Mikroekonomia

Ćw 2

Prof. Ing. Lumír Kulhánek, CSc.

[e-mail]

Begg, R. 1

Co jest ekonomia

• Def. (przedmiot ekonomii)
• Gospodarowanie
• Dobra i uslugi
• Problemy ekonomiczne

Wytwarzać

– Co?
– Jak?
– Dla kogo?

Zasoby (czynniki

produkcji)

• Rzadkość zasobów i ich

alternatywne zastosowania

• Def.
• Podzial
• Podstawowe zagadnienia

ekonomii

Krzywa możliwości

produkcyjnych

• Koszt alternatywny
• Prawo malejących

przychodów

Rola rynku

Co – jak – dla kogo
• Rynek, gospodarka rynkowa
• Gospodarka nakazowa

• Niewidzialna reka
• Gospodarka mieszana

Cztery fazy analizy

ekonomicznej

• obserwacja gospodarowania
• uogólnianie (indukcja)
• wnioskowanie (dedukcja)
• krytyka

• Ceteris paribus

• E pozytywna, E normatywna
• Mikroekonomia, makroekonomia

• Klopoty ekonomistow
• Dane statystyczne, modele

ekonomiczne

• Wielkości realne, nominalne
• Wartość absolutna, wzgledna
• Stopa wzrostu

• PKB
• Wskaznik cen
• Stopa bezrobocia

PROBLEMY DO

DYSKUSJI

PROBLEMY DO

DYSKUSJI

• 1. Podaj parę definicji ekonomii. Która z nich jest

najpełniejsza?

• 2. Przeczytaj raz jeszcze listę definicji ekonomii. Dla

każdej z nich przytocz parę konkretnych przykładów
problemów, o których rozwiązanie ekonomia może się
starać.

• 3. Czy w nauce społecznej takiej jak ekonomia można

być „obiektywnym”? Co do czego konserwatyści i
liberałowie mogą być zgodni? Podaj przykłady logicznego
błędu złożenia i logicznego błędu post hoc”. Czy w
dyskusji nad związkiem między paleniem papierosów a
długowiecznością wchodzi w grę pierwszy z tych błędów?
(Dlaczego nie?) Czy też wchodzi tu w grę błąd drugi?
(Dlaczego tak?)

• 4. W paru słowach zdefiniuj następujące pojęcia:

eksperyment kontrolowany; prawo przeciętnych; błąd
logiczny post hoc”.

PROBLEMY DO

DYSKUSJI

PROBLEMY DO

DYSKUSJI

• 5. „PNB należałoby skorygować, gdyż smog w Los

Angeles sprawia, że coraz więcej płacę za pralnię
chemiczną i opiekę lekarską. Poza tym, gdy w wyniku
wzrostu zamożności nasz tydzień roboczy skraca się z
45 do 40 godzin, może to wywoływać spadek PNB, ale
na pewno powinno wywoływać wzrost dobrobytu
ekonomicznego netto (DEN). Poza tym, z obliczeń DEN
powinno się wyłączyć wydatki zbrojeniowe, gdyż
dobrobyt obywateli danego kraju nie rośnie wskutek
wzrostu tego typu wydatków, bez względu na to, czy
na tym padole łez są one potrzebne czy niepotrzebne.
To samo dotyczy wydatków na urządzenia alarmowe,
chroniące przed włamywaczami lub na psy obronne”.
Czy zgadzasz się z tymi stwierdzeniami?

PROBLEMY DO

DYSKUSJI

PROBLEMY DO

DYSKUSJI

• 6. „Gdyby społeczeństwo mogło uzyskać dodatkowo 100 dol. DEN, płacąc za

to zmniejszeniem PNB o 50 dol. (na przykład wskutek wydawania większej
ilości pieniędzy na konserwację i oszczędność energii i paliw oraz
opodatkowania General Motors i użytkowników energii elektrycznej za pro-
dukowane przez nich zanieczyszczenia atmosfery), byłby to bardzo dobry
interes”. Oceń słuszność tego zdania.

• 7. Na grobie Karola Marksa wyryto słowa, które napisał, mając lat

dwadzieścia sześć: „Filozofowie jedynie różnymi sposobami objaśniali świat,
chodzi jednak o to, aby go zmienić” (K. Marks, Tezy o Feuerbachu). Czy
naukowiec może uwierzyć w „zmienianie świata”, a pomimo to
niekoniecznie się zgadzać z Marksowskim programem gruntownej,
gwałtownej rewolucji? W którym miejscu granica między dwoma
stanowiskami może przebiegać dla rozmaitych ludzi? W jaki sposób granicę
tę wykreśliłbyś ty sam przed rozpoczęciem pierwszego roku studiów
ekonomii?

• 8. Komentując rolę ekonomistów z punktu widzenia rządu, pewien doradca

ekonomiczny jednego z prezydentów powiedział: ,Ekonomiści powinni być
pod ręką, ale nie powinni być górą”. Co miał na myśli? Czy zgadzasz się z
nim?

