BADANIE I OCENA PACJENTA
PEDIATRYCZNEGO
SZYBKA OCENA PACJENTA Z
OSTRYM ZACHOROWANIEM LUB
URAZEM WYMAGA:
1.
Wstępnego przygotowania do badania
przed pojawieniem się w miejscu
wezwania
2.
Oceny miejsca zdarzenia
3.
Wstępnej oceny pacjenta
4.
Kompletnego badania pacjenta
Przygotowanie przed przyjazdem
Wstępna ocena miejsca zdarzenia
Wstępna ocena pacjenta
wg schematu PAT
ABCDE
decyzja
transportowa
Badanie uzupełniające:
ukierunkowany wywiad i
badanie fizykalne szczegółowe
badanie fizykalne
stała ocena bieżąca
PRZYGOTOWANIE PRZED
PRZYJAZDEM
Przygotowanie psychiczne na
interwencję u dziecka i współdziałanie z
rodziną
Wstępne rozplanowanie działania
zgodnie z informacją dyspozytora: wiek
dziecka, płeć główne
dolegliwości, charakter i mechanizm
urazu
Przygotowanie odpowiedniego sprzętu
WSTĘPNA OCENA MIEJSCA
ZDARZENIA
Ocena bezpieczeństwa dla pacjenta oraz
dla zespołu interweniującego w miejscu
zdarzenia
Ocena środowiska zdarzenia:
liczba poszkodowanych,
mechanizm urazu/przyczyna wezwania
typ objawów ocena
relacji dziecko-rodzina ocena
zaangażowania i współdziałania rodziny
Wstępna ocena
pacjenta
1. Ocena ogólnego wrażenia -
wzrokowa i słuchowa -
PAT
2. Badanie bezpośrednie – ręczne
i ABCDE
3. Decyzja o transporcie
Wstępna ocena
pediatryczna na bazie
trójkąta PAT
Wygląd
ogólny
Wysiłek
oddechowy
Krążenie skórne
Pozwala na:
1. ustalenie stopnia
ciężkości stanu,
2. określenie szybkości działań
ratowniczych 3.
identyfikuje kluczowe zaburzenia
OCENA WG PAT
Jest oparta na ocenie wzrokowej i
słuchowej- maksimum informacji z
obserwacji
Nie wymaga żadnego sprzętu
Jest wykonalna w ciągu 30-60 sek
Jest dokonywana w chwili wejścia na
tzw. rzut oka
Może być wielokrotnie powtarzana
OGÓLNY WYGLĄD
DZIECKA JEST
NAJISTOTNIEJSZYM ELEMENTEM W
OCENIE CIĘŻKOŚCI STANU,
TEMPA WDROŻENIA
LECZENIA ORAZ W
OCENIE EFEKTU DZIAŁAŃ
RATOWNICZYCH
Ogólny wygląd odzwierciedla
bowiem prawidłowość wentylacji,
utlenowania,
perfuzji mózgowej, funkcjonowania
csn homeostazy
ogólnoustrojowej
ELEMENTY OCENY
WYGLĄDU OGÓLNEGO
Tonus –napięcie mięśniowe
- jak się
porusza, czy broni się przed badaniem,
czy jest wiotkie, apatyczne, bierne
Reaktywność
– jak szybko reaguje na
głos, osoby obce, czy reaguje na osoby
bliskie, czy sięga i bierze przedmiot
Zdolność uspokojenia
przez osobę znaną,
czy też płacz i niepokój jest ciągły
Kontakt wzrokowy
– czy fiksuje wzrok,
czy spojrzenie jest błądzące
Mowa-płacz
– spontaniczna, głośna czy
słaba, niewyraźna, chrapliwa
Dziecko o nieprawidłowym wyglądzie, niezależnie od
przyczyny, wymaga podjęcia natychmiastowych
czynności ratujących – poprawiających utlenowanie,
wentylację i krążenie z równoczesną oceną A,B,C,D,E
Dobry wstępny wygląd nie oznacza braku zagrożenia i
możliwości nagłego załamania stanu
Ocena wyglądu jest elementem o charakterze
przesiewowym w badaniu PAT, informującym o stanie
pacjenta. Nie wyjaśnia jednak przyczyny.
