218 Arkadiusz Niedziółka, Andrzej Kotala
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
Roczniki Naukowe tom XI zeszyt 5
Arkadiusz Niedziółka, Andrzej Kotala
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
MOŻLIWOR
CI ROZWOJU RÓŻNYCH FORM TURYSTYKI
WIEJSKIEJ W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W R
WIETLE
PROW 2007-2013
POSSIBILITY OF DIFFERENT FORMS OF TOURISM DEVELOPMENT
IN MALOPOLSKA PROVINCE IN LIGHT OF RDP 2007-2013
Słowa kluczowe: S
rodki UE, agroturystyka, PROW 2007-2013, infrastruktura turystyczna
Key words: European Union funds, agritourism, RDP 2007-2013, tourism infrastructure
Synopsis. Scharakteryzowano różne działania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, które
odnoszą się w sposób bezpoS
redni i poS
redni do sektora turystycznego. Opisano działania, w których beneficjen-
tem może być np. rolnik, kiedy stara się o refundację częS
ci inwestycji poniesionych na rozwój działalnoS
ci
agroturystycznej. Przedstawiono także działania, kiedy beneficjentem może być np. gmina, która stara się o
zwrot częS
ci kosztów kwalifikowanych poniesionych np. na modernizację infrastruktury.
Wstęp
Przed wejS
ciem Polski do Unii Europejskiej kraj nasz mógł korzystać z programów przedakcesyj-
nych: Sapard, Ispa i Phare, również w odniesieniu do rozwoju szeroko rozumianej turystyki na obsza-
rach wiejskich. Po akcesji, w latach 2004-2006 pomoc unijna pochodziła z funduszy strukturalnych.
Obecnie, pomoc ta jest przewidziana w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
Przewidziano wsparcie dla różnych przedsięwzięć związanych z rolnictwem i obszarami wiejskimi. W
programie tym wyszczególnione są cztery osie, w których znajdują się różne działania skierowane do
różnych sfer gospodarczych. W osi 3 PROW-u  JakoS
ć życia na obszarach wiejskich i różnicowanie
gospodarki wiejskiej zaproponowano koncentrację S
rodków na następujące działania:
 różnicowanie w kierunku działalnoS
ci nierolniczej,
 odnowa i rozwój wsi,
 tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw.
Działania te odnoszą się również do gospodarki turystycznej na terenach wiejskich. Mogą one
wspierać rozwój różnych form turystyki. W działaniach tych przewidziano wsparcie na rozwój
agroturystyki, a więc formę turystyki wiejskiej organizowanej przez rolników w obrębie ich gospo-
darstw rolnych. Ponadto, przewidziano wsparcie przedsięwzięć związanych z rozwojem infrastruk-
tury turystycznej w ramach działania  Odnowa i rozwój wsi , a więc modernizację szlaków tury-
stycznych, budowę boisk sportowych, hal sportowych, wyciągów narciarskich. Te działania mogą
przyczynić się również do rozwoju różnych form turystyki kwalifikowanej. Ponadto, turyS
ci, którzy
kierują się motywami poznawczymi, krajoznawczymi, a więc uprawiają turystykę krajoznawczą,
również skorzystają na wykorzystaniu S
rodków unijnych pochodzących z tego działania.
Cel i metodyka badań
Głównym celem pracy była weryfikacja zaangażowania władz lokalnych w zdobywanie fundu-
szy zewnętrznych, w tym unijnych na rozwój różnych form turystyki wiejskiej. W związku tym
przeprowadzono w 57 gminach województwa małopolskiego badania. Techniką badawczą był
wywiad bezpoS
redni, natomiast narzędziem badawczym kwestionariusz. Celem badań było pozna-
nie aktywnoS
ci samorządu w pozyskiwaniu wsparcia z różnych x
ródeł, głównie pochodzących z
Unii Europejskiej. Badane gminy korzystały ze S
rodków unijnych w ramach funduszy struktural-
nych w latach 2004-2006. Były one beneficjentami różnych działań.
