Temat: Bliskowschodni

kompleks bezpieczeństwa. Rola

mocarstw w regionie.

• Autorzy: Karol

Zalewski, Marek
Szymański

• Warszawa

17.04.2011

Mocarstwo regionalne

• Jest to państwo odgrywające

dominującą rolę na danym obszarze.
Dysponuje ono możliwością
podejmowania samodzielnych
decyzji, jest w stanie oddziaływać na
pewien zakres problemów.

Mocarstwo regionalne

c.d.

• Państwo o tym statusie jest zdolne do:
- kreowania sobie przyjaznego

środowiska międzynarodowego w
danym regionie

- ze względu na własną siłę

oddziaływania i potencjał może ono
również spotkać się z uznaniem
mocarstwa uniwersalnego (obecnie
hipermocarstwa)

BLISKI WSCHÓD

• W regionie krajów bliskiego wschodu

wyróżniamy mocarstwa :

• Egipt
• Iran
• Izrael
• Arabia Saudyjska
• Turcja

EGIPT w regionie

Bliskiego Wschodu

• Najludniejszy kraj

w regionie

• Drugie miejsce pod

względem PKB w
Afryce Północnej

• Największe

liczebnie siły
zbrojne w świecie
arabskim w Afryce
Północnej

Egipt c.d.

• Trzeci budżet obrony narodowej w

krajach Afryki Północnej

• Okres największych wpływów

politycznych w czasach rządów
Nasera

Iran w regionie Bliskiego

Wschodu

• Znaczne wpływy w

świecie
muzułmańskim,
zwłaszcza w Libanie
i w Autonomii
Palestyńskiej

• Licząca się siła w

rejonie Zatoki
Perskiej

Iran c.d.

• Przeciwwaga dla wpływów irackich,

ma wpływ na światowe ceny ropy
naftowej

• Czwarty producent na świecie, a

piąty eksporter ropy naftowej

• Obecnie prawdopodobnie w

posiadaniu broni nuklearnej

Izrael w regionie

Bliskiego Wschodu

• Kilkakrotnie

zwycięskie starcia z
państwami
arabskimi (między
innymi wojna
sześciodniowa i
wojna Jom Kipur, w
której pokonał
znacznie większe
liczebnie armie
państw koalicji)

Izrael c.d.

• Posiada broń nuklearną
• Czwarte w regionie miejsce PKB

Arabia Saudyjska w

regionie Bliskiego

Wschodu

• Szczególna pozycja

w świecie
muzułmańskim ze
względu na
miejscowości
Mekka i Medyna

Arabia Saudyjska c.d.

• Drugie miejsce po Turcji pod

względem PKB w regionie

• Największy na świecie producent i

eksporter ropy naftowej na świecie

• Posiada największe zasoby ropy

naftowej

Turcja w regionie

Bliskiego Wschodu

• Drugi po Arabii

Saudyjskiej budżet
obrony narodowej

• Najwyższy

wskaźnik PKB

Turcja c.d.

• Jest członkiem NATO
• Wyjątkowa pozycja strategiczna
• Aspiruje do członkostwa w Unii

Europejskiej

Podsumowanie

• Znaczne zróżnicowanie mocarstw w

regionie pozwala wyróżnić w tej
kategorii państwa, które
zdecydowanie przewyższają
pozostałe potencjałem ludnościowym,
gospodarczym i militarnym, a co się z
tym wiąże – są w stanie rozszerzać
własne wpływy również poza obszar
regionalny (np. Indie).

Podsumowanie c.d.

• Elementem wspólnym dla państw

pretendujących do takiego statusu
jest chęć tworzenia ładu
multipolarnego, a więc
współdecydowania i zarazem
współodpowiedzialności za ład
międzynarodowy.

Bibliografia

• Piotr Ostaszewski, „Międzynarodowe

stosunki polityczne”, wydawnictwo
Książka i Wiedza, Warszawa 2008.

• Agnieszka Florczak, Teresa Łoś-

Nowak, „Encyklopedia politologii”,
wydawnictwo Wolters Kluwer Polska,
Warszawa 2010.