tego dnia, podobnie jak w Krakowie, panowała w górach nadzwyczaj piękna pogoda. Z Kalatówek
przez Halę Kondratową dążyły na Giewont tłumy turystów, znaczących swą drogę papierkami z
cukierków i skórkami pomarańcz. Dźwięk gitar przeplatały się z tonami jazzu płynącymi z
niezliczonych tranzystorów. Ta bardzo hałaśliwa, a jednocześnie pstrokata wędrówka ludów wywarła
jak najgorsze wrażenie na profesorze, pamiętającym ciszę i pustkę Gór Skalistego Południa.
- Przecież oni wypłoszą wszystkie niedźwiedzie - rzekł do młodszego z swych asystentów, Piotra.
- Już dawno je wypłoszyli - odparł Piotr. - O ile mi wiadomo, w całych Tatrach zachowało się tylko
kilka niedźwiedzi, i to w najbardziej niedostępnych miejscach.
Jeden z nich jest całkiem głuchy, a pozostałe cierpią na przytępienie słuchu.
- Biedaki - westchnął profesor. - Ale co to? Widzę jednego tam na skale, po prawej stronie. A więc nie
jest tak źle z nimi.
Piotr przyłożył dłoń do czoła i spojrzał we wskazanym kierunku.
- To jest człowiek przebrany za misia - powiedział po chwili.’ - Turyści chętnie się z nim fotografują.

On nawet nieźle zarabia...
- Ach tak - rzekł profesor ze smutkiem. - No, to chodźmy dalej.
Wąska i coraz bardziej stroma ścieżka wiła się między potężnymi głazami, na których tu i ówdzie
zieleniły się czapy mchu. Obarczony ciężkim plecakiem stąpał ostrożnie, ale wytrwale, czując na
twarzy coraz silniejsze podmuchy wiatru, ciągnącego od bliskiej już szczerby w grani Giewontu. Tuż
za nim kroczyli Piotr i Marek, o twarzach pokrytych drobnymi kropelkami potu. Choć znacznie młodsi
od profesora, byli bardziej zmęczeni niż on, ponieważ większą część życia spędzali na ślęczeniu przy
laboratoryjnych stołach, a wolne od pracy dni za kierownicami swych samochodów.
Już z daleka można było zauważyć, że przed wejściem do jaskini uformowała się długa kolejka ludzi
czekających na możność zejścia pod ziemię. Po przybyciu na miejsce okazało się, że do wnętrza
wiedzie wygodna, zaopatrzona w poręcze drabinka. Tuż obok ustawiono kiosk, w którym urzędował
kasjer sprzedający bilety. Przy okienku widniała tablica z informacją:

Wstęp 20 zł od osoby. Czas zwiedzania 30 minut. Dla wycieczek, wojskowych i młodzieży szkolnej
50% zniżki. Jaskinię można zwiedzać wyłącznie grupowo w towarzystwie przewodnika.

Z uczuciem ulgi Gąbka zrzucił plecak i rozprostował ramiona. Pozostali uczestnicy ekspedycji poszli
niezwłocznie za jego przykładem.
- Do kolejki, do kolejki - rozległy się głosy oczekujących przed jaskinią ludzi.
- Jestem Gąbka - rzekł profesor - i prowadzę ekspedycję pracowników Instytutu do Badań nad
Baltazaronem. Mamy ważne zadanie do wykonania.
Dźwięk znanego nazwiska wywołał ogromne wrażenie. W jednej chwili profesor znalazł się w tłumie
rozgorączkowanych turystów, pragnących z bliska zobaczyć człowieka, którego imię wciąż jeszcze nie
schodziło ze szpalt dzienników całego świata. Gdyby w tym samym momencie zjawił się nad
Giewontem latający talerz, na pewno nie wywołałby podobnej sensacji. Matki podnosiły swe dzieci,
aby pokazać im sławnego człowieka, młodzi ludzie płci obojga głośno dopraszali się autografów,
trzaskały migawki aparatów fotograficznych. Profesor, zażenowany dowodami uznania, tłumaczył
wszystkim, że chętnie postoi w kolejce, ale nikt nie chciał o tym słyszeć. Widząc, co się dzieje, kasjer
ogłosił: - Na dziś koniec z wycieczkami. Proszę zrobić miejsce dla naukowców!
- Dziękuję w imieniu Instytutu - rzekł wzruszony profesor. - Postaramy się zakończyć nasze prace do
wieczora.
Zgromadziwszy swych pracowników przy sobie, w krótkich słowach przypomniał im ustalony
porządek czynności. Następnie nachylił się nad otworem, aby sprawdzić, czy z ciemnej otchłani nadal
wydobywa się charakterystyczny zapach kwitnących fiołków. Niestety, w jego nozdrza uderzyły
najrozmaitsze wonie, prócz tej jednej, najważniejszej.
- Hm - mruknął uczony, nie wiedząc, co o tym sądzić. - Tak czy owak schodzimy.
Dno jaskini usiane było zmiętymi biletami, strzępami gazet i puszkami z konserw. Studenci, z
wyjątkiem dwóch, którzy pozostali na powierzchni, otoczyli swego mistrza.
- Czy nie czujecie zapachu fiołków? - zapytał profesor.
Kilkanaście nosów wciągnęło powietrze do płuc, raz, drugi, trzeci...
- Nie - zabrzmiała zgodna odpowiedź.
- A nie jesteście senni?
- Ani trochę.
- Dziwne - rzekł Gąbka. - To mogłoby znaczyć, że gaz się ulotnił.
- Albo jest cięższy od powietrza i leży tuż przy ziemi - poddał Marek. - Trzeba to zbadać.
I nie czekając na zgodę profesora, położył się na dnie jaskini.
- Są! Są fiołki! - zawołał.
Profesor poczuł na plecach dreszcz strachu.
- ALARM! - krzyknął - ALARM! Natychmiast założyć maski! Inaczej pośpimy się jak susły. Dawać
bańki.
W ciągu niewielu sekund wszyscy członkowie ekspedycji upodobnili się do jakichś groteskowych istot,
zaopatrzonych w długie ryje, zakończone gumowymi przewodami. Istoty owe, dzięki latarkom
umieszczonym na hełmach, rzucały na ściany jaskini ogromne, niekształtne cienie, pojawiające się i

ginące w najbardziej nieoczekiwanych miejscach.
Wyznaczeni już wcześniej pobieracze gazu przystąpili niezwłocznie do pracy. Dobrze zamknięte i
uszczelnione pojemniki wędrowały na linach ku górze. Robota szła sprawnie i planowo. Liczniki
Geigera nie wykazały żadnych śladów promieniowania. Gdy wszystkie bańki znalazły się na
powierzchni, Gąbka dał znak umówionym już wcześniej sygnałem, że należy przystąpić do
szczegółowego zbadania całej jaskini. Jedni ostukiwali młotkami jej dno, inni badali ściany, zaglądając
w najbardziej niedostępne zakamarki i fotografując je przy pomocy aparatów zaopatrzonych w lampy
błyskowe. Słowem, każdy robił to, do czego się przygotował w czasie wielokrotnych prób w salach
Instytutu. Nikt nie myślał o odpoczynku, nikt nie spoglądał na zegarek. Zdawało się, że w tej
nieforemnej i najeżonej głazami pieczarze czas naprawdę przestał istnieć.
Profesor, zgodnie ze swym planem, zmierzył temperaturę i wilgotność powietrza zapisując wyniki w
maleńkim notatniku, następnie zaś odesłał na powierzchnię chlebak wypełniony kamykami,
pochodzącymi z najniżej położonych części jaskini.
Gdy po wielu godzinach wytężonej pracy wszyscy znaleźli się znów pod gołym niebem, słońce
zniknęło już za horyzontem. Jeszcze tylko wierzchołki najwyższych gór jarzyły się czerwonym
blaskiem jak rozpalone, ale szybko stygnące żelazo.
Była już noc, gdy grupa naukowców zastukała do drzwi schroniska na Hali Kondratowej. Z wnętrza
budynku dolatywały dźwięki muzyki.
- Fajno - ucieszył się jeden ze studentów. - Szafa gra.
- Co takiego? - zdziwił się Gąbka.
- Szafa.
Profesor wzruszył ramionami.
- Nie rozumiem, co ma szafa do muzyki? Za moich czasów w szafie wieszało się ubrania. Ale grunt, że
teraz sobie odpoczniemy.
W otwartych drzwiach zjawiła się barczysta sylwetka kierownika schroniska.
Profesor uchylił melonika.
- Dobry wieczór - powiedział uprzejmie. - Prosimy o nocleg dla dziewiętnastu ludzi.
- Pan chyba żartuje - odparł kierownik i spojrzał niezbyt przychylnie na gromadę młodych ludzi. - Nie
ma ani jednego miejsca. Od dziś całe schronisko jest zajęte na sympozjum Towarzystwa Hodowli
Kanarków
Harceńskich. Bardzo mi przykro, ale nic na to nie poradzę.
- - Przepraszam - rzekł profesor. - Czy to jest schronisko?
- Nie widać tego?
- No to my prosimy o schronienie przed nocą, która zastała nas w górach.
- Porządni ludzie nie chodzą nocami po Tatrach. A co hodujecie?
Baltazar Gąbka poskubał w zamyśleniu swą bródkę.
- Hm... Można powiedzieć, że hodujemy nowe myśli, hipotezy naukowe, młode pokolenie badaczy...
- Ale nie hodujecie kanarków - uciął dyskusję zniecierpliwiony już kierownik. - U mnie trzeba
zamawiaj miejsca na pół roku naprzód. Żyjemy w epoce planowania. Spróbujcie szczęścia na
Kalatówkach, ale nie wiem, czy coś uzyskacie, bo tam jest znowu kursokonferencja magików
cyrkowych. Żegnam!
Trzask zamykanych drzwi stanowił bezapelacyjne zakończenie rozmowy.
- I co teraz? - westchnął Piotr, żegnając się w myśli z dobrą kolacją i wygodnym noclegiem.
Gąbka rozłożył ręce.
- Moi kochani - rzekł do swych towarzyszy. - Czuję, że w ten sposób zajdziemy aż do Krakowa.
Zresztą lepiej iść, niż siedzieć. Pogoda sprzyja.
Jakby na potwierdzenie tych słów spoza gór wychylił się rąbek wschodzącego księżyca.
Profesor poprawił plecak na ramionach i wymachując zwiniętym parasolem ruszył na czele orszaku.

Rozdział XII - MR JOE PIETRUSZKA W AKCJI

Joe Pietruszka obudził się wczesnym rankiem. Podszedł w pantoflach do okna i otworzył je na oścież.
Zgodnie z wydanym wczoraj rozkazem „Gwiazda Barpiwonii” stała już pod żaglami. Na maszcie

łopotała tradycyjna flaga piracka, zacerowana i wyprasowana osobiście przez czcigodną małżonkę
szefa.
Joe włączył radio, aby wysłuchać komunikatu o pogodzie. Wszystko zapowiadało się jak najlepiej. Nad
Barpiwonią panował rozległy wyż, wiatry były pomyślne, a stan morza wprost idealny.
Pietruszka ogolił się starannie i włożył na siebie admiralski mundur, przechowywany w szafie na
specjalnie uroczyste okazje. Nikt będący przy zdrowych zmysłach nie zaprzeczyłby, że wyprawa po
Smoka Wawelskiego w pełni zasługiwała na takie miano.
Po spożyciu śniadania urozmaiconego butelką rumu Joe zatrzasnął zamek podręcznej walizki
mieszczącej kolekcję noży i nacisnął guzik dzwonka. W drzwiach stanął Bob-Dziecina. Mimo wczesnej
pory wyglądał świeżo i elegancko, co samo już świadczyło o wyjątkowości tego dnia, noszącego datę
13 sierpnia 1978 roku. Promienie słońca odbijały się od wypolerowanej lufy pistoletu i od drewnianej
nogi, pociągniętej bezbarwnym lakierem. Czerń opaski na lewym oku Boba mogłaby śmiało
konkurować z czernią jego pirackiego sumienia, jeśli Bob posiadałby coś w tym rodzaju.
- Wóz gotowy? - zapytał Joe.
- Tak jest, szefie - odparł Bob. - Był tylko mały kłopot z paskiem klinowym, który musiałem
wyklinować, ponieważ się zaklinował.
- Znieś mi walizkę - rozkazał Pietruszka. - I pamiętaj, że gdyby był jakiś telefon, masz mówić, że
popłynąłem na połów rekinów. Ani słowa o prawdziwym celu wyprawy!
- Ma się rozumieć. Tajemnica służbowa.
- Idziemy.
Po chwili czerwony samochód marki „Retro”, model 1914 r., minął bramę ogrodu i ruszył w kierunku
niedalekiej przystani. Jego drogę znaczyły głośne wybuchy spalin i przeraźliwy pisk hamulców na
ostrych zakrętach szosy.
Bob-Dziecina pomachał ręką i krzyknął na pożegnanie:
- Złam kark, szefie!
Była to tradycyjna formuła używana od wieków na Barpiwonii w chwilach szczególnie ważnych i
podniosłych.
Bob zamknął bramę i wrócił do willi, aby jak co dzień rozpocząć swą pracę przy sekretarskim biurku.
Spojrzawszy z odrazą na stos papierów pomyślał nie bez melancholii:
- Gdybym był młodszy, wszedłbym teraz z szefem na pokład, aby przeżyć jeszcze jedną przygodę
mego pirackiego żywota...
O tej samej porze Smok zasiadł do porannej beczki mleka, a profesor Gąbka pochylił się w swym
laboratorium nad próbką zawierającą mieszaninę baltazaronu ze spalinami fiata. Książę Krak rozłożył
na swym biurku katalog zabytków Wawelu, a mistrz Bartolini zjawił się w kuchni swej restauracji, aby
wydać kuchcikom dyspozycje na dzień bieżący. Krótko mówiąc, rozpoczął się normalny dzień pracy,
pod słońcem świecącym od samego rana w sposób zdolny zaspokoić najwybredniejsze wymagania.
Wszedłszy na pokład statku, Joe znalazł się przed frontem stojącej na baczność załogi.
- Czołem, chłopcy! - zawołał mocnym głosem.
- Człem-ko-szef! - wrzasnęli piraci, co miało oznaczać: czołem, kochany szefie. Głośny okrzyk spłoszył
stado sępów, które obsiadły reje statku w oczekiwaniu na rychły żer, oraz obudził czarnego kota
drzemiącego na kapitańskim mostku. Bosman Zęza, pełniący ochotniczo funkcję kierownika chóru, dał
znak batutą - i z trzydziestu męskich piersi wydarły się słowa starożytnego hymnu piratów:

Na wyścigi z huraganem,
Niespokojnym Oceanem
nasza łajba rusza w dal!

Nad spienionych wód odmętem
huczą żagle w mig rozpięte,
ostrych noży błyszczy stal.

Pod zwałami groźnych chmur
brzmi pirackich głosów chór,

miauczy głośno czarny kot.

W bryzgach fal i pisku mew,
na korsarskiej pieśni zew,
płynie duma wszystkich flot!

Wypijemy z beczki rum,
poczujemy we łbach szum,
zdobędziemy cały świat!

Kiedy wrogów braknie już,
gdy się stępi ostry nóż,
nasz kapitan będzie rad!

Gdy przebrzmiały ostatnie słowa hymnu, rozległ się przeraźliwy szczęk blaszanych kubków, przy
których pomocy piraci w mig opróżnili dużą beczkę rumu, wytoczoną uprzednio na pokład. Przez ten
czas Pietruszka zdążył wyjść na mostek i przyłożywszy do ust tubę ze starego gramofonu, wydać
komendę:
- Na stanowiska!
Zazgrzytał łańcuch wyciąganej kotwicy, statek obrócił się dziobem ku pełnemu morzu, a wiatr
wypełnił żagle. Gdy „Gwiazda Barpiwonii” minęła falochron, zagrzmiało dwadzieścia jej dział,
ustawionych wzdłuż obydwu burt. Dla ścisłości należy dodać, iż trzy armaty rozsypały się w drobne
kawałki, ale nie było w tym nic dziwnego, jako że wypożyczono je z muzeum. Pietruszka z rozkoszą
wciągnął do płuc haust powietrza pachnącego prochem strzelniczym, stanął w szerokim rozkroku,
wziął się pod boki i ryknął ze wszystkich sił:
- A-hoj, a-hoj, a-hoj!
Spełniwszy w ten sposób nakazy tradycji, wszedł do swej kajuty, w której czekali na niego Billy i Sally.
- A teraz już dość komedii - rzekł, wieszając na haku swój admiralski kapelusz. - Czas zabrać się do
porządnej roboty. Za chwilę Killy nada swój codzienny raport,
Sally włączył krótkofalówkę. Trójka piratów zgromadziła się przy aparacie. Punktualnie o
umówionym czasie rozległ się w nim głos Killy’ego.
- Hallo Barpiwonia, hallo Barpiwonia, tu Killy! Jak mnie słyszycie? Odbiór.
- Hallo Killy, hallo Killy, tu Barpiwonia. Słyszymy cię dobrze. Co nowego?
- Jestem w pobliżu Smoczej Jamy i udaję pracownika Zakładu Oczyszczania Miasta. Nadajnik mam w
wózku na śmieci, antenę zaś na kiju od miotły. W tej chwili Krak Gąbka i Bartolini są z wizytą u
Smoka. Słyszę każde słowo ich rozmowy.
- O czym mówią? - zachrypiał Joe do mikrofonu.
- Chwalą kokosanki Bartoliniego. I narzekają na krakowskie powietrze.
- To nic ważnego. Każdy krakowianin to robi. Czy mówią coś o baltazaronie?
- Nie.
- Spryciarze - mruknął Joe. - Widocznie są bardzo ostrożni. Rób swoje, my już płyniemy. Jutro o tej
samej porze nadasz meldunek. Cześć pracy!
- Cześć! - odparł Killy. - Gdyby było coś bardzo ważnego, przekażę wiadomość zaraz po śniadaniu. Do
usłyszenia!
Pietruszka podszedł do telefonu i połączył się ze sterówką.
- Kapitanie! - krzyknął do słuchawki. - Zwinąć żagle i uruchomić silnik atomowy. Cała naprzód!
- Tak jest - odparł służbiście kapitan Łajba. -Cała naprzód!
Przeraźliwy ryk syreny poderwał załogę do pracy. W krótkim czasie opustoszały maszty, a statek,
pchnięty do przodu przez potężny silnik, wyprodukowany, rzecz jasna, w zakładach należących do
Pietruszki, począł pruć fale oceanu z coraz bardziej wzrastającą szybkością. Zarysy wzgórz na wyspie
stawały się coraz słabsze i bledsze, aż wreszcie roztopiły się zupełnie w błękicie wód i nieba.

Rozdział XIII - PAMIĘTNE CHRZCINY

Nazajutrz, wczesnym rankiem, „Gwiazda Barpiwonii” zbliżyła się do równika. Z obliczeń wynikało, że
statek przetnie go w 23,5 sekundy po godzinie 8.15.
Jak wiadomo wszystkim czytelnikom książek marynistycznych, każdy człowiek przekraczający
równik po raz pierwszy w swym życiu musi zostać przyjęty przez Neptuna do grona jego
wyznawców. Od tego obrzędu, zwanego chrztem równikowym, nikomu nie wolno się wykręcić.
Tym razem sprawa chrztu nie była jednak tak prosta jak zwykle. Z notatek kapitana wynikało
niezbicie, że jedynym kandydatem do owego chrztu był sam... Joe Pietruszka! Każdy, kto wie, jak
przebiega podobna uroczystość, zrozumie, że kapitan długo się zastanawiał, czy powiedzieć o tym
swemu pracodawcy. Toteż Łajba odbył wpierw naradę z delegatami załogi, a następnie z najbliższymi
współpracownikami Pietruszki - Sallym i Billym. Okazało się na szczęście, że Joe jest w dobrym
humorze, ponieważ przy goleniu gwizdał arię ze swej ulubionej operetki pt. „Narzeczona pirata”.
Można więc było mieć nadzieję, że rozmowa z nim nie skończy się wyrzuceniem kapitana do morza...
Mimo to Łajba, nim przekroczył próg kajuty Joego, splunął trzy razy za siebie, co w myśl pirackiego
przesądu miało go chronić przed nieszczęściem. W kilka chwil później wybiegł radośnie na pokład
ogłaszając wszystkim, że mr Pietruszka, sławny, wielki i niezwykle bogaty mr Pietruszka, zgodził się
łaskawie na uczestniczenie w uroczystości! Co więcej - dobry humor Joego wyraził się też decyzją
poczęstowania każdego członka załogi małą beczułką rumu!
Na wieść o tym piraci wydali okrzyk radości i nie tracąc czasu rozpoczęli przygotowania do chrztu.
Bosman Zęza przebrał się za Neptuna, a czterech najsilniejszych piratów upodobniło się do diabłów, co
zresztą nie przyszło im ze szczególną trudnością, jako że od urodzenia mieli dość szatańskie rysy i
obyczaje... Ubrani jedynie w kąpielówki, posmarowali się smołą, ogony zaś sporządzili z lin służących
do cumowania statku. Każdy z nich dzierżył widły zabrane z domu specjalnie na tę okazję. Przy
środkowym maszcie ustawiono fotel dla Neptuna. Przygotowaniom tym patronował z mostku kapitan
Łajba, wciąż jeszcze obawiając się, że Pietruszka w ostatniej chwili cofnie swą decyzję.
O godzinie ósmej czterech piratów wtargnęło bez pukania do kajuty Joego. Ich wygląd mógł przerazić
nawet tak doświadczonego łotra jak Pietruszka. Wykąpani w smole «i wytarzani w pierzu, o włosach
pomalowanych minią na czerwono, ciągnący za sobą potężne ogony, sprawiali wrażenie potworów
zdolnych do najgorszych okrucieństw. Na ich widok Pietruszka pożałował swej decyzji, ale było już za
późno na wycofanie się z zabawy. Tego rodzaju krok piraci potraktowaliby jako objaw strachu, a
przecież Joe nie mógł sobie pozwolić na to, by jego podwładni uważali go za tchórza. Chcąc nie chcąc,
udał się za diabłami na pokład, gdzie czekała już na niego cała załoga statku.
Na widok srogiego szefa, poszturchiwanego widłami i popychanego przez diabłów, piraci zarżeli z
uciechy! Oto nadarzyła się im nadzwyczajna sposobność, aby pod pozorem zabawy dać mu solidny
„wycisk”, nie ponosząc z tego powodu żadnych przykrych konsekwencji.
Siedzący w fotelu Neptun uniósł swój trójząb, a na ten znak diabli porwali Pietruszkę i cisnęli go na
pokład jak worek z kartoflami.
- Wybacz nam, panie - wołali, krztusząc się od śmiechu. - Ale to nie nasza wina, tylko statek
podskoczył na równiku!
Gdy Pietruszka z trudem się dźwignął, jeden z szatanów mocnym kopniakiem znów rozłożył go na
pokładzie.
- Teraz musisz pocałować Neptuna w koniec buta! - krzyknął mu do ucha.
Cóż było robić? Joe poczołgał się do stóp władcy morza i posłusznie wykonał polecenie. Nie wiedział
jednak nieszczęsny, że końce butów Neptuna były wysmarowane smołą...
- W takim stanie nie możesz był sługą Neptuna! - ryknął jeden z diabłów, w którym Joe rozpoznał
sternika Mateusza, zwanego przez kolegów Papugą ze względu na haczykowato zakrzywiony nos. -
Kiedy goliłeś się po raz ostatni?
- Przed godziną - odparł Joe zgodnie z prawdą, co mu się dość rzadko zdarzało.
Mateusz-Papuga potarł policzki szefa dłonią oczernioną przypalonym korkiem.
- Jesteś ohydnie zarośnięty. Czy używasz żyletek Pol-silver?
- Tak.
- To widać. Prawdziwy pirat goli się brzytwą. Hej, cieśla, do dzieła!

