dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
PODSTAWY BUDOWNICTWA
- MATERIAA
Y DO WYKA
ADU 
OPRACOWAA
:
DR INÅ›. JAN KONOWALCZUK
KATEDRA INWESTYCJI I NIERUCHOMOÅšCI
- 1 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Tematyka wykładu:
1. PODSTAWOWE AKTY PRAWNE
2. PODSTAWOWE POJ
CIA I DEFINICJE Z PRAWA BUDOWLANEGO
3. DEFINICJE Z ROZPORZ
DZENIA MINISTRA INFRASTRUKTURY
4. ETAPY I UCZESTNICY BUDOWLANEGO PROCESU INWESTYCYJNEGO
5. POZWOLENIE NA BUDOW

6. POZWOLENIE NA UśYTKOWANIE
7. ROZBIÓRKA OBIEKTU
8. ZMIANA SPOSOBU UśYTKOWANIA OBIEKTU
9. OBOWI
ZKI ZARZ
DCY W ÅšWIETLE PRAWA BUDOWLANEGO
10. ZASADY OBLICZANIA POWIERZCHNI I KUBATURY BUDYNKÓW
11. RODZAJE KONSTRUKCJI BUDYNKÓW
12. ELEMENTY BUDYNKÓW
13. OKREŚLANIE ZUśYCIA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH
14. PODSTAWY KOSZTORYSOWANIA
- 2 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
PODSTAWOWE AKTY PRAWNE
1.1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane
Dz. U. Nr 89 poz. 414 - według stanu po zmianie z 2009 r. Dz. U. Nr 31, poz.
206.
1.2. RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w
sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie.
Dz. U. Nr 75 poz. 690 z 2002 r. z poz
n. zm. - według stanu po zmianie z 8 lipca
2009 r. Dz.U. nr 56 poz. 461.
2. PODSTAWOWE POJ
CIA I DEFINICJE Z PRAWA BUDOWLANEGO
Art. 3
1. Obiekt budowlany:
a). budynek wraz z instalacjami i urzÄ…dzeniami technicznymi
b). budowla stanowiąca całość techniczno-u\
ytkowÄ… wraz z instalacjami i
urzÄ…dzeniami
c). obiekt małej architektury
2. Budynek (...) 
nale\
y przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem,
wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty
i dach;
2a. Budynek mieszkalny jednorodzinny (...)
nale\
y przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie
bliz
niaczej, szeregowej lub grupowej, słu\
Ä…cy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych,
stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie
nie więcej ni\
dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu
u\
ytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 % powierzchni
całkowitej budynku;
3. Budowla (...)
nale\
y przez to rozumieć ka\
dy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem
małej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, wiadukty, estakady,
tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojÄ…ce maszty antenowe, wolno stojÄ…ce
trwale zwiÄ…zane z gruntem urzÄ…dzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne
- 3 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
(fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojÄ…ce instalacje
przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska
odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne
przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze,
pomniki, a tak\
e części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców
przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod
maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów
składających się na całość u\
ytkowÄ…;
4. Obiekt małej architektury (...)
nale\
y przez to rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności:
a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzy\
e przydro\
ne, figury,
b) posÄ…gi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
c) u\
ytkowe słu\
Ä…ce rekreacji codziennej i utrzymaniu porzÄ…dku, jak: piaskownice,
huśtawki, drabinki, śmietniki;
5. Tymczasowy obiekt budowlany (...)
nale\
y przez to rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego u\
ytkowania
w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia
w inne miejsce lub rozbiórki, a tak\
e obiekt budowlany niepołączony trwale
z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzeda\
y ulicznej i wystawowe,
przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy,
obiekty kontenerowe;
6. UrzÄ…dzenia budowlane (...)
nale\
y przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym,
zapewniajÄ…ce mo\
liwość u\
ytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak
przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym słu\
Ä…ce oczyszczaniu lub gromadzeniu
ścieków, a tak\
e przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki;
7. Budowa (...)
nale\
y przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu,
a tak\
e odbudowÄ™, rozbudowÄ™, nadbudowÄ™ obiektu budowlanego;
8. Roboty budowlane (...)
nale\
y przez to rozumieć budowę, a tak\
e prace polegajÄ…ce na przebudowie, monta\
u,
remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego;
9. Przebudowa (...)
nale\
y przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których
następuje zmiana parametrów u\
ytkowych lub technicznych istniejÄ…cego obiektu
budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura,
- 4 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądz
liczba kondygnacji; w
przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie
niewymagajÄ…cym zmiany granic pasa drogowego;
10. Remont (...)
nale\
y przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót
budowlanych polegajÄ…cych na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiÄ…cych
bie\
ącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych
innych ni\
u\
yto w stanie pierwotnym;
11. Prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
nale\
y przez to rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, u\
ytkowania
wieczystego, zarzÄ…du, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku
zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót
budowlanych.
Definicje spoza prawa budowlanego:
Działka budowlana 
ustawa o gospodarce nieruchomościami art. 4 pkt. 3a) nale\
y przez to rozumieć
nieruchomość gruntową lub zabudowaną działkę gruntu, której wielkość, cechy
geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposa\
enie w urzÄ…dzenia infrastruktury
technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych
przepisów i aktów prawa miejscowego umo\
liwiają prawidłowe i racjonalne korzystanie z
budynków i urządzeń poło\
onych na tej działce.
Działka gruntu - niepodzielona, ciągła część powierzchni ziemskiej stanowiąca część lub
całość nieruchomości gruntowej
(nieaktualna definicja z przepisów o gospodarce nieruchomościami).
(Konieczne jest odró\
nianie pojęcia działki i nieruchomości)
Podział nieruchomości na działki do celów budowlanych - ustawa o gospodarce
nieruchomościami art. 93 ust. 3.
Podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, je\
eli projektowane do wydzielenia działki
gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej; za dostęp do drogi publicznej uwa\
a się równie\

wydzielenie drogi wewnętrznej wraz z ustanowieniem na tej drodze odpowiednich
słu\
ebności dla wydzielonych działek gruntu albo ustanowienie dla tych działek innych
słu\
ebności drogowych, je\
eli nie ma mo\
liwości wydzielenia drogi wewnętrznej z
nieruchomości objętej podziałem. Nie ustanawia się słu\
ebności na drodze wewnętrznej w
przypadku sprzeda\
y wydzielonych działek gruntu wraz ze sprzeda\
ą udziału w prawie do
działki gruntu stanowiącej drogę wewnętrzną.
Działka ewidencyjna jest najmniejszą jednostką powierzchniową podziału kraju dla celów
ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości).
- 5 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Według Rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków działka ewidencyjna jest
to ciągły obszar gruntu, poło\
ony w granicach jednego obrębu, jednorodny pod
względem prawnym, wydzielony z otoczenia za pomocą linii granicznych.
