PROCEDURY BUDŻETOWE Procedura budżetowa  to prawnie wyznaczone reguły, które stosują Jednostki Sektora Finansów
Publicznych (4 Państwo, Gmina, Powiat, Województwo) w celu wykonywania swoich zadań, których
Zawartość
podstawą jest budżet.
Wykład 1 20.02.2012 ................................................................................................................... 1
Pod pojęciem procedury budżetowej rozumie się całokształt prawnie określonych zasad
wykład 2 nie było 05.03.2012 ....................................................................................................... 3 postępowania z budżetem.
wykład 3 19.03.2012 ................................................................................................................... 3
Etapy procedury budżetowej:
wykład 4 02.04.2012 ................................................................................................................... 5
I. Przygotowanie projektu budżetu  zbadanie zgodności z konstytucją - prawem, (JST  do 15
wykład 23.04.2012 .................................................................................................................................. 7
listopada)
wykład 14.05 ........................................................................................................................................... 8 II. Uchwalanie budżetu  Państwo: przekazywana do rąk prezydenta, może przekazać do
trybunału konstytucyjnego,
Wykład 28 maj ....................................................................................................................................... 11
III. Wykonywanie budżetu  największe pole do kontroli
Wykład 4.06 ........................................................................................................................................... 11
IV. Sprawozdawczość i kontrola  różnie traktowany czasami kontrola pomijana, a czasami jako
etap V, kontrola tak naprawdę jest na każdym etapie
Sprawozdawczość budżetowa już realizowana w III etapie  sporządzana sprawozdawczość
miesięczna, kwartalna& po zamknięciu budżetu sprawozdawczość finansowa bilans, RZiS&
Wykład 1 20.02.2012
Uchwalony budżet może różnić się od projektu
5.03 brak wykładu  4.06 odrabiamy na tej samej godzinie w auli B
BUDŻET  podstawa gospodarki gospodarki finansowej w sferze budżetowej
LITERATURA
Słowo  budżet może oznaczać:
ciupek, Famulska, walasik; system finansów publicznych wa-wa 2008
" Zasób pieniężny państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
red Owsiak Planowanie budżetowe, a alokacja zasobów 2008
" Roczny plan gromadzenia i wykorzystywania środków pieniężnych gospodarki państwa lub
JST
derech, Sobiech, & . 2001 PWE Fin. Publ
" akt normatywny upoważniający do gromadzenia dochodów oraz ich wydatkowania zgodnie z
ust o fin publ
planowanymi ustaleniami
Egzamin :
Budżet
Pisemny  30 pytań (2 zestawy:
plan roczny gromadzenie i wydatkowanie akt normatywny
1. test wielokrotnego wyboru (daje 0,5) (15pytań, nie wszystkie dobre, ponieważ musi być
(rok kalendarzowy) (ustawa, uchwała)
wybór
Budżet  to plan finansowy samodzielnego prowadzenia gospodarki finansowej w sposób jawny,
2. test P/F (prawda/nieprawda)
uchwalony na okres roku kalendarzowego
Poprawkowy ustny chyba że dużo obleje
Budżetem nazywa się plan dochodów i wydatków sektora publicznego uchwalany corocznie przez
organa przedstawicielskie, czyli Sejm, rady gmin, powiatów i Senat
Socjologia  dopuszcza się nazywanie budżetów gospodarstwa domowego&
Suma dochodów <> suma wydatków = budżet  matematyczne wyjaśnienie (wyrażenie) ogromu
wątpliwości
Funkcje budżetu: 4. zasada jawności - w ustawie rozdział IV  jawne debaty nad budżetem; debata
nad projektem, uchwalaniem, sprawozdaniem z wykonania; publikowanie ustaw
1. Rozdzielcza (redystrybucyjna)  przejmowanie na rzecz budżetu części zasobów pieniężnych 
budżetowych; zapewnia się radnym dostęp do dowodów księgowych& ;
przydzielenie określonych części tych zasobów innym jednostkom
5. zasada przejrzystości - w ustawie rozdział IV  sposób podawania informacji
2. Kontrolna  wykorzystywanie procesów gromadzenia i podziału zasobów pieniężnych do
6. zasada równowagi (fundamentalna wraz z szczegółowości przy tworzeniu budżetu) 
kontroli przebiegu procesów systemu budżetowego
dochody = wydatki  klasyczna złota równowaga
nie wydawaj więcej niż masz bo wpadniesz w biedę  spirala długów
Zasady budżetowe  to postulaty nauki:
Gdy określona w budżecie kwota dochodów różni się od kwoty planowanych wydatków  budżet
1. Zasada powszechności (zupełności)  wszystkie dochody i wydatki zawarte w jednym akcie
określa sposób finansowania wydatków nie znajdujących pokrycia w dochodach lub przeznaczenie tej
normatywnym  niemożliwe, bo mamy fundusze, inne środki krążące po za budżetem, bo
części dochodów, która stanowi nadwyżkę ponad planowany poziom wydatków.
