Sylwetka tytułowego bohatera powieści Josepha Conrada "Lord Jim"











Wtorek, 25 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marek, Jarosław, Elwira
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Młoda
Polska >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Sylwetka tytułowego
bohatera powieści Josepha Conrada "Lord Jim"










kategoria:   J.polski
zakres:   Młoda Polska
dodano:   2000-01-04




Charakterystyka
tytułowego bohatera oraz przedstawienie jego losów i tajników
psychiki zostały rozdzielone w powieści na dwa głosy. Jeden z nich
należy do Marlowa, Anglika, kapitana, świadka podczas procesu, zaś
drugi jest głosem samego Jima. Marlow – bohater i narrator – wiele
wie o pochodzeniu, wychowaniu, wykształceniu i kolejach życiowych
głównej postaci. Nie jest jednak narratorem wszechwiedzącym, czasem
wprost przyznaje się do tego ujawniając pewne wątpliwości. Jest
jednak osobą życzliwą Jimowi, a nawet szczerze przejętą jego
problemami. Stara się nie osądzać go, ani nie przydaje mu
jednoznacznych etykiet, raczej dąży do zrozumienia złożoności jego
psychiki. Postanawia pomóc temu dziwnemu człowiekowi, który wbrew
sobie popełnił przestępstwo, nie próbuje uniknąć kary, ale zmaga się
ze zmorami wspomnień konfrontowanych z dawnymi ideałami, bo imponuje
mu właśnie tymi ludzkimi rysami, ale marzy i dąży do doskonałości.
Dla angielskiego kapitana wielkie znaczenie ma honor, o który Jim
sam walczy ze sobą. Niektóre elementy charakterystyki pochodzą
wprost od Jima. Relacjonując spotkanie w restauracji hotelu
„Malabar” Marlow przywołuje zdania wypowiedziane przez Jima i dodaje
od siebie komentarz o jego zachowaniu, napięciu psychicznym.
Okoliczności wypadku na „Patnie”, poszczególne sekundy, gesty,
słowa, czytelnik poznaje więc z bezpośredniej relacji uczestnika
zdarzenia. Jim wzbudzał zaufanie, sprawiał wrażenie uczciwego,
spokojnego, zrównoważonego młodzieńca – „Był to ten rodzaj
człowieka, któremu by się oddało – na podstawie jego wyglądu –
statek w opiekę, mówiąc dosłownie i w przenośni”. Innym razem Marlow
stwierdza: „Był w dobrym gatunku; był jednym z nas”. A więc jaki?
Kulturalny młody Europejczyk, honorowy, uczciwy, odpowiedzialny,
wykształcony, kierujący się powszechnie uznanymi zasadami moralnymi.
Prześledźmy jednak kolejne etapy życia Jima. Przyszły marynarz,
syn pastora, otrzymał dobre wychowanie. Zdobywał wiedzę z myślą o
pracy na morzu. Marzył o wielkich przygodach, poznawaniu obcych
lądów i stykaniu się z ryzykownymi sytuacjami, w których zawsze
wykazywałby się odwagą i niezłomnością zasad. Jako oficer nadal
ulegał dawnym iluzjom. Krążąc samotnie po pokładzie podczas
monotonnych rejsów wracał do chłopięcych romantycznych rojeń. Miał
zdolność właściwej oceny ludzi, dostrzegał ich słabości i ułomności
charakteru, ale unikał krytyki i dyskwalifikujących osądów. Na
marzycielską, żądną przygód naturę Jima przyszło nagłe otrzeźwienie
po skoku do łodzi ratunkowej. Ów skok ma tu znaczenie niejako
symboliczne: to szybki ruch, nie poprzedzony refleksją, znak źle
dokonanego wyboru. Oddziela on w biografii bohatera etap
młodzieńczych uniesień od brutalnej rzeczywistości, która
uświadomiła mu jego nikczemność. W jednej chwili stał się
przestępcą, człowiekiem niehonorowym, tchórzliwym, niegodnym
zaufania, dbającym tylko o siebie – ta samoocena nie pokrywa się z
odbiorem osoby Jima przez innych bohaterów, którzy zdają sobie
sprawę, że wyjątkowe sytuacje na morzu są niekiedy zbyt trudną próbą
charakteru. Skład osób orzekających o winie Jima dostrzega jego wolę
wyznania prawdy, poczucie winy i tragizm sytuacji. On sam nie
pojmuje, dlaczego porzucił statek. Tytułowy bohater powieści
jest więc osobowością złożoną, skomplikowaną, nie pozwalającą się
jednoznacznie scharakteryzować. Jego młodzieńczy idealizm nie
wytrzymuje próby życiowego realizmu. Jim popełnia jednak czyn, który
nie do końca można utożsamiać z jego winą. Nie stać go na trzeźwą
analizę sytuacji, jego psychika mu na to nie pozwala. Dokonanie
niewłaściwego wyboru owej tragicznej nocy na „Patnie” zrewidowało