Ciągłość (spójność obszarowa) działki oznacza, \
e nie mo\
e ona być zło\
ona z dwóch lub
więcej rozłącznych obiektów powierzchniowych. Poło\
enie w granicach obrębu gwarantuje,
\
e obraz graficzny działki jest mo\
liwy do prezentacji na jednym arkuszu mapy ewidencyjnej.
W przypadku obiektów wydłu\
onych (linie kolejowe, cieki) działki wyznaczane są w ten
sposób, aby ich granice pokrywały się z granicami obrębów ewidencyjnych. Jednorodność
prawną gruntów rozpatruje się wyłącznie w ramach praw do nieruchomości uwidacznianych
w ewidencji gruntów i budynków (np. własność, u\
ytkowanie wieczyste).
Działka jest określona pod względem geometrycznym poprzez jej wydzielenie z otoczenia
liniami granicznymi. Fizycznie linie graniczne sÄ… reprezentowane w terenie przez punkty
zwane granicznikami. Przy ustalaniu granic działek ewidencyjnych, w przypadku
wzajemnego przecinania się linii kolejowych, dróg publicznych, morskich wód wewnętrznych
oraz wód śródlądowych płynących, stosuje się następujące zasady:
- morskie wody wewnętrzne oraz wody śródlądowe płynące, z wyjątkiem wód
płynących rurociągami lub krytymi kanałami, dzielą linie kolejowe i drogi publiczne
na odrębne działki ewidencyjne,
- linie kolejowe dzielą drogi publiczne na odrębne działki ewidencyjne,
- drogi publiczne wy\
szej kategorii dzielÄ… drogi ni\
szej kategorii na odrębne działki
ewidencyjne,
Lokal - samodzielny lokal mieszkalny lub lokal o innym przeznaczeniu w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali
Art. 2. 1. Samodzielny lokal mieszkalny, a tak\
e lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej
 lokalami , mogą stanowić odrębne nieruchomości.
2. Samodzielnym lokalem mieszkalnym, w rozumieniu ustawy, jest wydzielona trwałymi
ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi,
które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi słu\
Ä… zaspokajaniu ich potrzeb
mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio równie\
do samodzielnych lokali
wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne ni\
mieszkalne.
3. Spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2, stwierdza starosta w formie
zaświadczenia.
4. Do lokalu mogÄ… przynale\
eć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet
do niego bezpośrednio nie przylegały lub były poło\
one w granicach nieruchomości
gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica,
strych, komórka, gara\
, zwane dalej  pomieszczeniami przynale\
nymi .
5. Lokale wraz z pomieszczeniami do nich przynale\
nymi zaznacza siÄ™ na rzucie
odpowiednich kondygnacji budynku, a w razie poło\
enia pomieszczeń przynale\
nych poza
budynkiem mieszkalnym - tak\
e na wyrysie z operatu ewidencyjnego; dokumenty te stanowiÄ…
załącznik do aktu ustanawiającego odrębną własność lokalu.
(Komentarz pojęcia prawa cywilnego i prawa budowlanego  podobieństwa i ró\
nice)
- 6 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Terminologia dotycząca rodzaju budynków (ró\
ne klasyfikacje):
o stałe - czas u\
ytkowania od 20 do 100 lat
o tymczasowe - poni\
ej 20 lat
o monumentalne - np. sakralne 500 lat
o wolnostojÄ…ce
o zabudowa szeregowa i grupowa
o bliz
niacze
o niskie - do 4 kondygnacji <= 12m
o średniowysokie - do 9 kondygnacji <= 25m
o wysokie - <= 55m
o wysokościowe - > 55 m
o murowane
o drewniane
o wielkopłytowe
o szkieletowe
3. DEFINICJE Z ROZPORZ
DZENIA MINISTRA INFRASTRUKTURY
 W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie .
Budynek mieszkalny - ż 3 p.4
-nale\
y przez to rozumieć:
a) budynek mieszkalny wielorodzinny,
b) budynek mieszkalny jednorodzinny,
Budynek zamieszkania zbiorowego - ż 3 p. 5
nale\
y przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi,
w szczególności: hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy,
schronisko młodzie\
owe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek
zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego,
schroniska dla nieletnich, a tak\
e budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom
dziecka, dom rencistów i dom zakonny
Budynek u\
yteczności publicznej - ż 3 p. 6
nale\
y przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej,
wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wy\
szego, nauki,
wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu,
gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu,
obsługi pasa\
erów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym
śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za
budynek u\
yteczności publicznej uznaje się tak\
e budynek biurowy lub socjalny,
Budynek rekreacji indywidualnej - ż 3 p. 7
nale\
y przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego wypoczynku,
- 7 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Budynek gospodarczy - ż 3 p. 8
nale\
y przez to rozumieć budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac
warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych
słu\
ących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku
rekreacji indywidualnej, a tak\
e ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony
równie\
do przechowywania środków produkcji rolnej i sprzętu oraz płodów rolnych,
Mieszkanie - ż 3 p. 9
nale\
y przez to rozumieć zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne
wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umo\
liwiający stały pobyt ludzi i
prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego
Lokal u\
ytkowy - ż 3 p.14
nale\
y przez to rozumieć jedno pomieszczenie lub zespół pomieszczeń, wydzielone stałymi
przegrodami budowlanymi, niebędące mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym albo
pomieszczeniem gospodarczym
Rodzaje pomieszczeÅ„: - ż 3 p. 10 ÷
÷ 13
÷
÷
pomieszczenie mieszkalne
pokoje w mieszkaniu, a tak\
e sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi
w budynku zamieszkania zbiorowego,
pomieszczenie pomocnicze
pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu u\
ytkowego słu\
Ä…ce do
celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posiłków, z
wyjątkiem kuchni zakładów \
ywienia zbiorowego, a tak\
e do przechowywania ubrań,
przedmiotów oraz \
ywności,
pomieszczenie technicznym - pomieszczenie przeznaczone dla urządzeń słu\
Ä…cych do
funkcjonowania i obsługi technicznej budynku,
pomieszczeniu gospodarczym - pomieszczenie znajdujÄ…ce siÄ™ poza mieszkaniem lub
lokalem u\
ytkowym, słu\
ące do przechowywania przedmiotów lub produktów
\
ywnościowych u\
ytkowników budynku, materiałów lub sprzętu związanego z obsługą
budynku, a tak\
e opału lub odpadów stałych,
Kondygnacja - ż 3 p. 16 -18
nale\
y przez to rozumieć poziomą, nadziemną lub podziemną część budynku, zawartą
pomiędzy powierzchnią posadzki na stropie lub najwy\
ej poło\
onej warstwy podłogowej na
gruncie, a powierzchniÄ… posadzki na stropie, bÄ…dz
warstwy osłaniającej izolację cieplną
stropu, znajdującego się nad tą częścią budynku,
przy czym za kondygnacjÄ™ uwa\
a siÄ™ tak\
e poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi
na pobyt ludzi oraz poziomą część budynku stanowiącą przestrzeń na urządzenia
techniczne, mającą średnią wysokość w świetle większą ni\
2 m; za kondygnacjÄ™ nie uznaje
się nadbudówek ponad dachem, takich jak maszynownia dz
wigu, centrala wentylacyjna,
klimatyzacyjna lub kotłownia,
- kondygnacja podziemna  nale\
y przez to rozumieć kondygnację zagłębioną ze
wszystkich stron budynku, co najmniej do połowy jej wysokości w świetle poni\
ej
poziomu przylegajÄ…cego do niego terenu, a tak\
e ka\
dÄ… usytuowanÄ… pod niÄ… kon-
dygnacjÄ™,
- kondygnacja nadziemna  nale\
y przez to rozumieć ka\
dą kondygnację niebędącą
kondygnacjÄ… podziemnÄ…,
- 8 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Wysokość kondygnacji - definuje się poprzez wysokość między poziomem powierzchni
podłogi danej kondygnacji a poziomem powierzchni podłogi kondygnacji le\
Ä…cej
powy\
ej.
