Prawo medyczne w fizjoterapii.
Wykład 2
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego,
finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Dr n. med.
Mariusz Piechota
Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej –
Centralny Szpital Weteranów
w Łodzi
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Stosunki cywilnoprawne to wzajemne zależności między równorzędnymi jednostkami ze
Stosunki cywilnoprawne to wzajemne zależności między równorzędnymi jednostkami ze
względu na przysługujące im uprawnienia do określonych przedmiotów materialnych
względu na przysługujące im uprawnienia do określonych przedmiotów materialnych
(np. do rzeczy) lub niematerialnych (np. do wynalazku).
(np. do rzeczy) lub niematerialnych (np. do wynalazku).
Poprzez
Poprzez
podmioty prawa
podmioty prawa
rozumiemy jednostki uczestniczące w tych stosunkach, do
rozumiemy jednostki uczestniczące w tych stosunkach, do
których określone przedmioty materialne lub niematerialne należą, a więc którym
których określone przedmioty materialne lub niematerialne należą, a więc którym
przysługują względem tych przedmiotów przewidziane w systemie prawnym prawa.
przysługują względem tych przedmiotów przewidziane w systemie prawnym prawa.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
W nowoczesnych systemach prawnych występują w zasadzie tylko dwa rodzaje
W nowoczesnych systemach prawnych występują w zasadzie tylko dwa rodzaje
podmiotów prawa:
podmiotów prawa:
-
-
osoby fizyczne
osoby fizyczne
, czyli jednostki ludzkie
, czyli jednostki ludzkie
- oraz
- oraz
osoby prawne
osoby prawne
, tj. twory społeczne, którym prawo przyznaje podmiotowość
, tj. twory społeczne, którym prawo przyznaje podmiotowość
prawną.
prawną.
Wyjątkową odrębną kategorię tworzą tzw.
Wyjątkową odrębną kategorię tworzą tzw.
ułomne osoby prawne
ułomne osoby prawne
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
We współczesnych systemach prawnych przyjmuje się, że
We współczesnych systemach prawnych przyjmuje się, że
podmiotem prawa jest każdy człowiek bez względu na płeć, rasę
podmiotem prawa jest każdy człowiek bez względu na płeć, rasę
narodowość, wyznanie czy pochodzenie.
narodowość, wyznanie czy pochodzenie.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Z istotą podmiotowości prawnej nierozerwalnie są związane dwa pojęcia:
Z istotą podmiotowości prawnej nierozerwalnie są związane dwa pojęcia:
-
-
zdolności prawnej;
zdolności prawnej;
- oraz
- oraz
zdolności do czynności prawnych
zdolności do czynności prawnych
.
.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby fizyczne”
Osoby fizyczne”
Zdolność prawną ma każdy człowiek.
Zdolność prawną ma każdy człowiek.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby fizyczne”
Osoby fizyczne”
Zdolność prawna osoby fizycznej może podlegać pewnym ograniczeniom.
Zdolność prawna osoby fizycznej może podlegać pewnym ograniczeniom.
Do przyczyn ograniczeń zdolności prawnej osoby fizycznej należą:
Do przyczyn ograniczeń zdolności prawnej osoby fizycznej należą:
1. Zdolność do czynności prawnych;
1. Zdolność do czynności prawnych;
2. Wiek osoby fizycznej;
2. Wiek osoby fizycznej;
3. Ubezwłasnowolnienie;
3. Ubezwłasnowolnienie;
4. Choroba psychiczna i niedorozwój umysłowy;
4. Choroba psychiczna i niedorozwój umysłowy;
5. Obywatelstwo;
5. Obywatelstwo;
6. Skazujący wyrok karny.
6. Skazujący wyrok karny.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby fizyczne”
Osoby fizyczne”
Zdolność do czynności prawnych jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby fizycznej.
Zdolność do czynności prawnych jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby fizycznej.
Brak pełnej zdolności do czynności prawnych pociąga za sobą niezdolność do tego, aby być podmiotem
Brak pełnej zdolności do czynności prawnych pociąga za sobą niezdolność do tego, aby być podmiotem
niektórych praw i obowiązków. Osoba, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych nie może być:
niektórych praw i obowiązków. Osoba, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych nie może być:
- podmiotem władzy rodzicielskiej;
- podmiotem władzy rodzicielskiej;
- opiekunem;
- opiekunem;
- kuratorem;
- kuratorem;
- wykonawcą testamentu;
- wykonawcą testamentu;
- nie może przysposobić dziecka.