wtedy ujmowałby ZU i FOŚ, KRUS& - wymysł teorii
2. Zasada Jedności Formalnej/Jedności Materialnej (Niefunduszowania) 
Gdy: Dochody > Wydatki
a. zasada jedności formalnej godzi się z tym, że są jakieś środki po za budżetem, ale jeśli
nadwyżkę dochodów przeznacza się na (rozchodowanie):
spłatę rat kredytu, pożyczki,
mówimy już o budżecie to może być tylko jeden (miasto na prawach powiatu ma
tylko jedną uchwałę budżetową)  nie ma odzwierciedlenia wprost wykup obligacji skarbowych, komunalnych,
b. zasada jedności materialnej  zapisana w ustawie budżetowej art. 42 ust o fin. publ. spłatę poręczeń udzielonych z budżetu,
budżecie gminy  2 parafundusze udzielenie pożyczek.
wykład 2 nie było 05.03.2012
Podział nadwyżki dochodów stanowi rozchody budżetu.
wykład 3 19.03.2012
Gdy: D < W
niedobór dochodów pokrywa się:
3. zasada szczegółowości  zawarta jest w ust. o fin. Publ. I polega na tym że dochody ujęte są
nadwyżka budżetowa z lat poprzednich,
wg z
ródeł i działów klasyfikacji budżetowej, a wydatki wg przeznaczenia
wolnymi środkami (przychody  rozchody),
prawnym wyrazem zasady szczegółowości jest klasyfikacja budżetowa (zapis dochodów i
kredytem, pożyczką,
wydatków i sprawozdanie, a nie urządzenie księgowe) rozumiana jako grupowania
emisją obligacji (drogi pieniądz),
dochodów i wydatków wyodrębnionych według jednolitych kryteriów na określone podziałki
przychodami z prywatyzacji mienia.
przez jednolity system symboli cyfrowych
y
ródła pokrycia niedoboru dochodów stanowią przychody budżetu
Dochody + Przychody = Wydatki + Rozchody
klasywikacja
Kredyt a pożyczka
budżetowa
KREDYT POŻYCZKA
oprocentowane oprocentowane lub nieoprocentowane
prawo bankowe kodeks cywilny
rozdziały zawsze umowa może być umowna
części (tylko w
paragrafy
nie może być umorzony może być umorzona
budżecie państwa) działy (3cyfrowe)
pierwsze 3 z działu
wydatków
tylko bank każdy podmiot
- jest 99
i potem kolejne nr
Zasady czasu budżetu
7. zasada roczności
paragrafy
8. zasada uprzedniości
dochodów
9. zasada prowizorium  uchwalenie planu wpływów i wydatków na okres krótszy niż rok; jst
mogą uchwalić prowizorium budżetowe tylko wtedy gdy jest uchwalone dla budżetu państwa
10. zasada prorogacji  tylko w fazie teorii, nie znalazła odzwierciedlenia w praktyce, można
przedłużyć ważność budżetu w kolejny rok kalendarzowy
wykład 4 02.04.2012 d. Świadczenia na rzecz osób fizycznych
2. Majątkowe
Struktura budżetu państwa:
a. Inwestycje
b. Zakupy inwestycyjne (użytkowanie powyżej 1 roku)
Budżet państwa
c. Dotacje celowe
1. budżet własny (art. 110ufp)
3. na obsługę długu
a. dochody (D) + przychody (P)
a. oprocentowanie
=
b. prowizje
b. wydatki (W) + rozchody (R)
c. wypłaty związane z udzielonymi poręczeniami i gwarancjami
2. budżet środków europejskich (art. 117ufp)
4. subwencja ogólna dla
a. dochody z budżetu UE (fundusze)
a. gmin
`" (znak równości będzie gdy Polska wejdzie do strefy euro)
b. powiatów
b. wydatki na programy
c. województw
Struktura (z
