Harcerze broni "Rudego" i "Zo ki".
Podejrzenia o homoseksualizm ich nie
interesuj , zarzut antysemityzmu boli

Harcerze ze szczepu dru yn harcerskich i zuchowych "Pomara czarnia", z którego wywodzili si "Zo ka" i
"Rudy", daj sprostowania od El biety Janickiej, badaczki z PAN

Rozmowa z podharcmistrzem Antonim Morawskim, 25-latkiem, byøym komendantem Szczepu 23. WDH
"Pomara czarnia", czøonkiem rady Fundacji "Pomara czarni", doktorantem w Instytucie Nauk Politycznych UW.
''Pomara czarnia" jako jedyna dziaøa w ramach dwóch organizacji harcerskich: Zwi zku Harcerstwa Polskiego i Zwi zku
Harcerstwa Rzeczypospolitej.

Aleksandra Pezda: Dlaczego domagacie si sprostowania od dr El biety Janickiej, która wyczytaøa z "Kamieni
na szaniec" antysemityzm i homoseksualizm w ród harcerzy Szarych Szeregów?

Antoni Morawski: Bronimy swoich bohaterów. Jako spadkobiercy tradycji dbamy o dobre imi dru yny, a wypowiedzi dr
El biety Janickiej to dobre imi szargaj . Dlatego chcieliby my, eby poznaøa nasze argumenty, które s oparte na
faktach, i wycofaøa swoje zdanie. Zajmujemy si wychowaniem møodych ludzi - jak to si mówi w argonie metodyki
harcerskiej - cz sto "pracujemy z bohaterem", odwoøujemy si wi c do utrwalonych wzorców. Po takich wypowiedziach
mam problem - s rzeczy, które dyskredytuj nawet bohaterów i automatycznie wyrzucaj go z kr gu wzorców.

Czy s bohaterowie bez skazy? Czy naprawd wiemy ju wszystko i nie musimy szuka nowych ladów?

- Nowe lady poznaøbym ch tnie. Tylko e Janicka ich nie przedstawia, jedynie reinterpretuje znane fakty i porusza si w

wiecie domysøów. Wykazaøa si naprawd mglist wiedz z historii harcerstwa.

Domniemany homoseksualizm te wyklucza bohaterów?

- Ta kwestia jest caøkowicie poza naszym zainteresowaniem. Jest nam daleko do wchodzenia w czyje intymne relacje
sprzed lat.

Co zabolaøo najbardziej?

- Pos dzenie o antysemityzm. Taka postawa jest z gruntu obrzydliwa, sprzeczna z prawem harcerskim i skautowym od
ich pocz tków. W Polsce od rozkazu naczelnictwa ZHP w 1919 r. mamy zapis: "harcerz w ka dym widzi bli niego, a za
brata uwa a ka dego innego harcerza". W tradycji brytyjskiej od 1908 r. obowi zuje zasada "A scout is a friend to all,
and a brother to every other scout, no matter to what social class the other belongs" (skaut jest przyjazny dla wszystkich,
za brata uwa a ka dego innego skauta, niezale nie od ró nic klasowych).

Nienawi na tle narodowym przeczyøaby idei braterstwa. Napisa wi c o harcerzu, e byø antysemit , oznacza
zdyskredytowa go na caøej linii.

Nawet je li tak byøo?

- Nie ma adnych dowodów na to, e bohaterowie "Kamieni na szaniec" byli antysemitami. Takich dowodów nie
przedstawia te dr Janicka, tylko pos dzenia i przypuszczenia, oparte na w tøych podstawach.

Przed wojn w Liceum Batorego nie dominowaø ju nurt narodowy, raczej sanacyjny. W szkole pracowali nauczyciele o
ró nych pogl dach. Podobnie byøo z 23. WDH - byli w niej harcerze i instruktorzy ró nych opcji: narodowej, sanacyjnej,
równie lewicowej. Wida zupeønie inn prawidøowo ni ta wskazana przez dr Janick . Z dru yny w latach 30.
odchodz instruktorzy o pogl dach narodowych. Na pewno nie byøo adnych antysemickich czystek.

"Pomara czarnia" cz sto jest obiektem ataków ze wzgl du na osi gni cia i døug histori oraz wøa nie tych bohaterów z
Szarych Szeregów. Teraz si jednak obawiamy, bo naszego bohatera próbuj podkra ruchy narodowe.

To znaczy?

- Nie odpowiada nam to, e od kilku lat ONR ch tnie umieszcza Janka Bytnara na swoich sztandarach, zawøaszczaj c
nie swojego bohatera. Tylko dlatego, e jedna osoba - Gustaw Potworowski, dowódca Grup Szkolnych ONR w latach
30. - wyznaje po 70 latach milczenia, e na zebraniach ONR spotkaø Jana Bytnara.