Przeprowadzenie oceny wysiłku oddechowego i krążenia
skórnego wnosi dodatkowe, bardziej szczegółowe
informacje o patofizjologii zaburzeń i prawdopodobnej ich
przyczynie
.
WYSIŁEK ODDECHOWY
Nieprawidłowe efekty głosowe –
chrapanie, mowa zamazana, głos
zachrypnięty, stridor, stękanie, świsty
Pozycja – wysunięcie brody, otwarcie
ust – pozycja wąchającego, podparcie
klatki, odmowa położenia
Zaciąganie klatki- doskonale
widoczne u dzieci nadobojczykowe,
międzyżebrowe, pod mostkiem,
balotowanie głowy u niemowlęcia w
wyniku pracy mięśni szyi
Gra skrzydełek nosowych
WYSIŁEK ODDECHOWY
JEST BARDZIEJ
PRECYZYJNYM I SZYBSZYM WSKAŹNIKIEM
OCENY PRAWIDŁOWOŚCI UTLENOWANIA I
WENTYLACJI OD OCENY CZĘSTOŚCI
ODDECHÓW CZY ZJAWISK OSŁUCHOWYCH
Odzwierciedla zdolność dziecka do
pokonania trudności w wentylacji i
uzyskaniu prawidłowego
utlenowania tkanek
Wymaga oceny wzrokowej i słuchowej
akcji oddechowej
NIEPRAWIDŁOWE EFEKTY GŁOSOWE
DAJĄ
MOŻLIWOŚĆ OCENY LOKALIZACJI ZMIAN
CHOROBOWYCH
chrapanie, obturacja
przytłumiony, zachrypnięty głos w górnych
stridor drogach oddech.
chrapanie, bulgotanie ustna część gardła
ustna część gardła
stridor wdechowy struny głosowe
tchawica
stękanie pęcherzyki płucne
świsty wydechowe oskrzela
wdechowo-wydechowe, oskrzeliki
KRĄŻENIE SKÓRNE
Krążenie skórne odzwierciedla stan krążenia
głębokiego. Gdy spada rzut serca krążenie
zostaje ograniczone do istotnych życiowo
narządów: mózg, serce, nerki. Dzieje się to
kosztem krążenia powierzchownego w
skórze i błonach śluzowych. Zmiana
zabarwienia skóry wynikająca z zaburzenia
przepływu jest szybkim wizualnym
wskaźnikiem stanu krążenia.
Należy pamiętać o uwzględnieniu
temperatury otoczenia przy ocenie krążenia
skórnego!!!!
KRĄŻENIE SKÓRNE - OCENA
Bladość
– w wyniku niedokrwienia
objaw anemii, niedotlenienia,
skompensowanego wstrząsu
Marmurkowatość
– w wyniku obkurczenia
naczyń żylnych
Sinica
– objaw zawsze wskazujący na stan
krytyczny, wymagający natychmiastowego
działania ze wsparciem oddechowym
Nieprawidłowy wygląd dziecka i sinica
wskazują na stan wstrząsu. Również
bezwysiłkowe tachypnoe wskazuje na próbę
korekcji kwasicy metabolicznej będącej
wynikiem np.hipoperfuzji we wstrząsie.
ŁĄCZNA KOMBINACJA TRZECH
SKŁADOWYCH BADANIA PAT
POZWALA NA USTALENIE:
CIĘŻKOŚCI STANU
I PRAWDOPODOBNEJ
PRZYCZYNY ZABURZEŃ.
POWYŻSZE USTALENIA POMAGAJĄ W
PODJĘCIU DECYZJI
O SZYBKOŚCI
INTERWENCJI
I SPOSOBIE LECZENIA.