- nie może przysposobić dziecka.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby fizyczne”
Osoby fizyczne”
Wiek osoby fizycznej jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby fizycznej.
Wiek osoby fizycznej jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby fizycznej.
Decydujące znaczenie dla pozycji prawnej osoby fizycznej ma osiągnięcie przez nią
Decydujące znaczenie dla pozycji prawnej osoby fizycznej ma osiągnięcie przez nią
pełnoletności. Pełnoletnim jest ten, który ukończył lat 18.
pełnoletności. Pełnoletnim jest ten, który ukończył lat 18.
Pełnoletność uzyskuje kobieta małoletnia, która ukończyła 16 lat z chwilą zawarcia
Pełnoletność uzyskuje kobieta małoletnia, która ukończyła 16 lat z chwilą zawarcia
małżeństwa. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
małżeństwa. Nie traci jej w razie unieważnienia małżeństwa.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby fizyczne”
Osoby fizyczne”
Ubezwłasnowolnienie jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby
Ubezwłasnowolnienie jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby
fizycznej.
fizycznej.
Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć małżeństwa, nie
Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć małżeństwa, nie
może jej przysługiwać władza rodzicielska itp.
może jej przysługiwać władza rodzicielska itp.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby fizyczne”
Osoby fizyczne”
Choroba psychiczna i niedorozwój umysłowa jako przyczyna
Choroba psychiczna i niedorozwój umysłowa jako przyczyna
ograniczenia zdolności prawnej osoby fizycznej.
ograniczenia zdolności prawnej osoby fizycznej.
Anormalne stany psychiczne skutkują zakazem zawierania małżeństwa.
Anormalne stany psychiczne skutkują zakazem zawierania małżeństwa.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Obywatelstwo jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby fizycznej.
Obywatelstwo jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby fizycznej.
Do nabycie przez cudzoziemca własności nieruchomości oraz użytkowania
Do nabycie przez cudzoziemca własności nieruchomości oraz użytkowania
wieczystego konieczne jest uzyskanie uprzedniego zezwolenia Ministra Spraw
wieczystego konieczne jest uzyskanie uprzedniego zezwolenia Ministra Spraw
Wewnętrznych.
Wewnętrznych.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby fizyczne”
Osoby fizyczne”
Skazujący wyrok karny jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby
Skazujący wyrok karny jako przyczyna ograniczenia zdolności prawnej osoby
fizycznej.
fizycznej.
Poprzez orzeczenie kar dodatkowych takich jak:
Poprzez orzeczenie kar dodatkowych takich jak:
- utrata praw publicznych;
- utrata praw publicznych;
- utrata praw rodzicielskich lub praw opiekuńczych.
- utrata praw rodzicielskich lub praw opiekuńczych.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby prawne”
Osoby prawne”
Powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają właściwe przepisy.
Powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają właściwe przepisy.
W wypadkach i zakresie w przepisach przewidzianych organizacje i sposób działania
W wypadkach i zakresie w przepisach przewidzianych organizacje i sposób działania
osoby prawnej reguluje poza ustawą jej statut.
osoby prawnej reguluje poza ustawą jej statut.
Regulacja statutowa ma pierwszeństwo przed unormowaniem ustawowym jeżeli nie
Regulacja statutowa ma pierwszeństwo przed unormowaniem ustawowym jeżeli nie
narusza przepisów „iuris cogentis”
narusza przepisów „iuris cogentis”
Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego
Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego
rejestru.
rejestru.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby prawne”
Osoby prawne”
Ograniczenia zdolności prawnej wynikają z:
Ograniczenia zdolności prawnej wynikają z:
- samej istoty osób prawnych;
- samej istoty osób prawnych;
- z ustawy;
- z ustawy;
- statutu.
- statutu.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby prawne”
Osoby prawne”
Odpowiedzialność za zobowiązania.
Odpowiedzialność za zobowiązania.
