Leki nasenne

Czuwanie i sen

Czuwanie i sen

2 podstawowe stany fizjologiczne:

2 podstawowe stany fizjologiczne:



czuwanie (2/3) i sen (1/3 doby)

czuwanie (2/3) i sen (1/3 doby)

Czuwanie

Czuwanie

stan aktywności układu

stan aktywności układu

somatycznego.

somatycznego.

Sen

Sen



odpoczywa układ somatyczny

odpoczywa układ somatyczny



 

 

zmiany w czynności układu

zmiany w czynności układu

sercowo-naczyniowego,

sercowo-naczyniowego,

oddechowego, trawiennego,

oddechowego, trawiennego,

gruczołów dokrewnych.

gruczołów dokrewnych.

SEN

SEN



Sen

Sen

- zjawisko fizjologiczne,

- zjawisko fizjologiczne,

rytmiczne, charakteryzujące

rytmiczne, charakteryzujące

się zmian

się zmian

ą

ą

czynności mózgu,

czynności mózgu,

zniesieniem świadomości,

zniesieniem świadomości,

zmniejszeniem napięcia

zmniejszeniem napięcia

mięśniowego i osłabieniem

mięśniowego i osłabieniem

większości czynności

większości czynności

autonomicznych.

autonomicznych.

Czynniki snu (substancje

Czynniki snu (substancje

chemiczne):

chemiczne):



melatonina,

melatonina,



kwas gamma-aminomasłowy

kwas gamma-aminomasłowy

(GABA),

(GABA),



IL-1.

IL-1.

W czasie snu zmetabolizowany

W czasie snu zmetabolizowany

zostaje nadmiar czynników snu w

zostaje nadmiar czynników snu w

mózgowiu i poza nim.

mózgowiu i poza nim.

W czasie snu zmienia się

W czasie snu zmienia się

czynność bioelektryczna

czynność bioelektryczna

mózgu.

mózgu.

Sen- 2 faz

Sen- 2 faz

y

y



sen o wolnych ruchach gałek

sen o wolnych ruchach gałek

ocznych (NREM)-70-80%snu

ocznych (NREM)-70-80%snu



sen o szybkich ruchach gałek

sen o szybkich ruchach gałek

ocznych (REM)- kilka razy w

ocznych (REM)- kilka razy w

ciągu nocy, trwa kilka-

ciągu nocy, trwa kilka-

kilkanaście minut

kilkanaście minut

2 fazy snu

2 fazy snu

(naprzemiennie):

(naprzemiennie):

1-NREM(SEM)

1-NREM(SEM)



wolne fale o dużej amplitudzie ( sen

wolne fale o dużej amplitudzie ( sen

wolnofalowy)

wolnofalowy)



w EEG zapis synchronizacyjny

w EEG zapis synchronizacyjny



4 stadia

4 stadia

2-REM

2-REM



w EEG desynchronizacja ( fale szybkie o

w EEG desynchronizacja ( fale szybkie o

małej amplitudzie)

małej amplitudzie)



zmniejszenie napięcia mięśniowego

zmniejszenie napięcia mięśniowego



szybkie ruchy gałek ocznych

szybkie ruchy gałek ocznych



zapis EEG podobny do zapisu w trakcie

zapis EEG podobny do zapisu w trakcie

czuwania (sen paradoksalny- marzenia

czuwania (sen paradoksalny- marzenia

senne)

senne)



W czasie 8 h snu-

W czasie 8 h snu-

-

-

5,5 h NREM,

5,5 h NREM,

-

-

2,5 h REM

2,5 h REM



Leki nasenne zaburzają stosunek

Leki nasenne zaburzają stosunek

między tymi 2 rodzajami snu

między tymi 2 rodzajami snu

(wywołany sen nie daje pełnego

(wywołany sen nie daje pełnego

wypoczynku)

wypoczynku)

Bezsenn

Bezsenn

ość

ość



Bezsennością

Bezsennością

nazywamy zaburzenie snu

nazywamy zaburzenie snu

charakteryzujące się:

charakteryzujące się:

-

-

trudnością w zaśnięciu w odpowiednio

trudnością w zaśnięciu w odpowiednio

krótkim czasie (l.krótkodziałające np.

krótkim czasie (l.krótkodziałające np.

heksobarbital)

heksobarbital)

-

-

 zbyt krótkim snem (poniżej 5 godzin) –

 zbyt krótkim snem (poniżej 5 godzin) –

( leki dłużej działające np. fenobarbital,

( leki dłużej działające np. fenobarbital,

nkt. pochodne benzodia

nkt. pochodne benzodia

z

z

epiny)

epiny)

-

-

zbyt płytkim snem

zbyt płytkim snem

-

-

snem przerywanym okresami budzenia się

snem przerywanym okresami budzenia się

(czuwania)

(czuwania)

Bezsenność – 3 typy

Bezsenność – 3 typy



1

1

. Bezsenność spowodowana

. Bezsenność spowodowana

bodźcami z pierwszego układu

bodźcami z pierwszego układu

sygnałów płynących z

sygnałów płynących z

ekstero- i interoreceptorów (hałas,

ekstero- i interoreceptorów (hałas,

światło, ból, duszność)

światło, ból, duszność)



2. Bezsenność spowodowana

2. Bezsenność spowodowana

bodźcami z drugiego układu sygnałów,

bodźcami z drugiego układu sygnałów,

tzn. stanami emocjonalnymi

tzn. stanami emocjonalnymi



3. Bezsenność spowodowana

3. Bezsenność spowodowana

zmianami w OUN, np.: bezsenność

zmianami w OUN, np.: bezsenność

starcza (zmiany miażdżycowe) ,

starcza (zmiany miażdżycowe) ,

bezsenność wywołana guzami mózgu i

bezsenność wywołana guzami mózgu i

inne

inne

Bezsenność

Bezsenność



1. W bezsenności typu 1 staramy

1. W bezsenności typu 1 staramy

się usunąć nadmiernie nasilone

się usunąć nadmiernie nasilone

bodźce lub ich percepcję (odbiór),

bodźce lub ich percepcję (odbiór),

np.: w przypadku bólu podajemy

np.: w przypadku bólu podajemy

leki p/bólowe.

leki p/bólowe.



2. W bezsenności typu 2 stosuje

2. W bezsenności typu 2 stosuje

się leki antyemocjonalne tzw.

się leki antyemocjonalne tzw.

euhipniczne. Jeśli nie skutkują,

euhipniczne. Jeśli nie skutkują,

podajemy leki nasenne.

podajemy leki nasenne.



3. W typie 3- podajemy leki

3. W typie 3- podajemy leki

nasenne.

nasenne.

Bezsenność

Bezsenność



W przypadkach płytkiego,

W przypadkach płytkiego,

powierzchownego snu- stosuje

powierzchownego snu- stosuje

się leki pogłębiające sen, o

się leki pogłębiające sen, o

długotrwałym działaniu

długotrwałym działaniu

(np.: fenobarbital), pochodne

(np.: fenobarbital), pochodne

benzodiazepin o działaniu

benzodiazepin o działaniu

hipnotycznym

hipnotycznym

Ogólne właściwości leków

Ogólne właściwości leków

nasennych

nasennych



Leki nasenne (hypnotica) są to leki

Leki nasenne (hypnotica) są to leki

działające depresyjnie na OUN i

działające depresyjnie na OUN i

wywołujące w określonych

wywołujące w określonych

dawkach sen. Niektóre z nich

dawkach sen. Niektóre z nich

wywołują działanie głównie

wywołują działanie głównie

depresyjne na korę mózgu, układ

depresyjne na korę mózgu, układ

limbiczny i wzgórze, w wyniku

limbiczny i wzgórze, w wyniku

czego zmniejszają dopływ

czego zmniejszają dopływ

impulsów do układu wzbudzania

impulsów do układu wzbudzania

mózgu. Leki te nazywamy lekami

mózgu. Leki te nazywamy lekami

euhipnicznymi – ułatwiają one

euhipnicznymi – ułatwiają one

zasypianie.

zasypianie.



Inne leki wywierają działanie

Inne leki wywierają działanie

depresyjne bezpośrednio na układ

depresyjne bezpośrednio na układ

wzbudzania mózgu- są to tzw.

wzbudzania mózgu- są to tzw.

`hipnotyki` właściwe, działają

`hipnotyki` właściwe, działają

przez pogłębienie snu.Niektóre z

przez pogłębienie snu.Niektóre z

nich przedłużają czas trwania III i

nich przedłużają czas trwania III i

IV fazy snu i opóźniają czas

IV fazy snu i opóźniają czas

występowania fazy REM

występowania fazy REM

(barbiturany),zmniejszaja liczbę i

(barbiturany),zmniejszaja liczbę i

czas trwania.

czas trwania.