MożliwoS
ci rozwoju różnych form turystyki wiejskiej w województwie małopolskim w S
wietle.... 219
W częS
ci teoretycznej pracy ukazano natomiast różne formy wsparcia pochodzące z Programu
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Scharakteryzowano trzy działania programu  Ja-
koS
ć życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej mianowicie:  Różnicowa-
nie w kierunku działalnoS
ci nierolniczej ,  Odnowę i rozwój wsi oraz  Tworzenie i rozwój mikro-
przedsiębiorstw . Wyszczególniono ich różnych beneficjentów i potencjalny zakres pomocy.
Wsparcie sektora turystycznego różnymi działaniami Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich 2007-2013
Unia Europejska wspiera w znacznym stopniu rozwój turystyki w swoich krajach członkow-
skich. Już w 1997 roku w wyniku Europejskiej Konferencji w sprawie Turystyki i Zatrudnienia,
zorganizowanej w 1997 roku w Luksemburgu, uzgodniono wspólne stanowisko Rady Unii Euro-
pejskiej, Parlamentu Europejskiego, Komitetu Społeczno-Ekonomicznego i Komitetu Regionów,
dotyczące zwiększenia potencjału turystyki europejskiej w celu zwiększenia zatrudnienia [Musiał i
in. 2005].
Polska w okresie przedakcesyjnym mogła korzystać z programów unijnych, których niektóre
działania odnosiły się do sektora turystyki i rekreacji. Po wejS
ciu do Unii Europejskiej nasz kraj
mógł uzyskać wsparcie w latach 2004-2006 w tej branży z funduszy strukturalnych. Obecnie
możliwoS
ć taka istnieje w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013 (PROW 2007-2013) są różne
działania skierowane na wsparcie turystyki. W osi 3 programu  JakoS
ć życia na obszarach wiej-
skich i różnicowanie gospodarki wiejskiej zaproponowano koncentrację S
rodków na wspomniane
już trzy działania:
 różnicowanie w kierunku działalnoS
ci nierolniczej,
 odnowa i rozwój wsi,
 tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw.
W obrębie tych działań mogą być składane projekty dotyczące szeroko rozumianych usług tury-
styczno-rekreacyjnych. W działaniu pierwszym  Różnicowanie w kierunku działalnoS
ci nierolniczej
przewidziano wsparcie działalnoS
ci agroturystycznej. Beneficjentem może być rolnik, który zamierza
uruchomić w swoim gospodarstwie rolnym usługi agroturystyczne lub rozszerzyć zakres i ofertę już
funkcjonujących usług. Działanie to jest kontynuacją działania:  Różnicowanie działalnoS
ci rolniczej
i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodnoS
ci działań lub alternatywnych x
ródeł docho-
dów , na które w latach 2004-2006 można było składać wnioski również w zakresie agroturystyki. Dla
potrzeb programu, agroturystykę zdefiniowano jako usługi zakwaterowania o skali nieprzekraczającej
5 pokoi [Niedziółka 2008a,b]. Wszystkich umów, w ramach powyższego działania, w Małopolskim
Oddziale Regionalnym podpisano 484, w tym w ramach agroturystyki 101 [Bogusz, Kotala 2008].
Przedmiotem opinii w zakresie projektów agroturystycznych są te projekty, które dotyczą głów-
nie nadbudowy, rozbudowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją istniejących
budynków mieszkalnych i gospodarczych na cele agroturystyczne. Kosztami kwalifikowanymi
mogą zostać objęte koszty dotyczące wyposażenia pokoi goS
cinnych oraz pomieszczeń wspól-
nych dla goS
ci, łazienek, kuchni, itd.
W projektach związanych z agroturystyką kosztami kwalifikowanymi mogą zostać objęte rów-
nież działania służące do uruchomienia lub ulepszenia różnych usług rekreacyjnych w gospodar-
stwach agroturystycznych, między innymi [Niedziółka 2008]:
 urządzanie miejsc do aktywnego lub biernego wypoczynku,
 zakup wyposażenia i sprzętu turystycznego lub rekreacyjnego do celów turystycznych,
 zakup zwierząt służących do celów terapeutycznych, sportowych i rekreacyjnych,
 zagospodarowanie terenu na potrzeby planowanej działalnoS
ci w ramach projektu.
Pomoc ma formę zwrotu częS
ci kosztów kwalifikowanych projektu. Maksymalna wysokoS
ć
pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi i na jedno gospodarstwo rolne nie może przekroczyć
100 tys. zł. Poziom pomocy finansowej wynosi maksymalnie 50% kosztów kwalifikowanych
projektu [R
niecińska 2008].
