plik


ÿþRoczniki Naukowe Wy¿szej Szko³y Wychowania Fizycznego i Turystyki w SupraSlu - 2006 80 Ruch turystyczny - uwarunkowania jego rozwoju Leonid Go³ubowski Wy¿sza Szko³a Wychowania Fizycznego i Turystyki w SupraSlu Turystyka mieSci siê razem z kultur¹ fizyczn¹ i wypoczyn- - nie ogranicza siê ruchu turystycznego jedynie do kiem w dziale piêtnastym gospodarki narodowej. Pod pojêciem pobytów z noclegiem; turystyka nale¿y rozumieæ ogó³ stosunków i zjawisk wynikaj¹- - nie ogranicza siê ruchu turystycznego jedynie do cych z podró¿y i pobytu osób podró¿uj¹cych w celach: podró¿y w celach wypoczynkowych; - turystyka jest rodzajem podró¿y; - wypoczynku, - turystyka zajmuje znaczn¹ czêSæ czasu wolnego i zajêæ - interesach, rekreacyjnych cz³owieka. - i innych, Pojêcie turystyki zmienia³o siê w czasie. Definicja ule- W celach pozostaj¹cych poza swoim normalnym Srodowi- ga³a poszerzeniu, w miarê jak pojawia³y siê nowe zjawiska skiem nie d³u¿ej ni¿ rok przy czym g³ówny cel ich wizyty jest i procesy o charakterze spo³ecznym, ekonomicznym i Sro- inny ni¿ wykonywanie czynnoSci wynagradzanych w odwie- dowiskowym, zwi¹zane z przemieszczaniem siê ludzi w ce- dzanym kraju lub miejscowoSci. Odnosi siê to zarówno do tury- lu konsumpcji czasu wolnego. styki krajowej jak i zagranicznej. Najbardziej odpowiedni¹ dla europejskiego krêgu kul- Pojêcie ruch turystyczny jest w literaturze przedmiotu roz- turowego, jest systematyka wed³ug której ruch turystyczny maicie interpretowane. Miêdzynarodowa Akademia Turystyki rozwija³ siê w nastêpuj¹cych fazach: w Monte Carlo okreSla ruch turystyczny jako  & podró¿e podej- mowane dla przyjemnoSci, wypoczynki lub leczenia - pieszo lub - faza wczesnohistoryczna okres do 1850r.; jakimkolwiek Srodkiem komunikacji. Do ich zakresu nie nale¿¹ - faza pocz¹tkowa, obejmuj¹ca okres 1850-1914r.; wiêc podró¿e w celach zarobkowych ani w celach zmiany miej- - faza wzrostu, obejmuj¹ca okres 1914-1945r.; sca sta³ego zamieszkania . - faza turystyki masowej od 1945r. Niektórzy autorzy, akcentuj¹c spo³eczny charakter ruchu tu- rystycznego, okreSlaj¹ ten ruch jako podró¿e w celach rekreacyj- W ramach ostatniej fazy nale¿a³oby wyodrêbniæ turysty- nych, poznawczych, kulturalnych i wychowawczych. kê kwalifikowan¹. Sikora J. ruchem turystycznym nazywa po prostu turystykê Przes³anka to okolicznoSæ sprzyjaj¹ca realizacji pewnych rozumian¹ jako zjawisko spo³eczno - ekonomiczne, które z jed- zamierzeñ.. Przes³anek ruchu turystycznego nale¿a³oby poszu- nej strony jest wywo³ywane okreSlonym popytem /potrzeb¹/ na kiwaæ w samej jego definicji, wype³nianych przez ten ruch dobra i us³ugi turystyczne, a z drugiej strony poda¿¹ /wytwarza- funkcjach jak równie¿ w celach ka¿dej, a szczególnie ko- niem/ dóbr i us³ug turystycznych. mercyjnej dzia³alnoSci. Przes³anki ruchu turystycznego mo¿- Z opinii o istocie