Ogólną zasadą jest, że osoba prawna odpowiada za swe
Ogólną zasadą jest, że osoba prawna odpowiada za swe
zobowiązania całym swoim majątkiem
zobowiązania całym swoim majątkiem
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby prawne”
Osoby prawne”
Zdolność do czynności prawnych.
Zdolność do czynności prawnych.
Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym
Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym
na niej statucie.
na niej statucie.
Organ nie jest podmiotem stosunków prawnych. Jest nim sama osoba prawna. Działanie
Organ nie jest podmiotem stosunków prawnych. Jest nim sama osoba prawna. Działanie
organu traktuje się jako działanie samej osoby prawnej.
organu traktuje się jako działanie samej osoby prawnej.
Działanie osoby fizycznej lub osób fizycznych wchodzących w skład organu tylko
Działanie osoby fizycznej lub osób fizycznych wchodzących w skład organu tylko
wówczas uważane jest za działanie osoby prawnej, jeśli osoby fizyczne występują w
wówczas uważane jest za działanie osoby prawnej, jeśli osoby fizyczne występują w
konkretnej sprawie w sposób wyraźny lub dorozumiany jako organ i działają w granicach
konkretnej sprawie w sposób wyraźny lub dorozumiany jako organ i działają w granicach
kompetencji danego organu wynikającej z przepisów o ustroju osoby prawnej.
kompetencji danego organu wynikającej z przepisów o ustroju osoby prawnej.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby prawne”
Osoby prawne”
Kategorie osób prawnych.
Kategorie osób prawnych.
Ze względu na powiązania z nosicielami władzy osoby prawne
Ze względu na powiązania z nosicielami władzy osoby prawne
można podzielić na:
można podzielić na:
- państwowe osoby prawne
- państwowe osoby prawne
np. Skarb Państwa;
np. Skarb Państwa;
- osoby prawne komunalne;
- osoby prawne komunalne;
- osoby prawne kościelne.
- osoby prawne kościelne.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby prawne”
Osoby prawne”
Kategorie osób prawnych.
Kategorie osób prawnych.
Z punktu widzenia przeznaczenia i pełnionych funkcji osoby prawne
Z punktu widzenia przeznaczenia i pełnionych funkcji osoby prawne
można podzielić na:
można podzielić na:
- gospodarcze
- gospodarcze
np. spółki handlowe
np. spółki handlowe
;
;
- niegospodarcze
- niegospodarcze
np. stowarzyszenie
np. stowarzyszenie
.
.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Osoby prawne”
Osoby prawne”
Ustanie osób prawnych regulują właściwe przepisy.
Ustanie osób prawnych regulują właściwe przepisy.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
„
„
Ułomne osoby prawne”
Ułomne osoby prawne”
W praktyce mamy niejednokrotnie do czynienia z jednostkami
W praktyce mamy niejednokrotnie do czynienia z jednostkami
organizacyjnymi lub tworami społecznymi , które nie mają
organizacyjnymi lub tworami społecznymi , które nie mają
osobowości prawnej, ale nabywają prawa i zaciągają zobowiązania, a
osobowości prawnej, ale nabywają prawa i zaciągają zobowiązania, a
więc są traktowane w obrocie tak, jakby były osobami prawnymi, z
więc są traktowane w obrocie tak, jakby były osobami prawnymi, z
tym tylko zastrzeżeniem, że stają się one nosicielami praw i
tym tylko zastrzeżeniem, że stają się one nosicielami praw i
obowiązków nie w pełnym, lecz ograniczonym zakresie.
obowiązków nie w pełnym, lecz ograniczonym zakresie.
Dzieje się tak bez względu na oparcie istniejące w obowiązujących
Dzieje się tak bez względu na oparcie istniejące w obowiązujących
przepisach.
przepisach.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Przedmiotem stosunków cywilnoprawnych są następujące dobra:
Przedmiotem stosunków cywilnoprawnych są następujące dobra:
1. Rzeczy i zwierzęta;
1. Rzeczy i zwierzęta;
2. Różne postacie energii;
2. Różne postacie energii;
3. dobra niematerialne, a między nimi także majątkowe prawa podmiotowe;
3. dobra niematerialne, a między nimi także majątkowe prawa podmiotowe;
4. zorganizowane kompleksy majątkowe, jak przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne itp.
4. zorganizowane kompleksy majątkowe, jak przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne itp.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Rzeczami są jedynie przedmioty materialne.