Cieśla okrętowy, odgrywający rolę fryzjera, sięgnął do beczki z szarym mydłem i dokładnie rozmazał
je na obliczu delikwenta. Następnie ujął w dłoń wielki pędzel i zabrał się do roboty. Po chwili gęsta
piana pokryła całą twarz Pietruszki, który zaczął krztusić się i kichać, co wprawiło piratów w jeszcze
lepszy humor. Brodate i wąsate chłopy tarzały się ze śmiechu po pokładzie, widząc swego władcę w
tak niezwykłej dla niego sytuacji. Następnie cieśla zabrał się do golenia przy pomocy kuchennego
noża. Zakończywszy tę czynność, przyjrzał się swej ofierze krytycznym okiem i zawyrokował:
- Teraz musisz się umyć.
Joe pomyślał z radością, że oto bliski już jest koniec obrzędu, i nie zwlekając pochylił się nad beczką,
pełną, jak mu się zdawało, czystej wody. W tej samej chwili, pchnięty przez jednego z diabłów, wpadł
do beczki, zanurzając się w lepkiej i gęstej cieczy, znanej wszystkim gospodyniom pod nazwą pomyj.
Wszelkie próby wydostania się z pułapki spełzły na niczym, gdyż diabli nasunęli na kadź pokrywę.
Dopiero gdy począł się dusić, wyciągnęli go na pokład i obmyli strumieniami wody z hydrantów,
służących do gaszenia pożaru.
Oczywiście nie obeszło się przy tym bez szorowania całego ciała drucianymi szczotkami!
Dobry humor Pietruszki już dawno należał do przeszłości. Godząc się na udział w zabawie
przypuszczał, że zostanie potraktowany z należytym sobie szacunkiem, i ani przez chwilę nie przyszło
mu na myśl, że może się stać inaczej. Zalewany strugami wody, ciągnięty za nogi po deskach pokładu,
szczypany i popychany, poprzysiągł swym prześladowcom srogą zemstę. Niestety nie miał czasu na jej
obmyślenie, gdyż doskoczył do niego sternik Ząbek, któremu z racji nazwiska polecono odegranie roli
dentysty. Był to silnie zbudowany mężczyzna, o atletycznym torsie i smagłej twarzy okolonej kruczym
zarostem. Na głowie stale nosił biały turban, co upodabniało go do Araba. Piersi i ramiona pokryte
miał tatuażem, przedstawiającym żaglowce, palmy i syreny.
- Ho ho ho! Trzeba wyrwać aż cztery zęby - zdecydował z powagą w głosie. - Sługa Neptuna musi
mieć zdrowe uzębienie.
Gdy Pietruszka ujrzał w ręce „dentysty” straszliwie zardzewiałe kleszcze, wyrwał się swym
prześladowcom, i schowany za masztem jął krzyczeć wniebogłosy:
- Nie, nie! Wszystko, tylko nie to!
- Jeżeli za każdego zęba dasz kubek rumu, zostawię ci je w paszczy.
- Dam nawet po dwa kubki, tylko mi ich nie wyrywaj! Sternik udał, że się namyśla.
- No, dobrze. Ale od masażu już się nie wykręcisz. Tak się też stało. Obalony na pokład i wymasowany
wałkami do ciasta, Pietruszka zrezygnował z wszelkich prób oporu i nie reagował zupełnie na mycie
uszu przy pomocy wyciorów do armat ani na czesanie grabiami. Wypił posłusznie kufel czerwonego
wina suto zaprawionego pieprzem i krzywiąc się okropnie zjadł kanapkę z towotem. Znał dobrze
swych podwładnych i wiedział, że są to ludzie zdolni do najdzikszych pomysłów. W końcu, na znak
dany przez mistrza ceremonii, obwiązano go sznurami i przy pomocy bloczka wywindowano na reję
masztu, gdzie miał pozostać aż do chwili zupełnego wyschnięcia. Wisząc wysoko nad pokładem i
kiwając się w takt wahnięć statku, mełł w zębach najokropniejsze przekleństwa i obmyślał sposoby
ukarania piratów, którzy, jego zdaniem, przekroczyli wszelkie dopuszczalne granice zabawy.
Po pewnym czasie mistrz ceremonii wydał rozkaz opuszczenia Joego na pokład. Wtedy też zaszło coś,
czego nie spodziewał się ani Neptun, ani też Pietruszka. Oto jeden z piratów, którego Joe ukarał kiedyś
tygodniową głodówką, zakradł się niepostrzeżenie w pobliże masztu i jednym ciosem noża przeciął
linę, na której wisiał władca Bar-piwonii. Z głośnym okrzykiem strachu Pietruszka rąbnął o pokład,
przebił go i zatonął w czymś, co było białe, puszyste i miękkie. Oślepiony i na pół uduszony,
wygrzebał się ze zwałów pszennej mąki i kichając raz za razem, stanął w środku tłumu ryczących ze
śmiechu piratów. Jak Barpiwonia Barpiwonią nikt jeszcze nie widział jej władcy w takim ataku
wściekłości.
- Banda ohydnych łajdaków - piszczał prychając mąką. - Synowie diabła i czarownicy! Wstrętna
zbieranina zwyrodnialców! Przebrała się miarka mojej cierpliwości! Popamiętacie mnie do końca
swego bandyckiego żywota! Za karę nie dostaniecie ani kropli rumu! Po zakończeniu rejsu zakuję was
w kajdany i wyślę na ciężkie roboty. Odechce się wam wtedy żartów z mojej czcigodnej osoby!
Nie dbając o wywołane wrażenie, Joe pobiegł do swej kajuty i zatrzasnął drzwi z hukiem
przypominającym armatni wystrzał.

Rozdział XIV - BUNT PIRATÓW

Słowa Pietruszki wprawiły piratów w osłupienie. Cofnięcie obietnicy było dla nich co najmniej tak
nieoczekiwane, jak podwyżka zarobków. Po prostu nie mogli uwierzyć swym dawno nie mytym
uszom. Spoglądali na siebie z niedowierzaniem, nie wiedząc, co o tym sądzić. Niektórzy przypuszczali
nawet, że Pietruszka oszalał. Jednak powoli dotarło do ich świadomości przekonanie, że zostali
haniebnie oszukani. Nie słuchając rozkazów kapitana, który ich wezwał do powrotu na stanowiska,
zebrali się na dziobie w celu odbycia narady. W chwilę potem tłum runął po schodach w kierunku
magazynu. Pod uderzeniami siekier i młotów ustąpiły mocno okute drzwi, a rozwścieczona banda
rzuciła się do wytaczania beczek z eksportowym rumem.
Widząc, co się dzieje, Łajba poczuł drżenie łydek. Jeszcze bardziej się przeraził, gdy ujrzał piratów
nabijających armaty ostrymi pociskami i kierujących lufy dział ku sterówce. Nie ulegało już
wątpliwości, że na statku wybuchł bunt.
W tym samym momencie do kajuty Joego wpadli Billy i Sally.
- Jest źle - rzekł Billy bez żadnych wstępów. - Ludzie są wściekli, że nie dostali rumu. Mówią, że ich
oszukałeś.
- Zasłużyli na to - warknął Joe, otrzepując się z resztek mąki. - To banda łotrów!
- Ogłosili bunt - dodał Sally. - Już ostrzą noże! Z pokładu doleciał ryk zmieszanych głosów:
- Powiesić go! Posiekać na bigos! Wypruć mu flaki!
- O kim oni mówią? - wyjąkał Pietruszka, czując dziwne zmięknięcie kolan.
- Obawiam się, szefie, że o tobie. Musimy być gotowi na wszystko.
Po tych słowach Billy otwarł pancerną szafę i wyjął z niej trzy pistolety maszynowe.
Tymczasem we wszystkich pomieszczeniach statku rozległy się dzwonki alarmowe, a z głośnika
zainstalowanego w kajucie dał się słyszeć drżący głos kapitana:
- Mr Pietruszka, sytuacja staje się groźna. Na statku wybuchł bunt. Proszę zamknąć drzwi i nikogo nie
wpuszczać. Spróbuję przemówić im do rozsądku.
Sally przekręcił klucz w zamku. Zrobił to dosłownie w ostatniej chwili, gdyż na korytarzu zatupotały
liczne kroki, a drzwi zatrzęsły się od uderzeń.
- Otwierajcie, psie syny, ściągniemy z was skórę! Otwierajcie.
- Ani mi się śni! - ryknął Billy, kierując na drzwi lufę swego pistoletu. - Macie natychmiast wracać do
roboty!
W korytarzu zabrzmiał szyderczy śmiech:
- Teraz wy będziecie pracować, przeklęte nieroby, obiboki i kłamcy. A my będziemy leżeć do góry
brzuchami i popijać rum. Dość już gadania, otwierajcie, bo inaczej wywalimy drzwi.
- Dajcie nam pięć minut do namysłu - zaproponował Sally i jednocześnie ruchem głowy wskazał swym
kolegom drabinkę znajdującą się w jednym z kątów kajuty. Pierwszy wspiął się na nią Joe i uniósłszy
klapę, wydostał się na małą platformę. Stał tu mały helikopter, pomalowany na czerwony kolor. Tuż za
szefem wynurzyli się na platformę jego dwaj przyjaciele. Nie tracąc czasu, trójka łotrzyków zajęła
miejsce w kabinie helikoptera. Joe błyskawicznie uruchomił silnik i maszyna uniosła się pionowo w
powietrze. Tymczasem piraci wypchnęli drzwi z zawiasów i wpadli do pustej kajuty. Słysząc warkot
motoru, wydali ryk wściekłości i rzucili się ku drabince. Przez chwilę szamotali się na niej jak opętani,
gdyż każdy chciał być pierwszy na pokładzie nadbudówki. Jeden drugiego ściągał za nogi wśród
najbardziej wyszukanych przekleństw. Gdy wreszcie wygramolili się z otworu w suficie, było już za
późno. Joe, Billy i Sally znajdowali się w powietrzu, a przestrzeń między nimi i statkiem zwiększała się
z każdą sekundą. Wymachujący rękoma napastnicy wyglądali już jak laleczki i jak one byli zupełnie
niegroźni. Joe położył maszynę w głęboki wiraż.
- Zbombardujemy ich? - zapytał Billy.
- Szkoda statku - odparł Pietruszka. - Prędzej czy później wyrżną się sami między sobą.
- Ale najpierw powieszą kapitana Łajbę - wtrącił Sally.
- Nie szkodzi - mruknął Pietruszka. - I tak w tym roku miał odejść na emeryturę...
W braku lepszego zajęcia Billy począł obserwować morze. Na ogromnej ciemnobłękitnej przestrzeni
widniała biała kreseczka. To była „Gwiazda Barpiwonii”. Spoglądając na nią przypomniał sobie, że
zostawił w kajucie pudełko z ulubionymi landrynkami. Na myśl, że cukierki wpadną w ręce

zbuntowanych piratów, zrobiło się mu bardzo przykro.
- Czemu posmutniałeś? - zapytał Sally. - Wyglądasz tak, jakbyś się miał zamiar rozpłakać.
- Zapomniałem zabrać landrynki...
- Ale ja nie zapomniałem dosypać do nich trucizny na szczury - pocieszył go kolega. - Zrobiłem to
wtedy, gdy wchodziłeś już na drabinkę.
- Jesteś genialny! - krzyknął Billy.
- Zawsze byłem tego samego zdania - odparł skromnie Sally. - Ale ty mnie nigdy nie doceniałeś.
Wtedy do rozmowy włączył się Pietruszka:
- Ile mamy paliwa?
- Mało - rzekł Sally. - Po trzy cygara na osobę. Ale ja mogę nie palić.
- Durniu, ja pytam o benzynę.
- Powinno wystarczyć do Abidżanu.
- W takim razie wylądujemy w Abidżanie - postanowił Joe. - Mam nadzieję, że pamiętaliście o zabraniu
pieniędzy.
Billy klepnął się po kieszeni i pobladł:
- Nie mam przy sobie ani grosza.
- Ja też nie - jęknął równie przerażony Sally. - Myślałem, szefie, że ty zabrałeś forsę.
- Ładna historia! - ryknął Joe, tracąc panowanie nad sobą. - Ja też nic nie mam. Mój portfel został pod
poduszką. Niech was piekło pochłonie! I co teraz będzie?
Wtedy Billy wpadł na zbawienny pomysł:
- Opylimy helikopter na bazarze i w ten sposób zdobędziemy trochę grosza na bilety lotnicze do
Paryża. A w Paryżu mieszka mój wujek, który pożyczy nam pieniędzy na dalszą drogę.
- W porządku - rzekł udobruchany Joe. - Okazuje się, że czasem dobrze jest mieć wujka w Paryżu. Z
Paryża do Krakowa już tylko jeden skok. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, jutro wieczór zaprosimy się na
kolację do Smoka.
Sally rozpromienił się:
- Z takim szefem konie można kraść!
- To się też kiedyś robiło - rzekł Pietruszka, mile pogłaskany w swej próżności. - Żadna praca nie
hańbi...

* * *
Gdyby pasażerowie helikoptera mogli zajrzeć do wnętrza statku, ich zdumienie, a zapewne i
wściekłość nie miałyby granic. Zobaczyliby bowiem kapitana Łajbę w najlepszej komitywie z
buntownikami. Zamiast wisieć na maszcie, kapitan popijał rum i wesoło gwarzył ze zgromadzoną w
mesie załogą.
Jak do tego doszło?
Gdy buntownicy w pierwszym porywie szału prowadzili go na pokład wśród wyzwisk i wrogich
okrzyków, kapitan ją im tłumaczyć, że nie może być powieszony.
- Dlaczego nie? - wrzasnęli piraci. - Jesteś człowiekiem Pietruszki i zasługujesz na śmierć. Zawsze byłeś
po stronie tego wyzyskiwacza!
- Nie przeczę - przyznał się Łajba. - Ale mam świadectwo lekarskie, z którego wynika, że cierpię na
łaskotki szyi i dlatego nie mogę być wieszany...
- Jeśli tak - postanowili oprawcy - to przywiążemy cię do armaty i rozerwiemy w strzępy przy pomocy
jednego pocisku.
- To by było lepsze - zgodził się kapitan. - Ale czy nie szkoda kuli armatniej dla takiego łajdaka jak ja?
Zresztą nie mamy zbyt wiele amunicji, sam wiem o tym najlepiej.
- Tak, to jest rzeczowy argument - rzekł jeden z piratów. - W takim razie wrzucimy cię do morza i
będzie po krzyku.
Łajba przyznał mu rację, ale wysunął nową wątpliwość:
- W zasadzie byłoby to niezłe rozwiązanie. Ale nie wolno nam zanieczyszczać środowiska naturalnego!
Barpiwonia niedawno podpisała międzynarodową konwencję w sprawie ochrony mórz i oceanów.
- No to wymyśl jakiś lepszy sposób. My nie jesteśmy od myślenia.
- Na razie trzeba zjeść obiad - rzekł kapitan, nie znajdując lepszego argumentu. - Dochodzi południe, a

porządek dnia musi być zachowany. Proszę umyć ręce i do stołu.
Było to najlepsze wyjście z sytuacji. Dobre jedzenie, okraszone skwarkami i suto podlane czerwonym
winem, miało ten zbawienny skutek, iż piraci wyraźnie złagodnieli, a nawet nabrali dobrego humoru.
Widząc zmianę nastrojów, kapitan wzniósł toast na cześć buntowników. Trzymając w dłoni kubek
napoju mówił:
- Moi kochani! Oto dzięki wam ziściły się moje najgorętsze marzenia. Przez długie lata śniłem o chwili,
gdy diabli wezmą naszego szefa, oby mu ziemia była ciężka... Miałem już dość jego zwariowanych
pomysłów i zmiennych humorów. Prawdę mówiąc, już dawno podziękowałbym za tę psią służbę,
gdyby nie obawa przed utratą zasłużonej i w końcu nie najlepszej emerytury.
- A co będzie, jeżeli szef wróci i zechce się z nami porachować? - zapytał magazynier Barnaba,
ogromny chłop z ogniście rudym zarostem.
- Spokojna głowa - uspokoił go kapitan. - Mam pomysł, który właśnie chciałbym z wami omówić.
Sprawę egzekucji możemy chwilowo odłożyć. Co ma wisieć, nie utonie!
Odpowiedzią był głośny śmiech piratów. Łajba zrozumiał, że wygrał. Ciągnął więc dalej:
- Co powiedzielibyście na to, żebyśmy założyli swoje własne państwo, zupełnie niezależne od
Pietruszki?
- Pomysł jest wspaniały-rzekł bosman Zęza, ten sam, który niedawno odgrywał rolę Neptuna. - Ale w
tym celu musielibyśmy znaleźć jakąś bezludną wyspę, a takich już chyba nie ma na świecie.
- A właśnie że są! - krzyknął kapitan. - Wystarczy zwrócić się do Biura Sprzedaży i Wynajmu Wysp
Bezludnych, które prowadzi mój kumpel z lat młodzieńczych, mr Samuel Mac Korreck! Kiedy ostatni
raz spotkałem się z nim w Las Palmas, mówił mi, że dysponuje wielkim wyborem bezludnych wysp i
wysepek na całym świecie. Jedne są umeblowane na wysoki połysk, mają nawet klimatyzację, inne zaś
są zupełnie pierwotne.
- Ale na to trzeba mieć furę pieniędzy - powiedział sternik Ząbek. - Mr Mac Korreck jest człowiekiem
interesu i nie zrobi nam prezentu za Bóg zapłać.
Kapitan ujął się pod boki i spojrzał na otaczających go piratów:
- Pieniądze są - rzekł z triumfem w głosie. - Cała pierwsza ładownia zapełniona jest beczkami złotych
dukatów!
Bosman Zęza lekceważąco machnął ręką:
- W tych beczkach jest suszone mięso. Wiem na pewno, bo z ciekawości zajrzałem do jednej z nich w
czasie ładowania statku.
- Owszem - przyznał spokojnie kapitan. - Na wierzchu jest mięso, a pod spodem złoto. Sam Pietruszka
powiedział mi o tym, oczywiście w najgłębszej tajemnicy. Musiałem przysiąc na ząb rekina, że nikomu
nie pisnę o tym ani słowa. A wiecie, co znaczy przysięga na ząb rekina.
- Wiemy, wiemy - przyznali piraci. - Kto taką przysięgę złamie, godzien jest śmierci w
najokropniejszych męczarniach. Jesteś bardzo odważnym człowiekiem, jeśli się na to zdecydowałeś.
- Zrobiłem to tylko z gorącej miłości do was - zapewnił go Łajba. - Pietruszka jest takim bogaczem, że
nawet nie zauważy tej straty. W krótkim czasie zbudujemy wielką flotę i zaatakujemy Barpiwonię!
- A Pietruszka będzie myć talerze po naszych ucztach - wykrzyknął z uniesieniem sternik.
W chwilę potem głośniki podały załodze do wiadomości, że „Gwiazda Barpiwonii” bierze kurs na
Wyspy Kana-ryjskie.
- Hej tam, w maszynie! - krzyknął kapitan do tuby. - Dorzućcie na stos kilka łopatek uranu i w drogę!
Śmierć frajerom!

Rozdział XV - SMOK CONTRA SMOG

Profesor Gąbka zamknął drzwi swego mieszkania i wyszedł na wieczorny „spacer z pieskiem”.
Wprawdzie nie miał już pieska, ale zwyczaj ten pozostał mu z dawnych lat, gdy jeszcze żył jego wierny
i poczciwy Ares, towarzysz podróży do Krainy Mypingów.
- Hej, jakie to odległe lata - pomyślał z melancholią profesor - a mnie się wciąż zdaje, że wszystko
zostało po staremu...
Nagle uświadomił sobie, że nieśmiertelność, o której ludzkość marzy od początku swego istnienia,
mogłaby dawać szczęście jedynie pod warunkiem, że dzieliłoby się ją ze swymi najbliższymi. Ta zaś,

która przypadła w udziale jemu oraz jego trzem towarzyszom, miała w sobie posmak goryczy. Cóż z
tego, że żył Smok, Krak i Bartolini, skoro nie było ukochanego brata Hipolita ani Pelasi, ani wesołej
kompanii z gospody „Pod Trzema Gwiżdżącymi Kotami”... Odeszli w niepowrotną przeszłość dzielni
dworzanie księcia Kraka, niezwykły zbójnik Marcin Lebioda, życzliwy senator Stuk-puk, a nawet
dawniejszy przeciwnik, a później serdeczny druh - Don Pedro de Pommidore. Jakże inny był teraz
Gród Kraka, pełen ludzi, samochodów i tramwajów, jakże inne było w nim nawet powietrze,
przesycone dymem fabrycznych kominów, których ilość zdawała się przewyższać ilość drzew
rosnących na Plantach...
Smutne myśli profesora wywołane zostały niepowodzeniem jego dotychczasowych badań nad
baltazaronem. Z ogromnej ilości wykonanych doświadczeń wynikało jasno, że gaz pobrany z jaskini
pod Giewontem nie miał żadnych właściwości zapewniających nieśmiertelność. Oddychające nim
myszy i króliki wcale nie żyły dłużej niż te, które oddychały zwyczajnym powietrzem. Cóż więc było
powodem, że on i jego towarzysze przespali przeszło tysiąc lat i obudzili się w dobrym zdrowiu? To,
że tajemnica tej niezwykłej długowieczności nadal była nie wyjaśniona, wprowadzało profesora w stan
rozdrażnienia.
Trzeba iść spać - pomyślał i zawrócił w kierunku domu. - Może jutro wpadnę na jakiś pomysł, dzięki
któremu cała sprawa stanie się jasna i zrozumiała.
Nazajutrz obudził się z uczuciem, że ma głowę dwukrotnie cięższą niż poprzedniego dnia.
Czyżbym tak zmądrzał w ciągu jednej nocy? - pomyślał ze zdziwieniem. - To co najmniej wątpliwe.
Przyczyna musi być inna.
Spojrzawszy przez okno zrozumiał, że istotnie była inna. Świat tonął w gęstej mgle o przykrym,
kwaskowatym zapachu. Blady krążek słońca znikał chwilami w kłębach dymu, który niesiony
wschodnim wiatrem rozpinał się nad miastem jak ogromna popielata płachta.
To jest smog - domyślił się Gąbka, przypomniawszy sobie określenie użyte przez jednego z
redaktorów. - Oto konsekwencja rozwoju cywilizacji, nie mówiąc już o zanieczyszczeniu wód i
zatruciu gleby. Jedyna nadzieja w potężnych płucach Smoka.
Podszedł do telefonu i wykręcił numer Smoczej Jamy. Po chwili w słuchawce rozległ się zaspany głos
jej mieszkańca:
- Proszę...
- Cześć, stary, tu Baltazar. Przepraszam, że budzę cię tak wcześnie, ale czy wiesz, co się dzieje?
- Nie widzę, bo jeszcze mam oczy zamknięte, ale czuję, że strasznie coś śmierdzi. I głowa mnie boli.
- Mnie też - rzekł profesor. - Trudno oddychać tym powietrzem. Może byś spróbował dmuchnąć...
- Z przyjemnością - odparł Smok. - Ale dawno już tego nie robiłem i nie wiem, czy dam radę.
- Nie bądź taki skromny - uśmiechnął się uczony. - Ale chciałbym być przy tym.
- Dlaczego?
- Żeby zebrać materiał do pracy, jaką mam zamiar napisać.
- Cóż to będzie?
- Artykuł do pisma „Aura” na temat nowych metod w walce z zanieczyszczeniem środowiska.
- Wobec tego bierz taksówkę i przyjeżdżaj do mnie. A ja przez ten czas zjem śniadanie i wykonam
kilka ćwiczeń.
Gdy profesor zajechał przed Jamę, Smok zamknął drzwi na klucz i wywiesił na nich kartkę:
„Wyszedłem służbowo. Wracam w południe. Przepraszam”.
- Jestem gotów - powiedział do przyjaciela. - Pójdziemy na kopiec Kościuszki, bo stamtąd będzie
najlepiej dmuchać.
W drodze na kopiec Gąbka poinformował Smoka o negatywnym wyniku badań nad baltazaronem.
- Nie ma powodu do zmartwień - rzekł Smok. - Wyobraź sobie, co by się stało, gdyby różni faceci, w
stylu Największego Deszczowca lub pana Mżawki, dowiedzieli się, że mamy środek na
nieśmiertelność. Zaraz chcieliby zagarnąć ten wynalazek dla siebie i zrobiłaby się draka nie z tej ziemi.
- Obawiam się, że właśnie najbardziej z tej ziemi - wtrącił profesor. - Strach pomyśleć, do jakich wojen
doszłoby na świecie. To jasne. Ludzie potrafią się mordować o byle co.
- Niestety - westchnął uczony. - Ja też o tym myślałem i doszedłem do tego samego wniosku. Ale
wyobraź sobie, że przy sposobności dokonałem niespodziewanego odkrycia. Otóż baltazaron w
połączeniu z benzyną tworzy związek usuwający szkodliwe działanie spalin samochodowych. Co ty