Ró\
nica pomiędzy poziomem posadzki a wykończonym sufitem to wysokość w świetle.
(pojęcia te nale\
y odró\
niać !)
(Podłoga  element wykańczający górną część stropu; posadzka jest elementem składowym podłogi.
Zapewnia izolacjÄ™ termicznÄ…, akustycznÄ… i przeciwwilgociowÄ…, przenosi obciÄ…\
enia zbiorcze i skupione, jest
płaska i przystosowana do tego, aby mógł po niej odbywać się ruch.)
Podłogę dzielimy na cztery warstwy:
1. warstwa I, posadzka (zewnętrzna, ostatnia warstwa podłogi, często o charakterze dekoracyjnym),
2. warstwa II, warstwa wyrównująca, warstwa podkładowa,
3. warstwa III, izolacja termiczna, izolacja przeciwwilgociowa,
4. warstwa IV, strop (czyli podło\
e).
Uwaga:
Kondygnacje nadziemne numeruje się począwszy od jedności, tj. 1, 2, 3..., zaś poziom
podziemny (piwnica) otrzymuje numer 0.
Tradycyjnie przyjęta praktyczna numeracja kondygnacji (np. na panelach dz
wigów) w Polsce
i wielu innych krajach europejskich nakazuje jednak numerować piętro poło\
one ponad
parterem jako pierwsze. W krajach anglojęzycznych istnieją ró\
niące się normy amerykańska
i brytyjska. Wedle amerykańskiego zwyczaju first floor (czyli pierwsze piętro) oznacza parter,
zaś wedle brytyjskiego pierwsze piętro (podobnie postępowano w krajach byłego ZSRR i w
NRD).
Antresola - ż 3 p. 19
nale\
y przez to rozumieć górną część kondygnacji lub pomieszczenia znajdującą się nad
przedzielającym je stropem pośrednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej
kondygnacji lub pomieszczenia, niezamkniętą przegrodami budowlanymi od strony wnętrza,
z którego jest wydzielona
Suterena - ż 3 p. 20
nale\
y przez to rozumieć kondygnację budynku lub jej część zawierającą pomieszczenia, w
której poziom podłogi w części lub całości znajduje się poni\
ej poziomu projektowanego lub
urządzonego terenu, lecz co najmniej od strony jednej ściany z oknami poziom podłogi
znajduje się nie więcej ni\
0,9 m poni\
ej poziomu terenu przylegajÄ…cego do tej strony
budynku,
Piwnica - ż 3 p. 21
nale\
y przez to rozumieć kondygnację podziemną lub najni\
szÄ… nadziemnÄ… bÄ…dz
ich część, w
których poziom podłogi, co najmniej z jednej strony budynku znajduje się poni\
ej poziomu
terenu.
- 9 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
4. ETAPY I UCZESTNICY BUDOWLANEGO PROCESU INWESTYCYJNEGO
Fazy procesu zarzÄ…dzania projektem
Początkowa identyfikacja problemów związanych
Faza koncepcyjna projektu z realizacją projektu, podjęcie decyzji o przystąpieniu do
projektu, wyznaczenie mened\
era projektu.
Faza przygotowawcza I Rozpoczęcie planowania przebiegu projektu, powołanie
planowanie przebiegu projektu zasadniczego trzonu zespołu  realizatorów projektu, który
planuje działania niezbędne do spełnienia zadanych
wymagań i wynegocjowania kontraktu.
Faza przygotowawcza II Mened\
er projektu wraz z zespołem przygotowują
słu\
ąca organizowaniu działań w szczegóły programu projektu i opracowują wyczerpujący,
projekcie zintegrowany podstawowy plan projektu.
Faza realizacyjna Zespół realizuje program projektu zgodnie z podstawowym
wdro\
eniowa planem.
Mened\
er projektu zamyka projekt wewnętrznie
Faza zamykająca i z klientami. Kompletowana jest całość dokumentacji,
kontrola projektu następuje przekazanie poszczególnych pozycji do
odpowiednich jednostek, mened\
er dokonuje kontroli
całego projektu i formułuje wnioski, doświadczenia dla
następnych projektów.
y
ródło: J. Bizon-Górecka: Problemy ryzyka w zarządzaniu projektem. W: Zarządzanie finansami. Klasyczne
metody  nowoczesne narzędzia. Materiały z III Międzynarodowej Konferencji Naukowej pod redakcją
naukową D. Zarzeckiego. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2002, s. 48-49.
- 10 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane, uczestnikami procesu budowlanego sÄ…:
1) inwestor,
2) inspektor nadzoru inwestorskiego,
3) projektant,
4) kierownik budowy lub kierownik robót.
- 11 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Do obowiązków inwestora nale\
y zorganizowanie całości procesu budowy, a w szczególności
zapewnienie:
 opracowania dokumentacji projektowej,
 objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
 opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
 wykonania i odbioru robót budowlanych.
W procesie budowlanym występują następujące główne etapy, dokumenty i wymagania organów
architektoniczno-budowlanych:
1. Dokument potwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
Ustawa Prawo budowlane wymaga, aby inwestor miał tytuł prawny do dysponowania nieruchomością
na cele budowlane, wynikający z prawa własności lub u\
ytkowania wieczystego, zarzÄ…du,
ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiÄ…zaniowego, przewidujÄ…cego uprawnienie do
wykonywania robót budowlanych.
Cudzoziemcy ?????
2. Wniosek o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu oraz decyzja o
warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
Zgodnie z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym ustalenia warunków zabudowy i
zagospodarowania terenu wymaga ka\
da budowa, dla której przepisy Prawa budowlanego przewidują
obowiÄ…zek uzyskania pozwolenia na budowÄ™ w przypadku braku planu miejscowego. DecyzjÄ™ wydaje
wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
3. Pozwolenie na budowÄ™
Roboty budowlane mo\
na w zasadzie rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o
pozwoleniu na budowę. Z tego wymogu wyłączone są niektóre obiekty, w tym związane z
rolnictwem. Do rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania
pozwolenia na budowÄ™ jest wymagane opracowanie projektu budowlanego.
3.1. Wniosek o pozwolenie na budowę (wraz z niezbędnymi załącznikami, w tym  projektem
budowlanym) kieruje się do starosty, a gdy ten przekazał kompetencje  do wójta , burmistrza lub
prezydenta miasta.
