PRAWO
ADMINISTRACYJNE
dr Tomasz Jaroszyński
22.11.2011 r.
UKSW 1
definicje legalne
" definicje legalne ustawodawca wprowadza po to, aby usuwać
wątpliwości co do znaczenia definiowanych wyrażeń
" formułowanie definicji legalnych ma służyć wartościom takim
jak jasność (zrozumiałość) i pewność prawa
" zaopatrzenie tekstu prawnego w definicje legalne jest jedną z
dróg do tego, by go uprzystępnić
" definicje legalne są wskazówką, jak ustawodawca chciał
rozumieć określone zwroty  dlatego też niemal powszechnie
przyjmuje się, że właśnie w tym znaczeniu, a nie w innym,
należy je rozumieć przy wykładni norm prawnych
A. Bielska-Brodziak,  Miejsce definicji legalnej w porządku prawnym
UKSW 2
 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie
"Zasad techniki prawodawczej"
 ż 146 1. W ustawie lub innym akcie normatywnym formułuje się definicję
danego określenia, jeżeli:
1) dane określenie jest wieloznaczne;
2) dane określenie jest nieostre, a jest pożądane ograniczenie jego
nieostrości;
3) znaczenie danego określenia nie jest powszechnie zrozumiałe;
4) ze względu na dziedzinę regulowanych spraw istnieje potrzeba
ustalenia nowego znaczenia danego określenia.
2. Jeżeli określenie wieloznaczne występuje tylko w jednym przepisie prawnym,
jego definicję formułuje się tylko w przypadku, gdy wieloznaczności nie
eliminuje zamieszczenie go w odpowiednim kontekście językowym.
UKSW 3
ż 147. ZTP
1. Jeżeli w ustawie lub innym akcie normatywnym ustalono
znaczenie danego określenia w drodze definicji, w
obrębie tego aktu nie wolno posługiwać się tym
określeniem w innym znaczeniu.
2. Jeżeli zachodzi konieczność odstąpienia od zasady
wyrażonej w ust. 1, wyraz
nie podaje się inne znaczenie
danego określenia i ustala się jego zakres odniesienia.
UKSW 4
ż 148. ZTP
 Jeżeli w ustawie zachodzi wyjątkowo potrzeba
odstąpienia od znaczenia danego określenia ustalonego
w ustawie określanej jako "kodeks" lub "prawo" lub innej
ustawie podstawowej dla danej dziedziny spraw,
wyraz
nie podaje się inne znaczenie tego określenia i
zakres jego odniesienia, używając zwrotu: "w
rozumieniu niniejszej ustawy określenie ....
oznacza ...." albo zwrotu: "ilekroć w niniejszej ustawie
jest mowa o .... należy przez to rozumieć ...".
UKSW 5
Art. 5 K.p.a.
ż 2. Ilekroć w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego jest mowa o:
1) kodeksie - rozumie się przez to Kodeks postępowania administracyjnego,
3) organach administracji publicznej - rozumie się przez to ministrów, centralne organy
administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe
organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu
terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt 2,
4) ministrach - rozumie się przez to Prezesa i wiceprezesa Rady Ministrów pełniących funkcję
ministra kierującego określonym działem administracji rządowej, ministrów kierujących
określonym działem administracji rządowej, przewodniczących komitetów wchodzących w
skład Rady Ministrów, kierowników centralnych urzędów administracji rządowej podległych,
podporządkowanych lub nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwego
ministra, a także kierowników innych równorzędnych urzędów państwowych załatwiających
sprawy, o których mowa w art. 1 pkt 1 i 4,
5) organizacjach społecznych - rozumie się przez to organizacje zawodowe, samorządowe,
spółdzielcze i inne organizacje społeczne,
6) organach jednostek samorządu terytorialnego - rozumie się przez to organy gminy, powiatu,
województwa, związków gmin, związków powiatów, wójta, burmistrza (prezydenta miasta),
starostę, marszałka województwa oraz kierowników służb, inspekcji i straży działających w
imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka województwa, a
ponadto samorządowe kolegia odwoławcze.