na to?
Usłyszawszy tę nowinę, Smok stanął jak wryty.
- I ty to mówisz tak spokojnie? - zawołał z przejęciem. - Przecież to genialny wynalazek! Wiesz
przecież, jak spaliny niszczą ludzkie zdrowie. Chodź, niech cię uściskam!
Nie zważając na zdziwienie mijających ich ludzi, Smok objął przyjaciela i serdecznie go wycałował.
- Zasłużyłeś na Nagrodę Nobla! Niech mnie kaczka kopnie, jeżeli jej nie dostaniesz. Już moja w tym
głowa!
- Wpadłem na to zupełnie przypadkowo - rzekł profesor.
- Cóż z tego? Zawsze nam mówiłeś, że najważniejsze odkrycia powstawały przypadkiem,
- Ale w dalszym ciągu nie mam pojęcia, dlaczego my żyjemy tak długo.
- I na to przyjdzie czas. Zresztą to nie jest takie ważne. Ostatecznie jest nas tylko czterech, a na świecie
są miliony samochodów, które odtąd nie będą zatruwać powietrza!
Stanąwszy na szczycie kopca, obaj przyjaciele spojrzeli na zadymione miasto. Wisiała nad nim
warstwa rudej mgły, w której ginęły wieże Wawelu i licznych kościołów. Złowrogi tuman toczył się
powoli, ale groźnie, w kierunku kopca, którego wierzchołek tkwił jeszcze w stosunkowo czystym
powietrzu.
- Nie można tracić czasu - rzekł Smok. - Wróg nadchodzi...
I wzorem starożytnych wojów jął urągać przeciwnikowi, obsypując go obelgami, które pominiemy
taktownym milczeniem z uwagi na to, że książka ta przeznaczona jest w zasadzie dla młodocianych
czytelników, zaś autor nie chce wejść w konflikt z redaktorami Wydawnictwa.
W trakcie tej perory ściągnął koszulę i odsłonił swój atletyczny tors, pokryty drobną, srebrzystą łuską.
Jednocześnie stanął w rozkroku i oparł się na mocno wyprężonym ogonie.
- Mój drogi - zwrócił się do Gąbki. - Obiecaj mi, że jeżeli sprawa się nie uda, nie piśniesz nikomu ani
słowa. Smok na moim stanowisku nie może się skompromitować.
- Na pewno dasz radę - zapewnił go Baltazar. - Wiem, co potrafisz.
Był już najwyższy czas na rozpoczęcie akcji. Bure dymy pokryły znaczną część Błoń rozciągających się
między miastem a kopcem.
Z każdym oddechem pierś Smoka potężniała i w końcu stała się podobna do olbrzymiej cysterny.
Gąbka, choć znał Smoka od dawna, nigdy nie widział go w równie wspaniałej postaci. Takich
rozmiarów potwór nie osiągnął nawet w czasie gaszenia wielkiego pożaru na Kleparzu. Profesor
pożałował, że nie wziął z sobą aparatu fotograficznego. Cóż by to było za zdjęcie! Widząc jednak, że
przyjaciel nie przestał wciągać powietrza, zaniepokoił się nie na żarty i krzyknął głośno:
- Dość już, dość! Uważaj, bo trzaśniesz! Smoczysko doszło widocznie do tego samego wniosku, gdyż
nagle rozległ się przeraźliwy gwizd wylatującego mu z paszczy powietrza. Gwizd ten przeszedł
natychmiast w ryk startującej eskadry odrzutowców. Gwałtowny huragan runął w kierunku miasta,
przyginając do ziemi nawet największe drzewa. Zerwane z nich liście zawirowały jak wielkie stada
ptaków, a z dróg uniosły się kłęby kurzu.
Tymczasem Smok, wypuściwszy z płuc resztki powietrza, powrócił do normalnych rozmiarów i
wielką, kraciastą chustką otarł swe czoło z potu.
- Patrz, co się dzieje - zawołał podniecony profesor i wyciągnął rękę ku miastu.
Wicher dmący z piersi potwora spowodował gwałtowne zawirowanie ciemnej chmury dymu i pyłów.
Przez dłuższą chwilę toczyła się walka dwóch prądów powietrza, podobna do walki jednakowo
silnych przeciwników. Ale jeden z nich okazał w końcu swą przewagę. Sina płachta smogu poczęła się
z wolna rwać na strzępy i cofać ku wschodowi. Na oczyszczonym niebie znów pojawiło się słońce.
Pokonany wróg przycupnął do ziemi i coraz szybciej znikał za horyzontem. W przejrzystym powietrzu
zalśniły bielą bloki osiedli mieszkaniowych, a wieże Wawelu błysnęły jasną zielenią hełmów. Na
południu zarysowała się zębata grań Tatr.
Baltazar Gąbka podskakiwał z radości jak małe dziecko.
- Zwycięstwo! Wspaniałe zwycięstwo - wołał z entuzjazmem. - Czegoś podobnego nigdy w życiu nie
widziałem. Przeszedłeś samego siebie!
- Nie byłem wcale pewny, że pójdzie mi tak gładko - przyznał Smok, zadowolony z pochwały.
- Po raz pierwszy od naszego przyjazdu zobaczyłem Tatry - rzekł zdumiony profesor. – Z Grodu Kraka
widywaliśmy je codziennie.

- No cóż, wtedy powietrze było lepsze.
Na te słowa Baltazar stanął i chwycił Smoka za rękę.
- Czekaj, czekaj. Może właśnie to wspaniałe powietrze jaskini pozwoliło nam przetrwać w zdrowiu
przez tyle lat? A czy pamiętasz, że przed zaśnięciem napiliśmy się wody z podziemnego źródła?
- Pamiętam. Tak czystej i smacznej wody nigdy nie piłem. Gąbka rozpromienił się:
- Dobra woda i dobre powietrze to przecież podstawowe warunki zdrowia! Takich warunków nie
mieliśmy nawet w Grodzie Kraka. Bądź co bądź, to także było miasto. - Fakt, że tak zwany baltazaron
nie zapewnia nieśmiertelności, wynika po prostu z tego, że przez długie wieki powietrze na ziemi
bardzo się zepsuło. Nawet w jaskiniach Giewontu nie jest już takie jak za naszych czasów. Jakie to
proste!
- Każde wielkie odkrycie jest w zasadzie proste - rzekł
Smok z filozoficzną zadumą.
Wróciwszy do śródmieścia, dowiedzieli się, że potężny dech rozkołysał wszystkie dzwony kościelne i
spowodował chwilowe zakłócenie w programie telewizyjnym. W kilku najwyższych budynkach
wyleciały szyby z okien. Wieść o sukcesie rozbiegła się po mieście lotem błyskawicy. Uradowani
mieszkańcy urządzili spontaniczną manifestację, w czasie której na cześć bohatera odśpiewano „Sto
lat”. Studenci przybyli z transparentami: „Niech żyje Smok” i „Precz ze smogiem”! Wieczorem w
Smoczej Jamie zjawił się sam Prezydent Miasta, aby na piersi jej gospodarza przypiąć honorową
odznakę, wykonaną z 24-karatowego złota! Do późnych godzin na ulicach panował niezwykle
ożywiony ruch. Ludzie oddychali z ulgą świeżym i czystym powietrzem.
A profesor, wróciwszy do domu, nakreślił na kartce papieru wiekopomny wzór, który przeszedł do
historii pod nazwą WZORU BALTAZARA. Wyglądał zaś następująco:
CP + CW = Z
Czyli: Czyste powietrze + Czysta Woda = Zdrowie.
W tym samym czasie na lotnisku Orły pod Paryżem wylądował samolot AIR FRANCE, którym
przylecieli trzej znani nam dobrze panowie: Sally, Billy i Pietruszka.

Rozdział XVI - CO TO BYŁO?...

Zajęci ważnymi sprawami, zapomnieliśmy prawie zupełnie o mistrzu Bartolinim, z czego jednak nie
wynika, by nie był on osobistością ważną i sławną. Chcemy więc naprawić ów błąd, aby nie zasłużyć
na miano niewdzięcznych i niesprawiedliwych.
Restauracja „U Bartoliniego” z każdym dniem ściągała coraz większą liczbę gości, którzy chwalili sobie
świetne jedzenie i nie mniej świetną obsługę. Prócz mieszkańców miasta korzystali z niej zagraniczni
turyści, chcący popróbować specjałów polskiej kuchni. A należały do nich m.in. ziemniaki pieczone w
prawdziwym ognisku, żytni razowy chleb oraz gryczana kasza z kwaśnym mlekiem. Szef lokalu, w
myśl przysłowia, że „pańskie oko konia tuczy”, sam doglądał wszystkiego, pilnując smaku potraw i
napojów. Z tego też powodu wyglądał coraz lepiej i, co za tym idzie, ważył coraz więcej. Aby
schudnąć, sprawił sobie rower i w wolnych od pracy chwilach jeździł na nim po okolicach Krakowa.
Ulubionym celem jego wycieczek stał” się Ojców, pełen pięknych skał i jaskiń. Jeździł też pan
Bartłomiej na Bielany, a raz dotarł do Myślenic, gdzie z największą rozkoszą chlapał się w czystej
wodzie Raby.
Pewnej niedzieli wybrał się nasz bohater do Tyńca, leżącego nie opodal Krakowa, chcąc obejrzeć
słynne opactwo, o którym czytał w książce Henryka Sienkiewicza pt. „Krzyżacy”. Pogoda była piękna,
toteż pedałując zawzięcie, śpiewał na głos swą ulubioną piosenkę o babie, która miała koguta i
wsadziła go do buta. Gdy zaczynał następną zwrotkę: „O mój miły kogucie, jakże ci tam w tym bucie”,
spostrzegł, że znalazł się nagle w cieniu czegoś, co było podobne do ogromnego ptaka, sunącego
bezszelestnie tuż nad drogą. Odruchowo podniósł głowę i zauważył, że ptak trzyma w szponach
człowieka, rozpaczliwie machającego nogami! Widok ten tak go przeraził, że stracił panowanie nad
kierownicą i gruchnął na szosę, nie zdążywszy nawet krzyknąć „mamma mia!” Po wykonaniu iście
cyrkowego salta znalazł się w rowie pełnym wody po niedawnych deszczach. Tymczasem wielkie
ptaszysko wylądowało z drugiej strony drogi, widocznie z zamiarem zaatakowania nowej ofiary.
Nieszczęsny Bartolini zrozumiał, że oto nadeszła ostatnia chwila jego życia. Siedząc w wodzie po szyję,

oczekiwał na atak potwora, który zapewne czaił się już do skoku. Nagle rozległ się ludzki głos:
- Bardzo pana przepraszam, ale to naprawdę nie moja wina.
Gdy zdumiony rowerzysta odważył się na otwarcie oczu, ujrzał przed sobą młodego, najwyżej
piętnastoletniego chłopca, który przyglądał się mu z wyraźnym współczuciem w niebieskich oczach.
- Czy stało się panu coś złego? - zapytał chłopiec, przybrany w żółty kombinezon i czerwony
plastikowy hełm.
- Co... co to było? - wyjąkał Bartłomiej. - Gdzie jest ten ptak?
- Jaki ptak?
- Ten, który niósł cię w szponach. Chłopiec roześmiał się serdecznie.
- To nie żaden ptak, tylko lotnia. Leży na łące... Dopiero teraz kucharz zdecydował się na opuszczenie
mokrej kryjówki.
- Ale napędziłeś mi strachu - rzekł z ulgą. - Myślałem, że już po mnie.
Okazało się, że łąka stanowiła lądowisko dla lotniarzy, startujących z niedalekiego wzgórza. Chłopiec
nazywał się Tomek i był uczniem technikum mechanicznego. Widząc, że rowerzyście nie stało się nic
złego, pokazał mu swą lotnię, która została wykonana w klubowym warsztacie.
- Jeszcze tylko kilka lotów i będę miał dyplom - pochwalił się z dumą. - A potem wezmę udział w
międzyszkolnych zawodach. Nasz instruktor latał już nawet z samego Giewontu. Zna pan Giewont?
- Ho, ho, jeszcze jak - rzekł Bartolini i pożegnawszy się z chłopcem, ruszył w dalszą drogę.
Od tego czasu mistrz Bartłomiej o niczym nie marzył goręcej, jak o lotniarstwie. Zgodnie z zasadą, że
naprzód należy opanować teorię, zaopatrzył się w podręczniki i następne wieczory poświęcił na ich
dokładne studiowanie. W tajemnicy przed przyjaciółmi postanowił bowiem, iż nie spocznie, dopóki
nie poleci z wieży Mariackiej na kopiec Krakusa. Wyczynu tego chciał dokonać dla uczczenia urodzin
księcia, który to dzień przypadał za kilka tygodni.

* * *
Tymczasem były władca, również w tajemnicy przed przyjaciółmi, przygotowywał się do egzaminu
doktorskiego z historii sztuki. Mieszkanie jego, znajdujące się w południowym skrzydle zamku,
przypominało księgarnię lub bibliotekę. Prócz książek były w nim liczne rzeźby, ryciny i obrazy, które
Krak troskliwie odkurzał przy pomocy miotełki z piór kogucich. W kącie gabinetu stał kolorowy
telewizor, ofiarowany przez uczniów Liceum Ogólnokształcącego noszącego jego imię. Choć wartość
posiadanych przez księcia dzieł sztuki wynosiła setki tysięcy złotych, Krak najbardziej sobie cenił
drobną pamiątkę z czasów swego panowania. Był to maleńki kordzik z damasceńskiej stali, o srebrnej
rękojeści wykładanej bursztynem. W dawnych czasach książę stale zabierał go z sobą udając się na
polowanie do Puszczy Niepołomickiej. Ilekroć spojrzał na niego, przypominał sobie dawne czasy, gdy
wieczorami zasiadał przy ognisku, aby w gronie towarzyszy omawiać myśliwskie przygody.
Puszcza Niepołomicka wyglądała wtedy jak ogromne, zielone morze pełne wiekowych drzew, wśród
których królowały imponujące swą potęgą dęby. W myśl książęcego rozporządzenia nie wolno było
ich ścinać. Pokonane przez czas olbrzymy same waliły się na ziemię w przeraźliwym trzasku
pękających konarów. Nad głębokimi jeziorkami, zarastającymi po brzegach tatarakiem, unosiły się
stada dzikich kaczek. Nocami wisiało nad Puszczą niebo usiane tysiącami gwiazd. W słoneczne dni
niosły się światem zapachy wszelakich roślin i nieustający brzęk pszczół, znoszących kwietny pył do
leśnych barci. Ze zbieranego tu miodu sporządzano napój zwany książęcym, którym Krak częstował
gości, przybywających do niego z dalekich krain. Wśród gości tych zdarzali się nawet kupcy z
tajemniczego Wschodu, przywożący drogie kamienie, wonne olejki, smaczne przyprawy i lśniące
złotymi nićmi tkaniny. Niektórzy z nich, wyróżniający się żółtą cerą i skośnymi oczyma, opowiadali
cuda o Kraju Wielkiego Smoka, co szczególnie interesowało mieszkańca jaskini pod Wawelem.
Większość tych przybyszów ciągnęła do grodu szerokim, piaszczystym traktem, biegnącym przez
Puszczę ze wschodu na zachód. Jedna z książek, zalegających biurko księcia, miała na okładce
fotografię starożytnej figurki, która dziwnie przypominała postać współczesnego kosmonauty.
Podobieństwo to wynikało przede wszystkim z kulistego nakrycia głowy, zaopatrzonego w dwa duże
okrągłe okienka. Spoglądając na ową okładkę książę przypomniał sobie pewne zdarzenie z czasów
swych dawnych polowań. Zapędziwszy się głęboko w puszczę, spotkał pustelnika, który przebywał
tam od niepamiętnych lat. Był to człowiek tak stary, iż pamiętał najstarsze drzewa jako młodziutkie i

wątłe roślinki. Częstując Kraka brzozowym sokiem i korzonkami w kruchym cieście, opowiedział mu
o zdarzeniu, którego był świadkiem wkrótce po zamieszkaniu nad leśnym jeziorkiem. Pewnego dnia,
gdy wracał wieczorem do domku zbudowanego z kory leśnych olbrzymów, spostrzegł na niebie jakiś
wielki krąg, który początkowo wydał mu się wschodzącym księżycem. Po chwili zrozumiał swą
pomyłkę, gdyż rzekomy księżyc, przybrawszy jaskrawo-pomarańczowe zabarwienie, gwałtownie się
obniżył i zawisł kilka metrów nad ziemią. Z tak niewielkiej odległości dziwny ten przedmiot
przypominał dwa sklejone z sobą talerze, zaopatrzone w szereg okrągłych otworów, podobnych do
okienek. Wystraszony pustelnik schował się w swym domku i tylko przez szpary spoglądał na
niezwykłe zjawisko. Nie wydając żadnego dźwięku, jaśniejący krąg łagodnie spoczął na trawie, nie
opodal jeziorka. Po upływie piętnastu minut pustelnik ujrzał czterech ludzi, którzy opuścili swój
pojazd i poczęli ostrożnie kroczyć w kierunku wody. Ubrani byli w białe, obcisłe stroje, na głowach zaś
mieli duże kuliste hełmy. Gdy doszli nad brzeg jeziorka, zatrzymali się, a jeden z nich, zrzuciwszy swe
ubranie, zanurzył się w nim po szyję. W chwilę potem jego towarzysze uczynili to samo i cała czwórka
poczęła broić w wodzie na wzór kąpiących się dzieciaków. Potężnie wystraszony, ale i ciekawy
pustelnik nie spuszczał z nich oczu. Po kąpieli dziwni przybysze wrócili do wnętrza maszyny, która
powoli uniosła się w powietrze. Przez jakiś czas wisiała nieruchomo nad jeziorem, następnie zaś
przybrała kolor zielony i błyskawicznie zniknęła pomiędzy zaróżowionymi przez słońce obłokami.
Dopiero na drugi dzień mieszkaniec leśnego domku odważył się zbliżyć do miejsca, na którym stał
tajemniczy pojazd. Jego zdumienie nie miało granic, gdy spostrzegł duży krąg wypalonej trawy.
Grzebiąc w niej kijem znalazł małą, metalową kulkę, pokrytą czerwonawym nalotem.
Na pytanie Księcia, co się z ową kulką stało, starzec przyniósł szkatułkę, mieszczącą cały jego skarb w
postaci kilku starych monet, grzebienia z kości mamuta oraz zegarka marki „Omega”. Znaleziony
przedmiot ofiarował księciu na pamiątkę spotkania i na dowód prawdziwości swoich słów.
- Jak myślisz, panie - powiedział wtedy pustelnik. - Co to było?
- Nie wiem - odparł szczerze władca. - Naprawdę nie wiem. Pierwszy raz w życiu słyszę, żeby talerze
latały...
Wróciwszy do grodu Krak schował kulkę w skarbcu i wkrótce zupełnie o niej zapomniał.
Obecnie, wspomniawszy swe spotkanie z pustelnikiem, książę pomyślał z żalem:
- Jaka szkoda, że nie mam jej przy sobie dziś, gdy coraz więcej mówi się i pisze o „latających talerzach”.
Dziwny jest ten świat, dziwny i wciąż jeszcze tajemniczy, choć ludzie tyle już tajemnic wyjaśnili...
Do późnej nocy w pokoju paliło się światło. Książę kończył bowiem swą doktorską pracę pt. „Smok
Wawelski (Draco Cracoviensis) - jedyny w dziejach świata przedstawiciel smoków człekokształtnych, i
jego wyobrażenia w sztuce pierwotnych Słowian”.
W tym samym czasie profesor Gąbka pisał artykuł o nowym zastosowaniu baltazaronu, a Bartolini
studiował trzeci z kolei podręcznik lotniarstwa. Ciemno było jedynie w Smoczej Jamie, gdyż jej lokator
miał zwyczaj zasypiać już o dziewiątej wieczorem. I to bez względu na porę roku.

Rozdział XVII - FORTUNA KOŁEM SIĘ TOCZY

Wkrótce po przylocie do Paryża Joe pożałował, że przed wyruszeniem na wyprawę nie zasięgnął
porady astrologów. Wszystko bowiem wskazywało na to, iż przedsięwzięcie zaczęło się pod złą
gwiazdą. Jako pirat z dziada pradziada, Pietruszka był przesądny i wierzył, że nic się nie dzieje bez
woli gwiazd i planet. Tym razem jednak zlekceważył rady swej małżonki, która namawiała go, aby
przed powzięciem ostatecznej decyzji zwrócił się do Zespołu Astrologów z żądaniem opracowania
horoskopu. Ogarnięty pragnieniem jak najszybszego zrealizowania swych planów, obawiał się, że
każdy dzień zwłoki może mieć nieobliczalne następstwa. Machnął więc ręką, powiedział, że jakoś to
będzie, i dał rozkaz wyjazdu.
Pierwsze niepowodzenie spotkało go na morzu. Był nim bunt załogi. Drugi cios dosięgną! go w
Paryżu. Okazało się bowiem, że kochany wujaszek Billy’ego został skazany na dziesięć lat więzienia za
obrabowanie banku. Nie było więc od kogo pożyczyć pieniędzy na dalszą podróż.
Nie mogąc opłacić miejsca w hotelu, trójka łotrzyków przenocowała na trawie w Lasku Bulońskim.
Noc była chłodna, a trawa wilgotna, toteż nad ranem pechowi podróżnicy wyglądali jak z krzyża
zdjęci. Za resztę pieniędzy zdobytych ze sprzedaży helikoptera zjedli skromne śniadanie, złożone z

talerza zupy cebulowej i kawałka suchego chleba.
- Musimy pomyśleć o jakimś uczciwym zarobku - rzekł Joe, wysączywszy resztki zupy.
- Może zgłosimy się do pracy w Halach Targowych - zaproponował Billy.
Pietruszka spojrzał na niego z pogardą.
- Głupi jesteś! Myślę o uczciwym zarobku. Trzeba oskubać jakiegoś faceta albo zrobić skok na bank.
- To zbyt ryzykowne - rzekł Sally.
- Jeżeli cię strach obleciał, wracaj do domu. Nie jesteśmy na wycieczce krajoznawczej!
Przez szyby knajpki, w której toczyła się rozmowa, widniała strzelista sylwetka słynnej wieży Eiffla.
- Mam pomysł - powiedział Billy. - Chodźmy pod wieżę Eiffla, tam zawsze kręci się mnóstwo bogatych
turystów. Być w Paryżu i nie wjechać na wieżę to tak samo, jak być w Barpiwonii i nie ujrzeć jej
słynnego władcy!
- Nareszcie powiedziałeś coś mądrego - przyznał łaskawie Pietruszka. - Choć muszę stwierdzić, że
ostatnio zdarza ci się to dość rzadko.
W niespełna godzinę później Joe i jego podwładni siedzieli już przy stoliku wytwornej kawiarni w
towarzystwie pana Johna Samuela Róllmopsa, człowieka wielkiej tuszy i równie wielkiego majątku.
Mr Rollmops, właściciel ogromnych pól naftowych w stanie Teksas, przebywał w Paryżu dopiero od
dwóch dni. Zawarcie znajomości z nim było dziecinnie łatwe. John Samuel stał przy swym
luksusowym samochodzie marki Pontiak i z cielęcym zachwytem wpatrywał się w wieżę Eiffla, której
strzelista i koronkowa sylwetka rysowała się ostro na tle białych obłoków. Przechodząc koło
zapatrzonego turysty Pietruszka potrącił go i uniósłszy kapelusza, powiedział uprzejmie:
- I am sorry, przepraszam.
- Nie szkodzi - odparł potrącony, nie odrywając wzroku od wieży.
Joe zatrzymał się.
- Ładna, co?
- Wspaniała - rzekł John Samuel. - Szkoda że nie można jej kupić i przewieźć do Teksasu.
- Dlaczego nie? Wszystko można kupić i sprzedać.
- W zasadzie tak - przyznał pan Rollmops. - Ale rząd francuski nie sprzeda jej za żadną cenę. Cóż byłby
wart Paryż bez tej wieży?
- Rząd nie ma tu nic do gadania - rzekł Pietruszka. - Wieża jest własnością prywatną, o czym wie każde
dziecko w Paryżu.
- Niemożliwe!
- Ale prawdziwe - ciągnął Pietruszka, mrugając porozumiewawczo do swych zdumionych towarzyszy.
- Ma pan wielkie szczęście, gdyż to ja jestem jej właścicielem. Byłbym szczęśliwy, gdyby zechciał pan
przyjąć moje zaproszenie na drinka. Opowiem, w jaki sposób się to stało.
Billy pociągnął szefa za rękaw marynarki.
- Zwariowałeś? Przecież nie mamy złamanego grosza.
- Nic się nie bój - odparł szeptem Pietruszka. - Wiem dobrze, co robię.
Przy butelce najlepszego koniaku bogaty nafciarz dowiedział się, iż Joe wygrał niedawno proces z
rządem francuskim i na mocy wyroku sądowego stał się właścicielem wieży, jako jedyny z żyjących
jeszcze potomków jej konstruktora. Przy drugiej butelce mr Rollmops wyznał, że od dawna marzy o
tym, aby kupić to cudo techniki z końca XIX wieku, rozebrać je i przewieźć do swego rodzinnego
miasta Las Vegas.
- To świetny biznes - powiedział swym nowym znajomym, do których czuł coraz większą sympatię. -
Same bilety wstępu pokryją w ciągu roku koszty transportu. Ze szczytu będzie można skakać na
spadochronie, oczywiście za odpowiednią opłatą. Na każdym spadochronie będzie napis: The
Rollmops Petroleum Company! Wyobrażacie sobie, jaka to reklama? Samobójczy skok bez
spadochronu będzie kosztować dwa razy więcej. Na szczycie zainstaluję dyskotekę, obserwatorium
spodków latających i wyrzutnię rakiet ziemia-powietrze!
Przy trzeciej butelce szlachetnego napoju Pietruszka zaznaczył mimochodem, że od pewnego czasu
nosi się z myślą sprzedania wieży i chodzi mu tylko o to, aby obiekt taki dostał się w godne ręce. Sam
zaś zamierza spędzić resztę życia w tybetańskim klasztorze na uprawianiu ćwiczeń jogi.
Przy czwartej i ostatniej flaszce obaj panowie dobili targu. Uszczęśliwiony nafciarz wypisał czek na
śmieszną sumę miliona dolarów i wręczył go Pietruszce.

