WYMAGANIA KONSTRUKCJI WÓZKÓW
Na kolejach europejskich rozpowszechnionych jest wiele typów wózków. Zadaniami wózków
tocznych i napędnych są:
 przeniesienie i równomierne rozłożenie na zestawy kołowe masy nadwozia za
pośrednictwem niesprężystych lub sprężystych elementów oparcia,
 prowadzenie pojazdu po torze prostym lub łukowym z zachowaniem wymaganych
warunków bezpieczeństwa jazdy przy najwyższych dopuszczalnych prędkościach i
odpowiedniego stopnia spokojności biegu,
 przeniesienie z zestawów kołowych na ramy wózków oraz na urządzenia sprzęgowe
sił hamujących, a w wózkach napędnych sił pociągowych lub sił hamujących w
sposób zapewniający możliwie pełne wykorzystanie masy napędnej pojazdu.
 zapewnienie wymaganego komfortu jazdy pojazdów pasażerskich dla wszystkich
przewidywanych warunków ruchowych.
Wymienione zadania są realizowane przez więzy sztywne lub sprężyste, które można podzielić
na trzy grupy:
 więzy łączące ostoje wózków z zestawami kołowymi,
 więzy wózków z nadwoziem,
 więzy łączące wózki (stosowane w lokomotywach).
Wózki są jednym z najważniejszych zespołów konstrukcyjnych pojazdu trakcyjnego.
Właściwa konstrukcja wózka i utrzymanie go w należytym stanie w eksploatacji wpływa w
sposób zasadniczy na spokojność biegu pojazdu oraz na jego oddziaływanie na tor i bezpie-
czeństwo ruchu. Pomimo, że wartość wózków stanowi tylko niewielką część wartości wagonu,
głównie one są odpowiedzialne za właściwości biegowe i bezpieczeństwo jazdy całego wa-
gonu.
Wózki pojazdów trakcyjnych dzieli się na napędne i toczne. Wózki toczne tym różnią się od
napędnych, że nie mają układów napędowych napędzających zestawy kołowe. Wózki mogą
być jedno, dwu, trzyosiowe, a rzadko wieloosiowe.
Typowa konstrukcja wózka pojazdu trakcyjnego składa się z:
- ramy (ostoi),
- zestawów kołowych tocznych lub napędnych z łożyskowaniem,
- układu usprężynowania przyosiowego i prowadzenia zestawu,
- układu oparcia i usprężynowania nadwozia,
- układu prowadzenia wzdłużnego, poprzecznego i obrotu wózka
- układu napędowego - silnika trakcyjnego,
- przekładni, zawieszenia silnika i przekładni,
- układu hamulca,
- urządzeń specjalnych montowanych na wózkach, takich, jak:
" urządzenia smarujące,
" urządzenia radialnego prowadzenia zestawów kołowych,
" sterowane układy przechyłu pudła.
T. Piechowiak wymagania wózków1 1 / 2
Wymagania konstrukcyjne dla wózków do dużych prędkości jazdy
l.p. Określenie zespołu Wymagania Cel
1. Wózek kompletny Mała masa, optymalna Niskie koszty produkcji
wytrzymałość części lub ich wózka, uzyskanie
elementów, możliwość bezpiecznych dróg
zastosowania  oprócz hamulców hamowania, osiągnięcie
klockowych i tarczowych dobrych własności
hamulców szynowych. mechanicznych.
2. Ostoja wózka Konstrukcja lekka i
Optymalna wykorzystanie
ekonomiczna
wytrzymałości części ostoi.
3. Zestawy kołowe Lekkie, odporne na zużycie ścierne, Małe nadwyżki sił
wytrzymałe, nie przenoszące dynamicznych
wibracji o małej częstotliwości działających na zestawy i
drgań samowzbudnych w razie szyny, wysoki stopień
braku stabilności. zabezpieczenia przed
wykolejeniem, długie
przebiegi między
naprawami zestawów
kołowych.
4. Prowadzenie zestawów Możliwość radialnego względem Zmniejszenie zużyć
kołowych łącznie z toru ustawienia się na łukach obrzeży kół i główek szyn,
usprężynowaniem torowych, podwyższenia stabilności obniżenie pracochłonności
przyosiowym i obniżenie częstotliwości drgań montażu zestawów
samowzbudnych, łatwy i dokładny kołowych.
montaż zestawów kołowych w ostoi
wózka.
5. Zawieszenie nadwozia Częstotliwość drgań własnych Wysoki współczynnik
wagonu na wózkach z pionowych i poprzecznych poniżej spokojności jazdy, brak
usprężynowaniem 1 Hz, optymalna izolacja drgań stuków i zgrzytów w
bujakowym ostoi wózka, mały moment oporowy układzie jazdy.
przy obrotach wózka pod pudłem w
płaszczyz
nie poziomej.
6. Prowadzenie podłużne Nie stawiające oporu w kierunku Miękkie połączenie wózka
wózka pod pudłem poprzecznym, pionowym i przy z wagonem eliminujące
obrotach wózka, w kierunku szarpnięcia przy ruszaniu i
podłużnym opory elastyczne. hamowaniu wagonu.
T. Piechowiak wymagania wózków1 2 / 2