KONCEPCJA I ROZWÓJ WYWIADU

KONCEPCJA I ROZWÓJ WYWIADU

GOSPODARCZEGO

GOSPODARCZEGO

W PRZEDSIĘBIORSTWIE –

W PRZEDSIĘBIORSTWIE –

WYBRANE PROBLEMY

WYBRANE PROBLEMY

TEORETYCZNE

TEORETYCZNE

•

wdrażanie koncepcji wywiadu

wdrażanie koncepcji wywiadu

gospodarczego

gospodarczego

w przedsiębiorstwie,

w przedsiębiorstwie,

•

multidyscyplinarny charakter wywiadu

multidyscyplinarny charakter wywiadu

gospodarczego,

gospodarczego,

•

zasadnicze determinanty rozwoju teorii i

zasadnicze determinanty rozwoju teorii i

praktyki wywiadu gospodarczego,

praktyki wywiadu gospodarczego,

•

outsourcing funkcji wywiadu

outsourcing funkcji wywiadu

gospodarczego.

gospodarczego.

wdrażanie koncepcji wywiadu

wdrażanie koncepcji wywiadu

gospodarczego w

gospodarczego w

przedsiębiorstwie

przedsiębiorstwie

WYTYPOWANIE

WYTYPOWANIE

spośród kadry przedsiębiorstwa kandydata na

spośród kadry przedsiębiorstwa kandydata na

specjalistę – menedżera do spraw wywiadu

specjalistę – menedżera do spraw wywiadu

gospodarczego, ulokowanego organizacyjnie w

gospodarczego, ulokowanego organizacyjnie w

strukturze zarządu, odpowiednio przygotowanego i

strukturze zarządu, odpowiednio przygotowanego i

umotywowanego do realizacji przyjętych zadań

umotywowanego do realizacji przyjętych zadań

IDENTYFIKACJA

IDENTYFIKACJA

misji i strategii przedsiębiorstwa

misji i strategii przedsiębiorstwa

IDENTYFIKACJA

IDENTYFIKACJA

partnerów oraz konkurentów przedsiębiorstwa

partnerów oraz konkurentów przedsiębiorstwa

wdrażanie koncepcji wywiadu

wdrażanie koncepcji wywiadu

gospodarczego w

gospodarczego w

przedsiębiorstwie

przedsiębiorstwie

OKREŚLENIE

OKREŚLENIE

podstawowych elementów analizy SWOT odnośnie partnerów

podstawowych elementów analizy SWOT odnośnie partnerów

i konkurentów na tle własnej oceny sytuacji przedsiębiorstwa

i konkurentów na tle własnej oceny sytuacji przedsiębiorstwa

BUDOWA

BUDOWA

własnego katalogu potrzeb informacyjnych

własnego katalogu potrzeb informacyjnych

OKREŚLENIE

OKREŚLENIE

źródeł oraz metod pozyskiwania, przetwarzania (analizy)

źródeł oraz metod pozyskiwania, przetwarzania (analizy)

