Wskaz
niki rozwoju zrównoważonego w turystyce
dr Piotr Majdak
Wskaz
niki&
Istotnym zagadnieniem, z punktu widzenia
opracowywania i wprowadzania w życie strategii
rozwoju turystyki zrównoważonej, pozostaje
kwestia wskaz
ników.
Pozwalają one w sposób liczbowy (kwantyfikowalny)
opisywać obszar będący przedmiotem
zainteresowania, monitorować postępy,
porównywać efekty działań.
2
Wskaz
niki
Realizacja założeń zrównoważonego rozwoju wiąże się
ściśle z koniecznością dostępu do konkretnych,
wymiernych danych dotyczących aktualnych
warunków ekologicznych ekonomicznych i społecznych.
Służą temu liczne wskaz
niki identyfikujące wiele
zagadnień w różnych skalach  od globalnej po lokalną.
3
Idealny wskaz
nik zrównoważonego
rozwoju w turystyce powinien&
*� być łatwy do zidentyfikowania i pomiaru,
*� mieć znaczenie dla funkcjonowania ekosystemu,
*� mieć wysoką wartość kulturową, społeczno-polityczną lub
ekonomiczną,
*� być relatywnie stabilny,
*� mieć skromne wymagania technologiczne,
*� być wrażliwy na zamierzone zmiany,
*� opisywać zrozumiałe mechanizmy,
*� charakteryzować się szybką reakcją na zmiany,
*� być jednoznaczny.
4
Wskaz
niki umożliwiają:
*� opracowanie strategii i planu działania mających na
celu wdrożenie zasad rozwoju zrównoważonego,
*� monitorowanie efektów wprowadzanej strategii
rozwoju turystyki zrównoważonej,
*� ocenę osiągnięć i porównywanie uzyskanych
rezultatów z innymi projektami.
5
y
ródła wskaz
ników
*� Światowe czy europejskie listy wskaz
ników obrazujących poziom realizacji
różnych założeń turystyki zrównoważonej, wraz z merytorycznymi
wskazówkami dotyczącymi ich konstrukcji .
*� Np. raport pt. Działania na rzecz bardziej zrównoważonej turystyki
europejskiej opracowanym przez Grupę ds. Zrównoważonego Rozwoju
Turystyki (TSG, ang. Tourism Sustainability Group) utworzoną przez Komisję
Europejską w 2004 roku,
*� Opracowania T. Borysa (np. Borys T., Wskaz
niki rozwoju zrównoważonego,
2005).
*� Indicators of sustainable development for tourism destination sporządzonym
w 2004 roku przez specjalną grupę powołaną przez Światową Organizację
Turystyczną,
*� Inne.
6
Główne zagadnienia dotyczące
zrównoważonego rozwoju według
UNWTO
Zagadnienie /Proponowane wskaz
niki
Na podstawie: A. Kowalczyk (2010, 39)
7
Zagadnienia:
1. Lokalna satysfakcja z turystyki
2. Wpływ turystyki na lokalną społeczność
3. Trwałość satysfakcji turystów
4. Sezonowość turystyczna
5. Ekonomiczne korzyści z turystyki
6. Zarządzanie energią
7. Dostępność i konsumpcja wody
8. Jakość wody pitnej
9. Oczyszczanie ścieków (zarządzanie gospodarką ściekową)
10. Zarządzanie odpadami stałymi (śmieci)
11. Kontrola rozwoju
12. Kontrola intensywności wykorzystania
8
Sezonowość turystyczna
*� Przyjazdy turystyczne miesięcznie i kwartalnie (rozkład w
ciągu roku).
*� Miesięczne obłożenie licencjonowanej (oficjalnej) bazy
noclegowej (stosunek wysokiego do niskiego sezonu) i
procent całkowitego obłożenia bazy noclegowej
w kwartale bądz
miesiącu będącym szczytem sezonu.
*� Procent firm prowadzących działalność całoroczną.