Rzeczami są jedynie przedmioty materialne.
Rzeczy dzielimy na:
Rzeczy dzielimy na:
1. Ruchome (ruchomości)
1. Ruchome (ruchomości)
2. Nieruchome (nieruchomości).
2. Nieruchome (nieruchomości).
- części powierzchni ziemskiej, czyli grunty;
- części powierzchni ziemskiej, czyli grunty;
- budynki trwale z gruntem związane, zwane nieruchomościami budynkowymi;
- budynki trwale z gruntem związane, zwane nieruchomościami budynkowymi;
- części takich budynków (obecnie dotyczy to tylko lokali), zwanych nieruchomościami lokalowymi.
- części takich budynków (obecnie dotyczy to tylko lokali), zwanych nieruchomościami lokalowymi.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Część składowa rzeczy.
Część składowa rzeczy.
Częścią składową rzeczy jest wszystko, co należąc do niej, jako do
Częścią składową rzeczy jest wszystko, co należąc do niej, jako do
całości, nie może być odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany
całości, nie może być odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany
całości albo przedmiotu odłączonego (np. motor w motocyklu).
całości albo przedmiotu odłączonego (np. motor w motocyklu).
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Przynależność.
Przynależność.
W stosunku przynależności jedna rzecz ma charakter rzeczy głównej, druga rzeczy pomocniczej.
W stosunku przynależności jedna rzecz ma charakter rzeczy głównej, druga rzeczy pomocniczej.
Do powstania stosunku przynależności niezbędne jest, aby:
Do powstania stosunku przynależności niezbędne jest, aby:
1. Przynależność była rzeczą samoistną;
1. Przynależność była rzeczą samoistną;
2. Przynależność stanowiła rzecz ruchomą, podczas gdy rzeczą główną może być nieruchomość;
2. Przynależność stanowiła rzecz ruchomą, podczas gdy rzeczą główną może być nieruchomość;
3.Przynależność była potrzebna do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem;
3.Przynależność była potrzebna do korzystania z rzeczy głównej zgodnie z jej przeznaczeniem;
4. Rzecz główna i przynależność należały do tego samego właściciela;
4. Rzecz główna i przynależność należały do tego samego właściciela;
5. Przynależność pozostawała z rzeczą główną w faktycznym związku odpowiadającym celowi
5. Przynależność pozostawała z rzeczą główną w faktycznym związku odpowiadającym celowi
tej przynależności.
tej przynależności.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Pożytki (rzeczy, prawa)
Pożytki (rzeczy, prawa)
Pożytki rzeczy
Pożytki rzeczy
dzielimy na:
dzielimy na:
- naturalne
- naturalne
(płody i inne odłączone części składowe, jeżeli według zasad prawidłowej
(płody i inne odłączone części składowe, jeżeli według zasad prawidłowej
gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy);
gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy);
- cywilne
- cywilne
(dochody z rzeczy na podstawie stosunku prawnego np. czynsz najmu).
(dochody z rzeczy na podstawie stosunku prawnego np. czynsz najmu).
Pożytkami prawa
Pożytkami prawa
są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym przeznaczeniem
są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym przeznaczeniem
społeczno-gospodarczym (prawo do pobierania pożytków rzeczy przez użytkownika czy
społeczno-gospodarczym (prawo do pobierania pożytków rzeczy przez użytkownika czy
dzierżawcę).
dzierżawcę).
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Podmioty i przedmioty stosunków cywilnoprawnych.
Pieniądz.
Pieniądz.
Pieniądz jako szczególna odmiana rzeczy.
Pieniądz jako szczególna odmiana rzeczy.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Czynności prawne.
Czynności prawne.
Czynności prawne
Czynności prawne
są instrumentem za pomocą którego podmioty stosunków
są instrumentem za pomocą którego podmioty stosunków
cywilno prawnych mogą według własnej woli – w ramach obowiązującego
cywilno prawnych mogą według własnej woli – w ramach obowiązującego
porządku prawnego – kształtować te stosunki, doprowadzając do ich powstania,
porządku prawnego – kształtować te stosunki, doprowadzając do ich powstania,
zmiany lub ustania.
zmiany lub ustania.
