Przygotował:

Zagrożenia pożarowe i ich

zwalczanie

W przypadku wystąpienia

zagrożenia pożarowego, wszyscy

mamy obowiązek podjęcia

działań w celu jego likwidacji

!

Z

f

zy

c

zn

o

-c

h

e

m

ic

zn

e

g

o

p

u

n

k

tu

Z

f

zy

c

zn

o

-c

h

e

m

ic

zn

e

g

o

p

u

n

k

tu

w

id

ze

n

ia

o

g

ie

ń

p

o

w

s

ta

je

w

w

id

ze

n

ia

o

g

ie

ń

p

o

w

s

ta

je

w

w

y

n

ik

u

g

w

a

łt

o

w

n

e

g

o

p

ro

c

e

s

u

w

y

n

ik

u

g

w

a

łt

o

w

n

e

g

o

p

ro

c

e

s

u

u

tl

e

n

ia

n

ia

 ła

tw

o

p

a

ln

y

c

h

g

a

zó

w

u

tl

e

n

ia

n

ia

 ła

tw

o

p

a

ln

y

c

h

g

a

zó

w

p

o

c

h

o

d

zą

c

y

c

h

m

a

te

ri

a

łu

 p

a

ln

e

g

o

.

p

o

c

h

o

d

zą

c

y

c

h

m

a

te

ri

a

łu

 p

a

ln

e

g

o

.

P

ro

c

e

s

t

e

n

r

o

zp

o

c

zy

n

a

s

ię

w

P

ro

c

e

s

t

e

n

r

o

zp

o

c

zy

n

a

s

ię

w

m

o

m

e

n

c

ie

m

o

m

e

n

c

ie

d

o

s

ta

rc

ze

n

ia

 m

a

te

ri

a

ło

w

i p

a

ln

e

m

d

o

s

ta

rc

ze

n

ia

 m

a

te

ri

a

ło

w

i p

a

ln

e

m

u

w

s

tę

p

n

e

g

o

im

p

u

ls

u

w

p

o

s

ta

c

i

u

w

s

tę

p

n

e

g

o

im

p

u

ls

u

w

p

o

s

ta

c

i

p

o

rc

ji 

e

n

e

rg

ii 

(p

o

c

h

o

d

zą

c

e

j n

p

. z

p

o

rc

ji 

e

n

e

rg

ii 

(p

o

c

h

o

d

zą

c

e

j n

p

. z

p

ło

n

ą

c

e

j z

a

p

a

łk

i b

ą

d

ź 

za

p

a

ln

ic

z

k

i

p

ło

n

ą

c

e

j z

a

p

a

łk

i b

ą

d

ź 

za

p

a

ln

ic

z

k

i

) i

je

s

t

n

a

s

tę

p

n

ie

p

o

d

tr

z

y

m

y

w

a

n

y

) i

je

s

t

n

a

s

tę

p

n

ie

p

o

d

tr

z

y

m

y

w

a

n

y

p

rz

e

z

s

a

m

o

c

zy

n

n

e

u

w

a

ln

ia

n

ie

p

rz

e

z

s

a

m

o

c

zy

n

n

e

u

w

a

ln

ia

n

ie

s

ię

 e

n

e

rg

ii

c

ie

p

ln

e

j.

s

ię

 e

n

e

rg

ii

c

ie

p

ln

e

j.