*� Liczba i procent stałych bądz
całorocznych miejsc pracy w
turystyce (w porównaniu z czasowymi stanowiskami
pracy).
9
Zadanie!
10
Wybrać 5 zagadnień a następnie
do każdego z nich zaproponować wskaz
niki
(sposób pomiaru zjawiska)
1. Lokalna satysfakcja z turystyki
2. Wpływ turystyki na lokalną społeczność
3. Trwałość satysfakcji turystów
4. Sezonowość turystyczna
5. Ekonomiczne korzyści z turystyki
6. Zarządzanie energią
7. Dostępność i konsumpcja wody
8. Jakość wody pitnej
9. Oczyszczanie ścieków (zarządzanie gospodarką ściekową)
10. Zarządzanie odpadami stałymi (śmieci)
11. Kontrola rozwoju
12. Kontrola intensywności wykorzystania
11
Lokalna satysfakcja z turystyki
*� Poziom lokalnej satysfakcji z turystyki (na podstawie
badań ankietowych).
12
Wpływ turystyki na lokalną
społeczność
*� Stosunek liczby turystów do mieszkańców (średni i w
szczycie sezonu).
*� Procent mieszkańców przekonanych, że turystyka
wspomaga rozwój infrastruktury i usług (na
podstawie badań ankietowych).
*� Liczba i pojemność usług socjalnych dostępnych dla
mieszkańców (procent usług zależnych od turystyki).
13
Trwałość satysfakcji turystów
*� Poziom satysfakcji odwiedzających (na podstawie
badań ankietowych).
*� Postrzeganie stosunku wartości do wydatków (na
podstawie badań ankietowych).
*� Procent wizyt powtórnych.
14
Ekonomiczne korzyści z turystyki
*� Liczba mieszkańców (oraz stosunek liczby kobiet do
mężczyzn) zatrudnionych w turystyce (również
stosunek liczby zatrudnionych w turystyce do
wszystkich pracujących).
*� Wpływy z podatków generowane przez turystykę
jako procent całkowitej wartości podatków
generowanych przez społeczność lokalną.
15
Zarządzanie energią
*� Konsumpcja energii ze wszystkich z
ródeł per capita
(całkowita i dla sektora turystycznego, na
osobę/dzień).
*� Procent firm biorących udział w programach
oszczędzania energii bądz
też realizujących politykę i
stosujących techniki oszczędzania energii.
*� Procent wykorzystywanej energii pochodzący ze
z
ródeł odnawialnych (na miejscowość, obiekt).
16
Dostępność i konsumpcja wody
*� Zużycie wody (wartość całkowita i litry na turystę na
dzień).
*� Oszczędność wody (procent redukcji zużycia,
przechwytywania i odzyskiwania).
17
Jakość wody pitnej
*� Procent obiektów turystycznych z wodą oczyszczaną
do międzynarodowych standardów wody pitnej.
*� Częstość chorób wynikających ze złego stanu wody:
liczba/procent odwiedzających, u których podczas
pobytu wystąpiły choroby tym spowodowane.
18
Oczyszczanie ścieków
(zarządzanie gospodarką ściekową)
*� Procent ścieków oczyszczanych (na różnych
poziomach).
*� Procent obiektów turystycznych (albo bazy
noclegowej) podłączonych do oczyszczalnie ścieków.
19
Zarządzanie odpadami stałymi
(śmieci)
*� Produkcja odpadów (w tonach na miesiąc).
*� Odpady poddawane recyklingowi (m3) w stosunku do
całkowitej objętości odpadów (w podziale na różne
typy).
*� Ilość śmieci wyrzucanych na terenach publicznych
(liczenie śmieci).
20
Kontrola rozwoju
*� Istnienie procesu planowania wykorzystania ziemi lub
rozwoju, z uwzględnieniem wymagań turystyki
*� Procent powierzchni podlegającej kontroli (dla której
wyznaczono standardy gęstości zabudowy, założenia
projektowe itp.).
21
Wskaz
niki zrównoważonego
rozwoju w turystyce
/tabela Word/
22