Rozwój zrównoważony
a
polityka przestrzenna
Podstawy i ramy prawne
Prawo wspólnotowe
Prawo Polskie
 Konstytucja RP
Ochrona środowiska jest obowiązkiem m. in. władz
publicznych, które przez swą politykę powinny
zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne
współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
Zrównoważony rozwój i ład
przestrzenny
Ustawa z dnia 27.04.2001 r. - Prawo ochrony środowiska:
 zrównoważony rozwój to  taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym
następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych
i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości
podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania
możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych
społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak
i przyszłych pokoleń
Ustawa z dnia 27.03.2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym:
  ład przestrzenny jest to  takie kształtowanie przestrzeni, które tworzy
harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie
uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze,
środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno  estetyczne .
Środowisko
Ustawa z dnia 27.04.2001 r. - Prawo ochrony środowiska:
 ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych
w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnia
ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe
elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne
oddziaływania pomiędzy tymi elementami (art. 3 pkt 39)
 ochrona środowiska to podjęcie lub zaniechanie działań,
umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi
przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:
racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu
zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju,
przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,
przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.
Ochrona przyrody
Ustawa z dn. 16.04.2004r. o ochronie przyrody:
- Ochrona przyrody polega na  zachowaniu, zrównoważonym
użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów
i składników przyrody .
- Cele ochrony przyrody są realizowane między innymi przez
uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w polityce
ekologicznej państwa, programach ochrony środowiska,
dokumentach z zakresu planowania przestrzennego,
strategiach rozwoju oraz w działalności gospodarczej
i inwestycyjnej a także przez realizację krajowej strategii
ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej wraz z programem działań (art. 3 ustawy
o ochronie przyrody).
Planowanie przestrzenne
Polityka Ekologicznej Państwa na lata 2007-2010:
  Planowanie przestrzenne zapewnia warunki utrzymania
równowagi przyrodniczej w procesie organizacji przestrzeni
dla potrzeb społeczności i prognozowania rozwoju
gospodarczego. Kierunek ten jest zgodny z zasadniczymi
celami polityki Unii Europejskiej zawartymi między innymi
w dokumencie Europejskiej Perspektywy Rozwoju
Przestrzennego.
 Podkreślenie stale aktualnej potrzeby wzmacniania roli
planowania przestrzennego jako instrumentu ochrony
środowiska.
Planowanie przestrzenne
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska,
 polityki, strategie, plany lub programy dotyczące
w szczególności przemysłu, energetyki, transportu,
telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki
odpadami, gospodarki przestrzennej, leśnictwa,
rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania
terenu powinny uwzględniać zasady ochrony
środowiska i zrównoważonego rozwoju .
Planowanie przestrzenne / OOŚ
System planowania przestrzennego
obejmujący procedury lokalizacyjne wraz
z systemem ocen oddziaływania na
środowisko są najważniejszymi
prewencyjnymi instrumentami ochrony
środowiska  będąc jednocześnie
instrumentami realizacji rozwoju
zrównoważonego i ładu przestrzennego
Planowanie przestrzenne / OOŚ
Ustawa Prawo ochrony środowiska transponuje zapisy:
 dyrektywy 85/337/EWG w sprawie oceny skutków niektórych publicznych
i prywatnych przedsięwzięć na środowisko, znowelizowanej Dyrektywą
97/11/WE i Dyrektywą Rady 2003/35/WE,
 dyrektywa 2001/42/WE w sprawie oceny oddziaływania na środowisko
niektórych planów i programów,
 dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia
2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących
środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG,
 dyrektywa Rady 2003/35/WE ustanawiająca udział społeczeństwa
w przygotowaniu niektórych planów i programów dotyczących środowiska
oraz zmieniająca Dyrektywy Rady: 85/337/EWG i 96/61/WE w odniesieniu
do udziału społeczeństwa i dostępu do sprawiedliwości
Planowanie przestrzenne / OOŚ
 dyrektywa Rady 92/43/EWG o ochronie siedlisk
przyrodniczych oraz dziko żyjącej fauny i flory z dnia 21
maja 1992 r. (zmieniona Dyrektywą 97/62/EWG)
 dyrektywa Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących
ptaków z dnia 2 kwietnia 1979 r. (zmieniana póz
niejszymi
dyrektywami),
 Konwencja EKG ONZ o ocenach oddziaływania na
środowisko w kontekście transgranicznym, podpisana
w 1991r. w Espoo i ratyfikowana przez Polskę w 1997 r.,
 Konwencja EKG ONZ o dostępie do informacji, udziale
społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do
sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska,
podpisana w Aarhus w 1998r. i ratyfikowana przez Polskę
w 2001r.