Wypowiedzi dr Janickiej, bez adnych nowych dowodów, tylko to legitymizuj . Natomiast pewne jest, e Janek Bytnar
na pocz tku wojny wraz z innymi harcerzami dziaøaø krótko w PLAN-ie, który byø organizacj lewicow .

Czy "Rudy" i "Zo ka" s bohaterami dla harcerzy równie dzisiaj?

- Ta historia nadal jest ywa. Wyobra nia 15-letnich chøopaków przej tych prawem harcerskim dziaøa na hasøo:
braterstwo, wspólna walka za ojczyzn .

Na pewno? Jak to jest z tym wzorcem z Szarych Szeregów? W szkoøach z lektur jest problem,

dzieci

nie chc

czyta , nie rozumiej . Do harcerstwa te si ju nie garnie wielu ch tnych.

- To prawda, harcerstwo dotkn ø kryzys. Z naborem jest problem, zwøaszcza w liceach.

Kiedy 23. WDH to byli w wi kszo ci liceali ci, a tylko niewielu møodszych harcerzy i zuchów. Teraz jest odwrotnie:
przewa aj møodsi harcerze, bo ci ej trafi do møodzie y licealnej.

Inaczej ma si skauting na wiecie. W Wielkiej Brytanii jest tak wielu ch tnych, e brakuje instruktorów, którzy by si
mieli nimi zaj . To dlatego promocyjnie opiek nad skautami przej øa ksi na Kate, a ich naczelnikiem jest znany
podró nik Bear Grylls. Czekamy na podobn pozytywn zmian u nas.

W dzisiejszym wiecie, nastawionym na kult jednostki i jej indywidualnych potrzeb, idee wspólnotowe - wspóøpracy,
dziaøania w grupie, dla wspólnego dobra - bardzo by si przydaøy.

Mnie na przykøad harcerstwo na zawsze oduczyøo ch ci udziaøu w wy cigu szczurów. Staram si by wra liwy
spoøecznie, traktuj otoczenie jako wspólnot - lokaln , regionaln , pa stwow . Nie odwracam si od problemów innych

Strona 1 z 2

Harcerze broni 'Rudego' i 'Zo ki'. Podejrzenia o homoseksualizm ich nie interesuj , ...

2013-04-10

http://wyborcza.pl/2029020,127462,13703698.html

ludzi i staram si pomaga na miar swoich mo liwo ci.

Dr El bieta Janicka, slawistka z PAN w wywiadzie dla PAP sprzed tygodnia powiedziaøa, e "Kamienie na szaniec"
Aleksandra Kami skiego to "ksi ka mitotwórcza" i zaapelowaøa o nowe podej cie do jej interpretacji. T tez Janicka
stawia ju w wydanej dwa lata temu ksi ce "Festung Warschau". Ale dopiero wywiad wywoøaø kontrowersje.

Zdaniem Janickiej "Kamieni na szaniec", wzorcowej szkolnej

lektury

, nikt nigdy nie poddaø krytycznej analizie. Nie

umie ciø jej te w kontek cie historii okupacyjnej Warszawy. Z tego kontekstu dr Janicka wyøowiøa kwestie ydowskie -
zauwa yøa, e nie ma o tym søowa w ksi ce, cho byøa pisana w maju 1943 r., a wi c u schyøku powstania w getcie. Jej
zdaniem dlatego, e autor zdawaø sobie spraw z antysemityzmu odbiorców - czyli harcerzy z Szarych Szeregów,
którym byøa dedykowana.

Janicka uwa a te , e kult przedwojennego warszawskiego Liceum im. Stefana Batorego i dziaøaj cej przy nim 23.
Warszawskiej Dru yny Harcerskiej, z której wywodzili si bohaterowie powie ci, jest "problematyczny" , bo "w latach 30.
dokonywaøo si w Batorym "czyszczenie" szkoøy i dru yny z osób pochodzenia ydowskiego". Badaczka mówi o
"przemocy na tle antysemickim" oraz e na tym tle "bójki w klasach byøy na porz dku dziennym".

Dodatkowo Janicka wysun øa hipotez , e gøówni bohaterowie powie ci, oønierze Szarych Szeregów - "Zo ka" -
Tadeusz Zawadzki oraz "Rudy" - Jan Bytnar - mogli by homoseksualistami.

Nie milkn køótnie na ten temat. Zaprotestowali byli harcerze z Szarych Szeregów, równie dzisiejsi instruktorzy z 23.
WDH "Pomara czarnia". W otwartym li cie pisz : "Nie godzimy si na wrzucanie nas do antysemickiego worka".
Domagaj si od badaczki wycofania si z wypowiedzi.

Tekst pochodzi z serwisu Wyborcza.pl -

http://wyborcza.pl/0,0.html

© Agora SA

Strona 2 z 2

Harcerze broni 'Rudego' i 'Zo ki'. Podejrzenia o homoseksualizm ich nie interesuj , ...

2013-04-10

http://wyborcza.pl/2029020,127462,13703698.html