ZAKONY

HISTORIA I CHARAKTERYSTYKA

ZAKONÓW, KTÓRE POWSTAŁY

W EPOCE ŚREDNIOWIECZA

„BOŻY

SZALEŃCY”

Od zarania dziejów mężczyźni i

kobiety, którzy pragnęli żyć wiarą i

praktykować cnoty ewangeliczne,

decydowali się na życie samotne lub

we wspólnotach klasztornych.

POCZĄTKI…

Po podniesieniu chrześcijaństwa do

rangi religii państwowej(313r.)

szybko zaczęła rosnąć liczba

wiernych, jednak nie przywiązywano

zbyt dużej wagi do ukazania nowym

wiernym zasad wiary. W tej sytuacji

część chrześcijan szukała bardziej

radykalnych sposobów przeżywania

swojej wiary.

MONACHOS – „żyjący

samotnie”

Wielu chrześcijan opuszczało

swoje środowiska i udawało się

w miejsca odludne, gdzie

uwielbiali Boga poprzez

modlitwę, ascezę

i dzieła miłości bliźniego. Ludzi

tych nazywano

mnichami

(monachos).

ASCEZA

Ćwiczenia,

praktyki

mające na

celu wzrost

duchowy

człowieka.

Związane z

umartwianiem

się.

Św. Aleksy – przykład ascety

W dzisiejszych czasach trudno

nam zrozumieć niektóre

praktyki pokutne…

…życie na słupach

(Szymon Słupnik)

…wielotygodniowe posty

(Antonii Pustelnik)

Wspólnoty klasztorne

Z czasem do

samotnie żyjących

mnichów zaczęli

dołączać

uczniowie

i zwolennicy,

dzięki czemu

powstawały

pierwsze

wspólnoty

zakonne.

KLASZTOR – dom zakonny, gdzie

wspólnie żyją zakonnicy

PIERWSZE WSPÓLNOTY

Powstawaniu pierwszych

klasztorów towarzyszyła idea

życia wspólnego na wzór Jezusa i

Apostołów. Taką ideę

propagowali założyciele

pierwszych wspólnot:

św. Augustyn i św. Marcin z

Tours.

PODZIAŁ

ZAKONÓW

Kontemplac

yjne

benedykty

ni

kameduli

cystersi

Kaznodziejs

kie

dominikan

ie

franciszka

nie

Rycerskie

krzyżacy

joannici

templariu

sze

BENEDYKTYNI

Zakon założony VI wieku przez

św. Benedykta z Nursji.

Pierwszy klasztor powstał na

górze Monte Cassino.

REGUŁA BENEDYKTYŃSKA

czyli zasady życia we wspólnocie

„Ora et labora”

(Módl się i pracuj)

Św. Benedykt zastosował w swej

regule zasadę umiaru i nakazał

łączyć modlitwę z pracą.

Mniejszy nacisk położył na

ascezę.

Każdy mnich benedyktyński był

zobowiązany do…

• Posłuszeństwa wobec przełożonych
• Służenia braciom
• Modlitwy 7 razy na dobę
• Czytania duchowego
• Milczenia w czasie posiłków
• Powstrzymania się od spożywania

mięsa

• Pracy fizycznej
• Rezygnacji z własności prywatnej
• Stałego zamieszkania w jednym

klasztorze (stabilis loci)

• Nauki

Benedyktyni w Polsce…

Tyniec

o. Leon Knabit benedyktyn

z Tyńca

CYSTERSI

Zakon założony w XI wieku w Citeaux

we Francji przez

św. Roberta Molesme

.

Ze względu na biały habit (strój) zwani

„białymi benedyktynami”. Cystersi

kładli nacisk na ciężką pracę fizyczną.

Zakładali klasztory

w odludnych miejscach. Przyczynili się

do rozwoju rzemiosła i rolnictwa

w średniowieczu. Architektura

budowanych przez nich kościołów

wywarła wpływ na styl romański i

wczesny gotyk.