A teraz trochę z historii … będzie nudno :3

A teraz trochę z historii … będzie nudno :3

Ogień towarzyszył nam od ho ho i dłużej . Stanowi dla nas

Ogień towarzyszył nam od ho ho i dłużej . Stanowi dla nas

ogromne zagrożenie. Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi był

ogromne zagrożenie. Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi był

materiał używany do budowy domów jak i nieumiejętne

materiał używany do budowy domów jak i nieumiejętne

posługiwanie się nim. Dlatego też zaczęto interesować się jak

posługiwanie się nim. Dlatego też zaczęto interesować się jak

walczyć z pożarami. W początkach XII w. zaczęto dzielić

walczyć z pożarami. W początkach XII w. zaczęto dzielić

poszczególne obowiązki pomiędzy osoby, 

poszczególne obowiązki pomiędzy osoby, 

· Piekarze i słodownicy wozili wodę do pożarów

· Piekarze i słodownicy wozili wodę do pożarów

· Murarze, cieśle i kowale obsługiwali bosaki i drabiny

· Murarze, cieśle i kowale obsługiwali bosaki i drabiny

· Stolarze, kołodzieje i stelmachowie – siekiery

· Stolarze, kołodzieje i stelmachowie – siekiery

· Kramarze, krawcy, szewcy i rymarze – kubły albo sikawki

· Kramarze, krawcy, szewcy i rymarze – kubły albo sikawki

Najstarszym ze znanych oddziałów

Najstarszym ze znanych oddziałów

wyspecjalizowanych w gaszeniu pożarów

wyspecjalizowanych w gaszeniu pożarów

byli

byli

rzymscy viles,

rzymscy viles,

Najczęstsze

Najczęstsze

przyczyny pożarów

przyczyny pożarów

 

•

nieostrożność osób dorosłych i dzieci przy

nieostrożność osób dorosłych i dzieci przy

posługiwaniu się ogniem otwartym, wypalaniu

posługiwaniu się ogniem otwartym, wypalaniu

pozostałości roślinnych oraz przy prowadzeniu prac

pozostałości roślinnych oraz przy prowadzeniu prac

pożarowo – niebezpiecznych, podpalenia – ok. 65%

pożarowo – niebezpiecznych, podpalenia – ok. 65%

ogółu pożarów

ogółu pożarów

•

wady i nieprawidłowa eksploatacja urządzeń

wady i nieprawidłowa eksploatacja urządzeń

grzewczych elektrycznych, gazowych oraz na paliwo

grzewczych elektrycznych, gazowych oraz na paliwo

stałe - ok. 5% ogółu pożarów

stałe - ok. 5% ogółu pożarów

•

wady i nieprawidłowa eksploatacja urządzeń

wady i nieprawidłowa eksploatacja urządzeń

elektrycznych (oprócz grzewczych) - ok. 5% ogółu

elektrycznych (oprócz grzewczych) - ok. 5% ogółu

pożarów

pożarów

Główne przyczyny pożarów

65%

5%

5%

25%

nieostrożność osób,
podpalenia

wady i nieprawidłowa
eksploatacja urządzeń
grzewczych

wady i nieprawidłowa
eksploatacja urządzeń
elektrycznych

pozostałe

Rodzaje pożarów

Rodzaje pożarów

•

Pożar ciał stałych

Pożar ciał stałych

•

Pożar cieczy palnych

Pożar cieczy palnych

i substancji topiąc

i substancji topiąc

ych się w wysokiej t

ych się w wysokiej t

emperaturze

emperaturze

•

Pożary gazów palny

Pożary gazów palny

ch

ch

•

Pożary metali

Pożary metali

•

Pożary tłuszczów

Pożary tłuszczów

Pożar ciał stałych

Pożar ciał stałych

•

Stałe materiały palne [np. drewno, papier, węgiel, tkaniny,

Stałe materiały palne [np. drewno, papier, węgiel, tkaniny,

słoma] mogą pod wpływem ciepła ulegać rozkładowi i

słoma] mogą pod wpływem ciepła ulegać rozkładowi i

wydzielać przy tym gazy palne i pary. Ich obecność powoduje,

wydzielać przy tym gazy palne i pary. Ich obecność powoduje,

że materiały te palą się płomieniem. Jeśli materiał nie ma tych

że materiały te palą się płomieniem. Jeśli materiał nie ma tych

właściwości to spala się przez żarzenie. Na szybkość palenia

właściwości to spala się przez żarzenie. Na szybkość palenia

się ciał stałych wpływają:

się ciał stałych wpływają:

•

stopień ich rozdrobnienia (stykanie się większej powierzchni z

stopień ich rozdrobnienia (stykanie się większej powierzchni z

tlenem),

tlenem),

•

wydzielanie się gazów i par,

wydzielanie się gazów i par,

•

większe chemiczne pokrewieństwo z tlenem.

większe chemiczne pokrewieństwo z tlenem.