ruchu turystycznego wynika, ¿e ma on na podzieliæ na: charakter spo³eczno-kulturalny. Jest to ruch dobrowolny i czaso- wy. Obce dla tego ruchu, stosownie definicji, s¹ motywy zarob- 1. Ekonomiczne, do których nale¿¹: kowe. Trudno jednak, w dzisiejszej mocno skomercjonalizowa- nej gospodarce, uwierzyæ w czystoSæ owej definicji. Definicje - wzrost wydajnoSci pracy, turysty i ruchu turystycznego wyraxnie przy tym wskazuj¹ na - wzrost zasobów ludzi i zysków przedsiêbiorstw, rozleg³e ekonomiczne skutki tego ruchu. Na ca³oSæ tych skutków - pojawienie siê nowych potrzeb konsumpcyjnych, wp³ywaj¹ zarówno materialne jak i duchowe potrzeby turystów. - skracanie czasu pracy dziêki postêpowi i w zwi¹zku Spo³eczno - ekonomiczne zjawisko ruchu turystycznego wspó³- z tym pojawienie siê czasu wolnego, czeSnie jest tworzone przez zbiór podró¿nych motywowanych ró¿- - nadprodukcja w wielu dziedzinach z czego wynika nymi celami natury spo³eczno kulturalnej i zawodowej, które ograniczenie produkcji. zamierzaj¹ oni osi¹gn¹æ po czasowym i dobrowolnym opuszcze- niu miejsca sta³ego zamieszkania. 2. Spo³eczne, a wSród nich: Definicja taka ruchu turystycznego podkreSla dwie cechy wspó³czesnego ruchu turystycznego tj. spo³eczny i ekonomiczny - rozwój intelektualny ludzi i pojawienie siê potrzeb charakter oraz rozszerzony uk³ad motywacji podró¿y. W³¹czenie wy¿szego rzêdu, do celów podró¿y turystycznych wyjazdów zarobkowych nie pod- - specjalizacja pracownicza co umo¿liwia samorealizacjê wa¿a teoretycznej wartoSci podanej definicji. W ró¿norodnych de- ludzi, finicjach ruchu turystycznego mo¿na zauwa¿yæ nastêpuj¹ce ele- - rozwój kszta³cenia na ró¿nym poziomie co wp³ywa na menty: powstanie ró¿nych potrzeb, Roczniki Naukowe Wy¿szej Szko³y Wychowania Fizycznego i Turystyki w SupraSlu - 2006 81 - potrzeba dorównywania do lepszych. - wzrost ludnoSci, drog¹ przyrostu naturalnego oraz wyd³u¿ania siê przeciêtnego okresu ¿ycia ludnoSci; 3. Naukowo-techniczne, które przyczyni³y siê g³ównie - wzrost liczby ludnoSci miejskiej, proces urbanizacji wsku-tek rozwoju miast i potrzeb¹ komunikowania siê, rozumiany jako proces kulturowy przechodzenia od czemu towarzysz¹ przemiany spo³eczne, polityczne i kultu- spo³eczeñstwa tradycyjnego, wiejskiego, do spo³eczeñ rowe prowadz¹ce do powstania cywilizacji technicznej. stwa miejskiego. Istnieje Scis³a wiêx miêdzy urbanizacj¹ i turystyk¹. Nadmieniæ wypada, ¿e najaktywniejsza turystycznie jest Im wiêksza urbanizacja obszaru lub regionu tym wiêksza po- grupa ludnoSci zamieszka³ej du¿e oSrodki miejskie. Bardzo trzeba turystyki i rekreacji jego mieszkañców. wa¿ny jest tu sta³y wzrost ludnoSci zatrudnionej poza rolnic- Turystyka i rekreacja jest zjawiskiem kompensuj¹- twem. Istotnym elementem jest struktura ludnoSci, wed³ug cym niedogodnoSci wspó³czesnego ¿ycia. S¹ to te dzie- wieku i wykszta³cenia. Wzrost