Inne działanie w PROW-ie:  Odnowa i rozwój wsi ma wpłynąć na poprawę jakoS
ci życia na
obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz
promowanie obszarów wiejskich. Umożliwi rozwój tożsamoS
ci społecznoS
ci wiejskiej, zachowanie
dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost atrakcyjnoS
ci
turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich.
220 Arkadiusz Niedziółka, Andrzej Kotala
Pomocy udziela się podmiotom z tytułu inwestycji w zakresie [www.agroturystyka.pl]:
 remontu, przebudowy i wyposażenia obiektów pełniących funkcje publiczne, społeczno-kultu-
ralne, rekreacyjne i sportowe, w tym obiektów zabytkowych,
 remontu, przebudowy i wyposażenia obiektów służących promocji obszarów wiejskich, w tym
propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa kulturowego, tradycji, sztuki lub kultury,
 kształtowania przestrzeni publicznej,
 budowy lub remontu, przebudowy publicznej infrastruktury związanej z rozwojem funkcji tury-
stycznych, sportowych i społeczno-kulturalnych,
 zakupu obiektów zabytkowych lub charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym
regionie oraz ich adaptację na cele publiczne,
 odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historii, obiektów architektu-
ry sakralnej i miejsc pamięci.
Beneficjentem w działaniu  Odnowa i rozwój wsi może być gmina, instytucja kultury, dla której
organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego, koS
ciół lub związek wyznaniowy, organi-
zacja pozarządowa.
W przypadku starania się gminy jako beneficjenta o S
rodki unijne, na jakiekolwiek cele wymogiem
jest posiadanie przez gminę opracowanej strategii rozwoju. W dokumencie tym powinna być zawarta
strategia rozwoju turystyki. Jest ona bowiem jednym z podstawowych instrumentów zarządzania
lokalną gospodarką turystyczną w gminie. Strategię rozwoju turystyki gminy można okreS
lić jako
program zamierzeń gminy i kierunków jej działań w zakresie rozwoju turystyki, stanowiący częS
ć
strategii rozwoju gminy oraz z niej wynikające i uszczegóławiające cele turystyczne gminy [Wiatrak
2003]. Strategia taka powinna być oparta na zasadach zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem
uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych. Ważne jest, aby znalazło się w niej również miejsce dla
rozwoju usług agroturystycznych. Strategia powinna dotyczyć badań rynku turystycznego, plano-
wania rozwoju turystyki, budowy infrastruktury turystycznej, promocji oraz przygotowania kadr
na potrzeby turystyczne [Kiryluk 2003]. Posiadanie strategii rozwoju turystyki jest wymogiem
starania się przez gminę o S
rodki unijne na rozwój usług turystyczno-rekreacyjnych.
Unia Europejska jest ponadto ważnym oparciem na wszystkich szczeblach działania w zakresie
turystyki w krajach kandydujących i członkowskich. W przyjętej przez polski rząd  Strategii Roz-
woju Turystyki w latach 2001-2006 , wS
ród wielu S
rodków finansowych wymieniło się m. in.:
fundusze przedakcesyjne Unii Europejskiej (SAPARD, ISPA, PHARE 2000-2002) oraz wspomniało
się także o funduszach strukturalnych, z których była możliwoS
ć skorzystania od czasu wejS
ciu
Polski w struktury unijne w latach 2004-2006 [Strategia& 20002]. W strategii jest także mowa o
wsparciu turystyki wiejskiej i agroturystyki.