Leki nasenne- cd

Leki nasenne- cd



L

L

eki nasenne są lekami

eki nasenne są lekami

nieswoistymi, działającymi

nieswoistymi, działającymi

wyłącznie objawowo.

wyłącznie objawowo.



W mniejszych dawkach działają

W mniejszych dawkach działają

uspokajająco.

uspokajająco.



W większych dawkach wywołują

W większych dawkach wywołują

sen.

sen.



W jeszcze większych dawkach

W jeszcze większych dawkach

niektóre wywołują znieczulenie

niektóre wywołują znieczulenie

ogólne.

ogólne.



Leki nasenne upośledzają

Leki nasenne upośledzają

sprawność psychofizyczną i

sprawność psychofizyczną i

uniemożliwiają prowadzenie

uniemożliwiają prowadzenie

pojazdów mechanicznych.

pojazdów mechanicznych.



Prawie wszystkie leki nasenne

Prawie wszystkie leki nasenne

są w pewnym

są w pewnym

stopniu

stopniu

truciznami i przy

truciznami i przy

długotrwałym używaniu nie są

długotrwałym używaniu nie są

obojętne dla organizmu.

obojętne dla organizmu.

Leki nasenne

Leki nasenne



wywołują przyzwyczajenie i

wywołują przyzwyczajenie i

tolerancję

tolerancję



zmuszają do podwyższenia dawek

zmuszają do podwyższenia dawek

leku

leku



niektóre wywołują wiele działań

niektóre wywołują wiele działań

niepożądanych

niepożądanych

Pochodne benzodiazepiny

Pochodne benzodiazepiny



1.Działają depresyjnie na układ

1.Działają depresyjnie na układ

limbiczno-talamiczny. W wyniku

limbiczno-talamiczny. W wyniku

tego występuje działanie

tego występuje działanie

usp

usp

o

o

kajające, anksjolityczne,

kajające, anksjolityczne,

nasenne, przeciwdrgawkowe.

nasenne, przeciwdrgawkowe.



2.Działają hamująco na połączenia

2.Działają hamująco na połączenia

wielosynaptyczne w rdzeniu

wielosynaptyczne w rdzeniu

kręgowym (zwiotczenie mięśni

kręgowym (zwiotczenie mięśni

prążkowanych).

prążkowanych).



3.Powodują zmniejszenie

3.Powodują zmniejszenie

przepływy mózgowego oraz

przepływy mózgowego oraz

zmniejszają zużycie tlenu przez

zmniejszają zużycie tlenu przez

tkankę mózgową.

tkankę mózgową.



4.Nie działają p/bólowo, ale

4.Nie działają p/bólowo, ale

nieznacznie zmniejszają reakcję na

nieznacznie zmniejszają reakcję na

bodźce bólowe.

bodźce bólowe.



5.Działają przez receptory

5.Działają przez receptory

benzodiazepinowe, ich pobudzenie

benzodiazepinowe, ich pobudzenie

powoduje wzrost aktywności

powoduje wzrost aktywności

neuronów GABA-ergicznych.

neuronów GABA-ergicznych.

Działania niepożądane:

Działania niepożądane:



Uczucie senności i zmęczenia

Uczucie senności i zmęczenia



Upośledzenie sprawność

Upośledzenie sprawność

psychofizyczną i zaburzenia

psychofizyczną i zaburzenia

funkcji poznawczych

funkcji poznawczych



Zawroty głowy, zaburzenia

Zawroty głowy, zaburzenia

widzenia, oczopląs

widzenia, oczopląs



Obniżenie napięcia mięśniowego,

Obniżenie napięcia mięśniowego,

niezborność ruchów

niezborność ruchów



Zaburzenia ze strony przewodu

Zaburzenia ze strony przewodu

pokarmowego

pokarmowego

Działania niepożądane cd.

Działania niepożądane cd.

Rzadko:

Rzadko:



Skórne odczyny uczuleniowe

Skórne odczyny uczuleniowe



Reakcje paradoksalne-

Reakcje paradoksalne-

pobudzenie psychoruchowe

pobudzenie psychoruchowe

(szczególnie u dzieci i osób

(szczególnie u dzieci i osób

starszych)

starszych)



Anemia, leukopenia,

Anemia, leukopenia,

trombocytopenia

trombocytopenia



Wzrost aktywności AST,ALAT, FA

Wzrost aktywności AST,ALAT, FA



Długotrwałe stoswanie może

Długotrwałe stoswanie może

prowadzić do stanu

prowadzić do stanu

zależności.

zależności.

Po nagłym odstawieniu mogą

Po nagłym odstawieniu mogą

wystąpić

wystąpić

objawy abstynencyjne:

objawy abstynencyjne:



pobudzenie psychoruchowe

pobudzenie psychoruchowe



psychoza

psychoza



halucynacje

halucynacje



zaburzenia zachowania, drgawki

zaburzenia zachowania, drgawki

Wg WHO zażywanie leków z tej

Wg WHO zażywanie leków z tej

grupy przez okres dłuższy niż 4

grupy przez okres dłuższy niż 4

miesiące zawsze prowadzi do

miesiące zawsze prowadzi do

wytworzenia zależności lekowej.

wytworzenia zależności lekowej.

Okres leczenia nie powinien

Okres leczenia nie powinien

przekraczać 4 tygodni

przekraczać 4 tygodni

( zwłaszcza dotyczy to dużych dawek)

( zwłaszcza dotyczy to dużych dawek)



Nagłe ich odstawienie

Nagłe ich odstawienie

bzd

bzd

powoduje objawy zespołu

powoduje objawy zespołu

abstynencji .

abstynencji .



Po odstawieniu pochodnych

Po odstawieniu pochodnych

benzodiazepiny

benzodiazepiny

zwykle

zwykle

występuje

występuje

krótkotrwałe pogorszenie

krótkotrwałe pogorszenie

samopoczucia z wystąpieniem

samopoczucia z wystąpieniem

niepokoju i bezsenności zwane

niepokoju i bezsenności zwane

zespołem odbicia (rebound).

zespołem odbicia (rebound).

Zespół odstawienia:

Zespół odstawienia:



pobudzenie psychoruchowe,

pobudzenie psychoruchowe,

drżenie i skurcze mięśni,

drżenie i skurcze mięśni,

nadwrażliwość na bodźce

nadwrażliwość na bodźce

(dźwięki, światło, zapach),

(dźwięki, światło, zapach),

wrażenie poruszania się

wrażenie poruszania się

przedmiotów, zaburzenia pamięci,

przedmiotów, zaburzenia pamięci,

omamy, zaburzenia świadomości

omamy, zaburzenia świadomości

(splątanie), stany lękowe,

(splątanie), stany lękowe,

obniżenie nastroju, derealizacja,

obniżenie nastroju, derealizacja,

depersonalizacja, tachykardia,

depersonalizacja, tachykardia,

zlewne poty, biegunki, drgawki.

zlewne poty, biegunki, drgawki.



Objawy zespołu odstawienia mogą

Objawy zespołu odstawienia mogą

wystąpić bezpośrednio po

wystąpić bezpośrednio po

przerwaniu leczenia lub po kilku-

przerwaniu leczenia lub po kilku-

kilkunastu dniach po zaprzestaniu

kilkunastu dniach po zaprzestaniu

stosowania leku i świadczą o

stosowania leku i świadczą o

powstaniu fizycznego

powstaniu fizycznego

uzależnienia.

uzależnienia.



Dawki należy stopniowo

Dawki należy stopniowo

zmniejszać.

zmniejszać.



Nawet po jednorazowym podaniu,

Nawet po jednorazowym podaniu,

może wystąpić tzw. reakcja

może wystąpić tzw. reakcja

paradoksalna

paradoksalna

.

.



Pochodne benzodiazepiy mogą

Pochodne benzodiazepiy mogą

wywołać koszmarne sny, zwłaszcza

wywołać koszmarne sny, zwłaszcza

na początku stosowania.

na początku stosowania.

Interakcje

Interakcje



Potęgują działanie leków

Potęgują działanie leków

wpływających na ośrodkowy układ

wpływających na ośrodkowy układ

nerwowy , neuroleptyków,

nerwowy , neuroleptyków,

opioidów, leków

opioidów, leków

przeciwhistaminowych I-generacji.

przeciwhistaminowych I-generacji.