Zasada: Autonomia osoby dokonującej czynności prawnej w ramach
Zasada: Autonomia osoby dokonującej czynności prawnej w ramach
obowiązującego porządku prawnego.
obowiązującego porządku prawnego.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Czynności prawne.
Czynności prawne.
Czynność prawna
Czynność prawna
jest to stan faktyczny, w skład którego wchodzi co najmniej jedno
jest to stan faktyczny, w skład którego wchodzi co najmniej jedno
oświadczenie woli, stanowiące uzewnętrznioną decyzję podmiotu prawa cywilnego
oświadczenie woli, stanowiące uzewnętrznioną decyzję podmiotu prawa cywilnego
wywołania określonych skutków cywilnoprawnych, z którym to stanem faktycznym ustawa
wywołania określonych skutków cywilnoprawnych, z którym to stanem faktycznym ustawa
wiąże skutki wyrażone w tym oświadczeniu, a także skutki prawne oświadczeniem woli nie
wiąże skutki wyrażone w tym oświadczeniu, a także skutki prawne oświadczeniem woli nie
objęte, lecz wynikające z ustawy, zasad współżycia społecznego lub ustalonych zwyczajów.
objęte, lecz wynikające z ustawy, zasad współżycia społecznego lub ustalonych zwyczajów.
Oświadczeniem woli jest takie zachowanie się człowieka, które wyraża w sposób
Oświadczeniem woli jest takie zachowanie się człowieka, które wyraża w sposób
dostateczny zamiar (wolę) wywołania skutku prawnego tj. ustanowienia, zmiany lub
dostateczny zamiar (wolę) wywołania skutku prawnego tj. ustanowienia, zmiany lub
zniesienia stosunku cywilnoprawnego.
zniesienia stosunku cywilnoprawnego.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Sporządzanie umów cywilnoprawnych.
Sporządzanie umów cywilnoprawnych.
Podstawową zasadą polskiego prawa cywilnego jest, że oświadczenie woli może być
Podstawową zasadą polskiego prawa cywilnego jest, że oświadczenie woli może być
złożone w formie dowolnej.
złożone w formie dowolnej.
Wyjątki od tej zasady polegają na konieczności zachowania formy szczególnej. W
Wyjątki od tej zasady polegają na konieczności zachowania formy szczególnej. W
zależności od skutków , które wywołuje niezachowanie formy szczególnej, można
zależności od skutków , które wywołuje niezachowanie formy szczególnej, można
odróżnić trzy typy tej formy:
odróżnić trzy typy tej formy:
- forma pod rygorem nieważności (ad solemnitatem);
- forma pod rygorem nieważności (ad solemnitatem);
- forma dla celów dowodowych (ad probationem);
- forma dla celów dowodowych (ad probationem);
- forma dla wywołania oznaczonych skutków prawnych (ad eventum).
- forma dla wywołania oznaczonych skutków prawnych (ad eventum).
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Sporządzanie umów cywilnoprawnych.
Sporządzanie umów cywilnoprawnych.
Wady oświadczenia woli:
Wady oświadczenia woli:
- brak świadomości lub swobody;
- brak świadomości lub swobody;
- pozorność;
- pozorność;
- błąd;
- błąd;
- groźba.
- groźba.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa finansowego.
Elementy prawa finansowego.
Prawo finansowe normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące
Prawo finansowe normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące
kwestie:
kwestie:
- przygotowanie i uchwalanie budżetu państwa (prawo budżetowe),
- przygotowanie i uchwalanie budżetu państwa (prawo budżetowe),
- finansowanie działalności państwa w jej różnych formach (gospodarka finansowa),
- finansowanie działalności państwa w jej różnych formach (gospodarka finansowa),
- zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe) .
- zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe) .
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa finansowego.
Elementy prawa finansowego.
Budżet państwa
Budżet państwa
Termin „budżet” pochodzi z łacińskiego bulga, oznaczającego skórzany mieszek przeznaczony do
Termin „budżet” pochodzi z łacińskiego bulga, oznaczającego skórzany mieszek przeznaczony do
zbierania dochodów.
zbierania dochodów.
