DAVID WARK

GRFFITH

David Wark Griffith:

●

1875-1948

●

Amerykański reżyser filmowy,

●

Pionier sztuki filmowej.

●

Syn zubożałego plantatora Samouk

●

Humanista, moralizator i społecznik

●

Po próbach literackich i teatralnych (członek wędrownej trupy aktorskiej), związał się
z filmem.

●

Namówiony przez przyjaciół wylądował w filmie, najpierw u Edisona, potem w
Biographie. Z początku jako scenarzysta, później jako aktor. Reżyserem filmowym
został przypadkowo i nie bez zasadniczych oporów. Przygody Dolly miał realizować
Stanner Taylor, ale zachorował i namówił Griffitha, żeby go zastąpił.

●

Aktor - grał w sztukach Szekspira , Ibsena, zagrał u Portera w Uratowanym z orlego
gniazda (1907)

●

Nakręcił blisko 500 filmów (większość to jednoaktówki)

●

Debiut reżyserski: Przygody Dolly (1908) z Merry Pickford

●

Odkrył Merry Pickford

●

Był czołowym reżyserem Biographu ( nakręcił tam 50 filmów)

●

Wszystkie największe dzieła Griffitha powstawały bez żadnego scenariusza lub
scenopisu, a aktorzy właściwie nie wiedzieli w czym grają.

●

Połączenie głębokich twórczych przygotowań z natchnioną improwizacją.

●

Kręcił bez dubli (względy finansowe); potem na czarnym tle dokręcał portretowe sceny
o nacechowaniu emocjonalnym.

●

David Griffith pierwszy podejmuje ryzyko wykorzystania możliwości obrazu
jako podstawowego środka wyrazu. Przenosi punkt ciężkości narracji ze słowa na
odpowiednio pokazany obraz. Eksperymentuje. Zbliżenia, zmiany planów, montaż,
gra aktorska - wszystko nabiera wyrazu, energii i emocji. Zmienia się film, zmienia się
napis filmowy. Akcja jest coraz bardziej różnorodna i dynamiczna a co za tym idzie,
także bardziej ciągła.

●

Preferował melodramat

●

Wprowadził zasadę rozwiązywania konfliktów w ostatnim momencie i obowiązkowe
szczęśliwe zakończenie (happy end).

●

Był twórcą “systemu gwiazd” i uzyskał przydomek “starmaker”. Wykreował m.in.:

M. Pickford, M. Normand, L. Gish i D. Gish, M. March, D. Crispa, L. Barrymora

●

Filmy:

●

1908-Przygody Dolly

●

8 lipca 1909-Wiejski lekarz

●

1909- Spekulant zbożowy

●

1909- Nawrócenie pijaka- teatr w filmie, zbliżenie duszy ludzkiej

●

1910- Morze nigdy się nie zmienia- prawie dokument, film afabularny, opowiada
o życiu rybaków i ich rodzin, montaż obrazów- rytm nadrzędny, dużo poezji

●

1911- Enoch Arden- staranna dramaturgia, intryga, powstały dwie wersje
(pierwsza z 1908)

●

1911- Bobby tchórz

●

1910- Honor jego rodu-jego pierwszy film o wojnie secesyjnej

●

1912- Telegrafistka z Lonedale

●

1913- Maraton śmierci

●

1912- Niewidzialny wróg- po raz pierwszy zagrały tu Lilian i Dorothy Gish

●

1912- Muszkieterzy z Pig Alley

●

1913- Judyta z Betulii

●

1914- Zemsta sumienia- reżyser nie ufając realistycznej narracji ucieka się do
symboli, montaż ściśle psychologiczny, umiejętne operowanie obrazami- obrazy
świata urojonego, nakładane na świat rzeczywisty

●

1915- Narodziny narodu

●

1916- Nietolerancja

●

W 1913 Mutual Film Corporation. zwerbował go jako specjalistę od wielkich
widowisk filmowych

●

W 1915 należy wraz z Mackiem Sennettem i Thomasem Harperem Ince’em do
założycieli Triangle

●

W 1919 wraz z Charliem Chaplinem, Douglasem Fairbanksem i Merry Pickford
zakłada United Artist Corporation, jako własne towarzystwo produkcji i dystrybucji