W kwietniu 2007 Ministerstwo Gospodarki opracowało Strategię Rozwoju Turystyki na lata 2007-
2013. W dokumencie tym wiele przedsięwzięć dotyczy rozwoju różnych form turystyki wiejskiej, w tym
agroturystyki. W strategii, w sferze rozwoju gospodarki turystycznej na obszarach wiejskich ważne
miejsce zajmuje kwestia innowacyjnoS
ci oraz jakoS
ci prac przez co należy rozumieć [Sawicki 2007]:
 łączenie podobnych ofert w regionie,
 możliwoS
ć zakupu wyrobów, możliwoS
ć uczestniczenia w tworzeniu lub kursie rzemiosła (ko-
walstwo, rzex
ba, garncarstwo itd.),
 wycieczki specjalistyczne po regionie (dworki, pałace, przyroda itd.),
 gospodarstwa agroturystyczne o specyficznym profilu,
 oferta kursów i szkoleń oraz obozów we współpracy z innymi gospodarstwami z okolicy,
 stosowanie znaków jakoS
ci (np. produkty tradycyjne i regionalne),
 stosowanie technik markowych,
 stosowanie w gospodarstwach rozwiązań przyjaznych S
rodowisku,
 wzrost znaczenia Internetu i nowych technologii na wszystkich etapach realizacji produktu
turystycznego,
 tworzenie sieci specjalnych domów staroS
ci z ofertą turystyczną w miejscowoS
ciach wiejskich.
Wsparcie S
rodkami unijnymi różnych przedsięwzięć turystycznych jest istotną determinantą
rozwoju usług turystyczno-rekreacyjnych. Różne działania pochodzące z Programu Rozwoju Ob-
szarów Wiejskich na lata 2007-2013 refundują częS
ć kosztów poniesionych na inwestycje w tury-
styce. Przed różnymi beneficjentami, gminami, rolnikami chcącymi uruchomić przedsięwzięcia agro-
turystyczne stoi olbrzymia szansa uzyskania pomocy finansowej. W związku z tym warto poznać
zasady proceduralne starania się o S
rodki z Unii Europejskiej.
MożliwoS
ci rozwoju różnych form turystyki wiejskiej w województwie małopolskim w S
wietle.... 221
Wyniki badań
Badania przeprowadzono w 57 gminach województwa małopolskiego. Dotyczyły one aktyw-
noS
ci władz lokalnych w zdobywaniu S
rodków zewnętrznych, głównie pochodzących z Unii Euro-
pejskiej na rozwój szeroko rozumianych usług turystyczno-rekreacyjnych.
Wymogiem starania się gminy jako beneficjenta o refundację częS
ci kosztów kwalifikowanych z
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jest posiadanie opracowanej strategii rozwo-
ju. Wyniki badań ukazały, że wS
ród badanych 57 gmin aż 55 z nich (96,5%) posiada aktualną strategię,
natomiast w dwóch jest ona obecnie opracowywana. Prawie wszystkie istniejące już strategie rozwoju
 53 (96,4%) zawierają ocenę szans i zagrożeń dla rozwoju turystyki, natomiast w misji i wizji strategicznej
gminy rozwój turystyki uwzględniono także w 53 dokumentach. W kwestiach dotyczących natomiast
jednej z najbardziej popularnych form turystyki wiejskiej w ostatnich latach agroturystyki w większoS
ci
strategii, w 51 gminach (92,7%) są przewidziane działania wspierające jej rozwój.
Wypowiedzi rozmówców z urzędów gmin-
Tabela 1. Działania samorządu lokalnego na rzecz
nych wskazują, że wpływ samorządu lokalne-
rozwoju usług agroturystycznych w badanych
go na rozwój usług agroturystycznych w po-
gminach
szczególnych gminach realizuje się w postaci
Rodzaj działania Odpowiedzi
różnych działań, głównie z zakresu promocji
(47,4%), ale także rozwoju infrastruktury tury- liczba [%]
styczno-rekreacyjnej (19,3%) (tab.1). Najczę-
Promocja, w tym: 27
S
ciej wymieniane działania samorządu lokal-
udział w targach 10
nego w procesie zarządzania rozwojem
reklama internetowa 4 47,4
agroturystyki w gminie, dotyczą promocji.
Prawie połowa respondentów w badanych
wydawanie folderów 4
urzędach gmin wskazała właS
nie na promocję
dystrybucja materiałów informacyjnych 1
jako najistotniejszą pomoc oferowaną rolni-
Rozwój infrastruktury turystyczno-
kom zajmującym się usługami turystycznymi.