•

Rozdrobnione materiały palne mogą być szybko

Rozdrobnione materiały palne mogą być szybko

przemieszczane wskutek działania prądów pożarowych i

przemieszczane wskutek działania prądów pożarowych i

powietrza powodujących rozprzestrzenianie się pożaru.

powietrza powodujących rozprzestrzenianie się pożaru.

Natomiast pył materiałów stałych unoszący się w powietrzu

Natomiast pył materiałów stałych unoszący się w powietrzu

ma szybkość palenia się mieszaniny gazowej i może

ma szybkość palenia się mieszaniny gazowej i może

spowodować wybuch

spowodować wybuch

Pożar cieczy palnych i

Pożar cieczy palnych i

substancji topiących się w

substancji topiących się w

wysokiej temperaturze

wysokiej temperaturze

•

Ciecze palne i substancje topiące się pod wpływem

Ciecze palne i substancje topiące się pod wpływem

wysokiej temperatury [np. benzyna, nafta i jej

wysokiej temperatury [np. benzyna, nafta i jej

pochodne, alkohol, aceton, eter, oleje, lakiery,

pochodne, alkohol, aceton, eter, oleje, lakiery,

tłuszcze, parafna, stearyna, pak, naftalen, smoła

tłuszcze, parafna, stearyna, pak, naftalen, smoła

ulegają zapaleniu, gdy – pod wpływem parowania –

ulegają zapaleniu, gdy – pod wpływem parowania –

utworzy się nad górną warstwą cieczy mieszanina

utworzy się nad górną warstwą cieczy mieszanina

par z powietrzem. Dalszy proces palenia przebiega

par z powietrzem. Dalszy proces palenia przebiega

już samorzutnie, ponieważ mieszanina par z

już samorzutnie, ponieważ mieszanina par z

powietrzem, paląc się, nagrzewa ciecz i powoduje

powietrzem, paląc się, nagrzewa ciecz i powoduje

jej parowanie. Pożar cieczy palnych w wyniku

jej parowanie. Pożar cieczy palnych w wyniku

parowania i łączenia się z powietrzem może

parowania i łączenia się z powietrzem może

spowodować powstanie mieszanki wybuchowej.

spowodować powstanie mieszanki wybuchowej.

•

Niebezpieczne jest zarówno wyciekanie palącego

Niebezpieczne jest zarówno wyciekanie palącego

się płynu, jak i płynu jeszcze się niepalącego. W

się płynu, jak i płynu jeszcze się niepalącego. W

każdej chwili bowiem ogień może go zapalić,

każdej chwili bowiem ogień może go zapalić,

powodując rozprzestrzenianie się pożaru.

powodując rozprzestrzenianie się pożaru.

Pożary gazów palnych

Pożary gazów palnych

•

Spalanie gazów [np. metanu, acetylenu,

Spalanie gazów [np. metanu, acetylenu,

propanu, wodoru, gazu miejskiego] odbywa

propanu, wodoru, gazu miejskiego] odbywa

się w warstwie stykania się strumienia gazu z

się w warstwie stykania się strumienia gazu z

powietrzem. Mieszanina gazu palnego z

powietrzem. Mieszanina gazu palnego z

powietrzem lub, w odpowiedniej proporcji, z

powietrzem lub, w odpowiedniej proporcji, z

innymi gazami, ulega łatwemu zapaleniu od

innymi gazami, ulega łatwemu zapaleniu od

najmniejszego źródła ciepła, nawet od iskry,

najmniejszego źródła ciepła, nawet od iskry,

lub żaru papierosa. Gazy palne stanowią duże

lub żaru papierosa. Gazy palne stanowią duże

niebezpieczeństwo szczególnie wtedy, gdy

niebezpieczeństwo szczególnie wtedy, gdy

wymieszają się z powietrzem i zostaną

wymieszają się z powietrzem i zostaną

podpalone w pomieszczeniu zamkniętym.

podpalone w pomieszczeniu zamkniętym.

Wybuch mieszaniny gazowo-powietrznej może

Wybuch mieszaniny gazowo-powietrznej może

dokonać poważnych zniszczeń w budynku, a

dokonać poważnych zniszczeń w budynku, a

nawet jego okolicach.

nawet jego okolicach.

