PRZEJŚCIOWA NIEPAMIĘĆ

OGÓLNA

TGA

Transient Global Amnesia

Małgorzata Potocka
Magda Karwacka

PAMIĘĆ

Czynność poznawcza umożliwiająca

chwilowe lub trwałe zachowanie
właściwości i znaczenia informacji, co
pozwala ją dokładniej zinterpretować,
włączyć w system własnej wiedzy
oraz skuteczniej wykorzystać.

Pamięć

Ma trzy składowe:
• Zapamiętywanie
• Przechowywanie
• Odtwarzanie

• Pamięć bezpośrednia (ultrakrótka,

sensoryczna) – informacje docierające

do mózgu zatrzymywane są przez czas

0,5-1 s i ulegają zapomnieniu.

a) ikoniczna – w zakresie wzroku
b) echoiczna – w zakresie słuchu
Uznawana jest za wstępna fazę

spostrzegania ( pamięć sensoryczna –

rejestr sensoryczny)

• Pamięć krótkotrwała ( operacyjna ) -

informacje pozostają w pamięci kilka
sekund do kilkudziesięciu minut.

• Pamięć długotrwała ( trwała )

-bezterminowe zmagazynowanie
informacji ( przyswojone pojęcia po
ich wielokrotnym powtarzaniu )

Pamięć deklaratywna ( explicite,

epizodyczno/semantczna, późna ) –

obejmuje informacje jawne, dostępne

świadomości i możliwe do zwerbalizowania.

a) semantyczna – właściwości i znaczenie

obiektów i relacje między nimi.

b) epizodyczna – właściwości, znaczenia i

relacje wiążące wydarzenia ( rejestracja

zdarzeń i ich związek z określonym

miejscem i czasem )

c) autobiograficzna – doświadczenia

dotyczące własnej osoby.

Pamięć niedeklaratywna

( implicite, proceduralna, wczesna ) –

pamięć ukryta nieuświadamiana sobie,

obejmująca rozmaite wzorce

umiejętności percepcyjnych i

uczestnicząca w procesach torowania,

uwrażliwiania i habituacji śladów

pamięciowych. Gromadzona od

urodzenia, prawdopodobnie z większym

udziałem struktur podkorowych.

NIEPAMIĘĆ

AMNEZJA – utrata możliwości odtwarzania wspomnień
z jakiegoś odcinka czasu.
- całkowita
- fragmentaryczna
- pełna
- cząstkowa
- trwała
- przemijająca
- krótkotrwała
- długotrwała
- wsteczna
- następcza

Niepamięć wsteczna

Amnesia retrograda
Rozciąga się wstecz od momentu

zadziałania czynnika powodującego
nagłą utratę lub zaburzenie świadomości
do ostatnich rzeczywistych wspomnień
poprzedzających to wydarzenie. Okres
ten zwykle się skraca wraz z
odzyskaniem zdrowia choć rzadko
całkowicie.

Niepamięć następcza

Amnesia anterograda ( pourazowa )
Rozciąga się od momentu pełnego

ustąpienia zaburzeń świadomości do
chwili odzyskania zdolności ciągłego
zapamiętywania zachodzących
wydarzeń.

Przejściowa niepamięć

ogólna

Transient global amnesia – TGA
( franc. Ictus amnesique )
Po raz pierwszy opisana przez Fishera i Adamsa

1958 ( 1964 ) roku.

Nagła, przejściowa utrata możliwości

zapamiętywania przeżyć aktualnych ( niepamięć

następcza ) oraz wsteczna utrata pamięci w

odniesieniu do wydarzeń z ostatnich dni, tygodni

lub nawet lat (niepamięć wsteczna).

Czasowe zatrzymanie funkcji pamięci, które nie

koresponduje ze zmianami morfologicznymi.