UKSW 6
ustawa z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej
funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa
Art. 2. 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) funkcjonariusz publiczny - osobę działającą w charakterze organu administracji
publicznej lub z jego upoważnienia albo jako członek kolegialnego organu
administracji publicznej lub osobę wykonującą w urzędzie organu administracji
publicznej pracę w ramach stosunku pracy, stosunku służbowego lub umowy
cywilnoprawnej, biorącą udział w prowadzeniu sprawy rozstrzyganej w drodze decyzji
lub postanowienia przez taki organ;
2) podmiot odpowiedzialny - Skarb Państwa, jednostkę samorządu terytorialnego lub
inny podmiot, który, zgodnie z art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks
cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z póz
n. zm.), ponosi odpowiedzialność majątkową za
szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej;
3) organ administracji publicznej - organ administracji publicznej w rozumieniu art. 5
ż 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego
(Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z póz
n. zm.).
UKSW 7
Trybunał Konstytucyjny:
 ...istotą kodeksu jest stworzenie koherentnej i - w
miarę możliwości - zupełnej oraz trwałej regulacji w
danej dziedzinie prawa, kodeksy przygotowywane i
uchwalane są w odrębnej, bardziej złożonej procedurze
niż "zwyczajne" ustawy, istotą kodeksu jest dokonanie
kodyfikacji danej gałęzi prawa. Dlatego terminy i
pojęcia używane przez kodeksy traktuje się jako
wzorcowe i domniemuje się, iż inne ustawy nadają
im takie samo znaczenie . (K 2/94)
UKSW 8
Kodeks cywilny
Art. 431. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i
jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 ż 1,
prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub
zawodową.
ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej
Art. 4. 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba
fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca
osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność
prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność
gospodarczą.
2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej
w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
UKSW 9
ż 149. ZTP
W akcie normatywnym niższym rangą niż ustawa bez
upoważnienia ustawowego nie formułuje się definicji
ustalających znaczenia określeń ustawowych; w
szczególności w akcie wykonawczym nie formułuje się
definicji, które ustalałyby znaczenia określeń zawartych
w ustawie upoważniającej.
UKSW 10
ż 150. ZTP
1. Jeżeli dane określenie ma być używane w jednym znaczeniu w
obrębie całej ustawy lub innego aktu normatywnego albo całej
jednostki systematyzacyjnej danego aktu, jego definicję zamieszcza
się odpowiednio w przepisach ogólnych tego aktu albo w
przepisach ogólnych danej jednostki systematyzacyjnej.
2. Jeżeli dane określenie ma być używane w ustalonym znaczeniu
tylko w obrębie zespołu przepisów, jego definicję zamieszcza się w
bezpośrednim sąsiedztwie tych przepisów.
3. Jeżeli ustawa zawiera wiele wielokrotnie powtarzających się
określeń wymagających zdefiniowania, ich definicje można
zamieścić w wydzielonym fragmencie przepisów ogólnych ustawy,
oznaczając ten fragment nazwą "Objaśnienia określeń
ustawowych".
UKSW 11
Naczelny Sąd Administracyjny:
 & każda definicja legalna ma określony zakres
zastosowanie, którym może obejmować jedną ustawę,
ustawę wraz z aktami wykonawczymi do niej, kilka
wskazanych ustaw, część ustawy, dział prawa lub cały
system prawa. Zakres ten może być określony wprost w
akcie prawnym, w którym została zamieszczona definicja
legalna, bądz
wynika z miejsca aktu normatywnego, w
którym definicję legalną zamieszczono w systemie
wszystkich aktów normatywnych. Tak więc zakres
stosowania definicji legalnej wynika w zasadzie z
hierarchii z
ródeł prawa określonej w art. 87 Konstytucji
RP& " (II OSK 1118/06)
UKSW 12
ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o materiałach
wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego
Art. 62a. Ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o:
1) wyrobach pirotechnicznych widowiskowych - należy
przez to rozumieć wyroby pirotechniczne przeznaczone
do celów rozrywkowych,
UKSW 13
ustawa z dnia 29 paz
dziernika 2010 r.
o rezerwach strategicznych
Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) infrastruktura krytyczna - infrastrukturę, o której mowa w art. 3 pkt 2
ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.