●

Złamana lilia (1919) – pierwszy film zrealizowany w United Artist

●

Późniejsze jego filmy:

●

Czyż życie nie jest piękne (1924)- jego akcja rozgrywa się w Berlinie podczas
inflacji

●

Abraham Lincoln (1930)- pierwszy film dźwiękowy Griffitha

●

Walka (1931)- po niepowodzeniu tego filmu reżyser wycofuje się z branży

●

W latach 20. poziom jego filmów i zainteresowanie nimi obniżyły się. Ostatni film
Walka (1931) zrealizował za własne pieniądze (film nie był wyświetlany)

●

1935 nagrodzony Oscarem za całokształt twórczości.

●

Zmarł w nędzy.

●

Osiągnięcia:

●

Zmiana perspektywy kamery w obrębie jednej sceny ( dopiero od czasu Griffitha
podstawowym elementem filmu nie jest scena, lecz ujęcie)

●

Rozjaśnienie i ściemnienie obrazu

●

Zmiana formatu obrazów

●

Stosowanie efektów świetlnych do stworzenia odpowiedniej atmosfery

●

Postawił decydujący krok w odejściu kina od statyczności teatru

●

Sprawił ,że film stał się sztuką i narzędziem

●

Zastosował w filmie literacki tok narracji- Struktura Dickensa

●

Zreformował i wyeksponował grę aktorską

●

Potrafił oddać zarówno realność prezentowanego świta, jak i symboliczne o nim
myślenie

●

Potrafi wyrazić na ekranie prozę, poezję i żart

PRZYGODY DOLLY:

Reżyseria: David Wark Griffith
Scenariusz: Stanner Taylor, David Wark Griffith
Zdjęcia: Billy Bitzer, Arthur Marvin
Produkcja: Biograph, USA
Rok produkcji: 1908
Obsada: Merry Pickford

●

Pierwszy film

●

Melodramatyczna historia dziewczyny porwanej przez wiejskich włóczęgów

●

Jednoaktówka- trwa 15 minut

●

Po raz pierwszy reżyser wprowadza w jednej scenie zmianę perspektywy, używa zbliżeń
jako środków wyrazu dramaturgicznego, wykorzystuje efekty świetlne a także montaż
równoległy w celu utrzymania widza w napięciu

●

Poza nazwą wytwórni i tytułem film nie zawierał żadnych informacji o osobach
twórców. Był dziełem anonimowym.

●

Historia dziewczyny porwanej przez wiejskich włóczęgów

WIEJSKI LEKARZ:

Reżyseria: David Wark Griffith
Scenariusz: David Wark Griffith
Zdjęcia: Billy Bitzer
Produkcja: USA
Rok produkcji: 1909

●

Historia lekarza , który ratując cudze dziecko, nie zdążył uratować własnego

●

Film otwierają i zamykają dwie stosunkowo długie panoramy kamery

TELEGRAFISTKA Z LONEDALE:

Reżyseria: David Wark Griffith
Scenariusz: David Wark Griffith
Zdjęcia: Billy Bitzer
Produkcja: USA
Rok produkcji: 1912
Obsada: Blanche Sweet

●

Chodzi o rabunek pieniędzy przesyłanych pociągiem, co się bandytą nie udaje dzięki
dzielnej telegrafistce

●

Montaż równoległy- perfekcja

●

Operowanie planami

●

Rytm przyspieszający tempo i podnosząc napięcie akcji

●

W kulminacji ujęcia są coraz krótsze, montaż chwyta wątki

JUDYTA Z BETULII:

Reżyseria: David Wark Griffith
Scenariusz: David Wark Griffith
Zdjęcia: Billy Bitzer
Produkcja: USA
Rok produkcji: 1913

●

Zapowiedź Nietolerancji

●

Pierwszy dłuższy film reżysera

●

Znakomita głębia przestrzeni osiągana jest dzięki dalekim ujęciom z akcją toczącą się
zarówno w oddali, jak i blisko

●

Retrospekcje wprowadzane są gwałtownymi cięciami

●

Po raz pierwszy u Griffitha występuje widowiskowe sceny tłumów i bitew

NARODZINY NARODU:

Reżyseria: David Wark Griffith
Scenariusz: David Wark Griffith, Frank Woods
Na podstawie: książki Thomasa Dixona Człowiek klanu i na motywach powieści Lamparcia
skóra
Zdjęcia: Billy Bitzer
Scenografia: David Wark Griffith
Kostiumy: Robert Goldstein
Montaż: David Wark Griffith, James Smith
Produkcja: Biograph, USA
Rok produkcji: 1915
Obsada: Lillian Gish, Henry B.Walthall, Mae Marsh, Ralph Lewis, Donald Crisp

●

Premiera odbyła się 8 lutego 1915

●

Epopeja o wojnie domowej

●

Trwa 3 godziny

●

Dzieli się na cztery części:

1.