i rozpowszechniania informacji z równoczesnym wskazaniem na

i rozpowszechniania informacji z równoczesnym wskazaniem na

uczestników (nadawców, wykonawców i beneficjentów) procesu

uczestników (nadawców, wykonawców i beneficjentów) procesu

wymiany informacji

wymiany informacji

wdrażanie koncepcji wywiadu

wdrażanie koncepcji wywiadu

gospodarczego w

gospodarczego w

przedsiębiorstwie

przedsiębiorstwie

OKREŚLENIE

OKREŚLENIE

zasad i sposobów tworzenia oraz zadań i standardów działania

zasad i sposobów tworzenia oraz zadań i standardów działania

własnej komórki wywiadu gospodarczego (w tym zasad doboru

własnej komórki wywiadu gospodarczego (w tym zasad doboru

obsady personalnej) wraz

obsady personalnej) wraz

z określeniem organizacji sieci kontaktów interpersonalnych

z określeniem organizacji sieci kontaktów interpersonalnych

WSKAZANIE

WSKAZANIE

zakresu oraz właściwości wyposażenia informatycznego komórki

zakresu oraz właściwości wyposażenia informatycznego komórki

wywiadu gospodarczego

wywiadu gospodarczego

OKREŚLENIE

OKREŚLENIE

wielkości i struktury środków budżetu wywiadu gospodarczego

wielkości i struktury środków budżetu wywiadu gospodarczego

multidyscyplinarny

multidyscyplinarny

charakter wywiadu

charakter wywiadu

gospodarczego

gospodarczego

Wywiad gospodarczy czerpie z dorobku wielu

Wywiad gospodarczy czerpie z dorobku wielu

nauk. Zaliczyć do nich można:

nauk. Zaliczyć do nich można:



nauki poznawcze: filozofia, socjologia,

nauki poznawcze: filozofia, socjologia,

psychologia, geografia, historia,

psychologia, geografia, historia,



antropologia,

antropologia,



nauki o zarządzaniu (m.in. teoria podejmowania

nauki o zarządzaniu (m.in. teoria podejmowania

decyzji, teoria zachowań),

decyzji, teoria zachowań),



ekonomia i finanse,

ekonomia i finanse,



prawo (w tym prawo gospodarcze),

prawo (w tym prawo gospodarcze),



Informatyka.

Informatyka.

multidyscyplinarny

multidyscyplinarny

charakter wywiadu

charakter wywiadu

gospodarczego

gospodarczego

Multiduscyplinarny charakter odnosi się

Multiduscyplinarny charakter odnosi się

także do zawodu

także do zawodu

wywiadowcy

wywiadowcy

gospodarczego

gospodarczego

.

.

Do uprawiania tego zawodu nie

Do uprawiania tego zawodu nie

wystarczy zwykłe akademickie

wystarczy zwykłe akademickie

wykształcenie w danej dziedzinie.

wykształcenie w danej dziedzinie.

Profesja wywiadowcy gospodarczego

Profesja wywiadowcy gospodarczego

wychodzi poza tradycyjne

wychodzi poza tradycyjne

wykształcenie, wymaga specjalnych

wykształcenie, wymaga specjalnych

przeszkoleń i ćwiczeń.

przeszkoleń i ćwiczeń.

multidyscyplinarny

multidyscyplinarny

charakter wywiadu

charakter wywiadu

gospodarczego

gospodarczego

Specjalistyczne szkolenia na najwyższym

Specjalistyczne szkolenia na najwyższym

poziomie prowadzą:

poziomie prowadzą:



Stowarzyszenie Profesjonalistów Wywiadu

Stowarzyszenie Profesjonalistów Wywiadu

Gospodarczego (SCIP – Society of

Gospodarczego (SCIP – Society of

Competitive Intelligence Professionals),

Competitive Intelligence Professionals),

a w tym wywodząca się z jego grona

a w tym wywodząca się z jego grona

specjalistów

specjalistów



Akademia Wywiadu Gospodarczego,

Akademia Wywiadu Gospodarczego,



uniwersytety korporacyjne.

uniwersytety korporacyjne.

zasadnicze determinanty rozwoju

zasadnicze determinanty rozwoju

teorii

teorii

i praktyki wywiadu gospodarczego

i praktyki wywiadu gospodarczego

Rosnąca rywalizacja pomiędzy

Rosnąca rywalizacja pomiędzy

przedsiębiorstwami, państwami oraz

przedsiębiorstwami, państwami oraz

układami powiązań biznesowo-politycznych

układami powiązań biznesowo-politycznych

rodzi potrzebę przewartościowań w podejściu

rodzi potrzebę przewartościowań w podejściu

do natury współczesnego biznesu.

do natury współczesnego biznesu.