3.2. Projekt budowlany
Projekt budowlany jest jedynym elementem dokumentacji projektowej w Polsce, którego cel i zakres
został określony w przepisach. Jest on wymagany do zło\
enia wniosku o pozwolenie na budowÄ™.
Projekt budowlany powinien zawierać:
projekt zagospodarowania działki lub terenu,
projekt architektoniczno-budowlany, określający funkcję, formę i konstrukcję obiektu
budowlanego, jego charakterystykÄ™ energetycznÄ… i ekologicznÄ… oraz proponowane
niezbędne rozwiązania techniczne, a tak\
e materiałowe, ukazujące zasady nawiązania do
otoczenia,
stosownie do potrzeb, oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych (tzw.
uzgodnienia) o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków oraz o
warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych,
gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych oraz dróg lądowych,
inne materiały  w zale\
ności od potrzeb.
3.3. Decyzja o pozwoleniu na budowÄ™ wydana przez organ administracyjno-budowlany, je\
eli nie ma
zastrze\
eń do wniosku.
- 12 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Do organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego nale\
y nadzór i
kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego we wszystkich etapach procesu
inwestycyjnego.
4. Projekt wykonawczy, czyli uszczegółowienie projektu budowlanego w zakresie niezbędnym do
realizacji inwestycji.
5. Realizacja budowy
Kierownik budowy jest obowiązany realizować budowę zgodnie z projektem i pozwoleniem na
budowę, prowadzić dokumentację budowy, przygotować dokumentację powykonawczą oraz zgłosić
zrealizowany obiekt do odbioru.
6. Dokumentacja budowy i dokumentacja powykonawcza
Dokumentacja budowy to pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym,
Dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, ewentualne dodatkowe rysunki i
opisy, operaty geodezyjne i ksiÄ…\
ka obmiarów. Dokumentacja powykonawcza, to dokumentacja
budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w trakcie budowy.
7. Pozwolenie na u\
ytkowanie
Zawiadomienie organu administracji architektoniczno-budowlanej o zakończeniu budowy (ze
stosownymi załącznikami, minimum 14 dni przed zamierzonym terminem rozpoczęcia u\
ytkowania)
kończy proces inwestycyjny. W określonych przypadkach Prawo budowlane wymaga uzyskania
formalnego pozwolenia na u\
ytkowanie. Istotnym warunkiem otrzymania pozwolenia na u\
ytkowanie
jest protokolarne stwierdzenie zgodności wykonanego obiektu z warunkami zabudowy i
zagospodarowania terenu oraz warunkami pozwolenia na budowÄ™ (w tym  z projektem).
8. Utrzymanie obiektu budowlanego
Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest zobowiązany u\
ytkować obiekt zgodnie z jego
przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać go w nale\
ytym stanie
technicznym i estetycznym. Dla wskazanych obiektów obowiązany jest prowadzić Ksią\
kÄ™ obiektu
budowlanego.
- 13 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
Najwa\
niejszÄ… osobÄ… w czasie procesu inwestycyjnego jest, a tak\
e w fazie budowlano  monta\
owej
jest inwestor. Mo\
e to być osoba fizyczna lub prawna, w której imieniu realizowana jest inwestycja.
Inwestor mo\
e budować nieruchomość na własne potrzeby lub te\
na potrzeby innych u\
ytkowników
(np. developer). Do jego obowiązków nale\
y zorganizowanie całego procesu budowlanego czyli:
- opracowanie projektu budowlanego oraz w miarę potrzeb innych projektów,
- zapewnienie objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
- opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie,
- uzyskiwanie szeregu decyzji administracyjnych, które warunkują mo\
liwość rozpoczęcia i
prowadzenia robót oraz póz
niejsze u\
ytkowanie obiektu.
W praktyce, zwłaszcza przy inwestycjach o du\
ym stopniu zło\
oności, wykonywaniem obowiązków
inwestora mo\
e się zająć, na podstawie podpisanej umowy inny podmiot na przykład inspektor
nadzoru inwestorskiego lub generalny realizator inwestycji.
Do podstawowych zadań inspektora nadzoru inwestorskiego nale\
y:
- reprezentowanie inwestora na budowie poprzez kontrolowanie zgodności realizacji inwestycji
z projektem i zapisami w pozwoleniu na budowÄ™,
- przestrzeganiem prawa i zasad wiedzy technicznej,
- kontrolowanie jakości wykonywanych robót,
- sprawdzanie i odbiór robót budowlanych, które w trakcie realizacji procesu budowlanego
ulegajÄ… zakryciu lub sÄ… pracami znikajÄ…cymi,
- uczestnictwo w odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych, przewodów
kominowych i wentylacyjnych,
- przygotowywanie i udział w odbiorze gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich
do u\
ytkowania.
Na \
Ä…danie inwestora, inspektor mo\
e kontrolować rozliczenie budowy. Te zadania mo\
e wykonywać
poprzez wydawanie stosownych poleceń kierownikowi budowy lub kierownikowi robót, co musi być
potwierdzone wpisem do dziennika budowy. Funkcja inspektora nadzoru inwestorskiego nie mo\
e
być łączona z funkcją kierownika budowy lub kierownika robót.
Wa\
nym uczestnikiem procesu budowlanego jest projektant. Jego zadaniem jest opracowanie
projektu budowlanego realizowanej inwestycji.
Zadania, prawa i obowiÄ…zki projektanta realizowane sÄ… w fazie zarzÄ…dzania fazÄ… projektowania.
Odpowiedzialność za projekt - kompetencje urzędników.
W art. 35. ust. 1 Prawa Budowlanego jasno określono kompetencje organu w powy\
szej sytuacji:
Art. 35. 1. Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu
projektu budowlanego właściwy organ sprawdza:
1. zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku
miejscowego planu, a tak\
e wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 paz
dziernika
2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko,
2. zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-
budowlanymi,
3. kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i
sprawdzeń oraz informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, o której mowa w art. 20
ust. 1 pkt 1b, a tak\
e zaświadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 7,
4. wykonanie  w przypadku obowiązku sprawdzenia projektu, o którym mowa w art. 20 ust. 2, tak\
e
sprawdzenie projektu  przez osobÄ™ posiadajÄ…cÄ… wymagane uprawnienia budowlane i legitymujÄ…cÄ…
się aktualnym na dzień opracowania projektu  lub jego sprawdzenia  zaświadczeniem, o którym
mowa w art. 12 ust. 7.
Autorozszerzanie kompetencji:
- 14 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
art. 35:  przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu
projektu budowlanego .
Art. 81. 1. Do podstawowych obowiązków organów administracji architektoniczno-budowlanej i
nadzoru budowlanego nale\
y:
1. nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego, a w szczególności:
a) zgodności zagospodarowania terenu z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego
oraz wymaganiami ochrony środowiska,
b) warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych w projektach budowlanych,
przy wykonywaniu robót budowlanych oraz utrzymywaniu obiektów budowlanych,
c) zgodności rozwiązań architektoniczno-
-budowlanych z przepisami techniczno-budowlanymi oraz zasadami wiedzy technicznej,
d) właściwego wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
e) stosowania wyrobów budowlanych;
2. wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych ustawą;
3. (uchylony).
