ROZDZIAŁ 16.

PROCEDURY RÓŻNE

16.1. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODNOŚNIE RUCHU WOJSKOWEGO

#16.1.1. Praktycznie jest niemożliwe dokonanie takiego podziału przestrzeni powietrznej, aby całkowicie od-

dzielić od siebie działania wojskowych i cywilnych statków powietrznych. Procedury ruchu lotniczego stosowane w
tych rodzajach lotnictwa posiadają wiele odmiennych cech. Z powyższych względów zachodzi konieczność ścisłe-
go współdziałania między cywilnymi i wojskowymi organami służb ruchu lotniczego i wzajemnego koordynowania
działań w przestrzeniach powietrznych, w których odbywają się operacje zarówno cywilnych, jak i wojskowych
statków powietrznych. Odpowiednie władze wojskowe powinny, jeśli jest to wykonalne, powiadomić właściwe
organy ATC o zamierzonych działaniach przed ich rozpoczęciem.

16.1.2.

Zmniejszenie minimów separacji, podyktowane potrzebami wojskowymi lub innymi nadzwyczajnymi

okolicznościami, powinno być akceptowane przez właściwą władzę ATS tylko na podstawie otrzymanej w formie
pisemnej prośby władzy mającej zwierzchnictwo nad statkami powietrznymi, których to dotyczy. Zmniejszone mi-
nima, o których mowa wyżej, będą stosowane w stosunku do tych statków powietrznych, których ta prośba dotyczy.
Właściwa władza ATS powinna wydać instrukcję w formie pisemnej w pełni określającą takie zmniejszenie separa-
cji.

#16.1.2.1. Koordynowanie działań cywilnego i wojskowego ruchu statków powietrznych przeprowadzają po-

wołane do tego celu cywilne i wojskowe organy służb ruchu lotniczego zgodnie z:

— obowiązującymi rozporządzeniami w sprawie ruchu lotniczego cywilnych statków powietrznych wydanymi

na podstawie Prawa Lotniczego;

— przepisami i instrukcjami wydawanymi w miarę potrzeb.

16.1.3.

W przypadkach potrzeby wprowadzenia zakazu lub ograniczenia lotów statków cywilnych w okre-

ślonych przestrzeniach powietrznych, wojskowa służba ruchu lotniczego zawiadamia z odpowiednim wyprzedze-
niem właściwą władzę ATS, w celu umożliwienia jej zawiadomienia, o tym zakazie lub ograniczeniu, zaintereso-
wanych użytkowników statków powietrznych i organów służb ruchu lotniczego w kraju i za granicą.

16.2. ODPOWIEDZIALNOŚĆ DOTYCZĄCA BALONÓW WOLNYCH BEZ ZAŁOGI

16.2.1.

Po otrzymaniu zawiadomienia o zamierzonych lotach średnich lub ciężkich balonów wolnych bez za-

łogi, właściwy organ ATS powinien rozesłać informację do wszystkich zainteresowanych. Informacja ta powinna
zawierać:

a) oznaczenie lotu balonu lub nazwy kodowej przedsięwzięcia;

b) klasyfikację i opis balonu;

c) kod SSR lub częstotliwość NDB — zależnie od zastosowania;

d) miejsce wypuszczenia;

e) przewidywany czas rozpoczęcia wypuszczenia lub planowany okres wypuszczeń;

f) przewidywany kierunek wznoszenia;

g) poziom(y) przelotu (barometryczna wysokość bezwzględna); i

h) przewidywany czas, jaki upłynie do momentu przekroczenia barometrycznej wysokości bezwzględnej

18 000 m (60 000 ft) lub osiągnięcia poziomu przelotu, jeżeli poziom ten znajduje się na barometrycznej
wysokości bezwzględnej 18 000 m (60 000 ft) lub niżej włącznie z przewidywaną pozycją.

16.2.2.