Wyznacza do także nową rolę dla wywiadu

Wyznacza do także nową rolę dla wywiadu

gospodarczego jako metakoncepcji bazującej

gospodarczego jako metakoncepcji bazującej

na szerokim

na szerokim

przetwarzaniu i przepływie

przetwarzaniu i przepływie

informacji

informacji

. Szczególną rolę powierza się tu

. Szczególną rolę powierza się tu

nie tyle analizie, co

nie tyle analizie, co

syntezie informacji

syntezie informacji

.

.

zasadnicze determinanty rozwoju

zasadnicze determinanty rozwoju

teorii

teorii

i praktyki wywiadu gospodarczego

i praktyki wywiadu gospodarczego

Do zasadniczych czynników rozwoju wywiadu

Do zasadniczych czynników rozwoju wywiadu

gospodarczego należą:

gospodarczego należą:



osobowy kontekst prowadzonych biznesów decydujący

osobowy kontekst prowadzonych biznesów decydujący

o sposobie tworzenia i użycia kapitału (kapitał

o sposobie tworzenia i użycia kapitału (kapitał

relacyjny),co dynamizuje przepływ informacji,

relacyjny),co dynamizuje przepływ informacji,



zapotrzebowanie na bardziej skuteczne, niż tylko

zapotrzebowanie na bardziej skuteczne, niż tylko

naukowe metody, poznanie natury prowadzenia

naukowe metody, poznanie natury prowadzenia

i zmian w biznesie prowadzonym w otoczeniu

i zmian w biznesie prowadzonym w otoczeniu

przedsiębiorstwa, prowadzące w efekcie do użycia

przedsiębiorstwa, prowadzące w efekcie do użycia

miękkich, zarówno metod pozyskania, jak

miękkich, zarówno metod pozyskania, jak

i syntetycznych w miękkie treści – informacji (odcięcie

i syntetycznych w miękkie treści – informacji (odcięcie

się od naukowego obiektywizmu na rzecz sytuacyjnego

się od naukowego obiektywizmu na rzecz sytuacyjnego

kontekstowego wymiaru w ocenie),

kontekstowego wymiaru w ocenie),

zasadnicze determinanty rozwoju

zasadnicze determinanty rozwoju

teorii

teorii

i praktyki wywiadu gospodarczego

i praktyki wywiadu gospodarczego



koncentracja na specyficznych warunkach

koncentracja na specyficznych warunkach

(szczególnych okolicznościach) oraz

(szczególnych okolicznościach) oraz

wykorzystywanie intuicyjnej i subiektywnej oceny

wykorzystywanie intuicyjnej i subiektywnej oceny

w trakcie realizacji działań wywiadu gospodarczego

w trakcie realizacji działań wywiadu gospodarczego

jako właściwego podejścia do uzyskania informacji

jako właściwego podejścia do uzyskania informacji

przydatnych w procesie podejmowania decyzji,

przydatnych w procesie podejmowania decyzji,



koncentracja na specyficznej, w tym także

koncentracja na specyficznej, w tym także

społecznej unikatowej sytuacji, opartej na analizie

społecznej unikatowej sytuacji, opartej na analizie

kultury informacyjnej danej organizacji,

kultury informacyjnej danej organizacji,

pozwalające przy subiektywnej ocenie na bardziej

pozwalające przy subiektywnej ocenie na bardziej

trafną ocenę prognoz zachowań klientów i

trafną ocenę prognoz zachowań klientów i

konkurentów,

konkurentów,

zasadnicze determinanty rozwoju

zasadnicze determinanty rozwoju

teorii

teorii

i praktyki wywiadu gospodarczego

i praktyki wywiadu gospodarczego



wykorzystanie unikatowej właściwości

wykorzystanie unikatowej właściwości

koncepcji wywiadu gospodarczego – zdolności

koncepcji wywiadu gospodarczego – zdolności