- Pośpiesz się, bo za godzinę zamykają banki i musiałbyś czekać do jutra.
Słów tych nie trzeba było Joemu powtarzać. Zerwał się z miejsca i rzekł:
- Pozwól, że skorzystam z twojego wozu, będzie szybciej. A Billy i Sally zostaną tu w charakterze
zakładników.
Milioner roześmiał się.
- Okey, ale to zupełnie niepotrzebne. Zbyt dobrze z oczu ci patrzy. Wracaj szybko, a my przez ten czas
zjemy sobie po porcji lodów z rodzynkami.
Każdy czytelnik sensacyjnych powieści domyśli się łatwo, że korzystając z nieuwagi mr Rollmopsa,
Billy dosypał mu do lodów dużą porcję środka nasennego, jaki nosił przy sobie na wszelki wypadek.
Po kilku minutach łatwowierny nafciarz z Teksasu zasnął głęboko, złożywszy swą głowę na
marmurowym blacie stolika. Wówczas Billy i Sally wynieśli się dyskretnie z kawiarni, zabierając sobie
na pamiątkę jego książeczkę czekową, elektroniczny zegarek i złotą spinkę z krawata. W ostatniej
chwili Sally wyrwał z notesu kartkę, narysował na niej rumaka i położył ją na stoliku. Chodziło
oczywiście o to, żeby milioner po przebudzeniu się nie miał żadnych wątpliwości, że zrobiono go „w
konia”. Następnie cała trójka zajęła miejsca w pontiaku
i pognała do banku, aby zamienić czek na potężną pakę dolarów.
Późnym wieczorem czarny samochód z trzema pasażerami opuścił terytorium Francji i z szybkością
200 km na godzinę pomknął autostradą ku wschodowi.
- Szefie - powiedział sennym już głosem Billy - to jest pierwszy dzień w moim życiu, kiedy nie miałem
w ustach nic konkretnego prócz zupy cebulowej, koniaku i lodów z rodzynkami.
Pietruszka zaśmiał się.
- A o suchym chlebie zapomniałeś?
Nie usłyszał jednak odpowiedzi, gdyż obaj pomocnicy spali już snem sprawiedliwych rzezimieszków.
Pietruszka dodał gazu i pomyślał:
- Fortuna kołem się toczy. A nawet czterema kołami!
- I zadowolony ze swego dowcipu, zaśpiewał na cały głos:

Raz pewien pirat w barze pił
rum złoty prosto z beczki,
a gdy już całkiem opadł z sił,
powiedział do córeczki:
córeczko ma, cierpliwa bądź,
bo jadę na kraj świata -
i odtąd dziewczę czeka wciąż
na powrót taty-pirat - .

Rozdział XVIII - RAJ NA KÓŁKACH

Drogą wiodącą ku ruinom starożytnego klasztoru w Zagórzu sunęło czterech rowerzystów. Jeżeli
napiszemy, że jeden z nich odznaczał się śnieżnobiałą czapą kucharską, nie będziemy musieli
wyjaśniać, kim byli pozostali członkowie grupy. Czytelnicy tej książki nie są bowiem jołopami, którym
wszystko trzeba kłaść łopatą do głowy. Dzięki temu autor zaoszczędzi sobie roboty, a Wydawnictwo
papieru.
Należy jednak wyjaśnić sprawę owych ruin oraz powód, dla którego czwórka przyjaciół dosiadła
rowerów, obciążonych przymocowanymi do bagażników plecakami.
Resztki obronnego niegdyś klasztoru w Zagórzu wznoszą się na pagórku, oblanym z trzech stron
wodami Osławy. Ta szeroka i płytka rzeka, usiana ogromną ilością płaskich kamieni, stanowi dopływ
Sanu. Jej źródła znajdują się w pobliżu południowej granicy kraju, wśród gęsto zalesionych gór,
pokrytych mieszanym lasem. Nie trzeba więc być detektywem w rodzaju porucznika Colombo, aby się
domyślić, że czterej rowerzyści wybrali się na krajoznawczą wycieczkę korzystając z pięknej pogody,
jaka zapanowała w drugiej połowie sierpnia. Jeden rzut oka na imponujące swą wielkością plecaki
wyjaśni nam w dodatku, że nie był to zwykły spacer za miasto, tylko wyprawa zaplanowana na
dłuższy czas.

Jakoż tak było w istocie. Nasi przyjaciele doszli zgodnie do wniosku, że nie ma sensu siedzieć w
mieście, podczas gdy większość jego mieszkańców spędza wakacje w górach lub nad morzem.
Przykład Bartłomieja, który z zapałem odbywał rowerowe wycieczki, podziałał zaraźliwie na resztę
jego kolegów. Wszyscy zaopatrzyli się w rowery i rozpoczęli trening po nadwiślańskich bulwarach. Po
kilku dniach jeździli już tak dobrze, że mogliby się odważyć na wzięcie udziału w Wyścigu Pokoju.
- Musimy obmyślić jakąś ciekawą trasę - rzekł Gąbka.
- Jedźmy nad morze - zaproponował Smok. Bartolini lekko się skrzywił:
- To za daleko. Lepiej wybierzmy się w Bieszczady.
- A co to takiego? - zapytał Krak.
- To piękne góry, pełne lasów i czystych potoków.
- Stęskniłem się już za czystą wodą - westchnął Smok. - Gdy patrzę na tę czarną Wisłę, robi mi się
czarno na duszy...
- Płynie tam rzeka zwana Sanem - ciągnął Bartolini. - A w górach są wielkie łąki, na których pasą się
stada owiec. Czytałem o tym w pewnej książce, tylko nie pamiętam jej tytułu.
Przygotowania do wyprawy nie zajęły zbyt wiele czasu. Nie była to bowiem wyprawa do Krainy
Deszczowców ani też ekspedycja mająca na. celu odnalezienie siedziby mypin-gów. Chodziło tylko o
miłe spędzenie dwóch tygodni urlopu.
Teraz już wiemy, dlaczego nasza czwórka znalazła się w okolicy Zagórza. Wytrawni podróżnicy
przyjechali pociągiem do Sanoka, a następnie przesiedli się na rowery. Odtąd jedynym środkiem
komunikacji miały być dla każdego z nich dwa kółka...
- Nie ma to jak rower - cieszył się profesor. - Jedziesz sobie, człowieku, po dobrej drodze, rozglądasz
się dokoła i słuchasz, jak ptaszki śpiewają. A najważniejsze, że się nie śpieszysz. Pośpiech to
największe utrapienie ludzkości.
- Baltazarek nawet na wycieczce myśli o ludzkości - zażartował dr Krak.
(Uwaga dla pana składacza: Autor wcale się nie pomylił stawiając te dwie skromne, ale jakże
wymowne literki „dr”. Trzeba bowiem wiedzieć, iż Krak zaledwie przed trzema dniami otrzymał
promocje doktorską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W dzisiejszych czasach doktorat ma znacznie
większe znaczenie niż godność książęca).
- Cóż w tym dziwnego? - odparł Gąbka. - Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie może mi być
obojętne.
Było późne popołudnie. Promienie słońca złociły bliskie już mury klasztoru, nad którymi wisiało kilka
obłoków, podobnych do owiec pasących się na lazurowej łące nieba. Powietrze pachniało nagrzaną
żywicą sosen, miętą i macierzanką. Z pobliskiego gospodarstwa dolatywało gdakanie kury,
ogłaszającej ważny fakt zniesienia jajka. Od czasu do czasu porykiwały krowy pasące się na zboczu
wzgórza. Bartolini oparł rower o pień drzewa.
- Na kolację będzie jajecznica i gorące mleczko! Jesteście głodni?
- Jeszcze jak - odparł Smok. Było to, jak wiemy, jego ulubione powiedzenie.
Profesor z uczuciem ulgi wyciągnął się na miękkiej trawie.
- Marzę tylko o tym, żeby po kąpieli pójść na siano.
- Jeśli mam być szczery - Bartolini łypnął okiem w kierunku przyjaciela - to mógłbym jeszcze jechać
przez dwie godziny.
- Dobrze ci tak mówić, bo z nas wszystkich masz największy trening.
- Dzięki któremu - dokończył Bartłomiej - straciłem już pięć kilogramów! A po skończonej wyprawie
będę wyglądał jak Apollo.
- Oj, to niedobrze - zażartował Krak. - Twój wygląd był dotychczas doskonałą reklamą restauracji, a
gdy schudniesz, możesz stracić klientelę.
Tymczasem na podwórko zajechał wielki wóz wyładowany sianem. Gospodarz wprowadził wóz do
stodoły i wyprzągł konie, aby je napoić w korycie obok studni.
Wydelegowany przez towarzyszy książę podszedł do gospodarza z prośbą o nocleg. Po krótkiej
rozmowie wrócił z radosną nowiną:
- Wszystko w porządku. Możemy spać na sianie, a na kolację dostaniemy mleko, ser i jajka. Gospodarz
nazywa się Michał Brzoza. To bardzo miły człowiek. Powiedziałem mu, że jest z nami Smok, ale się
wcale nie przestraszył.

Po chwili rowery znalazły się w stodole.
- Nigdy nie myślałem, że będę gościć prawdziwego smoka - rzekł uradowany gospodarz. - Widziałem
pana w telewizji. Moje dzieci, Marysia i Józek, pasą jeszcze krowy nad rzeką. Spotkacie je może, gdy
pójdziecie się kąpać.
Opisywanie przyjemności kąpieli byłoby podobne do ponownego odkrywania Ameryki. Każdy
przecież wie, jak smakuje kąpiel w słoneczny i upalny dzień. Dlatego też nie wspomnę o tym, że
nikomu nie chciało się wychodzić z wody, bo jest to sprawa tak zrozumiała jak wschód lub zachód
słońca...
Właśnie zachód słońca stał się sygnałem do powrotu.
Z komina domu Michała Brzozy unosiła się smuga dymu pachnącego bukowym drewnem.
- Spójrzcie - powiedział Gąbka. - Dym leci prosto do góry, a to znaczy, że jutro też będzie pogoda.
Okazało się, że Marysia i Józek przygnali już krowy z pastwiska. Gospodyni, która niedawno wróciła z
pola, poszła do stajenki, aby je wydoić. Dzieci, wiedząc od ojca o przyjeździe Smoka, nie wykazały
żadnego strachu.
- Czy ty jesteś smokiem Telesforem? - zapytała Marysia, wpatrując się w niezwykłego gościa oczami
przypominającymi niezapominajki.
- Nie. Jestem Smokiem Wawelskim.
- Wiem! - krzyknął Józek. - To ty byłeś w Krainie Deszczowców, żeby uwolnić profesora Gąbkę!
Smok uśmiechnął się zadowoleniem.
- Tak jest. Czuję, że zostaniemy przyjaciółmi. Chodzicie do szkoły?
- Pewnie że chodzimy - powiedziała Marysia. - Ja do czwartej klasy, a Józek do piątej, bo on jest o rok
starszy ode mnie.
- Ale teraz macie wakacje - wtrącił profesor.
- Jeszcze tylko dwa dni - powiedział gospodarz. - W czwartek zaczyna się już nauka.
- A za dwa lata pójdę do technikum w Sanoku - pochwalił się Józek. - Będę mechanikiem. Ja już teraz
umiem jeździć na komarze!
Gąbka złapał się za głowę:
- Ojejku! Na komarze?
- To jest taki motorower - wyjaśnił chłopiec. - Mój wujek kupił go niedawno i jeździ na nim do pracy w
Sanoku. Tam jest wielka fabryka autobusów.
- Ach tak - rzekł uspokojony profesor. - Od razu sobie pomyślałem, że taki duży chłopiec nie dałby
rady dosiąść prawdziwego komara...
Zaraz po kolacji gospodarz zaprowadził gości do stodoły.
- Tu macie słomę - powiedział - a tu siano. Śpijcie, gdzie wam będzie lepiej.
- Na sianie, oczywiście - odparł książę. - Za wiązkę siana jestem gotów odstąpić najwspanialsze
książęce łoże!
Przez otwarte wrota zajrzał do stodoły sierp młodziutkiego księżyca.
- Fajno jest - mruknął sennym głosem Bartolini. - Chyba jesteście tego samego zdania...
Odpowiedziało mu głębokie milczenie. Wszyscy już spali.

Rozdział XIX - PONTIAK NR 979899

O piątej rano wkroczył na klepisko stodoły Bardzo Dumny Kogut i nie zważając na obecność śpiących
gości zapiał w zupełnie konkursowy sposób:
- Kukuryku! Kukuryku!
Bardzo Dumne Koguty są częstym zjawiskiem w naszym kraju, ale zaręczam wam, że niewiele z nich
odznacza się taką muzykalnością jak kogut Michała Brzozy z Zagórza.
Zaraz potem, jakby przebudzony pianiem, zawył na stacji parowóz lokalnego „ekspresu” Zagórz-
Łupków, wyruszającego na swą trasę o godzinie 5.04.
W kilka minut później rozległ się dźwięk kościelnej sygnaturki i piekielny jazgot gęsi wypuszczonych
na wolność przez gospodynię.
Smok otwarł oczy i odgarnął z pyska garść siana. Promień słońca, który przecisnął się przez szpary
między deskami, padł mu prosto na czubek nosa.

- Pobudka! - ryknęło Smoczysko, głosem zdolnym poderwać na nogi całą kompanię piechoty.
- Co się stało? Tatarzy? - krzyknęła głowa Bartoliniego, zanurzona w sianie po uszy.
Wtedy, jak spod ziemi, dał się słyszeć zaspany głos profesora:
- Która godzina?
Smok rozejrzał się dokoła, ale nigdzie nie dostrzegł najmniejszego śladu Baltazara.
- Gdzie jesteś?
- W sianie - odparł uczony. - Zaraz postaram się wypłynąć na wierzch.
Po chwili słynny biolog, chemik i poeta w jednej osobie ukazał towarzyszom swą kozią bródkę, gęsto
przetkaną zeschniętymi kwiatami koniczyny.
- A gdzie szanowny doktor Krak?
- Tu jestem - rozległ się od strony wrót głos księcia. - Wyście sobie smacznie chrapali, a ja już byłem na
spacerze i kąpałem się w rzece. Fantastyczna woda!
Bartolini zsunął się po sianie i stanął bosymi stopami na grabiach.
- Mamma mia! - pisnął przerażony. - Wstawanie o takiej godzinie powinno być sądownie karane.
Do stodoły weszła Marysia.
- Mama proszą do izby na mleko.
- Powiedz mamie, że zaraz przyjdziemy - rzekł Smok - tylko musimy się obmyć pod studnią.
- A podpiszesz mi się w pamiętniku? - zapytała dziewczynka. - Bo ja już mam autograf tego pisarza,
który napisał książkę o tobie. On był w naszej szkole na spotkaniu autorskim.
- Pewnie że podpiszę - zapewnił ją Smok. - Tylko muszę sobie popić mleka, bo bez tego ani rusz. A
gdzie jest Józek?
- Pognał krowy na pastwisko - wyjaśniła. - A ja już nakarmiłam króliki.
Śniadanie upłynęło w miłym nastroju. Smok nie tylko wpisał się do pamiętnika Marysi, ale narysował
także domek z dymiącym kominem, płotem i kilkoma malwami. Nad domem wisiało uśmiechnięte
słońce w towarzystwie uśmiechniętej chmurki.
Z radiowego komunikatu wynikało jednak, że nie wszystkie chmurki będą się w tym dniu uśmiechać.
W godzinach popołudniowych mogły się wydarzyć burze, a wiadomo, że burzowe chmury nie są zbyt
skłonne do wesołych uśmiechów.
Pożegnawszy gościnnych gospodarzy, nasi rowerzyści ruszyli w dalszą drogę, zdając sobie sprawę z
tego, że obecnie coraz częściej będą musieli popychać swe rumaki pod górę.
- To nic - pocieszał ich Bartolini. - Za to z powrotem będziemy wciąż jechać z górki. Tak to bywa w
życiu.
- Kochany Bartłomieju - rzekł na to Gąbka. - Widzę, że powoli i ty stajesz się filozofem.
- A co to jest filozof? - zapytał kucharz, na którego twarzy pojawiły się już pierwsze kropelki potu.
- Biorąc rzecz dosłownie, filozof jest to przyjaciel mądrości - wyjaśnił profesor ku pełnemu
zadowoleniu kolegi.
Widok pedałującego Smoka wywoływał wszędzie dużą sensację. Ludzie przerywali pracę i z
okrzykami zdumienia wybiegali na drogę, a kierowcy przejeżdżających samochodów pozdrawiali go
porykiwaniem klaksonów. Jeden fiat zjechał nawet na łąkę, siejąc przerażenie wśród pasących się tam
krów.
Okolica stawała się coraz ciekawsza. Tuż za drogą biegły ku górze łąki porośnięte kępami drzew i
krzaków, a wyżej zieleniła się zbita gęstwa liściastych lasów. Coraz mniej było zamieszkałych domów i
uprawnych pól. Tu i ówdzie widniały smutne resztki dawnych zabudowań i pokryte pokrzywami
fundamenty zmurszałych chałup. Z głęboko wyciętych dolinek pomykały rwące potoki, na których
widok rosła w sercach ochota do kąpieli. Ale Smok, który jechał dziś na czele grupy, był nieubłagany:
- Za godzinę zrobimy sobie postój. Gdybyśmy się chcieli moczyć w każdym strumieniu, nie
ujechalibyśmy daleko.
- Ale chyba zatrzymamy się nad jakąś wodą - jęczał Bartolini. - Ja już całkiem dojrzałem do kąpieli.
Coraz częściej musieli zsiadać z rowerów, gdyż jazda na nich z każdą chwilą stawała się uciążliwsza.
W gorącym i przesyconym zapachami powietrzu unosiły się roje kąśliwych gzów. Od czasu do czasu
mijały ich ciężarówki załadowane pniami grubych drzew.
- Mam pomysł - rzekł kucharz, zrównawszy się z Gąbką. - Na przyszły raz zamontuję na rowerze
zbiornik z wodą i natrysk. Można by się wtedy kąpać, nie schodząc z roweru. Co ty na to?

Rozweselony profesor uzupełnił pomysł Bartłomieja:
- A ja dodałbym jeszcze składany dach dla ochrony przed słońcem. A na kierownicy umieściłbym
wiatraczek połączony z pedałami...
Bartłomiej chciał coś odpowiedzieć, ale w tej samej chwili tuż koło niego śmignął szeroki, czarny
samochód z zagraniczną rejestracją. Pęd powietrza omal nie obalił kucharza, który w ułamku sekundy
zrozumiał, że przekroczył przepisy drogowe jadąc obok Gąbki, a nie za nim. Samochód zrównał się ze
Smokiem, a następnie wyprzedził go i zjechał na pobocze. Jego kierowca dał znak rowerzystom, aby
się zatrzymali, a następnie otworzył drzwiczki i wyskoczył na szosę. Smok zahamował przy pomocy
ogona i spojrzał pytająco na krępego człowieka, który błysnął zębami w serdecznym uśmiechu.
- Mr Smok, jeśli mnie oko nie myli?
- Na pewno oko pana nie myli - odparło zaskoczone Smoczysko. - Ale skąd pan mnie zna?
- Do wszystkich diabłów! - zarechotał mężczyzna. - Nie ma na świecie nikogo, kto by cię nie znał. Co
za niespodzianka!
Mówiąc to, podszedł z wyciągniętą ręką do Smoka.
- Jestem Joe. Czy dostałeś mój list? Smok zmarszczył brwi.
- Joe? Pan wybaczy, ale ja dostawałem tyle listów, że nie mogę pamiętać ich autorów.
Mężczyzna w zamszowej kurtce silnie potrząsnął dłonią Smoka.
- Pisałem w nim, że przyjadę do ciebie takim wozem, że na sam jego widok oko ci zbieleje.
- A zbielało?
- Naturalnie! Prawe bardziej niż lewe, ale to drobiazg. Wszystkiego bym się spodziewał, tylko nie tego,
że cię tu spotkam. Ma się to szczęście!
- Chwileczkę - wtrącił Krak. - Przypominam sobie, że czytaliśmy kiedyś list podpisany imieniem Joe.
- Pamiętam-zawołał profesor. - Pisał pan w nim, że chce pan zrobić coś dobrego dla kraju swych
przodków.
- Właśnie, właśnie - Joe ucieszył się. - Ale tylko wy możecie mi w tym pomóc.
W ślad za kierowcą wysiadło z samochodu trzech dżentelmenów. Wszyscy trzymali ręce w
kieszeniach spodni, żuli gumę i mieli na głowach czarne, szerokoskrzydłe kapelusze.
Joe wskazał na nich ręką:
- To moi bratankowie; Sally, Billy i Killy. Równe chłopaki.
Trzej panowie jednocześnie skinęli głowami i wyszczerzyli zęby w powitalnym uśmiechu.
- Wczoraj przyjechaliśmy do waszego miasta - ciągnął Joe - ale już było za późno. Jakiś facet, który
zamiatał ulice przy Smoczej Jamie, powiedział nam, że wybraliście się na wycieczkę w Bieszczady.
- Jakim cudem zamiatacz ulic mógł o tym wiedzieć? - zdziwił się Bartolini.
- Nie ma cudów. Jest tylko szczęście! A Joe Pietruszka zawsze ma cholerne szczęście! Jak było, tak było,
ale się dobrze złożyło - jak mawiała moja babunia. Jakie macie plany?
- Chcemy pojeździć na rowerach, kąpać się, zbierać grzyby - rzekł Smok. - To wszystko.
Pietruszka zastanawiał się przez chwilę.
- Doskonale! Mnie i moim kochanym bratankom także się przyda taki urlop.
Bratankowie wyprężyli się na baczność i krzyknęli:
- Tak jest, szefie! To znaczy... wujaszku!
Joe roześmiał się hałaśliwie. Nawet zbyt hałaśliwie, jak się wydało Gąbce, który od kilku chwil starał
się przypomnieć sobie coś, co mogło mieć wielkie znaczenie. Zbyt sztuczna serdeczność Pietruszki
nasuwała dziwne podejrzenia. Ażeby się lepiej zastanowić, odszedł na bok i usiadł nad rowem.
- Zaraz, zaraz - mruczał do siebie. - Dlaczego niepokoi mnie jego nazwisko? Przecież tak samo dobre,
jak dajmy na to Gąbka, Marchewka czy Cebula. Różnie się ludzie nazywają. Ale dlaczego przyszły mi
na myśl te właśnie nazwiska? Gąbka dlatego, że ja się tak nazywam, to jasne. Marchewka dlatego, że
jest podobna do Pietruszki. Ale Cebula? Cebula?... Już mam...
Olśniony nagłym przypomnieniem zerwał się znad rowu i podszedł do Kraka, który poprawiał swój
plecak na bagażniku. Po drodze rzucił okiem na tablicę rejestracyjną samochodu, aby zapamiętać jego
numer. Na szczęście był bardzo prosty: 979899. Stanąwszy obok księcia rzekł do niego półgłosem:
- Będę udawać, że ci pomagam. To bardzo ważna sprawa. Tylko zachowuj się normalnie.
Ściągając rzemienie plecaka Gąbka nachylił się ku przyjacielowi:
- Czy pamiętasz, jak przy pomocy świeczki ujawniłeś na liście dopisek zrobiony sokiem z cebuli?

