Staw łokciowy anatomia
prawidłowa i czynnościowa
stawu, entezopatie łokieć
tenisisty i golfisty, zapalenie
kaletki maziowej stawu
łokciowego, neuropatia
nerwu łokciowego i
promieniowego

Agnieszka Radomska

Izabela Barczyk

Anatomia prawidłowa
i czynnościowa stawu

łokciowego

Staw łokciowy jest
stawem typu
maziówkowego, w
którym łączą się ze
sobą dolna część kości
ramiennej i górne
odcinki kości łokciowej
i promieniowej. Jest on
najlepszy przykładem
stawu typu
zawiasowego , w
którym możliwe jest
tylko wykonywanie
ruchów zginania i
prostowania. Budowa
stawu łokciowego
zapewnia mu dużą
stabilność.

Budowa stawu

łokciowego

Staw łokciowy tworzą trzy pary powierzchni stawowych:



część ramienno-łokciową tworzy powierzchnia stawowa
bloczka kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości
łokciowej;



część ramienno-promieniowa zbudowana jest przez
powierzchnię stawową główki kości ramiennej i dołek
stawowy głowy kości promieniowej;



część promieniowo-łokciowa utworzona jest przez wcięcie
promieniowe kości łokciowej z obwodem stawowym głowy
kości promieniowej.

Torebka stawowa jest gruba i napięta po stronie bocznej i

przyśrodkowej,

gdzie jest też wzmocniona silnymi więzadłami, zaś obszerna i

cienka od

przodu i tyłu.

Więzadła

WIĘZADŁA STAWU ŁOKCIOWEGO



więzadło poboczne promieniowe (od nadkłykcia

bocznego-występu kostnego po zew. Stronie dolnego końca

k. ramiennej do więzadła pierścieniowatego k.promieniowej)



więzadło poboczne łokciowe (między nadkłykciem

przyśrod. K. ramiennej i górnym końcem k. łokciowej)



więzadło pierścieniowate kości promieniowej (otacza

głowę k.promieniowej i łączy się z więzadłem pobocznym

promieniowym po zew. Stronie stawu łokciowego)



więzadło czworoboczne (przyczepia się do dolnego

brzegu wcię cia promieniowego kości łokciowej i do

odpowiadającego mu wysokością miejsca na szyjce kości

promieniowej.)

Zgięcie i wyprost w

Stawie łokciowym

Zginanie w stawie
łokciowym następuje
w wyniku skurczu
silnych mięśni
leżących z przodu
ramienia, np. mięśnia
ramiennego i mięśnia
dwugłowego ramienia.
Ruch zginania jest
najsłabszy, gdy ramię
i przedramię są
wyprostowane-
znajdują się w jednej
linii.
Prostowanie w stawie
łokciowym następuje
głównie w wyniku
skurczu mięśnia
trójgłowego ramienia,
leżącego z tyłu
ramienia, którego
działanie wspomaga
siła ciężkości.

Entezeopatie stawu

łociowego



Łokieć tenisisty oznacza ból zlokalizowany po bocznej stronie
łokcia , który przebiega z wyraźną tkliwością nadkłykcia
bocznego kości ramiennej. Ból zdecydowanie nasila się
podczas oporowego wyprostu nadgarstka i palców oraz
podczas supinacji przedramienia.



Łokieć golfisty oznacza ból zlokalizowany po przyśrodkowej
stronie łokcia przebiegający z wyraźną tkliwością nadkłykcia
przyśrodkowego kości ramiennej. W tym przypadku ból nasila
się podczas oporowego zgięcia nadgarstka i palców oraz
pronacją przedramienia.

W jednym i drugim przypadku ból może promieniować przede
wszystkim obwodowo. Objawy najczęściej utrzymują się od
kilku tygodni do kilku miesięcy. W niektórych przypadkach
zmiany utrzymują się jeszcze dłużej – nawet kilka lat.