Omeprazol przedłuża okres

Omeprazol przedłuża okres

biologicznego półtrwania i

biologicznego półtrwania i

zmniejsza eliminację

zmniejsza eliminację

benzodiazepin o ponad 50%.

benzodiazepin o ponad 50%.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania

-nadwrażliwość na pochodne

-nadwrażliwość na pochodne

benzodiazepiny

benzodiazepiny

-

-

zatrucia innymi lekami psychotropowymi,

zatrucia innymi lekami psychotropowymi,

alkoholem, opioidami

alkoholem, opioidami

-

-

miastenia

miastenia

-

-

jaskra z wąskim kątem przesączania

jaskra z wąskim kątem przesączania

-porfiria

-porfiria

-

-

niewydolność oddechowa

niewydolność oddechowa

-ciąża (I trymestr)

-ciąża (I trymestr)

-poważne uszkodzenie wątroby, nerek

-poważne uszkodzenie wątroby, nerek

(względne)

(względne)

-

-

osoby prowadzącym pojazdy

osoby prowadzącym pojazdy

mechaniczne

mechaniczne

Zastosowanie

Zastosowanie



1. Bezsenność

1. Bezsenność



2. Padaczka- również stan

2. Padaczka- również stan

padaczkowy (diazepam,

padaczkowy (diazepam,

klonazepam)

klonazepam)



3. Premedykacja przed

3. Premedykacja przed

znieczuleniem ogólnym

znieczuleniem ogólnym



4. Stany lękowe i napięcia z

4. Stany lękowe i napięcia z

pobudzeniem

pobudzeniem



Nieliczne podaje się parenteralnie:

Nieliczne podaje się parenteralnie:

diazepam, klonazepam,

diazepam, klonazepam,

c

c

hlordiazepoksyd.

hlordiazepoksyd.



W leczeniu lęku u dzieci stosuje

W leczeniu lęku u dzieci stosuje

się pochodne o słabszym działaniu

się pochodne o słabszym działaniu

tłumiącym i krótkim okresie

tłumiącym i krótkim okresie

półtrwania ( klobazam, lorazepam)

półtrwania ( klobazam, lorazepam)

Preparaty

Preparaty

bzd stosowanych głownie

bzd stosowanych głownie

jako leki nasenne

jako leki nasenne



1.Nitrazepam-

1.Nitrazepam-

(

(

Nitrazepam

Nitrazepam

)0,005g –20

)0,005g –20

tabl.

tabl.

s

s

tosuje się doustnie 0,005-0,01g pół

tosuje się doustnie 0,005-0,01g pół

godziny przed snem.

godziny przed snem.



2.Midazolam-

2.Midazolam-



(

(

Dormicum

Dormicum

)

)

tabl. powl.0,0075

tabl. powl.0,0075

(10 tabl)

(10 tabl)

0,015g

0,015g

(100 tabl)

(100 tabl)

doustnie 0,015-0,03g na noc

doustnie 0,015-0,03g na noc

.

.



(

(

Dormicum

Dormicum

)

)

roztwór do wstrz.

roztwór do wstrz.

5mg/ml,5mg/5ml,50mg/10 ml, 15

5mg/ml,5mg/5ml,50mg/10 ml, 15

mg/3ml

mg/3ml

(

(

Fulsed, Midanium, Sopodorm

Fulsed, Midanium, Sopodorm

)

)



3. Estazolam-

3. Estazolam-

(

(

Estazolam

Estazolam

)

)

tabl.

tabl.

0,002g,

0,002g,

(20 tabl) 1 tabl

(20 tabl) 1 tabl

doustnie

doustnie

przed snem.

przed snem.



4. Lorazepam-

4. Lorazepam-

(

(

Lorafen

Lorafen

)

)

tabl.

tabl.

0,001

0,001

(25 tabl)

(25 tabl)

i 0,0025g

i 0,0025g

(25 tabl)

(25 tabl)

,

,

doustnie 0,001-0,002g przed snem

doustnie 0,001-0,002g przed snem



5. Oxazepam- tabl. 0,01g

5. Oxazepam- tabl. 0,01g

(20 tabl)

(20 tabl)

,

,

doustnie 0,01-0,02g przed snem.

doustnie 0,01-0,02g przed snem.

•

6. Alprazolam-

6. Alprazolam-

(

(

Xanax

Xanax

)

)

- tabl.

- tabl.

0,001g, 0,002g, 0,25mg,

0,001g, 0,002g, 0,25mg,

0,5 mg – po 30 tabl

0,5 mg – po 30 tabl

doustnie 0,0005-0,001g przed snem

doustnie 0,0005-0,001g przed snem

( inaczej w leczeniu zaburzeń lęku)

( inaczej w leczeniu zaburzeń lęku)

(Xanax SR) 0,001g, 0,002g, 0,5 mg- po 30

(Xanax SR) 0,001g, 0,002g, 0,5 mg- po 30

tabl, raz na dobę

tabl, raz na dobę

(Afobam) 0,25 mg , 0,5 mg ( 30 tabl)

(Afobam) 0,25 mg , 0,5 mg ( 30 tabl)

(Neurol, Alprazomerck, Alprox, Zomiren)

(Neurol, Alprazomerck, Alprox, Zomiren)

•

7. Flunitrazepam-

7. Flunitrazepam-

(

(

Rohypnol

Rohypnol

)

)

tabl

tabl

powlekane 0,001 g

powlekane 0,001 g

(10 tabl)

(10 tabl)

Diazepam- Relanium, Valium

Diazepam- Relanium, Valium

Zatrucie

Zatrucie



Częsta przyczyna zatruć.

Częsta przyczyna zatruć.

Względnie mała toksyczność.

Względnie mała toksyczność.



Specyficzna odtrutka-

Specyficzna odtrutka-

Flumazenil

Flumazenil



Objawy zatrucia

Objawy zatrucia

:

:



Zaburzenia równowagi i

Zaburzenia równowagi i

koordynacji psychoruchowej,

koordynacji psychoruchowej,

oczopląs, senność, śpiączki.

oczopląs, senność, śpiączki.



Rzadko depresja ośrodka

Rzadko depresja ośrodka

oddechowego i hipotermia.

oddechowego i hipotermia.

Leczenie

Leczenie



Flumazenil (Anexate)- znosi

Flumazenil (Anexate)- znosi

działanie leku po podaniu

działanie leku po podaniu

dożylnym 0,5-1 mg . Krótki czas

dożylnym 0,5-1 mg . Krótki czas

działania, dawki trzeba powtarzać

działania, dawki trzeba powtarzać

co 20-60 min. Ryzyko wystąpienia

co 20-60 min. Ryzyko wystąpienia

drgawek.

drgawek.



Po ok. 1 minuty obserwuje się

Po ok. 1 minuty obserwuje się

wybudzenie ze śpiączki.

wybudzenie ze śpiączki.



Płukanie żołądka

Płukanie żołądka



Węgiel aktywowany

Węgiel aktywowany



Wszystkie leki z grupy bzd wykazują

Wszystkie leki z grupy bzd wykazują

dzałanie nasenne

dzałanie nasenne



Silnie nasennie działają:

Silnie nasennie działają:

nitrazepam, flunitrazepam, flurazepam,

nitrazepam, flunitrazepam, flurazepam,

estazolam

estazolam



Głównie nasennie: estazolam,

Głównie nasennie: estazolam,

flunitrazepam, midazolam, nitrazepam

flunitrazepam, midazolam, nitrazepam



Działanie głównie anksjolityczne:

Działanie głównie anksjolityczne:

alprazolam, chlordiazepoksyd,

alprazolam, chlordiazepoksyd,

diazepam, klorazepam, lorazepam,

diazepam, klorazepam, lorazepam,

oksazepam

oksazepam

Clonazepam

Clonazepam

 

 



Głownie przeciwpadaczkowo,

Głownie przeciwpadaczkowo,

przeciwlękowo, szybko uzależnia

przeciwlękowo, szybko uzależnia

Działanie:

Działanie:



działa na struktury oun, w

działa na struktury oun, w

szczególności na układ limbiczny i

szczególności na układ limbiczny i

podwzgórze (ułatwia

podwzgórze (ułatwia

przekaźnictwo GABA-ergiczne)

przekaźnictwo GABA-ergiczne)



silne i długotrwałe dzialanie

silne i długotrwałe dzialanie

przeciwdrgawkowe

przeciwdrgawkowe



działanie przeciwlękowe i

działanie przeciwlękowe i

uspokajające

uspokajające



umiarkowanie nasennie

umiarkowanie nasennie



umiarkowanie rozluźnia napięcie

umiarkowanie rozluźnia napięcie

mięśniowe 

mięśniowe 



Biotransformowany w wątrobie,

Biotransformowany w wątrobie,

wydalany z moczem i przez

wydalany z moczem i przez

przewód pokarmowy.

przewód pokarmowy.