Krak omal nie krzyknął z wrażenia, ale zdołał się opanować.
- Teraz sobie przypominam. Było tam napisane „Ten list należy czytać do góry nogami”.
- Podpis brzmiał: „Życzliwy Rodak”. Tak?
- Zgadza się.
- Powiedziałem wtedy - ciągnął Gąbka przyciszonym głosem - że z tym Joem trzeba uważać. I oto
mamy go we własnej osobie!
- Co radzisz? - zapytał książę, rzuciwszy ukradkowe spojrzenie na Pietruszkę, który w tym momencie
zapalał cygaro.
- Jak największą ostrożność - odparł Gąbka. - Zobaczymy, co będzie dalej. Chodźmy teraz do nich.
Tymczasem Pietruszka kuł żelazo póki gorące.
- A więc wszystko okey! My pojedziemy przodem i zatrzymamy się w najlepszym hotelu. Jutro kupię
piękny domek i zamieszkam w nim na czas waszego urlopu. Będziecie mogli z niego korzystać w
każdej chwili. Widzę, że macie piękne lasy. Zapolujemy sobie na słonie, lwy i hipopotamy!
Gąbka uśmiechnął się ironicznie.
- Tu są tylko dziki i jelenie. Ale jeszcze za wcześnie na polowanie.
Joe wypuścił z ust kłąb dymu.
- Co za wcześnie? Ja mogę je wszystkie kupić za gotówkę i wystrzelać co do jednego. Ma się tę forsę!
To mówiąc klepnął dłonią w kieszeń, z której wystawał bardzo gruby portfel.
- Forsa to nie wszystko - mruknął profesor, czując coraz większą wrogość w stosunku do chełpliwego
obcokrajowca.
- A właśnie że wszystko - odparł Joe i pogardliwie spojrzał na Gąbkę, gdyż po raz pierwszy w życiu
spotkał człowieka o tak dziwacznych poglądach. - Ja mogę kupić te dzikie góry - zakreślił duży krąg
ręką z tlącym się cygarem - i jeszcze mi zostanie na drobne wydatki. Hę, hę, hę, dobry dowcip, co?
Trzej bratankowie zawołali jak jeden mąż:
- Doskonały, drogi wujaszku!
Po czym włożyli do ust nowe kawałki gumy i poczęli ją żuć w sposób zdradzający zupełną obojętność
wobec spraw tego świata. W ślad za wujaszkiem zajęli miejsca w samochodzie i zatrzasnęli drzwiczki.
Pietruszka wychylił się przez okienko i zawołał:
- Bye, bye, kochani. Do rychłego zobaczenia!
W chwilę potem czarny pontiak z rejestracją 979899 zniknął za najbliższym zakrętem.
W kilku słowach Gąbka przypomniał towarzyszom o liście z „cebulowym” dopiskiem.
- Trzeba mieć tych facetów na oku - stwierdził Smok poważnie. -Wujaszek i jego bratankowie
wyglądają mi na kombinatorów. Taki z niego wujek, jak ze mnie cesarz chiński...
- No to na koń, moi panowie - zakomenderował książę. - Zbliża się pora obiadu.
- I burza - dodał Bartolini. - Spójrzcie na niebo. Nad górami rosły olbrzymie obłoki, kształtem swym
przypominające kowadło.
Dosiedli rowerów i pomknęli w dolinę, gdzie na obszernej łące stało kilkanaście dużych namiotów. Po
chwili ujrzeli maszt z biało-czerwoną chorągwią.
- Ju-hu! - krzyknął uradowany kucharz. - To pewnie obóz harcerski!
Pędząc na złamanie karku, nie zauważyli nawet, że słońce schowało się za krawędź sinej, bardzo
niesympatycznie wyglądającej chmury. Pierwsze krople deszczu pocętkowały asfalt szosy. Znowu
zagrzmiało, ale tym razem znacznie bliżej i groźniej.
Z pełną szybkością wpadli na teren obozu przez bramę, na której widniał napis ułożony z jodłowych
szyszek:
HARCERSKI OBÓZ LETNI IM. BARTŁOMIEJA BARTOLINIEGO!

Rozdział XX - „RANCHO TEXAS”

Gdyby tuż przed rowerem Bartoliniego wylądował latający spodek, czcigodny mistrz patelni nie byłby
ani w połowie tak zaskoczony jak wówczas, gdy minął bramę obozu noszącego jego imię.
Nie było jednak czasu na okazywanie zdumienia. Potoki deszczu zagnały rowerzystów pod dach
najbliższego namiotu. Gwałtowny wicher zatargał ścianami, przy których ustawione były polowe
łóżka. W liliowym blasku błyskawicy zajaśniały twarze zgromadzonych w namiocie harcerzy.

- Chłopaki! - zawołał jeden z nich. - Na cześć naszych gości: hip, hip, hura!
- Hura, hura, hura! - zagrzmiało z kilkunastu piersi. Harcerze wiedzieli już o wyjeździe czwórki
rowerzystów z Zagórza. Wiadomość tę przekazał im kierowca cysterny wiozącej paliwo do stacji
benzynowej.
- Heca nie z tej ziemi - opowiadał. - Na przodzie zasuwa Smok w meksykańskim kapeluszu na łbie, a
za nim jedzie facet w kucharskiej czapie. Prawdziwy cyrk, mówię wam. Profesorek ma na głowie
czarny melonik, zupełnie jak krakowski dorożkarz, a książę czerwoną chustkę. Z daleka można ich
poznać.
Decyzja o ochrzczeniu obozu imieniem Bartoliniego zapadła błyskawicznie. Szybko uzupełniono napis
z szyszek i wystawiono warty, mające zawiadomić o zbliżaniu się niezwykłych turystów. Nadlatująca
burza spędziła jednak wartowników do obozu. Na szczęście ta sama burza spowodowała, iż
rowerzyści znaleźli się tam, gdzie ich z niecierpliwością oczekiwano. Był to oczywiście zbieg
okoliczności, ale zaręczam wam, że w życiu większość zdarzeń jest wynikiem przypadku, niezależnie
od tego, czy się to komuś podoba, czy nie.
Rozmowom i śpiewom nie było końca. Harcerze pochodzili z Rybnika i znali mnóstwo górniczych
przyśpiewek i anegdot, które profesor Gąbka z zapałem notował w swym zeszycie. Pod koniec
spotkania Smok co drugie słowo mówił „pieruna”, wprawiając tym chłopców w nieopisany zachwyt,
zaś Bartolini postanowił wprowadzić w swej restauracji znakomite śląskie „krupnioki”. Książę Krak
żałował bardzo, iż za jego czasów nie było harcerzy, a profesor obiecał, że jak tylko znajdzie trochę
czasu, to przyjedzie do Rybnika, aby po raz pierwszy w swym życiu zwiedzić kopalnię węgla.
Tymczasem po godzinie wyczerpał się zapas prawdziwych piorunów, deszcz ustał tak samo nagle, jak
się rozpoczął - i spoza chmur ukazało się słońce. Burza przetoczyła się ku wschodowi, a na tle sinej,
prawie granatowej chmury zabłysnął hak wspaniałej tęczy! Płynący za obozem strumień szumiał
głośniej niż przed burzą. W jego zmąconych falach grzechotały przetaczające się kamienie. Mokra flaga
owinęła się smętnie wokół masztu. Z obozowej kuchni dolatywał smakowity zapach grochówki...
Nie wiem, czy to ważne, ale z obowiązku kronikarskiego pragnę zanotować, że goście zostali
zaproszeni na obiad. Trzeba było jednak trochę poczekać, ponieważ mokre drzewo nie chciało się
palić. Aby skrócić oczekiwanie, harcerze odśpiewali piosenkę „Szła dzieweczka do laseczka” przy
akompaniamencie harmonijek ustnych, gitar i pokrywek do rondli.
W ostatniej chwili przed odjazdem jeden z chłopców zrobił gościom zdjęcie na tle efektownej bramy.
Spotkanie zakończyła wymiana adresów oraz gorące obietnice obustronnej korespondencji.
Okazało się, że po przejechaniu niespełna trzech kilometrów goście znajdą się znów na brzegu Osławy.
Była to wiadomość niezmiernie miła, gdyż wszyscy marzyli już o kąpieli.
- Szczęśliwej drogi - wołali zgromadzeni przy bramie chłopcy. - Niech się wam kółka dobrze kręcą!
- Do zobaczenia w Rybniku! - krzyknął Bartolini z wyżyn swego siodełka. - Przyjedziemy do was na
krupnioki!
- A teraz do kąpieli - zakomenderował Smok, wyjeżdżając na parujący asfalt szosy. - Pieruna, daję
słowo, że przez godzinę nie wyjdę z wody!
Zanim Smok mógł spełnić swe postanowienie, musieli usypać tamę, gdyż rzeka okazała się zbyt
płytka. Dopiero po zbudowaniu prowizorycznej zapory można się było zanurzyć do kolan. Przybrani
w kolorowe kąpielówki brodzili więc w wodzie, przetaczali wielkie głazy, a szpary między nimi
zatykali darnią. Było to bardzo przyjemne zajęcie, o czym wie każdy, kto choć raz kąpał się w górskiej
rzece. Woda była ciepła, słońce mocno grzało, a zwilżone deszczem łąki pachniały jak magazyn
„Herbapolu”. Z urwistego brzegu przypatrywało się im kilka krów, a na tle śnieżnobiałego obłoku,
podobnego do potężnej porcji lodów śmietankowych, krążył jastrząb.
- Dziś będziemy spać w namiotach - powiedział Smok. - Musimy tylko znaleźć dobre miejsce na biwak.
- I rozpalimy ognisko - dodał uszczęśliwiony profesor. - Okropnie lubię wąchać dym z ogniska. Jest to
jedyny dym, jaki mi sprawia przyjemność.
Po niedalekim torze kolejowym przejechał pociąg złożony z kilku wagonów. Czyż jego pasażerowie
mogli przypuszczać, że brojąca w rzece gromadka składa się z tak sławnych osobistości? Większość
ludzi sądzi bowiem, że sławne osobistości nie chodzą, tylko kroczą, nie jedzą, tylko posilają się, nie
mówią, tylko oświadczają. Tak więc nikomu nie przyszło na myśl, że oto jest świadkiem wakacyjnej
zabawy Przybyszów z Dawnych Czasów...

* * *
Joe Pietruszka włączył radio w tej samej chwili, gdy spiker czytał wiadomości o wyczynie oszusta,
który pewnemu milionerowi z Teksasu sprzedał w Paryżu wieżę Eiffla za okrągłą sumę miliona
dolarów, a następnie ulotnił się wraz ze swymi wspólnikami, zabierając na pamiątkę luksusowy
samochód swej ofiary. Komunikat kończył się stwierdzeniem, iż sprawą tą zainteresował się Interpol.
Następnie z głośnika popłynęła melodia „Kapitańskiego tanga”, dedykowana przez pannę Franię
młodszemu marynarzowi Kukułce, pływającemu na trasie Gdynia-Hel i z powrotem. Joe uśmiechnął
się od ucha do ucha.
- Słyszeliście?
„Bratankpwie” odpowiedzieli jednogłośnie:
- Tak jest, kochany wujaszku. Ale z Interpolem nie ma żartów.
- Wiem o tym - odparł szef. - Ze mną też nie ma żartów. Pamiętacie sprawę Rudego Goryla?
Rudy Goryl był agentem Pietruszki, działającym w Australii. Wioząc na życzenie szefa kopę strusich
jaj, złakomił się w drodze na jedno i sporządził sobie jajecznicę ze szczypiorkiem. Za karę został
zesłany na jedną z gór lodowych dryfujących po Atlantyku, aby przez resztę życia topić lód przy
pomocy chuchania.
Wiemy już, że jeśli temat rozmowy nie jest przyjemny, należy go zmienić. Toteż Killy zwrócił uwagę
szefa na stojący przy szosie zajazd „POD RUMCAJSEM”.
Znając profesję pasażerów pontiaka możemy być pewni, że do płukania gardeł nie używali bynajmniej
wody mineralnej, lecz napojów, których konsumpcja jest surowo zakazana wszystkim kierowcom
pojazdów mechanicznych. Ponieważ płukanie „Jasiem Wędrowniczkiem” nie dało rezultatu, dobrana
czwórka przystąpiła z kolei do płukania gardzieli „Białym Koniem”. W trakcie tych leczniczych
zabiegów lunął gwałtowny deszcz i trzeba było zacząć kurację od początku. Przy akompaniamencie
gęsto bijących piorunów piraci spożyli wytworny obiad, zakończony poziomkami ze śmietaną.
Bezpośrednio po burzy czarny pontiak ruszył w dalszą drogę.
Pełen fantazji Pietruszka wyobraził sobie, że jest oto na mostku pirackiego statku, ciskanego przez
potężny sztorm o sile 2 stopni Beauforta! Jako doświadczony żeglarz, doszedł do przekonania, że
jedynym sposobem na uniknięcie katastrofy będzie przeczekanie sztormu w jakiejś spokojnej zatoczce.
Toteż niewiele myśląc (bo myślenie sprawiało mu teraz dużą trudność), zjechał z asfaltowej szosy na
boczną drogę, wiodącą do wymarzonego azylu. Ta śmiała decyzja spotkała się z entuzjastyczną
aprobatą „bratanków”, którzy podobnie jak szef wyobrazili sobie, że są na pokładzie „Gwiazdy
Barpiwonii”. Kręta i wąska droga wiodła przez las, brzegami głośno szumiącego potoku. Samochód
tańczył na śliskiej nawierzchni, podskakiwał na wybojach i niebezpiecznie ocierał się o żelazne bariery
licznych mostków. W pewnej chwili Pietruszka dostrzegł z lewej strony silny błysk światła. W
normalnych warunkach zrozumiałby, że jest to odbicie promieni słonecznych w oknie małego
drewnianego domku, stojącego na zboczu wzgórza. Teraz jednak uznał, że jest to światło latarni
morskiej na Przylądku Samotnego Kościotrupa, stanowiącym południowy cypel Barpiwonii. Ryknął
więc głośno: „Ster na lewą burtę”, i skręcił kierownicę o 90 stopni. Efekt był piorunujący! Samochód
zarył nosem w skarpę, a pasażerowie zbili się nagle w trudny do rozplatania kłąb. Gwałtowny wstrząs
otrzeźwił ich do tego stopnia, że po wydobyciu się z samochodu stwierdzili, iż znajdują się w pobliżu
pięknego domku, otoczonego pełnym kwiatów ogródkiem.
- Przydałoby się nam coś takiego - powiedział Sally, rozcierając sobie guz na czole.
Joe spojrzał we wskazanym kierunku. Rzekoma latarnia morska stała w odległości kilkunastu metrów
od drogi i robiła wrażenie domku, przeznaczonego na miłe spędzenie wakacji. W pobliżu nie było
widać żadnych innych zabudowań.
- Owszem - przyznał. - Możemy go kupić.
- Nie wiadomo, czy jest do sprzedania - rzekł milczący dotychczas Billy.
- Cena nie gra roli - mruknął szef. - Przecież muszę przyjąć tych łapserdaków w porządnym miejscu.
(Nie musimy chyba wyjaśniać, kogo miał na myśli, mówiąc o łapserdakach. Wiadomo przecież, że dla
Joego łapserdakiem był każdy człowiek nie mający tylu co on pieniędzy...).
Wydobywszy samochód na drogę, co zajęło im prawie pół godziny, czterej panowie ruszyli w
kierunku domku. Na drewnianej bramie prowadzącej do ogródka widniał napis:

RANCHO TEXAS

Joe obciągnął na sobie wdzianko i energicznie pchnął furtkę. Na powitanie gości wyszedł z domu
mężczyzna w średnim wieku.
- Czego sobie panowie życzą? - zapytał.
- Chcę kupić ten domek - rzekł Pietruszka bez żadnych wstępów.
- To się wspaniale składa! - krzyknął gospodarz.
- To jest domek składany?
- Ależ nie! Mówię, że się dobrze składa, bo ja go chcę właśnie sprzedać. Ale proszę do środka, nie
będziemy przecież rozmawiać na dworze. Napijemy się kawy...
- O tak, kawa bardzo się przyda - rzekł Pietruszka. Gospodarz wyglądał na uszczęśliwionego.
- To się nazywa mieć szczęście! Nie myślałem, że tak szybko znajdę kupca. Dziś wieczorem wracamy
do miasta, a na przyszły rok chcemy spędzić wakacje nad morzem. Bo ja tu jestem z żoną i dziećmi.
Nie sądzę, żeby szczegóły transakcji mogły interesować Czytelników dysponujących środkami
pozwalającymi na zakup porcji lodów lub gumy do żucia. Dość, że po upływie kwadransa „Rancho
Texas” przeszło wraz z umeblowaniem do rąk Pietruszki, w zamian za grubą paczkę dolarów,
stanowiących do niedawna własność mr Johna Samuela Rollmopsa. Obydwie strony były bardzo
zadowolone, Najmniej entuzjazmu wykazały dzieci gospodarza - Darek i Mariola - dla których rancho
było wymarzonym miejscem zabaw w Indian i ludożerców.
Po upływie godziny dotychczasowi właściciele domu odjechali swym fiatem do dalekiego miasta. Mr
Joe Pietruszka zasiadł w fotelu przed telewizorem, aby obejrzeć „Kobrę”, pt. „Ofiara grzechotnika”, i w
spokoju wypalić wonne hawańskie cygaro.
A Killy zasiadł za kierownicą pontiaka z poleceniem jak najszybszego odszukania Czterech
Zwariowanych Rowerzystów i sprowadzenia ich do „Rancho Texas”.
Nie było to trudne zadanie. Swego czasu, udając zamiatacza ulicy przed Smoczą Jamą, Killy umieścił
pod siodełkiem roweru Smoka miniaturowy nadajnik, pracujący na ściśle określonej fali. Aparacik
działał bez zarzutu, dzięki czemu gangsterzy byli poinformowani o każdorazowym miejscu pobytu
Smoka i jego przyjaciół. Akcja rozwijała się planowo i miała wszelkie widoki powodzenia.
Wydostawszy się na asfaltową szosę Killy dodał gazu, nie zważając na to, iż po wypadku samochód
miał tylko jeden reflektor i połowę przedniego zderzaka. Sygnały nadajnika wskazywały, iż Smok
znajduje się w odległości zaledwie kilkunastu kilometrów. Spotkanie z nim mogło więc nastąpić w
bardzo krótkim czasie.

Rozdział XXI - PRZYJEMNY BIWAK

Nawet najmilsza kąpiel musi mieć swój koniec pomyślał profesor i pomaszerował na brzeg, aby lec na
kocu i osuszyć się w promieniach słońca. W ślad za nim pośpieszyła reszta towarzystwa. Najdłużej
moczył się Bartolini, nucąc pod nosem włoską piosenkę „Wróć do Sorrento”. Ale i on w końcu dostał
gęsiej skórki, co skłoniło go do opuszczenia rzeki.
Ciepło oraz przyjemne bulgotanie wody szybko uśpiły czwórkę przyjaciół. Bartoliniemu przyśniła się
córeczka Nasturcja. Bawiła się wielką, kolorową piłką na łące pełnej kwitnących maków. Zdawało mu
się, że wystarczy wyciągnąć rękę, aby pogłaskać dziewczynkę po ciemnych i krętych włosach, ale gdy
tylko spróbował to uczynić, Nasturcja lekko odbiła się od ziemi i wskoczyła na obłoczek, sunący
spokojnie po błękitnym niebie. Spróbował uczynić to samo, ale widocznie podskoczył zbyt mocno i
wylądował na drugiej chmurce, która niesiona przeciwnym wiatrem oddalała się coraz bardziej od
obłoku z Nasturcją. Daremnie wyciągał swe krótkie i pulchne ręce, odległość między nimi rosła z
każdą chwilą. Zrobiło mu się tak smutno, że usiadł na skraju chmury i zapłakał. To go obudziło.
Spojrzał na zegarek i zorientował się, że jest już piąta po południu.
- Wstawajcie! - zawołał do przyjaciół. - Czas jechać dalej. Musimy przecież znaleźć miejsce na biwak.
Smok usiadł i przetarł zaspane oczy.
- Otwieram naradę produkcyjną - rzekł po chwili, gdy już całkiem oprzytomniał. - Jako ludzie
nowocześni musimy działać planowo w myśl zasad naukowej organizacji pracy. Proponuję

następujący porządek dzienny: referat zasadniczy na temat warunków koniecznych do założenia
pierwszorzędnego biwaku.
- Potem dyskusja - dodał profesor, wpadając w żartobliwy ton Smoka.
- I wolne wnioski - uzupełnił książę. - Zebranie bez wolnych wniosków nic nie jest warte.
- Oczywiście - zgodził się Smok.
- Kto wygłosi referat? - zapytał kucharz.
- Ja - odparł Smok. - Ogromnie lubię wygłaszać referaty. A więc do roboty. Udzielam głosu samemu
sobie. Czy są jakieś sprzeciwy?
Sprzeciwów nie było, wobec czego Smok przystąpił do referowania sprawy.
- Przede wszystkim musimy się ulokować z dala od szosy. Nie lubię spać, gdy samochody jeżdżą mi
po głowie.
- Brawo - krzyknął Bartolini.
Smok spojrzał na niego surowo.
- Proszę nie przerywać. Po drugie: w pobliżu musi być źródełko, żeby można było ugotować zupę i
herbatę. Po trzecie: gałęzie na ognisko. Po czwarte... Hm, czy nie wiecie, co ma być po czwarte?
- Strumyk, który ukołysze nas do snu.
- Zgoda. Strumyk musi być koniecznie. Bez tego ani rusz. Skończyłem. Otwieram dyskusję nad
referatem.
Książę wyciągnął dwa palce:
- Po tak wszechstronnym i wyczerpującym referacie stawiam wniosek o dokonanie wizji lokalnej.
Siadajmy na rowery i jedźmy szukać idealnego miejsca pod obóz.
Wniosek przyjęto większością głosów, przy jednym wstrzymującym się. Był nim Gąbka, który tak się
zapatrzył na kroczącego za rzeką bociana, że zapomniał o naradzie.
Nikogo to nie zdziwiło. Baltazar zawsze był zdania, że „kle-kle” najzwyklejszego boćka jest znacznie
ciekawsze od „ple-ple” wielu ludzkich narad.
Wyjechali więc na szosę, aby zgodnie z podjętą uchwałą wyszukać Idealne Miejsce na Biwak.
Zasługa odkrycia go przypadła w udziale Smokowi, który nadal jechał na czele grupy. Wkrótce
spostrzegł on wylot małej dolinki, utworzonej przez strumyk wpadający do rzeki. Brzegiem strumyka
wiodła wąska ścieżka, ginąca za skalnym urwiskiem.
- Jedziemy w tę dolinkę - zawołał. - Byle dalej od szosy.
Tuż za urwiskiem ścieżka skręcała w prawo i wyprowadzała na niewielką polankę usianą krzakami
jałowca. Było tu niezwykle zacisznie i spokojnie.
- A gdzie źródełko? - zapytał zawiedziony profesor.
- Trudno, mój drogi - odparł Smok. - Będziemy gotować na wodzie ze strumyka. Jest przecież
cudownie czysta, bo leci prosto z lasu. A spanie będzie na sto dwa!
W niedługim czasie na polanie stanęły dwa żółte namioty, a przed nimi wyrósł potężny stos gałęzi.
Bartolini wydobył z plecaka zapasy żywności, a książę zabrał się do ostrzenia patyków, na których
miano piec kiełbasę. Smok nadmuchał materace, co było dla niego drobnostką, po czym syty chwały
usiadł na pniu i zapalił fajeczkę.
A profesor, zaopatrzony w mały reporterski magnetofon, wybrał się na spacer w górę strumienia,
zapowiadając powrót za pół godziny. Gdy nie wrócił w oznaczonym terminie, pośpieszył za nim
książę Krak, który wiedział, że Baltazar traci na spacerze poczucie czasu i przestaje spoglądać na
zegarek.
Przecisnąwszy się przez zarośla łopianów, przypominających uszy słoni, książę znalazł się nad
brzegiem strumienia. Nisko wiszące słońce, przesiane przez gałęzie drzew, oświetliło mu niezwykły
widok. Oto Baltazar Gąbka, tkwiąc w wodzie po kolana, pochylał się nad głazami, przez które
przelewały się spienione fale. Na szyi profesora wisiał magnetofon, a w ręce błyskał krążek mikrofonu.
Nie ulegało wątpliwości, że uczony nagrywa szum potoku.
Po chwili Baltazar wyprostował się i wrócił na brzeg. Gdy spostrzegł księcia, uśmiechnął się z lekkim
zażenowaniem, jakby przyłapany na gorącym uczynku.
- W Zagórzu nagrałem pianie koguta - rzekł do przyjaciela. - Mam też gdakanie kwoki i gęganie gęsi.
Brakowało mi szumu wody.
- O ile sobie przypominam, masz też kasetę z kumkaniem żab.

