EGZOGENNE BODŹCE

ŚRODOWISKA

Małgorzata Kidzińska gr3a

CZYNNIKI
ŚRODOWISKOWE



stanowią zespół czynników
zewnętrznych, które modyfikują
pozytywnie lub negatywnie
genetycznie uwarunkowany
przebieg rozwoju dziecka,
kształtując w ten sposób
ostateczny fenotyp człowieka
dorosłego

CZYNNIKI EGZOGENNE
= MODYFIKATORY



Są to czynniki kontrolujące i
warunkujące rozwój człowieka



Mogą nimi być zarówno czynniki
naturalne jak i kulturowe

MODYFIKATORY

NATURALNE



Fauna i flora otoczenia (także
pasożyty, bakterie, wirusy)



Zasoby wodne i mineralne
otoczenia (w tym mikroelementy
gleby i wody)



Skład powietrza



Klimat (temperatura, wilgotność,
ciśnienie, ruch powietrza,
nasłonecznienie)



Ukształtowanie terenu



Siła grawitacji i przyspieszenie

MODYFIKATORY

KULTUROWE



Zarobki



Wykształcenie, zawód



Wielkość i charakter środowiska
społecznego



Tradycje, zwyczaje, religia



Wszystkie te czynniki wywołują
zmiany w organizmie o
charakterze przystosowawczym



Bodźce bardzo silne lub
wystarczająco długo działające
mogą wywoływać trwałe zmiany
organizmu

MODYFIKATOR: KLIMAT



Najkorzystniejsze tempo rozwoju
osiągają dzieci żyjące w klimacie
umiarkowanym



Największe przyrosty wysokości
notowane są w miesiącach wiosennych



Największy przyrost masy ciała
następuje w okresach jesiennych

MODYFIKATOR:
ŻYWIENIE

niedobory żywieniowe białkowo –
kaloryczne, występujące w każdym
wieku, mogą spowodować poważne
zagrożenie nieprawidłowego
wzrastania i dojrzewania dziecka
niedobór białka w najwcześniejszych
okresach życia prowadzi do zaburzeń
OUN, a w konsekwencji do
niedorozwoju umysłowego

MODYFIKATOR:
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA



pozytywnie wpływają na procesy
wzrastania



prawidłowy wpływ na kształtowanie
się właściwych proporcji pomiędzy
poszczególnymi składnikami ciała tj.
tkanką mięśniową, beztłuszczową
masą ciała, tkanką tłuszczową

MECHANIZMY

REAKCJI :
- BODZIEC KRÓTKOTRWAŁY



Organizm reaguje krótkotrwałą
zmianą obronną lub mobilizacją
organizmu



Są to odruchowe działania
obronne – np.zmiana częstości
tętna, oddechu

BODZIEC DŁUŻEJ
TRWAJĄCY O
UMIARKOWANYM
NASILENIU



Odwracalne zmiany funkcjonalne



Przerost komórek mięśniowych –
zwiększenie siły i masy mięśniowej



Zwiększenie masy komórek
tłuszczowych



Zwiększenie wytrzymałości

DŁUGOTRWAŁE

SILNE
BODŹCE



Morfologiczne zmiany
nieodwracalne



Zmiany budowy kośćca



Zmiany charakteru



Skutki w ontogenezie

BODŹCE STANOWIĄCE O

PRZEŻYCIU



Bardzo rzadko występujące, silne
bodźce



Uniemożliwiają one przeżycie



Dochodzi do selekcji: zgon
osobników nieprzystosowanych



Skutki w filogenezie u tych
osobników, które przeżyły



Każdy organizm posiada pewną
tolerancję na różne czynniki
środowiskowe



Jednak po przekroczeniu tej
tolerancji mówimy o czynnikach
ekologicznych

DZIĘKUJĘ