11 19,3
rekreacyjnej
Wynika z tego, że właS
nie w sferze komunika-
Budowa infrastruktury technicznej 7 12,3
cji z rynkiem władze lokalne mają szczególną
możliwoS
ć wspierania gospodarstw agrotu-
Organizacja szkoleń 4 7,0
rystycznych w swoich gminach. W większo-
Dofinansowanie agroturystyki 2 3,5
S
ci przypadków samorząd terytorialny dofi-
Organizacja różnych imprez 2 3,5
nansowuje różne formy instrumentarium
promocyjnego. Współorganizuje giełdy i tar- Finansowanie imprez plenerowych 1 1,7
gi agroturystyczne, pomaga w opracowaniu
Promocja dziedzictwa kulturowego 1 1,7
stron internetowych oraz współfinansuje wy-
Rejestr gospodarstw
dawanie folderów. Z kolei wS
ród badanych
1 1,7
agroturystycznych
gospodarstw agroturystycznych co trzeci ich
Utrzymywanie w czystoS
ci S
rodowiska
właS
ciciel korzystał w przeszłoS
ci z pomocy
1 1,7
naturalnego
władz lokalnych w działalnoS
ci promocyjnej.
Natomiast z pomocy samorządu terytorialne- Razem 57 100,0
go w wyjazdach na giełdy i targi turystyczne
ródło: opracowanie własne.
skorzystał co piąty respondent. Drugim istot-
nym aspektem oddziaływania samorządu terytorialnego na działalnoS
ć agroturystyczną jest budowa
oraz rozwój infrastruktury technicznej (drogi, wodociągi, kanalizacja) oraz turystyczno-rekreacyjnej.
Obok pozytywnego wpływu agroturystyki należy również wspomnieć o możliwoS
ciach nega-
tywnego oddziaływania tej formy turystyki wiejskiej. Ujemne oddziaływanie człowieka i jego dzia-
łalnoS
ci na S
rodowisko nazywane jest antropopresją. W przypadku usług agroturystycznych może
zjawisko antropopresji wystąpić. Z przebadanych gmin, na pytanie otwarte dotyczące negatyw-
nych skutków rozwoju agroturystyki otrzymano odpowiedx
od 47 władz lokalnych (82,5% bada-
nych samorządów terytorialnych). Najwięcej, bo 34% wskazań dotyczyło zanieczyszczenia i degra-
dacji S
rodowiska, 8,5%  dużego napływu osób z zewnątrz, natomiast po 6,4% odpowiedzi dotyczyło
wzrostu przestępczoS
ci oraz zakłócenia ciszy i spokoju.
Odpowiedzi respondentów w urzędach gmin na pytanie, co należałoby w przyszłoS
ci zrobić dla rozwo-
ju agroturystyki w gminie były bardzo różnorodne. Zdecydowanie najwięcej wskazań dotyczyło działań
promocyjnych oraz poprawy infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej i technicznej oraz większej aktywno-
S
ci w staraniu się o S
rodki unijne (tab. 2). Na pytanie z kolei o największą przeszkodę w rozwoju agrotury-
222 Arkadiusz Niedziółka, Andrzej Kotala
styki odpowiedziano we wszystkich
Tabela 2. Proponowane przez respondentów w badanych
badanych samorządach terytorial- urzędach gmin działania służące rozwojowi usług
agroturystycznych
nych. NajczęS
ciej, w 41 gminach
(71,9%) wskazywano na ograniczo- Działania Liczba [%]
wskazań
ne zasoby finansowe gospodarstw.
Nasuwa się w związku z tym wniosek, Promocja 18 23,1
że większoS
ć władz gminnych widząc
Poprawa infrastruktury turystyczno-rekreacyjnej 16
więcej S
cieżek 1
braki kapitałowe rolników nie kwapi
20,5
lepsze oznakowanie szlaków 1
się do działań związanych z rozpoczę-
wybudowanie zbiornika wodno-rekreacyjneg 1
ciem działalnoS
ci agroturystycznej.
Uzupełnienie i polepszenie infrastruktury technicznej 11
Brak kapitału na rozpoczęcie działal-
poprawa drogi 3
14,1
noS
ci agroturystycznej również jest
budowa kanalizacji 2
przeszkodą, jeS
li chce się uzyskać budowa parkingów 1
wsparcie finansowe z Unii Europej- Aktywnie uzyskiwanie fundusze unijne (szkolenia
11
na ten temat) 14,1
skiej, ponieważ procedury dotyczące
starania się o refundację kosztów Zachęcanie mieszkańców do rozpoczęcia
3 3,8
działalnoS
ci agroturystycznej
kwalifikowanych dotyczą m. in. zain-
westowania najpierw własnego kapi- Uproszczenie uzyskiwania S
rodków finansowych
2 2,6
na agroturystykę
tału.