Po otrzymaniu zawiadomienia, że średni lub ciężki balon wolny bez załogi został wypuszczony, wła-

ściwy organ ATS powinien następnie rozesłać informację do wszystkich zainteresowanych. Informacja ta powinna
zawierać:

PANS-ATM

16-1

22/11/07

16-2

Zarządzanie Ruchem Lotniczym (PANS-ATM)

a) oznaczenie lotu balonu lub nazwy kodowej przedsięwzięcia;

b) klasyfikację i opis balonu;

c) kod SSR lub częstotliwość NDB, zależnie od zastosowania;

d) miejsce wypuszczenia;

e) czas wypuszczenia (wypuszczeń);

f) przewidywany czas, w którym barometryczna wysokość bezwzględna 18 000 m (60 000 ft) zostanie prze-

kroczona lub przewidywany czas, w którym poziom przelotu zostanie osiągnięty, jeżeli poziom ten znajduje
się na barometrycznej wysokości bezwzględnej 18 000 m (60 000 ft) lub niżej oraz przewidywaną pozycję;

g) przewidywaną datę i czas zakończenia lotu; i

h) planowaną pozycję kontaktu z ziemią, jeżeli to będzie miało zastosowanie.

16.2.3.

Właściwy organ ATS przewidując, że ciężki lub średni balon wolny bez załogi przekroczy podczas

lotu granice państwowe, powinien przesłać NOTAM-em zawiadomienie do zainteresowanych organów ATS
Państw o zamierzonym, a następnie rzeczywistym wypuszczeniu balonów. Jeżeli tak ustalono między zaintereso-
wanymi Państwami, to zawiadomienie o wypuszczeniu balonów może być przekazane ustnie bezpośrednimi łącza-
mi ATS między odpowiednimi ACC/ośrodkami informacji powietrznej.

16.2.4.

Organy służb ruchu lotniczego powinny prowadzić, w miarę posiadanych środków, obserwację rada-

rową i/lub ADS-B średnich lub ciężkich balonów wolnych bez załogi, jeżeli to będzie konieczne, a także na żądanie
pilota statku powietrznego, zapewniać separację za pomocą systemu dozorowania ATS między statkiem powietrz-
nym a tymi balonami, które zostały zidentyfikowane lub ich dokładna pozycja jest znana.

16.3. MELDUNEK O NIEPRAWIDŁOWOŚCI W RUCHU LOTNICZYM

16.3.1.

Meldunek o nieprawidłowości w ruchu lotniczym musi być składany odpowiedniemu organowi służb

ruchu lotniczego. Meldunek ten może zawierać przypadki zbliżeń statków powietrznych (AIRPROX), przeszkody
na drodze startowej, nieuprawnione wtargnięcia na drogę startową lub inne poważne trudności powodujące zagro-
żenie dla statków powietrznych m.in. błędne procedury, nieprzestrzeganie ustalonych procedur lub uszkodzenia
urządzeń naziemnych.

#16.3.2. Zasady składania meldunku o nieprawidłowości w ruchu lotniczym oraz badania tych nieprawidłowo-

ści zawarte są w przepisach Załącznika 2.

#16.3.3. Podczas badania nieprawidłowości związanej ze zbliżeniem się statków powietrznych należy ustalić

stopień ryzyka klasyfikując zbliżenie jako:

— ryzyko kolizji;

— bezpieczeństwo nie zapewnione;

— brak ryzyka kolizji;

— zagrożenia nie określono.

Uwaga.— Wzór formularza o nieprawidłowości w ruchu lotniczym kontrolowanym wraz z instrukcją wypełnia-

nia zawarty jest w Dodatku 4. Uzupełniające informacje dotyczące nieprawidłowości w ruchu lotniczym są ujęte w
Podręczniku planowania służb ruchu lotniczego (Doc 9426).

16.4. STOSOWANIE POWTARZALNYCH PLANÓW

LOTU (RPL)

16.4.1. Zasady ogólne

16.4.1.1.