U. Nr 89, poz. 590, z póz
n. zm.);
2) klęska żywiołowa - zdarzenia, o których mowa w art. 3 ustawy z
dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. Nr 62,
poz. 558, z póz
n. zm.);
3) likwidacja rezerw strategicznych - zniesienie obowiązku
utrzymywania danych asortymentów rezerw strategicznych lub ich
określonych ilości;
UKSW 14
ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji
gospodarczych i wymianie danych gospodarczych
Art. 2
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) dłużniku - rozumie się przez to osobę fizyczną, w tym osobę
fizyczną wykonującą działalność gospodarczą, osobę prawną lub
jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,
zobowiązaną względem wierzyciela w związku z wykonywaną
działalnością gospodarczą lub stosunkiem prawnym;
UKSW 15
ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym
Art. 4. 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) decyzja o przyznaniu otwartego dostępu - uprawnienie przewoz
nika
do wykonywania regularnego przewozu osób w ramach otwartego
dostępu w transporcie kolejowym, określonego w ustawie z dnia 28
marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz.
94);
2) dworzec - miejsce przeznaczone do odprawy pasażerów, w którym
znajdują się w szczególności: przystanki komunikacyjne, punkt
sprzedaży biletów oraz punkt informacji dla podróżnych;
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) jednostce samorządu terytorialnego - należy przez to rozumieć
również związek międzygminny lub związek powiatów;
2) rozkładzie jazdy - należy przez to rozumieć również rozkład rejsu w
transporcie morskim oraz w żegludze śródlądowej;
UKSW 16
 ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
art. 5
21) tereny zieleni - tereny wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami
funkcjonalnie z nimi związanymi, pokryte roślinnością, znajdujące
się w granicach wsi o zwartej zabudowie lub miast, pełniące funkcje
estetyczne, rekreacyjne, zdrowotne lub osłonowe, a w
szczególności parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody
botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe oraz cmentarze,
a także zieleń towarzyszącą ulicom, placom, zabytkowym
fortyfikacjom, budynkom, składowiskom, lotniskom oraz obiektom
kolejowym i przemysłowym;
UKSW 17
przepisy odsyłające
ż 156. ZTP
1. Jeżeli zachodzi potrzeba osiągnięcia skrótowości tekstu
lub zapewnienia spójności regulowanych instytucji
prawnych, w akcie normatywnym można posłużyć się
odesłaniami.
2. Jeżeli odesłanie stosuje się tylko ze względu na potrzebę
osiągnięcia skrótowości tekstu, w przepisie odsyłającym
jednoznacznie wskazuje się przepis lub przepisy prawne, do których
się odsyła.
3. Jeżeli odesłanie służy przede wszystkim zapewnieniu spójności
regulowanych w tym akcie instytucji prawnych, w przepisie
odsyłającym wskazuje się zakres spraw, dla których następuje
odesłanie, oraz jednoznacznie wskazuje się przepis lub przepisy
prawne, do których się odsyła.
UKSW 18
Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że stosowanie odesłań
jest normalną techniką prawodawczą, podyktowaną
takimi względami, jak zwięzłość tekstu, zapewnienie
niesprzeczności (z zachowaniem możliwości regulacji
wyjątkowej) i różnorodność szczebla aktów prawnych
regulujących to samo zagadnienie (K 47/04).
UKSW 19
TK:
"Zarzut złej legislacji byłby uzasadniony w przypadku
braku podstaw dla sięgnięcia do techniki odesłania, w
przypadku wielokrotnego odesłania, zwłaszcza w
obrębie kilku aktów prawnych, które utrudniałoby w
znacznym stopniu skonstruowanie normy prawnej, w
szczególności takiej normy, której adresatem jest ogół
obywateli czy nieokreślona ich grupa" (K 7/99)
UKSW 20
ż 156. ZTP
4. Jeżeli daną instytucję prawną reguluje się całościowo, a
wyczerpujące wymienienie przepisów prawnych, do których się
odsyła, nie jest możliwe, można wyjątkowo odesłać do przepisów
określonych przedmiotowo, o ile przepisy te dadzą się w sposób
niewątpliwy wydzielić spośród innych; przepis odsyłający formułuje
się w postaci: "Do ..... (określenie instytucji) stosuje się
odpowiednio przepisy o ..... (przedmiotowe określenie
przepisów) .
ż 157. ZTP
Nie odsyła się do przepisów, które już zawierają odesłania.