Bardzo często zapis tego artykułu jest nadinterpretowany i urzędnicy (tzw. właściwego organu)
dziarsko zabierają się do merytorycznego sprawdzania naszych projektów. Czy aby na pewno tak
powinno być? I tu mogłyby pojawić się kolejne pytania, np. o czas jaki byłby potrzebny na
 urzędnicze sprawdzanie projektu oraz o merytoryczną jakość takiej kontroli.
Kompetencje a odpowiedzialność
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, \
e osoba sprawdzajÄ…ca i zatwierdzajÄ…ca projekt budowlany (w
świetle art. 35 ust. 1 PB) oraz przygotowująca projekt decyzji o pozwoleniu na budowę nie musi
legitymować się \
adnymi uprawnieniami budowlanymi ani innymi. Nie mamy tu bowiem do czynienia
z \
adną samodzielną funkcją techniczną w budownictwie, przy pełnieniu której takie uprawnienia są
wymagane.
W fazie budowlano - monta\
owej rola projektanta ogranicza siÄ™ do sprawowania nadzoru
autorskiego czyli:
- stwierdzanie zgodności realizowanych robót z projektem,
- wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań,
- uzgodnienie mo\
liwości wprowadzania rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych
w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego,
Ponadto projektant uzgadnia roboty dodatkowe, zwłaszcza gdy mają wpływ na zmiany w projekcie.
Zgodnie z przepisami prawa budowlanego obowiÄ…zki i prawa projektanta w trakcie realizacji budowy
dotyczÄ…:
- wstępu na teren budowy,
- dokonywania wpisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji,
- \
Ä…dania wstrzymania budowy poprzez wpis do dziennika budowy, gdy stwierdzi mo\
liwość
powstania zagro\
enia a tak\
e, gdy wykonywane prace sÄ… niezgodne z projektem.
Zgodnie z przepisami prawa budowlanego realizacja inwestycji wymaga ustanowienia kierownika
budowy ( art.22).
Do jego obowiązków nale\
y:
- protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze
znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi
punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska
przyrodniczego i kulturowego,
- prowadzeniu dokumentacji budowy (w tym dziennika budowy),
- zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie i kierowanie budowÄ…
obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami w
tym techniczno-budowlanymi oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
- koordynowanie działań zapewniających realizację przepisów bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia,
- podejmowanie niezbędnych działań uniemo\
liwiających wstęp na budowę osobom
nieupowa\
nionym,
- 15 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
- wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia mo\
liwości powstania zagro\
enia
oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu,
- zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót
budowlanych z powodu wykonania ich niezgodnie z projektem,
- realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy,
- zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu
bÄ…dz
zanikajÄ…cych oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonymi w
umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed
zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru,
- przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego
- zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz
uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad,
- przekazanie inwestorowi oświadczenia o zakończeniu budowy i uporządkowaniu terenu.
Kierownik budowy ma prawo:
- występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, je\
eli sÄ… one
uzasadnione koniecznością bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia
procesu budowy,
- ustosunkowanie się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.
Do obowiązków kierownika budowy nale\
y tak\
e w oparciu o informacje uzyskane od projektanta
sporządzić (lub zapewnić sporządzenie), przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i
ochrony zdrowia, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót
budowlanych (art.21a Prawa budowlanego).
Regulacje dotyczące praw i obowiązków kierownika budowy stosuje się odpowiednio do
kierowników robót.
Wszystkie osoby pełniące samodzielne funkcje w procesie budowlanym decydują o prawidłowym
przebiegu realizacji inwestycji.
Do prawidłowego i odpowiedzialnego kierowania i nadzorowania tego procesu nale\
y zatrudnić
osoby, które legitymują się uprawnieniami budowlanymi.
Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do:
- projektowania,
- kierowania robotami budowlanymi.
Uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi stanowiÄ… tak\
e podstawę do pełnienia
samodzielnych funkcji związanych z wytwarzaniem konstrukcji elementów budowlanych,
sprawowania nadzoru inwestorskiego a tak\
e kontroli technicznej utrzymywania obiektów
budowlanych.
Zgodnie z art. 13 Prawa budowlanego uprawnienia budowlane określają specjalność i ewentualną
specjalizację techniczno-budowlaną oraz zakres prac projektowych lub robót budowlanych
objętych danymi uprawnieniami.
Rodzaje uprawnień, specjalności:
- architektonicznej;
- konstrukcyjno-budowlanej;
- drogowej;
- mostowej;
- kolejowej;
- wyburzeniowej;
- telekomunikacyjnej;
- instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych,
- gazowych, wodociÄ…gowych i kanalizacyjnych;
- instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
Odrębnie regulacje (art.15 Prawa budowlanego) dotyczą uzyskania uprawnień rzeczoznawcy
budowlanego, czyli wysokiej klasy eksperta budowlanego w określonej specjalności.
- 16 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
5. POZWOLENIE NA BUDOW

Art. 28  reguła
Art. 29 i 31  wyjątki od reguły
POZWOLENIE NA BUDOW

Art. 48  konsekwencje samowoli
budowlanej
Art. 49, 49a, 49b, 50
Decyzja lub Zgłoszenie
Art.32 Art.30
Art. 28.
1. Roboty budowlane mo\
na rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na
budowÄ™, z zastrze\
eniem art. 29 31.
2. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele,
u\
ytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania
obiektu.
Art. 29.