ródła) dochodów budżetu państwa:
Struktura budżetu JST
1. dochody podatkowe
1. budżet własny
a. podatki pośrednie
a) dochody + przychody
" podatek od towarów i usług b) wydatki +rozchody
" podatek akcyzowy a) budżet bieżący
" podatek od gier " dochody bieżące
b. podatki bezpośrednie " wydatki bieżące
" podatek dochodowy od osób prawnych " DB=WB  uchwała wykonanie
" podatek dochodowy od osób fizycznych i. Gdy WB>DB przychody mogą być nadwyżką budżetową lub wolne
środki
" podatek tonażowy (od statków przewożących towary)
ii. Gdy DB>WB zasilają dochody majątkowe, nadwyżka przychodów z
2. dochody niepodatkowe
tytułu nadwyżki budżetowej i/lub wolnych środków
a. dywidendy spółek skarbu państwa
b) budżet majątkowy
b. cło
c. dochody państwowych jednostek budżetowych " dochody majątkowe
d. pozostałe dochody niepodatkowe " wydatki majątkowe
e. wpływy JST 2. plan finansowy zadań zleconych i powierzonych
f. dochody zagraniczne a) dotacje
3. środki z budżetu UE b) wydatki
3a. środki z innych z
ródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi DOCHODY JST
Struktura (z
ródła) wydatków budżetu państwa: 1. własne
a. podatki
1. bieżące
b. opłaty
a. płace
c. inne niepodatkowe
" wypłaty
2. udziały w podatkach dochodu budżetu państwa
" świadczenia
3. subwencja ogólna
b. rzeczowe
4. dotacje
c. dotacje
a. na zadania własne
" `podmiotowe (kultura; bary mleczne;)
b. na zadania zlecone
" Celowe (podlegają zwrotowi gdy z
le wykorzystane lub nie wykorzystane)
dochody wg z
ródeł 4) II i III dekada maja  dysponenci części budżetu czyli podmioty otrzymujące środki budżetowe
bezpośrednio z centralnego rachunku budżetu państwa (części) sporządzają projekty planów
1. majątkowe
rzeczowych (plan rzeczowy to plan dochodów i wydatków) do 28.03
a. dochody ze sprzedaży majątku
5) W połowie lipca  Minister Finansów przekazuje dysponentom części budżetu informacji o
b. dotacje i środki otrzymane za inwestycje wstępnych limitach wydatków
c. dochody z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności
6) W ciągu 21 dni od otrzymania informacji o limitach dysponenci części budżetowych przedstawiają
MF projekty planów poszczególnych części, a dysponenci środków funduszy celowych przedstawiają
2. bieżące
projekty planów finansowych funduszy celowych
WYDATKI BUDŻETU SAMORZ
DOWEGO
7) W III dekadzie września  RM uchwala projekt ustawy budżetowej i przekazuje go Marszałkowi
Sejmu
1. bieżące
8) 30 września (najpóz
niej) projekt ustawy budżetowej wraz z uzasadnieniem powinien wpłynąć do
a. płacowe
Sejmu (art.122 ust.1 UoFP w zw. z art. 222 Konstytucji RP)
b. rzeczowe
c. świadczenia na rzecz osób fizycznych
ETAP II - Uchwalanie budżetu państwa
d. dotacje
" celowe
Fazy:
" podmiotowe
1) Marszałek Sejmu dokonuje wstępnej kontroli przedstawionego projektu ustawy budżetowej z
" przedmiotowe (nie może przekraczać 50% kosztów zakładu
punktu widzenia wymogów konstytucyjnych i regulaminowych i nadaje bieg inicjatywie ustawodawcy
budżetowego)
RM.