Przechodzi do mleka matki.

Przechodzi do mleka matki.

Wskazania:

Wskazania:



Wszelkie postaci padaczki u dzieci

Wszelkie postaci padaczki u dzieci

i dorosłych

i dorosłych



Wzmożone napięcie mięśniowe

Wzmożone napięcie mięśniowe



Bezsenność i zaburzenia snu

Bezsenność i zaburzenia snu

(organiczne uszkodzenie oun)

(organiczne uszkodzenie oun)



Neuralgie

Neuralgie



Wspomagająco w psychozach

Wspomagająco w psychozach

Alprazolam

Alprazolam



Przeciwlękoweo i poprawia nastrój

Przeciwlękoweo i poprawia nastrój

Diazepam

Diazepam

(Relanium)

(Relanium)

Działanie:

Działanie:



Przeciwlękowo

Przeciwlękowo



Uspokajająco

Uspokajająco



Nasennie

Nasennie



Powoduje relaksację mięśni

Powoduje relaksację mięśni

szkieletowych

szkieletowych



Zmniejsza napięcie, lęk,

Zmniejsza napięcie, lęk,

drażliwość, pobudliwość,

drażliwość, pobudliwość,

agresywność.

agresywność.



Działa prawdopodobnie przez

Działa prawdopodobnie przez

hamowanie neuroprzekaźnika

hamowanie neuroprzekaźnika

GABA(interakcja receptorów

GABA(interakcja receptorów

błonowych z receptorami GABA)

błonowych z receptorami GABA)



Zwiększa napływ jonów

Zwiększa napływ jonów

chlorkowych do wnętrza neuronu,

chlorkowych do wnętrza neuronu,

co prowadzi do hiperpolaryzacji

co prowadzi do hiperpolaryzacji

błon i zahamowania czynności

błon i zahamowania czynności

neuronu.

neuronu.



Wydalany głównie z moczem.

Wydalany głównie z moczem.

Wskazania:

Wskazania:



Krótkotrwałe leczenie stanów lękowych

Krótkotrwałe leczenie stanów lękowych

(2-4 tygodnie).

(2-4 tygodnie).



Lek uspokajający

Lek uspokajający



Środek do premedykacji.

Środek do premedykacji.



Leczenie objawów nagłego odstawienia

Leczenie objawów nagłego odstawienia

alkoholu(?).

alkoholu(?).



Pomocniczo w leczeniu niektórych

Pomocniczo w leczeniu niektórych

typów padaczki.

typów padaczki.



Stany zwiększonego napięcia

Stany zwiększonego napięcia

mięśniowego.

mięśniowego.



Nie należy stosować

Nie należy stosować

w monoterapii w leczeniu depresji

w monoterapii w leczeniu depresji

lub

lub

l

l

ę

ę

ku związanego z depresją

ku związanego z depresją

przewlekłych psychoz, fobii,

przewlekłych psychoz, fobii,

natręctw

natręctw



Unikać stosowania

Unikać stosowania

u osób z alkoholizmem i

u osób z alkoholizmem i

uzależnieniem od leków w

uzależnieniem od leków w

wywiadzie

wywiadzie

Pochodne kwasu

Pochodne kwasu

barbiturowego

barbiturowego

Barbiturany-działanie:

Barbiturany-działanie:



1.Działają depresyjnie na OUN,

1.Działają depresyjnie na OUN,

szczególnie na ośrodki podkorowe i

szczególnie na ośrodki podkorowe i

korę.

korę.



2.Hamują one procesy przemiany

2.Hamują one procesy przemiany

materii komórki nerwowej i utrudniają

materii komórki nerwowej i utrudniają

przenoszenie podniet

przenoszenie podniet

między neuronami, m.in. poprzez

między neuronami, m.in. poprzez

hamowanie uwalniania

hamowanie uwalniania

neuroprzekaźników (acetylocholiny

neuroprzekaźników (acetylocholiny

i noradrenaliny)

i noradrenaliny)



3.Działają nasennie, w większych

3.Działają nasennie, w większych

dawkach- narkotycznie

dawkach- narkotycznie

Barbiturany-działanie cd:

Barbiturany-działanie cd:



4.

4.

W dawkach 5- 10 krotnie

W dawkach 5- 10 krotnie

mniejszych od nasennych niektóre

mniejszych od nasennych niektóre

pochodne kwasu

pochodne kwasu

barbiturowego działają

barbiturowego działają

uspokajająco.

uspokajająco.



5. Niektóre z nich działają

5. Niektóre z nich działają

przeciwpadaczkowo oraz hamująco

przeciwpadaczkowo oraz hamująco

na nkt. ośrodki autonomiczne

na nkt. ośrodki autonomiczne

(termoregulacyjny, wymiotny,

(termoregulacyjny, wymiotny,

oddechowy)

oddechowy)

Zatrucie ostre

Zatrucie ostre



Przedawkowanie przypadkowe czy

Przedawkowanie przypadkowe czy

w celach samobójczych(najczęściej)

w celach samobójczych(najczęściej)

prowadzi do

prowadzi do

głębokiej śpiączki toksycznej z

głębokiej śpiączki toksycznej z

niedomogą krążenia

niedomogą krążenia

(obniżenie RR,

(obniżenie RR,

słabe i szybkie

słabe i szybkie

tętno) i oddychania (oddech typu

tętno) i oddychania (oddech typu

Cheyne-Stokesa).Skóra- początkowo

Cheyne-Stokesa).Skóra- początkowo

wilgotna i ciepła,

wilgotna i ciepła,

staje się sina i blada, spadek

staje się sina i blada, spadek

temperatury ciała. Stan taki może

temperatury ciała. Stan taki może

trwać kilka dni.

trwać kilka dni.

Śmierć następuje

Śmierć następuje

wskutek porażenia

wskutek porażenia

ośrodka oddechowego.

ośrodka oddechowego.

Barbiturany

Barbiturany



Długotrwałe przyjmowanie leków

Długotrwałe przyjmowanie leków

tej grupy prowadzi do

tej grupy prowadzi do

przyzwyczajenia. Wyraża się

przyzwyczajenia. Wyraża się

ono słabszym działaniem leku oraz

ono słabszym działaniem leku oraz

pojawieniem się objawów

pojawieniem się objawów

abstynencji po

abstynencji po

nagłym odstawieniu leku

nagłym odstawieniu leku

(eufomania barbiturowa).

(eufomania barbiturowa).

Zatrucie przewlekłe

Zatrucie przewlekłe



Występuje zwykle wskutek używania

Występuje zwykle wskutek używania

tych leków o długotrwałym działanie.

tych leków o długotrwałym działanie.

Dochodzi

Dochodzi

wtedy do kumulacji i zatrucia.

wtedy do kumulacji i zatrucia.

Objawia się ono: zaburzeniami

Objawia się ono: zaburzeniami

psychicznymi-

psychicznymi-

zmienność nastrojów, zaburzenia

zmienność nastrojów, zaburzenia

pamięci i myślenia, bezsennością,

pamięci i myślenia, bezsennością,

zaburzeniami czynności układu

zaburzeniami czynności układu

autonomicznego, wysypkami na

autonomicznego, wysypkami na

skórze, uszkodzeniem narządów

skórze, uszkodzeniem narządów

miąższowych (wątroby i nerek)

miąższowych (wątroby i nerek)

Zastosowanie

Zastosowanie



Barbiturany jako leki nasenne są

Barbiturany jako leki nasenne są

coraz rzadziej stosowane głownie

coraz rzadziej stosowane głownie

ze względu na

ze względu na

łatwość wywołania

łatwość wywołania

przyzwyczajenia, znaczną

przyzwyczajenia, znaczną

toksyczność, objawy

toksyczność, objawy

ponarkotyczne.

ponarkotyczne.



Ograniczają one sprawność

Ograniczają one sprawność

psychofizyczną kierowców

psychofizyczną kierowców

pojazdów mechanicznych.

pojazdów mechanicznych.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania

1. Choroba Parkinsona

1. Choroba Parkinsona

2. Choroby wątroby

2. Choroby wątroby

3.Zatrucie lekami

3.Zatrucie lekami

psychotropowymi

psychotropowymi

4.Porfiria

4.Porfiria

5.Uszkodzenie wątroby, nerek,

5.Uszkodzenie wątroby, nerek,

mięśnia sercowego.

mięśnia sercowego.

