Ćwiczenie : SPECJALNE METODY ODLEWANIA
1) Formowanie skorupowe
2) Odlewanie precyzyjne metodą wytapianych modeli
1. Cel ćwiczenia: Poznanie zasad i specyfiki formowania skorupowego i odlewania
precyzyjnego metodą wytapianych modeli.
2. Przebieg ćwiczenia
Studenci przystępujący do wykonania ćwiczenia powinni zapoznać się z
następującymi zagadnieniami:
a) istota, zalety wady i zakres zastosowania formowania skorupowego; dokładność
wymiarowa i chropowatość powierzchni odlewów, wykonanie form skorupowych według
Croninga i Dieterta, charakterystyka masy skorupowej (piasek, żywica, utwardzacz).
b) etapy procesu technologicznego wykonywania odlewów precyzyjnych metodą
wytapianych modeli; materiały modelowe, materiały ceramiczne, mechanizm wiązania
masy ceramicznej, zalety i wady metody, zakres zastosowania, dokładność wymiarowa i
chropowatość powierzchni odlewów,
W pierwszej części ćwiczenia studenci wykonują formę skorupową według Croninga,
w drugiej - zapoznają się z technologią odlewania precyzyjnego metodą wytapianych modeli.
3. Uwagi dotyczące BHP
A. Włączenie i wyłączenie urządzenia do formowania skorupowego może odbywać się tylko
w obecności prowadzącego ćwiczenia
B. Wszystkie czynności związane z obsługą urządzenia do formowania skorupowego muszą
być wykonywane w rękawicach ochronnych.
4. Stanowisko do formowania skorupowego
4.1. Charakterystyka techniczna
Urządzenie do formowania skorupowego przeznaczone jest do zapoznania studentów
z technologią wykonywania form skorupowych według metody Croninga. Za pomocą
urządzenia można wykonać formy skorupowe o powierzchni 400 cm2 (200x200 mm).
Dane techniczne:
1. Zasilanie z sieci o napięciu 220 V/50 Hz
2. Moc elementów grzejnych pieca 900 W
3. Moc elementów grzejnych płyt modelowych 675 W
4. Powierzchnia robocza płyt modelowych 200x200 mm
Schemat urządzenia do formowania skorupowego przedstawia rysunek.
4.2. Materiały do wykonywania ćwiczenia
Do wykonania ćwiczenia stosuje się następujące materiały:
- piasek otaczany ( gotowa masa do formowania skorupowego składająca się z
drobnoziarnistego piasku kwarcowego, żywicy termoutwardzalnej i utwardzacza).
-  SILFORM - środek zapobiegający przyczepianiu się skorupy do płyty modelowej.
Rys. 1. Schemat urządzenia do formowania według metody Croninga
1-zbiornik obrotowy, 2- płyta modelowa, 3-zespół wypychaczy, 4-koło obrotu zbiornika,
5-piec grzewczy, 6-zabezpieczenie obrotu zbiornika, 7- regulator temperatury płyty
modelowej, 8- regulator temperatury pieca, 9-wyłącznik główny, 10-wyłącznik elementów
grzejnych, 11- ogranicznik przesuwu pieca, 12-zapadka, 13-rękojeść płyty modelowej,
14-uchwyt pieca, 15-zawleczki, 16-pedał.
4.3. Wykonanie formy skorupowej
1. Załączyć wyłącznik główny  9
2. Za pomocą regulatora  7 nastawić temperaturę płyty modelowej na 320oC.
3. Za pomocą regulatora  8 nastawić temperaturę pieca na 280oC.
4. Załączyć napięcie na elementy grzejne włącznikiem  10
5. Ustawić zabezpieczenie obrotu zbiornika  6 w położenie pionowe
6. Płytę modelową pokryć oddzielaczem  SILFORM
7. Za pomocą rękojeści  13 obrócić płytę modelową o 180o.
8. Sprawdzić, czy zapadka  12 zapewnia połączenie zbiornika  1 z płytą modelową  2
9. Ustawić zabezpieczenie obrotu zbiornika  6 w położenie poziome
10.Za pomocą koła  4 obrócić zbiornik o 180o (w prawo)
11.Wykonać ruch wahadłowy zbiornika  1 o 10o
12.Po 20 s za pomocą koła  4 obrócić zbiornik do położenia wyjściowego (obrót w lewo)
13.Ustawić zabezpieczenie obrotu zbiornika  6 w położenie pionowe
14.Zwolnić zapadkę łączącą zbiornik  1 z płytą modelową
15.Obrócić płytę modelową  2 do położenia wyjściowego
16.Za pomocą zapadki  12 połączyć płytę modelową  2 z zespołem wypychającym  3
17.Nałożyć piec  5 na skorupę
18.Po 50-60 s zdjąć piec ze skorupy
19.Za pomocą pedału  16 oddzielić skorupę od płyty modelowej
20.Zdjąć skorupę z płyty modelowej
5. Film dydaktyczny  Odlewanie metodą wytapianych modeli
Film przedstawia wszystkie etapy procesu technologicznego wykonywania odlewów
precyzyjnych metodą wytapianych modeli. Należy zwrócić uwagę na różnice między
poszczególnymi etapami procesu technologicznego odbywającego się w warunkach
laboratoryjnych i przemysłowych.
6. Sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia
W sprawozdaniu należy podać:
- schemat urządzenia do formowania skorupowego,
- kolejność podstawowych czynności podczas wykonywania jednej części formy
skorupowej.
- szkic formy skorupowej,
- wnioski,
- schemat blokowy wykonywania odlewów wytapianych modeli :
a) w warunkach laboratoryjnych,
b) w warunkach przemysłowych
7. Literatura
1. skrypt nr 1741:  Podstawy odlewnictwa - ćwiczenia laboratoryjne Wyd. Politechniki
Poznańskiej
2. Poradnik Inżyniera - Odlewnictwo cz. II, WNT Warszawa 1986
3. Wykłady bieżące