kwalifikacji zawodowej i po- dziny ¿ycia cz³owieka, które umo¿liwiaj¹ zaspokojenie ziomu ogólnego wykszta³cenia wp³ywaj¹ pozytywnie na roz- jego odwiecznych ambicji rozwoju w sferach zawodowej, wój ruchu turystycznego a przez to i na popyt turystyczny. socjalnej i osobistej. Motoryzacja jako proces kulturowy przechodzenia od spo- Do czynników kszta³tuj¹cych ruch turystyczny zalicza siê: ³eczeñstwa wiejskiego wywo³a³ turystykê motoryzacyjn¹, ro- zumian¹ jako przemieszczanie siê pojazdem w celach tury- - czas wolny od pracy, stycznych Turysta taki jest przestrzennie bardzo ruchliwy. - si³a nabywcza ludnoSci, Posiada du¿e mo¿liwoSci swobodnego ruchu, przemieszcza- - stosunki demograficzne i procesy urbanizacji, nia siê. Ponadto zakres takich us³ug jest znacznie szerszy. Us³u- - motoryzacja, gi takie poci¹gaj¹ za sob¹ inne rodzaje us³ug. - informacja i reklama turystyczna, Informacja i reklama turystyczna s¹ wykorzystywane do - negatywne skutki cywilizacji przemys³owej, pobudzania popytu turystycznego w po¿¹danym kierunku /dzie- - motywacje podró¿y turystycznej i rekreacyjnej, dzinach/ konsumpcji turystycznej. Ma to szczególne znacze- - walory turystyczne, nie, gdy poda¿ dóbr i us³ug turystycznych nie równowa¿y - dostêpnoSæ komunikacyjna, popytu na nie. Si³a oddzia³ywania w ty zakresie jest bardzo - hotelarstwo, du¿a, a liczba informacji turystycznych stale roSnie. Wszyst- - inne sk³adniki infrastruktury turystyczno rekreacyjnej, ko to pozwala na wyobra¿enie sobie udzia³u w podró¿ach - ceny. i konsumpcji ró¿nego rodzaju us³ug turystyczno rekreacyj- nych. Informacje przekazywane t¹ drog¹ docieraj¹ w tym sa- Wraz ze wzrostem postêpu technicznego i organizacyj- mym czasie /jednoczeSnie/ do prawie wszystkich zaintereso- nego roSnie wydajnoSæ pracy. Maleje czas niezbêdny dla za- wanych. pewnienia rozwoju produkcji. W efekcie tego zwiêkszaj¹ siê Wspó³czesna cywilizacja oprócz pozytywów ci¹¿y na Sro- rozmiary czasu wolnego. Skracanie czasu pracy przebiega trze- dowisku cz³owieka-negatywnie oddzia³ywuje na ¿ycie spo³ecz- ma drogami tj.: ne i zawodowe. Wprowadza do ¿ycia osobistego jednostki szereg ograniczeñ oraz powoduje szkodliwoSæ wynikaj¹c¹ z: - w stosunku tygodniowym, wolne soboty, - wyd³u¿anie p³atnych urlopów i dodatkowe dnie - zanieczyszczenia Srodowiska naturalnego, Swi¹teczne, - powoduje w sumie zachwianie równowagi Srodowiska - obni¿enie wieku emerytalnego. cz³owieka. O ile czas wolny wywo³uje potencjalny popyt na us³ugi Cywilizacja ponadto wyzwala w Srodowisku szereg turystyczne, o tyle si³a nabywcza ludnoSci jest wa¿nym czynników agresywnych w stosunku do cz³owieka, które czynnikiem popytu zrealizowanego. Oznacza to, ¿e warunki wymagaj¹ u niego potrzebê ucieczki kompensuj¹cej i równo- ekonomiczne jednostki s¹ Srodkiem przekszta³cenia popytu wa¿¹cej powsta³e straty, a wiêc