RPL-e można stosować tylko do lotów IFR, wykonywanych regularnie w tym samym dniu (tych

samych dniach) kolejnych tygodni i przynajmniej w dziesięciu przypadkach albo codziennie przez okres co naj-
mniej dziesięciu kolejnych dni. Składniki każdego z planów lotu powinny mieć wysoki stopień stałości.

22/11/07

Rozdział 15. Procedury różne

16-3

Uwaga.— Odnośnie dopuszczalnych jednorazowych zmian danych RPL mających oddziaływanie na operacje w

jednym szczególnym dniu i nie zamierzonych jako zmiany do wykazu RPL, patrz pkt 16.4.4.2.2. i 16.4.4.2.3.

16.4.1.2.

RPL powinien obejmować cały lot od lotniska odlotu do lotniska docelowego. Procedury RPL nale-

ży stosować tylko wtedy, gdy Państwa zainteresowane tymi lotami wyraziły zgodę na stosowanie RPL.

16.4.1.3.

Stosowanie przez Państwa RPL dla lotów międzynarodowych jest zależne od warunku, czy sąsiadu-

jące Państwa już stosują RPL lub czy będą je stosować w tym samym czasie. Procedury użytkowania RPL między
poszczególnymi Państwami podlegają dwustronnemu, wielostronnemu lub odpowiednio regionalnemu porozumie-
niu żeglugi powietrznej.

16.4.2. Procedury przedstawiania RPL przez użytkowników

16.4.2.1.

Warunki określające przedstawianie, zgłaszanie zmian i anulowanie RPL powinny być ustalone na

podstawie odpowiednich porozumień między użytkownikami a właściwą władzą ATS lub regionalnych porozumień
żeglugi powietrznej.

16.4.2.2.

RPL powinien zawierać niżej podane elementy, chyba że właściwa władza ATS nie wymaga ujmo-

wania niektórych elementów:

• okres ważności planu lotu;
• dni operacji;
• znak rozpoznawczy statku powietrznego;
• typ statku powietrznego i kategoria turbulencji;
• możliwości MLS;
• lotnisko odlotu;
• czas odblokowania;
• prędkość(i) przelotowa(e);
• poziom(y) przelotu;
• trasa zamierzona;
• lotnisko docelowe;
• całkowity przewidywany czas przelotu;
• wskazanie miejsca, gdzie następujące informacje mogą być otrzymane natychmiast na żądanie:

— lotniska zapasowe;
— zapas paliwa;
— liczba wszystkich osób na pokładzie;
— wyposażenie ratownicze;

• inne informacje.

16.4.3. Przedstawianie kompletnych wykazów

16.4.3.1.

RPL-e powinny być przedstawiane w postaci wykazów zawierających wymagane dane planu lotu,

przy użyciu specjalnie ustalonego do tego celu wzoru, lub za pomocą innych środków przydatnych do elektronicz-
nego przetwarzania danych. Metoda przedstawiania danych powinna uwzględniać warunki lokalne oraz porozumie-
nie regionalne.

Uwaga 1.— Wzór formularza wykazu RPL jest zawarty w Dodatku 2.

#

Uwaga 2.— Stosowaną w FIR Warszawa metodę przedstawiania danych publikuje właściwa władza ATS w

Zbiorze Informacji Lotniczych — Polska.

#16.4.3.2. Przedstawienie pierwszego kompletnego wykazu RPL i wszelkich następnych sezonowych kom-

pletnych wykazów powinno być dokonywane zgodnie z zasadami opublikowanymi w Zbiorze Informacji Lotni-
czych — Polska.

#16.4.3.3. Użytkownicy powinni przedstawiać wykazy RPL pod adresem wskazanym w Zbiorze Informacji

Lotniczych - Polska.

22/11/07

16-4

Zarządzanie Ruchem Lotniczym (PANS-ATM)

#16.4.3.4. Przedstawione wykazy RPL powinny zawierać informacje podane w ust. 16.4.2.2.

16.4.3.5.

