Grzyby kapeluszowe

Marta Żółkiewska

Cele prezentacji



Określenie miejsca grzybów w
systematyce



Zapoznanie z budową grzybów
kapeluszowych



Poznanie wybranych przedstawicieli
grzybów kapeluszowych



Przedstawienie mikoryzy jako
szczególnego rodzaju symbiozy

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

Klasyfikacja grzybów

Grzyby

Rośliny

Zwierzęta

X

X

Klasyfikacja grzybów

Grzyby

jednokomórkowe

pleśnie

kapeluszowe

• drożdże

• pleśniak

• kropidlak

• pędzlak

jadalne

niejadalne

trujące

• Pieczarka

• Borowik szlachetny

• Podgrzybek

• Kurka

• Koźlarz

• Gąska zielona

• Borowik ponury

• Muchomor czerwony

• Borowik szatański

• Muchomor sromotnikowy

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

Budowa grzyba
kapeluszowego

owocnik

grzybnia

kapelusz

blaszki/rurki

trzon

zarodniki

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

Grzyby jadalne

Pieczarka szlachetna

Kapelusz –

• średnica 4-10 cm

• białawy lub szarożółtawy

• gładki

• suchy

• u młodych okazów o

brzegu podwiniętym

Grzyby jadalne

Pieczarka szlachetna

Trzon –

• wielkość 3-5 cm

• białawy

• dołem zwężający się

• ze wzniesionym

pierścieniem

Grzyby jadalne

Borowik szlachetny

• Kapelusz - jasno lub

ciemnobrązowy

• Spód kapelusza -

biały, żółty lub
oliwkowo-zielony

• Trzon –

jasnobrązowy z
białawą siateczką

Grzyby jadalne

Podgrzybek brunatny

• Podobny do borowika

szlachetnego

• Kapelusz –

ciemnobrązowy lub
kasztanowo-brązowy

Grzyby jadalne

Podgrzybek brunatny

• Ucisk dolnej części

kapelusza -
przebarwienia

Grzyby jadalne

Pieprznik jadalny - kurka

Kapelusz –
pofałdowany, żółty
lub pomarańczowy

Grzyby jadalne

Koźlarz czerwony

Kapelusz -

• średnica 4-15 cm

• pomarańczowy,

pomarańczowoczerwony
do ciemnoczerwonego,
ceglastoczerwonego,

• powierzchnia

sucha, matowa,
naga

Grzyby jadalne

Koźlarz czerwony

Trzon -

 biały lub białawy

• pokryty licznymi

kosmkami
/łuseczkami/

Grzyby jadalne

Gąska zielona

Kapelusz -

• średnica 5-10 cm

• zielonawy,

zielonawożółty,
pośrodku
ciemniejszy

Grzyby jadalne

Gąska zielona

Trzon -

• skórka gładka,

podczas
deszczowej
pogody lepka
popękana,

• prawie zawsze

zanieczyszczona
piaskiem, łatwo
się zdziera

 bez pierścienia i

pochwy!

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

grzyby niejadalne



Borowik ponury

Uwaga! – surowy lub niedogotowany trujący!

• Kapelusz – oliwkowo lub

czerwono –brązowy

• Spód kapelusza żółty lub

pomarańczowy

• Trzon – żółty, pokryty

czerwoną siateczką

• Nasada trzonu - czerwona

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

Grzyby trujące



Muchomor sromotnikowy

• Kapelusz biały,

szarozielony lub
oliwkowozielony

• Brzegi kapelusza

nieco jaśniejsze

• Pierścień u nasady

trzonu

• pochwa

Grzyby trujące



Muchomor czerwony

• Kapelusz

czerwony w
białe plamki

• Pierścień u

nasady trzonu

• Biały trzon

Grzyby trujące



Borowik szatański

• Kapelusz –

• średnica 6-25 cm

• popielaty,

szary, siwy,
u dojrzałych
owocników
z odcieniem
żółtawym,
zielonkawym.