UKSW 21
TK:
 Art. 3 pkt 6 ustawy abolicyjnej zawiera definicję czynu zabronionego, której kształt budzi
zastrzeżenia, gdyż nie pozwala na jednoznaczne rozumienie definiowanego pojęcia.
Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę na sposób skonstruowania definicji: art. 3 pkt 6
odsyła do art. 13 ust. 1 pkt 1 oraz do art. 13 ust. 1 pkt 2; art. 13 ust. 1 pkt 1 odsyła do
art. 13 ust. 2 i art. 16; art. 13 ust. 2 odsyła do art. 6 ust. 2, zaś art. 16 odsyła do art. 6
ust. 2, do art. 165 ż 5 ordynacji podatkowej. Okazuje się zatem, że ustalenie pojęcia
czynu zabronionego  mimo, czy też na skutek wprowadzenia do ustawy definicji
legalnej  wymaga sięgnięcia do czterech innych przepisów, przy czym występuje
 podwójne odesłanie do art. 6 ust. 2 ustawy (nierzetelna deklaracja). Już sama
konstrukcja definicji, zawierająca 3 kolejne odesłania, musi być uznana za rażące
naruszenie zasady przyzwoitej legislacji, zwłaszcza, że chodzi o określenie czynu
zabronionego. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, największą wadą tej konstrukcji
jest jednak to, że poprzez odesłanie do art. 16 otrzymujemy wyjaśnienie, iż z czynem
zabronionym mamy do czynienia,  jeżeli w toku postępowania wyjaśniającego
zostaną ujawnione okoliczności: uzasadniające podejrzenie, że podatnik zgłosił w
deklaracji podatkowej dochód pochodzący z czynu zabronionego (...)  Takie
wyjaśnienia pojęcia istotnego dla zakresu stosowania ustawy, zawierające błąd
logiczny tłumaczenia nieznanego przez nieznane (ignotum per ignotum), jest  w
świetle zasad zawartych w art. 2 Konstytucji  niedopuszczalne. W konsekwencji,
mimo 4-piętrowej definicji czynu zabronionego nie wiadomo, jakie zachowania są
objęte tym pojęciem. (K 41/02)
UKSW 22
" Przepisy zawierające ogólne odesłania do
 ustaw ,  przepisów odrębnych ,  przepisów
szczególnych itp.
Art. 4a. 1. Główny Inspektor Ochrony Środowiska, kierując działalnością
Inspekcji Ochrony Środowiska:
8) organizuje szkolenia pracowników Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie
wykonywania zadań określonych w ustawie i w przepisach odrębnych;
Art. 401. 1. Przychodami Narodowego Funduszu i wojewódzkich
funduszy są wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i
administracyjnych kar pieniężnych pobieranych na podstawie
ustawy oraz przepisów szczególnych.
UKSW 23
" Przepisy regulujące zastosowanie wskazanych
przepisów innego aktu
ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym
Art. 17.
1. Do ustalania stawek opłat za korzystanie przez operatora i przewoz
nika z
przystanków komunikacyjnych lub dworców, standardów, o których mowa w
art. 15 ust. 1 pkt 3 lit. a, oraz zasad korzystania z tych obiektów w
transporcie kolejowym stosuje się przepisy o transporcie kolejowym.
ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w
zakresie równego traktowania
Art. 14.
1. Do postępowań o naruszenie zasady równego traktowania stosuje się przepisy
ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr
43, poz. 296).
UKSW 24
ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych
Art. 26.
3. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 3, są wykonywane zgodnie z
art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. k ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo
bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z póz
n. zm.). Przepisy
art. 82 ż 1 i 2, art. 182 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja
podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z póz
n. zm.) oraz art. 33
ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U.
z 2004 r. Nr 8, poz. 65, z póz
n. zm.) stosuje się odpowiednio.
UKSW 25
" Przepisy określające zakres zastosowania danego
przepisu (przepisów) tego samego aktu normatywnego
Ustawa z dnia 24 czerwca 2010 r. o szczególnych rozwiązaniach
związanych z usuwaniem skutków powodzi z 2010 r.
art. 8. 6. Przepisy ust. 1-5 stosuje się także do przypadków usuwania
skutków powodzi i związanej z nią niemożności świadczenia pracy
przez pracownika, zaistniałych przed dniem wejścia w życie ustawy.