1. Pozwolenia na budowÄ™ nie wymaga budowa:
1) obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę
zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej:
a) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości
konstrukcji nie większej ni\
4,80 m,
b) płyt do składowania obornika,
c) szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do 25 m3,
d) naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 30 m3 i wysokości nie większej ni\
4,50
m,
e) suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m2;
2) wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, wiat i altan oraz przydomowych
oran\
erii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 25 m2, przy czym łączna liczba tych
obiektów na działce nie mo\
e przekraczać dwóch na ka\
de 500 m2 powierzchni działki;
3) indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę;
4) altan i obiektów gospodarczych na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych o
powierzchni zabudowy do 25 m2 w miastach i do 35 m2 poza granicami miast oraz wysokości do
5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich;
5) wiat przystankowych i peronowych;
- 17 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
6) budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 20 m2, słu\
Ä…cych jako zaplecze do
bie\
ącego utrzymania linii kolejowych, poło\
onych na terenach stanowiących własność Skarbu
Państwa i będących we władaniu zarządu kolei;
7) wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych;
8) parkometrów z własnym zasilaniem;
9) boisk szkolnych oraz boisk, kortów tenisowych, bie\
ni słu\
Ä…cych do rekreacji;
10) miejsc postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk włącznie;
11) zatok parkingowych na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych;
12) tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do
rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, o którym mowa w
art. 30 ust. 1, ale nie póz
niej ni\
przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w
zgłoszeniu;
13) gospodarczych obiektów budowlanych o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości
konstrukcji nie większej ni\
4,80 m, przeznaczonych wyłącznie na cele gospodarki leśnej i poło\
onych
na gruntach leśnych Skarbu Państwa;
14) obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości piętrzenia poni\
ej 1 m poza
rzekami \
eglownymi oraz poza obszarem parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków
krajobrazowych oraz ich otulin;
15) przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m2;
16) pomostów o długości całkowitej do 25 m i wysokości, liczonej od korony pomostu do dna
akwenu, do 2,50 m, słu\
Ä…cych do:
a) cumowania niewielkich jednostek pływających, jak łodzie, kajaki, jachty,
b) uprawiania wędkarstwa,
c) rekreacji;
17) opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub liniowych umocnień brzegów
rzek i potoków górskich oraz brzegu morskiego, brzegu morskich wód wewnętrznych,
niestanowiÄ…cych konstrukcji oporowych;
18) pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;
19) instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m2,
przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych;
20) przyłączy: elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i
telekomunikacyjnych;
21) urządzeń pomiarowych, wraz z ogrodzeniami i drogami wewnętrznymi, państwowej słu\
by
hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej słu\
by hydrogeologicznej:
a) posterunków: wodowskazowych, meteorologicznych, opadowych oraz wód podziemnych,
b) punktów: obserwacyjnych stanów wód podziemnych oraz monitoringu jakości wód podziemnych,
c) piezometrów obserwacyjnych i obudowanych z
ródeł;
22) obiektów małej architektury;
23) ogrodzeń;
24) obiektów przeznaczonych do czasowego u\
ytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych,
poło\
onych na terenie budowy, oraz ustawianie barakowozów u\
ywanych przy wykonywaniu robót
budowlanych, badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych;
- 18 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
25) tymczasowych obiektów budowlanych stanowiących wyłącznie eksponaty wystawowe,
niepełniących jakichkolwiek funkcji u\
ytkowych, usytuowanych na terenach przeznaczonych na ten
cel;
26) znaków geodezyjnych, a tak\
e obiektów triangulacyjnych, poza obszarem parków narodowych i
rezerwatów przyrody;
27) instalacji telekomunikacyjnych w obrębie budynków będących w u\
ytkowaniu.
2. Pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających
na:
1) remoncie istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem
obiektów wpisanych do rejestru zabytków;
4) dociepleniu budynków o wysokości do 12 m;
5) utwardzeniu powierzchni gruntu na działkach budowlanych;
6) instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na
obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i
podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym w rozumieniu
przepisów o ruchu drogowym;
9) wykonywaniu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, z wyjątkiem:
a) ziemnych stawów hodowlanych,
b) urządzeń melioracji wodnych szczegółowych usytuowanych w granicach parków narodowych,
rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych
oraz ich otulin;
10) wykonywaniu ujęć wód śródlądowych powierzchniowych o wydajności poni\
ej
50 m3/h oraz obudowy ujęć wód podziemnych;
11) przebudowie sieci elektroenergetycznych, wodociÄ…gowych, kanalizacyjnych,
gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych;
12) przebudowie dróg, torów i urządzeń kolejowych;
13) wykonywaniu podczyszczeniowych robót czerpalnych polegających na usunięciu
spłyceń dna, powstałych w czasie u\
ytkowania basenów i kanałów
portowych oraz torów wodnych, w stosunku do głębokości technicznych
(eksploatacyjnych) i nachyleń skarp podwodnych akwenu;
14) instalowaniu krat na obiektach budowlanych;
15) instalowaniu urządzeń na obiektach budowlanych;
16) monta\
u wolno stojących kolektorów słonecznych.
- 19 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
6. POZWOLENIE NA UśYTKOWANIE
POZWOLENIE NA UśYTKOWANIE Art. 54, 55
Art. 56, 57
Art. 59a, 59b
Decyzja lub Zawiadomienie
Art. 54. Do u\
ytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane
pozwolenie na budowÄ™, mo\
na przystąpić, z zastrze\
eniem art. 55 i 57, po zawiadomieniu
właściwego organu o zakończeniu budowy, je\
eli organ ten, w terminie 21 dni od dnia doręczenia
zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji.
Art. 55. Przed przystÄ…pieniem do u\
ytkowania obiektu budowlanego nale\
y uzyskać
ostatecznÄ… decyzjÄ™ o pozwoleniu na u\
ytkowanie, je\
eli:
1) na wzniesienie obiektu budowlanego jest wymagane pozwolenie na budowÄ™ i jest on zaliczony do
kategorii V, IX-XVIII, XX, XXII, XXIV, XXVII-XXX, o których mowa w załączniku do ustawy;
2) zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 49 ust. 5 albo art. 51 ust. 4;
3) przystÄ…pienie do u\
ytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich
robót budowlanych.
Art. 56. 1. Inwestor, w stosunku do którego nało\
ono obowiÄ…zek uzyskania pozwolenia na
u\
ytkowanie obiektu budowlanego, jest obowiązany zawiadomić, zgodnie z właściwością
wynikającą z przepisów szczególnych, organy:
(40)
1) (uchylony),
2) Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
3) Państwowej Inspekcji Pracy,
4) Państwowej Stra\
y Po\
arnej
- o zakończeniu budowy obiektu budowlanego i zamiarze przystąpienia do jego u\
ytkowania. Organy
zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem
budowlanym.
2. Niezajęcie stanowiska przez organy, wymienione w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia
otrzymania zawiadomienia, traktuje się jak niezgłoszenie sprzeciwu lub uwag.
Art. 57. 1. Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o
udzielenie pozwolenia na u\
ytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć:
1) oryginał dziennika budowy;
2) oświadczenie kierownika budowy:
a) o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami
pozwolenia na budowÄ™ oraz przepisami,
b) o doprowadzeniu do nale\
ytego stanu i porzÄ…dku terenu budowy, a tak\
e - w razie korzystania
- drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu;
3) oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, je\
eli eksploatacja
wybudowanego obiektu jest uzale\
niona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
4) protokoły badań i sprawdzeń;
5) inwentaryzacjÄ™ geodezyjnÄ… powykonawczÄ…;
6) potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy;
(41)
7) kopię świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, z zastrze\
eniem art. 5 ust. 7.
2. W razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu lub warunków
pozwolenia na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do zawiadomienia, o którym mowa
- 20 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
w ust. 1, nale\
y dołączyć kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu
budowlanego, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby tak\
e uzupełniający opis. W takim
przypadku oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, powinno być potwierdzone przez
projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego, je\
eli został ustanowiony.
3. Inwestor jest obowiązany dołączyć do wniosku, o którym mowa w ust. 1, oświadczenia o
braku sprzeciwu lub uwag ze strony organów wymienionych w art. 56.
4. Inwestor jest obowiązany uzupełnić dokumenty wymienione w ust. 1-3, je\
eli, w wyniku ich
sprawdzenia przez właściwy organ, oka\
e siÄ™, \
e sÄ… one niekompletne lub posiadajÄ… braki i
nieścisłości.