Pożary metali

•

Metale [np. lit, sód, potas, glin i ich stopy], w

Metale [np. lit, sód, potas, glin i ich stopy], w

zależności od składu chemicznego, podczas palenia

zależności od składu chemicznego, podczas palenia

zużywają tlen z powietrza albo – jako mieszaniny

zużywają tlen z powietrza albo – jako mieszaniny

mające w swym składzie utleniacze – spalają się bez

mające w swym składzie utleniacze – spalają się bez

dostępu do powietrza [np. termit (pirotechnika),

dostępu do powietrza [np. termit (pirotechnika),

elektron (stop)]. Metale te oraz mieszanki ciekłe,

elektron (stop)]. Metale te oraz mieszanki ciekłe,

przeważnie pochodne ropy naftowej [np. napalm,

przeważnie pochodne ropy naftowej [np. napalm,

pirożel], są trudne do ugaszenia. Z tego powodu

pirożel], są trudne do ugaszenia. Z tego powodu

armie stosują je jako środki zapalające, wywołujące

armie stosują je jako środki zapalające, wywołujące

pożary punktowe lub przestrzenne.

pożary punktowe lub przestrzenne.

Zagrożenia pożarowe lasów

Zagrożenia pożarowe lasów

W okresie największego zagrożenia pożarowego,

W okresie największego zagrożenia pożarowego,

tj. od 1 kwietnia do 31 października, często

tj. od 1 kwietnia do 31 października, często

wystarczy iskra, aby spłonęło kilka, kilkanaście czy

wystarczy iskra, aby spłonęło kilka, kilkanaście czy

kilkadziesiąt hektarów lasu.

kilkadziesiąt hektarów lasu.

Lasy w Polsce charakteryzują się wysokim

Lasy w Polsce charakteryzują się wysokim

zagrożeniem pożarowym. Średnio w roku powstaje

zagrożeniem pożarowym. Średnio w roku powstaje

około 3,5 tysiąca pożarów na powierzchni ponad 5

około 3,5 tysiąca pożarów na powierzchni ponad 5

tys. ha. Ludzie odpowiadają za ponad 90% pożarów

tys. ha. Ludzie odpowiadają za ponad 90% pożarów

lasu. Umyślne podpalenia, wczesnowiosenne

lasu. Umyślne podpalenia, wczesnowiosenne

wypalanie roślinności, nieostrożność z ogniem - to

wypalanie roślinności, nieostrożność z ogniem - to

tylko niektóre przyczyny powstawania pożarów

tylko niektóre przyczyny powstawania pożarów

lasu.

lasu.

Stopnie zagrożenia

pożarowego!

•

Co to są stopnie zagrożenia

Co to są stopnie zagrożenia

pożarowego ?

pożarowego ?

•

Na podstawie wilgotności ściółki

Na podstawie wilgotności ściółki

sosnowej, wilgotności powietrza oraz

sosnowej, wilgotności powietrza oraz

współczynnika opadowego leśnicy

współczynnika opadowego leśnicy

określają aktualny stopień

określają aktualny stopień

zagrożenia pożarowego. W okresie od

zagrożenia pożarowego. W okresie od

1.04 do 31.10 pomiary dokonywane

1.04 do 31.10 pomiary dokonywane

są codziennie i podawane do

są codziennie i podawane do

wiadomości Służb Leśnych a w

wiadomości Służb Leśnych a w

okresie szczególnego zagrożenia

okresie szczególnego zagrożenia

pożarowego również do radia i

pożarowego również do radia i

telewizji. Wyróżnia się następujące

telewizji. Wyróżnia się następujące

stopnie zagrożenia pożarowego lasu:

stopnie zagrożenia pożarowego lasu:

•

0 brak zagrożenia,

0 brak zagrożenia,

•

I zagrożenie małe,

I zagrożenie małe,

•

II zagrożenie duże,

II zagrożenie duże,

•

III zagrożenie katastrofalne.

III zagrożenie katastrofalne.

Bezpieczeństwo zależy od

Bezpieczeństwo zależy od

Ciebie.

Ciebie.