6.Ciąża, karmienie piersią.

6.Ciąża, karmienie piersią.

Interakcje

Interakcje



Wzmagają metabolizm leków

Wzmagają metabolizm leków

przeciwkrzepliwych,

przeciwkrzepliwych,

przeciwpadaczkowych,

przeciwpadaczkowych,

nkt.antybiotyków (gryzeofulwina),

nkt.antybiotyków (gryzeofulwina),

estrogenów- zmniejszają siłę i czas

estrogenów- zmniejszają siłę i czas

działania tych leków.

działania tych leków.



Wypierają z wiązań z białkami leki

Wypierają z wiązań z białkami leki

przeciwkrzepliwe i przeciwcukrzycowe-

przeciwkrzepliwe i przeciwcukrzycowe-

przejściowo zwiększają stężenie we

przejściowo zwiększają stężenie we

krwi i działanie farmakologiczne.

krwi i działanie farmakologiczne.



Wzmagają działanie psychodepresyjne

Wzmagają działanie psychodepresyjne

alkoholu.

alkoholu.

Preparaty

Preparaty



Fenobarbital

Fenobarbital



działa nasennie,

działa nasennie,

przeciwpadaczkowo, w mniejszych

przeciwpadaczkowo, w mniejszych

dawkach uspakajająco, poza tym

dawkach uspakajająco, poza tym

przeciwwymiotnie,

przeciwwymiotnie,

spasmolitycznie.

spasmolitycznie.



kumuluje się i wywołuje objawy

kumuluje się i wywołuje objawy

ponarkotyczne, tzn. po

ponarkotyczne, tzn. po

przebudzeniu chory odczuwa

przebudzeniu chory odczuwa

senność, znużenie i bóle głowy.

senność, znużenie i bóle głowy.

Zastosowanie

Zastosowanie

Fenobarbitalu

Fenobarbitalu



1.Lek nasenny pogłębiający sen

1.Lek nasenny pogłębiający sen



2.Lek uspokajający

2.Lek uspokajający



3.Lek przeciwpadaczkowy

3.Lek przeciwpadaczkowy



4.Lek przeciwwymiotny (obecnie

4.Lek przeciwwymiotny (obecnie

rzadko stosowany)

rzadko stosowany)



5.Lek wzmagający działanie

5.Lek wzmagający działanie

przeciwbólowe anelgetyków.

przeciwbólowe anelgetyków.

Fenobarbital

Fenobarbital



Preparaty

Preparaty



Luminalum- tabl. 0,015 i 0,1g,

Luminalum- tabl. 0,015 i 0,1g,

czopki-0,015g, doustnie 0,1-0,2

czopki-0,015g, doustnie 0,1-0,2

przed snem.

przed snem.

Cyklobarbital

Cyklobarbital



-działa silnie nasennie

-działa silnie nasennie



- nie kumuluje się

- nie kumuluje się



- powoduje nieznaczne objawy

- powoduje nieznaczne objawy

ponarkotyczne

ponarkotyczne

Preparaty

Preparaty



Fenobarbital- Luminalum tabl

Fenobarbital- Luminalum tabl

0,015 ; 0,1 g, czopki 0,015g, inj

0,015 ; 0,1 g, czopki 0,015g, inj

0,2/1ml

0,2/1ml

-Milocardin krople (15

-Milocardin krople (15

ml kropli zawiera : 0,3 g soli

ml kropli zawiera : 0,3 g soli

sodowej fenobarbitalu, 0,3g estru

sodowej fenobarbitalu, 0,3g estru

bromizo-walerianowego, 0,021 g

bromizo-walerianowego, 0,021 g

olejku miętowego, 0,003 g olejku

olejku miętowego, 0,003 g olejku

chmielowego, 7,2 g etanolu)

chmielowego, 7,2 g etanolu)

Amidy i aminy

Amidy i aminy



Etynamat

Etynamat



- jest to pochodna cykloheksanolu

- jest to pochodna cykloheksanolu



- wywiera działanie uspakajające

- wywiera działanie uspakajające



- szybkie i średnio długie (3-5 godzin)

- szybkie i średnio długie (3-5 godzin)

działanie nasenne

działanie nasenne



- jest dobrze tolerowany

- jest dobrze tolerowany



- ma małą toksyczność

- ma małą toksyczność



Valmid- tabl.0,5 g, dawka 0,5-

Valmid- tabl.0,5 g, dawka 0,5-

1tab.- uspakajająco, nasennie- 1-2 tabl.

1tab.- uspakajająco, nasennie- 1-2 tabl.

Pochodna tiazolu

Pochodna tiazolu



Klometiazol

Klometiazol



-działa nasennie (ułatwia

-działa nasennie (ułatwia

zasypianie)

zasypianie)



-działa uspakajająco

-działa uspakajająco



-działa przeciwdrgawkowo

-działa przeciwdrgawkowo



Mechanizm działania nie jest

Mechanizm działania nie jest

znany.

znany.

Klometiazol cd:

Klometiazol cd:



Stosowany jako lek nasenny, ale też

Stosowany jako lek nasenny, ale też

w: majaczeniu alkoholowym,

w: majaczeniu alkoholowym,

stanach ostrego

stanach ostrego

pobudzenia i stanach maniakalnych,

pobudzenia i stanach maniakalnych,

rzucawce porodowej i stanach

rzucawce porodowej i stanach

przedrzucawkowych

przedrzucawkowych



u osób starszych w zaburzeniach

u osób starszych w zaburzeniach

snu, niepokoju, pobudzeniu,

snu, niepokoju, pobudzeniu,

dezorientacji

dezorientacji



u stanie padaczkowym u dzieci i

u stanie padaczkowym u dzieci i

dorosłych

dorosłych

Klometiazol

Klometiazol



jest lekiem mało toksycznym

jest lekiem mało toksycznym



może powodować zaburzenia ze

może powodować zaburzenia ze

strony przewodu pokarmowego

strony przewodu pokarmowego



Zaburzenia ze strony dróg

Zaburzenia ze strony dróg

oddechowych:wzmożone

oddechowych:wzmożone

wydzielanie śluzu, mrowienie i

wydzielanie śluzu, mrowienie i

pieczenie w nosie, podrażnienie

pieczenie w nosie, podrażnienie

spojówek

spojówek



zawroty i bóle głowy

zawroty i bóle głowy



lekozależność przy dłuższym

lekozależność przy dłuższym

stosowaniu.

stosowaniu.

Klometiazol

Klometiazol



Zatrucie: zaburzenia świadomości

Zatrucie: zaburzenia świadomości

aż do śpiączki,zaburzenia

aż do śpiączki,zaburzenia

oddychania, hipotermia, zapaść

oddychania, hipotermia, zapaść

krążeniowa, zgon. Brak odtrutki.

krążeniowa, zgon. Brak odtrutki.

Leczenie objawowe.

Leczenie objawowe.



Heminervin – kaps. 0,3 g

Heminervin – kaps. 0,3 g

etanodisulfonianu klometiazolu,

etanodisulfonianu klometiazolu,

co odpowiada 0,192 g

co odpowiada 0,192 g

klometiazolu (100 kaps)

klometiazolu (100 kaps)

Pochodne cyklopironów

Pochodne cyklopironów



Zopiklon

Zopiklon



-pochodna cyklopirolonu

-pochodna cyklopirolonu



-nowy środek

-nowy środek



-mechanizm działania jest związany z

-mechanizm działania jest związany z

receptorem benzodiazepinowym przez

receptorem benzodiazepinowym przez

układ GABA-ergiczny.

układ GABA-ergiczny.



działa

działa

nasennie,

nasennie,

usp

usp

o

o

kajająco ,

kajająco ,

przeciwlękowo

przeciwlękowo

,

,

miorelaksacyjnie

miorelaksacyjnie

,przeciwdrgawkowo.