Cystersi w Szczyrzycu

KAMEDULI

Radykalna wspólnota

pustelnicza założona

w 1012r. Przez

św. Romualda z

Camadoli

. Zachowują

całkowite milczenie.

Poświęcają się pracy

i modlitwie.

Kameduli na Bielanach

ZAKONY RYCERSKIE

Były zakładane od XI wieku, aby

nieść pomoc humanitarną

uczestnikom krucjat. W ich

skład wchodzili zakonnicy

(duchowni) oraz bracia-rycerze,

czyli rycerze, którzy nie

przyjmując święceń, godzili się

żyć jak zakonnicy (składali

śluby czystości i ubóstwa). Ich

głównym zadaniem była nie

tylko modlitwa czy

kontemplacja, lecz również

walka w obronie wiary i

ideałów przyjętych w regule

zakonnej.

Z czasem ich struktury

zaczęły przypominać

organizacje

wojskowe. Po klęsce

wypraw krzyżowych

przeniosły swą

działalność na teren

Europy. Niektóre

zaadoptowane do

realiów

współczesnego

świata, przetrwały

do dziś.

Najbardziej znane zakony

rycerskie:

•

Rycerze Świątyni
(templariusze)

•

Zakon Szpitala
Najświętszej Marii
Panny (krzyżacy)

•

Zakon Rycerzy
Jerozolimskiego
Szpitala św. Jana
Chrzciciel (joannici)

ZAKONY KAZNODZIEJSKIE

(ŻEBRACZE)

W XII wieku nastąpił gwałtowny

rozwój miast

i upowszechniła się gospodarka

pieniężna. Skutkiem tego

pogłębiła się przepaść między

bogatymi a ubogimi. Pod

wpływem tych zjawisk, wielu

chrześcijan dochodzi do wniosku,

że wzorem życia

chrześcijańskiego powinno być

ubóstwo Jezusa Chrystusa.

Wewnątrz Kościoła powstają

nowe wspólnoty zakonne, które

praktykują radykalne ubóstwo:

franciszkanie

i dominikanie.

FRANCISZKANIE

Zakon „braci mniejszych”

założony przez

św. Franciszka z Asyżu

w 1209r. Franciszek

choć był synem

bogatego kupca, zrzekł

się całkowicie swojego

majątku i rozdał go

ubogim.

Jak żyli „bracia mniejsi”?

Franciszkanie osiedlali

się w miastach.

Wyrzekali się

własności i żyli jedynie
z tego, co otrzymali od

innych ludzi. Chodzili

po miastach, głosili

Ewangelię i opiekowali

się chorymi i

biednymi

.

Reguła franciszkańska:

• Życie wg zasad Ewangelii
• Posłuszeństwo
• Ubóstwo
• Czystość
• Odmawianie brewiarza
• Poruszanie się jedynie

pieszo

• Zakaz posiadania własności

prywatnej

Rodzina franciszkańska

Zakon franciszkański w ciągu dziejów

podzielił się. Spory toczące się wewnątrz

wspólnoty o rozumienie „ducha

ubóstwa”, doprowadziły do powstania:

obserwantów, franciszkanów

konwentualnych i kapucynów.

Do rodziny franciszkańskiej należą także

świeccy, który ideały franciszkańskie

wcielają w życie poza murami klasztorów.

Jest to tzw.

Trzeci Zakon Franciszkański

.

Franciszkanie obecnie…

DOMINIKANIE

Zakon

kaznodziejski

założony przez

św. Dominika

Guzmana

w 1216 roku

w Hiszpanii.

Działalność dominikanów:

Preferowali wykształcenie: zakładali seminaria

i kolegia dla kleryków. Członkowie zakonu

zajmowali się głoszeniem kazań i

zwalczaniem herezji, dlatego kładli nacisk na

zdobywanie rzetelnej wiedzy. Z tego zakonu

rekrutują się tak wybitni filozofowie jak

św. Tomasz z Akwinu i św. Albert Wielki.

Dominikanie opiekowali

się chorymi i

trędowatymi. Przyczynili

się do rozwoju medycyny.

Dominikanie obecnie…

Dziękuję za uwagę 