•

5. Zapamiętajmy, co określają stopnie zagrożenia pożarowego w lasach:

5. Zapamiętajmy, co określają stopnie zagrożenia pożarowego w lasach:

      0 - brak zagrożenia,

      0 - brak zagrożenia,

      I - zagrożenie małe,

      I - zagrożenie małe,

     II - zagrożenie duże; bądź ostrożny,

     II - zagrożenie duże; bądź ostrożny,

    III - zagrożenie katastrofalne; nie wolno rozpalać ognisk nawet w

    III - zagrożenie katastrofalne; nie wolno rozpalać ognisk nawet w

miejscach wyznaczonych,

miejscach wyznaczonych,

Aby uniknąć pożarów w lasach apelujemy do wszystkich przebywających na

Aby uniknąć pożarów w lasach apelujemy do wszystkich przebywających na

tych terenach o przestrzegania podstawowych zasad:

tych terenach o przestrzegania podstawowych zasad:

1. W lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i

1. W lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i

wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu zabronione

wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu zabronione

jest:

jest:

•        

•        

rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi,

rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi,

•         wypalanie wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych,

•         wypalanie wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych,

•         palenie tytoniu, z wyjątkiem dróg utwardzonych i miejsc wyznaczonych

•         palenie tytoniu, z wyjątkiem dróg utwardzonych i miejsc wyznaczonych

do pobytu ludzi.

do pobytu ludzi.

2. W parkach narodowych poruszajmy się tylko po wyznaczonych szlakach.

2. W parkach narodowych poruszajmy się tylko po wyznaczonych szlakach.

Wcześniej jednak należy dowiedzieć się o stopniu zagrożenia pożarowego

Wcześniej jednak należy dowiedzieć się o stopniu zagrożenia pożarowego

lasu, jaki obowiązuje

lasu, jaki obowiązuje

w danym dniu i dostosować się do niego - być może ogłoszono zakaz wstępu

w danym dniu i dostosować się do niego - być może ogłoszono zakaz wstępu

do lasu.

do lasu.

3. Nie wchodźmy na uprawy leśne i do młodników o wysokości do 3 m.

3. Nie wchodźmy na uprawy leśne i do młodników o wysokości do 3 m.

4. Poruszajmy się pojazdami mechanicznymi i zaprzęgowymi tylko drogami

4. Poruszajmy się pojazdami mechanicznymi i zaprzęgowymi tylko drogami

oznakowanymi drogowskazami.

oznakowanymi drogowskazami.

Gaśnica pianowa

Gaśnica pianowa

•

Jest przeznaczona do gaszenia pożarów grupy A i B. Jest wykonana z metalowego pojemnika o kształcie

Jest przeznaczona do gaszenia pożarów grupy A i B. Jest wykonana z metalowego pojemnika o kształcie

cylindrycznym, na którym znajduje się pyszczek do wytrysku środka gaśniczego, zbijak do uruchomienia

cylindrycznym, na którym znajduje się pyszczek do wytrysku środka gaśniczego, zbijak do uruchomienia

gaśnicy, uchwyty i instrukcja jej obsługi. Wnętrze gaśnicy wypełniają środki alkaliczne w roztworze

gaśnicy, uchwyty i instrukcja jej obsługi. Wnętrze gaśnicy wypełniają środki alkaliczne w roztworze

wodnym środka pianotwórczego oraz kwas w podwieszonym pojemniku. Po uruchomieniu gaśnicy, czyli

wodnym środka pianotwórczego oraz kwas w podwieszonym pojemniku. Po uruchomieniu gaśnicy, czyli

po uderzeniu zbijakiem o twardy przedmiot, następuje zmieszanie obu cieczy, wydzielanie dużej ilości

po uderzeniu zbijakiem o twardy przedmiot, następuje zmieszanie obu cieczy, wydzielanie dużej ilości

węgla, tworzenie się piany i podwyższenie ciśnienia, które wy-rzuca pianę na zewnątrz.

węgla, tworzenie się piany i podwyższenie ciśnienia, które wy-rzuca pianę na zewnątrz.