Baltazar ostrożnie włożył magnetofon do torby.
- Nie tylko - pochwalił się. - Pewnego dnia w maju wyszedłem na wieczorny spacer w okolicę mojego
osiedla. Zachował się tam mały lasek, rosnący na starym forcie. I wyobraź sobie, że udało mi się nagrać
śpiew słowika! Gdy połączę te wszystkie taśmy, będziemy mieć miłą muzykę na jesienne i zimowe
wieczory.
- Musisz jeszcze nagrać owcze dzwoneczki - zaproponował książę. - A także szczekanie psów
pasterskich i beczenie baranów.
- Oczywiście. Zmontuję z tego symfonię pt. „Głosy wsi polskiej”.
- Nie zapomnij jednak o pykaniu traktorów i buczeniu młockarni - dodał Krak - bo to także są głosy
wsi polskiej. Za naszych czasów mógłbyś nagrać skrzypienie studziennych żurawi, ale obawiam się, że
dziś mielibyśmy z tym duży kłopot.
- Są jeszcze gdzieniegdzie - odparł profesor. - Ale już bardzo rzadko.
Obaj przyjaciele usiedli nad urwiskiem w blasku odbitego od wody słońca. Lekki wietrzyk przyniósł z
łąk zapach wyschniętego siana.
- To by nie było takie trudne-rzekł nagle Gąbka do siebie.
Krak spojrzał na niego ze zdziwieniem:
- O czym mówisz?
- O baltazaronie - wyjaśnił profesor. - Wiesz przecież, że baltazaron dodany do benzyny zupełnie
usuwa szkodliwe działanie spalin.
- O tym wie już każde dziecko w Polsce.
- Przyszło mi teraz na myśl, że do tej mieszanki można by dodać trochę zapachu siana. Czy
wyobrażasz sobie, jak przyjemnie zrobiłoby się na ulicach miast?
Książę zerwał liść mięty, roztarł go na dłoni i powąchał.
- Można by też dodać olejku miętowego...
- A może jeszcze różanego? - zaśmiał się Gąbka - niestety taka mieszanka byłaby za droga, a stacje
benzynowe zamieniłyby się w perfumerie.
- Wracajmy - rzekł książę. - Czuję dym. Bartolini pichci już kolację.
Wieczorem spoza krawędzi wzgórza wypłynął księżyc i posrebrzył wody strumienia, rozłożyste
gałęzie świerków, zwilżone rosą kamienie oraz strzeliste krzaki jałowców.
Bartolini dorzucił chrustu do ogniska, a Smok począł przebierać palcami po strunach gitary. Po chwili
z jego ust popłynęły słowa piosenki, którą lubił nucić w dawnych czasach, siedząc na ławce przed
Jamą.

Znam psa, który chce być skowronkiem,
znam kota, co się chce zamienić w biedronkę,
znam wronę, która chce być świnką,
i chłopczyka, który chce zostać dziewczynką.

Znam Kasię, która chce być Krysią,
znam Hankę, która chce być Wisią,
znam Zbyszka, który pragnie być Władkiem,
nawet wnuka, który chce być swym dziadkiem.

Lecz ja smokiem chcę zostać na zawsze,
życie smoka jest dla mnie najciekawsze.
Chcę mieć ogon swój własny,
pod Wawelem kąt ciasny
chcę, by łuski me lśniły jak złoto, brylanty,
chcę w Wiśle wciąż pływać,
ładne kwiatki z łąk zrywać,
a wieczorem na spacer iść sobie
przez Planty...

Gdy przebrzmiały ostatnie słowa piosenki, do uszu siedzącej przy ogniu gromadki doleciał okrzyk:
- Wonderfull! Wspaniałe! Nie wiedziałem, że pan Smok tak fajno śpiewać.
Słowa te wyszły z ust mężczyzny w czarnym, szerokoskrzydłym kapeluszu. Niespodziewany
przybysz stanął w kręgu światła rzucanego przez ognisko i wtedy poznali w nim jednego z bratanków
Pietruszki.
- Co pan tu robi? - zapytał książę.
- Długo was szukać i na szczęście znaleźć - odparł mężczyzna w czarnym kapeluszu. - Kochany
wujaszek zapraszać Iwas do „Rancho Texas”. On już kupić ekstra bungalow z garaż i telewizor i
czekać na mister Smok and company.
- Niech pan siada - powiedział profesor.
- Dziękuję. Ja stać, żeby nie poplamić spodnie. To bardzo blisko, piętnaście kilometrów. Naprzód
będzie zajazd „Pod Rumcajsem”, potem droga w lewo aż do sam „Rancho Texas”.
- Proszę powiedzieć drogiemu wujaszkowi - rzekł Smok - że bardzo dziękujemy za zaproszenie, ale
przyjedziemy dopiero jutro przed południem. Dziś tu będziemy spać.
- Jak chcecie - odparł przybysz niezbyt grzecznym tonem. - Ale czy wy się nie boicie wilki?
Na te słowa Bartolini podskoczył jak oparzony:
- Mamma mia! Bać się wilków, kiedy jest z nami Smok Wawelski? Pan chyba żartuje.
- Dobra, dobra - rzekł bratanek Pietruszki. - To ja wrócić do „Rancho Texas” i powiedzieć wujaszkowi,
że jutro wy tam być. Dobranoc.
- Dobranoc, dobranoc. I niech pan sam uważa na wilki...
- Ja mieć broń, to się nie bać wilki. Good-bye! Gdy wysłannik milionera zniknął za krawędzią skały,
Smok odłożył gitarę i przeciągnął się, aż mu chrupnęło w stawach.
- Bardzo chciałbym wiedzieć, w jaki sposób ten facet trafił do nas. Przecież to spory kawałek od szosy.
- Może zauważył ognisko?
- Wątpię. Jesteśmy za pagórkiem i z drogi nas nie widać. Ciągle mi się zdaje, że już go kiedyś
widziałem.
- Widziałeś go dziś rano - rzekł książę.
- Nie, to nie to... Chodzi o głos i sposób mówienia. Wszystko razem jest bardzo dziwne. Jutro muszę się
mu dokładnie przyjrzeć.
Z tymi słowy wczołgał się do namiotu.
- Ja już śpię i wam radzę zrobić to samo.

Rozdział XXII - CO BYŁO POD SIODEŁKIEM...

O wschodzie słońca Smok obudził się ł delikatnie opuścił namiot, aby nie potrącić śpiącego jeszcze
Kraka.
Tuż przy ziemi leżała mgła, ale zaróżowione wierzchołki drzew rysowały się na tle czystego nieba. W
porannej ciszy słychać było wyraźnie bulgotanie wody w strumieniu. Z daleka doleciał sygnał
parowozu, a po chwili stukot kół pociągu jadącego za lasem.
Zgodnie ze swym zwyczajem Smok wykonał codzienną porcję ćwiczeń gimnastycznych, a następnie
wykąpał się w potoku. Włożywszy na siebie dres, powędrował z biegiem strumienia i po kilku
minutach dotarł do szosy.
- Tak - powiedział do siebie. - Ten podejrzany bratanek nie mógł stąd widzieć naszych namiotów ani
ogniska. W takim razie skąd wiedział, jak do nas trafić? Oto jest pytanie!
Rzeźwe powietrze pachniało mgłą, wilgotną trawą, mchem. Na gałązkach krzewów srebrzyły się
pajęcze nitki. W olszynowym zagajniku skrzeczała sroka. Korzystając z tego, że szosa była pusta, Smok
przebiegł truchcikiem kilkaset metrów. Zadowolony, że nadal jest w doskonałej formie, wrócił do
obozu i zabrał się do czyszczenia roweru przy pomocy suchej i miękkiej szmatki. Aby ułatwić sobie
pracę, postawił rower kołami do góry i wtedy ujrzał coś, czego się zupełnie nie spodziewał. Oto pod
siodełkiem znajdowało się jakieś maleńkie pudełeczko, przymocowane dwoma skrzyżowanymi
paskami przylepca.
Ki diabli? - pomyślał. - Przecież ja tego tu nie umieściłem...
Oderwał przylepiec i stwierdził, że pudełeczko jest zrobione ze sztucznego tworzywa. Niewiele myśląc

zmiażdżył je w swych potężnych zębach.
Wewnątrz znajdowała się płytka z laminatu, pokryta dziwnym deseniem różnobarwnych,
przecinających się linii, miniaturowe cewki i wałeczki oraz maleńki krążek, przypominający pastylkę
jakiegoś lekarstwa. Smok obejrzał to wszystko, a nawet powąchał i przyłożył do ucha.
- Hm - mruknął. - Nie powiem, żebym był mądrzejszy niż na początku. Wiem tylko jedno, że to coś nie
należy do normalnego wyposażenia roweru.
Schował aparacik do kieszeni i postanowił obudzić przyjaciół.
Co cztery głowy, to nie jedna, choćby taka duża jak moja - pomyślał nie bez słuszności.
Wypełzali z namiotów, przecierając sklejone, snem oczy.
- Mamy dziś 22 sierpnia, imieniny Cezarego i Tymoteusza - mówił żartobliwie Gąbka, na
podobieństwo radiowego spikera. - Pogoda zapowiada się piękna, Polska znajduje się w zasięgu wyżu
znad Skandynawii...
- Nie wygłupiaj się - rzekł Smok - tylko patrz, co znalazłem pod siodełkiem roweru.
- Co to?
- Ja też chciałbym wiedzieć.
Profesor założył na nos okulary i obejrzał zdemolowany nieco aparacik. Po chwili podniósł wzrok na
Smoka.
- Czy pamiętasz ten film w telewizji o gangsterach? To było jakieś trzy tygodnie przed wyjazdem na
wyprawę. Gangsterzy obrabowali bank i chcieli prysnąć za granicę.
- Do czego zmierzasz?
- Coś mi świta w łepetynie, więc pozwól, że skończę, bo jak ucieknie, to żegnaj, Karolu... Tam był taki
detektyw, któremu udało się zdobyć zaufanie bandytów. Uważali go za swojego.
- Nadal nic nie rozumiem.
- Czekaj, czekaj. I ten facet założył pod zderzakiem samochodu szefa miniaturowy nadajnik radiowy.
Gnali do granicy po górskich drogach, a za nimi policja... A skąd policja wiedziała, gdzie ich szukać?
- Już nic nie musisz mówić! - ryknął Smok, dla którego nagle wszystko stało się jasne i zrozumiałe. -
Teraz już wiem, dlaczego ta cholerna Pietruszka dogoniła nas na szosie i w jaki sposób ów bratanek
trafił wczoraj do naszego obozu. O, łajdaki!
Zgrzytnął zębami, aż po obecnych przeszedł dreszcz, i odebrał aparat z rąk Gąbki.
- Sprawa jest poważna - powiedział książę. - Jesteśmy przez nich śledzeni. Tylko nie wiem, w jakim
celu.
- To się wkrótce okaże - rzekł Smok zdecydowanym tonem. - Zaraz po śniadaniu jedziemy do tego
„Rancho Texas” czy jak mu tam. I nich mnie drzwi ścisną, jeżeli do wieczora pan Pietruszka nie
znajdzie się w kryminale!
- Razem ze swymi bratankami - dodał Bartolini. - Czuję, że będzie niesamowita draka, ale mogę się
założyć o tabliczkę czekolady, że zrobimy ich na szaro. Mamma mia!
- Oni są uzbrojeni - zauważył rzeczowo książę.
- My też! - krzyknął kucharz i wywinął młynka swą rożnoszpadą. - Przydała się w walce z Wirem-
Siąpawicą, to przyda się i teraz w walce z panem Pietruszką!
W godzinę po wyjechaniu na szosę ujrzeli gospodę „Pod Rumcajsem”. Na parkingu stało kilka
samochodów, a z komina budynku unosiło się błękitne pasemko dymu.
- Wkrótce powinna być droga w lewo - rzekł książę. - Musimy uważać, żeby jej nie minąć.
Po przejechaniu dwóch kilometrów spostrzegli drogowskaz z napisem „Rancho Texas”.
- Skręcamy - zawołał Smok. - Wprowadzam stan ostrego pogotowia! Znajdujemy się na terytorium
wroga!

* * *
Killy przyłożył odbiornik do ucha. Usłyszał szereg wysokich, szybko powtarzających się sygnałów: pi,
pi, pi, pi...
- Już zjechali z szosy.
Sally bez słowa odbezpieczył pistolet i schował go do kieszeni. Billy uczynił to samo. Następnie
obydwaj włożyli do ust nowe kawałki gumy do żucia.
Joe Pietruszka rozparł się wygodnie w fotelu.

- Jest teraz dziesiąta godzina. Wkrótce powinni być na miejscu. Zanim się rozgoszczą i odpoczną,
będzie południe. Potem zawiozę ich na obiad do gospody „Pod Rumcajsem”. Popołudnie przeznaczam
na spacer i ewentualną drzemkę. Decydującą rozmowę ze Smokiem wyznaczam na godzinę
dwudziestą. Zegarki sprawdzone?
- Tak jest, szefie.
- Dobrze. Teraz musicie zniknąć. Powiem, że poszliście na grzyby. Koszyki macie?
- Tak jest, szefie.
- W porządku. O dwudziestej musicie być w oznaczonym miejscu. Gdy załatwię Smoka, nadam wam
sygnał „Biedroneczki są w kropeczki”. Co wtedy macie zrobić?
- Postarać się o ciężarówkę i jak najszybciej przyjeżdżać. Ale chwileczkę, szefie, co zrobimy z resztą
towarzystwa?
Pietruszka pogardliwie wydął wargi.
- I ty się mnie o to pytasz? Gdy im zagrożę zabiciem Smoka, zgodzą się na wszystko, czego od nich
zażądam. Te głuptaki poszłyby za nim nawet w ogień. Zapakujemy bractwo do ciężarówki i pryskamy
za granicę. Ja pojadę przodem i przekupię celników. Zrozumiano?
- Tak jest, szefie.
- A więc spływajcie - rzekł Joe i władczym ruchem ręki wskazał im drzwi.
Po chwili trzech ponurych drabów w szerokoskrzydłych kapeluszach zniknęło między drzewami
pobliskiego lasu. Pietruszka zapalił cygaro i założył nogę na nogę.
Pół godziny relaksu dobrze mi zrobi - pomyślał i przysunął do siebie kieliszek napełniony francuskim
koniakiem, pochodzącym, rzecz jasna, z zapasów mr Johna Samuela Rollmopsa.
Na stole, w kryształowym flakonie, pysznił się bukiet jesiennych astrów.
To powinno wywrzeć dobre wrażenie - pomyślał, przypominając sobie ładny ogródek przed Smoczą
Jamą. - Słowianie są sentymentalni, a Smok jest przecież czystej krwi Słowianinem.
Goście przybyli w przewidywanym czasie. Na dźwięk rowerowych dzwonków Joe zerwał się z
miejsca i stanął na drewnianym ganeczku.
- Witajcie, kochani - zawołał wylewnie. - Proszę do środka. Czym chata bogata, tym rada.
- Że bogata, to widać-szepnął Smok do siebie. - Ale kto będzie rad, to się jeszcze okaże.

* * *
Trójka rzezimieszków maszerowała przez las, jeżeli nieustanne potykanie się o korzenie drzew można
nazwać marszem. Killy narzekał na ciasne lakierki, a Sally przeklinał na głos kapelusz, który zrywany
gałęziami drzew wciąż spadał mu z głowy.
- Strasznie dziki ten kraj - mruczał Billy. - Któż to widział, żeby leśne ścieżki nie były asfaltowane! Ani
jednej lampy, ani ławeczki, żeby można było odsapnąć.
- Dotychczas myślałem, że nogi są po to, żeby naciskać pedał gazu - stęknął Sally - a nie po to, żeby
łazić po takich bezdrożach.
- Szef nie płaci nam za myślenie, tylko za posłuszeństwo - pouczał go Killy. - Ile razy muszę ci o tym
przypominać?
Od czasu do czasu schylali się, aby zerwać kilka grzybów, o których oczywiście nie mieli żadnego
pojęcia. Najłatwiej było o muchomory, toteż wkrótce nazbierali ich tyle, że mogliby wytruć wszystkie
muchy w promieniu stu kilometrów. Chodziło im o to, aby w razie spotkania z jakimś gajowym lub
leśnikiem wyglądać na spokojnych letników, bawiących się niewinnym grzybobraniem.
Konieczność wielogodzinnego pętania się po lesie wprowadziła ich w tak zły humor, że co chwila
rozpoczynali kłótnie o byle głupstwo. Każdy z nich marzył w skrytości ducha, aby jak najszybciej
zasiąść wokół suto zastawionego stołu i przy butelce rumu wspominać dawne dobre czasy.
Szefowi to dobrze - rozmyślał Killy, sprawdzając kurs przy pomocy kompasu. - Siedzi sobie w
gospodzie „Pod Rumcajsem” i omawia interes z tymi dziwakarni, a ty, człowieku, włócz się po
wertepach i ślizgaj po błocie. Ech, życie, życie... Cała nadzieja w tym, że ten głupi Smok zbaranieje do
reszty, kiedy szef zadzwoni mu przed uchem kieską pełną złota.
- Gdybym ja był na miejscu szefa - rzekł w pewnej chwili Sally - tobym się nie bawił w żadną
dyplomację, tylko stuknąłbym Smoka młotkiem w łeb i do worka!
- Pewnie że tak byłoby najlepiej - przyznał Billy. Wydostawszy się wreszcie z lasu w okolicę asfaltowej

szosy, trójka „bratanków” legła w cieniu krzaków, aby rozprostować utrudzone marszem kości.
Miejsce idealnie nadawało się do urządzenia zasadzki. Droga wiodła ostrymi zakosami do góry, a w
pobliżu nie było żadnych zabudowań.
- Do wieczora mnóstwo czasu - rzekł Killy. - Możemy sobie uciąć drzemkę.
To mówiąc nastawił budzik na godzinę 19.30 i nakrywszy twarz kapeluszem, zamknął oczy. Sally i
Billy uczynili to samo.

* * *
Mimo usilnych starań nie udało się Pietruszce namówić swoich gości do zamieszkania w „Rancho
Texas”. Nocleg pod namiotami tak im zasmakował, że postanowili rozbić obóz w pobliżu domku
milionera.
- Mam kolorowy telewizor - kusił ich Pietruszka. - Możemy sobie obejrzeć festiwal w Sopocie.
- Jeszcze czego - oburzył się Gąbka. - Wolę słuchać koncertu świerszczy.
- Oddaję wam do dyspozycji swoją łazienkę...
- To jest niezły pomysł - zgodził się Smok. - Chętnie wykąpię się w ciepłej wodzie. Ale spać będę w
namiocie.
- A gdzie są bratankowie? - zapytał książę.
- Poszli na grzyby - wyjaśnił Joe. - Jeżeli przyniosą, możemy je usmażyć. Nie macie pojęcia, jak ja lubię
grzyby. Co najmniej tak samo jak was.
- Z tą tylko różnicą - uśmiechnął się Gąbka - że my jesteśmy niejadalni.
Milioner wyglądał na zachwyconego.
- Wonderfull! Profesorze, jest pan najdowcipniejszym człowiekiem pod słońcem. Czuję, że razem
potrafimy zawojować cały świat.
- Naprzód należałoby go zapytać, czy chce być przez nas zawojowany - rzekł profesor. - Co do mnie,
mam pewne wątpliwości w tym względzie.
- Postaram się je rozproszyć - zakończył rozmowę Pietruszka. - Zapraszam więc do siebie na godzinę
dwudziestą. Spędzimy uroczy wieczór. Od dawna marzyłem o tej chwili. Moi bratankowie będą
zachwyceni. Aha, i jeszcze jedno, nie musicie przebierać się w wieczorowe stroje.
- To dobrze - rzekł Smok - bo nasze garnitury oddaliśmy do chemicznej pralni...

Rozdział XXIII - DECYDUJĄCA ROZMOWA

Bartłomiej powiesił kociołek z wodą nad ogniskiem i usiadł na kamieniu dzierżąc w ręce najnowszy
numer „Płomyczka”, kupiony jeszcze przedwczoraj w Sanoku.
Wzrok kucharza padł na stronę z rozrywkami umysłowymi.
Doskonale - pomyślał - nigdy nie należy pomijać sposobności do wyćwiczenia swego umysłu. Przez
ten czas woda się zagotuje i będzie można zrobić herbatę.
Smok, Gąbka i Krak rozłożyli się obok na kocach.
- Jak myślicie - zapytał kucharz - kto to może być: „legendarny założyciel Krakowa”?
- Oczywiście że Krak - rzekł profesor.
- Z tym zastrzeżeniem - uzupełnił książę - że wcale nie jestem osobistością legendarną.
- Ale do tej pory uchodziłeś za postać z legendy. Po prostu nie wszyscy ludzie oswoili się jeszcze z
prawdą. Co tam jest dalej?
- Miasto Rzym po łacinie - przeczytał Bartłomiej. - Z tym będzie kłopot, bo nie znam łaciny.
- Ale ja znam - powiedział książę. - Napisz ROMA.
- Już piszę! Kochani, cóż bym zrobił bez was? A teraz następny punkt: część ciała na cztery litery.
- OKO - ryknął Smok, bardzo z siebie zadowolony.
- Zwariowałeś? Oko ma tylko trzy litery.
- Racja - zawstydził się Smok. - To może NOGA? Są cztery litery.
- Nic z tego - zmartwił się kucharz. - To słowo musi się zaczynać na literę K.
Zapanowało milczenie, które po chwili przerwał odgłos silnego klapnięcia. To Smok uderzył się w
kark, spędzając z niego końską muchę.
- Pisz KARK - zawołał do Bartłomieja. - Zaczyna się na K i ma cztery litery. Ale teraz ja dam ci

zagadkę. Co to jest: zaczyna się na literę „w”, ma też cztery litery, kipi i zalewa nam ognisko?
- WODA - ryknął kucharz, zerwał się z miejsca i odstawił kociołek na bok.
- Zaraz będzie podwieczorek - powiedział i w pośpiechu wsypał do wrzątku całą paczkę herbaty.
- Człowieku! - krzyknął Smok. - Po tak mocnej herbacie nie zmrużymy oka tej nocy!
Były to prorocze słowa, ale oczywiście nikt z obecnych nie miał o tym najmniejszego pojęcia...
- W czyim plecaku jest cukier?
- Chyba w mdim - rzekł Gąbka. - Zaraz sprawdzę. Wydobywszy z głębi plecaka puszkę z cukrem,
profesor nagle pobladł i trzymając ją w ręce, wyjąkał:
- A gdzie mój magnetofon?
Smok przerwał krajanie chleba.
- W twoim plecaku.
- Nie ma go!
- Mamma mia! - zawołał Bartolini. - Zobacz dokładnie.
- Nie ma go, nie ma - powtarzał Gąbka z rozpaczą. - Musiał zostać na ostatnim biwaku.
- Wczoraj wieczorem nagrywałeś szum strumienia - rzekł Krak. - Pamiętam, że przyniosłeś
magnetofon do obozu.
- Tak, przecież potem nagrałem jeszcze piosenkę Smoka. Sprawdźcie swoje plecaki.
Po chwili na kocu znalazła się cała zawartość plecaków. Magnetofonu jednak nie było.
- Wracamy po niego - zdecydował książę. - Jestem przekonany, że nikogo tam nie było po nas.
- Pojadę z wami - postanowił kucharz, któremu widok twarzy Baltazara omal nie wycisnął łez z oczu. -
A może Smok chce jechać?
- Wolałbym tu zostać i zastanowić się spokojnie nad wieczorną rozmową z Pietruszką. Tylko wróćcie
na czas.
- Bez plecaków pojedziemy szybko.
- Co za dureń ze mnie - rozpaczał profesor. - Jak można być tak roztargnionym!
- Wielcy uczeni często bywali roztargnieni - pocieszył go książę. - Czytałem, że jakiś znakomity
wynalazca ugotował na miękko swój zegarek, patrząc na trzymane w ręce jajko... No to jedziemy!
- Szerokiej drogi! - krzyknął za nimi Smok.
Po odjeździe przyjaciół usiadł na miejcu Bartoliniego i zadumał się.
Ciekaw jestem - pomyślał - jaką minę zrobi mister Pietruszka, gdy pokażę mu pudełeczko.
Przypuszczam, że nie będzie to mina zbyt mądra...