2. majątkowe
2) Rozpatrywanie przez Sejm projektów ustaw odbywa się w tzw.  czytaniach . Dla ustaw
a. inwestycje szczególnych przewidziane są 3 czytania. Szczególny tryb dla ustawy budżetowej wiązany jest z
faktem Konstytucyjnego Ograniczenia do 4 miesięcy czasu trwania postępowania
b. zakupy inwestycyjne
ustawodawczego. Jeżeli do tego czasu ustawa budżetowa nie zostanie przedstawiona prezydentowi
c. dotacje celowe
do podpisu  jest on uprawniony do zarządzenia skrócenia kadencji Sejmu.
d. zakup i objęcie PW
3) I czytanie  odbywa się na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Premier lub Minister Finansów w formie
3. na obsługę długu
tzw. expose budżetowego przedstawia rządowy projekt ustawy budżetu.
a. oprocentowanie
4) Projekt ustawy przekazany do Sejmowej Komisji Finansów Publicznych, która analizuje całość
b. prowizja
projektu i koordynuje dalsze prace nad nim.
c. wypłaty związane z udzielonymi poręczeniami i gwarancjami
5) Poszczególne części projektu rozpatrują właściwe komisje Sejmowe przy uczestnictwie
przedstawicieli Komisji Finansów Publicznych. Komisje mogą zadawać pytania poszczególnym
wykład 23.04.2012
autorom części oraz Ministerstwu Finansów.
VIII. Procedura budżetowa  budżet państwa 6) II czytanie  przedstawia Sejmowi sprawozdania Komisji Finansów Publicznych. Przeprowadzenie
debaty oraz zgłaszanie poprawek i wniosków.
Tylko Rada Ministrów ma inicjatywę budżetową!
ETAP I  Projektowanie budżetu państwa
wykład 14.05
Przepisy ustawy o finansach publicznych nie określają precyzyjnie terminu rozpoczęcia prac nad 7) III czytanie  przedstawienie przez posła sprawozdawcę Komisji Finansów Publicznych poprawek
projektem budżetu (art. 138 ust.1 UoFP) lub wniosków z II czytania  głosowanie.
8) Marszałek Sejmu przesyła Marszałkowi Senatu oraz Prezydentowi potwierdzony swoim podpisem
Fazy:
tekst uchwalonej przez Sejm ustawy.
1) Przełom marca i kwietnia  Minister Finansów sporządza i przedstawia Radzie Ministrów założenia
9) Komisje Senatu oceniają ustawę budżetową i przesyłają opinie do Senackiej Komisji Gospodarki i
do projektu budżetu państwa na rok następny
Finansów Publicznych, która koordynuje całością prac nad ustawą w Senacie. Senat nie ma prawa
2) Przełom kwietnia i maja  sporządza się założenia makroekonomiczne i przedstawia Komisji
odrzucenia ustawy budżetowej przyjętej przez Sejm  może wnieść poprawki w ciągu 20 dni od
Trójstronnej do uzgodnienia
przekazania mu ustawy budżetowej. Uchwałę senatu proponującą poprawki uznaje się za przyjętą
3) Początek maja  Minister Finansów sporządza tzw. notę budżetową, czyli szczegółowe zasady, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów.
tryby i terminy sporządzenia materiałów do projektu budżetu  rozporządzenie (w tym roku
10) Ostateczny tekst ustawy budżetowej potwierdzony podpisem Marszałka Sejmu zostaje
przyspieszono  08.03.2011)
przekazany niezwłocznie Prezydentowi. Art. 224 ust.1 Konstytucji RP określa uprawnienia Prezydenta
RP wobec ustawy. Nie ma on prawa odmowy podpisu i skierowania ustawy ponownie do Sejmu.
Może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją. Po
WIELOLETNIA PROGNOZA FINANSOWA OBEJMUJE: (art.227 UoFP)
podpisaniu ustawy Prezydent zarządza ogłoszenie jej w  Dz.U.RP .
11) Zgodnie z art. 145 ust.1 UoFP jeżeli ustawa budżetowa nie zostanie ogłoszona przed 01.01 to do
OKRES ROKU BUDŻETOWEGO ORAZ CO NAJMNIEJ 3 KOLEJNYCH LAT
czasu jej ogłoszenia podstawą gospodarki finansowej państwa jest przedstawiony przez Radę
ELEMENTY: art.226 UoFP
Ministrów projekt ustawy budżetowej.