Gaśnica śniegowa

Gaśnica śniegowa

•

Przeznaczona do gaszenia pożarów grupy B, C i D. Do wyrzucania środka gaśniczego służy dysza

Przeznaczona do gaszenia pożarów grupy B, C i D. Do wyrzucania środka gaśniczego służy dysza

wylotowa połączona z korpusem elastycznego węża. W głównej części ma zawór i dźwignię do

wylotowa połączona z korpusem elastycznego węża. W głównej części ma zawór i dźwignię do

uruchomienia gaśnicy, a z boku uchwyt. Wnętrze gaśnicy jest wypełnione ciekłym dwutlenkiem węgla,

uruchomienia gaśnicy, a z boku uchwyt. Wnętrze gaśnicy jest wypełnione ciekłym dwutlenkiem węgla,

który po otwarciu zaworu wydostaje się na zewnątrz, gwałtownie się rozpręża i przechodzi w stan

który po otwarciu zaworu wydostaje się na zewnątrz, gwałtownie się rozpręża i przechodzi w stan

gazowy.

gazowy.

Gaśnica proszkowa

Gaśnica proszkowa

•

Zawiera proszek gaśniczy pod stałym ciśnieniem np. azot lub gaz. Znajduje się on w dodatkowym

Zawiera proszek gaśniczy pod stałym ciśnieniem np. azot lub gaz. Znajduje się on w dodatkowym

zbiorniku.

zbiorniku.

Hydronetka

Hydronetka

•

Przenośny pojemnik wyposażony w zbiornik, pompkę tłoczną i wężyk z prądowniczką. Zawiera ok 15 l

Przenośny pojemnik wyposażony w zbiornik, pompkę tłoczną i wężyk z prądowniczką. Zawiera ok 15 l

wody

wody

Gaśnica halonowa

Gaśnica halonowa

•

Wypełniona cieczą o bardzo niskiej temperaturze parownia. W trakcie gaszenia wydzielają się gazy, które

Wypełniona cieczą o bardzo niskiej temperaturze parownia. W trakcie gaszenia wydzielają się gazy, które

są szkodliwe dla zdrowia. Obecnie wycofuje się z użycia gaśnice halonowe.

są szkodliwe dla zdrowia. Obecnie wycofuje się z użycia gaśnice halonowe.

Koc gaśniczy

Koc gaśniczy

•

Wykonany z tkaniny niepalnej o powierzchni ok. 2 m2. Kocem okrywamy źródło ognia, a obrzeża

Wykonany z tkaniny niepalnej o powierzchni ok. 2 m2. Kocem okrywamy źródło ognia, a obrzeża

dokładnie dociskamy do podłoża, dzięki czemu ograniczamy dostęp tlenu do palącego się materiału

dokładnie dociskamy do podłoża, dzięki czemu ograniczamy dostęp tlenu do palącego się materiału

Wykorzystywanie środków

gaśniczych

Pożarom oprócz ognia

Pożarom oprócz ognia

towarzyszą zazwyczaj duże

towarzyszą zazwyczaj duże

ilości wydzielającego się

ilości wydzielającego się

dymu, który potrafi być o

dymu, który potrafi być o

wiele bardziej niebezpieczny

wiele bardziej niebezpieczny

niż sam ogień. W większości

niż sam ogień. W większości

zajść śmiertelnych

zajść śmiertelnych

bezpośrednią przyczyną

bezpośrednią przyczyną

prowadzącą do zgonu jest

prowadzącą do zgonu jest

trujący dym, którego

trujący dym, którego

najgroźniejszym składnikiem

najgroźniejszym składnikiem

jest tlenek węgla (czad).

jest tlenek węgla (czad).

W przypadku kiedy zostałeś

W przypadku kiedy zostałeś

odcięty w jakimś pomieszczeniu i

odcięty w jakimś pomieszczeniu i

nie masz możliwości

nie masz możliwości

ucieczki, podstawową czynnością

ucieczki, podstawową czynnością

jaką powinieneś wykonać jest

jaką powinieneś wykonać jest

uszczelnienie drzwi. Można w tym

uszczelnienie drzwi. Można w tym

celu posłużyć się namoczonymi

celu posłużyć się namoczonymi

ręcznikami umieszczając je

ręcznikami umieszczając je

zwłaszcza przy dolnej szczelinie

zwłaszcza przy dolnej szczelinie

drzwi. Będzie to stanowić dobrą

drzwi. Będzie to stanowić dobrą

ochronę przed przedostawaniem

ochronę przed przedostawaniem

się trującego dymu do środka.

się trującego dymu do środka.