Polityka społeczna wobec
procesów migracyjnych
Migracje
-
[łac. migratio ‘przesiedlenie’],
demogr. wędrówki albo ruch
mechaniczny (fizyczny) ludności;
element i podstawowa (obok
cyrkulacji)
forma mobilności
przestrzennej;
oznaczają
przemieszczenia
terytorialne
związane ze względnie trwałą
zmianą miejsca zamieszkania
.
(pod
red. Jan Wojnowski, Encyklopedia popularna PWN, Warszawa,
2015, ISBN: 9788301182120)
Podział migracji według kryterium czasu:
- stała (trwała zmiana miejsca zamieszkania)
-czasowa (sezonowa lub okresowa zmiana miejsca
zamieszkania)
-wahadłowa (codzienne dojazdy z miejsca zamieszkania
do miejsca pracy lub nauki)
Podział migracji ze względu na odległość:
- wewnętrzne (w obrębie danego państwa –
wewnątrzregionalne lub międzyregionalne)
- zewnętrzne (poza granice państwa, kontynentalne,
międzykontynentalne)
Migracje z Polski:
Według danych GUS, w 2008 r.
wyemigrowało na pobyt stały 30 140
mieszkańców Polski (46% emigrujących
stanowiły kobiety), najwięcej do Niemiec (11
884), Wielkiej Brytanii (6 565) i Stanów
Zjednoczonych (3 158). Większość wyjazdów
zagranicznych stanowią jednak migracje
zarobkowe do krajów Unii Europejskiej, które
ze
względu
na
zasadę
swobodnego
przepływu osób, najczęściej nie znajdują
swojego odbicia w statystykach.
Szacuje się, że w końcu 2015 roku poza
granicami Polski przebywało czasowo około
2 397 000 mieszkańców naszego kraju, tj. o
77 tys. (3,3%) więcej niż w 2014 roku. W
Europie w 2015 r. przebywało około 2 098
000
osób,
przy
czym
zdecydowana
większość – około 1 983 000 – przebywała
w krajach członkowskich UE. Liczba ta
zwiększyła się o 82 tys. w stosunku do 2014
roku. Spośród krajów UE, nadal najwięcej
osób przebywało w Wielkiej Brytanii (720
tys.), Niemczech (655 tys.), Holandii (112
tys.) oraz w Irlandii (111 tys.) i we
Włoszech
(94
tys.)
(http://stat.gov.pl/obszary-
tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/informacja-o-rozmiarach-i-kierunkach-
emigracji-z-polski-w-latach-20042015,2,9.html)
Przyczyny migracji Polaków:
-brak możliwości znalezienia na
polskim rynku pracy zatrudnienia
- oczekiwanie lepszej sytuacji
ekonomicznej
- absolwentowi wyższej uczelni
trudno znaleźć pierwszą prace
Migrują głównie osoby młode, bez
dzieci, z wyższym wykształceniem i
znajomością języków obcych.
Dane liczbowe dotyczące postępowań prowadzonych wobec cudzoziemców w 2009 r.
Kraj pochodzenia:
Ukraina
Rosja
Białoruś
Wietnam
Armenia
Chiny
Stany Zjednoczone
Indie
Turcja
Korea Południowa
Liczba osób posiadających ważne karty pobytu w Polsce:
26 571
12 961
8 477
8 207
3 649
2 600
2 058
1 970
1 768
1 292
(http://udsc.gov.pl/Zestawienia,roczne,233.html)
Uchodźca – (w rozumieniu potocznym) osoba, która
musiała opuścić teren, na którym mieszkała ze względu
na zagrożenie życia, zdrowia, bądź wolności. Zagrożenie
to jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi,
klęskami żywiołowymi, prześladowaniami religijnymi
bądź z powodu rasy lub przekonań politycznych.
W prawie międzynarodowym termin uchodźca
definiowany jest przez Konwencję Dotyczącą Statusu
Uchodźców z 1951 roku (znana też jako Konwencja
Genewska z 1951) zmienioną następnie Protokołem
Nowojorskim z 1967 roku. Dokumenty te definiują, iż
uchodźcą jest osoba, która przebywa poza krajem swego
pochodzenia i posiada uzasadnioną obawę przed
prześladowaniem w tym kraju ze względu na rasę, religię,
narodowość, poglądy polityczne lub przynależność do
określonej grupy społecznej.
Art. 23. Cudzoziemiec, który
przekracza granicę, jest obowiązany
posiadać:
1) ważny dokument podróży;
2) ważną wizę lub inny ważny
dokument
uprawniający
go
do
wjazdu
na
terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i do pobytu
na
tym
terytorium,
jeżeli
są
wymagane;
3) zezwolenie na wjazd do innego
państwa lub zezwolenie na pobyt w
innym państwie, jeżeli zezwolenia
takie są wymagane w przypadku
przejazdu tranzytem
KARTA POBYTU jest to zabezpieczony dokument z
fotografią,
wydawany
cudzoziemcowi,
któremu
udzielono zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia
na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta
długoterminowego UE (lub WE) lub któremu nadano w
RP status uchodźcy, udzielono ochrony uzupełniającej
lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych na
terytorium
Rzeczypospolitej
Polskiej.