UKSW 26
" Przepisy odsyłające do aktów normatywnych
realizujących delegację ustawową
ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych
Art. 26.
2. Do czynności, o której mowa w ust. 1 pkt 2, przepisy ustawy z dnia 6
czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego i wydane na jej
podstawie przepisy dotyczące wywiadu środowiskowego
stosuje się odpowiednio.
UKSW 27
odesłanie do innej ustawy, umowy międzynarodowej
lub aktu prawa UE
ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym
Art. 6.
Do postępowań w sprawach wynikających z
przepisów niniejszej ustawy stosuje się przepisy
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.  Ordynacja
podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z póz
n. zm.),
chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.
UKSW 28
 ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o europejskim ugrupowaniu
współpracy terytorialnej
Art. 3. W sprawach nieuregulowanych w rozporządzeniu 1082/2006
oraz w ustawie do ugrupowania stosuje się odpowiednio przepisy o
stowarzyszeniach.
ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
Art. 9. 1. W sprawach dotyczących stosunku pracy w służbie cywilnej,
nieuregulowanych w ustawie, stosuje się przepisy Kodeksu pracy
i inne przepisy prawa pracy.
2. Spory o roszczenia dotyczące stosunku pracy w służbie cywilnej
rozpatrywane są przez sądy pracy.
UKSW 29
ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w
województwie
Art. 4.
Odrębne ustawy określają:
1) zasadniczy podział terytorialny państwa;
2) nazwę województwa i nazwę urzędu wojewody oraz jego siedzibę;
3) zasady i tryb ustalania granic województw oraz dokonywania ich zmian;
4) zasady ustalania niepokrywających się z zasadniczym podziałem
terytorialnym państwa podziałów terytorialnych w celu wykonywania zadań
niezespolonej administracji rządowej.
Art. 5.
Zasady organizacji, funkcjonowania i zakres zadań organów rządowej
administracji zespolonej w województwie oraz organów niezespolonej
administracji rządowej określają odrębne ustawy.
UKSW 30
ustawa dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych
Art. 6.
W sprawach nieuregulowanych w ustawie do emerytur kapitałowych
stosuje się odpowiednio:
1) art. 2a, art. 80 pkt 1-4, art. 81 pkt 1, art. 82, art. 83, art. 83b, art.
84 ust. 1, 4-8e i 11 oraz art. 85 ustawy z dnia 13 paz
dziernika 1998
r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
2) art. 100, art. 101, art. 114, art. 115, art. 116 ust. 1b, 1c, 1d i 2, art.
118, art. 121, art. 122 ust. 1, art. 124, art. 128-130, art. 132 i art.
133-144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
UKSW 31
ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt
Art. 1. 1. Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania
cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien
poszanowanie, ochronę i opiekę.
2. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierząt
stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy.
UKSW 32
ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę
ozonową
Art. 3. 1. Do postępowania z substancjami kontrolowanymi stosuje się przepisy
prawa Unii Europejskiej dotyczące substancji kontrolowanych 3), a
także postanowienia Konwencji wiedeńskiej o ochronie warstwy
ozonowej, sporządzonej w Wiedniu dnia 22 marca 1985 r. (Dz. U. z
1992 r. Nr 98, poz. 488), oraz Protokołu montrealskiego w sprawie
substancji zubożających warstwę ozonową, sporządzonego w
Montrealu dnia 16 września 1987 r. (Dz. U& .).
2. Do substancji kontrolowanych oraz produktów, urządzeń i instalacji
zawierających te substancje, będących odpadami, z wyłączeniem substancji
kontrolowanych przeznaczonych do recyklingu lub regeneracji, stosuje się
przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.
3) Rozporządzenie(WE) nr 2037/2000 z dnia 29 czerwca 2000 r. w sprawie substancji
zubożających warstwę ozonową (Dz. Urz. WE L 244 z 29.09.2000).
UKSW 33
pojęcia niedookreślone
" ż 155. ZTP
1. Jeżeli zachodzi potrzeba zapewnienia elastyczności
tekstu aktu normatywnego, można posłużyć się
określeniami nieostrymi, klauzulami generalnymi
albo wyznaczyć nieprzekraczalne dolne lub górne
granice swobody rozstrzygnięcia.
