Zakony

Średniowiecza

Dalej

Spis treści

Znaczenie

zakonników

Joannici

Benedykty

Dominikanie

Franciszkanie

Krzyżacy

Znaczenie

zakonów

w średniowieczu



Zakonnicy przepisywali księgi,



Zajmowali się medycyną i leczeniem ludności,



Mieli swój udział w rozwoju nauki,



Rozpowszechniali chrześcijaństwo,



Rozwijali kulturę,



Zakonnicy nawracali grzeszników

Dalej

Spis

Wróć

Joannici

Zakon powstał jeszcze przed I krucjatą – jego
początki sięgają nieformalnego bractwa
zawiązanego przy szpitalu św. Jana Chrzciciela,
który został założony przez mieszczan
z włoskiego państewka Amalfi. Było to bractwo
zakonne pod wodzą charyzmatycznego,
półlegendarnego, a dziś błogosławionego
brata Gérarda. W czasie pierwszej krucjaty szpital
okazał się bardzo przydatną instytucją; istniejące
przy nim bractwo przekształciło się w zakon
rycerski, który w 1113 roku został oficjalnie
uznany przez papieża Paschalisa II.

Dalej

Wróć

Spis

Herb

Benedyktyni

Benedyktyni – Jest to najstarszy katolicki zakon, założony w 529 roku przez

św. Benedykta z Nursji. Benedyktyni przyczynili się do rozwoju kultury

europejskiej, prowadzili słynne szkoły, zajmowali się ogrodnictwem i

zielarstwem.

Pierwsze opactwo, założone na wzgórzu Monte Cassino we Włoszech,

istnieje do dziś. Posiada najstarszą bibliotekę w Europie, a jego scriptorium,

w którym przepisywano ręcznie manuskrypty, należy do najcenniejszych

zbiorów z okresu średniowiecza. W czasie II wojny światowej klasztor został

zbombardowany przez wojska amerykańskie, w rezultacie czego wiele

cennych dzieł zostało zniszczonych lub zaginęło. U podnóży wzgórza

klasztornego toczyły się zacięte walki. Został on zdobyty 18 maja 1944

przez polską armię generała Władysława Andersa (2 Korpus Polski). Dziś

znajduje się tam największy polski cmentarz poza granicami kraju. Po

wojnie klasztor odbudowano.

Zakon benedyktynów dał chrześcijaństwu 40 papieży oraz 3600 świętych i

błogosławionych. Pierwszym papieżem benedyktynem był Grzegorz I Wielki,

on był też pierwszym biografem Benedykta z Nursji. Do innych znanych

benedyktynów należą: Anzelm z Canterbury, Pierre Abelard, Alkuin i Paweł

Diakon. W Polsce benedyktyni są obecni od 1006. Obecnie istnieją klasztory

w Tyńcu, Biskupowie i Lubiniu. Dawne opactwa znajdują się między innymi

w Mogilnie, Trzemesznie, Łęczycy oraz na Świętym Krzyżu (Łysej Górze). W

średniowieczu prężny klasztor benedyktynów znajdował się w Płocku; w

kręgu jego i katedry płockiej spisywano pieśni w języku polskim.

Benedyktyni zajmują się pracą naukową i rekolekcyjno-duszpasterską – pod

kierunkiem benedyktynów tynieckich dokonano przekładu Biblii, nazwanego

Biblią Tysiąclecia.

