Prowidencjalizm-przekonanie iż istnieje opatrzność która interweniuje. Trzy nurty oswiecenia:

klasycyzm sentymentalizm rokoko. Krasicki: hymn bajka satyra poemat heroikomiczny powiesc

encyklopedia listy artykuły epopeja wojenna komedia. Palinodia-pozorne odwołanie tego o czym

mówiło się wczesniej. XBW-książe biskup warmiński. Bajka-gat. Mieszany (synkretyczny): Ezop

Jean de Lafontaine Ignacy Krasicki. Baśń- utwór epicki najczęściej dłuższy: J. CH. Andersen Bracia

Grimm „Bajki i przypowieści” 1779 „bajki nowe” 1802 – I.K. Anafora-każdy wers rozpoczyna się od

tego samego wyrazu. Alegoria-obraz lub motyw posiadający ukryte znaczenie. „Satyra prawde mówi,

względów się wyrzeka, wielbi urząd, czci króla lecz sadzi człowieka” I.K. Satyra-utwór zawierający

wyolbrzymiony obraz czyichs wad lub przywar. Autorzy: Horacy Petroniusz, satyra mennipejska-gat

lit satyrycznej charakt. Się połączeniem pierw. Fantastycznych i realizmu, prozy wiersza, a także

spajanie róznych form stylistycznych. Daniel Defoe-przypadki robinsona Crusoe, I. Krasicki-

mikołaja doswiadczynskiego przypadki, Jonathan Swift-podróze Guliwera. Pamflet-utwór

ośmieszający jakąs osobe lub instytucje. Panegiryk-utwór pochwalny. Jan Potocki (Francja) Guillame

Apollonare (Francja) Joseph Conrad (Anglia) Jerzy Kasiński (USA) Powieśc szkatułkowa-typ

powiesci której fabuła składa się z kilku odrębnych opowiadań, połaczenie których daje pełny obraz

fabuły. Rokoko-nurt stylistyczny w architekturze ale również kierunek w literaturze znawany za

odmiane schyłkowego baroku, powstały we Francji w 18w. Poemat heroikomiczny-utwór opierający

się na połaczeniu podniosłego stylu wypowiedzi z błaha przyziemną tematyka co tworzy efekt

komiczny. Najął powiesc rokokowa napisał Pierre Choderlos de Laclos „niebezpieczne Związki”-

powiesc epistolarna-w listach. Immanuel Kant-oswieceniem nazywamy wyjscie człowieka z

niepełnoletności w którą popadł z własnej winy. Ojcem racjonalizmu nazywamy Kartezjusza „mysle

wiec jestem”. John Locke-Empiryzm, Tabula rasa. Utylitaryzm-doktryna etyczna która nakłada na

jednostke obowiązek bycia użytecznym społecznie. „praca oddala od nas 3 niedole: nude ubóstwo i

wystepek”. Klasycyzm Francuski-nawiązywał do sztuki antycznej i renesansowej-dominujacy

kierunek w literaturze i sztuce francuskiej 17w. Pod wpływem racjonalizmy zakładał: jasność mysli

przejrzystość konstrukcji umiar powage równowage pomiedzy forma a treścią-stanowił zaprzeczenie

barokowej ekspresji. Szmizjerka-sukienka do kolan. Solejka-rozkloszowana spódnica plisowana w

drobne fałdy. Le Roi du Soleil. Jean Baptiste Lilly-kompozytor. 1789-rewolucja francuska. Postawa

libertyńska-postawa preferująca wolne związki o podłozu erotycznym. Cechy komedii

klasycystycznej: nawiązywała do komedii antycznej, spełniała zasade 3 jednosci, czas akcji-48h.

Intryga doprowadza do zdemaskowania obłudy bohatera. Komizm: sytuacyjny, charakteru, językowy.

Sentymentalny: uczuciowy wrażliwy, Sentymentalizm-kierunek w literaturze oswiecenia-

przeciwstawiony klasycyzmowi(nazwa od „podróz sentymentalna” L. Sterne’a) Jean-Jacques

Rousseau-przedstawiciel sentymentalizmu we Francji. Miłosc: nazareńska-uczucie miłości jest

dozwolone tylko osobom poslubionym, tristaniczna-miłosc bez warunków, kochankowie nie mogą

bez siebie zyc. Franciszek Karpiński „piesni naborzne” 1792: piesn o narodzeniu pańskim, zaranna,

wieczorna. Incipit-pierwszy wers. Antyteza-zestawienie dwóch zdan o przeciwnych znaczeniach.

Oksymoron-zestawienie dwóch wyrazów o przeciwnych znaczeniach. Metonimia-odmiana metafory,

rodzaj zamienni, zastosowanie innej nazwy. Kuźnica kołłątajowska-grupa działaczy społecznych i

politycznych z okresu Sejmu Wielkiego-lewica obozu reform. Cz. Postacie: Franciszek: Jezierski

Dmochowski Zabłocki Jelski. Empiryzm-doktryna filozoficzna głosząca, że źródłem ludzkiego

poznania są wyłącznie, lub przede wszystkim, bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze

świata zewnętrznego. Deizm-pogląd filozoficzny uznający istnienie boga jako stwórcy świata

materialnego (w rozumieniu duchowej siły sprawczej), lecz odrzucający przekonania religijne, w myśl

których Bóg ma moc ingerowania w życie człowieka i kierowania światem materialnym. Tabula

rasa-w filozofii i psychologii pojęcie mające wyrażać pogląd, że wszelka wiedza pochodzi wyłącznie

z doświadczenia, a umysł pozbawiony doświadczeń jest "niezapisany".