potrzebê turystyki i rekre- potencjalnego w popyt zrealizowany na us³ugi turystyczne acji. Do czynników Srodowiskowych wywo³uj¹cych negatyw- i rekreacyjne. Nale¿y przy tym zauwa¿yæ, ¿e si³a nabywcza ne skutki cywilizacyjne nale¿y ingerencja pañstwa w ¿ycie ludnoSci zale¿y od: cz³owieka w szkole,w s³u¿bie zdrowia, w pracy, w systemie emerytalnym. - rozmiarów dochodu podzielonego na g³owê ludnoSci Agresje biologiczne objawiaj¹ siê równie¿ w sferze wy- /per capita/, ¿ywienia ludnoSci, które sprowadzaj¹ siê do; - od produktu narodowego brutto i netto, - cen innych towarów, - nadmiernego nawo¿enia sk³adnikami sz, - inflacji. - stosowania Srodków ochrony roSlin, - modyfikowania ¿ywnoSci, Zwi¹zek korelacyjny pomiêdzy treSci¹ konsumpcji tury- - stosowania ró¿nego rodzaju utrwalaczy. styczno-rekreacyjnej a dochodami jednostki jest Scis³y i do- datni. Negatywne skutki cywilizacyjne wyra¿aj¹ siê równie¿ Stosunki demograficzne i procesy urbanizacji jest to: w rosn¹cym stanie napiêcia ludnoSci. St¹d rodzi siê potrzeba Roczniki Naukowe Wy¿szej Szko³y Wychowania Fizycznego i Turystyki w SupraSlu - 2006 82 uczestnictwa w ruchu turystycznym i rekreacji co powoduje tradycje, zwyczaje lub powstaj¹ nowe, bêd¹ce rezulta koniecznoSæ zaspakajania potrzeb w tym zakresie. tem np. rewolucji naukowo-technicznej; WSród czynników pozaekonomicznych stymuluj¹cych ruch - z drugiej zaS strony, wspó³czesna cywilizacja indu- turystyczny i rekreacjê znajduje siê uk³ad ró¿norodnych mo- strialna wywiera negatywny wp³yw na naturalne walo- tywacji sk³aniaj¹cych do ucieczki w turystykê i rekreacjê. " ró- ry turystyczne; wyra¿a siê to m.in. w ograniczaniu ko- d³em tych motywacji jest przede wszystkim aktualna pozycja rzystania z tych walorów wskutek zanieczyszczenia wspó³czesnego cz³owieka który: wody, powietrza b¹dx zmniejszenia ich zasobów po- - zaspokoi³ swoje najwa¿niejsze potrzeby pierwszego przez zabudowê przemys³ow¹ lasów, terenów rekreacyj- rzêdu, nych itp. - rozporz¹dza pewnymi dostêpnymi zasobami finanso- wymi i wolnym czasem, Wszystko to ogranicza poda¿ dóbr i us³ug turystyczno- - - mieszka lub przebywa w Srodowisku wywo³uj¹cym u rekreacyjnych. niego negatywne naciski, - podlega ró¿nym stresom i szkodliwoSciom, Wiadomo, ¿e walory turystyczne nie s¹ mobilne. Chc¹c - zerwa³ wszelkie kontakty z natur¹, wiêc je udostêpniæ turyScie, nale¿y stworzyæ odpowiedni uk³ad - podlega dzia³aniu ró¿nych, czêsto sprzecznych bodxców, urz¹dzeñ i instytucji infrastruktury transportowej Swiadcz¹- - dysponuje wystarczaj¹c¹ liczb¹ Srodków komunikacji, cych us³ugi na rzecz turystów. Turysta bowiem opuszczaj¹c - jest zmuszony do znalezienia miejsca w interesuj¹cym miejsce sta³ego zamieszkania realizuje swoje cele turystycz- spo³eczeñstwie, ne b¹dx rekreacyjne. - ¿yj¹c w stanie napiêcia widzi mo¿liwoSci roz³adowania DostêpnoSæ komunikacyjne