Dalej

Wróć

Spis

Klasztor

Dominikanie

Dominikanie – Zakon ten został założony na początku XIII wieku przez
Dominika Guzmana (1171-1221), uznanego później za jednego z
największych świętych Kościoła katolickiego, od którego pochodzi nazwa
zakonu. (Dante w "Boskiej Komedii" wymienia świętych Franciszka i św.
Dominika jako dwa koła rydwanu Kościoła).
22 grudnia 1216 roku papież Honoriusz III zatwierdził regułę tego zakonu,
opartą na regule św. Augustyna. Zakon dominikański obejmuje trzy gałęzie:
braci, mniszki oraz laikat zrzeszony we fraterniach. Rodzina dominikańska
obejmuje ponadto zgromadzenia zakonne oraz inne grupy żyjące zgodnie z
duchem św. Ojca Dominika.
Zakon powstał w celu przeciwdziałania ruchowi albigensów, czyli heretyków.
W późniejszym okresie dominikanie często sprawowali
urzędy inkwizytorów.
Bracia Kaznodzieje za główne swoje zadanie uważają głoszenie Ewangelii. W
odróżnieniu od innych zakonów nie mają swojego zawołania ani jasno
sprecyzowanej duchowości. Charakterystycznym rysem dominikanów jest
pewien intelektualizm, wyrażający się w dogłębnym studium. Poznawanie
Boga jest u dominikanów nierozłącznie związane z kontemplacją czyli
osobistym spotkaniem, osobistą relacją z Bogiem. Na tej relacji opierają
swoje nauczanie, zgodnie z zasadą contemplata aliis tradere (dzielić się
owocami kontemplacji z innymi).
Podobnie jak u benedyktynów, podstawą służenia Bogu było i jest ubóstwo.
Ubóstwo dominikańskie jest wyraźnie związane z apostolskimi celami
zakonu. Konstytucja zakonu mówi, że jeśli mnisi pragną naśladować
Apostołów, muszą żyć podobnie jak oni. Każdy z braci przed
złożeniem profesji pozbywał się tego, co posiadał i tego, co mógłby
otrzymać z dziedzictwa lub darowizny; od tego momentu wszystko, co miał,
należało do całego zakonu. Celem ubóstwa było naśladowanie Chrystusa,
który także nic nie posiadał. Sądzono, iż pozbycie się wszelkich dóbr
materialnych, pozwoli lepiej słyszeć głos Pana.

Dalej

Spis

Wróć

Herb

Franciszkanie

Franciszkanie (Zakon Braci Mniejszych) - Katolicka rodzina
zakonna grupująca zakony żebrzące. Pierwszy zakon powstał w
1209 roku, założony przez św. Franciszka z Asyżu. Pierwotnie
związany z plebejskim ruchem spirytuałów, którzy szczególny
nacisk kładli na wartość ubóstwa, co było przyczyną konfliktów z
hierarchią kościelną. Franciszkanie stworzyli prąd filozoficzno-
teologiczny (szkoła franciszkańska), do której zaliczani są m.in:
św. Antoni Padewski, św. Bonawentura, bł. Jan Duns Szkot,
William Ockham i Roger Bacon.
Wkrótce po śmierci założyciela Zakon podzielił się na: braci "od
wspólnoty" (konwentualnych) oraz na zwolenników
rygorystycznej interpretacji reguły: obserwantów (którzy dalej
podzielili się na wiele gałęzi, m. in. na bernardynów, reformatów
oraz alkantarzystów). W Polsce pierwszy klasztor franciszkański
powstał w 1236 roku we Wrocławiu, a następny w 1237 roku w
Krakowie.
Współcześnie Zakon obejmuje trzy wspólnoty:
• braci mniejszych
• braci mniejszych konwentualnych,
• braci mniejszych kapucynów,

Dalej

Wróć

Spis

Herb

Zakon krzyżacki

Niemiecki zakon rycerski - zwany popularnie "Krzyżakami" założony został w
1109r. pod nazwa Zakonu Szpitalnego Najświętszej Maryji Panny w
Jerozolimie. Zakon ten miał sprawować opieke nad pielgrzymami
niemieckimi przybywającymi do Królestwa Jerozolimskiego. W 1198r. zakon
krzyżacki został przekształcony w zakon rycerski do walki zbrojnej z
niewiernymi. Wyparty z Jerozolimy znalazł pole działania wśród
pogańskich Kumanów na Węgrzech. W roku 1225 został stamtąd wygnany.
W roku 1226 krzyżacy zostali wezwani przez Kondrada Mazowieckiego do
walki z Prusami. Jedenaście lat potem zakon krzyżacki połączył się z
zakonem Kawalerów Mieczowych w Inflantach.
W 1309r. Wielki Mistrz przeniósł stolice zakonu z Wenecji do Malborka.
Znakomita organizacja ekonomiczna, handel, rzemiosło, kolonizacja miejska
i wiejska doprowadziła państwo zakonne do rozkwitu gospodarczego i potęgi
politycznej. Malbork stał się jedną z najpotężniejszych twierdz europejskich.
Krzyżacy organizowali wyprawy na Litwę zwłaszcza na Żmudz, której
zdobycie miało ogromne znaczenie. Przede wszystkim chodziło im o to, aby
podbić Żmudz i połączyc się z zakonem na ziemiach pruskich i inflanckich.
Ekspansja zakonu krzyżackiego prowadzona często pod pozorem
nawracania pogan, przyczyniła się do zawarcia uni polsko - litewskiej . W
1409r. chcąc doprowadzić do osłabienia kontaktów polsko - litewskich
krzyżacy wywołali wojnę. Niestety rok pózniej ponieśli klęske przegrywając
bitwę pod Grunwaldem.