WYDATKI BIEŻ
CE:
DOCHODY BIEŻ
CE
IX. Procedura budżetowa jednostki samorządu terytorialnego
na obsługę długu i poręczeń
I DOCHODY MAJ
TKOWE
na wynagrodzenia i pochodne
ETAP I  Przygotowanie projektu budżetu JST
WYDATKI MAJ
TKOWE
Przepisy ustawy o finansach publicznych nie określają precyzyjnie terminu rozpoczęcia prac nad
WYNIK BUDŻETU
II
projektem budżetu JST (art. 235 UoFP).
Projekt ustawy wnosi wójt, burmistrz lub prezydent (jednoosobowy organ wykonawczy) - orkan
PRZEZNACZENIE NADWYŻKI SPOSÓB FINANSOWANIA DEFICYTU
wykonawczy jako jedyny posiada inicjatywę ustawodawczą.
PRZYCHODY BUDŻETU ROZCHODY BUDŻETU
III
W tym dług planowany do zaciągnięcia W tym dług zaciągnięty
Termin graniczny 15.11 przedstawienia projektu organowi stanowiącemu (radzie& ) w uzasadnionych
przypadkach może być póz
niej. Oraz musi go przesłać do regionalnej izby obrachunkowej. (jeżeli 15
dzień wolny od pracy to można póz
nie)
KWOTA DA
UGU
W TYM ROCZNE OBCI
ŻENIE BUDŻETU DA
UGIEM
Procedurę uchwalania budżetu gminy oraz rodzaje i szczegółowość materiałów informacyjnych IV
(relacja z art.243 UoFP)
towarzyszących projektowi określa Rada Gminy (art.53 ust.1 UoSG  Ustawa o Samorządzie
SPOSÓB FINANSOWANIA SPA
ATY DA
UGU
gminnym).
V
OBJAŚNIENIA PRZYJ
TYCH WARTOŚCI
Rada Powiatu określa tryb prac nad projektem uchwały budżetowej powiatu oraz rodzaje i
WIELOLETNI PROGRAM INWESTYCYJNY OBEJMUJ
CY ODR
BNIE DLA KAŻDEGO
szczegółowość materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi (art.53 UoSG) określa rada
PRZEDSI
WZI
CIA:
powiatu.
Nazwę i cel
VI
Jednostkę odpowiedzialną
Do wyłącznej właściwości Sejmiku Województwa należy podejmowanie uchwały w sprawie trybu
Okres realizacji i łączne nakłady finansowe
prac nad projektem uchwały budżetowej (art.18 pkt.4 UoSG).
Limit wydatków w poszczególnych latach
ETAP II  Uchwalanie budżetu JST Limit zobowiązań
Uchwałę budżetową organ stanowiący JST uchwala przed rozpoczęciem roku budżetowego, w
ZASADY:
szczególnie uzasadnionych przepadkach nie póz
niej niż do 31.01 (art.239 UoFP).
1) Inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały ws. WPF i jej zmian należy wyłącznie do
organu wykonawczego JST
Jeżeli organ stanowiący nie uchwali w wyżej wymienionym terminie ustala go RIO do końca lutego
2) Projekt uchwały ws. WPF lub jej zmiany organ wykonawczy przedstawia wraz z projektem
(art. 240 ust.3 UoFP).
uchwały budżetowej do organu stanowiącego RIO
Treść uchwały budżetowej i stopień jej szczegółowości określa art.212 UoFP.
3) Organ stanowiący JST podejmuje uchwały ws. WPF nie póz
niej niż uchwałę budżetową
4) Nie można uchwalić uchwały ws. WPF nie podejmując nowej
WIELOLETNIA PROGNOZA FINANSOWA (WPF)  złożona do 15 listopada
5) Zmiana kwot w WPF z wyłączeniem zmian limitów zobowiązań i kwot wydatków na
przedsięwzięcia dokonuje organ wykonawczy JST
Wykład 28 maj 1) wykonawca nie zdążył wykonać całości zlecenia lub zlecenie wykonał ale go nie
zafakturował,
Nie byłam
2) przetarg został póz
no rozstrzygnięty i nie podpisano umowy.
ETAP III  Wykonanie budżetu
W przypadku Budżetu państwa ustala się termin realizacji maksymalnie do 31.03 w formie
rozporządzenia Rady Ministrów  kwotę wynikającą w rozporządzenia należy przelać z
WYKONANIE BUDŻETU:
rachunku głównego na subkonto.