,przeciwdrgawkowo.



działanie uspokajające i nasenne-

działanie uspokajające i nasenne-

podobne do bzd

podobne do bzd



przeciwlękowo, miorelaksacyjnie-

przeciwlękowo, miorelaksacyjnie-

słabiej niż bzd

słabiej niż bzd



przeciwdrgawkowo- krócej

przeciwdrgawkowo- krócej



jego działanie znosi flumazenil

jego działanie znosi flumazenil



szybko wchłania się z przewodu

szybko wchłania się z przewodu

pokarmowego, działanie nasenne po 30

pokarmowego, działanie nasenne po 30

minutach

minutach



metaboilizowany w watrobie

metaboilizowany w watrobie



Zastosowanie:

Zastosowanie:

bezsenność

bezsenność

krótkotrwała, przewlekła, przejściowa

krótkotrwała, przewlekła, przejściowa

( do 4 tygodni)

( do 4 tygodni)



Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

niewyrównana

niewyrównana

niewydolność krążeniowo-oddechowa,

niewydolność krążeniowo-oddechowa,

miastenia, niewydolność wątroby,

miastenia, niewydolność wątroby,

nerek, ciąża.

nerek, ciąża.

cd:

cd:



Działanie niepożądane:

Działanie niepożądane:



-wystąpienie gorzkiego lub

-wystąpienie gorzkiego lub

metalicznego smaku w ustach

metalicznego smaku w ustach



-bóle, zawroty głowy, reakcje skórne

-bóle, zawroty głowy, reakcje skórne

alergiczne

alergiczne



-wzrost AST, ALT, FA

-wzrost AST, ALT, FA



-trudności w koncentracji

-trudności w koncentracji



-senność i zmęczenie

-senność i zmęczenie



-reakcje paradoksalne

-reakcje paradoksalne



-przedawkowanie:zahamowanie OUN;

-przedawkowanie:zahamowanie OUN;

od senności do śpiączki

od senności do śpiączki

Preparat:

Preparat:



Imovane- tabl. 0,0075g,

Imovane- tabl. 0,0075g,

( 20 tabl)

( 20 tabl)

1 tabl. przed snem

1 tabl. przed snem



Zopiratio – tabl 0,0075 g ( 20 tabl)

Zopiratio – tabl 0,0075 g ( 20 tabl)

Imidazopirydyny

Imidazopirydyny



Zolpidem

Zolpidem



-silnie działa nasennie

-silnie działa nasennie



-wybiórczo blokuje receptory

-wybiórczo blokuje receptory

GABA

GABA



-ułatwia zasypianie

-ułatwia zasypianie



-zmniejsza liczbę przebudzeń

-zmniejsza liczbę przebudzeń

nocnych

nocnych



-wydłuża czas trwania snu i

-wydłuża czas trwania snu i

pogłębia go

pogłębia go



-w większych dawkach działa

-w większych dawkach działa

przeciwdrgawkowo i miorelacyjnie

przeciwdrgawkowo i miorelacyjnie

Zolpidem - cd

Zolpidem - cd



Zastosowanie:

Zastosowanie:

w różnych stanach bezsenności

w różnych stanach bezsenności

(okazjonalna,

(okazjonalna,

chroniczna)

chroniczna)

– do 4 tyg

– do 4 tyg



Działanie niepożądane:

Działanie niepożądane:

-

-

wywołuje lekozależność

wywołuje lekozależność

-

-

zawroty głowy

zawroty głowy

-

-

niepewny chód

niepewny chód

-

-

wymioty i biegunki

wymioty i biegunki

-

dezorientacja , euforia

dezorientacja , euforia

-

zaburzenia świadomości, zaburzenia

zaburzenia świadomości, zaburzenia

pamięci, zespół depresyjny

pamięci, zespół depresyjny

-potliwość, bladość,niedocisnienie

-potliwość, bladość,niedocisnienie

ortostatyczne

ortostatyczne

Preparat

Preparat

y

y

:

:



Stilnox- tabl. 0,01g,

Stilnox- tabl. 0,01g,

( 20 tabletek)

( 20 tabletek)

doustnie 1-2 tabl. przed snem

doustnie 1-2 tabl. przed snem



Hypnogen 0,01g , (20 tabl)

Hypnogen 0,01g , (20 tabl)



Zolpic 0,01g , (20 tabl)

Zolpic 0,01g , (20 tabl)



Sanval 0,01 g (20 tabl)

Sanval 0,01 g (20 tabl)

Leki roślinne

Leki roślinne

Preparaty z:

Preparaty z:



-

-

kozłka lekarskiego

kozłka lekarskiego

(Valeriana

(Valeriana

officinalis)

officinalis)



- 

- 

szyszek chmielu

szyszek chmielu

(Lupulina)

(Lupulina)



- 

- 

głogu

głogu

(Crataegus oxycantha)

(Crataegus oxycantha)



-

-

melisy

melisy

(Folium Melissae)

(Folium Melissae)



-

-

tysiącznika

tysiącznika

(Herba Millefolii)

(Herba Millefolii)



-

-

miłka wiosennego

miłka wiosennego

(Adonis

(Adonis

vernalis)

vernalis)



-

-

rumianku

rumianku

(Anthodium

(Anthodium

Chamomillae)

Chamomillae)

Ocena kliniczna leków

Ocena kliniczna leków

nasennych

nasennych



1. Najczęściej stosowaną grupą

1. Najczęściej stosowaną grupą

są pochodne benzodiazepiny

są pochodne benzodiazepiny

(wada to lekozależność i zjawisko

(wada to lekozależność i zjawisko

tolerancji)

tolerancji)



2. Benzodiazepiny dzieli się na 2

2. Benzodiazepiny dzieli się na 2

grupy: długo i krótko działające

grupy: długo i krótko działające



3. Krótko działające (lorazepam,

3. Krótko działające (lorazepam,

temazepam, triazolam) stosuje się

temazepam, triazolam) stosuje się

u ludzi w podeszłym wieku

u ludzi w podeszłym wieku

Ocena kliniczna leków

Ocena kliniczna leków

nasennych

nasennych



4. Długo działające (flurazepam,

4. Długo działające (flurazepam,

flunitrazepam, nitrazepam)

flunitrazepam, nitrazepam)

stosujemy tam, gdzie nie ma

stosujemy tam, gdzie nie ma

p/wskazań, działanie może się

p/wskazań, działanie może się

rozciągnąć na następny dzień.

rozciągnąć na następny dzień.



5. Barbiturany nie są zalecane

5. Barbiturany nie są zalecane

(lekozależność, niebezpieczne przy

(lekozależność, niebezpieczne przy

przedawkowaniu, interakcje)

przedawkowaniu, interakcje)



Leczenie bezsenności należy

Leczenie bezsenności należy

rozpocząć od podawania leków

rozpocząć od podawania leków

uspokajających i nasennych

uspokajających i nasennych

pochodzenia roślinnego.

pochodzenia roślinnego.



Nie można tego samego typu leku

Nie można tego samego typu leku

podawać przez zbyt długi czas.

podawać przez zbyt długi czas.



Zopiklon i zolpidem- silne

Zopiklon i zolpidem- silne

działanie, mniej działań

działanie, mniej działań

niepożądanych

niepożądanych



Inne leki o działaniu

Inne leki o działaniu

anksjolitycznym,

anksjolitycznym,

uspokajająco-nasennym

uspokajająco-nasennym

Hydroksyzyna

Hydroksyzyna

 

 



Pochodna dwufenylometanu

Pochodna dwufenylometanu



Działa sedatywnie, przeciwhistaminowo

Działa sedatywnie, przeciwhistaminowo

i cholinolitycznie, rozkurczowo, słabo

i cholinolitycznie, rozkurczowo, słabo

nasennie

nasennie



Przeciwwskazania:

ciąża,

okres

Przeciwwskazania:

ciąża,

okres

karmienia, nadwrażliwość na lek

karmienia, nadwrażliwość na lek

,

,

zatrucie lekami, uszkodzenie wątroby i

zatrucie lekami, uszkodzenie wątroby i

nerek

nerek



Działania

niepożądane

:

senność,

Działania

niepożądane

:

senność,

suchość

blon

śluzowych,

spadek

suchość

blon

śluzowych,

spadek

ciśnienia tętniczego

ciśnienia tętniczego



Dawkowanie: 30-100 mg/24 h

Dawkowanie: 30-100 mg/24 h

Hydroksyzyna-preparaty:

Hydroksyzyna-preparaty:

Atarax- syrop 0,002 g/ml (200 ml)

Atarax- syrop 0,002 g/ml (200 ml)

- tabl.powlekane 0,025g (25

- tabl.powlekane 0,025g (25

tabl.)

tabl.)