Pieniądze unijne na bezpoS
red- Poprawa współdziałanie gospodarstw
2 2,6
z władzami lokalnymi
ni rozwój agroturystyki uzyskują
Inne 15 19,2
rolnicy. Mogą oni w ramach PROW-
u składać projekty w działaniu  Róż- Razem 78 100,0
nicowanie w kierunku działalnoS
ci
ródło: opracowanie własne.
nierolniczej . Z kolei na inne, po-
S
rednie działania wspierające sek-
tor agroturystyczny w gminie oraz na wsparcie innych form usług turystyczno-rekreacyjnych o
uzyskanie S
rodków zewnętrznych starają się władze lokalne. Wyniki badań ukazały, że w ostatnich 5
Tabela 3. ródła pozyskiwania S
rodków zewnętrznych na rozwój turystyki w badanych gminach
ródło pozyskiwania Liczba Cel, na który pozyskiwano S
rodki zewnętrzne
S
rodków zewnętrznych na gmin
rozwój turystyki w gminie
Boiska sportowe, promocja walorów turystycznych, tereny
rekreacyjno-wypoczynkowe, modernizacja gminnego oS
rodka sportu,
Sapard 14
utworzenie punktu informacji eko i agroturystycznej, budowa sal
sportowych, utworzenie miejsc noclegowych, budowa szlaków
Działanie 2.3. Odnowa wsi oraz
zachowanie i ochrona 4 Centrum rekreacyjno-sportowe, Ekopark
dziedzictwa kulturowego
Program Odnowa Wsi Polskiej 4 Wzbogacenie bazy sportowo-rekreacyjnej, budowa parkingu
FDPA 3 Modernizacja gospodarstw
Fundusze pomocowe z UE 3 Trasa rowerowa, remont koS
ciółka, wyjazd szkoleniowy
Identour 2 Oznakowanie gospodarstw agroturystycznych, oznakowanie gminy
ZPO Rozwoju Regionalnego 2 OS
wietlenie dróg i parkingów, obserwatorium
Eko-Fundusz 1 Ochrona walorów przyrodniczych
Fundusz Konserwator 1 Inwentaryzacja kapliczek
Interreg 1 Basen
Ministerstwo Finansów 1 Budowa hali sportowej
Program Centra 1 Podniesienie walorów turystycznych rynku
SPO Infrastruktura turystyczna 1 Zagospodarowanie placu
SPO Rolnictwo 1 Budowa centrum turystyki i rekreacji
Totalizator Sportowy 1 Budowa wodociągu
Urząd Marszałkowski 1 Rozwój centrum wsi
ródło: opracowanie własne.
MożliwoS
ci rozwoju różnych form turystyki wiejskiej w województwie małopolskim w S
wietle.... 223
latach w 32 badanych gminach (56,1%) władze lokalne starały się pozyskać S
rodki zewnętrzne na
rozwój turystyki z różnych x
ródeł. Wykorzystywano do tego zarówno pomoc pochodzącą z Unii
Europejskiej, jak i od strony podmiotów krajowych (tab. 3).
WNIOSKI
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jest istotnym narzędziem wspierania
sektora turystyczno-rekreacyjnego. Istnieje możliwoS
ć ubiegania się o pomoc finansową w rozwoju
różnych form turystyki. Można starać się o refundację częS
ci inwestycji (kosztów kwalifikowanych)
poniesionych na rozwój szeroko rozumianej gospodarki turystycznej. Rolnicy mają możliwoS
ć uzy-
skać refundację do 50% kosztów związanych z rozwojem działalnoS
ci agroturystycznej. Gmina z kolei,
może dostać zwrot częS
ci kosztów związanych z modernizacją i rozwojem infrastruktury turystycznej.