walorów stanowi g³ówny go przez uczestnictwo w turystyce i rekreacji. warunek rozwoju ruchu turystycznego i rekreacyjnego. Sta- nowi jedno z podstawowych Swiadczeñ dla turysty. Z dru- Uk³ad motywacji do podejmowania turystyki i rekreacji: giej zaS strony ruch turystyczny wp³ywa na poda¿ us³ug transportowych / przewozowych/. Wystêpuje tu zasada Motywacje spo³eczne to miêdzy innymi: sprzê¿enia zwrotnego. Warto przy tym pamiêtaæ, i¿ rozwój - potrzeba naSladowania lub próba zajêcia wy¿szego transportu powinien wyprzedzaæ rozwój ruchu turystyczne- miejsca w grupie, go. - potrzeba kontaktów, W strukturze urz¹dzeñ infrastruktury instytucji i jednostek - potrzeba oryginalnoSci lub wyró¿niania siê w grupie, turystycznych hotele zajmuj¹ decyduj¹ce miejsce umo¿li- - potrzeba zaimponowania innym, wiaj¹ce zamieszkanie. - potrzeba aktywnej dzia³alnoSci, Materialnym warunkowaniem poda¿y us³ug noclegowych - potrzeba ucieczki od ¿ycia codziennego lub zmiany jest system obiektów hotelowych, tworz¹c bazê noclegow¹ tu- Srodowiska, rystyki i rekreacji. - potrzeba rozumienia Swiata i jego wydarzeñ, - potrzeba prze¿yæ, Najogólniej dzieli siê je na: - potrzeba zmiany codziennego otoczenia. - hotele i pensjonaty, - kempingi, karawaningi, obozowiska namiotowe i ¿eglar- Motywacje rodzinne to: skie, - potrzeba odnalezienia odmiennego stylu rodzinnego, - obiekty rodzinne i socjalne, schroniska, domy kolonij- - potrzeba odbudowy rodziny i jego spójnoSci, ne, domy wczasowe, kwatery prywatne, - potrzeba opuszczenia grupy rodzinnej, - obiekty etapowe np. motele, - potrzeba uczestniczenia w ¿yciu dziecka. - obiekty pañstwowe dla goSci rz¹dowych. Motywy osobiste: Do innych sk³adników infrastruktury turystyczno - rekre- - potrzeba odzyskania kontaktów z natur¹, acyjnej mo¿na zaliczyæ: - potrzeba ucieczki od nacisków, - potrzeba zdobycia wiedzy, aspiracje, - gastronomiê, - potrzeba do zmian. - sieæ sklepów, - zak³ady rzemieSlnicze, Walory s¹ uzasadnionym czynnikiem rozwoju turystyki - lecznictwo, i rekreacji. AtrakcyjnoSæ i rozmiary walorów turystycznych - urz¹dzenia telekomunikacyjne, i rekreacyjnych wp³ywaj¹ na wzrost komplementarnych dóbr - instytucje ochrony porz¹dku i bezpieczeñstwa, turystycznych i rekreacyjnych, które z kolei s¹ podstawo- - administracja. wym xród³em rozwoju us³ug turystycznych i rekreacyjnych. Mówi¹c o wp³ywie walorów na rozwój turystyki i rekreacji Wa¿nym czynnikiem kszta³tuj¹cym ruch turystyczny nale¿y podkreSliæ rolê w ich kszta³towaniu rozwoju spo³ecz- i rekreacyjny s¹ równie¿ ceny na te us³ugi i pozosta³e dobra no-gospodarczego kraju lub regionu. I jest wp³yw dwojaki: z nimi zwi¹zane. - z jednej strony zanikaj¹ pewne elementy walorów np. Motywy ruchu turystycznego i rekreacyjnego i odpowia- Roczniki Naukowe Wy¿szej Szko³y Wychowania Fizycznego i Turystyki w SupraSlu - 2006 83 daj¹ce im