Dla historycznego rozwoju instytucji budżetu znaczenie miało kilka zdarzeń, które rozstrzygnęły o
Dla historycznego rozwoju instytucji budżetu znaczenie miało kilka zdarzeń, które rozstrzygnęły o
jej współczesnym kształcie, wśród których - poza oddzieleniem majątku publicznego od majątku
jej współczesnym kształcie, wśród których - poza oddzieleniem majątku publicznego od majątku
królewskiego - wymienić należy rozwijanie stosunków towarowo-pieniężnych, parlamentaryzmu,
królewskiego - wymienić należy rozwijanie stosunków towarowo-pieniężnych, parlamentaryzmu,
funkcji socjalnych i gospodarczych państwa, rozwój międzynarodowych stosunków gospodarczych
funkcji socjalnych i gospodarczych państwa, rozwój międzynarodowych stosunków gospodarczych
i finansowych oraz procesy integracyjne zachodzące we współczesnym świecie.
i finansowych oraz procesy integracyjne zachodzące we współczesnym świecie.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa finansowego.
Elementy prawa finansowego.
Budżet państwa
Budżet państwa
Budżet państwa jest najwyższej rangi planem finansowym polityki państwa oraz narzędziem
Budżet państwa jest najwyższej rangi planem finansowym polityki państwa oraz narzędziem
polityki społecznej, uwzględniającym planowane dochody i wydatki państwa na następny rok
polityki społecznej, uwzględniającym planowane dochody i wydatki państwa na następny rok
budżetowy.
budżetowy.
Jako dochody uwzględnia się m.in.: wpływy z podatków pośrednich i bezpośrednich, dochody
Jako dochody uwzględnia się m.in.: wpływy z podatków pośrednich i bezpośrednich, dochody
niepodatkowe (np. cła), dochody z prywatyzacji oraz dochody zagraniczne.
niepodatkowe (np. cła), dochody z prywatyzacji oraz dochody zagraniczne.
Mianem wydatków określa się m.in. koszty dotacji, obsługi długu publicznego, obsługi strefy
Mianem wydatków określa się m.in. koszty dotacji, obsługi długu publicznego, obsługi strefy
budżetowej, rozliczeń z bankami, subwencji dla gmin oraz rezerw ogólnych.
budżetowej, rozliczeń z bankami, subwencji dla gmin oraz rezerw ogólnych.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa finansowego.
Elementy prawa finansowego.
Budżet państwa
Budżet państwa
Budżet państwa uwzględnia przychody i rozchody następujących instytucji:
Budżet państwa uwzględnia przychody i rozchody następujących instytucji:
- organów władzy państwowej,
- organów władzy państwowej,
- kontroli i ochrony prawa,
- kontroli i ochrony prawa,
- sądów i trybunałów,
- sądów i trybunałów,
- administracji rządowej.
- administracji rządowej.
Pojęcie budżetu państwa może być rozumiane w trzech aspektach:
Pojęcie budżetu państwa może być rozumiane w trzech aspektach:
- ekonomicznym – pewien fundusz pieniężny,
- ekonomicznym – pewien fundusz pieniężny,
- prawnym – pewien akt normatywny,
- prawnym – pewien akt normatywny,
- technicznym (konstrukcja techniczna) – wszelkie czynności związane z gromadzeniem i wydatkowaniem
- technicznym (konstrukcja techniczna) – wszelkie czynności związane z gromadzeniem i wydatkowaniem
środków budżetowych.
środków budżetowych.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa gospodarczego.
Elementy prawa gospodarczego.
Prawo gospodarcze - zwyczajowe określenie dziedzin prawa regulujących
Prawo gospodarcze - zwyczajowe określenie dziedzin prawa regulujących
działalność gospodarczą.
działalność gospodarczą.
Zazwyczaj określenie to obejmuje
Zazwyczaj określenie to obejmuje
prawo gospodarcze prywatne
prawo gospodarcze prywatne
oraz
oraz
prawo
prawo
gospodarcze publiczne
gospodarcze publiczne
, często jednak bywa synonimem publicznego prawa
, często jednak bywa synonimem publicznego prawa
gospodarczego.
gospodarczego.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa gospodarczego.
Elementy prawa gospodarczego.
Publiczne prawo gospodarcze - prawo regulujące funkcje państwa w gospodarce. Określa, przez normy
Publiczne prawo gospodarcze - prawo regulujące funkcje państwa w gospodarce. Określa, przez normy
prawne, władztwo państwa w dziedzinie gospodarki i jego granice. Adresatami norm prawnych prawa
prawne, władztwo państwa w dziedzinie gospodarki i jego granice. Adresatami norm prawnych prawa
gospodarczego publicznego są podmioty gospodarcze.
gospodarczego publicznego są podmioty gospodarcze.