1) Państwo - W terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej dysponenci części
W przypadku JST rada gminy, rada powiatu, sejmik wojewódzki  tak samo, ale termin jest
budżetowych przekazują jednostkom podległym informacje o kwotach dochodów i wydatków w
dłuższy, bo do 30.06.
tym wynagrodzeń (art. 146 UoFP)
Jeżeli wydatek do tego terminu nie został wykonany pieniądze są przelewane z subkonta na
2) JST - W terminie 21 dni od dnia podjęcia uchwały budżetowej Zarząd JST opracowuje budżet w
rachunek główny jako  pozostałe dochody budżetu państwa tzw.  niewygasy .
szczegółowości działów, rozdziałów, paragrafów dochodów i wydatków (art. 249 ust.1 UoFP)
Zasada memoriałowa wykonywania dochodów (art. 6 ust.1 UoR)  zasada dotyczy obydwu
HARMONOGRAM REALIZACJI BUDŻETU:
budżetów (państwa i JST); w trakcie nowego roku budżetowego można księgować przychody i
1) Państwo  opracowuje Minister Finansów i obejmuje on:
wpływy ale należy je wliczać do roku którego dotyczą (czyli również roku poprzedniego).
prognozę dochodów budżetu państwa w poszczególnych miesiącach roku
wielkość wydatków planowanych do sfinansowania w poszczególnych miesiącach (art.147
Wydatki  kasowo (zasada 1)
UoFP)
Dochody  memoriałowo (zasada 3 np. CIT ze stycznia)
2) JST  Może opracować Zarząd JST (art.249 ust.6 UoFP)
Harmonogram realizacji budżetu państwa jest obowiązkowy, natomiast dla JST fakultatywny.
ETAP IV  Sprawozdawczość
Zasady gospodarki finansowej
SPRAWOZDAWCZOŚĆ
Zasady gospodarki finansowej określa art.162, 164, 165 dla budżetu państwa oraz dla JST art. 254 i
Budżetowa Finansowa Opisowa
256 UoFP
(formalnie nie ma nazwy)
Terminy sporządzania: Na podstawie UoR zawiera: JST wykonują ją w formie:
W toku wykonywania budżetu państwa obowiązują następujące zasady gospodarki finansowej
miesięczna bilans Informacji o wykonaniu
(stosowane w trakcie):
kwartalna RZiS budżetu do 31.08
1) Ustalenie, pobieranie i odprowadzanie dochodów następuje na zasadach i w terminach
półroczna Zmiany w funduszu Sprawozdania z wykonania
wynikających z obowiązujących przepisów.
roczna Wykonywana corocznie (31.12) budżetu (sprawozdanie
SF są tylko roczne roczne) do 31.03
2) Pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych przepisami i harmonogramem.
Różnice (między JST a budżetem państwa)
3) Dokonywanie wydatków następuje w granicach kwot określonych w planie finansowym, z
terminy W administracji rządowej nie Różnią się terminami
uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień i zgodnie z planowanym przeznaczeniem, w
w niewielkim stopniu sporządza się bilansu natomiast sporządzania
sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych
zakres JST sporządzają bilans
nakładów.
skonsolidowany.
4) Zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty z
uwzględnieniem przepisów o zamówieniach publicznych.
Sprawozdawczość budżetowa i opisowa zaczynają się już w Etapie III. Sprawozdawczość finansowa do
5) Wydatki nieprzewidziane, których obowiązkowe płatności wynikają z tytułów egzekucyjnych lub
czysty Etap IV (po wykonaniu budżetu).
wyrobów sądowych, mogą być dokonywane bez względu na poziom środków finansowych
zaplanowanych na ten cel.
Rachunkowość opisowa  informacje i sprawozdania składane są do RIO, która przesyła je do NIKu z
Odpowiednia zmiana planu wydatków powinna nastąpić w trybie przeniesień wydatków z innych
dopiskiem  liczby są zgodne z tymi wykazanymi w RB
podziałek klasyfikacji wydatków lub rezerw celowych.
RB  raporty budżetowe
RBS  raporty budżetowe samorządowe (do 20.02)
Wykład 4.06
W praktyce występuje wiele różnych raportów, niektóre z nich dotyczą wyłącznie gmin, województw,
US. Najwcześniej składane są raporty o dotacje dla JST z Budżetu państwa.
