Edukacja chorego w

Edukacja chorego w

zakresie samoopieki i

zakresie samoopieki i

samopielęgnacji -

samopielęgnacji -

zastosowanie teorii

zastosowanie teorii

Dorothei Orem

Dorothei Orem

Justyna Kotarska

Justyna Kotarska

Definicja

Definicja

Model koncepcyjny pielęgnowania D.

Model koncepcyjny pielęgnowania D.

Orem jest określany jako

Orem jest określany jako

teoria

teoria

samoopieki

samoopieki

, czyli świadomej,

, czyli świadomej,

wyliczonej aktywności

wyliczonej aktywności

ukierunkowanej na zaspokajanie

ukierunkowanej na zaspokajanie

określonych potrzeb, które w sposób

określonych potrzeb, które w sposób

celowy regulują integralność,

celowy regulują integralność,

funkcjonowanie i rozwój jednostki.

funkcjonowanie i rozwój jednostki.

Składowe teorii

Składowe teorii



teoria samoopieki

teoria samoopieki



teoria deficytów samoopieki

teoria deficytów samoopieki



teoria systemów pielęgnowania

teoria systemów pielęgnowania

Kategorie potrzeb

Kategorie potrzeb



Uniwersalne

Uniwersalne



Rozwojowe

Rozwojowe



W zaburzeniach stanu zdrowia

W zaburzeniach stanu zdrowia

Potrzeby uniwersalne

Potrzeby uniwersalne



Zapewnianie otrzymywania wystarczającej ilości powietrza

Zapewnianie otrzymywania wystarczającej ilości powietrza



Zapewnianie otrzymywania wystarczającej ilości wody

Zapewnianie otrzymywania wystarczającej ilości wody



Zapewnianie otrzymywania właściwego pożywienia

Zapewnianie otrzymywania właściwego pożywienia



Zapewnianie opieki koniecznej w związku z procesami

Zapewnianie opieki koniecznej w związku z procesami

wydalania oraz usuwania odchodów

wydalania oraz usuwania odchodów



Zachowanie właściwego balansu aktywności i odpoczynku

Zachowanie właściwego balansu aktywności i odpoczynku



Zapewnianie właściwego balansu między samotnością a

Zapewnianie właściwego balansu między samotnością a

interakcją społeczną

interakcją społeczną



Zapobieganie zagrożeniom ludzkiego życia,

Zapobieganie zagrożeniom ludzkiego życia,

funkcjonowania i dobrostanu

funkcjonowania i dobrostanu



Promowanie ludzkiego funkcjonowania i rozwoju w

Promowanie ludzkiego funkcjonowania i rozwoju w

grupach społecznych, zgodnie z ludzkimi możliwościami,

grupach społecznych, zgodnie z ludzkimi możliwościami,

znanymi ludzkimi ograniczeniami i z ludzkimi

znanymi ludzkimi ograniczeniami i z ludzkimi

pragnieniami bycia normalnym

pragnieniami bycia normalnym

Potrzeby rozwojowe

Potrzeby rozwojowe



Tworzenia i ciągłe zapewniania takich

Tworzenia i ciągłe zapewniania takich

warunków życia jakie są niezbędne do

warunków życia jakie są niezbędne do

promowania procesów rozwojowych,

promowania procesów rozwojowych,

umożliwiających osiąganie coraz wyższego

umożliwiających osiąganie coraz wyższego

poziomu organizacji ludzkich struktur oraz

poziomu organizacji ludzkich struktur oraz

ludzkiej dojrzałości.

ludzkiej dojrzałości.



Zapewniania opieki umożliwiającej

Zapewniania opieki umożliwiającej

zapobieganie szkodliwym wpływom tych

zapobieganie szkodliwym wpływom tych

warunków na rozwój człowieka albo

warunków na rozwój człowieka albo

umożliwiającej ich zmniejszanie lub

umożliwiającej ich zmniejszanie lub

przezwyciężanie.

przezwyciężanie.