Transpozycja ww. dyrektyw (POŚ)
Niedoskonała transpozycja dyrektywy Rady
85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie
oceny skutków wywieranych przez niektóre
przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko
naturalne (zmienionej dyrektywami: 97/11/WE
i 2003/35/WE)
 postępowanie o naruszenie przepisów ww. dyrektywy
= konieczność zmiany w polskich przepisach
dotyczących postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko planowanych
przedsięwzięć
Zmiany dot. OOŚ
Obecnie trwają prace nad nowym projektem ustawy
o uprawnieniach społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko i organach administracji w tym
zakresie (planowane wejście w życie przed końcem
2008 r.)
 daleko idące zmiany w dotychczasowym systemie ocen
oddziaływania na środowisko
terminologia
nowe organy OOŚ i obszarów Natura 2000.
Projekt ww. ustawy
Zakres:
 ocena oddziaływania na środowisko planowanych
przedsięwzięć,
 postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko skutków realizacji planów i programów,
 postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania
na środowisko,
 dostęp do informacji o środowisku i jego ochronie,
 udział społeczeństwa w postępowaniu dotyczącym ochrony
środowiska.
Dyrektywa 2001/42/WE
w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko niektórych planów i programów
 Postępowaniu (strategicznej ocenie na
środowisko) poddawane są m.in..:
projekt koncepcji przestrzennego zagospodarowania
kraju,
projekty planów zagospodarowania przestrzennego
województw,
projekty miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego
Strategiczne oceny oddziaływania na
środowisko
Rozumiane jako systematyczny proces oceny
środowiskowych skutków wdrożenia proponowanych
polityk, planów i programów oraz innych opracowań
o charakterze strategicznym, prowadzący na równi
z uwarunkowaniami ekonomicznymi i społecznymi -
w najwcześniejszej możliwej fazie procesu
podejmowania decyzji lokalizacyjnej.
 Prawo ochrony środowiska: obowiązek sporządzania przed
przystąpieniem do opracowywania planu opracowania
ekofizjograficznego
Koncepcja przestrzennego
Zagospodarowania Kraju
Zgodnie z obowiązującą ustawą o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym strategicznym
instrumentem planistycznym długookresowej polityki
przestrzennej Rządu powinna być Koncepcja
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK)
 dotychczas obowiązuje dokument  Koncepcja polityki
przestrzennego zagospodarowania kraju , opracowany
w latach 1995  2000, w oparciu o nieobowiązującą już
Ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r.
Koncepcja przestrzennego
Zagospodarowania Kraju
Opracowanie nowej Koncepcji jest wskazane
z punktu widzenia przyszłych okresów finansowania
Unii Europejskiej, gdyż dzięki temu projekty
aplikujące do dofinansowania z funduszy
strukturalnych w latach 2013 - 2020 będą
opracowywane na bazie aktualnego dokumentu
krajowego, kompatybilnego z odpowiednim
dokumentem ogólnoeuropejskim (ESDP II).
Zgodnie z polskim prawem organ opracowujący
 Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania
Kraju na lata 2008-2033 zapewnia opracowanie jej
prognozy oddziaływania na środowisko.
Prognoza oddziaływania na
środowisko dla KPZK
Ministerstwo środowiska w maju 2008 r.
przedstawiło stanowisko w sprawie
określenia zakresu i stopnia szczegółowości
informacji wymaganych w prognozie
oddziaływania na środowisko dla projektu
KPZK na lata 2008-2033.
Zakres prognozy dla KPZK
M.in..:
spełnienie wymagań określonych w art. 41 ust. 2 i 2a ustawy
Poś;
określenie wpływu realizacji ustaleń koncepcji przestrzennego
zagospodarowania kraju na stan Europejskiej Sieci
Ekologicznej Natura 2000. (Analizując wpływ realizacji ustaleń
projektu KPZK na stan i funkcjonowanie sieci Natura 2000,
należy uwzględniać zarówno obszary wyznaczone jak
i projektowane oraz potencjalne);
zaproponowanie kierunków działań i rozwiązań mających na
celu zapobieganie negatywnym oddziaływaniom na środowisko
dla wszystkich poziomów planowania przestrzennego w kraju;
Zakres prognozy dla KPZK
" uwzględnienie w prowadzonych badaniach i analizach kwestii
związanych z planowaniem pewnych działań w granicach
polskich obszarów morskich, na znacznych powierzchniach
objętych bądz
projektowanych do objęcia ochroną na mocy
prawa krajowego oraz międzynarodowego;
" możliwość oceny ( odpowiedzi na pytania ), czy i w jakim
stopniu działania wynikające z projektu KPZK wpłyną na stan
zasobów wodnych kraju, jak również oceny ich wpływ na
warunki korzystania z wód;
" uwzględnienie dokumentów strategicznych w zakresie
gospodarowania wodami (aktualnie trwają prace nad nową
Strategią Gospodarki Wodnej).