PROBLEMY DO

DYSKUSJI

PROBLEMY DO

DYSKUSJI

• 9. Nastaw jakiś program telewizyjny, w którym dwie lub więcej

osób dyskutuje o problemach ekonomicznych. Albo przeczytaj
ekonomiczny artykuł wstępny z „Wall Street Journal” czy w
lokalnej gazecie. Zanotuj parę przykładów, w których
dyskutanci od twierdzeń pozytywnych przechodzą do sądów
normatywnych, nie ostrzegając słuchacza lub czytelnika, że w
tym miejscu od roli „ekspertów” przechodzą do roli
„obywateli”.

Cw. 3:

Cw. 3:

• Begg – R. 2 + R. 3

Zadania i problemy

• 1. Jakkolwiek wolelibyśmy uniknąć trudności związanych ze zwyżkami cen, to

jednak udowodnij, że w gospodarce rynkowej rosnące ceny rynkowe pełnią
użyteczne funkcje w okresach niedoborów. Przeanalizuj, w jaki sposób radzą
sobie z rzadkością dóbr gospodarki zorganizowane na innych zasadach (np.
gospodarka nakazowa, gospodarka oparta na tradycji i obyczaju). Zilustruj to
na przykładzie rosnących cen ropy naftowej.

• 2. Określ, co oznacza pojęcie funkcji czy krzywej popytu. Sformułuj prawo

malejącego popytu. Zilustruj je dwoma przykładami z własnego
doświadczenia.

• 3. Zdefiniuj pojęcie funkcji lub krzywej podaży. Wykaż, że wzrost podaży

oznacza przesunięcie się krzywej podaży w prawo i ku dołowi. Zestaw to z
przesunięciem w prawo i ku górze krzywej popytu w związku ze wzrostem
popytu. Skąd bierze się ta różnica?

• 4. Jakie czynniki mogłyby zwiększyć popyt na zboże? A podaż? Jak by

wpłynęła taniość ropy naftowej na podaż benzyny? Na płace w górnictwie
węglowym?

• 5. Sformułuj argumenty wykazujące, że cena konkurencyjna ustala się w

punkcie równowagi na przecięciu podaży i popytu. Prześledź, co się stanie,
jeżeli cena rynkowa jest początkowo za wysoka lub za niska.

• 6. „Wzrost (albo spadek) podaży wywoła spadek

(lub wzrost) ceny”. Zweryfikuj to twierdzenie.
Zinterpretuj z kolei zdanie: „Wzrost (spadek)
popytu na ogół wywoła wzrost (spadek) ceny”.

• 7. „Równoczesny wzrost popytu i spadek

podaży jest statystycznie i logicznie niemożliwy.
Podaż i popyt są dokładnie tym samym”.
Skomentuj to w kategoriach zaczerpniętych z
paragrafu Trzy pułapki.

• 8. Podaj argumenty za i przeciw racjonowaniu

benzyny w czasie pokoju i w czasie wojny.

• 9. Wyjaśnij, czy w poniższych stwierdzeniach chodzi o

przesunięcie krzywej popytu czy o zmianę wielkości popytu: (1) w
miarę wzrostu dochodów konsumentów zbyt samochodów rośnie;
(2) od chwili, gdy papież pozwolił katolikom jeść mięso w piątki,
ceny ryb spadają; (3) opodatkowanie benzyny obniża jej
konsumpcję; (4) po klęsce nieurodzaju pszenicy sprzedaż chleba
maleje; (5) po klęsce nieurodzaju pszenicy maleje sprzedaż masła
z orzeszków oraz dżemów.

• 10. Wyjaśnij, dlaczego poniższe zdania należy uznać za fałszywe:
• - nieurodzaj kawy brazylijskiej wywoła obniżkę cen kawy, herbaty,

cytryn i śmietanki,

• - moda na długie spódnice wywołała obniżkę ceny wełny i

podwyżkę ceny soli,

• - zwiększone zapotrzebowanie na mięso wywoła obniżkę ceny

zbóż i podwyżkę cen skór i rogów bydlęcych,

• - rozwój upraw buraka cukrowego podwyższy rentę od gruntów

pod uprawę tropikalnej trzciny cukrowej.

• 11. Problem dla zaawansowanych (tych, którzy trochę znają

matematykę):

• krzywa popytu wyraża zależność funkcjonalną między Q a P, a

mianowicie Q =f(P). Opadająca krzywa popytu oznacza, że Q maleje ze
wzrostem P, albo - w języku rachunku różniczkowego - że df(P)/dP<Q.
Inne zmienne, jak na przykład dochód (X1) albo cena żyta (X2) są stałe
itd.; stąd f (P) to skrócony zapis/(P; X1, X2, „.), a zmiana
któregokolwiek z Xi, przesuwa krzywą popytu. W analogiczny sposób
zapisz zależność funkcyjną dla podaży między Q a P jako Q =s (P),
przy czym ds(P)/dp>0. Wówczas cena równowagi P* na przecięciu
podaży i popytu jest rozwiązaniem równania f (P) =s (P).

• Dla f (P) = 9 - P oraz s (P) = 2P znajdź cenę równowagi P * oraz ilość w

równowadze Q*. Wykreśl krzywe popytu oraz podaży i znajdź punkt ich
przecięcia. Następnie przyjmij, że f (P) =9 - P + (X - 11). Jakie będą w
równowadze P* i Q*, jeżeli

• X1 = dochód =11? Która krzywa przesunie się, jeśli dochód wzrośnie

do 14? Jakie będą P* i Q* przy dochodzie równym 14?