Klonowanie
terapeutyczne
Rolnictwo - stacjonarne
Definicja
Słowo „klonowanie” pochodzi od greckiego
klōn (gałązka) i w biologii jest rozumiane
jako wytwarzanie identycznych
genetycznie osobników potomnych.
Klonowanie
terapeutyczne
ma na celu wytworzenie komórek
macierzystych poszukiwanych
organów lub tkanek do celów
transplantacyjnych. W tym
przypadku mamy do czynienia z
dwoma możliwościami:
klonowanie z komórek
macierzystych,
klonowanie z embrionów
ludzkich
(wzbudza duże kontrowersje
etyczne)
Określenie „terapeutyczne”
wiąże się z ewentualnym
zastosowaniem
sklonowanych zarodków.
Naukowcom udało się
otrzymać z ludzkiego
zarodka w stadium
blastocysty wyposażone w
cechę omnipotencji
pierwotne komórki
zarodkowe,
charakteryzujące się tym, iż
mogą
wejść na różne drogi
rozwoju, czyli można by z
nich otrzymać wszystkie
typy komórek.
Zaletą tej metody byłaby
produkcja komórek idealnie
dopasowanych do organizmu
biorcy.
W tzw. klonowaniu
terapeutycznym embrion staje
się potencjalnym „bankiem
narządów i tkanek”.
Ważny jest tu
problem
wykorzystania
„embrionów
nadliczbowych”
pozostałych z
sztucznego
zapłodnienia.
Klonowanie
terapeutyczne
Proces klonowania terapeutycznego polega
na wprowadzeniu jądra "dorosłej" komórki do
"pustej" (pozbawionej własnego jądra)
komórki jajowej. Taka hybryda może
następnie stworzyć nowy zarodek identyczny
genetycznie z dawcą jądra komórkowego.
Proces klonowania
terapeutycznego
Klonowanie terapeutyczne, w odróżnieniu od
reprodukcyjnego polega na trwającej do
dwóch tygodni hodowli zarodków w celu
uzyskania komórek macierzystych. Z ludzkiej
komórki jajowej usuwa się zawierające
informację genetyczną jądro. Na jego miejsce
wprowadza się jądro komórki, np. skóry
innego człowieka. Potem komórka jajowa jest
pobudzana do podziału. Tak powstają
komórki multipotentne - komórki
macierzyste.
Klonowanie
terapeutyczne - po
co?
Aby z powstałych zarodków
pozyskiwać komórki
macierzyste. Komórki te
potrafią przekształcić się w
dowolną tkankę organizmu, np.
we włókna nerwowe, komórki
krwi czy włókna mięśni.
Komórki macierzyste mogą stać się
niewyczerpanym źródłem tkanek zastępczych.
Początkowo niewielkie grupy komórek wszczepiano
by do organizmu w celu naprawy uszkodzeń, np. po
zawale serca. Docelowo z komórek macierzystych
można by hodować całe narządy.
Komórki macierzyste –
klonowanie
terapeutyczne
Wątroba
Krew (przeszczep
szpiku)
Siatkówka
(retinopatie)
Mózg
Serce
Skóra
Terapeutyczne
zastosowania komórek
macierzystych
Schorzenia neurologiczne - choroba Parkinsona,
stwardnienie rozsiane, uszkodzenia rdzenia kręgowego,
choroba Huntingtona
Choroby oczu - dorosłe komórki macierzyste pobrane ze
szpiku można wykorzystać w leczeniu chorób rogówki.
Wstrzyknięcie ich do zniekształconej rogówki oka myszy
spowodowało, że chore oko zostało wyleczone
Cukrzyca - zespołowi naukowców z Chicago udało się
przywrócić prawidłowe funkcjonowanie insuliny w
organizmach 14 pacjentów z nowo rozpoznaną cukrzycą typu
1. W eksperymencie uczestniczyło 15 pacjentów w wieku 14-
31 lat.
Choroby nowotworowe - głównie białaczki
Poparzenia ciała
Entuzjaści klonowania terapeutycznego są
zdania, że w przyszłości posłużą one do
hodowli kompletnych organów do
przeszczepów.
W przeprowadzonym w Ekwadorze badaniu
uczestniczyło 38 pacjentów, którym do rdzenia
implantowano komórki macierzyste pobrane ze
szpiku ich kości biodrowej. Zaprezentowane wyniki
są obiecujące - 15 pacjentów odzyskało
zdolność stania, 10 nabyło umiejętności
chodzenia przy pomocy specjalnego
oprzyrządowania, a 5 przy pomocy kul. 3
pacjentów odzyskało pełną kontrolę nad
pęcherzem moczowym, a u 10 wróciły w pewnym
zakresie funkcje seksualne.
W San Diego firma biotechnologiczna
PrimeCell Therapeutics
ogłosiła wyniki badania przedklinicznego
nad zastosowaniem transplantacji
komórek macierzystych w leczeniu
urazów rdzenia kręgowego.
*2001 r. – uzyskanie ludzkiego zarodka
przez naukowców z firmy Advanced Call
Technology··
W Wielkiej Brytanii poparto rządowy
projekt o nowelizacji ustawy w sprawie
sztucznego zapłodnienia i embriologii
dopuszczającą
tzw. klonowanie terapeutyczne.
Kościół a
klonowanie
Kościół katolicki jest przeciwny klonowaniu
człowieka, zarówno reprodukcyjnemu jak
i terapeutycznemu. O ile w pierwszym
wypadku sprawa jest oczywista i
stanowisko Kościoła podziela większość
krajów oraz instytucji
międzynarodowych, o tyle kwestia
klonowania terapeutycznego wymaga
wyjaśnienia.
Także Rada Europy w specjalnym protokole
na temat klonowania z roku 1998
interwencje dążące do sklonowania ludzkich
organizmów uznała za sprzeczne
z ludzką godnością i niedopuszczalne .
Jednakże już w roku 2002 rząd Wielkiej
Brytanii orzekł, że zakaz ten dotyczy jedynie
klonowania reprodukcyjnego,
i pierwszy w Europie dopuścił możliwość
badań nad klonowaniem „terapeutycznym”
człowieka.
Bibliografia
http://www.oil.org.pl
http://wyborcza.pl
http://nauka.wp.pl
http://nauka.wiara.pl
http://www.planetazdrowie.pl/
Chyrowicz B. i in., Klonowanie człowieka.
Fantazje, zagrożenia, nadzieje, Lublin
1999.
Strączek D., Klonowanie, Kraków 1998.