Hydroxyzinum draż 0,01 g i

Hydroxyzinum draż 0,01 g i

0,025g(30 draż)

0,025g(30 draż)

inj 0,1g/2ml (5 amp)

inj 0,1g/2ml (5 amp)

syrop 0,16%(1 g

syrop 0,16%(1 g

syropu zawiera 0,0016 g

syropu zawiera 0,0016 g

hydroksyzyny) (250 g)

hydroksyzyny) (250 g)

Hydroksyzyna syrop 0,01 g/5ml

Hydroksyzyna syrop 0,01 g/5ml

(120ml)

(120ml)

Propranolol

Propranolol



Wskazania:

Wskazania:

niezbyt

nasilony

lęk

niezbyt

nasilony

lęk

uogólniony, zespoły lękowe z objawami

uogólniony, zespoły lękowe z objawami

ze

strony

układu

sercowo-

ze

strony

układu

sercowo-

naczyniowego, stany lęku i napięcia (lęk

naczyniowego, stany lęku i napięcia (lęk

sceniczny i egzaminacyjny),drżenia w

sceniczny i egzaminacyjny),drżenia w

przebiegu leczenia neuroleptykami i

przebiegu leczenia neuroleptykami i

litem.

litem.



Nie

powoduje

uzależnienia

ani

Nie

powoduje

uzależnienia

ani

nadmiernej sedacji.

nadmiernej sedacji.



Nieskuteczny w przewlekłym lęku

Nieskuteczny w przewlekłym lęku

napadowym z agorafobią.

napadowym z agorafobią.



Propranolol inj 0,001g/ml

Propranolol inj 0,001g/ml

tabl 0,01 g (50 tabl)

tabl 0,01 g (50 tabl)

0,04 g (50 tabl)

0,04 g (50 tabl)

Haloperidol

Haloperidol



Lek neuroleptyczny pochodna

Lek neuroleptyczny pochodna

butyrofenonu

butyrofenonu

Działanie:

Działanie:



Przeciwpsychotyczne

Przeciwpsychotyczne



Silne działanie uspokajające

Silne działanie uspokajające



Słabe działanie przeciwdepresyjne

Słabe działanie przeciwdepresyjne



Znosi objawy niepokoju, wrogości,

Znosi objawy niepokoju, wrogości,

zmniejsza agresywność, pobudzenie

zmniejsza agresywność, pobudzenie

psychoruchowe, urojenia i omamy

psychoruchowe, urojenia i omamy



Przeciwwymiotne

Przeciwwymiotne



Zwiększa wydzielanie prolaktyny, może

Zwiększa wydzielanie prolaktyny, może

hamować owulację

hamować owulację

Haloperidol cd.

Haloperidol cd.



Wskazania:

Wskazania:



Ostre stany pobudzenia

Ostre stany pobudzenia

psychomotorycznego

psychomotorycznego



Psychozy schizofreniczne

Psychozy schizofreniczne



Powikłania psychotyczne chorób

Powikłania psychotyczne chorób

somatycznych

somatycznych



Ostra lub przewlekła schizofrenia

Ostra lub przewlekła schizofrenia



Stany maniakalne

Stany maniakalne



Pląsawice

Pląsawice



Czasem w kurczowym kręczu karku

Czasem w kurczowym kręczu karku

Haloperidol cd.

Haloperidol cd.

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



Nadwrażliwość

Nadwrażliwość



Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona



Stany śpiączkowe wywołane

Stany śpiączkowe wywołane

środkami działającymi depresyjnie

środkami działającymi depresyjnie

na oun

na oun



Ciąża i okres karmienia piersią

Ciąża i okres karmienia piersią



Ostra niewydolność krążenia

Ostra niewydolność krążenia

Haloperidol cd.

Haloperidol cd.



Nie podawać z litem

Nie podawać z litem



Ostrożnie w padaczce,

Ostrożnie w padaczce,

niewydolności wątroby i nerek,

niewydolności wątroby i nerek,

osób starszych

osób starszych



Nie podawać dzieciom do 3 r.ż.

Nie podawać dzieciom do 3 r.ż.



Liczne działania niepożądane i

Liczne działania niepożądane i

interakcje

interakcje



Tabletki i krople

Tabletki i krople

Promazyna

Promazyna



Łagodny neuroleptyk z grupy pochodnych

Łagodny neuroleptyk z grupy pochodnych

fenotiazyny

fenotiazyny

Działanie:

Działanie:



Silnie uspokajające na początku leczenia

Silnie uspokajające na początku leczenia



Słabe działanie przeciwwytwórcze

Słabe działanie przeciwwytwórcze



Przeciwlękowe

Przeciwlękowe



Słabe przeciwautystyczne

Słabe przeciwautystyczne



Przeciwwymiotnie

Przeciwwymiotnie



Wpływa na układ wegetatywny i

Wpływa na układ wegetatywny i

pozapiramidowy

pozapiramidowy

Promazyna cd.

Promazyna cd.

Wskazania:

Wskazania:



Psychozy wieku podeszłego z

Psychozy wieku podeszłego z

pobudzeniem psychomotorycznym

pobudzeniem psychomotorycznym



Psychozy somatogenne z objawami

Psychozy somatogenne z objawami

lęku i niepokoju

lęku i niepokoju



Rzadko w schizofrenii

Rzadko w schizofrenii



Objawowo przy nudnościach i

Objawowo przy nudnościach i

wymiotach

wymiotach

Promazyna cd.

Promazyna cd.

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



nadwrażliwość

nadwrażliwość



zatrucie lekami wpływającymi na

zatrucie lekami wpływającymi na

oun, środkami fosforoorganicznymi,

oun, środkami fosforoorganicznymi,

alkoholem

alkoholem



złośliwy zespół neuroleptyczny w

złośliwy zespół neuroleptyczny w

wywiadzie

wywiadzie



niewydolność wątroby

niewydolność wątroby



choroby serca i inne

choroby serca i inne



Liczne interakcje!

Liczne interakcje!

Leki uspokajające

Leki uspokajające

Leki uspokajajace

Leki uspokajajace



Leki uspokajające (sedativa) są to

Leki uspokajające (sedativa) są to

leki, które zmniejszają

leki, które zmniejszają

pobudliwość ośrodkowego układu

pobudliwość ośrodkowego układu

nerwowego, działając ogólnie

nerwowego, działając ogólnie

hamująco. Zmniejszają stan

hamująco. Zmniejszają stan

podniecenia psychicznego i

podniecenia psychicznego i

wzmożonego napięcia

wzmożonego napięcia

emocjonalnego.

emocjonalnego.

Działanie

Działanie



hamujące na procesy

hamujące na procesy

emocjonalne

emocjonalne



hamujące na sferę ruchową kory

hamujące na sferę ruchową kory

mózgu (przeciwpadaczkowo)

mózgu (przeciwpadaczkowo)



niekiedy ograniczają świadomość

niekiedy ograniczają świadomość



utrudniają pracę umysłową i

utrudniają pracę umysłową i

wywołują senność.

wywołują senność.



Leki uspokajające stosuje się w

Leki uspokajające stosuje się w

stanach podniecenia psychicznego,

stanach podniecenia psychicznego,

w nerwicach.

w nerwicach.



Ich zastosowanie zostało ostatnio

Ich zastosowanie zostało ostatnio

znacznie ograniczone ze względu

znacznie ograniczone ze względu

na coraz szersze wprowadzanie do

na coraz szersze wprowadzanie do

lecznictwa bardziej swoiście

lecznictwa bardziej swoiście

działających leków kojacych

działających leków kojacych

(anksjolitycznych).

(anksjolitycznych).



Do leków uspokajających zaliczamy

Do leków uspokajających zaliczamy

związki bromu; preparaty roślinne:

związki bromu; preparaty roślinne:

kozłek

lekarski

(

kozłek

lekarski

(

V

V

aleriana

aleriana

officinalis),

rumianek

pospolity

officinalis),

rumianek

pospolity

(Matricaria

chamomilla),

(Matricaria

chamomilla),

męczennica (Passiflora incamata)

męczennica (Passiflora incamata)

róg

dwuszyjkowy

(Cra-taegus

róg

dwuszyjkowy

(Cra-taegus

oxyacantha) i in.

oxyacantha) i in.



Niekiedy do wywołania działania

Niekiedy do wywołania działania

uspokajającego używa się leków

uspokajającego używa się leków

nasennych w niewielkich dawkach

nasennych w niewielkich dawkach

(np. fenobarbital).

(np. fenobarbital).

Związki bromu

Związki bromu



Działanie neurotropowe związków

Działanie neurotropowe związków

bromu

zależy

wyłącznie

od

bromu

zależy

wyłącznie

od

zawartości

wolnego

jonu

zawartości

wolnego

jonu

bramkowego. Działanie (słabe)

bramkowego. Działanie (słabe)

występuje dopiero po kilku dniach

występuje dopiero po kilku dniach

podawania

-

po

nasyceniu

podawania

-

po

nasyceniu

organizmu.

organizmu.



