PODEJMOWANIE OPTYMALNYCH
DECYZJI NA PODSTAWIE DECYZJI
MARGINALNEJ
Czym jest analiza
marginalna?
Analiza marginalna umożliwia badanie
zmian zysku wywołanych niewielkimi
zmianami zmiennej decyzyjnej.
Służy ona do określenia optymalnej
wielkości produkcji, w której zysk jest
maksymalny.
Ważne wzory i pojęcia
Zysk marginalny (krańcowy) - M
Π
– jest to przyrost
zysku całkowitego wynikający z niewielkiego zwiększenia
wartości zmiennej decyzyjnej.
Utarg marginalny (krańcowy) - MR – jest to zmiana
zysku całkowitego ∆R wynikającą ze zmiany wielkości
produkcji o dodatkową jednostkę ∆Q
Ważne wzory i pojęcia cd.
Koszt marginalny (krańcowy) - MC – jest to zmiana
kosztu ∆C wynikającą za zmiany wielkości produkcji o
dodatkową jednostkę ∆Q,
Podstawowe zasady
maksymalizacji zysku:
Zysk osiąga maksimum przy takim poziomie
produkcji, przy którym zysk krańcowy jest równy
zero.
M
Π
= 0
Przedsiębiorstwo osiąga maksymalny zysk przy
takiej wielkości produkcji, przy której utarg ze
sprzedaży dodatkowej jednostki produktu staje
się równy kosztowi jej wytworzenia.
MR = MC
Utarg i zysk krańcowy
Na powyższym rysunku widoczne są dwa punkty zrównania utargu i
kosztów, w tych punktach zysk z produkcji jest równy zeru.
Zysk dodatni z produkcji znajduje się pomiędzy dwoma punktami
przecięcia kosztów i utargu.
rys 1 - Samuelson, Ekonomia menedżerska, wydanie 2 zmienione, Warszawa 2009, str. 70
Utarg, koszt i zysk
krańcowy
Warunki MΠ=0 i MR=MC są równoważne co widać na
rysunku powyżej. Obydwa warunki wskazują na tę samą
wielkość produkcji, która maksymalizuje zysk.
rys 2 - Samuelson, Ekonomia menedżerska, wydanie 2 zmienione, Warszawa 2009, str. 70
Analiza wrażliwości
Analiza wrażliwości pozwala decydentowi na
właściwą
modyfikację
postępowania
dotyczącego wielkości produkcji, gdy zmieniają
się warunki panujące na rynku.
„Przy zmianie warunków ekonomicznych należy
określić ich wpływ na utarg i koszt krańcowy
przedsiębiorstwa,
a
następnie
ponownie
odwołać się do zasady MR=MC, aby wyznaczyć
nową optymalną deyzję.”
1
Samuelson, Ekonomia menedżerska, wydanie 2 zmienione, Warszawa 2009, str. 72
Przykłady podejmowania decyzji
w warunkach zmian na rynku
Wzrost kosztu krańcowego
spowodował zmniejszenie
optymalnej wielkości
produkcji przedsiębiorstwa.
Wzrost utargu krańcowego
(wzrost popytu na produkt),
spowodował wzrost wielkości
produkcji przedsiębiorstwa.
rys 3 i 4 - Samuelson, Ekonomia menedżerska, wydanie 2 zmienione, Warszawa 2009, str. 73
Przykłady podejmowania decyzji w
przypadku zmian warunków
ekonomicznych
Wzrost kosztów stałych – powoduje zmniejszenie
zysku firmy, jednakże wielkość produkcji
pozostaje bez zmian.
Wzrost kosztów surowca (półproduktu) –
spowoduje zmniejszenie ilości produkcji, a także
wzrost kosztów produkcji, który zostanie
przeniesiony na nabywców w postaci podwyżki
ceny za produkt finalny.
Przykłady podejmowania decyzji w
przypadku zmian warunków
ekonomicznych
Wzrost popytu – w tym przypadku prosta MR
zostanie przesunięta równolegle w górę.
Punkt równowagi znajdzie się przy wyższym
poziomie produkcji.
W rezultacie przedsiębiorstwo zwiększy
produkcję, oraz jednocześnie podniesie cenę
na produkt.
przykładowe zadanie
Przedsiębiorstwo dążąc do maksymalizacji stara się
ustalić taką wielkość produkcji mikroprocesorów, przy
której następuje zrównanie utargu marginalnego i
kosztu marginalnego.
dane:
funkcja popytu: Q = 8,5 – 0,05P
odwrócona funkcja popytu:
P = 170 – 20Q
funkcja kosztu: C = 100 + 38Q
za jednostkę produkcji przyjmujemy: partię - 100
szt.
cena: podawana w tysiącach zł.
wzory
Π
max
= R − C → MR = MC
R = Q * P
rozwiązanie
R = Q (170 – 20Q) = 170Q – 20Q
2
C = 100 + 38Q
obliczamy pochodne funkcji R i C:
R’ = 170 – 40Q
C’ = 38
MR = MC → 170 – 40Q = 38
170 – 40Q = 38
-40Q = -132
Q = 3,3
R = 170*3,3 – 20*3,3 = 561 – 217,8 = 343,2
C = 100+38*3,3 = 225,4
P = 170 – 20*3,3 = 104
Π
max
= R – C = 343,2 – 225,4 = 117,8
odpowiedź
Wielkość produkcji pozwalająca na
maksymalizację zysku jest równa 3,3
partii (330 sztuk).
Optymalna cena wyprodukowanej ilości
mikroprocesorów wyniesie 104 (tyś. zł.)
Natomiast zysk maksymalny będzie równy
117,8 (tyś. zł.)
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Marcin Morawski