T23 Klasyfikacja,

charakterystyka hamulców.

Układ hamulcowy

Układ hamulcowy służy do zmniejszania prędkości samochodu, zatrzymywania go oraz
unieruchamiania na postoju.
Ze względów bezpieczeństwa każdy samochód posiada dwa takie układy, działające
niezależnie od siebie.
• Pierwszy, nazywamy zasadniczym;
• drugi pomocniczym lub popularnie - „ręcznym”.

Układ hamulcowy składa się z dwóch głównych elementów
• mechanizmu działającego bezpośrednio na koła
• układu uruchamiającego ten mechanizm.
Ze względu na rodzaj zastosowanych elementów ciernych układy hamulcowe dzielimy na:
• tarczowe
• bębnowe.

Najnowsze wyrafinowane rozwiązania techniczne sprawiają, że współczesny samochód
„samodzielnie” dopasowuje proces hamowania do nawierzchni, na jakiej się znajduje tak,
aby zwolnić lub zatrzymać się w sposób najbardziej efektywny a jednocześnie zachować
stabilizację kierunkową, co niestety podnosi koszty serwisowania.
Nawet najnowocześniejsze układy naszpikowane elektroniką są jednak konstruowane tak,
aby w razie awarii elementów dozująco - wspomagających dało się zatrzymać auto w
„czysto mechaniczny” sposób. Jak się okazuje właśnie ta zasada uniemożliwia na razie
całkowite zastąpienie teoretycznie przestarzałej hydrauliki hamulcowej rozwiązaniami
czysto elektrycznymi. Coraz popularniejsze ostatnimi czasy hamulce elektryczne pełnią
zatem na razie wyłącznie rolę pomocniczą.

Serwisowanie układu hamulcowego

Większość popularnych modeli samochodów wymaga regularnej kontroli układu
hamulcowego.

•

Co 15 000 km należy sprawdzić jakość hamulców przednich.

•

Co 30 000 km – przednich i tylnych.

Taki grafik wynika z tego, że hamulce przednie są zwykle bardziej obciążone i zużywają
się szybciej niż tylne.
Podczas przeglądu mechanik sprawdza:

•

stan współpracujących elementów ciernych

•

grubość i jakość tarcz hamulcowych lub bębnów,

•

grubość okładzin hamulcowych na klockach czy szczękach.

Uwaga - stosowane coraz częściej czujniki zużycia klocków hamulcowych nie zastępują
pracy mechanika – są tylko dodatkowym elementem ostrzegawczym.

• W ramach obsługi wymagane jest także przesmarowanie mechanicznych

samoregulatorów, od których zależy często jakość hamowania i szybkość
zużycia elementów ciernych.

• Podczas przeglądu kontrolowana jest także szczelność układu hamulcowego

pod kątem wycieków z zacisków hamulcowych lub tłoczków.

• Przy każdym przeglądzie należy sprawdzić jakość płynu hamulcowego, a co

dwa lub trzy lata wymienić go, choćby profilaktycznie. Każdy kierowca we
własnym zakresie powinien możliwie często sprawdzać sprawność świateł
stopu. Tylko nieliczne samochody mają na desce rozdzielczej kontrolkę
przepalonych żarówek.

Schemat układu hamulcowego.

W skład układu hamulcowego wchodzą dwa rodzaje hamulców:
Zasadniczy hydrauliczny i pomocniczy mechaniczny. Schemat układu
hamulcowego przedstawiono na rysunku

Hamulce kół przednich są tarczowe jednotłoczkowe z tarczą hamulcową
odlaną z żeliwa szarego przymocowaną do piasty koła, zacisk z tłoczkiem
hamulcowym i umieszczonymi w nim klockami hamulcowymi do głowicy
łożyska sworznia koła.
Klocki hamulcowe dociskane są poprzez ciśnienie wytworzone w pompie
hamulcowej, wywierane na tłoczek umieszczony w zacisku hamulca.
Klocki hamulcowe osadzone są z zaciskiem, posuwnie na sworzniach
prowadnicowych tak, aby siła wywierana na oba klocki była jednakowa.

Luz pomiędzy
klockami
hamulcowymi, a
tarczą ustawiany jest
samoczynnie
sprężystymi
pierścieniami
uszczelniającymi.
W korpusie zacisku
wykonany jest otwór,
który umożliwia
kontrolę zużycia
klocków
hamulcowych

Hamulce kół tylnych (rysunek) mogą być bębnowe (bębny wykonane z
żeliwa szarego) umocowane do kołnierza piasty koła. Szczęki dociskane są
poprzez ciśnienie wytworzone w pompie hamulcowej, za pośrednictwem
cylinderków hamulcowych. Do bębna hamulcowego przymocowane są koła
tylne pojazdu. Dostęp do układu hamulcowego koła tylnego możliwy jest
po zdjęciu koła i odkręceniu śrub mocujących bęben.

Pompa hamulcowa służy do wytworzenia dużego ciśnienia płynu
hamulcowego w układzie.
Zamocowana jest do podciśnieniowego urządzenia wspomagającego, tzw.
serwo. (rysunek)

W górnej części pompy umieszczony jest zbiorniczek z płynem
hamulcowym, w którego korku znajduje się czujnik sygnalizujący niski
poziom za pomocą kontrolki umieszczonej na tablicy przyrządów.
Podciśnieniowe urządzenie wspomagające (serwo) jest podłączone za
pośrednictwem zaworu zwrotnego do kolektora ssącego silnika i służy do
zwiększenia siły wywierającej poprzez pedał hamulca na tłok pompy
hamulcowej.