Informacje dotyczące lotnisk(a) zapasowych(ego) i dodatkowe dane do planu lotu (informacje nor-

malnie podawane w punkcie 19 formularza planu lotu ICAO) powinny być utrzymywane przez użytkownika w po-
gotowiu na lotnisku odlotu lub w innym uzgodnionym miejscu tak, aby na żądanie organów ATS mogły być dostar-
czone bez zwłoki. Nazwa biura, od którego informacja może być uzyskana, powinna być podana w wykazie RPL.

16.4.3.6.

Nie należy wymagać potwierdzenia otrzymania wykazów RPL i/lub zmian do nich, chyba że wy-

maganie to ujęto w umowie między użytkownikami a właściwym organem.

16.4.4. Zmiany do wykazów RPL

16.4.4.1. Z

MIANY O CHARAKTERZE STAŁYM

16.4.4.1.1. Zmiany o charakterze stałym dotyczące włączenia nowych lotów i anulowanie zbędnych lub pew-

ne modyfikacje bieżącego wykazu powinny być przedstawiane w postaci poprawionych wykazów. Wykazy te po-
winny docierać do właściwych organów służb ruchu lotniczego przynajmniej siedem dni przed ich wejściem w ży-
cie.

16.4.4.1.2. Gdy wykazy RPL zostały początkowo przedstawione przy użyciu odpowiednich środków do elek-

tronicznego przetwarzania danych, to dopuszczalne jest, po uzgodnieniu między użytkownikiem i właściwą władzą
ATS, przedstawianie pewnych zmian za pomocą wykazów RPL.

16.4.4.1.3. Wszystkie zmiany powtarzalnych planów lotu powinny być przedstawiane zgodnie z instrukcjami

dotyczącymi wypełniania wykazów RPL.

16.4.4.2. Z

MIANY O CHARAKTERZE TYMCZASOWYM

16.4.4.2.1. Zmiany o tymczasowym niepowtarzającym się charakterze związane z powtarzalnymi planami lo-

tu, dotyczące typu statku powietrznego, kategorii turbulencji, prędkości i/lub poziomu przelotu powinny być zgła-
szane dla każdego indywidualnego lotu tak wcześnie, jak to możliwe, i nie później niż 30 minut przed odlotem do
biura odpraw załóg ATS działającego na lotnisku odlotu. Tylko zmiany poziomu przelotu mogą być zgłaszane dro-
gą radiotelefoniczną przy nawiązaniu pierwszego kontaktu z organem ATS.

16.4.4.2.2. W przypadku jednorazowej zmiany odnośnie znaku rozpoznawczego statku powietrznego, lotniska

odlotu, trasy i/lub lotniska docelowego, powtarzający się plan lotu dotyczący tego dnia powinien zostać unieważ-
niony, a powinien być przedłożony indywidualny plan lotu.

16.4.4.2.3. Jeżeli użytkownik spodziewa się, że poszczególny lot, dla którego został przedstawiony RPL, mo-

że ulec opóźnieniu o 30 minut lub więcej w stosunku do przewidywanego czasu odblokowania podanego w tym
planie lotu, to organ ATS działający na lotnisku odlotu powinien zostać natychmiast o tym zawiadomiony.

Uwaga.— Z powodu ścisłych wymagań związanych z kontrolą przepływu ruchu lotniczego, brak podporządko-

wania się użytkowników tej procedurze może spowodować automatyczne unieważnienie RPL dla tego szczególnego
lotu przez jeden lub więcej zainteresowanych organów ATS.

16.4.4.2.4. Gdy użytkownik wie, że jakiś lot, dla którego RPL został przedstawiony, uległ unieważnieniu, to

powinien o tym zawiadomić organ ATS działający na lotnisku odlotu.

16.4.4.3. W

SPÓŁDZIAŁANIE UŻYTKOWNIK/PILOT

Użytkownik powinien upewnić się, że aktualne informacje dotyczące planu lotu, włącznie ze stałymi i jednorazo-
wymi zmianami dotyczącymi poszczególnego lotu, zgłoszone w swoim czasie odpowiedniemu organowi, zostały
udostępnione dowódcy statku powietrznego.