Etiologia



Łokieć golfisty

Na ogół nie ma podłoża związanego nie tylko z golfem

ale również ze sportem. Występuje przede wszystkim u

osób u których często dochodzi do dużego obciążenia

mięśni odpowiedzialnych za zgięci nadgarstka i palców

oraz nawracanie przedramienia.



Łokieć tenisisty

W większości przypadków chorych to ludzie rekreacyjnie

grający w tenisa. W większości przypadków problem

dotyczy osób wykonujących specyficzną pracę związaną

z dużym obciążeniem mięśni odpowiedzialnych za

wyprost nadgarstka i palców oraz odwracanie

przedramienia lub też nie ma uchwytnej przyczyny.

Leczenie



Zastrzyki (blokady) ze sterydu



Masaż



Leczenie laserowe



Ultradźwięki



Jonoforeza



Czasowe unieruchomienie

ZAPALENIE KALETKI ST.
WYROSYKA ŁOKCIOWEGO

Kaletka wyrostka łokciowego okrywa wyrostek
od tyłu, jej zapalenie bądź zakażenie może mieć
przebieg ostry (pourazowy) lub przewlekły
,aseptyczny lub septyczny (zakaźny).
Do uszkodzenia dochodzi podczas
bezpośredniego uderzenia (np. upadek na
boisku) lub na ponawiających się urazach ze
stopniowym gromadzeniem się płynu. Zakażenie
może być krwiopochodne lub wprowadzone
drogą bezpośrednią ( np. przez zranienie)

Objawy

Ruchy w stawie są ograniczone
-obrzęk, wrażliwość uciskowa tylnej
części łokcia z wyraźnie wyczuwalna
często znacznie napuchnięta torebką
W przypadku zapalenia septycznego:
-podwyższona temperatura okolicy
łokcia, na powierzchni skóry rumien,

Leczenie

-kompresowanie, przykładanie lodu ,
umieszczanie pod łokciem miękkiej podkładki
w celu zmniejszenie ciągłego drażnienia .
W przypadku dużego utrudnienia w ruchu,
można wykonac odprowadzenie płynu z
torebki.
W przypadku septycznego zakażenia
konieczne jest nacięcie i zdrenowanie,
wymaga prowadzenia rany metoda otwarta i
podania antybiotyków.

NEUROPATIA NERWU
ŁOKCIOWEGO

Nerw pochodzi ze splotu ramiennego z gałązek nerwów rdzeniowych C8-Th1. W
dole pachowym biegnie po przyśrodkowej stronie tętnicy pachowej. Na ramieniu
przebiega razem z tętnicą ramienną i stopniowo oddala się od niej ku tyłowi.

W okolicy stawu łokciowego przebiega w bruździe leżącej na powierzchni tylnej
nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Tutaj leży on bezpośrednio pod
skórą i daje się łatwo wyczuć. Przy urazie tej okolicy odczuwa się ból i mrowienie,
przebiegające po stronie łokciowej przedramienia aż do palca małego.

Na przedramieniu nerw przebiega między głowami m. zginacza łokciowego
nadgarstka i razem z tętnicą łokciową biegnie po jego powierzchni wewnętrznej
do okolicy nadgarstka.

W dolnej czwartej części przedramienia nerw wychodzi spod mięśnia i układa się
między ścięgnami: m. zginacza łokciowego nadgarstka i zginacza
powierzchownego palców. Po drodze oddaje gałąź grzbietową, która przebiega
pod ścięgnem m. zginacza łokciowego nadgarstka i przechodzi na stronę
grzbietową ręki. Biegnąc na troczku zginaczy nerw dzieli się na gałąź
powierzchowną do skóry palców IV i V oraz gałąź głęboką do mięśni dłoni.