formy. - moda, I. Motyw odnowy si³ fizycznych - religia, - odpoczynek i fizyczna regeneracja si³, - inne np. hazard. - leczenie i powrót do zdrowia, - sport i aktywnoSæ fizyczna. Badania motywów turystycznych podró¿y i rekreacji s¹ niezwykle wa¿ne, poniewa¿ turysta jest konsumentem wszel- Odpowiadaj¹ce im formy: kiego rodzaju produktów i us³ug turystycznych, a ogó³ tury- - turystyka wypoczynkowa, stów wp³ywa na wielkoSæ ruchu turystycznego, konsumpcjê - turystyka zdrowotna, w ogóle, równowagê rynkow¹ itp. - sport, rekreacja, turystyka kwalifikowana. Pi[miennictwo II.Motyw odnowy si³ fizycznych i duchowych - wyjScie z izolacji dnia powszechnego, 1. Gaworecki W.W., Turystyka, PWE, Warszawa, 2000; - rozrywka i relaks, 2. Jêdrzejczyk I., Nowoczesny biznes turystyczny, PWN, - poszukiwanie przygody, wiêx duchowa, Warszawa, 2000. 3. £azarek R., Ekonomika turystyki, WSE, Warszawa 2001; Formy to: turystyka poznawcza, edukacyjna, klubowa. 4. Sikora J., Organizacja ruchu turystycznego na wsi, WSiP, Warszawa, 1999. III.Motyw interpersonalny - odwiedziny przyjació³, znajomych, - poszukiwanie towarzystwa, kontaktów miêdzyludz- kich. Formy to: odwiedziny, turystyka klubowa, turystyka w ce- lach poznawczych. IV.Motyw - ucieczka od cywilizacji i powrót do natury Formy to: turystyka wêdrowna, cempingi, letniska. V.Motyw kulturowy - poznanie nowych miejsc, - zainteresowanie sztuk¹, - motyw religijny. Formy to: - turystyka krajoznawcza, - turystyka wychowawcza, - turystyka edukacyjna, - pielgrzymki. VI.Motywy zwi¹zane z presti¿em i statusem spo³ecznym - rozwój i podnoszenie kwalifikacji, - zdobycie uznania, powi¹zañ. Formy to: -wyjazd w interesach, -turystyka przygodowa do renomowanych miejsc i oSrod- ków. Bazuj¹c na definicjach turystyki i rekreacji motywami podejmowania podró¿y s¹: - wypoczynek, - sport i rekreacja, - krajoznawstwo i przyrodoznawstwo - w³asne zdrowie, - odwiedziny, - etnografia/¿ycie, zwyczaje przodków/, - sprawy s³u¿bowe i zawodowe, - kultura i nauka,

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2 Ruch turystyczny w Polsce i na świecie
Alkoholizm i podstawowe uwarunkowania jego spożycia
Prezentacja Mówca i jego rozwój
MUZYKA I RUCH – JAKO WAŻNY ELEMENT ROZWOJU DZIECKA W NAUCZANIU ZINTEGROWANYM
6 zasoby przedsiebiorstwa i fazy jego rozwoju
Żydzi Ruch turystyczny
DZIECKO W WIEKU SZKOLNYM i JEGO ROZWOJ
Rola dziedzictwa kulturowego i jego znaczenie dla rozwoju turystyki wiejskiej
Uwarunkowania Rozwoju Klastrow Turystycznych
ROZWÓJ SEKTORA TURYSTYCZNEGO W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM NA TLE ROZWOJU W POLSCE
Teoretyczne uwarunkowania rozwoju rolnictwa
Hezychazm i jego wpływ na rozwój duchowości
Wroczyński wychowanie i jego uwarunkowania
6 Bariery rozwoju turystyki zrównoważonej
Rozwój teatru w dobie oświecenia Jego najwybitniejsi pr~978

więcej podobnych podstron