Nie byłam
Zasady gospodarki finansowej związane z wykonaniem budżetu dotyczące końca roku:
Absolutorium do 30.06
Zasada kasowa wykonywania wydatków budżetu (art.181 ust.1 oraz art.263 ust.1 UoFP) 
Do 31.05 radni muszą otrzymać SF, następnie formułują wniosek o udzielenie absolutorium.
wydatki można ponosić do 31.12, jeżeli wydatek nie zostanie do tego terminu dokonany wówczas
Dodatkowo miasta powyżej 150tys. mieszkańców mają obowiązek badania SF przez biegłego
wygasa (nie ma tytułu do wydatku).
rewidenta i złożenia ich do 31.05 (termin jest ten sam)  zwiększa to koszty funkcjonowania gmin i
Zasada niewygasania wydatków (art.181 ust.2-5 oraz art.263 ust.2-7 UoFP)  można przedłużyć
województw.
realizację budżetu  stosowana do niektórych wydatków (a nie budżetu) z różnych ważnych przyczyn,
W przypadku nie uzyskania absolutorium ogłaszane jest referendum (i jeśli jest zbyt mała frekwencja
dotyczy to tylko 2 sytuacji:
wówczas prezydent zostaje).
KONTROLA ZEWN
TRZNA (nie jest to wyłącznie Etap IV)
Budżet Państwa Budżet JST
Sejm  kontrola merytoryczna Organ stanowiący  merytoryczna
NIK  legalność, gospodarność, celowość (jedyna RIO  legalność (sprawdzają uchwały np. o
instytucja, która bada gospodarkę finansową zaciągnięciu kredytu) występują:
Budżetu państwa) " kontrola bieżąca/problemowa
" kontrola kompleksowa (raz na 4 lata)
" kontrola doraz
na (na wniosek)
NIK  legalność, gospodarność
US  Urząd Skarbowy
W przypadku JST nie ma kontroli celowości
Różnice między NIK a RIO:
NIK jest jedna, ma 16 oddziałów.
RIO jest 16, każde województwo ma swoją.
X. Procedura budżetowa Unii Europejskiej (NIE WCHODZI DO EGZAMINU)
Opisana jest w art. 272 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Rozpoczyna się najpóz
niej 1
września roku poprzedzającego rok budżetowy. Inicjatywa w sprawie budżetu należy do Komisji
Europejskiej.
Budżet UE jest budżetem rocznym.
ETAP I Komisja Europejska przedstawia wstępny projekt budżetu z uwzględnieniem kierunków
określonych przez Parlament Europejski i Radę podczas rozmów trójstronnych.
Projekt wstępny może być zmieniony przez Komisję drogą pisma prostującego w celu uwzględnienia
nowych elementów.
ETAP II Po dojściu do porozumienia Rada UE większością kwalifikowaną przyjmuje projekt budżetu i
przekazuje do Parlamentu Europejskiego.
W pierwszym czytaniu Parlament Europejski może uchwalić większością oddanych głosów propozycję
zmian w wydatkach obowiązkowych (czyli m.in. kwot przyznanych dotacji krajom UE) oraz
większością bezwzględną poprawki w wydatkach nieobowiązkowych.
W drugim czytaniu Rada UE przyjmuje wydatki obowiązkowe i może zmienić wydatki
nieobowiązkowe. Projekt wraca do Parlamentu Europy, który przyjmuje wydatki nieobowiązkowe.
Parlament przyjmuje budżet a Przewodniczący Parlamentu zatwierdza budżet ostateczny.
Ewentualne odrzucenie budżetu przez Parlament większością 2/3 oddanych głosów skutkuje
rozpoczęciem od nowa procedury w oparciu o nowy projekt.
Unia funkcjonuje wtedy w oparciu o miesięczne środki równe 1/12 poprzedniego budżetu
wykonanego.
ETAP III Komisja Europejska wykonuje roczny budżet na swoją odpowiedzialność.
ETAP IV Trybunał Obrachunkowy (którego byłym członkiem był Jacek Uczkiewicz) bada wykonanie
budżetu rocznego za poprzedni rok oraz publikuje sprawozdanie roczne.