Mikroekonomia
Elastyczność
Elastyczność jest miarą współzależności dwóch zmiennych ekonomicznych, informuje , o ile
procent zmieni się zmienna zależna, gdy zmienna niezależna zmieni się o 1%.
Elastyczność cenowa popytu (EDP)  informuje, o ile zmieni się wielkość popytu spowodowana
zmianą ceny. Jest to stosunek procentowej zmiany wielkości popytu dobra X do procentowej
zmiany ceny tego dobra.
Elastyczność cenową popytu można liczyć dwiema metodami. Metodą punktową stosujemy do
relatywnie małych zmian ceny, a łukową do dużych, szczególnie gdy krzywa popytu nie jest linią
prostą (funkcja popytu nie jest liniowa)
1
Mikroekonomia
Elastyczność
Każdy punkt na krzywej popytu przyjmuje inną wartość współczynnika elastyczności cenowej
popytu. Nie należy mylić nachylenia krzywej popytu i elastyczności cenowej popytu. Krzywe o tym
samym nachyleniu charakteryzują się różną elastycznością cenową popytu dla tego samego
poziomu ceny.
Elastyczność cenowa popytu maleje z coraz dalej położoną krzywą popytu względem początku
układu współrzędnych. Krzywe popytu wychodzące z tego samego punktu na osi rzędnych lub
odciętych posiadają tę samą elastyczność cenową popytu dla tego samego poziomu ceny lub tej
samej wielkości popytu.
Przychód (utarg) całkowity (TR) to iloczyn wielkości sprzedaży i ceny danego dobra. Wielkość
popytu możemy rozumieć jako wielkość sprzedaży.
Istnieje zależność między współczynnikiem elastyczności cenowej popytu a przychodem
całkowitym:
1. Gdy popyt jest elastyczny 1<|EDP|<", to:
 wzrost ceny spowoduje spadek utargu całkowitego
 spadek ceny spowoduje wzrost utargu całkowitego
2. Gdy popyt jest nieelastyczny 0<|EDP|<1, to:
 wzrost ceny spowoduje wzrost utargu całkowitego
 spadek ceny spowoduje spadek utargu całkowitego
3. Gdy popyt jest neutralny |EDP| = 1 i nastąpi spadek lub wzrost ceny, wówczas utarg
całkowity nie zmieni się
2
Mikroekonomia
Elastyczność
Elastyczność cenowa podaży (ESP)  informuje o ile zmieni się wielkość podaży na skutek
zmiany ceny danego dobra. Jest to stosunek procentowej zmiany wielkości podaży dobra X do
procentowej zmiany ceny tego dobra.
Elastyczność cenowa podaży przyjmuje zawsze wartości od 0 do +". Podobnie jak przy
elastyczności cenowej popytu możemy ją obliczyć metodą punktową lub łukową.
Wartość współczynnika elastyczności cenowej podaży jest zależna od położenia krzywej podaży w
układzie współrzędnych.
3
Mikroekonomia
Elastyczność
Elastyczność mieszana (krzyżowa) popytu (EDC)  pokazuje zależność popytu jednego dobra
względem ceny drugiego dobra. Jest to stosunek procentowej zmiany popytu dobra X do
procentowej zmiany ceny dobra Y.
Zarówno metodą punktową, jak i łukową możemy obliczyć elastyczność mieszaną popytu
Współczynnik elastyczności mieszanej popytu może przyjmować zarówno wielkości ujemne, jak i
dodatnie.
Dobra substytucyjne to dobra zastępcze względem siebie w procesie konsumpcji czy produkcji.
Np. torebka-plecak. Przy założeniu ceteris paribus, wzrost ceny jednego dobra spowoduje wzrost
popytu na drugie dobro. Analogicznie, przy założeniu ceteris paribus, spadek ceny jednego dobra
spowoduje spadek popytu drugiego dobra.
Dobra komplementarne to dobra uzupełniające się. Dobro nie ma zastosowania bez drugiego, np.
drukarka-tusz. Przy założeniu ceteris paribus, wzrost ceny jednego dobra spowoduje spadek popytu
na drugie. Również, przy założeniu ceteris paribus, spadek ceny jednego dobra spowoduje wzrost
popytu na drugie dobro.
Elastyczność dochodowa popytu (EDI) pokazuje zależność pomiędzy popytem na dobro a
dochodem konsumenta, który planuje wydać na to dobro. Jest to stosunek procentowej zmiany
popytu na dobro X do procentowej zmiany dochodu konsumenta.
Gdzie
I  dochód konsumenta
4
Mikroekonomia
Elastyczność
Elastyczność dochodową popytu możemy również obliczyć metodą punktową i łukową.
Współczynnik elastyczności dochodowej popytu może przyjmować zarówno wartości ujemne, jak i
dodatnie.
Dobro luksusowe  dobro, na które popyt wzrasta szybciej niż wzrasta dochód.
Dobro podstawowe  dobro, na które popyt wzrasta wolniej od wzrostu dochodu.
Dobro niższego rzędu  dobro, na które popyt maleje przy wzroście dochodu.
Dobro Giffena  wyjątkowy rodzaj dobra niższego rzędu. Jest charakterystyczne dla
zapotrzebowania konsumpcyjnego osób ubogich. Informuje, że wraz ze wzrostem ceny wzrasta
wielkość popytu na badane dobro (dodatnia elastyczność cenowa popytu).
Dobro Veblena  charakterystyczne dla ludzi bardzo zamożnych. Informuje, że wraz ze wzrostem
ceny wzrasta wielkość popytu na dane dobro. Wspomniana zależność opisywana jest jako tzw. efekt
snoba.
5
Mikroekonomia
Elastyczność
Krzywa Engla, czyli ścieżka zależności dochodu i konsumpcji badanego dobra. Poniższy wykres
pokazuje krzywą Engla dla poszczególnych rodzajów dóbr:
6