do całościowego (holistycznego) spojrzenia i

do całościowego (holistycznego) spojrzenia i

oceny zjawisk występujących w otoczeniu

oceny zjawisk występujących w otoczeniu

organizacji. Wynika to ze skupienia w jednej

organizacji. Wynika to ze skupienia w jednej

komórce przedsiębiorstwa możliwości

komórce przedsiębiorstwa możliwości

dysponowania (depozytu) i użycia informacji,

dysponowania (depozytu) i użycia informacji,

w tym oddziaływania poprzez techniki

w tym oddziaływania poprzez techniki

lobbingu gospodarczego

lobbingu gospodarczego

na otoczenie oraz

na otoczenie oraz

stosowania działań o charakterze

stosowania działań o charakterze

kontrwywiadu gospodarczego

kontrwywiadu gospodarczego

,

,

zasadnicze determinanty rozwoju

zasadnicze determinanty rozwoju

teorii

teorii

i praktyki wywiadu gospodarczego

i praktyki wywiadu gospodarczego



powyższe ujęcie służy także potraktowaniu

powyższe ujęcie służy także potraktowaniu

wywiadu gospodarczego jako koncepcji

wywiadu gospodarczego jako koncepcji

i praktyki identyfikowania i zarządzania

i praktyki identyfikowania i zarządzania

ryzykiem gospodarczym

ryzykiem gospodarczym

w

w

prowadzonym biznesie. W tym kontekście

prowadzonym biznesie. W tym kontekście

wywiad gospodarczy może być

wywiad gospodarczy może być

wykorzystywany jako informacyjna służba

wykorzystywany jako informacyjna służba

wczesnego ostrzegania przed

wczesnego ostrzegania przed

pojawiającymi się zagrożeniami.

pojawiającymi się zagrożeniami.

Takie ujęcie pozwala na:

Takie ujęcie pozwala na:

zasadnicze determinanty rozwoju

zasadnicze determinanty rozwoju

teorii

teorii

i praktyki wywiadu gospodarczego

i praktyki wywiadu gospodarczego



sporządzanie map obszarów wysokiego

sporządzanie map obszarów wysokiego

ryzyka,

ryzyka,



budowę wskaźników ostrzegawczych,

budowę wskaźników ostrzegawczych,



monitorowanie wskaźników,

monitorowanie wskaźników,



uruchamianie alarmów.

uruchamianie alarmów.

Ważnym efektem tak skonstruowanych

Ważnym efektem tak skonstruowanych

działań może okazać się tu analityczne

działań może okazać się tu analityczne

przygotowanie decyzji o

przygotowanie decyzji o

zmianie koncepcji

zmianie koncepcji

modelu prowadzonego dotychczas

modelu prowadzonego dotychczas

biznesu

biznesu

.

.

outsourcing funkcji wywiadu

outsourcing funkcji wywiadu

gospodarczego

gospodarczego

Outsourcing wywiadu gospodarczego

Outsourcing wywiadu gospodarczego

nie jest

nie jest

rozwiązaniem optymalnym dla wszystkich

rozwiązaniem optymalnym dla wszystkich

przedsiębiorstw. Przeciwnie, budowa funkcji

przedsiębiorstw. Przeciwnie, budowa funkcji

wywiadu gospodarczego osadzonego

wywiadu gospodarczego osadzonego

w strukturach przedsiębiorstwa jest

w strukturach przedsiębiorstwa jest

niewątpliwie najlepszym rozwiązaniem.

niewątpliwie najlepszym rozwiązaniem.

Ale istnieje i zawsze będzie funkcjonować

Ale istnieje i zawsze będzie funkcjonować

pewna grupa przedsiębiorstw, dla których

pewna grupa przedsiębiorstw, dla których

zewnętrzne usługi wywiadowcze nie mają

zewnętrzne usługi wywiadowcze nie mają

alternatywy. Dotyczy to zasadniczo

alternatywy. Dotyczy to zasadniczo

przedsiębiorstw:

przedsiębiorstw:

