Systemy informacji o terenie

Wykład 6

Podmiotem ewidencji gruntów i budynków są osoby prawne, fizyczne i osoby nie posiadające osobowości prawnej, które dysponują prawami w odniesieniu do przedmiotów ewidencji gruntów i budynków.

Przypisane prawa do przedmiotu ewidencyjnego to niektóre prawa rzeczowe i zobowiązaniowe.

Prawa rzeczowe to:

–

własność

–

użytkowanie wieczyste

–

użytkowanie

–

służebność osobista i gruntowa

–

posiadanie

Prawa zobowiązaniowe to:

–

dzierżawa

Własność:

–

to najmocniejsze prawo rzeczowe, które można scharakteryzować jako triadę uprawnień: 1. prawo do posiadania rzeczy

2. prawo do używania rzeczy i pobierania pożytków

3. prawo do rozporządzania prawem własności

–

własność tej samej rzeczy możne przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (oznacza to formę współwłasności

–

współwłasność może wynikać z ustawy (z mocy prawa) , powstać na mocy umowy cywilno -

prawnej lub orzeczenia sądu

–

kodeks cywilny wyróżnia rodzaje współwłasności:

1. łączną (bezudziałową) – traktujemy jako wspólność majątkową małżeńską, współwłasność między wspólnikami spółki nie mającej osobowości prawnej

2. w częściach ułamkowych

Użytkowanie wieczyste:

–

prawo pośrednie pomiędzy własnością, a ograniczonymi prawami rzeczowymi

–

tryb jego ustanawiania wymaga zawarcia umowy notarialnej i dokonania wpisu do księgi wieczystej

–

jest to prawo czasowe (od 40 do 99 lat), jeśli nieruchomość jest nabywana z przeznaczeniem na budownictwo mieszkaniowe to wówczas tylko na 99 lat, istnieje możliwość przedłużenia umowy

–

użytkowanie wieczyste jest prawem odpłatnym (opłata roczna w zależności od wartości nieruchomości, 25% w momencie zawarcia umowy)

–

przedmiotami użytkowania wieczystego mogą być tylko i wyłącznie nieruchomości gruntowe, które stanowią własność skarbu państwa lub jednostek administracji państwowej Użytkowanie:

–

ograniczone prawo rzeczowe, które może powstać w trybie umowy lub orzeczenia sądowego

–

umożliwia władanie nieruchomością oraz pobieranie użytków

–

jest to prawo niezbywalne

Służebność:

–

jest to ograniczone prawo rzeczowe, które obciąża cudzą nieruchomość

–

wyróżniamy służebność gruntową jeśli przysługuje ona każdorazowemu właścicielowi nieruchomości władającej (wykorzystywana na przejeżdżanie, przechodzenie, czerpanie wody)

–

wyróżniamy służebność gruntową jeśli przysługuje osobie fizycznej i wygasa wraz z jej śmiercią

–

służebność powstaje w drodze umowy zawartej między uprawnionymi stronami i właścicielem nieruchomości obciążonej

–

może powstać na podstawie decyzji administracyjnej lub orzeczenia sądowego

–

do skutecznego ustanowienia tego prawa konieczny jest wpis do księgi wieczystej

–

jeśli służebność gruntowa nie jest realizowana przez 10 lat można ją zlikwidować Dzierżawa:

–

powstaje na mocyj umowy cywilno-prawnej na podstawie, której wydzierżawiający zobowiązuje się dać dzierżawcy w używanie i użytkowanie rzecz lub prawo majątkowe (wytwarzanie i pobieranie pożytków)

–

może być zawarta na czas określony lub nieokreślony za zapłata odpowiedniego czynszu Prawa wymienione powyżej wynikają z Działu II kodeksu cywilnego.

Wśród osób prawnych są osoby bez osobowości prawnej – nie mogą one nabyć działki ewidencyjnej na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Pomocą służą przepisy z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Na mocy tych przepisów wprowadzane jest pojęcie trwałego zarządu.

Trwały zarząd:

–

jest to prawo bardzo zbliżone do użytkowania wieczystego

–

jest to czasowa, odpłatna oraz niezbywalna forma posiadania działki ewidencyjnej (nieruchomości)

–

w trwały zarząd można przekazać działkę innej osobie bez osobowości prawnej za zgodą właściciela (skarbu państwa lub jednostki administracji publicznej) Podmiotem ewidencji gruntów i budynków może być osoba fizyczna lub osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.

Podmiot ujawniany jest w charakterze właściciela lub władającego.

Zgodnie z przepisami ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne ujawniany jest przede wszystkim właściciel, a do gruntów skarbu państwa lub jednostek administracji państwowej także osoby władające.

W ewidencji gruntów i budynków za właściciela uważany jest podmiot, który ma udokumentowane prawo własności do obiektu ewidencyjnego, którym jest działka, budynek lub lokal.

Według przepisów takim dowodem jest (według ważności): 1. odpis z księgi wieczystej lub zaświadczenie ze zbiorów dokumentów (substytut księgi wieczystej)

2. akt notarialny

3. prawomocne orzeczenie sądowe

4. ostateczna decyzja organu administracji publicznej (rządowej lub samorządowej) 5. inny dokument potwierdzający prawo własności

Stosunek podmiotu ewidencyjnego do przedmiotu ewidencji uregulowany na podstawie przepisów kodeksu cywilnego to stan prawny działki ewidencyjnej (nieruchomości). Stan prawny może mieć postać rzeczywistą lub postać ujawnioną.

Postać rzeczywista występuje wówczas gdy została ustalona na podstawie dokumentów wymienionych w punktach 2, 3, 4 lub 5. Z punktu widzenia zabezpieczenia prawnego zmierzamy zawsze do tego by był stan prawny ujawniony.

Stan prawny ujawniony powstaje w wyniku przeprowadzonego postępowania wieczysto-księgowego przez sędziego wieczysto-księgowego w wydziale ksiąg wieczystych. Sprawdzane są wówczas dokumenty z punktów: 2, 3, 4 lub 5 i jeśli nie ma uchybień wpisuje się je do księgi wieczystej.