Prawo gospodarcze publiczne określa:
Prawo gospodarcze publiczne określa:
- funkcje państwa w gospodarce;
- funkcje państwa w gospodarce;
- zadania i kompetencje organów państwowych w gospodarce;
- zadania i kompetencje organów państwowych w gospodarce;
- mechanizm podejmowania decyzji przez organy państwowe w gospodarce ;
- mechanizm podejmowania decyzji przez organy państwowe w gospodarce ;
- prawa i obowiązki adresatów (podmiotów gospodarczych).
- prawa i obowiązki adresatów (podmiotów gospodarczych).
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa gospodarczego.
Elementy prawa gospodarczego.
Publiczne prawo gospodarcze - obejmuje m.in. zasady podejmowania działalności
Publiczne prawo gospodarcze - obejmuje m.in. zasady podejmowania działalności
gospodarczej, koncesjonowanie działalności gospodarczej, zasady podejmowania
gospodarczej, koncesjonowanie działalności gospodarczej, zasady podejmowania
działalności gospodarczej przez przedsiębiorców zagranicznych, podejmowanie i
działalności gospodarczej przez przedsiębiorców zagranicznych, podejmowanie i
prowadzenie działalności gospodarczej przez Skarb Państwa oraz jednostki samorządu
prowadzenie działalności gospodarczej przez Skarb Państwa oraz jednostki samorządu
terytorialnego, nadzór organów państwa nad przedsiębiorcami, komercjalizację i
terytorialnego, nadzór organów państwa nad przedsiębiorcami, komercjalizację i
prywatyzację, a także tak wyspecjalizowane dziedziny jak prawo ochrony konkurencji,
prywatyzację, a także tak wyspecjalizowane dziedziny jak prawo ochrony konkurencji,
prawo pomocy publicznej, prawo energetyczne, prawo telekomunikacyjne, prawo obrotu
prawo pomocy publicznej, prawo energetyczne, prawo telekomunikacyjne, prawo obrotu
instrumentami finansowymi, a nawet nadzór bankowy.
instrumentami finansowymi, a nawet nadzór bankowy.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Administracja jest to podejmowana w publicznym celu działalność
Administracja jest to podejmowana w publicznym celu działalność
państwa (i związków publicznoprawnych) poza ustawodawstwem i
państwa (i związków publicznoprawnych) poza ustawodawstwem i
sądownictwem.
sądownictwem.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Organ administracji publicznej to człowiek (lub grupa ludzi w przypadku organu
Organ administracji publicznej to człowiek (lub grupa ludzi w przypadku organu
kolegialnego):
kolegialnego):
- znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego;
- znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego;
- powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego, w sposób i ze skutkami
- powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego, w sposób i ze skutkami
właściwymi temu prawu;
właściwymi temu prawu;
- działający w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji.
- działający w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Formy aktów administracyjnych w polskim ustawodawstwie:
Formy aktów administracyjnych w polskim ustawodawstwie:
- decyzja;
- decyzja;
- zezwolenie;
- zezwolenie;
- koncesja;
- koncesja;
- licencja.
- licencja.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Decyzja:
Decyzja:
Akt administracyjny stanowiący jednostronne ustalenie organu
Akt administracyjny stanowiący jednostronne ustalenie organu
administracji publicznej o wiążących dla jednostki (i organu)
administracji publicznej o wiążących dla jednostki (i organu)
konsekwencjach normy prawa administracyjnego.
konsekwencjach normy prawa administracyjnego.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Zezwolenie:
Zezwolenie:
Forma aktu administracyjnego ustalającego uprawnienia w sferze
Forma aktu administracyjnego ustalającego uprawnienia w sferze
prawa administracyjnego lub wyrażającego zgodę na dokonanie
prawa administracyjnego lub wyrażającego zgodę na dokonanie
przedsięwzięcia lub podjęcie czynności dopuszczonej normami prawa
przedsięwzięcia lub podjęcie czynności dopuszczonej normami prawa
administracyjnego.
administracyjnego.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Koncesja:
Koncesja:
Akt administracyjny, który osobie fizycznej lub prawnej nadaje
Akt administracyjny, który osobie fizycznej lub prawnej nadaje
uprawnienia do wykonywania określonej działalności , najczęściej
uprawnienia do wykonywania określonej działalności , najczęściej
produkcyjnej lub usługowej.
produkcyjnej lub usługowej.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Elementy prawa administracyjnego.