Nerw łokciowy często narażony jest na bezpośredni
uraz z powodu jego umieszczenia (pod skóra
przylega do kości) .
Neuropatii n. łokciowego sprzyjają:
-narastająca koślawość stawu łokciowego
-destabilizacja nerwu , przyczyna może być płytki
rowek nerwu łokciowego albo niedobór powięziowej
osłony
Zdarza się ze nerw ulega przemieszczeniu przy
zgięciu a przy wyproście powraca na swoje
miejsce, takie stałe drażnienie nerwu przed
nadkłykieć prowadzi do neuropatii .

Objawy

Zespół cieśni kanału nerwu łokciowego zazwyczaj dotyczy ręki
dominującej.
Pierwszym objawem jest nadwrażliwość potem zaś osłabienie
czucia , które na długo wyprzedzają narastające osłabienie siły
mięśniowej .
Utrata siły i zanik mięśni wewnętrznych ręki występują
znacznie wcześniej niż chory zda sobie z tego sprawę.
Większość mięśni wewnętrznych ręki zostaje uszkodzona
ruchowo ( m. zginacza palców głębokiego , zginacza łokciowego
nadgarstka)
Z czasem oslabienie mieśni wewnętrznych reki powoduje
typowy przerost w st. Śródręczno-paliczkowych. Towarzyszy
temu pogłębienie przestrzeni miedzy kośćmi śródręcza z
powodu zaniku mięśni międzykostnych, najwyraźniejsze w
pierwszej przestrzeni międzykostnej

Leczenie

Zwykle konieczne jest leczenie
operacyjne –odbarczenie lub
transpozycja nerwu, gdyz
zachowawcze leczenie rzadko przynosi
spodziewaną poprawę.

TESTY wykrywające
uszkodzenie nerwu łokciowego

Objaw Fromenta
Wskazuje na zespól rowka nerwu łokciowego.

Wykonanie: Pacjentowi poleca się utrzymać kartkę papieru między kciukiem i
palcem wskazującym (chwyt szczypcowy) wbrew wyciąganiu jej drugą ręką
lub ręką badającego. Mięśniem odpowiedzialnym za zachowanie tej funkcji
jest przywodziciel kciuka zaopatrywany przez, nerw łokciowy.

Interpretacja: Przy osłabieniu lub wypadnięciu funkcji tego mięśnia dochodzi
do zgięcia stawu międzypaliczkowego kciuka (z powodu skurczu mięśnia
zginacza krótkiego kciuka zaopatrywanego przez nerw pośrodkowy). Ponadto
czasami dochodzi do dłoniowej niedoczulicy IV i V palca po stronie łokciowej.

Objaw toczącego zginania- charakterystyczny jest dla uszkodzenia części
motorycznej nerwu łokciowego. Polega na braku możliwości przystosowania
się całej powierzchni szponowato ustawionych palców, do kształtu
przedmiotów cylindrycznych, podczas próby ich obejmowania.

Neuropatia nerwu
promieniowego

Do porażenia nerwu może dojść w wyniku:
-urazu bezpośredniego
-ucisk w wyniku procesów zapalnych,
nowotworowych
-powtarzany ucisk wywołany przez ścięgnisto
włóknisty przyczep m. odwracacza oraz m.
prostownika nadgarstka krótkiego
-najczęstszą przyczyna to sumujące się urazy
pośrednie- powtarzające się ruch supinaji,
odchylenia promieniowego, przeprostu łokcia
wbrew oporowi

Objawy

Bol w okolicy nadkłykcia bocznego oraz przy
przyczepie m. prostownika wspólnego palców.
Wrażliwość na ucisk w okolicy głowy k.
promieniowej.
Supinacja i wyprost palca III wzmaga ból.
Podczas długiego trwania choroby dochodzi do
zaników mięśni, może mieć miejsce osłabienie lub
niemożność wyprostowania kciuka i wskaziciela.
Podany przez Kopella i Thompsona objaw bólu
przy prostowaniu z oporem palca środkowego
został uznany za główny objaw neuropatii.