• młody zawsze

półkulisty/wypukł
y/

Grzyby trujące



Borowik szatański

Kapelusz –

• skórka sucha,

matowa

• nie oddziela się

od miąższu

Grzyby trujące



Borowik szatański

Trzon –

• wysokość 4-12 cm,

grubość 4-10 cm

• żółty w części

górnej

• różowy w części

środkowej

• w dolnej brązowawy

Grzyby trujące



Borowik szatański

Trzon –

• od góry do połowy

wysokości pokryty
drobną różową,
purpurową siateczką
żyłek

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

Podobieństwa i różnice

cecha

Borowik

szlachetny

Borowik szatański

Przydatność do
spożycia

jadalny

trujący

Podobieństwa i różnice

cecha

Borowik

szlachetny

Borowik szatański

kapelusz

Ciemnobrązowy,
lekko błyszczący

Oliwkowo-brązowy,
niekiedy czerwony

Podobieństwa i różnice

cecha

Borowik

szlachetny

Borowik szatański

spód kapelusza Biały, żółty lub

oliwkowo-zielony

Żółty lub żółto-
pomarańczowy

Podobieństwa i różnice

cecha

Borowik

szlachetny

Borowik szatański

trzon

Jasnobrązowy z
białawą lub
jasnobrązową

siateczką

Żółty, pokryty
czerwoną siateczką,
nasada tronu

czerwona

Podobieństwa i różnice

Jadalne

Trujące

i

niejadalne

Borowik szlachetny

Borowik szatański

Podobieństwa i różnice

Jadalne

Trujące

i

niejadalne

Mleczaj rydz

Mleczaj wełnianka

Podobieństwa i różnice

Jadalne

Trujące

i

niejadalne

Pieprznik jadalny

Pieprznik pomarańczowy

Podobieństwa i różnice

Jadalne

Trujące

i

niejadalne

Gąska zielona

Muchomor sromotnikowy

Podobieństwa i różnice

Aby ustrzec się przed zatruciem

grzybami-



Naucz się odróżniać grzyby jadalne

od trujących



Nie wkładaj do koszyka grzyba, jeśli

masz choć cień wątpliwości czy jest

jadalny



Nie zbieraj bardzo małych

owocników

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

Mikoryza

Mikoryza



Mikoryza to symbiotyczne
współżycie grzybów z korzeniami
niektórych roślin.



Etym. - gr. mykes 'grzyb'; rhidza 'korzeń'.

Mikoryza

Korzyści grzyba

Korzyści drzewa



zdobycie niezbędnych do

życia składników odżywczych



zwiększenie /1000 razy/

powierzchni chłonnej korzenia



ochrona przed innymi

chorobotwórczymi grzybami i

bakteriami



wzrost odporności na :

mróz, suszę, wysoką

temperaturę powietrza,

kwaśne deszcze...

Mikoryza



Borowiki pod dębami

Mikoryza

Rydze w pobliżu świerków i sosen

Mikoryza

Koźlaki w brzezinach

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

Sprawdź czy potrafisz.



Grzyby należą do:

A.

Roślin

B.

Zwierząt

C.

Tworzą oddzielne królestwo

Sprawdź czy potrafisz.



Grzyby są organizmami:

A.

samożywnymi

B.

cudzożywnymi

Sprawdź czy potrafisz.



Grzyby kapeluszowe
rozmnażają się:

A.

Przez pączkowanie

B.

Zarodniki

C.

Zarodniki i podział grzybni

Sprawdź czy potrafisz.



Co to jest mikoryza?

Odp. Mikoryza to symbiotyczne współżycie grzybów z

korzeniami niektórych roślin.



Jakie korzyści czerpie z tej
symbiozy grzyb a jakie drzewo?

Sprawdź czy potrafisz

Korzyści grzyba

Korzyści drzewa



zdobycie niezbędnych do

życia składników odżywczych



zwiększenie /1000 razy/

powierzchni chłonnej korzenia



ochrona przed innymi

chorobotwórczymi grzybami i

bakteriami



wzrost odporności na :

mróz, suszę, wysoką

temperaturę powietrza,

kwaśne deszcze...

Sprawdź czy potrafisz.



Wymień elementy budowy grzyba
kapeluszowego.

Sprawdź czy potrafisz.

owocnik

grzybnia

kapelusz

blaszki/rurki

trzon

zarodniki

Sprawdź czy potrafisz.



Wymień poznane grzyby jadalne.

Odp. Pieczarka szlachetna, Borowik szlachetny
Podgrzybek brunatny, Kurka /pieprznik jadalny/,
Koźlarz czerwony, Gąska zielona



Wymień poznane grzyby
niejadalne i trujące.

Odp. Borowik ponury, muchomor czerwony, muchomor

sromotnikowy, borowik szatański,

Plan prezentacji



Klasyfikacja grzybów



Budowa grzyba kapeluszowego



Atlas grzybów



Jadalne



Niejadalne



Trujące



Podobieństwa i różnice



Mikoryza



Sprawdź czy potrafisz?



Bibliografia

Bibliografia:



Mój świat – podręcznik do przyrody kl.5,

wyd. M. Rożak



Przyroda – podręcznik dla kl.5, wyd. ŻAK



http://darynatury.w.interia.pl/zrodla/grz05

9.htm



http://www.kki.pl/zenit/grzyby_spyt/ekspe

r1.htm



http://grzyby.pengus.net/galeria.html



http://wiem.onet.pl/wiem/011e5a.html



http://wiem.onet.pl/wiem/011e5a.html

Czas na pytania...