Diagnostyka
ultrasonograficzna

Iga Zdaniuk

Ultrasonografia

Ultrasonografia jest metodą

obrazowania narządów wewnętrznych
przy pomocy fal akustycznych -
ultradźwiękowych. Badanie
przeprowadza się przy pomocy
specjalnej aparatury, która wykorzystuje
zjawiska ultradźwiękowe – wysłane do
wnętrza organizmu fale ultradźwiękowe
odbijają się od badanych tkanek.

Ultrasonografia

Diagnostyka ultradźwiękowa wykorzystuje

zjawisko odbijania się części fali dźwiękowej
o częstotliwości 1-10MHz na granicy
ośrodków o różnym oporze akustycznym.

Pozwala na ocenę wielkości, kształtu i

struktury narządów wewnętrznych, a w
szczególności różnicowanie zmian o
charakterze litym od zmian o charakterze
płynnym.

Ultrasonografia

Po komputerowym przetworzeniu danych na

ekranie widoczne są punkty
odpowiadające umiejscowieniu odbicia fali.
Intensywności echa przyporządkowane są
odpowiednim odcieniom w skali szarości
od tonu najciemniejszego (czarnego) dla
braku lub bardzo małej intensywności
echa, do białego przy bardzo dużym jego
natężeniu.

Rodzaje prezentacji

Prezentacja A (Amplitude) - najprostszy

rodzaj prezentacji, polega na wyświetleniu
wartości chwilowych odbieranego sygnału
USG w funkcji czasu. Do uzyskania
obrazów w prezentacji A wystarczy głowica
USG z pojedynczym kryształem
piezoelektrycznym, nadająca impuls
pobudzający i odbierająca powstające w
ośrodku badanym echa. Badanie takie
stosowane jest w okulistyce.

Rodzaje prezentacji

Prezentacja B (Brightness) – polega

na wizualizacji dwuwymiarowego

przekroju, w której wartość chwilowa

odbieranego sygnału moduluje

jaskrawość (brightness) kolejnych

punktów obrazu. Może być

wykorzystana do badania narządów

nieruchomych, np. narządów jamy

brzusznej, szyi, głowy.

Rodzaje prezentacji

Prezentacja M (Motion) - polega na

odsłuchu echa z tego samego kierunku w
kolejnych jednostkach czasowych. Echa
wyświetlane są tak, jak w prezentacji B, to
znaczy wartość chwilowa sygnału
moduluje jaskrawość wyświetlanych
punktów, kolejne linie wyświetlane są obok
siebie, pionowo. Prezentacja ta najczęściej
służy do wizualizacji ruchu serca.

Rodzaje prezentacji

Prezentacja D (Doppler) polega na

odbiorze fali USG rozproszonej na
będących w ruchu krwinkach. W zależności
od kierunku ruchu krwinek względem
wiązki USG i kierunku propagacji fali
następuje dopplerowskie przesunięcie
częstotliwości fali nadawanej i odebranej.
Prezentacja ta służy do diagnozowania
przewężeń w naczyniach krwionośnych.

USG jamy brzusznej

Jest wykonywane najczęściej. Uwidacznia

wątrobę, pęcherzyk żółciowy, trzustkę,
śledzionę, nerki oraz naczynia jamy
brzusznej.

Za pomocą USG nie można dokładnie

ocenić stanu żołądka i jelit; w tym nie
można rozpoznać choroby wrzodowej,
polipów i nadżerek w przewodzie
pokarmowym.

USG wątroby



Określenie położenia,

kształtu, wielkości narządu



Echostruktura



Stwierdzenie

ograniczonych zmian

wątroby



Różnicowanie zmian litych

i torbielowatych



Ocena wewnątrz- i

pozawątrobowych dróg

żółciowych



Biopsja cienkoigłowa pod

kontrolą USG

USG Wątroby



Różnicowanie zmian w wątrobie/ meta, duże
guzy pierwotne w wątrobie ,zmiany łagodne,
zmiany marskie,

/Przestrzenie płynowe w prawym podżebrzu /

poszerzone drogi żółciowe, torbiele i ropnie
wątroby, ropnie nad i podwątrobowe,
bilioma/.

Ocena krążenia wrotnego, ocena przepływu

poprzez połączenie wrotno-
systemowe/shunt/

Wątroba- leczenie
chirurgiczne pod kontrolą USG



Drenaże przestrzeni płynowych



Biopsje



Drenaże paliatywne



Zabiegi paliatywne



Śródoperacyjne USG

USG pęcherzyka żółciowego
i dróg żółciowych



Ocena patologii

pęcherzyka

żółciowego /

kamica, wodniak,

ropniak, neo /



Ocena patologii dróg

żółciowych



Różnicowanie typu

cholestazy



Kwalifikacja do ERCP

Pęcherzyk żółciowy- leczenie
chirurgiczne pod kontrolą USG



Drenaż przezwątrobowy



Kontrola leczenia zachowawczego
stanów zapalnych /w przypadkach
dyskwalifikacji od leczenia
operacyjnego/



Polipy pęcherzyka



Drenaż paliatywny dróg żółciowych

USG trzustki



Guzy trzustki



Zapalenia
trzustki/monitoro
wanie/



Torbiele trzustki



Powikłania
zapalenia trzustki
/ropnie, torbiele/

Trzustka- leczenie chirurgiczne

pod kontrolą USG



Drenaż ropni trzustki



Drenaż torbieli trzustki/ >5cm/



Biopsja guzów trzustki



Kwalifikacja do operacji



Kwalifikacja do ERCP

USG śledziony



Splenomegalia



Urazy



Nadciśnienie wrotne

Śledziona- leczenie
chirurgiczne pod kontrolą
USG



Ropnie podprzeponowe
lewostronne



Kwalifikacja do operacji/
splenomegalia, urazy/



Kontrole krwiaków
śródmiąższowych śledziony

USG – żołądek, XII-ca, jelito
cienkie, okrężnica, odbytnica



Żołądek:

Rozstrzeń żołądka,neo, pogrubienie

ściany,płyn wokół żołądka, gaz w
jamie brzusznej

Dwunastnica:

Pogrubienie ściany, płyn ,

USG – żołądek, XII-ca,
jelito cienkie, okrężnica,
odbytnica



Jelito cienkie:

Pogrubienie ścian, perystaltyka

leniwa lub brak

Okrężnica:

Odcinkowe pogrubienie ścian,

perystaltyka leniwa i brak, neo,
gęsty płyn wokół jelita,

USG – żołądek, XII-ca,
jelito cienkie, okrężnica,
odbytnica



Odbytnica:

Neo, pogrubienie ściany/ badanie

transrektalne, poprzez krocze/

Zapalenie wyrostka robaczkowego:

Pogrubienie ściany, naciek

okołowyrostkowy, ropień,
powiększone węzły chłonne

Leczenie pod USG
-żołądek, XIIca, jelito
cienkie, okrężnica



Drenaż przestrzeni płynowych pod
USG



Kwalifikacja do operacji ostrych
stanów jamy brzusznej

USG nerki



Torbiele



Neo



Kamica



wodonercze

Nerki- leczenie chirurgiczne
pod kontrolą USG



Drenaż torbieli pod kontrolą USG



Drenaż wodonercza/ nefrostomia
pod USG/

USG- naczynia
zaotrzewnowe



Miażdżyca naczyń



Tętniaki



Zakrzepica



Zatory/ t. Krezkowa górna/



Kazuistyka/ przetoka aorto-żylna/

naczynia zaotrzewnowe-
leczenie

USG:



Kwalifikacja do leczenia operacyjnego



Kwalifikacja do leczenia
endowaskularnego



Kwalifikacja do leczenia
zachowawczego



Kontrola

USG- jama otrzewnowa



Płyn w jamie otrzewnej/ wolny/



Ograniczone zbiorniki płynowe



Torbiele



Guzy powłok

Leczenie pod kontrolą
USG-jama otrzewnowa



Drenaż przestrzeni płynowych

USG – narządy rodne



Różnicowanie z ostrym zapaleniem
wyrostka robaczkowego

USG tarczycy



Pozwala na dokonanie oceny:



Wielkości obu płatów (w

trzech wymiarach) oraz

grubości cieśni tarczycy.



Echogeniczności miąższu

tarczycy, obecności zmian

patologicznych

– np. torbiele, guzki.



Obecności i rozmiarów

węzłów chłonnych

położonych w zakresie szyi.



Poszerzona wersja badania

przy użyciu zjawiska

Dopplera umożliwia ocenę

unaczynienia tarczycy

(szczególnie ważne w

przypadku wykrycia zmian

guzkowych).

Leczenie pod USG –
tarczyca



Drenaż torbieli



biopsja

USG ściany klatki
piersiowej , opłucnej i płuc



Zmiany pourazowe



Płyn w jamie opłucnej



Niedodma płuc

Leczenie pod kontrolą USG ściany
klatki piersiowej , opłucnej i płuc



Drenaż jamy opłucnej pod USG



Kontrola leczenia zachowawczego

USG serca



Echokardiografia



Diagnostyka patologii osierdzia

Echokardiografia



Echokardiografia jednowymiarowa -

pozwala na uzyskanie przekroju serca tylko w

jednej wybranej płaszczyźnie serca. Obecnie

praktycznie nie używa się aparatów

spełniających tylko tę funkcję .



Echokardiografia dwuwymiarowa -

umożliwia uzyskanie obrazu narządów w dwóch

płaszczyznach. Pozwala dokonać pomiaru

grubości ścian serca i wielkości poszczególnych

jam serca oraz ocenić parametry takie jak

kurczliwość mięśnia sercowego czy objętość

krwi wyrzucanej z komory podczas skurczu.

Echokardiografia



Echokardiografia dopplerowska –

umożliwia ocenę przecieków

wewnątrzsercowych we wrodzonych

wadach serca, a także stopień zwężenia

czy niedomykalności zastawek

wewnątrzsercowych.

Leczenie pod kontrolą USG



Drenaż osierdzia

USG naczyń krwionośnych



Badanie dwuwymiarowe ( w

skali szarości tzw. opcji B) -

pozwala na zobrazowanie

ciągłości ściany naczyń oraz

diagnostyki obecności

ewentualnych złogów

miażdżycowych i ich

charakteru ( czy są

uwapnione czy nie, – co ma

znaczenie dla określania ich

stabilności - przewidywanie

niebezpieczeństwa zatoru.

USG naczyń krwionośnych



Badanie z wykorzystaniem opcji
Dopplerowskiej - pozwala na
uwidocznienie krwi poruszającej
się w naczyniu - jako obszaru
barwnego na ekranie monitora

USG naczyń krwionośnych



Ocena morfologii naczyń i krążenia
obwodowego w naczyniach
tętniczych



Ocena morfologii naczyń i krążenia
w naczyniach żylnych

USG powierzchownych
zmian w obrębie powłok i
mięśni



Kwalifikacja do operacji, zabiegu
lub drenażu pod USG



Podawanie szczepionek dowęzłowo