* * *
Podczas gdy „zbzikowani rowerzyści” rozbijali swe namioty na pobliskiej łące, Pietruszka, ukryty za
firanką, obserwował ich przez lornetkę. Doświadczonym okiem gangstera pierwszej klasy oceniał
atletyczną sylwetkę Smoka, obliczając w myśli dawkę obezwładniającego środka, który trzeba będzie
mu zaaplikować w wypadku odmowy współpracy.
Wyjazd Kraka, Gąbki i Bartoliniego niezmiernie go ucieszył.
Oto woda na mój młyn - pomyślał radośnie. - Teraz albo nigdy!
Opuścił swój punkt obserwacyjny i powędrował do Smoka.
- Może wpadniesz do mnie - zaproponował, starając się nadać swemu głosowi jak najzwyklejsze
brzmienie.
- Chętnie. Ale muszę pilnować obozu.
- Nic mu nie grozi. Widać go dobrze z domu. A dokąd to pojechali twoi przyjaciele?
- Po magnetofon. Baltazar zostawił go na poprzednim biwaku.
- No to chodźmy...
Zaprosił swego gościa do zajęcia miejsca w wygodnym fotelu, sam zaś poszedł do kuchni po koktajl.
Smok z przyjemnością spojrzał na bukiet astrów.
Może oceniam go niesprawiedliwie. - pomyślał o gospodarzu - Człowiek, który lubi kwiaty, nie może
być łotrem.
Joe wniósł szklanki z brunatnym napojem, w którym pływały kostki lodu.
- Piję na twoje zdrowie - powiedział. - I na zdrowie twoich kumpli. Szkoda że nie jesteście
Barpiwończykarni.

- Dlaczego?
- Barpiwonia byłaby dumna z takich obywateli. Ale nic straconego. W każdej chwili możecie nimi
zostać.
- Jakim cudem?
- Nie trzeba cudu. Pojedziecie ze mną do Barpiwonii i ja to załatwię.
- Nie mógłbym żyć w kraju, w którym nie ma Wawelu, Smoczej Jamy i hejnału z wieży Mariackiej -
rzekł Smok i wypił kilka łyków zimnego płynu.
- Urządzę was tak, że do końca życia nie zaznacie żadnych kłopotów.
- Teraz też nie mamy żadnych kłopotów. Joe usiadł naprzeciw Smoka.
- Chyba żartujesz. Mógłbyś zrobić wielką karierę, a tymczasem siedzisz w jakiejś norze i pozwalasz się
oglądać szkolnym wycieczkom.
- Ja bardzo lubię dzieci.
- U mnie będziesz ich mieć do syta, na śniadanie, obiad i kolację!
- Zwariowałeś? Ja dzieci nie jadam. I prószę cię, żebyś nie obrażał Smoczej Jamy. Tu się urodził mój
tata, tata mego taty i tata taty mego taty!
- Pomyśl też o swoich kolegach - ciągnął nie zrażony Pietruszka. - Taki Krak mógłby u mnie zrobić
wielkie pieniądze choćby za samo pokazywanie się na jarmarkach. Przecież to prawdziwy książę, a
takich nie ma już wielu na świecie. Za jedno uściśnięcie swej ręki mógłby brać po pięć zieleńców!
- Powiedzmy, że masz słuszność - rzekł Smok. - Ale musisz przyznać, że Baltazar ma znakomite
warunki do pracy. A Bartolini prowadzi najlepszą restaurację w kraju. Wątpię, żeby chcieli pojechać do
tej jakiejś Barpiwonii.
- Zrobią, co im każesz.
- Nie mogę im nic rozkazywać. To wolni ludzie! Pietruszka pominął tę uwagę milczeniem, gdyż nie
wiedział, co na nią odpowiedzieć. Aby pokryć chwilowe zmieszanie, napełnił znów szklanki.
- Smakuje ci?
- Owszem. Co to?
- Gonokoka-kola - wyjaśnił gospodarz. - Mojej produkcji. Ach, gdybyś ty zechciał ze mną
współpracować!
- To co?
- Zrobilibyśmy z całego świata taki sam raj, jakim jest Barpiwonia! Czy wiesz - mówiąc to przysunął się
z fotelem do Smoka - czy wiesz, że my dwaj moglibyśmy zrobić największy biznes wszystkich czasów?
Całe życie marzyłem, żeby mieć takiego współpracownika - zapalał się coraz bardziej. - Gdybyś ty był
ze mną, nikt nie ośmieliłby się pisnąć, że Joe Pietruszka to zwykły gangster i wyrzutek społeczeństwa.
Wszyscy by się nas bali!
Smok skrzywił się z niesmakiem.
- Chcesz uszczęśliwiać ludzi przy pomocy strachu? To nieładnie.
- Ładnie czy nieładnie, drobiazg. Ale skutecznie. Żebyś wiedział, ile ja zieleńców wydałem na tę
podróż! A Joe Pietruszka nigdy nie marnuje pieniędzy na głupstwa.
Wtedy Smok zrozumiał, że przyszedł czas na mocny cios. Wyjął z kieszeni aparacik znaleziony pod
siodełkiem roweru i zapytał prosto z mostu:
- Nawet na takie?
Zaskoczony Pietruszka na chwilę zaniemówił. Ale natychmiast odzyskał tupet i roześmiał się:
- Ach, o tym mówisz? To niewinna zabawka... Po prostu nie chciałem tracić czasu na szukanie cię po
tym dzikim kraju.
Tego już było Smokowi za wiele. Poczuł, że kolce zaczynają mu się jeżyć na grzbiecie.
- Pozwól więc sobie powiedzieć, że, po pierwsze, ten kraj wcale nie jest tak dziki, jak ci się wydaje, a po
drugie, że w ten sposób nie zdobywa się zaufania.
Powstał i cisnął aparacik na stół.
- Szkoda czasu na takie rozmowy - ciągnął podniesionym już głosem. - Wylazło szydło z worka! Tobie
wcale nie chodzi o szczęście ludzi, tylko o twój własny interes. Nie ze mną takie numery, mister
Pietruszka! Żegnam pana.
- To twoje ostatnie słowo?
- Tak. Życzę panu spokojnej nocy i przyjemnych marzeń.

To mówiąc, skłonił się dwornie w myśl reguł demokratycznego savoir-vivre’u i ruszył ku drzwiom.
Milioner nieznacznie wsunął rękę do kieszeni i wydobył z niej strzykawkę, napełnioną żółtą cieczą.
- To naprawdę twoje ostatnie słowo? - powtórzył powoli i wyraźnie.
Smok, nie odwracając się, ujął za klamkę.
- Już raz powiedziałem.
Błyskawicznym ruchem gangster wbił igłę w odsłonięty kark Smoka i nacisnął tłoczek strzykawki.
- A więc masz!
Smok, stojący już w progu, uczynił pół obrotu, próbując Chwycić Pietruszkę za rękę. Gangster
odskoczył i ukrył się za stołem.
- A kuku! - zawołał. - Już za późno!
I oto ostatni smok na świecie, bohater tysiąca baśni i poematów, zachwiał się i gruchnął na dywan.
Domek zatrząsł się jak pod uderzeniem halnego wiatru.
- Dawka była dobra - mruknął Pietruszka i wyciągnął z szuflady krótkofalówkę.
- Tu Joe, tu Joe, jak mnie słyszycie? Odbiór.
W miniaturowym głośniku zachrypiał głos Killy’ego:
- Tu Killy, tu Killy, słyszę cię dobrze. Odbiór.
- „Biedroneczki są w kropeczki”. Zrozumiałeś?
- Okay, zrozumiałem.
Smok leżał nieruchomo, pozbawiony wszelkiego czucia. Pietruszka trącił go końcem buta.
- Następna rozmowa odbędzie się w Barpiwonii - rzekł ze złośliwym uśmiechem. - Wtedy już będziesz
śpiewał inaczej.
Schylił się i wyciągnął spod tapczanu długi stalowy łańcuch produkcji Barpiwońskich Zakładów
Metalurgicznych imienia Hakona Bezzębnego.
- Ze mną jeszcze nikt nie wygrał, a co dopiero taki głupi, naiwny i nieżyciowy facet...
Z tymi słowy przystąpił do systematycznego krępowania bezbronnej ofiary.
Zagrzmiało. O szyby uderzyły pierwsze krople deszczu.

Rozdział XXIV - SZYBKI REFLEKS KUCHARZA

Magnetofon leżał na trawie w pobliżu miejsca, na którym jeszcze rano stał namiot Gąbki i Bartoliniego.
- Jest! - krzyknął książę. - Byłem pewny, że go znajdziemy. Możemy wracać.
- Zostańmy chwilę - zaproponował profesor, szczęśliwy z pomyślnego obrotu sprawy. - Mamy jeszcze
trochę czasu, a tu jest tak przyjemnie.
Zdjęli trampki i zanurzyli stopy w wodzie strumienia.
- Nie tylko ty jesteś roztargniony - mówił Bartolini, poklepując Gąbkę po plecach. - Wyobraź sobie, że
pewnego razu tak się zamyśliłem o mojej Balbince, że zrobiłem kogel-mogel z solą zamiast z cukrem.
Gość, który go spróbował, omal nie wyskoczył przez okno na środek rynku.
- Szkoda że nie ma z nami Smoka - powiedział książę. - Byłby tak samo uradowany jak my z
odnalezienia zguby.
Profesor nacisnął klawisz magnetofonu.
- Zaraz go usłyszycie:

Lecz ja smokiem chcę być na zawsze,
życie smoka jest dla mnie najciekawsze.
Chcę mieć ogon swój własny,
pod Wawelem kąt ciasny,
chcę, by łuski me lśniły jak złoto, brylanty...
Chcę w Wiśle wciąż pływać,
ładne kwiatki z łąk zrywać,
a wieczorem na spacer iść sobie
przez Planty.

Miłą piosenkę zakończył efektowny akord gitary oraz oklaski słuchaczy.

Gąbka zatrzymał taśmę.
- No cóż, chyba będziemy jechać. Ściemnia się. Wydostawszy się na szosę spostrzegli, iż połowę
nieboskłonu pokryła czarna chmura.
- Fiu, fiu - zagwizdał profesor. - Zdaje się, że nas zdrowo poleje. To dlatego było dziś tak parno.
Musimy dobrze ciągnąć.
- Cała naprzód - zakomenderował wesoło książę. - Kierunek „Rancho Texas”!
- Chwileczkę - zawołał na to Gąbka. - Coś się stało z moim rowerem.
- Co takiego?
- W tylnym kole nie ma powietrza. Czuję, że jadę na samej rafce.
- Na szczęście mam pompkę - odezwał się książę. - Może to nic groźnego.
Niestety sprawa wyglądała nad wyraz poważnie. Pompowanie dętki nie dało żadnego rezultatu.
- Trzeba załatać dętkę - zdecydował Krak. - Musiałeś wjechać na jakiś gwóźdź.
- Ba, ale czym łatać? - zmartwił się uczony. - Apteczka rowerowa została w obozie. Jest w plecaku
Smoka. Zapasowych dętek też nie mamy. Co za pech!
- Rzeczywiście - rzekł kucharz. - Tylko czekać, jak się zacznie ulewa. Ale mam pomysł, wezmę cię na
ramę.
- A co z rowerem? Przecież go nie zostawimy.
- Jeszcze czego - obruszył się książę. - Ja go poprowadzę wolną ręką. Jakoś dojedziemy.
- Raczej dopłyniemy - mruknął profesor. - Już pada.
W jaskrawym świetle błyskawicy zalśnił mokry asfalt szosy. Przeraźliwy łoskot ogłuszył pechowych
rowerzystów.
- Ładnie się zaczyna - rzekł Bartolini. - Było nie było, jedziemy. Na szczęście nie jesteś zbyt ciężki.
- Bo jeszcze nie namokłem - zażartował Gąbka, choć po prawdzie wcale mu nie było wesoło. - „To
wszystko przeze mnie - pomyślał. - Gdybym nie zgubił magnetofonu, siedzielibyśmy teraz w
namiotach”.
Jechali z wysiłkiem, gdyż droga wiodła teraz pod górę.
- Zmęczyłeś się? - zapytał profesor.
- Troszeczkę - sapnął kucharz. - Nie wiem, na jak długo starczy mi sił...
Deszcz wzmagał się z każdą minutą. Byli już zupełnie przemoczeni, strugi wody spływały im z
włosów na oczy, mokre spodnie przyklejały się do nóg.
Bartoliniemu zaczynało brakować tchu. Rozpoczęli więc pieszą wędrówkę, starając się nie myśleć o
tym, że od obozu dzieli ich jeszcze wiele, wiele kilometrów. Krok za krokiem przebijali się przez gęstą
ścianę ulewy.
- Zaśpiewajmy coś - zaproponował książę. - Szybciej nam czas zleci. Raz, dwa, trzy!

Szła dzieweczka do laseczka,
do zielonego...

Drżące ognie błyskawic wydobywały z ciemności wstęgę drogi, obramowanej nie kończącym się
lasem.
- Dobrze że nie jesteśmy z cukru - żartował kucharz - bo inaczej nie byłoby już po nas ani śladu.
Osiągnąwszy szczyt wzniesienia, znów dosiedli rowerów. Tym razem Gąbka wziął na ramę
Bartoliniego, mimo jego protestów.
- Musi być sprawiedliwość - rzekł profesor. - Zresztą muszę się trochę rozgrzać, bo czuję, że mam
dreszcze...
W pewnej chwili na plecach jadącego przed nimi Kraka zamigotało jakieś światło.
- Za nami jedzie samochód-zawołał Gąbka. - Jeżeli ciężarówka, to może nas weźmie.
Zeskoczyli z rowerów i poczęli machać rękami. Dwa silne reflektory zbliżały się bardzo szybko. W ich
blasku było widać gęste strugi deszczu, rozpryskujące się na asfalcie. Samochód zatrzymał się z
głośnym piskiem hamulców.
Podbiegli ku niemu. Ku swej radości spostrzegli, że jest to wóz przeznaczony do transportu mebli. Z
szoferki wychyliła się twarz kierowcy.
- O co chodzi?

- Możecie nas zabrać ze sobą? - krzyknął książę. - Mamy zepsuty rower. Jedziemy do „Rancho Texas”.
- Hallo, boys, przecież my się znamy - odparł kierowca: - Jestem Killy, bratanek pana Pietruszki. Byłem
u was wczoraj. Co wy tu robić?
Zdumienie przemoczonych rowerzystów nie miało granic.
- Burza nas zaskoczyła. Wracamy do obozu. Killy zwrócił się do siedzących obok niego mężczyzn:
- Ptaszki same lecą nam do sieci. Załatwimy wszystkich za jeden zamach. Brać ich!
Billy i Sally wyskoczyli z samochodu. W ich rękach zamigotały pistolety.
- Włazić do paki, ale już!
- Hola - zawołał Krak. - Co to ma znaczyć? Jak wy się zachowujecie?
- Szkoda czasu na gadanie, czas to pieniądz - ryknął groźnie Sally - zabawa się skończyła.
- Poskarżymy się wujowi - pisnął Bartolini. - Chyba jesteście pijani. Szkoda, że Smoka nie ma z nami.
Odpowiedzią łotrzyków był ironiczny śmiech.
- Zaraz zobaczycie waszego Smoka - krzyknął Billy. - Już mu szef dał radę. Jesteście wszyscy w
naszych rękach. No, włazić do paki, bo leje jak z cebra.
- To niesłychane - oburzył się profesor. - Ja protestuję! My do was jak do przyjaciół, a wy...
- Przyjaciele się skończyli - rzekł Sally. - Szkoda każde słowo.
Bartolini spojrzał nagle na niebo i głośno krzyknął:
- Mamma mia, co to?
Obaj gangsterzy odruchowo zadarli głowy. Wtedy kucharz pchnął na nich rower, ścinając ich z nóg.
Wspomagany przez Gąbkę przydusił ich do asfaltu. Zaskoczeni bandyci wypuścili z rąk pistolety.
Krak jednym kopnięciem posłał je do rowu i uzbrojony w rowerową pompkę wdarł się do szoferki. Po
krótkiej walce wypchnął kierowcę z samochodu i skoczył na niego jak kowboj ujarzmiający dzikiego
mustanga.
- Bij! wal! rąb! kłuj! - darł się w zapale Bartolini, w którego wstąpił bojowy animusz. Billy,
poczęstowany prawym sierpowym, legł nieruchomo na mokrej szosie. Tymczasem profesor krępował
ręce drugiego zbója przy pomocy paska, wyciągniętego ze swych spodni.
- Ratunku, biją! - wrzeszczał Killy, nadaremnie próbując wyśliznąć się z silnych ramion księcia. Ale
Krak, przyzwyczajony do mocowania się z niedźwiedziami, nic sobie z tego nie robił.
- Biją, biją - przyznał Bartolini, który przyszedł księciu na pomoc. - Może mają częstować cukierkami?
Nie minęło nawet sześćdziesiąt sekund, gdy wszyscy gangsterzy leżeli rządkiem na szosie, skrępowani
czym się dało. Zwycięzcy zawlekli ich na skraj rowu.
W wirze zaciętej walki nikt nawet nie zwrócił uwagi na to, że deszcz ustał.
- A teraz gadajcie, co się stało? - rozkazał groźnie książę. - Tylko mówcie całą prawdę, bo szkoda czasu.
Łamaną polszczyzną, przerywaną szlochaniem, Killy opowiedział im o tym, co zaszło w „Rancho
Texas” po ich wyjeździe.
- Szef uśpił Smoka - zakończył swą relację - aby go w tej pace zawieźć do Barpiwonii. I co teraz będzie
z nami?
Trójka zwycięzców naradzała się przez chwilę półgłosem.
- Co będzie z wami? - rzekł wreszcie Krak. - Przywiążemy was do drzew i pojedziemy uwolnić Smoka.
- A nie zabijecie nas?
- Przecież nie jesteśmy bandytami - uspokoił go książę. - Ale możecie być pewni, że zadzwonimy na
Milicję, a ona już się wami zajmie.
Po chwili trójka łotrzyków została przywiązana do drzew przy pomocy znalezionych w samochodzie
sznurów.
Rewizja kieszeni przyniosła łup w postaci krótkofalówki i trzech czarnych masek.
- To będą dowody rzeczowe w procesie - postanowił profesor. - A gdzie kapelusze?
- W szoferce - skwapliwie poinformował go Sally.
- Przydadzą się nam chwilowo... I jeszcze jedno, skąd macie ten samochód?
- Pożyczyliśmy - przyznał potulnie Billy. - A kierowcę, który nie chciał się na to zgodzić,
przywiązaliśmy do drzewa.
Profesor, książę i kucharz zajęli miejsca w samochodzie. Bartolini przekręcił kluczyk w stacyjce.
- A teraz gazu! - krzyknął i włączył pierwszy bieg.
- Od kiedy masz prawo jazdy? - zdziwił się Gąbka.

- Nie mam. Ale jakoś to będzie. W czasie wyprawy do krainy mypingów Smok dał mi kilka lekcji.
Trzymajcie się mocno, bo pojedziecie z demonem kierownicy!
Gangsterzy odprowadzili ich ponurymi spojrzeniami aż do najbliższego zakrętu.
Spoza chmur ukazał się księżyc.
- Warto by się przespać - mruknął Sally. - W tej chwili nie mamy nic lepszego do roboty.

Rozdział XXV - CZARNA DZIURA

Gdyby myśli i pragnienia pasażerów mogły się przyczynić do zwiększenia szybkości samochodu,
zdobyczny wóz meblowy gnałby co najmniej z szybkością rakiety kosmicznej. Ale i bez tego star, który
dwukrotnie w ciągu pół godziny zmienił właściciela, pożerał przestrzeń niczym rajdowy porche
Sobiesława Zasady. Ostre zakręty i wzniesienia nie stanowiły dla niego żadnej przeszkody. W ciągu
krótkiego czasu Bartolini złamał tyle przepisów kodeksu drogowego, że gdyby mu przyszło płacić
mandaty, do końca życia nie wygrzebałby się z długów.
Jasno oświetlona gospoda „Pod Rumcajsem” śmignęła do tyłu. Bartolini pochylił się ku przodowi, aby
nie przeoczyć drogowskazu z napisem „Rancho Texas”. Z głośnym piskiem opon samochód skręcił na
boczną drogę, pełną kałuż i wybojów. Zdemolowawszy bariery kilku mostków i rozwaliwszy kilka
znaków drogowych, ciężarówka wypadła na polankę z namiotami.
- Stój - krzyknął książę. - Jesteśmy na miejscu!
- Wiem o tym, ale muszę nawrócić - odparł Bartolini i skręcił w lewo, rozszarpując oba namioty na
strzępy. Samochód podskoczył jak piłka i znów znalazł się na drodze. Kierowca z całą siłą nacisnął
pedał hamulca. Trójka pasażerów stuknęła głowami o przednią szybę. Byli u celu!
- Maski i kapelusze-wrzasnął kucharz. - Pietruszka nie śmie nas poznać, bo inaczej zabije Smoka.
- Chodźcie szybko, niedorajdy - krzyczał oczekujący ich na ganku Joe.- Brać smoka i do paki! Spieszcie
się!
Biegnący na przodzie Bartolini schylił się, pchnął bandytę głową, jak byk atakujący toreadora, i wpadł
do wnętrza domu. Zbity z nóg Pietruszka rozciągnął się na deskach werandy, nie zdążywszy nawet
krzyknąć. Silny cios napastnika i zdumienie wywołane nagłym atakiem, odebrały mu na chwilę mowę.
- Idioci! - wrzasnął wreszcie. - Smoka macie brać, a nie mnie. Pijani jesteście czy co?
Nie mówiąc ani słowa, książę i profesor zdjęli kapelusze i ściągnęli maski z twarzy.
W świetle bijącym z okna domu Pietruszka zrozumiał, że wszystko przepadło. Oto zamiast swych
podwładnych miał przed sobą Gąbkę i Kraka, którego surowe spojrzenia nie wróżyły mu niczego
dobrego.
Powstał z desek, otrzepał ubranie, poprawił krawat i wolnym krokiem wszedł do mieszkania.
Bartolini, klęcząc przy Smoku, płakał rzewnymi łzami.
- Coś ty mu zrobił, coś ty zrobił? - jęczał kucharz, zupełnie załamany widokiem przyjaciela, który
obwiązany łańcuchem leżał nieruchomo na dywanie.
Pietruszka cisnął kluczyk na ziemię i usiadł przy stole.
- Możesz go rozwiązać - powiedział. - Nic mu nie będzie, pośpi sobie tylko przez dziesięć dni.
- Za to ty posiedzisz dziesięć lat - rzekł książę. Joe spojrzał na niego spode łba.
- Porozmawiajmy jak mężczyźni. Ile chcecie?
- Nie rozumiem.
- Nie będę się targować. Odpalę wam sporą sumkę, a wy puścicie mnie wolno. Zgoda?
Bartolini uniósł się i z zaciśniętymi pięściami podskoczył do Pietruszki.
- Ty podła kreaturo! - krzyczał w napadzie wściekłości. - Ty skrzynio gnijącej kapusty, ty grzmęciu
chacharowaty! Gdybym nie chciał sobie rąk powalać, to bym cię tak poczęstował po tym zbójeckim
łbie, że rodzona małżonka by cię nie poznała. Że też taka zgaga chodzi po tym pięknym świecie! ‘ Krak
położył mu dłoń na plecach.
- Uspokój się, Bartłomieju. Szkodą twoich nerwów. Załatwimy to zgodnie z prawem.
Ujął w dłoń słuchawkę telefonu i wykręcił numer najbliższego posterunku MO.
- Halo, Milicja? Tu mówi książę Krak. Dzwonię z „Rancho Texas”; Proszę natychmiast aresztować
groźnego przestępcę. Jego trzej pomocnicy są przywiązani do drzew w lesie, przy drodze. Znajdziecie
ich łatwo, tylko pośpieszcie się, bo inaczej drzewa mogą uschnąć z obrzydzenia. Dziękuję.

Odłożył słuchawkę i zwrócił się do przyjaciół:
- Będą tu za dwadzieścia minut.
Obwiązanie Pietruszki łańcuchem i przymocowanie go do krzesła nie zajęło im wiele czasu. Mieli już
wprawę. Wiadomo, że trening jest połową sukcesu.
Gąbka włączył telewizor.
- Żeby ci się nie nudziło, obejrzyj sobie transmisję z Sopotu. Dziś jest koncert laureatów.
- Litości! - zawołał Joe. - Nie bądźcie aż tak okrutni!
- A teraz szybko do szpitala - zarządził książę. - Nie wiadomo, czym go ten drab poczęstował.
Z trudem wynieśli bezwładnego Smoka i umieścili w pace samochodu.
- Ja zostanę przy nim - rzekł profesor - i będę robił sztuczne oddychanie. A wy siadajcie do szoferki.
Walimy setką na sygnale. Każda chwila jest droga.
Bartolini wcisnął pedał gazu aż do deski. Żeby tylko nie spotkać lotnej z radarem - pomyślał i mocno
ujął w dłonie kierownicę.