Wyniki badań ukazały duże zainteresowanie władz lokalnych ubieganiem się o S
rodki unijne na
rozwój turystyki. Badane jednostki terytorialne korzystały w latach 2004-2006 z różnych x
ródeł
wsparcia zewnętrznego na cele związane z rozwojem szerokiej branży turystycznej. Korzystały
również z programu przedakcesyjnego Sapard, oraz z innych poza unijnych S
rodków. Wsparcie
władz lokalnych odnosiło się do sektora agroturystycznego, głównie w działalnoS
ci promocyjnej i
modernizacji infrastruktury turystycznej. Zaangażowanie samorządu lokalnego przejawiało się rów-
nież w budowie i modernizacji szeroko rozumianej infrastruktury turystycznej w gminie. Zagospo-
darowanie turystyczne służy uprawianiu różnych form turystyki, agroturystyki, turystyki kwalifi-
kowanej, turystyki krajoznawczej, turystyki zdrowotnej i innych.
Literatura
Bogusz M., Kotala A. 2008: Fundusze unijne szansą rozwoju gospodarstw agroturystycznych w Małopolsce. Innowacje w
rozwoju turystyki, Jalinik M. (red.). Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok, 376.
Musiał W., Kania J., LeS
niak L. 2005: Agroturystyka i usługi towarzyszące. Małopolskie Stowarzyszenie Doradztwa Rolnicze-
go. Wyd. Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków, 91.
Niedziółka A. 2008: Innowacyjne usługi rekreacyjne jako determinanta rozwoju agroturystyki w województwie małopolskim.
Innowacje i innowacyjnoS
ć w sektorze agrobiznesu, t. II. Rodzaje innowacji, Adamowicz M. (red.). Wydawnictwo SGGW,
Warszawa, 235.
Niedziółka A. 2008: Problemy finansowania rozwoju agroturystyki w wybranych gminach województwa małopolskiego. Gospo-
darka Regionalna i Turystyka, IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa. Aktualne Problemy Rozwoju Turystyki w Krajach
Europy R
rodkowo-Wschodniej, Telus J. i in. (red.), z. 5, t. I. Wyższa Szkoła Ekonomii, Turystyki i Nauk Społecznych w
Kielcach, Kielce, 276.
Kiryluk H. 2003: Rola i zadania samorządów terytorialnych w rozwoju gospodarki turystycznej. Ekonomiczno-organizacyjne
warunki rozwoju turystyki i rekreacji, Jalinik M. (red.). Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok, 39.
Sawicki B. 2007: Agroturystyka w aktywizacji obszarów wiejskich. Usługowy Zakład Poligraficzny  Integraf , Lublin, 106-107.
Strategia Rozwoju Turystyki w latach 2001-2006. 2002: Departament Turystyki w Ministerstwie Gospodarki, Warszawa, 25.
R
niecińska K. 2008: Rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej przy wykorzystaniu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
PROW na lata 2007-2013 oraz analiza wykorzystania S
rodków pomocowych. Innowacje w rozwoju turystyki, Jalinik M.
(red.). Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok, 397.
Wiatrak A.P. 2003: Turystyka w strategii rozwoju gminy. Regionalne uwarunkowania ekonomicznego rozwoju rolnictwa i obszarów
wiejskich, Czudec A. (red.). Tom II. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, 191.
[www.agroturystyka.pl].
Summary
In the article different activities from Rural Development Pean (RDP) 2007-2013 with a view to developing tourism are
presented. The authors focused on activities connected with different forms of rural tourism development. In these activities there
is a possibility of refunding costs invested earlier. For example, farmer who sets up agritourism farms is able to obtain till 50%
of invested money for his undertaking. Moreover, any district can obtain some part of invested money for its investments, for
example for infrastructure modernization.
Moreover, the authors presented results of researches conducted in 57 districts in Malopolska province. Researches focused
on local authorities engagement in obtaining union funds for tourism and recreation development. They showed, that there is big
interest in obtaining these funds. Refund concerns different activities which are connected with widely understood tourism
development. For example, district can obtain some costs from refund which it invested earlier. Mostly, local authorities are
investing in tourism infrastructure.
Most examined districts have got development strategy. It is a compulsory in application for EU funds for tourism development.
Adres do korespondencji:
dr Arkadiusz Niedziółka, dr hab. Andrzej Kotala, prof. UR
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Katedra Socjologii i Rozwoju Wsi
Al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków
tel. [phone]
e-mail: [e-mail], [e-mail]