Związki bromu hamują czynność

Związki bromu hamują czynność

komórek nerwowych poprzez

komórek nerwowych poprzez

wypieranie jonu chlorkowego przez

wypieranie jonu chlorkowego przez

jon bramkowy z neuronów.

jon bramkowy z neuronów.

Wzmagają procesy hamowania w

Wzmagają procesy hamowania w

korze mózgu, dzięki czemu w

korze mózgu, dzięki czemu w

stanach podniecenia psychicznego

stanach podniecenia psychicznego

wywołują uspokojenie i zmniejszenie

wywołują uspokojenie i zmniejszenie

siły reakcji emocjonalnej na

siły reakcji emocjonalnej na

docierające do kory bodźce. Hamują

docierające do kory bodźce. Hamują

wrażliwość komórek ruchowych

wrażliwość komórek ruchowych

kory mózgu - stosowało się je

kory mózgu - stosowało się je

dawniej m.in. w padaczce.

dawniej m.in. w padaczce.

Zmniejszają również pobudliwość

Zmniejszają również pobudliwość

seksualną oraz ułatwiają zasypianie.

seksualną oraz ułatwiają zasypianie.

Upośledzają procesy kojarzeniowe.

Upośledzają procesy kojarzeniowe.

Zatrucie

Zatrucie



Długotrwałe stosowanie większych

Długotrwałe stosowanie większych

dawek związków bromu może

dawek związków bromu może

powodować zatrucie zwane

powodować zatrucie zwane

bromicą.

bromicą.



Bromica charakteryzuje się

Bromica charakteryzuje się

zaburzeniami ze strony

zaburzeniami ze strony

ośrodkowego układu nerwowego,

ośrodkowego układu nerwowego,

przewodu pokarmowego,

przewodu pokarmowego,

gruczołów skóry i błon śluzowych.

gruczołów skóry i błon śluzowych.

Stosuje się wówczas

Stosuje się wówczas

ch

ch

lorek

lorek

sodowy w większych ilościach.

sodowy w większych ilościach.

Zastosowanie:

Zastosowanie:



Obecnie bardzo ograniczone.

Obecnie bardzo ograniczone.



Dawniej stosowane preparaty to

Dawniej stosowane preparaty to

bromek

bromek

sodowy (Natrium bromatum),

sodowy (Natrium bromatum),

bromek potasowy (Kalium

bromek potasowy (Kalium

bromatum) bromek wapniowy

bromatum) bromek wapniowy

(Calcium bromatum), bromek

(Calcium bromatum), bromek

amonowy (Ammonium bromatum)

amonowy (Ammonium bromatum)

- w dawkach od 0,05 do 1,0 g

- w dawkach od 0,05 do 1,0 g

dziennie.

dziennie.

Kłącze kozłka

Kłącze kozłka

lekarskiego

lekarskiego



Kłącze kozłka lekarskiego

Kłącze kozłka lekarskiego

(Rhisoma Valerianae) -

(Rhisoma Valerianae) -

głównyskładnik czynny olejek

głównyskładnik czynny olejek

eteryczny Działa on nieznacznie

eteryczny Działa on nieznacznie

uspokajająco na korę mózgu,

uspokajająco na korę mózgu,

zwłaszcza w przypadkach

zwłaszcza w przypadkach

wzmożonej pobudliwości nerwowej,

wzmożonej pobudliwości nerwowej,

a nieznacznie pobudzająco w

a nieznacznie pobudzająco w

małych dawkach na ośrodki

małych dawkach na ośrodki

autonomiczne

autonomiczne

(naczynioruchowy,oddechowy),

(naczynioruchowy,oddechowy),

napięcie mięśni gładkich (działa

napięcie mięśni gładkich (działa

spazmolitycznie) i rozszerza

spazmolitycznie) i rozszerza

naczynia wieńcowe.

naczynia wieńcowe.



Wartość lecznicza waleriany jest

Wartość lecznicza waleriany jest

na ogół przeceniana.

na ogół przeceniana.



Ograniczone.

Ograniczone.



W stanach podniecenia

W stanach podniecenia

psychicznego.

psychicznego.



W zaburzeniach krążenia

W zaburzeniach krążenia

pochodzenia nerwowego

pochodzenia nerwowego

(nerwice).

(nerwice).

Inne preparaty roślinne o

Inne preparaty roślinne o

działaniu

działaniu

uspokajającym

uspokajającym



W lecznictwie stosuje się obecnie

W lecznictwie stosuje się obecnie

bardzo wiele preparatów z

bardzo wiele preparatów z

surowców roślinnych o działaniu

surowców roślinnych o działaniu

uspokajającym zawierających w

uspokajającym zawierających w

różnych zestawieniach przede

różnych zestawieniach przede

wszystkim wyciągi z kozłka

wszystkim wyciągi z kozłka

lekarskiego, szyszek chmielu,

lekarskiego, szyszek chmielu,

kwiatostanu rumianku, z

kwiatostanu rumianku, z

męczennicy, głogu, miłorzębu i

męczennicy, głogu, miłorzębu i

wielu innych roślin zawierających

wielu innych roślin zawierających

związki o działaniu uspokajającym.

związki o działaniu uspokajającym.



Nervosol (płyn)

Nervosol (płyn)



Nervosol K (krople)

Nervosol K (krople)



Nervosan-(granulat)

Nervosan-(granulat)



Nerwovar , Nerwovit (zioła

Nerwovar , Nerwovit (zioła

sypkie)

sypkie)



Passispasmin (syrop)

Passispasmin (syrop)



Passispasmol (krople)

Passispasmol (krople)



Nervendragees ratiopharm

Nervendragees ratiopharm

(drażetki)

(drażetki)



Są to względnie bezpieczne

Są to względnie bezpieczne

preparaty tzn. bez wyraźnych i

preparaty tzn. bez wyraźnych i

niebezpiecznych reakcji,

niebezpiecznych reakcji,

powszechnie stosowane

powszechnie stosowane

Inne leki o działaniu

Inne leki o działaniu

sedatywnym:

sedatywnym:



Niektóre neuroleptyki:

Niektóre neuroleptyki:

chlorprotiksen, haloperydol,

chlorprotiksen, haloperydol,

klozapina,

klozapina,

promazyna,zuklopentyksol

promazyna,zuklopentyksol



Niektóre TLPD:

Niektóre TLPD:

doksepina

doksepina

Podział chemiczny leków

Podział chemiczny leków

nasennych:

nasennych:



Pochodne benzodiazepiny:

Pochodne benzodiazepiny:



nitrazepam,

nitrazepam,

flurazepam,estazolam,

flurazepam,estazolam,

klonazepam, temazepam,

klonazepam, temazepam,

triazolam, lormetazepam,

triazolam, lormetazepam,

flunitrazepam, midazolam.

flunitrazepam, midazolam.



Barbiturany:

Barbiturany:



-pochodne kwasu barbiturowego:

-pochodne kwasu barbiturowego:

fenobarbital, cyklobarbital,

fenobarbital, cyklobarbital,

pentobarbital, allobarbital

pentobarbital, allobarbital



-pochodne kwasu N-

-pochodne kwasu N-

metylobarbiturowego:

metylobarbiturowego:

heksobarbital, metylfenobarbital.

heksobarbital, metylfenobarbital.



-

-

pochodne kwasu

pochodne kwasu

tiobarbiturowego:

tiobarbiturowego:

tiopental

tiopental



Amidy i aminy:

Amidy i aminy:

etynamat

etynamat



Pochodne tiazolu:

Pochodne tiazolu:

klometiazol

klometiazol



Pochodne cyklopironów:

Pochodne cyklopironów:

zopiklon

zopiklon



Pochodne imidazopirydyny:

Pochodne imidazopirydyny:

zolpidem

zolpidem



Alkohole, aldehydy i ich

Alkohole, aldehydy i ich

chlorowcopochodne:

chlorowcopochodne:

metylpentynol,

metylpentynol,

chlorowinylopentynol, wodzian

chlorowinylopentynol, wodzian

chloralu

chloralu



Ureidy:

Ureidy:

bromizowal, karbromal

bromizowal, karbromal



Pochodne piperydyny:

Pochodne piperydyny:

metyprylon

metyprylon



Pochodne chinazolonu:

Pochodne chinazolonu:

metakwalon

metakwalon



Pochodne karbinolu:

Pochodne karbinolu:

metylpentynol

metylpentynol