* * *
Latający talerz „HORTEX”, przeznaczony do patrolowania planety Ziemia, otrzymał ze swej bazy
wiadomość, że Naczelny Zarząd Komunikacji Transgalaktycznej zezwala załodze, złożonej z Javoxa,
Siluxa i Castrola, na przekroczenie czasoprzestrzeni.
- Dobra nasza, chłopaki! - ucieszył się dowódca Javox. - Urzędnicy z NZKT doszli widocznie do
przekonania, że należy się nam jakieś małe urozmaicenie patrolu. - Czuję, że znowu wykąpiemy się w
jeziorku, nad którym mieszka pustelnik z hecną brodą. Jaki to był wiek ziemskiej ery?
- O ile pamiętam, ósmy - odparł nawigator Silux, odznaczający się ogniście rudą czupryną, opadającą
mu lokami aż na kark. - Mogę to sprawdzić w komputerze.
- Dobrze - zgodził się dowódca. - Jeśli to bydlę znowu nie nawali. Najwyższy już czas posłać go na
emeryturę. Pamiętasz, jak zeszłym razem na pytanie „która godzina” odpowiedział bezczelnie, że
możemy zadzwonić do zegarynki, bo on ma ważniejsze sprawy na głowie?
Silux zaprogramował maszynę. Po serii zgrzytów i szumów na seledynowym ekranie komputera
OMO ukazała się odpowiedź:
- Ósmy. Albo siódmy.
- Do licha! - zdenerwował się młodszy Kosmita Castrol. - To nie jest żadna informacja. Wyreguluj go.
Silux kopnął aparat, a następnie dołożył mu pięścią w okolicy układu scalonego.
- Siódmy - jęknął komputer. - Zażartować nie można?
- Kiepskie żarty - mruknął Javox. - W siódmym wieku pustelnik był jeszcze w przedszkolu i nie miał
brody. Zabraliście kąpielówki?
- Oczywiście.
- No, to lećmy. Przełóż wajchę na ósmy wiek.
- Tak jest - rzekł Silux. - Przekładam.
W kabinie zapanowało chwilowe milczenie. Nawigator zwolnił z zaczepu strzałkę cofacza stuleci i w
skupieniu obserwował zbliżanie się jej do cyfry VIII. Castrol, nie mając na fazie nic lepszego do roboty,
włożył do ust miętowy cukierek i ssał go powoli, z błogim wyrazem okrągłej, niemal dziecięcej twarzy.
Nagle zaszło coś nieoczekiwanego. Strzałka zatrzymała się w pobliżu ósemki, a w następnej chwili
ruszyła w przeciwnym kierunku, z wyraźnym zamiarem powrotu do dwudziestki.
- Co u licha? - zdenerwował się Javox. - Przecież to jest nowy, eksportowy cofacz! Połącz się z bazą.
- Halo baza, halo baza, tu „Hortex”. Coś złego dzieje się z nami.
Ale mimo wielokrotnego powtórzenia formuły z bazy nie nadeszła żadna odpowiedź. Natomiast Javox
oderwał się od swego fotela i poszybował pod sufit kabiny. To samo stało się z pozostałymi członkami
załogi.
- Komendancie! - zawołał Castrol. - Nic innego, tylko antygrawitacja przestała działać! Mój cukierek
lata razem z nami.
- To złap go.
- Nie mogę. Jest za daleko.
Przez dłuższą chwilę koziołkowali w ciasnej przestrzeni kabiny, i nagle, jak na komendę, gruchnęli
wszyscy na podłogę. Javoxowi udało się w przelocie rzucić okiem na tarczę cofacza. Strzałka stała

spokojnie na dwudziestce.
- Wróciliśmy w dwudziesty wiek - stwierdził dowódca, rozcierając sobie potłuczoną nogę. - Już wiem,
co to było.
Zajęli znów swe miejsca.
- Jakiś nowy kawał komputera? - zapytał Castrol.
- Tym razem nie - odparł dowódca. - Wpadliśmy w „czarną dziurę”. Ale jej tu wcale nie powinno być.
Przed startem sprawdziłem wszystkie mapy.
- Musiała powstać w ostatniej chwili - rzekł Silux. Ale Javox pokiwał głową z niedowierzaniem:
- Myślę, że jest inna przyczyna. Po prostu faceci z NZKT zapomnieli umieścić ją na mapach. Do
chrzanu z taką robotą.
- Dobrze że to trwało krótko - wtrącił Silux. - Mój pradziad Pralux siedział kiedyś w czarnej dziurze
przez trzy doby. I znaczy, tylko jemu tak się zdawało. W rze-czywisto4< l minęło wtedy 150 lat, dzięki
czemu, wróciwszy do domu, mógł zatańczyć na moim weselu.
- Tak, w czarnych dziurach panują zupełnie zwariowane stosunki - potwierdził dowódca. - Nie ma
innej rady, tylko trzeba lądować w XX wieku i spokojnie sprawdzić całą aparaturę.
- Mam! - krzyknął nagle Castrol.
- Co takiego?
- Cukierka. Znalazłem go pod fotelem komendanta.
- Lądujemy - zarządził Javox. - Wprawdzie nie było tego w planie, ale sytuacja jest wyjątkowa.
Przygotować się do manewru XYZ/234

. Musimy znaleźć jakąś mało zaludnioną okolicę. Najlepsza

byłaby Antarktyda.
Na ekranie komputera ukazał się napis:
- Nie trzeba żadnej Antarktydy. Pod nami są Bieszczady. Góry, lasy i bardzo mało ludzi. Można siadać.
- Mówisz poważnie? - zaniepokoił się Javox.
- A co? - odparł OMO przechodząc na fonię. - Myślisz, że znów żartuję? To by było nieciekawe.
- Patrzcie państwo - rzekł Javox. - Widzę, że czarna dziura dobrze ci zrobiła. Zmądrzałeś...
Latający talerz rozjarzył się pomarańczowym światłem W jego blasku zamajaczyła łąka mająca służyć
za lądowisko. „HORTEX” osiadł miękko wśród wysokiej trawy.
- Założyć hełmy i skafandry z materii międzygalaktycznej - Powietrze na Ziemi jest z każdym rokiem
gorsze. Nie możemy narażać się na zatrucie. Ja wyjdę pierwszy, po mnie Silux. Młodszy Kosmita
Castrol zostanie w talerzu i skontroluje przyrządy.
- Jak zawsze - mruknął pod nosem asystent. - Zwalają na mnie najgorszą robotę, a sami idą na
wagary...

Rozdział XXVI - PIERWSZY KONTAKT

W słabym świetle kieszonkowej latarki, przy akompaniamencie trzasków i wstrząsów, trwała walka o
życie Smoka. Tak, o życie. Wprawdzie Pietruszka zapewnił, że Smok został tylko uśpiony na dziesięć
dni, ale czy można było wierzyć słowom szefa bandy gangsterów? Czy istniała pewność, że użyty
przez niego środek nie wywoła żadnych groźnych następstw?
Toteż Gąbka nie przerywał wysiłków, aby przywrócić Smoka do przytomności, i bez przerwy stosował
sztuczne oddychanie, według wskazówek zawartych w czytanej niegdyś broszurze pt. „Pierwsza
pomoc w nagłych wypadkach”. Daremnie! Smok wciąż leżał bez czucia, a jego tętno było niepokojąco
słabe.
- Smoczku, Smoczusiu kochany - rozpaczał uczony. - Nie śpij tak mocno, zbudź się! Pokaż, że jesteś
wspaniałym, potężnym smokiem, który zawsze wychodzi zwycięsko ze wszystkich niebezpieczeństw.
Tymczasem samochód gnał po szosie lśniącej w blasku księżyca, zarzucał na zakrętach, warczał i
zgrzytał, spadał jak kamień w dolinki i wdzierał się na wzniesienia. Bartolini coraz sprawniej
manewrował przekładnią biegów, a serce rosło mu na myśl, że lekcje pobrane u Smoka nie poszły na
marne.
Z głośnym wyciem klaksonu śmignęli obok namiotów harcerskiego obozu, zostawili za sobą miejsce
pierwszego spotkania z Pietruszką i nie zmniejszając szybkości na zakrętach, wypadli z lasu miedzy
łąki, nad którymi wisiała cienka warstwa mgły.

Ucho kierowcy wyłapało jakieś niepokojące stuknięcia, dolatujące spod maski wozu.
- A, niech to diabli! - syknął kucharz przez zaciśnięte zęby. - Silnik nawala.
Ledwo wyrzekł te słowa, motor zazgrzytał i stanął. Rozpędzony samochód przejechał jeszcze
kilkadziesiąt metrów i zatrzymał się.
Bartolini wyskoczył na drogę i w przystępie rozpaczy chwycił się za głowę.
- Mamma mia! Nic nie poradzę, bo nie znam się na silnikach.
W tym samym momencie z wnętrza wozu dobiegł głośny okrzyk profesora:
- Smok żyje!
Jednocześnie rozległo się gwałtowne łomotanie.
- Otwierajcie!
Bartolini i książę błyskawicznie znaleźli się przy drzwiach paki.
Profesor wyskoczył na drogę.
- Smok się obudził, nic mu nie jest!
W ślad za nim ukazała się zwalista postać Smoka.
- Co się tu dzieje? - rzekło Smoczysko, ziewnąwszy od ucha do ucha. - Tak dobrze mi się spało. Gdzie
ja jestem?
Porwali go w ramiona, nieprzytomni wprost z radości i szczęścia. Oto znów był z nimi, zdrów i cały,
tylko nieco oszołomiony i zaspany.
- O jejku, nie uduście mnie - bronił się ze śmiechem. - Co to wszystko ma znaczyć?
Przekrzykując się wzajemnie, objaśnili go o tym, co niedawno zaszło w „Rancho Texas”.
- Ten łotr uśpił cię. Miałeś być porwany. Wieziemy cię do szpitala!
- Ach tak, teraz sobie przypominam, że pokłóciłem się trochę z panem Pietruszką. Zaskoczył mnie od
tyłu, poczułem ukłucie w kark i nagle film mi się urwał...
- Powiedział, że będziesz spał przez dziesięć dni. Smok potarł dłonią czubek nosa, co znaczyło, że
myśli niezmiernie intensywnie.
- Już wiem! - krzyknął po małej chwili. - Musiał źle obliczyć dawkę. No, i nie wziął pod uwagę, że mam
cholernie grube łuski na karku. Na co się tak gapisz?
Słowa te skierował do kucharza, który z wybałuszonymi oczyma spoglądał w kierunku dziwnych
postaci, zbliżających się od strony łąki.
Pojawienie się ludzi nie było jednak tak dziwne, jak ich wygląd. Przybysze mieli na sobie białe obcisłe
skafandry i wielkie kuliste hełmy zaopatrzone w szybki, za którymi widniały ich twarze, rozjaśnione
seledynową poświatą. Zatrzymawszy się na skraju drogi, unieśli ręce jak gdyby w geście powitania, a
następnie wskazali nimi na łąkę.
Zdumieni pasażerowie ciężarówki spojrzeli w tym kierunku.
W odległości niespełna stu metrów spoczywał na łące jakiś ogromny dysk, promieniujący łagodnym
światłem o pomarańczowej barwie.
- No, to cześć - jęknął Bartolini. - Jeszcze tylko brakuje czarownicy na miotle...
- Oni wyraźnie chcą, żebyśmy poszli za nimi - wyszeptał profesor, opanowany przemożną chęcią
znalezienia się w kręgu światłości. - Czuję, że dzieje się ze mną coś niezwykłego.
- Skoro tak grzecznie proszą, to chodźmy - odparł Smok i przeskoczył przez rów. - Mam nadzieję, że
nie są to ludzie Pietruszki.
- Na pewno nie - odparł Baltazar. - Oni są już nieszkodliwi.
Krok za krokiem zbliżali się do spoczywającego na łące przedmiotu.
- A może to jakiś nieznany samolot, który musiał przymusowo lądować? - przemknęło przez myśl
księciu.- A ci ludzie to piloci, nie znający naszego języka.
I nagle zatrzymał się w miejscu, gdyż z zakamarków pamięci wychylił się ku niemu obraz starego
pustelnika, mówiącego mu o tajemniczym kręgu, który osiadł kiedyś na brzegu puszczańskiego
jeziorka. Przecież to pustelnik ofiarował mu małą czerwoną kulkę, znalezioną wśród wypalonej
trawy...
Tymczasem przyjaciele znaleźli się już w kręgu pomarańczowego światła.
Widocznie nadszedł czas PIERWSZEGO KONTAKTU - pomyślał książę i energicznym krokiem
dołączył do swoich towarzyszy. - W końcu musiało to kiedyś nastąpić.
Baltazar Gąbka postawił nogę na stopniu metalowych schodków. Przez ułamek sekundy zawahał się,

po czym, jakby pchnięty niewidzialną siłą, szybko wbiegł do wnętrza pojazdu NIE Z TEJ ZIEMI.

Rozdział XXVII - ...l NARESZCIE OSTATNI

Usiedli w wygodnych fotelach wskazanych im przez Kosmitów. Wnętrze „talerza” przypominało
kabinę pilotów nowoczesnego odrzutowca. Pełno tam było najrozmaitszych zegarów, przekładni,
wyłączników i różnobarwnych wtyczek. Centralne miejsce zajmował niewielki srebrny ekran. - Może
nam pokażą jakiś nowy film Daenikena? - szepnął książę do Baltazara. - Albo jeszcze coś ciekawszego?
Gospodarze ściągnęli z głów hełmy i zajęli miejsca naprzeciw swych gości. Ich twarze były podobne do
ludzkich, z tą tylko różnicą, że promieniowała z nich delikatna poświata, przypominającą blask
zasłoniętego obłokami księżyca.
Smok nachylił się ku profesorowi.
- Po jakiemu będziemy gadać z tymi dziwakami?
- Nie mam pojęcia.
Nagle z głośnika nad ekranem popłynęły słowa wypowiedziane poprawną polszczyzną.
- Dobry wieczór państwu. Jestem robot OMO. Będę waszym tłumaczem. Za moim pośrednictwem
odbędziecie rozmowę z Javoxem, Siluxem i Castrolem. No, i ze mną, to jasne. Jesteśmy mieszkańcami
jednej z planet systemu Syriusza. Reszta stanowi na razie tajemnicę służbową.
- Cię choroba - mruknął Smok, ale urwał, skarcony spojrzeniem Baltazara.
- Możecie zadawać pytania - ciągnął OMO. - Bądźcie tylko uprzejmi mówić powoli i wyraźnie. Jestem
już stary i trochę źle słyszę.
- Czy jesteście naszymi przyjaciółmi, czy wrogami? - zapytał profesor. -Jest to bowiem zagadnienie
niepokojące ludzkość od czasu zaobserwowania pierwszych latających talerzy, określanych skrótem
UFO.
- Mówi komendant Javox. Pojęcie „wróg” już dawno wykreśliliśmy ż naszego słownika.
- Co chcecie od nas usłyszeć?
- Czy napijecie się czegoś?
- Z rozkoszą - rzekł Smok. - Macie oranżadę?
- Możemy służyć jedynie śmietanką z Drogi Mlecznej z truskawkami.
- Bardzo prosimy...
W mgnieniu oka na niskim stoliczku zjawiły się plastykowe kubki z napisem „HORTEX”, a w
powietrzu rozszedł się zapach świeżych truskawek.
- Mówi Starszy Kosmita Silux: dlaczego jeden z was wygląda inaczej niż reszta? Czyżby to był gość z
innej planety?
Tym razem odpowiedział książę:
- Nic podobnego. To Smok Wawelski, nasz rodak.
- Mówi Młodszy Kosmita Castrol: nie wiedziałem, że smoki żyją jeszcze w XX wieku.
- Bo ja wcale nie jestem z XX wieku - wyrwał się Smok. - Ja i moi przyjaciele pochodzimy z BARDZO
DAWNYCH CZASÓW i tylko przypadkiem znaleźliśmy się w czasach dzisiejszych. To bardzo
skomplikowana historia, jak w ogóle wszystko, co ma związek z czasem.
- Mówi Javox: to niesłychanie ciekawe! Sądziliśmy, że jesteście ludźmi z XX stulecia. Z jakiego więc
czasu pochodzicie?
- Z ósmego wieku - wyjaśnił profesor. - Przedostaliśmy się do współczesności przez jaskinię w
Giewoncie. Giewont to taka góra, w której mieszkają Śpiący
Rycerze.
- Wiem - odparł Javox. - Są oni ekipą Kosmitów z bardzo dalekiej galaktyki. Będą spać, dopóki nie
przyjdzie odpowiednia pora na przebudzenie. Czy smakuje wam śmietanka z Drogi Mlecznej?
- Jeszcze jak! - mlasnął Smok. - Jest po prostu szałowa. Można sobie dolać?
- Bardzo proszę. Wracam do tematu: jako ludzie z Dawnych Czasów, nie potraficie nam odpowiedzieć
na wiele pytań dotyczących współczesności. To zrozumiałe. Powiedzcie jednak, czy jesteście
zadowoleni z dwudziestego stulecia?
- I tak, i nie - odparł szczerze Baltazar Gąbka. - Są osiągnięcia wspaniałe i zadziwiające, ale są też
sprawy, które

budzą przerażenie.
- Ma pan rację, profesorze - powiedział Javpx. - To się zgadza z naszymi obserwacjami. A teraz kieruję
pytanie do szanownego gościa w białej czapce: co się panu podobało najbardziej?
- Juvenalia - krzyknął kucharz, uradowany, że może rozmawiać z prawdziwym przybyszem z
Kosmosu.
- A najmniej?
- Tramwaje. Są okropnie hałaśliwe!
- A teraz jeszcze jedno pytanie - rzekł komendant Javox, którego słowa OMO przetłumaczył z
zadziwiającą szybkością. - Jakie jest wasze najgorętsze życzenie? Mam na myśli najbardziej osobiste
pragnienia.
Bartolini nie zastanawiał się ani przez sekundę.
- Chcemy wrócić do swoich - i nagle urwał, gdyż wzruszenie ścisnęło mu gardło. Powiódł oczyma po
twarzach swych przyjaciół w obawie, czy nie wyczyta w nich nagany za wtrącanie się do spraw
wzniosłych i poważnych.
- Wiedziałem o tym już wcześniej, ale chciałem się upewnić. Nasz analizator podświadomości mógł się
uszkodzić w czasie przejścia przez czarną dziurę. Widzę jednak, ż nic mu się nie stało. Słuchajcie teraz
uważnie: ponieważ mamy zamiar zrobić małą wycieczkę do waszych czasów, możemy was podrzucić
do domu. Zgoda?
- Zgoda - ryknął Smok, nie panując nad swoją radością. - Ta jakaś analiza podświadomości była
zupełnie zbyteczna. U nas co w sercu, to na języku!
Ale Javox chciał się upewnić:
- Nie będziecie żałować?
- Nie - rzekł Gąbka. - Wyniki badań nad baltazaronem zostawiłem na widocznym miejscu w Instytucie.
Moi asystenci będą je mogli zastosować w praktyce.
- W porządku - zamknął dyskusję Javox, który jako dowódca statku miał najwięcej do powiedzenia. -
Lecimy do Grodu Kraka. Na wszelki wypadek zapnijcie pasy. Załoga na stanowiska! Obsługę cofacza
stuleci powierzam Młodszemu Kosmicie Castrolowi. Gotowi?
- Tak jest, gotowi - zameldował uszczęśliwiony Castrol i ujął w dłoń gałkę aparatu.
- Przepraszam, czy można zapalić fajeczkę? - zapytał Smok, który zawsze to robił, gdy był w dobrym
humorze.
Z odpowiedzią pośpieszył tym razem robot OMO, rad wielce, że i on będzie mógł wziąć udział w
rozmowie:
- Oczywiście że można. Tylko nie wiem, czy warto, bo to nie potrwa długo. Zapamiętajcie moje słowa:
to nie! potrwa długo.
- Nie gadaj tyle - syknął Javox. - Zaczynam odliczanie: dziesięć, dziewięć, osiem, siedem, sześć, pięć,
cztery, trzy, dwa, jeden, zero. UWAGA - START!

* * *
Nie poczuli najmniejszego wstrząsu. Smok pykał spokojnie swą fajeczkę, a Gąbka z zainteresowaniem
obserwował ekran, na którym pojawiły się dziwne zygzaki, przypominające rysunki małego dziecka.
Przez ułamek sekundy zamigotało na nim zdanie ALA MA KOTA, które zaraz ustąpiło miejsca
informacji TO LAS, A TO LIS.
Profesor pomyślał, że jest to zapewne szyfr służący do porozumiewania się talerza z jakąś bazą w
kształcie półmiska, ale Castrol wyprowadził go z błędu tłumacząc, że robot OMO cierpi na chwilowe
zaburzenia psychiczne, związane z niedawnym przejściem przez czarną
Na tablicy rozdzielczej zamigotało czerwone światło.
- Jesteśmy na miejscu - powiedział Javox.
Dwie płyty srebrzystego metalu rozsunęły się bezszelestnie, a do wnętrza kabiny wtargnęło rzeźwe,
pachnące sianem powietrze.

- Nie musimy zakładać skafandrów – powiedział komendant. - To już nie jest dwudziesty wiek. W
imieniu załogi dziękuję za miłe towarzystwo i życzę wszystkiego dobrego. Tylko nie budźcie Śpiących
Rycerzy. Jeszcze czas. A teraz pozwólcie, że uścisnę wasze ręce.

I oto znów stali na swej rodzinnej ziemi, pod niebem usianym gwiazdami, nie mogąc wciąż otrząsnąć
się z oszołomienia, wywołanego przejściami ostatnich godzin.
Javox, widoczny na tle oświetlonego wnętrza pojazdu, pomachał im ręką na znak pożegnania.
Ogromny dysk uniósł się w górę lekko i bezgłośnie jak kolorowy dziecięcy balonik. Po kilku
sekundach nie można go już było odróżnić od tysięcy gwiazd sierpniowej nocy.
- Czy to sen? - powiedział do siebie profesor Gąbka.
- Nie, to nie sen - odparł Krak. - Mam jeszcze w ręce kubek, z którego piliśmy śmietankę z Mlecznej
Drogi. A zresztą spójrz, jesteśmy pod Wawelem, obok starej, poczciwej Smoczej Jamy.
Zaledwie wyrzekł te słowa, rozległ się w pobliżu znajomy dźwięk strażniczego rogu. Odpowiedział
mu drugi, pochodzący ze szczytu zamkowej wieży.
Uścisnęli się serdecznie.
- Lecę do domu! - krzyknął uradowany kucharz. Do Balbinki i dzieciaków. To dopiero będzie dla nich
niespodzianka!
- A ja do Aresa - szepnął wzruszony profesor. - Mam nadzieję, że Pelasia dbała o jego żołądek i nie
karmiła go wyłącznie makaronem, w którym psisko nie gustuje.
- Czy uwierzycie - uśmiechnął się Smok, wskazując na tlącą się jeszcze fajkę - że paliłem ją przez 1200
lat? Przecież znów mamy 778 rok naszej ery...
Daleki zegar wybił jakąś godzinę. Nad uśpionym grodem popłynęła melodia hejnału.
- Dobranoc - powiedział Krak i ziewnął z całego serca. - Należy się nam odpoczynek.
Autor jest tego samego zdania, toteż z wielką radością pisze na ostatniej kartce słowo KONIEC!

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pagaczewski Stanisław prof Gąbka i latające talerze
Pagaczewski Stanislaw Gabka i latajace talerze (SCAN dal 750)
pagaczewski stanislaw gabka i latajace talerze (scan dal 750)
LATAJACE Talerze wstrzasajace dowody na inwazje z przestrzen
Stanisław Pagaczewski Misja profesora Gąbki
Minkowski Aleksander Błękitni z latającego talerza
Który talerz mocujący, jaka gąbka, jakie futro
Malowanie pisanek gąbką(1)
gąbka kadmowa
Gąbka II
Pij wodę organizm jak gąbka
Malowanie gąbką, EDUKACJA POLONISTYCZNA, PSYCHOLOGIA, SOCJOLOGIA, EDUKACJA PLASTYCZNA
Dziecko jak gąbka Fetal Alcohol Syndrome
Malowanie pisanek gąbką(1)
pagaczewski stanislaw porwanie profesora gabki (scan dal 711)

więcej podobnych podstron