5. (uchylony).
6. Wniosek o udzielenie pozwolenia na u\
ytkowanie stanowi wezwanie właściwego organu do
przeprowadzenia obowiązkowej kontroli, o której mowa w art. 59a.
7. W przypadku stwierdzenia przystÄ…pienia do u\
ytkowania obiektu budowlanego lub jego
części z naruszeniem przepisów art. 54 i 55, właściwy organ wymierza karę z tytułu nielegalnego
u\
ytkowania obiektu budowlanego. Do kary tej stosuje siÄ™ odpowiednio przepisy dotyczÄ…ce kar, o
których mowa w art. 59f ust. 1, z tym \
e stawka opłaty podlega dziesięciokrotnemu podwy\
szeniu.
8. Po zakończeniu postępowania w sprawie zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu
budowlanego albo udzieleniu pozwolenia na u\
ytkowanie, właściwy organ zwraca bezzwłocznie
inwestorowi dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 5.
Art. 59a. 1. Właściwy organ przeprowadza, na wezwanie inwestora, obowiązkową kontrolę
budowy w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w
pozwoleniu na budowÄ™.
2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, obejmuje sprawdzenie:
1) zgodności obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu;
2) zgodności obiektu budowlanego z projektem architektoniczno-budowlanym, w zakresie:
a) charakterystycznych parametrów technicznych: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości,
długości, szerokości i liczby kondygnacji,
b) wykonania widocznych elementów nośnych układu konstrukcyjnego obiektu budowlanego,
c) geometrii dachu (kąt nachylenia, wysokość kalenicy i układ połaci dachowych),
d) wykonania urządzeń budowlanych,
e) zasadniczych elementów wyposa\
enia budowlano-instalacyjnego, zapewniajÄ…cych
u\
ytkowanie obiektu zgodnie z przeznaczeniem,
f) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby
niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich - w stosunku do
obiektu u\
yteczności publicznej i budynku mieszkalnego wielorodzinnego;
3) wyrobów budowlanych szczególnie istotnych dla bezpieczeństwa konstrukcji i bezpieczeństwa
po\
arowego;
4) w przypadku nało\
enia w pozwoleniu na budowę obowiązku rozbiórki istniejących obiektów
budowlanych nieprzewidzianych do dalszego u\
ytkowania lub tymczasowych obiektów
budowlanych - wykonania tego obowiÄ…zku, je\
eli upłynął termin rozbiórki określony w
pozwoleniu;
5) uporzÄ…dkowania terenu budowy.
Art. 59d. 1. Właściwy organ, po przeprowadzeniu obowiązkowej kontroli, sporządza protokół w
trzech egzemplarzach. Jeden egzemplarz protokołu doręcza się inwestorowi bezzwłocznie po
przeprowadzeniu kontroli, drugi egzemplarz przekazuje siÄ™ organowi wy\
szego stopnia, a trzeci
pozostaje we właściwym organie.
Art. 59e. (43) ObowiÄ…zkowÄ… kontrolÄ™ budowy lub obiektu budowlanego mo\
e przeprowadzać, z
upowa\
nienia właściwego organu nadzoru budowlanego, wyłącznie osoba zatrudniona w tym organie
i posiadajÄ…ca uprawnienia budowlane.
Art. 60. Inwestor, oddajÄ…c do u\
ytkowania obiekt budowlany, przekazuje właścicielowi lub
zarzÄ…dcy obiektu dokumentacjÄ™ budowy i dokumentacjÄ™ powykonawczÄ…. Przekazaniu podlegajÄ…
równie\
inne dokumenty i decyzje dotyczÄ…ce obiektu, a tak\
e, w razie potrzeby, instrukcje
obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z tym obiektem.
- 21 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
7. ROZBIÓRKA OBIEKTU
Art. 67
Art. 31
Art. 31. 1. Pozwolenia nie wymaga rozbiórka:
1) budynków i budowli - niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych ochroną konserwatorską - o
wysokości poni\
ej 8 m, je\
eli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza ni\
połowa
wysokości;
2) obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę,
je\
eli nie podlegajÄ… ochronie jako zabytki.
2. Rozbiórka obiektów budowlanych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, wymaga uprzedniego zgłoszenia
właściwemu organowi, w którym nale\
y określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania tych robót. Przepis
art. 30 ust. 5 stosuje siÄ™ odpowiednio.
3. Właściwy organ mo\
e nało\
yć obowiązek uzyskania pozwolenia na rozbiórkę obiektów, o których
mowa w ust. 1 pkt 1, je\
eli rozbiórka tych obiektów:
1) mo\
e wpłynąć na pogorszenie stosunków wodnych, warunków sanitarnych oraz stanu środowiska lub
2) wymaga zachowania warunków, od których spełnienia mo\
e być uzale\
nione prowadzenie robót
związanych z rozbiórką.
4. Właściwy organ mo\
e \
ądać, ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia, przedstawienia danych
o obiekcie budowlanym lub dotyczących prowadzenia robót rozbiórkowych.
5. Roboty zabezpieczające i rozbiórkowe mo\
na rozpocząć przed uzyskaniem pozwolenia na
rozbiórkę lub przed ich zgłoszeniem, je\
eli mają one na celu usunięcie bezpośredniego zagro\
enia
bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Rozpoczęcie takich robót nie zwalnia od obowiązku bezzwłocznego
uzyskania pozwolenia na rozbiórkę lub zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu budowlanego.
Art. 67. 1. Je\
eli nieu\
ytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy
lub wykończenia, właściwy organ wydaje decyzję nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę tego
obiektu i uporządkowanie terenu oraz określającą terminy przystąpienia do tych robót i ich
zakończenia.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków.
3. W stosunku do obiektów budowlanych niewpisanych do rejestru zabytków, a objętych ochroną
konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzję, o której mowa
w ust. 1, właściwy organ wydaje po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
4. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany zająć stanowisko w terminie 30 dni. Niezajęcie
stanowiska w tym terminie uznaje siÄ™ za uzgodnienie.
- 22 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
8. ZMIANA SPOSOBU UśYTKOWANIA OBIEKTU
Art. 71. 1. Przez zmianÄ™ sposobu u\
ytkowania obiektu budowlanego lub jego części rozumie się w
szczególności:
1) (uchylony);
2) podjęcie bądz
zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki:
bezpieczeństwa po\
arowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony
środowiska bądz
wielkość lub układ obcią\
eń.
