Uwarunkowania wewnętrzne procedury
Uwarunkowania wewnętrzne procedury
budżetowej w JST
wielkość JST
wypracowane formy dialogu między mieszkańcami a organami JST
wypracowane formy dialogu między mieszkańcami a organami JST
tożsamość terytorialna mieszkańców
uwarunkowania historyczne
aktywność i poziom kwalifikacji pracowników administracji
samorządowej (np. egzekucja należności podatkowych)
p zaangażowania radnych w rozwiązywanie p p
poziom g y ą y problemów wspólnot
samorzÄ…dowych
PROCEDURA BUDŻETOWA W JST
poziom rozwoju gospodarczego na terenie danej JST, czyli
uwarunkowania lokalne i regionalne wpływające na zarządzanie
uwarunkowania lokalne i regionalne wpływające na zarządzanie
finansami JST (np. baza podatkowa)
formy jednostek organizacyjnych JST i projektowane zmiany (np.
prywatyzacja)
t j )
2
Uwarunkowania zewnętrzne procedury Budżet dochodów
Uwarunkowania zewnętrzne procedury Budżet dochodów
budżetowej w JST 1/2
Punktem wyjścia są przewidywane dochody, a więc
formalnoprawne ramy dotyczące konstrukcji uchwały budżetowej JST
wydatki sÄ… zdeterminowane przez dochody.
og a c e a wza es e możliwości t a ego o eś e a po o u doc odó
ograniczenia akresie o ośc trafnego określenia poziomu dochodów
budżetowych (tylko część dochodów zależy od JST; bariery informacyjne z Ranga budżetu dochodowego i dochodowej metody
centrum)
tworzenia budżetu jest tym większa, im większy wpływ
wpływ poziomu: cen towarów i usług konsumpcyjnych, przeciętnych
wpływ poziomu: cen towarów i usług konsumpcyjnych, przeciętnych
na wielkość dochodów mają władze samorządowe
na wielkość dochodów mają władze samorządowe.
wynagrodzeń, świadczeń emerytalnych, świadczeń socjalnych na poziom
wydatków budżetowych Budżet dochodów uwzględnia przyszłe decyzje władz
zmiany w systemie podatkowym
zmiany w systemie podatkowym
lokalnych w zakresie podatków i opłat lokalnych i
lokalnych w zakresie podatków i opłat lokalnych i
zmiany w strategii zarządzania długiem publicznym
dochodów z majątku (cele polityki dochodowej, w tym
zmiany ustrojowo prawne dotyczące procesów decentralizacji sektora
polityki podatkowej, p y opłat).
p y pj, polityki p )
fi ó bli h
finansówpublicznych
zmiany dotyczÄ…ce gospodarki komunalnej
czynniki nieprzewidywalne (katastrofy, klęski naturalne, dekoniunktura
gospodarcza, gwałtowne zmiany polityczne)
3 4
Budżet dochodów Budżet wydatków
Budżet dochodów Budżet wydatków
2/2 1/2
Punktem wyjścia są przewidywane wydatki (potrzeby). Powstaje
jednak problem określenia niezbędnych potrzeb i obiektywizacji
Ta metoda tworzenia budżetu jest sztywna, gdyż system
kryteriów określających te potrzeby.
kryteriów określających te potrzeby.
dochodów w krótkim okresie jest stały a do tego
dochodów w krótkim okresie jest stały, a do tego
Wydatki są zdeterminowane przez koszty prowadzonej działalności
cechuje go inercja.
przez dany podmiot (koszty rodzajowe, kalkulacyjne, wg. MPK).
Przestrzeganie zasady równowagi bezwzględnej polega
Przestrzeganie zasady równowagi bezwzględnej polega
Istotną rolę odgrywają tu analizy kosztów w różnych przekrojach,
l d j li k ó óż h k j h
na dostosowaniu wydatków do poziomu dochodów. W
których wyniki stanowią podstawę podejmowania decyzji.
przypadku zachowania równowagi względnej dopuszcza
Bardzo ważne j ustalenie wydatków ( ) jy
jest y (kosztów) jednostkowych i w
się zaciąganie pożyczek publicznych. tym celu należy wiązać wydatki (koszty) z ich nośnikami takimi jak:
świadczeniobiorca, usługa, zadanie.