UKSW 34
TK:
 & zwroty (pojęcia) niedookreślone i nieostre istnieją w każdym
systemie prawnym. Nie jest bowiem możliwe skonstruowanie
przepisów, które wykluczałyby jakikolwiek margines swobody
odczytania (...). Takie zwroty jak "duże niebezpieczeństwo",
"istotna wada", "znaczny upływ czasu", "rażące niedbalstwo",
"oczywista bezzasadność", "swobodne uznanie" i inne,
występują we wszystkich systemach prawa europejskiego, także
tych państw, które charakteryzują się wysoką kulturą prawną i bez
wszelkiej wątpliwości są zaliczane do państw prawa. Zwroty te
przesuwają obowiązek konkretyzacji normy na etap stosowania
prawa i w związku z tym dają sądom (czy organom administracji -
tak w wypadku np. uznania administracyjnego) pewną swobodę
decyzyjną. Nie można jej jednak utożsamiać z dowolnością i
wolnością od zewnętrznej kontroli& " (SK 26/02)
UKSW 35
Klauzule generalne wyróżniają się spośród zwrotów
niedookreślonych tym, że odsyłają do systemu ocen czy
norm o charakterze pozaprawnym (np. "zasady
współżycia społecznego", "dobre obyczaje"), które
nabierają jednoznacznej treści dopiero w konkretnych
przypadkach.
UKSW 36
TK:
 Klauzule generalne nie są typowym przykładem stosowanych
przez ustawodawcę zwrotów niedookreślonych, ponieważ
odsyłają do systemu norm pozaprawnych, m.in. moralnych, o
nieostrych  z natury rzeczy  zakresach znaczeniowych.
Niemniej jednak, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, istotne
cechy klauzul generalnych oraz niezbędność ich istnienia w
systemie prawa  nakazują ich uwzględnienie przy
rozpatrywaniu nakazu dostatecznej określoności przepisów
prawnych . (SK 42/04)
UKSW 37
ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. - Prawo o zgromadzeniach
Art. 2. Wolność zgromadzania się podlega ograniczeniom
przewidzianym jedynie przez ustawy, niezbędnym do ochrony
bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego oraz
ochrony zdrowia lub moralności publicznej albo praw i
wolności innych osób, a także ochrony Pomników Zagłady w
rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych
hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412).
UKSW 38
Art. 3. 1. Prawo organizowania zgromadzeń przysługuje
osobom mającym pełną zdolność do czynności
prawnych, osobom prawnym, innym organizacjom, a
także grupom osób.
2. W zgromadzeniach nie mogą uczestniczyć osoby
posiadające przy sobie broń, materiały wybuchowe lub
inne niebezpieczne narzędzia.
UKSW 39
Art. 8. Organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego,
jeżeli:
1) jego cel lub odbycie sprzeciwiają się niniejszej ustawie
lub naruszają przepisy ustaw karnych,
2) odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lub
zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach.
UKSW 40
Art. 12. 1. Zgromadzenie może być rozwiązane przez przedstawiciela
organu gminy, jeżeli jego przebieg zagraża życiu lub zdrowiu
ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach lub gdy narusza
przepisy niniejszej ustawy albo przepisy ustaw karnych, a
przewodniczący, uprzedzony o konieczności rozwiązania
zgromadzenia, wzbrania się to uczynić.
UKSW 41
preambuła
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta
Nauczyciela
Mając na względzie doniosłą rolę oświaty i
wychowania w Rzeczypospolitej Polskiej,
pragnąc dać wyraz szczególnej randze
społecznej zawodu nauczyciela zgodnie z
potrzebami i oczekiwaniami, otwierając niniejszą
ustawą drogę do dalszych uregulowań prawnych
systemu edukacji narodowej, stanowi się, co
następuje:
UKSW 42
Konstytucja RP
W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny,
odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,
my, Naród Polski - wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,
zarówno wierzący w Boga
będącego z
ródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna,
jak i nie podzielający tej wiary,
a te uniwersalne wartości wywodzący z innych z
ródeł,
równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego - Polski,
wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną
w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach,
nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej,
zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku,
złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie,
świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej,
pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyz
nie łamane,
pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność,
w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem,
ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej
jako prawa podstawowe dla państwa
oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie
pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot.
Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję będą stosowali,
wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka,
jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi,
a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej.
UKSW 43