2. Zmiana sposobu u\
ytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga zgłoszenia
właściwemu organowi. W zgłoszeniu nale\
y określić dotychczasowy i zamierzony sposób u\
ytkowania
obiektu budowlanego lub jego części. Do zgłoszenia nale\
y dołączyć:
1) opis i rysunek określający usytuowanie obiektu budowlanego w stosunku do granic nieruchomości i
innych obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej i sąsiednich nieruchomościach, z
oznaczeniem części obiektu budowlanego, w której zamierza się dokonać zmiany sposobu u\
ytkowania;
2) zwięzły opis techniczny, określający rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego oraz jego
konstrukcjÄ™, wraz z danymi techniczno-u\
ytkowymi, w tym wielkościami i rozkładem obcią\
eń, a w
razie potrzeby, równie\
danymi technologicznymi;
3) oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2;
4) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności zamierzonego sposobu
u\
ytkowania obiektu budowlanego z ustaleniami obowiÄ…zujÄ…cego miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznÄ… decyzjÄ™ o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu, w przypadku braku obowiÄ…zujÄ…cego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
5) w przypadku zmiany sposobu u\
ytkowania, o której mowa w ust. 1 pkt 2 - ekspertyzę techniczną,
wykonaną przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej
specjalności;
6) w zale\
ności od potrzeb - pozwolenia, uzgodnienia lub opinie wymagane odrębnymi przepisami.
3. W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada na zgłaszającego, w drodze
postanowienia, obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku
ich nieuzupełnienia, wnosi sprzeciw w drodze decyzji.
4. Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 2, nale\
y dokonać przed dokonaniem zmiany sposobu
u\
ytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Zmiana sposobu u\
ytkowania mo\
e nastąpić, je\
eli w
terminie 30 dni, od dnia doręczenia zgłoszenia, właściwy organ, nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji i nie
póz
niej ni\
po upływie 2 lat od doręczenia zgłoszenia.
4a. (54) (uchylony).
Art. 71a. 1. W razie zmiany sposobu u\
ytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez
wymaganego zgłoszenia, właściwy organ, w drodze postanowienia:
1) wstrzymuje u\
ytkowanie obiektu budowlanego lub jego części;
2) nakłada obowiązek przedstawienia w wyznaczonym terminie dokumentów, o których mowa w art. 71 ust.
2.
2. Po upływie terminu lub na wniosek zobowiązanego, właściwy organ sprawdza wykonanie obowiązku,
o którym mowa w ust. 1 pkt 2, i - w przypadku stwierdzenia jego wykonania - w drodze postanowienia ustala
wysokość opłaty legalizacyjnej. Na postanowienie przysługuje za\
alenie.
3. Do opłaty legalizacyjnej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące kar, o których mowa w art. 59f
ust. 1, z tym \
e stawka opłaty podlega dziesięciokrotnemu podwy\
szeniu.
4. W przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa w ust. 1, albo dalszego
u\
ytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pomimo jego wstrzymania, albo zmiany sposobu
u\
ytkowania obiektu budowlanego lub jego części, pomimo wniesienia sprzeciwu, o którym mowa w art. 71
ust. 3-5, właściwy organ, w drodze decyzji, nakazuje przywrócenie poprzedniego sposobu u\
ytkowania
obiektu budowlanego lub jego części.
- 23 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
9. OBOWI
ZKI ZARZ
DCY W ÅšWIETLE PRAWA BUDOWLANEGO
9.1. Przeglądy techniczne obiektów budowlanych
Art. 61
Art. 62
Art. 70  dotyczy usunięcia uszkodzeń
Art. 61. (44) Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany:
1) utrzymywać i u\
ytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2;
2) zapewnić, dochowując nale\
ytej staranności, bezpieczne u\
ytkowanie obiektu w razie wystÄ…pienia
czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury,
takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne,
osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, po\
ary lub
powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagro\
enie takim
uszkodzeniem, mogące spowodować zagro\
enie \
ycia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub
środowiska.
Art. 62. 1. (45) Obiekty budowlane powinny być w czasie ich u\
ytkowania poddawane przez właściciela lub
zarzÄ…dcÄ™ kontroli:
1) okresowej, co najmniej raz w roku, polegajÄ…cej na sprawdzeniu stanu technicznego:
a) elementów budynku, budowli i instalacji nara\
onych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące
działania czynników występujących podczas u\
ytkowania obiektu,
b) instalacji i urządzeń słu\
ących ochronie środowiska,
c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych);
2) okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności
do u\
ytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolÄ… tÄ…
powinno być objęte równie\
badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności
połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od pora\
eń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień
instalacji i aparatów;
3) okresowej w zakresie, o którym mowa w pkt 1, co najmniej dwa razy w roku, w terminach do 31 maja
oraz do 30 listopada, w przypadku budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2.000 m2 oraz innych
obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1.000 m2; osoba dokonująca kontroli jest
obowiązana bezzwłocznie pisemnie zawiadomić właściwy organ o przeprowadzonej kontroli;
4) bezpiecznego u\
ytkowania obiektu ka\
dorazowo w przypadku wystąpienia okoliczności, o których
mowa w art. 61 pkt 2;
5) okresowej, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego kotłów, z uwzględnieniem
efektywności energetycznej kotłów oraz ich wielkości do potrzeb u\
ytkowych:
a) co najmniej raz na 2 lata - opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej
nominalnej wydajności ponad 100 kW,
b) co najmniej raz na 4 lata - opalanych nieodnawialnym paliwem ciekłym lub stałym o efektywnej
nominalnej wydajności 20 kW do 100 kW oraz kotłów opalanych gazem;
6) okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych
urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań u\
ytkowych o mocy
chłodniczej nominalnej większej ni\
12 kW.
Art. 70. (53) 1. Właściciel, zarządca lub u\
ytkownik obiektu budowlanego, na których spoczywają obowiązki
w zakresie napraw, określone w przepisach odrębnych bądz
umowach, sÄ… obowiÄ…zani w czasie lub
bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 62 ust. 1, usunąć stwierdzone
- 24 -
dr in\
. Jan Konowalczuk PODSTAWY BUDOWNICTWA 2009/2010 AE w Katowicach
uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagro\
enie \
ycia lub zdrowia ludzi,
bezpieczeństwa mienia bądz
środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, po\
ar, wybuch, pora\
enie
prÄ…dem elektrycznym albo zatrucie gazem.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, powinien być potwierdzony w protokole z kontroli obiektu
budowlanego. Osoba dokonująca kontroli jest obowiązana bezzwłocznie przesłać kopię tego protokołu do
właściwego organu. Właściwy organ, po otrzymaniu kopii protokołu, przeprowadza bezzwłocznie kontrolę
obiektu budowlanego w celu potwierdzenia usunięcia stwierdzonych uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, o
których mowa w ust. 1.
9.2. Przechowywanie dokumentacji  Art. 63
9.3. Prowadzenie ksiÄ…\
ki obiektu budowlanego  Art. 64
9.4. Udostępnienie dokumentów  Art. 65
9.5. Występowanie w imieniu właściciela o wydanie decyzji:
o pozwoleniu na budowę (zgłoszenie)
o pozwoleniu na u\
ytkowanie (zawiadomienie)
o pozwoleniu na zmianÄ™ sposobu u\
ytkowania
o pozwoleniu na rozbiórkę
9.6. ObowiÄ…zki zarzÄ…dcy w przypadku katastrofy budowlanej (Art. 75)
9.7. Obowiązek usunięcia uszkodzeń stwierdzonych podczas kontroli (Art. 70)
- 25 -