outsourcing funkcji wywiadu

outsourcing funkcji wywiadu

gospodarczego

gospodarczego



o niskim poziomie zatrudnienia, ale

o niskim poziomie zatrudnienia, ale

posiadających środki na prowadzenie wywiadu,

posiadających środki na prowadzenie wywiadu,



redukujących zatrudnienie lub znajdujących się

redukujących zatrudnienie lub znajdujących się

w zaawansowanym stadium ekonomicznej

w zaawansowanym stadium ekonomicznej

zapaści,

zapaści,



tworzących struktury wywiadowcze,

tworzących struktury wywiadowcze,

dysponujących odpowiednią infrastrukturą,

dysponujących odpowiednią infrastrukturą,

pracownikami, ale nie dysponujących jeszcze

pracownikami, ale nie dysponujących jeszcze

wykwalifikowanym menedżerem bądź

wykwalifikowanym menedżerem bądź

analitykami wywiadu gospodarczego,

analitykami wywiadu gospodarczego,

outsourcing funkcji wywiadu

outsourcing funkcji wywiadu

gospodarczego

gospodarczego



o przekonaniu zarządu, że zewnętrzne

o przekonaniu zarządu, że zewnętrzne

usługi wywiadowcze są o wiele tańsze i

usługi wywiadowcze są o wiele tańsze i

bardziej profesjonalne w wykonaniu, niż

bardziej profesjonalne w wykonaniu, niż

utrzymywanie etatowego zespołu

utrzymywanie etatowego zespołu

pracowników,

pracowników,



traktujących przez zarządy zewnętrznych

traktujących przez zarządy zewnętrznych

konsultantów z większym respektem aniżeli

konsultantów z większym respektem aniżeli

własnych podwładnych. Pozwala to na

własnych podwładnych. Pozwala to na

bardziej precyzyjne sformułowanie zadań

bardziej precyzyjne sformułowanie zadań

wywiadowczych, przemyślane, o

wywiadowczych, przemyślane, o

najwyższym prioryecie dla przedsiębiorstwa.

najwyższym prioryecie dla przedsiębiorstwa.

outsourcing funkcji wywiadu

outsourcing funkcji wywiadu

gospodarczego

gospodarczego

Korzyści:

Korzyści:



możliwość elastycznego zwiększania lub

możliwość elastycznego zwiększania lub

zmniejszanie wynajętego zespołu

zmniejszanie wynajętego zespołu

wywiadowczego, co nie jest łatwe w przypadku

wywiadowczego, co nie jest łatwe w przypadku

utrzymywania etatowej komórki,

utrzymywania etatowej komórki,



łatwiejszy i szybszy sposób na rozwinięcie

łatwiejszy i szybszy sposób na rozwinięcie

własnych możliwości wywiadowczych, także

własnych możliwości wywiadowczych, także

przy uwzględnieniu efektów szkolenia,

przy uwzględnieniu efektów szkolenia,



stworzenie dla zarządu możliwości łatwiejszego

stworzenie dla zarządu możliwości łatwiejszego

pozyskiwania wysokiej klasy specjalistów

pozyskiwania wysokiej klasy specjalistów

wywiadu.

wywiadu.

outsourcing funkcji wywiadu

outsourcing funkcji wywiadu

gospodarczego

gospodarczego

Wskazania, które należy uwzględnić przy wyborze

Wskazania, które należy uwzględnić przy wyborze

usługowych firm zewnętrznych wywiadu:

usługowych firm zewnętrznych wywiadu:



standardy etyczne,

standardy etyczne,



rozmiar i struktura organizacyjna,

rozmiar i struktura organizacyjna,



kadry,

kadry,



język (w tym używany w materiałach

język (w tym używany w materiałach

reklamowych),

reklamowych),



poziom zrozumienia zadania,

poziom zrozumienia zadania,



nadzór i kontrola,

nadzór i kontrola,

outsourcing funkcji wywiadu

outsourcing funkcji wywiadu

gospodarczego

gospodarczego



kompatybilność firmy z organizacją klienta,

kompatybilność firmy z organizacją klienta,



osiągnięcia,

osiągnięcia,



konflikty interesów,

konflikty interesów,



referencje.

referencje.