Przejściowa niepamięć

ogólna

- dotyczy głównie osób w średnim wieku i

starszych, szczyt w 7 dekadzie życia

- częściej u mężczyzn
- trwa od 2 do 12 h
- najczęściej 6, 7 h
- najczęściej zaczyna się w godzinach

przedpołudniowych

- częściej w miesiącach lipcu i sierpniu
- częstość zachorowania: średnio 5/100000

rocznie

• Przemijające obustronne zaburzenie

funkcji hipokampa, wzgórza, zakrętu

obręczy lub kory oczodołowo czołowej.

• Przemijająca dysfunkcja krążenia

limbiczno – hipokampowego

decydującego w powstawaniu pamięci

(głęboka hipoperfuzja w obu płatach

skroniowych podczas trwania epizodu

TGA potwierdzona badaniem SPECT )

Cechy charakterystyczne:

• Nagły początek schorzenia.

• Luka pamięciowa pokrywająca okres zaburzeń.

• Zachowana orientacja co do własnej osoby.

• Niepamięć wsteczna i następcza.

• Zachowana zdolność wykonywania złożonych czynności,

liczenia, rozpoznawania rodziny i przyjaciół.

• Powtarzanie tych samych pytań w charakterystyczny

sposób podczas trwania napadu w celu zorientowania się w

sytuacji ( dezorientacja lub lęk, tendencja do powtarzania 1

lub kilku pytań )

• Brak objawów ubytkowych.

• Brak uchwytnych zmian organicznych w OUN mogących być

przyczyną takich zaburzeń pamięci.

• Łagodny przebieg.

• Ustępuje bez śladu.

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE

1. Istnienie świadka napadu.
2. Niepamięć wsteczna.
3. Brak zaburzeń świadomości, dobra

orientacja chorego co do własnej osoby.

4. Ograniczenie zaburzeń poznawczych do

samej pamięci.

5. Brak objawów ogniskowych.
6. Nieobecność padaczki.
7. Ustępowanie objawów w ciągu 24 h.

ETIOPATOGENEZA

Patogeneza TGA w chwili obecnej jest

niejasna.

Istnieją kilka teorii próbujących

wytłumaczyć powstawanie tego
zjawiska:

1. Naczyniowa
2. Padaczkowa
3. Migrenowa
4. Psychologiczna

Teoria naczyniowa

1) TGA jako odmiana przejściowych ataków

niedokrwiennych –TIA ( teoria zakrzepowo -

zatorowa ).Badania porównujące trzy grupy

( TGA, TIA i grupa kontrolna ) wykazały, iż

pacjenci z TGA nie mają zwiększonego ryzyka

chorób naczyniowych w porównaniu do grupy

kontrolnej, w odróżnieniu od pacjentów z TIA.

Badania TK i MRI podczas trwania napadu i

po – prawidłowe.

2) Przepływ wsteczny w żyle szyjnej

wewnętrznej stwierdzono u 72% chorych z

TGA w badaniu USG dopplerowskim.

Teoria padaczkowa

TGA jako częściowy napad

padaczkowy ( skroniowy ) lub zjawisko

analogiczne do porażenia

ponapadowego Todda.

Badania obejmujące dużą liczbę

pacjentów z TGA wykazały, iż

występuje u 7% przypadków. U tych

pacjentów badania EEG w czasie snu

ujawniały wyładowania padaczkowe w

okolicach skroniowych.

Teoria migrenowa

Przyczyna TGA jako skurcz tętnic

kręgowo – podstawnych o
mechanizmie migrenowym. Badania
epidemiologiczne oraz badania
SPECT i PET potwierdzają tę teorię.

Teoria psychologiczna

Za tą teoria przemawia fakt , iż wiele

przypadków TGA jest poprzedzone
silnym stresem psychicznym lub
fizycznym, zmęczeniem, współistnieje
z zespołem stresu pourazowego. U 50
% przypadków stwierdzono osobowość
neurotyczną. 40 % reagowało podobnie
podczas ataku paniki.

Czynniki sprawcze???

• 1)idiopatyczny.

• 2) TIA

• 3)napad padaczkowy( częściowy złożony) skroniowy.