Prolog szkicuje historię handlu niewolnikami i ruchu przeciwko niewolnictwu.

2.

Część pierwsza przedstawia wojnę domową z 1861 między Północą a Południem, aż
do zamordowania Lincolna w 1865.

3.

Druga część traktuje o okresie „rekonstrukcji” ( tj. odbudowy pokonanego Południa)
oraz o żyjących tam białych usiłujących utrzymać swą dominującą pozycje nad
niewolnikami.

4.

Epilog sławi ponowne umocnienie się stanów południowych jako „narodziny narodu”.
W historyczne losy wplecione są losy dwóch rodzin: Stonemanów z Pensylwanii i
Cameronów z południowej Karoliny. Wojna rozdziela obie rodziny

●

Reżyser jednoznacznie opowiada się za białymi południowcami. Czarni ukazani są
jako ludzie kierujący się instynktem, którzy winni być poskromieni. Prowadzi to do
antyrasistowskich protestów i do masowych kontrowersji w całym kraju.

●

Wielowarstwowa akcja, dzięki cięciom i starannej technice montażu, nadaje treści
sugestywną, odpowiadającą jej formę rytmiczną. Dla scen bitewnych np. typowe są
zarówno zmiany ujęć, panoramowania, jak i przejścia od skrajnych planów ogólnych do
półzbliżeń, zbliżeń, i detali

●

Film zachwyca różnorodnością elementów narracji i mnogością pionierskich rozwiązań.
Najważniejsze z nich to:

a.

Unaocznienie i usankcjonowanie roli montażu- demonstracja, że film nie tylko
może ale powinien się na nim opierać

b.

Odkrycie skali planów zdjęciowych- od detalu do planu ogólnego-
ujawniających ekspresje dramaturgiczną swojej zmienności

c.

zdynamizowanie opisu przez filmowanie jednej sceny z kilku ustawień kamery i
szybkie panoramy

d.

długość każdego ujęcia została dopasowana do jego nastroju; montaż podlega
dwóm podstawowym zasadom: kontrastowi ( spokój domu i zgiełk bitwy) oraz
rozwojowi równoległemu ( przebitki w końcowej kulminacji na chatę oblężona
przez Murzynów i jeźdźców spieszących z odsieczą

e.

podział na poszczególne sekwencje został dokonany przy pomocy ściemnień,
rozjaśnień i efektu przesłony irysowej

●

Wydarzenia przedstawione są z zewnątrz, a także z punktu widzenia indywidualnych
przeżyć poszczególnych żołnierzy.

●

Sceny bitewne Griffith realizował z pieczołowitością dowódcy

●

Dzieło o ogromnym rozmachu organizacyjnym i logistycznym

●

W Filmie udział wzięło 18 000 statystów

●

Murzynów i mulatów grali biali. Z czarnoskórych skorzystał reżyser jedynie w scenach
zbiorowych

●

Wielki sukces kasowy

●

Stanowi kanon filmu przeddźwiękowego

●

Pierwsza wersja została zatytułowana The Clansman (Człowiek klanu)-reżyser musiał
zmienić tytuł ze względu na protesty

●

Dwoje braci Phil i Ted Stonemanowie odwiedzają swoich przyjaciół w Piedmont
(Południowa Karolina) - rodzinę Cameronów. Przyjaźń jest rozdzielona przez
wojnę domową - Stonemanowie i Cameronowie muszą się przyłączyć do armii po
przeciwnych stronach. Ich życie jest pokazane w połączeniu z ważnymi, historycznymi
wydarzeniami jak: rozwój działań wojennych podczas Wojny Secesyjnej, zabójstwo
Lincolna oraz narodziny Ku Klux Klanu.