Granice zastosowania tej metody zależne są od zdolności
Należy odróżniać rzeczywiste koszty danego zadania od kosztów
Należy odróżniać rzeczywiste koszty danego zadania od kosztów
JST do regulowania zobowiązań oraz norm prawnych
uśrednionych (standaryzowanych).
zabezpieczajÄ…cych przed bankructwem JST.
5 6
Budżet wydatków
Budżet wydatków
Planowanie budżetu JST
2/2
Może okazać siÄ™ konieczne zastosowanie wielu instrumentów, które ØðProjekt uchwaÅ‚y budżetowej przygotowuje w gminie
ograniczają poszczególne jednostki organizacyjne JST, p t
og a c ają pos c egó e jed ost o ga acyj e JS , np. limit
odpowiednio wójt (W), burmistrz (B), prezydent miasta (P), w
odpowiednio wójt (W), burmistrz (B), prezydent miasta (P), w
etatów kalkulacyjnych (przeliczeniowych), limit na poszczególne
powiecie  zarząd powiatu (ZP), w województwie
rozdaje wydatków rzeczowych, limit wydatków na usługi
samorządowym  zarząd województwa (ZW) i przekazuje do
zewnętrzne
zewnętrzne.
dnia 15 listopada roku przed rokiem budżetowym
dnia 15 listopada roku przed rokiem budżetowym
Przy tworzeniu budżetu wydatków konieczne jest zastosowanie
odpowiednio w gminie  radzie gminy (RG), w powiecie 
algorytmów (formuł) kształtowania wielkości wydatków na
radzie powiatu (RP), w województwie samorządowym 
podstawie roku ubiegłego w celu określenia potrzeb wydatkowych.
Å›
sejmikowi województwa (SW).
Struktury kosztów i wydatków powinny ulegać zmianom stosowanie
ØðW pracach nad projektem budżetu JST głównÄ… rolÄ™ odgrywa
do zmieniających się warunków otoczenia ( p konieczność
jÄ… y Ä™ (np.
skarbnik odpowiednio gminy, powiatu województwa i referat
k b ik d i d i i i t j ód t i f t
dokonania inwestycji), aby zapobiec niewypłacalności, obciążeniu
budżetu odpowiednio urzędu gminy, starostwa powiatowego,
karnymi odsetkami, przy czym może okazać się konieczne
urzędu marszałkowskiego.
korzystanie ze zwrotnych z
ródeł finansowania
korzystanie ze zwrotnych z
ródeł finansowania.
7 8
Uchwalanie budżetu JST Wieloletnia prognoza finansowa
Øð Organ wykonawczy przygotowuje projekt uchwaÅ‚y w sprawie
ØðUchwaÅ‚Ä™ budżetowÄ… uchwala odpowiednio RG, RP, SW przed
wieloletniej prognozy finansowej (WPF) lub jej zmian, a organ
rozpoczęciem roku budżetowego a w szczególnie
rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie
stanowiący uchwala ją niepóz
niej niż uchwałę budżetową
i h l j i óz
i j iż h ł b dż
uzasadnionych przypadkach nie póz
niej niż do dnia 31 stycznia
Øð WPF obejmuje okres roku budżetowego oraz co najmniej trzech
roku budżetowego.
kolejnych lat.
j y
ØðJeżeli RG, RP, SW nie uchwalÄ… uchwaÅ‚y budżetowej w tym
Øð WPF powinna być realistyczna i okreÅ›lać: dochody i wydatki bieżące
oraz majątkowe budżetu JST, wynik budżetu JST, przeznaczenie
terminie budżet ustali w zakresie obowiązkowych zadań
nadwyżki albo sposób sfinansowani deficytu przychody i rozchody
nadwyżki albo sposób sfinansowani deficytu, przychody i rozchody
własnych i zleconych regionalna izba obrachunkowa do końca
Å‚ h i l h i l i b b h k d k Å„
budżetu JST, kwotę długu JST oraz sposób sfinansowania spłaty długu,
lutego roku budżetowego.
objaśnienia przyjętych wartości.
