Etyka chrześcijańska

(główne podstawy teoretyczne

sformułowane przez Św. Augustyna i Św.

Tomasza)

Trzy główne wymiary etyki

chrześcijańskiej to:

1. Etyka miłości bliźniego;
2. Etyka świętości życia (a etyka

jakości życia);

3. Koncepcja prawa naturalnego;

• Nie należy zapominać, że najważniejszą

zasadą etyki chrześcijańskiej jest miłość
Boga:

„Bo czy pragniesz czegoś więcej poza tym, żeby być

szczęśliwym? A czy jest istota szczęśliwsza od człowieka,
który znajduje upodobanie w niezachwianej, niezmiennej
i najwznioślejszej prawdzie? […] Przeciwnie, upatrujemy
w niej najwyższe dobro […]”

św. Augustyn O wolnej woli

1. Etyka miłości bliźniego

• Żąda, by każdego człowieka traktować z szacunkiem;
• Apeluje do uczuć życzliwości, współczucia i braterstwa;
• Wymaga dobrowolnego wyrzeczenia, ustępliwości

(zrezygnuj z siebie!) i bezgranicznego wybaczania;

• Zgodnie z tą koncepcją, żaden człowiek nie jest moralnie

zły, może być moralnie ślepy i niewrażliwy (źródłem zła
są trudne warunki życia, poddanie się naciskom
społecznym, ignorancja moralna, czy zły przykład);

• Niewyczerpana cierpliwość jest zatem największą

cnotą;

Ewentualne błędy etyki miłości bliźniego

• Od dobrych zawsze żąda więcej niż od złych;
• Każe pogodzić się z wszelką niegodziwością,

pozwala ludziom perfidnym wielokrotnie
popełniać te same błędy i wystawia
jednostki wrażliwe na niezliczone
cierpienia!

• Bezgraniczne wybaczanie też budzi

wątpliwości.

2. Etyka świętości życia (a etyka

jakości życia);

• głosi niezbywalną wartość każdego ludzkiego życia,

niezależnie od jego charakteru i jakości. Życie jest święte
od momentu poczęcia aż do momentu śmierci i nikt nie
ma prawa go przerywać. Jest wartością daną przez Boga i
tylko On ma prawo decydować, kiedy ma się zacząć, a
kiedy zakończyć.

• (w tym punkcie mieszczą się problemy tj.: in vitro,

eutanazja, czy aborcja)

• Ewentualne istotne problemy: - kiedy następuje

poczęcie?, kiedy następuje śmierć?, jaką wartość ma
jakość ludzkiego życia?, czym jest ludzkie cierpienie?

•

3. Koncepcja prawa naturalnego

• prawo naturalne jest częścią prawa

odwiecznego; wpisane jest w naturę istot
rozumnych i skłania je ku właściwemu
działaniu i celowi.

• Wiemy już, że kwestia poznania prawa

naturalnego inaczej przedstawia się u
Augustyna a inaczej u Tomasza (kwestia
iluminacji).

• Czym jest prawo

naturalne, co do
treści?

Są to podstawowe zasady

moralne (w tym
przypadku
chrześcijańskie), z
którymi musi ponadto
zgadzać się prawo
stanowione.

• DEKALOG – to oczywiście punkt centralny prawa

naturalnego w myśli chrześcijańskiej

• Stąd podkreśla się, że etyka chrześcijańska stanowi

etykę kodeksową (odróżnianą od etyki
sytuacyjnej)

• Za etyką kodeksową ma przemawiać jej prostota,

tzn. kodeksy moralne z reguły są nieskomplikowane.
Łatwość i komunikatywność przesądzają o ich
popularności;

Dla odmiany

• Etyka sytuacyjna – kładzie nacisk na

indywidualność, inicjatywę i wrażliwość moralną.
Zakłada, że istnieje intuicja moralna, która
wystarcza do rozróżnienia dobra od zła.

(

etyka kodeksowa w zasadniczej mierze wyklucza

istnienie wrażliwości moralnej, tzn. uznaje, iż człowiek
jest z natury bardzo niedoskonały, stąd potrzebuje
wsparcia od czegoś zdecydowanie doskonalszego)

• Czy etykę chrześcijańską można traktować w

oderwaniu od wątku religijnego, jakim jest kwestia
Boga?

Pozostanie

(w aspekcie dwóch teorii etycznych: etyki cnoty

oraz etyki chrześcijańskiej)

1. Jak interpretuje słabą wolę Sokrates a jak Arystoteles?
2. Umiejętność wyszukiwania terminów skrajnych w

kontekście Arystotelesa zasady złotego środka.

3. Czym jest wymiar wspólnotowy dla etyki cnoty?
4. Główne cechy etyki miłości bliźniego.
5. Jaka jest różnica między etyką świętości życia a etyką

jakości życia?

6. Scharakteryzuj czym jest koncepcja prawa naturalnego.
7. Na czym polega różnica między etyką kodeksową a

etyką sytuacyjną?