jego romantyczne, marzycielskie skłonności i jeszcze bardziej
wzmocniło reakcję na otoczenie. Jim czuje na sobie spojrzenia ludzi,
wydaje mu się, że jest powszechnie potępiony. Narasta poczucie winy,
a równocześnie chęć ucieczki od uporczywych myśli. Teraz nie jest
już żądnym wspaniałych przygód młodym człowiekiem, który starał się
upodobnić do bohaterów romantycznych i widział siebie w roli
wybawiciela ratującego tonących. Jest rozbity wewnętrznie, czuje się
gorszy, podły. Wydaje się, że pomoc Marlowa ocaliła Jima.
Możliwość wyrzucenia z siebie rzetelnej prawdy o zdarzeniach, niż
było to możliwe podczas procesu, pozwoliła mu podjąć próbę
oczyszczenia się przed drugim człowiekiem i sobą samym. W tym stanie
nie byłby zdolny do zorganizowania sobie przyszłości, dlatego
kolejne posady wyjednane prze Marlowa pozwalają mu wypełnić czas.
Nie stać go jednak na kompromisy i wytrwałość. Kolejne ucieczki
pogłębiają poczucie klęski. Patusan jest szansą, która ma go
odrodzić i wynagrodzić okres uciążliwych ucieczek. Krytyka
postawy romantycznej Jima nie jest jednak równoznaczna z całkowitym
jej odrzuceniem. Romantyzm Jima wyraża się teraz w wyczuleniu na
problemy społeczne – na krzywdę i bezsilność Bugisów wobec
zorganizowanej przemocy, życzliwość wobec prostych ludzi, którym
stara się przewodzić z myślą o ich szczęściu i bezpieczeństwie.
Uczuciowa, wrażliwa natura Jima ma więc w Patusanie wielkie pole do
popisu. W świecie białych czuł się wyobcowany, odrzucony,
nieszczęśliwy, w kraju Bugisów odnajduję się jako dzielny obrońca,
wierny przyjaciel, delikatny kochanek. Tubylcy otaczają go
szacunkiem, wdzięcznością za pomoc i zabezpieczenie przed
napastnikami, cenią sprawiedliwego tuana, który dba o kolorowych,
choć sam jest białym człowiekiem. Zaufanie i oddanie Bugisów pozwala
Jimowi odbudować utracone poczucie godności. Jak się okazuje –
natury nie można pokonać. Jim na nowo staje się człowiekiem
reagującym chaotycznie, bez wystarczającej analizy sytuacji, bez
odrobiny ostrożności wobec obcego przecież człowieka, który swoim
wyglądem wcale nie wzbudza zaufania. W imię ideałów młodości, wiary
w honor białego, chęci pomocy głodnemu przybyszowi, tuan Bugisów
znowu traci ostrość widzenia: niewłaściwie ocenia sytuację i kolejny
raz dokonuje złego wyboru. Śmierć niewinnych ludzi tym razem stała
się prawdą. Jim ma okazje do jeszcze jednego wyboru i tym razem
podejmuje jedynie słuszną, choć trudną i znowu romantyczną decyzję.
Idąc na śmierć z rąk Doramina nie tchórzy, ani nie ma wątpliwości,
co powinien zrobić. Jest dumny, nieugięty, przekonany o przyjęciu
właściwej postawy. Decyzja Jima nie dotyczy jednak tylko jego, wiąże
się z porzuceniem ukochanej Jewel, która będzie odtąd na zawsze
nieszczęśliwa. Lord Jim jest postacią ukazaną z wielkim
staraniem o szczegółową charakterystykę. Czytelnik może go poznać na
różnych etapach jego życia, w różnych okolicznościach. Zawsze jednak
jest to bohater, którego losy zdominowały bezwzględnie wyznawane
zasady moralne, niekiedy usypiając jego czujność, którym sam nie
potrafił sprostać. Jest to romantyk ukazany w różnych odcieniach
takiej charakterystyki: cechuje go idealizm, jego psychika jest
tajemnicą, wrażliwy na krzywdę, przeżywający miłość bez możliwości
spełnienia się w życiu rodzinnym, wyobcowany, rozdrapujący rany
własnego sumienia. Drobiazgowo przedstawiony na początku utworu,
jeśli chodzi o wygląd zewnętrzny, do końca pozostaje zagadką pod
względem psychiki. Ostateczna decyzja Jima jest konsekwencją
postawy wobec Browna i jego bandy. Okazuje się, że nie potrafił się
oderwać od obciążeń wywołanych przez tamtego Jima – sprzed lat.
Prezentacja sylwetki tytułowego bohatera wskazuje na wyraźną
tendencję do ukazania złożoności i niezwykłości ludzkiej psychiki –
niepowtarzalnej i nie do odczytania przez drugą osobę. Warto
dopowiedzieć, że człowiek sam dla siebie bywa – jak w przypadku Jima
– tajemnicą. Psychologiczno – moralny kształt powieści Conrada
zasadza się w głównej mierze na takiej właśnie literackiej kreacji
głównej postaci.







Autor: Aneta

Ocena : 3.2 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000