ØðU h Å‚ b dż t j t Å‚ D i ik U h Å‚ i
ØðUchwaÅ‚a budżetowa jest ogÅ‚aszana w Dzienniku UchwaÅ‚ i
Øð WartoÅ›ci przyjÄ™te w WPF i w budżecie JST powinny być zgodne co
obowiązuje od dnia 1 stycznia roku budżetowego (bez najmniej w zakresie wyniku budżetu i związanych z nim kwot
przychodów i rozchodów oraz długu JST.
względu na dzień j j uchwalenia).
g Ä™ jej )
9 10
UCHWAA
A BUDŻETOWA UCHWAA
A BUDŻETOWA
UCHWAA
A BUDŻETOWA UCHWAA
A BUDŻETOWA
1/2 2/2
Uchwała budżetowa JST określa:
7. kwotę wydatków przypadających do spłaty w danym roku
1. łączną kwotę planowanych dochodów budżetu JST, z
budżetowym, god e awarta umową tytułu poręczeń
bud eto y , zgodnie z za a ta u o ą z tytu u po ęc e i
wyodrębnieniem dochodów bieżących i majątkowych,
d b i i d h dó bi ż h i j k h
gwarancji udzielonych przez JST,
2. łączną kwotę planowanych wydatków budżetu JST, z
8. szczególne zasady wykonywania budżetu JST w roku
wyodrębnieniem wydatków bieżących i majątkowych,
y Ä™ y Ä… y jÄ… y ,
budżetowym wynikające z odrębnych ustaw
budżetowym, wynikające z odrębnych ustaw,
3. kwotę planowanego deficytu albo planowanej nadwyżki budżetu
9. uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki
JST wraz ze z
ródłami pokrycia deficytu albo przeznaczenia nadwyżki
finansowej w ramach budżetu gminy,
budżetu JST
budżetu JST,
10. inne postanowienia organu stanowiÄ…cego JST.
4. łączną kwotę planowanych przychodów budżetu JST,
Uchwała budżetowa JST może zawierać upoważnienie dla zarządu JST
5. łączną kwotę p y rozchodów budżetu JST,
Ä… Ä… Ä™ planowanych
do: zaciągania kredytów i pożyczek oraz emisji papierów
do: zaciągania kredytów i pożyczek oraz emisji papierów
6. limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz
wartościowych; dokonywania zmian w budżecie w trakcie roku
emitowanych papierów wartościowych,
budżetowego.
11 12
Wykonanie i kontrola wykonania budżetu JST Organy kontroli
Øð UchwaÅ‚Ä™ budżetowÄ… wykonuje odpowiednio w GPW  W, B, P, ZP,
Organy kontroli wewnętrznej przeprowadzające kontrolę
ZW od d a 1 styc a do 3 g ud a
od dnia stycznia do 31 grudnia.
samorzÄ…dowej gospodarki finansowej to:
samorzÄ…dowej gospodarki finansowej, to:
Øð W, B, P, ZP, ZW przygotowuje sprawozdanie z wykonania budżetu i
Øðkomisja rewizyjna powoÅ‚ywana przez organ
przedstawia je odpowiednio RG, RP, SW do końca marca roku po
stanowiÄ…cy JST
Ä… y
roku budżetowym.
Øðorgan wykonawczy JST  W, B, P, ZP, ZW
Øð Sprawozdanie z wykonania budżetu GPW ocenia odpowiednio RG,
Øðskarbnik JST
RP SW zapoznajÄ…c siÄ™ uprzednio z opiniÄ… komisji rewizyjnej o
RP, SW zapoznajÄ…c siÄ™ uprzednio z opiniÄ… komisji rewizyjnej o
Organy kontroli zewnętrznej przeprowadzające kontrolę
powyższym sprawozdaniu.
samorzÄ…dowej gospodarki finansowej to:
Øð RG, RP, SW udziela lub nie W, B, P, ZP, ZW absolutorium z
Øð RG, RP, SW udziela lub nie W, B, P, ZP, ZW absolutorium z
Øðregionalna izba obrachunkowa
wykonania budżetu w terminie do końca czerwca roku po roku
budżetowym.
ØðNajwyższaIzbaKontroli
13 14