Potrzeby w zaburzeniach

Potrzeby w zaburzeniach

stanu zdrowia

stanu zdrowia



Poszukiwanie i zapewnianie odpowiedniego asystowania

Poszukiwanie i zapewnianie odpowiedniego asystowania

medycznego

medycznego



Uświadamianie i zapewnianie pomocy w różnych warunkach

Uświadamianie i zapewnianie pomocy w różnych warunkach

i w różnych stanach patologicznych

i w różnych stanach patologicznych



Wykonywanie zleceń medycznych, diagnostycznych,

Wykonywanie zleceń medycznych, diagnostycznych,

terapeutycznych i rehabilitacyjnych

terapeutycznych i rehabilitacyjnych



Uświadamianie i uczestniczenie albo podejmowanie

Uświadamianie i uczestniczenie albo podejmowanie

aktywności niezbędnych w uwalnianiu się od dyskomfortu

aktywności niezbędnych w uwalnianiu się od dyskomfortu



Modyfikowanie koncepcji siebie i akceptowanie własnego

Modyfikowanie koncepcji siebie i akceptowanie własnego

stanu zdrowia, a także konieczności zapewnienia sobie

stanu zdrowia, a także konieczności zapewnienia sobie

specyficznych form opieki zdrowotnej

specyficznych form opieki zdrowotnej



Uczenie się życia ze skutkami zmian patologicznych, a także

Uczenie się życia ze skutkami zmian patologicznych, a także

ze skutkami różnych procedur medycznych,

ze skutkami różnych procedur medycznych,

diagnostycznych i leczniczych oraz promowanie

diagnostycznych i leczniczych oraz promowanie

takiego stylu życia, jaki jest konieczny do zapewnienia

takiego stylu życia, jaki jest konieczny do zapewnienia

ciągłego rozwoju osobowości

ciągłego rozwoju osobowości

Systemy pielęgnowania

Systemy pielęgnowania



System całkowicie kompensacyjny-

System całkowicie kompensacyjny-

stosowany w

stosowany w

opiece nad osobami z bardzo dużymi deficytami w

opiece nad osobami z bardzo dużymi deficytami w

samoopiece. Przeważa tu metoda działania „za”

samoopiece. Przeważa tu metoda działania „za”

pacjenta

pacjenta



System częściowo kompensacyjny-

System częściowo kompensacyjny-

asystowanie

asystowanie

pacjentowi w realizacji czynności pielęgnacyjnych

pacjentowi w realizacji czynności pielęgnacyjnych

do których nie jest w pełni zdolny

do których nie jest w pełni zdolny



System wspierająco- edukacyjny-

System wspierająco- edukacyjny-

wykorzystywany

wykorzystywany

u osób, które są w stanie zapewnić sobie

u osób, które są w stanie zapewnić sobie

samoopiekę, ale nie mają wystarczającej wiedzy /

samoopiekę, ale nie mają wystarczającej wiedzy /

motywacji lub wymagają pomocy w

motywacji lub wymagają pomocy w

podejmowaniu decyzji (udzielanie wsparcia i edukacji)

podejmowaniu decyzji (udzielanie wsparcia i edukacji)

System jest zależny od stanu pacjenta, jego potrzeb oraz

System jest zależny od stanu pacjenta, jego potrzeb oraz

indywidualnej oceny rodzaju i stopnia deficytu

indywidualnej oceny rodzaju i stopnia deficytu

samoopieki.

samoopieki.

Etapy procesu

Etapy procesu

pielęgnowania wg. Orem

pielęgnowania wg. Orem

1. Szacowanie stanu zdrowia pacjenta

1. Szacowanie stanu zdrowia pacjenta

2. Formułowanie diagnozy pielęgniarskiej

2. Formułowanie diagnozy pielęgniarskiej

3. Planowanie opieki

3. Planowanie opieki

4. Regulowanie lub rozwój umiejętności

4. Regulowanie lub rozwój umiejętności

samoopieki pacjenta

samoopieki pacjenta

5. Zaspokojenie terapeutycznych potrzeb

5. Zaspokojenie terapeutycznych potrzeb

samoopieki

samoopieki

6. Ocenianie działań w zakresie

6. Ocenianie działań w zakresie

pielęgnacyjnym.

pielęgnacyjnym.

Metody pielęgnowania

Metody pielęgnowania



Działanie

Działanie

„za” i „dla”

„za” i „dla”

pacjenta -

pacjenta -

wykonywanie tych czynności

wykonywanie tych czynności

pielęgnacyjnych, których człowiek nie

pielęgnacyjnych, których człowiek nie

jest w stanie sam wykonać.

jest w stanie sam wykonać.



Kierowanie, doradzanie, udzielanie

Kierowanie, doradzanie, udzielanie

wskazówek- stosuje się w sytuacji,

wskazówek- stosuje się w sytuacji,

gdy pacjent musi dokonywać

gdy pacjent musi dokonywać

wyborów i znaleźć optymalny

wyborów i znaleźć optymalny

sposób postępowania. Metoda ta

sposób postępowania. Metoda ta

polega na umiejętnym stosowaniu

polega na umiejętnym stosowaniu

sugestii, instruowaniu, doradzaniu.

sugestii, instruowaniu, doradzaniu.