Licencja:
Licencja:
Akt administracyjny ustalający uprawnienia do wykonywania
Akt administracyjny ustalający uprawnienia do wykonywania
określonej działalności (niekoniecznie o charakterze gospodarczym)
określonej działalności (niekoniecznie o charakterze gospodarczym)
lub pracy zawodowej, gdy wykonywanie takiej działalności
lub pracy zawodowej, gdy wykonywanie takiej działalności
związane jest z posiadaniem odpowiednich kwalifikacji.
związane jest z posiadaniem odpowiednich kwalifikacji.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Postępowanie administracyjne (administracyjne prawo procesowe)
Postępowanie administracyjne (administracyjne prawo procesowe)
Definicje:
Definicje:
1. Określony tryb działań organów administracji publicznej w sprawach dotyczących
1. Określony tryb działań organów administracji publicznej w sprawach dotyczących
praw i obowiązków niepodporządkowanych im służbowo konkretnych podmiotów .
praw i obowiązków niepodporządkowanych im służbowo konkretnych podmiotów .
2. Uporządkowany ciąg czynności procesowych, dokonywanych przez organ
2. Uporządkowany ciąg czynności procesowych, dokonywanych przez organ
administracji publicznej i inne podmioty tego postępowania, zmierzających do
administracji publicznej i inne podmioty tego postępowania, zmierzających do
załatwienia sprawy indywidualnej w drodze decyzji administracyjnej.
załatwienia sprawy indywidualnej w drodze decyzji administracyjnej.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Uczestnicy postępowania administracyjnego:
Uczestnicy postępowania administracyjnego:
1. Strony;
1. Strony;
2. Pełnomocnik;
2. Pełnomocnik;
3. Uczestnicy na prawach strony;
3. Uczestnicy na prawach strony;
4. Organizacja społeczna
4. Organizacja społeczna
5. Prokurator;
5. Prokurator;
6. Rzecznik praw obywatelskich;
6. Rzecznik praw obywatelskich;
7. Inni uczestnicy na prawach strony.
7. Inni uczestnicy na prawach strony.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
Kodeks postępowania administracyjnego wymienia kilkanaście ogólnych zasad
Kodeks postępowania administracyjnego wymienia kilkanaście ogólnych zasad
postępowania administracyjnego.
postępowania administracyjnego.
Są to:
Są to:
- zasada praworządności (legalności, legalności działania),
- zasada praworządności (legalności, legalności działania),
- zasada prawdy obiektywnej,
- zasada prawdy obiektywnej,
- zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli,
- zasada uwzględniania z urzędu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli,
- zasada pogłębiania zaufania do organów Państwa,
- zasada pogłębiania zaufania do organów Państwa,
- zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli,
- zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli,
- zasada informowania stron i pozostałych uczestników postępowania, …
- zasada informowania stron i pozostałych uczestników postępowania, …
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.
…
…
- zasada czynnego udziału strony w postępowaniu,
- zasada czynnego udziału strony w postępowaniu,
- zasada przekonywania,
- zasada przekonywania,
- zasada szybkości i prostoty postępowania (szybkości i ograniczonego formalizmu
- zasada szybkości i prostoty postępowania (szybkości i ograniczonego formalizmu
postępowania),
postępowania),
- zasada ugodowego załatwiania spornych spraw administracyjnych,
- zasada ugodowego załatwiania spornych spraw administracyjnych,
- zasada pisemności,
- zasada pisemności,
- zasada dwuinstancyjności,
- zasada dwuinstancyjności,
- zasada trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych,
- zasada trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych,
- zasada sądowej weryfikacji (kontroli) decyzji ostatecznych.
- zasada sądowej weryfikacji (kontroli) decyzji ostatecznych.
Podstawowe pojęcia z zakresu prawa cywilnego, finansowego, gospodarczego i
administracyjnego.