NIETOLERANCJA:

Reżyseria: David Wark Griffith
Scenariusz: David Wark Griffith, Frank Woods
Zdjęcia: Billy Bitzer, Karl Brown
Scenografia: Frank Wortman, David Wark Griffith ,Robert Ellis Wales
Montaż: David Wark Griffith, James Smith, Rose Smith
Produkcja: Biograph, USA
Rok produkcji: 1916
Obsada: Lillian Gish, Mae Marsh, Robert Harron, Howard Gaye, Miriam Cooper

●

Premiera odbyła się 5 września 1916

●

Na potrzeby realizacji i dystrybucji powstała specjalna firma Wark Producing
Corporation

●

Odpowiedź na Narodziny narodu

●

Na przykładzie czterech równolegle opowiadanych zdarzeń historycznych reżyser
dowodzi, że nietolerancja od zarania dziejów określała ludzkie działania.

●

Całość uzupełnia alegoryczny epilog, prorokujący apokalipsę wojenną, a po niej
wyzwolenie wszystkich ludzi z każdej formy niewoli

●

Cztery epizody:

I.

Współczesność

II.

Noc św. Bartłomieja- Paryż 1572

III.

Babilon- najazd Cyrusa na Babilon 539 p.n.e.

IV.

Życie i męka Chrystusa

●

Film nie odniósł sukcesu- był zbyt pokojowy

●

Koszty wyniosły prawie dwa miliony dolarów- realizacje tego filmu umożliwił ogromny
sukces kasowy Narodzin narodu

●

Perfekcyjne zastosowanie montażu równoległego- decyduje o wyrazie całego filmu

●

Montaż wewnątrz scen

●

„Ocalenie w ostatniej chwili”- ukochana skazańca dogania pociąg z gubernatorem, który
mógłby ułaskawić chłopca

●

W filmie brało udział 60 00 statystów

●

Struktura Dickensa- Planami dalekimi tworzy klimat epicki, średnimi rozwija tok
fabuły, zbliżeniami podkreśla emocje przy czym zmian planów dokonuje nie tylko przez
cięcia, lecz również przez najazdy kamery

●

Leitmotiv montażowy- obraz matki kołyszącej dziecko, który wiąże poszczególne
elementy dzieła

●

W 1919, aby uniknąć całkowitej klęski robi z niego dwa filmy: Upadek Babilonu i
Matkę i prawo

●

Film prowadzi cztery wątki nietolerancji poprzez wieki, łączone obrazem matki
trzymającej swoje dziecko. W starożytnym Babilonie dziewczyna powoduje jego
upadek. W Judei, hipokratyczni Faryzeusze skazują Jezusa Chrystusa. W 1572
roku w Paryżu nie zdająca sobie sprawy z zagrożenia Nocy świętego Bartłomieja,
dwoje Hugenotów szykuje się do małżeństwa. Na koniec w nowoczesnej Ameryce,
pracownicy socjalni niszczą status życiowy młodej kobiety i jej ukochanego.

ZŁAMANA LILIA:

Reżyseria: David Wark Griffith
Scenariusz: David Wark Griffith
Zdjęcia: Billy Bitzer, Hendrik Sartov
Scenografia: Joseph Stringer
Montaż: David Wark Griffith
Na podstawie: opowiadania Thomasa Burke'a The Chink and the Child
Produkcja: United Artist, USA
Rok produkcji: 1919
Obsada: Lillian Gish, Richard Barthelmess, Donald Crisp

●

Pierwszy film zrealizowany w United Artist Corporation

●

Uznany za arcydzieło

●

Oparty na noweli Thomasa Burke’a film opowiada om losach młodej kobiety okrutnie
traktowanej przez ojca , zawodowego boksera. Gdy zakochuje się w niej Chińczyk
ucieka z nim. Ojciec jednak ściąga ją z powrotem i zabija ją. W odpowiedzi na to

Chińczyk zabija ojca po czym popełnia samobójstwo.

●

Znakomicie poprowadzeni aktorzy

●

Zdjęcia z akcentami impresjonistycznymi- miękkim konturem, rozproszonym światłem,
kolorowaniem poszczególnych scen

●

Pierwszy wielki szlachetny melodramat filmowy