• 4)uraz czaszkowo – mózgowy, wstrząśnienie mózgu.

• 5)Leki: preparaty oksacholinowe, pochodne benzodiazepin oraz ketaminy,

diklofenak, digoxin.

• 6)migrena.

• 7)guzy płata skroniowego.

• 8)wodogłowie

• 9)przelot samolotem odrzutowym.

• 10)stosunek płciowy.

• 11)marihuana, amfetamina, alkohol.

• 12)kapiel w zimnej wodzie.

• 13)prowadzenie samochodu.

• 14)czerwienica prawdziwa.

• 15)angiografia naczyń mózgowych ( zwłaszcza kręgowych ).

• 16)Przetrwały otwór owalny.

• 17)Wada zastawkowa.

DIAGNOSTYKA

1.TK, MRI prawidłowe
2. EEG podczas trwania epizodu niewielkie

zwolnienia w odprowadzeniach

skroniowych. Po ustąpieniu – prawidłowe.

Wg niektórych źródeł bez odchyleń od

normy.

3. USG dopplerowskie – bez zmian w

naczyniach czaszkowych

4. SPECT, PET – podczas napadu

hypoperfuzja oraz hypometabolizm w obu

płatach skroniowych i we wzgórzu. Po

ustąpieniu napadu w normie.

SPECT, PET

Ostatnie badania pokazały spadek

wychwytu tlenu przez tkankę mózgową

prawidłowy przepływ w lewej korze

przedczołowej skroniowej i jądrze

soczewkowatym, a w lewej korze potylicznej

prawidłowy wychwyt tlenu i spadek

przepływu mózgowego. Podobny obraz

występuje w migrenie. Zmiany te

zaobserwowano po 19 h po ustąpienia

objawów TGA. Badanie kontrolne po 3 tyg.

Było prawidłowe.

Przejściowa niepamięć

ogólna

• Bardzo rzadka w młodym wieku, jeśli

wystąpi trzeba liczyć się z
możliwością wystąpienia padaczki.

• Nietypowo krótkie napady trwające

poniżej 1 h związane są ze znacznym

ryzykiem rozwoju padaczki

Przejściowa niepamięć

ogólna

• Powtórne wystąpienie należy do

rzadkości

• Nie ma sposobów przerwania napadu
• Nie ma sposobów zapobiegających

powstaniu napadu

• Nie ma leczenia

Przejściowa niepamięć

ogólna

Uważa się, iż TGA jest raczej

manifestacja różnych
niekorzystnych procesów w
OUN, niż pojedynczym
zespołem ze znaną
etiopatogenezą.

Opis przypadku

• Pacjent lat 75. Chory podaje, że nie pamięta co się z nim

działo pomiędzy godziną 8 rano a około godziną 15.

Utrzymuje, że rano obudził się w pełni świadomy, zdrowy.

Twierdzi, że według otoczenia (żona i siostra) w godzinach,

podczas których trwał incydent wykonywał on swoje zwykłe

codzienne czynności. Posłał łóżko, ubrał się, umył, ogolił,

wyprowadził psy na spacer. Około godziny 11 zadzwonił do

żony, którą wyraźnie zaniepokoił stan zdrowia pacjenta,

ponieważ wezwała pogotowie. Z doniesień żony wie również,

że podczas ataku miał zaburzoną pamięć wsteczną – nie

wiedział, co robił dnia poprzedniego. Około godziny 15

„obudził się’’ na Oddziale, czuł się dobrze, wieczorem zgłaszał

uczucie „ciężkiej głowy”.

• Pacjent dotychczas zdrowy, nie przypomina sobie, żeby taki

incydent kiedyś się już zdarzył. W okresie poprzedzającym

zachorowanie neguje zawroty głowy, bóle głowy, nudności.

Zapytany o krótkotrwałe zaburzenia widzenia, dwojenie,

zaburzenia czucia, równowagi również odpowiada przecząco.