Karta pobytu, w okresie jej ważności, potwierdza
tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uprawnia,
wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego
przekraczania granicy bez konieczności uzyskania
wizy. Na karcie pobytu wpisywany jest rodzaj
wydanego zezwolenia pobytowego lub udzielonej
ochrony oraz data upływu ważności karty pobytu
cudzoziemcy będący obywatelami państw
członkowskich UE mają szereg ułatwień dotyczących
legalizacji pobytu na terytorium Polski. W przypadku
pobytu powyżej trzech miesięcy wystarczy złożenie
wniosku o zarejestrowanie pobytu (według danych
Urzędu do Spraw Cudzoziemców, w 2009 r. takich
wniosków złożono w Polsce 6 507, najwięcej
wniosków złożyli obywatele Niemiec – 1 759),
natomiast przy osiedleniu się (przy spełnieniu
określonych warunków) składany jest wniosek o
wydanie
dokumentu
potwierdzającego
prawo
stałego pobytu (według danych Urzędu do Spraw 12
Na czwartym miejscu znaleźli się obywatele
Wietnamu – 4 375. 5 Cudzoziemców, w 2009 r.
takich wniosków złożono w Polsce 1 597, najwięcej
wniosków złożyli obywatele Niemiec – 437).
Aby uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy, cudzoziemiec musi przedstawić
udokumentowane powody, dla których chce przebywać w Polsce. Powodami takimi może
być:
• Podjęcie lub kontynuacja pracy na terytorium Polski;
• Wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
• Wykonywanie pracy przez cudzoziemca delegowanego przez pracodawcę zagranicznego
do Polski;
• Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce;
• Podjęcie lub kontynuacja studiów w Polsce;
• Odbycie kursu przygotowawczego do podjęcia nauki na studiach licencjackich,
magisterskich, albo doktoranckich w języku polskim;
• Prowadzenie badań naukowych w Polsce;
• Przyjazd do członków rodziny obywatela Polski lub członka rodziny cudzoziemca;
• Bycie ofiarą handlu ludźmi, która przebywa w Polsce, podejmuje współpracę z organami
prowadzącymi postępowanie w sprawie zwalczania handlu ludźmi oraz, która zerwała
kontakty z osobami podejrzanymi o handel ludźmi;
• Zamiar dołączenia członka rodziny do obywatela państwa członkowskiego UE, państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub Konfederacji
Szwajcarskiej zamieszkującego w Polsce;
• Bycie niepełnoletnim dzieckiem cudzoziemca, który przebywa w Polsce na podstawie wizy
krajowej lub zezwolenia na pobyt czasowy, jeżeli dziecko urodziło się w okresie ważności
tej wizy krajowej lub zezwolenia na pobyt czasowy;
• Bycie małoletnim dzieckiem cudzoziemca będącym małżonkiem obywatela Polski i
posiadającego zezwolenie na pobyt czasowy wydane dla członka rodziny obywatela Polski;
• Inne, ważne okoliczności, których istnienie zostanie udowodnione.
Art. 58. Cudzoziemcowi można wydać wizę
Schengen lub wizę krajową
Art. 59. 1. Wiza krajowa uprawnia do wjazdu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i ciągłego
pobytu na nim lub do kilku pobytów na tym
terytorium następujących po sobie, trwających
łącznie dłużej niż 90 dni w okresie ważności wizy.
2. Okres pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej na podstawie wizy krajowej ustala się w
granicach określonych w ust. 1 odpowiednio do
celu pobytu wskazanego przez cudzoziemca.
3. Okres ważności wizy krajowej rozpoczyna się
nie później niż 3 miesiące od dnia jej wydania i
nie przekracza 1 roku
Wizę Schengen lub wizę krajową wydaje się w celu:
1) turystycznym;
2) odwiedzin u rodziny lub przyjaciół;
3) udziału w imprezach sportowych;
4) prowadzenia działalności gospodarczej;
5) wykonywania pracy, w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy w ciągu
kolejnych 12 miesięcy, na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia
wykonywania pracy, zarejestrowanego w powiatowym urzędzie pracy;
6) wykonywania pracy na podstawie dokumentu innego niż określony w
pkt. 5;
7) prowadzenia działalności kulturalnej lub udziału w konferencjach;
) wykonywania zadań służbowych przez przedstawicieli organu państwa
obcego lub organizacji międzynarodowej;
9) odbycia studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub
jednolitych studiów magisterskich albo studiów trzeciego stopnia;
10) szkolenia zawodowego;
11) kształcenia się lub szkolenia w innej formie niż określona w pkt 9 lub
10;
12) dydaktycznym;
13) prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych;
14) tranzytu
15) tranzytu lotniczego;
16) leczenia;
17) dołączenia do obywatela innego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego
Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o
Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji
Szwajcarskiej lub przebywania z nim;
18) udziału w programie wymiany kulturalnej lub edukacyjnej,
programie pomocy humanitarnej lub programie pracy wakacyjnej;
19) przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako
członek najbliższej rodziny repatrianta;
20) korzystania z uprawnień wynikających z posiadania Karty
Polaka;
21) repatriacji;
22) korzystania z ochrony czasowej;
23) przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes
państwa lub zobowiązania międzynarodowe;
24) realizacji zezwolenia na pobyt czasowy w celu łączenia rodzin;
25) innym niż określone w pkt. 1–24.