Metody pielęgnowania

Metody pielęgnowania



Udzielanie wsparcia (fizycznego i

Udzielanie wsparcia (fizycznego i

społecznego) - czyli dawanie

społecznego) - czyli dawanie

pacjentowi możliwości swobodnego i

pacjentowi możliwości swobodnego i

otwartego wyrażania swoich myśli,

otwartego wyrażania swoich myśli,

emocji, uczuć poprzez:

emocji, uczuć poprzez:



aktywne słuchanie,

aktywne słuchanie,



akceptację,

akceptację,



zrozumienie przeżyć pacjenta,

zrozumienie przeżyć pacjenta,



przedyskutowanie planów,

przedyskutowanie planów,



asystowanie w poszukiwaniu innych

asystowanie w poszukiwaniu innych

rozwiązań,

rozwiązań,



udzielane pomocy w realizowaniu zadań

udzielane pomocy w realizowaniu zadań

Metody pielęgnowania

Metody pielęgnowania



Stwarzanie środowiska sprzyjającego

Stwarzanie środowiska sprzyjającego

rozwojowi człowieka- wykreowanie takich

rozwojowi człowieka- wykreowanie takich

warunków środowiska, które motywują osobę

warunków środowiska, które motywują osobę

do określenia celów i priorytetów oraz

do określenia celów i priorytetów oraz

podjęciu działań w celu ich osiągnięcia.

podjęciu działań w celu ich osiągnięcia.

Pomoc polega na:

Pomoc polega na:



Stworzeniu atmosfery bezpieczeństwa

Stworzeniu atmosfery bezpieczeństwa



Zapewnieniu środków materialnych (rodzina, instytucje)

Zapewnieniu środków materialnych (rodzina, instytucje)



Szacunku

Szacunku



Solidarności

Solidarności



Zaufaniu

Zaufaniu



Akceptacji (np. grupy wsparcia)

Akceptacji (np. grupy wsparcia)

Metody pielęgnowania

Metody pielęgnowania



Uczenie drugiej osoby- metoda

Uczenie drugiej osoby- metoda

wykorzystywana w opiece nad osobami

wykorzystywana w opiece nad osobami

wykazującymi brak wiedzy lub umiejętności

wykazującymi brak wiedzy lub umiejętności

koniecznych do podejmowania samoopieki.

koniecznych do podejmowania samoopieki.

Aby skutecznie zastosować tą metodę

Aby skutecznie zastosować tą metodę

należy:

należy:



Rozpoznać deficyty wiedzy

Rozpoznać deficyty wiedzy



Rozpoznać motywację

Rozpoznać motywację



Rozpoznać zainteresowanie i gotowość pacjenta do

Rozpoznać zainteresowanie i gotowość pacjenta do

przyjęcia informacji

przyjęcia informacji



Uwzględnić wykształcenie, styl życia, wcześniejsze

Uwzględnić wykształcenie, styl życia, wcześniejsze

doświadczenia pacjenta i przyzwyczajenia

doświadczenia pacjenta i przyzwyczajenia

Pomoc pielęgniarki

Pomoc pielęgniarki

obejmuje:

obejmuje:



Rozpoczynanie i utrzymywanie relacji pielęgniarka-

Rozpoczynanie i utrzymywanie relacji pielęgniarka-

pacjent

pacjent



Stwierdzanie, czy i jakiej pomocy pacjenci potrzebują

Stwierdzanie, czy i jakiej pomocy pacjenci potrzebują

od pielęgniarki.

od pielęgniarki.



Odpowiadanie na prośby, oczekiwania i potrzeby

Odpowiadanie na prośby, oczekiwania i potrzeby

pacjentów

pacjentów



Formułowanie zleceń pielęgniarskich, ich realizowanie,

Formułowanie zleceń pielęgniarskich, ich realizowanie,

a także zapewnianie bezpośredniej pomocy pacjentom

a także zapewnianie bezpośredniej pomocy pacjentom



Koordynowanie i integrowanie świadczeń

Koordynowanie i integrowanie świadczeń

pielęgniarskich z rodzinnym życiem pacjenta, z jego

pielęgniarskich z rodzinnym życiem pacjenta, z jego

różnorodnymi zapotrzebowaniami na opiekę zdrowotną,

różnorodnymi zapotrzebowaniami na opiekę zdrowotną,

socjalną i edukacyjną oraz z zaspokajaniem tych

socjalną i edukacyjną oraz z zaspokajaniem tych

potrzeb

potrzeb