22/11/07

Rozdział 15. Procedury różne

16-5

16.4.4.4. P

ROCEDURY

RPL

DOTYCZĄCE ORGANÓW

ATS

Podane tu procedury operowania powtarzalnymi planami lotu mają zastosowanie niezależnie od tego czy jest zasto-
sowane urządzenie do automatycznego przetwarzania danych czy dane planu lotu są przetwarzane ręcznie.

16.4.4.5. W

PROWADZANIE PROCEDUR

RPL

#

Uwaga.— Patrz dodatkowe ustalenia zawarte w Zbiorze Informacji Lotniczych — Polska.

#16.4.4.5.1. W FIR Warszawa stosuje się procedury RPL.

#16.4.4.5.2. Procedury RPL mogą być także stosowane dla lotów przekraczających granice FIR Warszawa pod

warunkiem, że zainteresowane Państwa stosują bieżąco lub będą stosować RPL.

16.4.4.5.3. Wprowadzanie procedur RPL dla lotów międzynarodowych wymaga zawarcia dwustronnych lub

wielostronnych porozumień między zainteresowanymi Państwami. Wielostronne porozumienia obejmujące szereg
Państw mogą być zawierane w postaci regionalnych porozumień żeglugi powietrznej.

16.4.4.5.4. Stosowanie RPL wymaga zawarcia porozumień z uczestniczącymi użytkownikami w celu ustale-

nia procedur ich przedstawiania i zgłaszania zmian.

16.4.4.5.5. Porozumienia te powinny ujmować ustalenia według niżej podanych procedur:

a) wstępnego przedstawienia RPL;

b) zmian o charakterze stałym;

c) zmian o charakterze tymczasowym i jednorazowym;

d) unieważnień;

e) uzupełnień; i

f) całkowicie zmienionych wykazów, jeśli jest to wskazane znacznymi ich zmianami.

16.4.4.6. Z

BIERANIE, PRZECHOWYWANIE I PRZETWARZANIE DANYCH

RPL

#16.4.4.6.1. Organ wyznaczony przez właściwą władzę ATS powinien rozprowadzać odpowiednie dane RPL

do zainteresowanych organów ATS w ich obszarze odpowiedzialności tak, aby dane te zostały dostarczone tym
organom w odpowiednim czasie celem efektywnego wykorzystania.

16.4.4.6.2. RPL-e powinny być przechowywane przez każdy zainteresowany organ ATS w sposób, który za-

pewniałby ich systematyczne wykorzystanie w odpowiednich dniach lotów w takiej kolejności, w jakiej wskazane
są czasy wejścia do obszaru odpowiedzialności danego organu. Aktywacja powinna być dokonana w czasie wystar-
czającym dla przedstawienia kontrolerowi danych w formie odpowiedniej dla dokonania analizy i podjęcia działań
związanych z kontrolą ruchu.

16.4.4.7. Z

AWIESZANIE PROCEDUR

RPL

Właściwa władza ATS zmuszona z powodu wyjątkowych okoliczności do tymczasowego zawieszenia stosowania
RPL w swym obszarze odpowiedzialności lub w jego określonej części, powinna opublikować z odpowiednim wy-
przedzeniem informację o takim zawieszeniu, w najbardziej odpowiedniej formie z uwzględnieniem zaistniałych
okoliczności.

22/11/07

16-6

Zarządzanie Ruchem Lotniczym (PANS-ATM)

22/11/07

16.4.4.8. D

EPESZE

ATS

ZWIĄZANE

Z POJEDYNCZYMI LOTAMI WYKONYWANYMI NA PODSTAWIE

RPL

Depesze ATS dotyczące pojedynczych lotów wykonywanych na podstawie RPL należy sporządzać i adresować do
zainteresowanych organów ATS w sposób identyczny, jak dla lotów wykonywanych na podstawie indywidualnych
planów lotu.