KOLEJNOŚĆ OCENY POSZCZEGÓLNYCH
ELEMENTÓW BADANIA PAT MOŻE BYĆ
DOWOLNA.
Przygotowanie przed przyjazdem
Wstępna ocena miejsca zdarzenia
ABCDE
decyzja
terapeutyczna/transportowa
Badanie uzupełniające: ukierunkowany wywiad i
badanie fizykalne (E) szczegółowe badanie
fizykalne stała ocena bieżąca
DECYZJA TRANSPORTOWA:
ZBIERAJ I PĘDŹ- ZOSTAŃ I
LECZ.
Konieczność zastosowania procedur ALS
Miejsce zdarzenia niebezpieczne dla
dziecka i dla zespołu
Poważny uraz
Wywiad wskazujący na ciężką chorobę
Poważne zaburzenia funkcjonalne w
badaniu wstępnym
Poważne zaburzenia anatomiczne w
badaniu wstępnym
Silne dolegliwości bólowe
Czas transportu - krótki
BADANIE UZUPEŁNIAJĄCE
:
UKIERUNKOWANY WYWIAD I BADANIE
FIZYKALNE
TYLKO U STABILNEGO PACJENTA
Cel:
definitywne ustalenie głównych
dolegliwości
dokładne ustalenie okoliczności urazu
lub zachorowania
wykonanie ukierunkowanego badania
fizykalnego w określonej lokalizacji
anatomicznej
JEŻELI DZIECKO JEST NIESTABILNE ZREZYGNUJ Z
PRZEPROWADZENIA SZCZEGÓŁOWEGO WYWIADU I
DETALICZNEGO BADANIA !! ZOSTANIE TO WYKONANE
W PÓŹNIEJSZYM CZASIE I W STABILNEJ SYTUACJI
SZCZEGÓŁOWE BADANIE
FIZYKALNE- ZASADY
Przy stabilnym stanie pacjenta w
miejscu zdarzenia,( bądź w karetce),
po zebraniu ukierunkowanego
wywiadu i dokonaniu celowanego
badania fizykalnego o ile pacjent nie
wymaga leczenia, wskazane jest
wykonanie szczegółowego
całościowego badania fizykalnego.
Przy w pełni zidentyfikowanym, po
badaniu wstępnym i
ukierunkowanym, problemie
zdrowotnym ta część badania może
być pominięta.
SZCZEGÓŁOWE BADANIE
FIZYKALNE
Obserwacje ogólne:
Zabrudzenie ubrania, specyficzny
zapach – usuń odzież, przemyj
Kolor i zawartość wymiotów – krew,
żółć
Skóra – wysypki, wybroczyny, sińce,
ślady ukąszeń, uderzeń – obserwuj
ewentualne narastanie w transporcie
Głowa – ślady urazu, ciemię –
wypuklenie, lub zapadnięcie
Oczy – wielkość źrenic, reakcja na
światło, symetria , ruchy gałek
SZCZEGÓŁOWE BADANIE
FIZYKALNE CD.
Nos – przytkanie nosa - niemowlęta -
odessać, ciała obce, wyciek krwi lub
płynu m-rdz.
Uszy – treść w przewodzie słuchowym
– płyn, krew, ropa
Jama ustna – gardło – nie zaglądać
przy stridorze !!! Obecność krwi, stan
uzębienia, zapach powierza
wydychanego
Szyja – osłuchać okolicę tchawicy
celem zróżnicowania miejsca
pochodzenia zmian z gdo.
SZCZEGÓŁOWE BADANIE
FIZYKALNE CD.
Klatka piersiowa – otarcia, zranienia,
szczególnie penetrujące, obojczyki , żebra
Plecy – otarcia, rany penetrujące
Brzuch – rozdęcie, palpacyjnie wyczuć
obronę mięśniową ( infekcja, niedrożność,
uraz)
Kończyny – porównać: bad. symetrii –
kolor, ocieplenie, stawy, bolesność