ELEMENTY SOCJOLOGII
mgr Agnieszka Kacprzak-Choińska
CO TO JEST SOCJOLOGIA?
socjologia (societas i logos – nauka o
społeczeństwie)
Społeczeństwo jest to pewna liczba ludzi, którzy w określonych czasach i pod pewnymi względami utrzymują ściślejsze i częstsze stosunki wzajemne niż z osobami z zewnątrz (zbiorowości różnej skali: naród, ale też rodzina, wspólnota lokalna, korporacja międzynarodowa, kościół, cywilizacja)
1
KRÓTKA HISTORIA SOCJOLOGII
1838 r. – August Comte użył po raz pierwszy słowa
„socjologia”
Pierwsza książka z „socjologią” w tytule – Herbert Spencer
1892 r.– dyscyplina akademicka (na Uniwersytecie w Chicago powstaje pierwszy wydział socjologii)
1909- pierwsza organizacja zawodowa socjologów –
największa do dziś –ASA
1895 – pierwsza katedra socjologii w Europie – Durkheim (Francja – Bordeaux)
1919 – pierwsza katedra socjologii w Niemczech – Max Weber
1920 -Polska – Florian Znaniecki – katedra w Poznaniu
Dopiero po drugiej wojnie światowej się wydziały socjologii pojawiły w Cambridge i Oxfordzie (Wielka Brytania) SOCJOLGIA „GORĄCA”
Niepotwierdzone przypuszczenia
Oparta o uprzedzenia, stereotypy
Często sądy wartościujące, moralizatorskie zalecenia
Ograniczone do własnych, jednostkowych
doświadczeń – fragmentaryczność i
jednostronność
Uproszczone, często jednoczynnikowe rozumienie rzeczywistości
Poczucie oczywistości jej reguł i recept 2
PODEJŚCIE NAUKOWEJ SOCJOLOGII
Socjologia jest nauką gdyż posiada:
- metodę naukową (systematyczny,
standardowy sposób osiągania i
uzasadniania tez)
- język dyscypliny (nowe, wyraźnie
zdefiniowane, ostre i mierzalne pojęcia)
- wykorzystanie rezultatów (odpowiedź
na pytanie: jak jest naprawdę, dlaczego tak właśnie jest, jak będzie, co robić by zmienić społeczeństwo w pożądanym kierunku)
DO CZEGO SOCJOLOGIA MOśE SIĘ
PRZYDAĆ?
Socjologiczna wyobraźnia to zdolność wiązania wszystkiego co się dzieje z warunkami strukturalnymi, kulturalnymi i historycznymi oraz z działaniami podejmowanymi w tych warunkach przez podmioty indywidualne i zbiorowe. Pozwala powiązać biografię, społeczeństwo i historię
W szczególności:
Świadomość różnic kulturowych
Ocena efektów praktycznych różnych inicjatyw społecznych
Samopoznanie (przedmiotem socjologii jest zachowanie nas samych jako istot społecznych)
3
JAK PRZYGOTOWAĆ MINI-
BADANIE?
PROCES BADAWCZY
DEFINICJA PROBLEMU
PRZEGLĄD LITERATURY
HIPOTEZA
PROJEKT BADAWCZY
BADANIE
INTERPRETACJA WYNIKÓW
RAPORT BADAWCZY
4
2008-02-19
DEFINICJA PROBLEMU
PYTANIE O
PYTANIA O STAN
PYTANIA
PYTANIE O
ROZWÓJ
FAKTYCZNY
PORÓWNAWCZE
PRZYCZYNY
WYPADKÓW
• Co się stało?
• Czy tak się dzieje
• Czy działo się to
• Dlaczego tak się
wszędzie?
stopniowo?
dzieje? Jak
wyjaśnić to
zjawisko?
PRZEGLĄD LITERATURY
Czytamy całą literaturę podaną pod danym tematem i znajdujemy problem.
Zaglądamy do Internetu np. na strony:
• www.cbos.pl,
• www.pentor.pl,
• www.ipsos.pl,
• www.tns-global.pl
Analizujemy:
Czy inni badacze dostrzegli ten problem?
Jak próbowali go rozwiązać?
Jakie aspekty zostały przez nich pominięte?
5
2008-02-19
HIPOTEZA
Jest to pomysł na to, jakie jest rozwiązanie problemu (formułujemy na podstawie analizy literatury podanej pod tematem zajęć i Internetu)
Trzy rodzaje hipotez:
Opisowe -zidentyfikowanie jakichś nieznanych cech lub zjawisk
Statystyczne – stwierdzenie występowania związków przyczynowo-skutkowych między jakimś zjawiskami
Wyjaśniające – odkrycie przyczyn danego zjawiska PROJEKT BADAWCZY
• Eksperyment
TECHNIKI
• Obserwacja
EMPIRYCZNE
• Badanie ankietowe
• Wywiady
• Analiza dokumentów
TECHNIKI
• Analiza wtórna
INTERPRETATYWNE
6
BADANIE ANKIETOWE
Otwarte
Zamknięte
Osoba badana bez sugestii,
Dołączona jest lista
spontanicznie udziela
możliwych odpowiedzi
odpowiedzi
Konieczna jest wcześniej
stosujemy, gdy nie możemy
uzyskana wiedza na dany
przewidzieć możliwych
temat
odpowiedzi
Uzyskane dane łatwiejsze do
Trudne do analizy z uwagi na
analizy ale mogą być zbyt
różnorodność
uproszczone
BUDOWA PYTAŃ
Pytanie musi być jasne i jednoznaczne
Błąd: Czy pije pan dużo kawy?
„dużo” - nieprecyzyjne
Jedno pytanie powinno dotyczyć tylko jednej kwestii Błąd: Jaki problem okazał się najważniejszy, jaki sprawił
najwięcej kłopotu?
Pytanie nie może sugerować odpowiedzi
Błąd: Czy nie lubisz swojego przełożonego?
a/ bardzo nie lubię
b/ średnio nie lubię
c/ nie lubię
d/ lubię
7
BUDOWA PYTAŃ
Maksymalnie upraszczamy - im krótsze pytania
– tym lepsze.
Ta sama forma gramatyczna – w drugiej/trzeciej osobie
Konsekwentnie używane te same terminy
Nie stosujemy nadmiernych zwrotów grzecznościowych Błąd: Czy mógłby pan zastanowić się, które…
Unikamy nadmiaru określeń
Błąd: Na jakie najpoważniejsze kłopoty, problemy natknął się pan …
Unikamy podwójnych przeczeń
Błąd: Dlaczego nie lubi pan nie mieć poczucia kontroli nad…
Zachowujemy logiczną kolejność pytań
REALIZACJA BADANIA
Liczba badanych – min. 20 ankiet. Uczestnicy: członkowie waszej grupy
PREZENTACJA BADANIA
Czas: 10 minut
Przygotowana w programie Power Point
Struktura:
1.
Tytuł
2.
Problem
3.
Hipoteza lub hipotezy
4.
Uzasadnienie hipotezy na podstawie literatury/ Internetu 5.
Kwestionariusz ankiety (3-5 pytań + metryczka) 6.
Wyniki badania
7.
Wnioski: przyjęcie lub odrzucenie hipotezy 8