Zabezpieczenie nośników danych przed pożarem i wybuchem
Okoliczności wskazywały raczej na kolejny pożar bez historii. Spaleniu uległa część wyposażenia
hurtowni, stosunkowo niewielkiej wartości. Zabezpieczono ślady zwarcia, wykonano dokumentację
fotograficzną, całość dokładnie opisano i właściwie czynności miały się ku końcowi, kiedy właściciel
nieśmiałym głosem wtrącił:
Panowie, na tej kupce spalonych gazet pod biurkiem pracownik położył tuż przed pożarem 30 tyś. złotych.
Właśnie te okoliczności, z którymi miałem okazję zetknąć się jako biegły sądowy, stały się inspiracją do
napisania artykułu. Bazując głównie na z
ródłach niemieckich, w postaci certfikatów zgodności z normami,
postaram się w nim przybliżyć najnowocześniejsze systemy zabezpieczenia przed pożarem lub
wybuchem: dokumentów i banknotów (z wyłączeniem skarbców bankowych), dysków i mikrofilmów oraz
magnetycznych nośników danych, takich jak dyskietki, streamery, taśmy wideo itp.
Do polskich norm i oznaczeń w tym zakresie nie udało mi się dotrzeć, przyjąłem zatem, że nie istnieją,
chociaż niewykluczone, że Czytelnicy zechcą mnie poprawić.
Podstawowym aktem prawnym, do którego odwołują się największe firmy działające w tej dziedzinie w
Europie, jest niemiecka norma VDMA 24 991 - ostatnio wydana we wrześniu 1992 r. Certyfikatami
zgodności z wymogami tej normy legitymują się sejfy takich potentatów w tej dziedzinie, jak: niemiecki
Lampertz, szwedzki Rosengrens, brytyjski Chubb, fińska KASO. W Niemczech główna jednostka
badawcza w przedmiotowym zakresie to Instytut Badania Materiałów Budowlanych, Konstrukcji
Masywnych i Ochrony Przeciwpożarowej Uniwersytetu Technicznego w Braun-schweigu.
Wspomniana norma wyróżnia następujące krytyczne wartości temperatury dla poszczególnych rodzajów
nośników:
- papier i dokumenty - 175 "C,
- dyski, mikrofilmy - 75 °C,
- magnetyczne noÅ›niki danych - 55 °C.
Podane wartości ustalone zostały na podstawie prób i testów, w których głównym kryterium było
zachowanie podstawowej funkcji nośnika, czyli możliwość odzyskania danych.
Szafa, sejf lub kasa, których producent ma ambicję uzyskania certyfikatu zgodności z normą VDMA 24
991, przechodzi w Braun-schweigu lub w innej jednostce badawczo-rozwojowej posiadajÄ…cej akredytacjÄ™
odpowiednie testy.
1. Test odporności ogniowej
W zależności od badanego stopnia zabezpieczenia test trwa 60 lub 120 minut. Sejf umieszczany jest w
komorze grzewczej w temperaturze 1090 °C. Po czasie odpowiednio 60 lub 120 minut grzejnik jest
wyłączany. Rozgrzany sejf pozostaje w komorze aż do momentu, kiedy temperatura w jego wnętrzu
zacznie spadać. Ciekawostką jest to, że największy przyrost temperatury występuje już po wyłączeniu
grzejnika, po upływie 8-10 godzin, i spowodowany jest bezwładnością układu. Przyrost temperatury
wewnÄ…trz sejfu po próbach 120-minutowych osiÄ…ga w najlepszych produktach 20-25 °C. Kryterium
przejścia pozytywnie próby stanowi możliwość odczytania danych z nośników zgromadzonych w badanym
sejfie.
2. Próba udarowa
Jej celem jest ustalenie, czy zniszczony wskutek uderzenia sejf może bez szkody dla zawartości
przetrwać kolejny atak ognia. Próba jest symulacją sytuacji, która może się zdarzyć podczas pożaru.
Zakłada nagrzewanie w warunkach zbliżonych do rozwiniętego pożaru, upadek (np. w wyniku zniszczenia
stropu) oraz dalsze nagrzewanie, będące konsekwencją trwającego pożaru.
Badany sejf umieszczany jest w komorze grzewczej na okres 45 minut w temperaturze 1090 °C. Po
włączeniu grzejnika w ciągu czterech minut następuje upadek sejfu z wysokości 9 m na podłoże żwirowe,
po czym umieszcza siÄ™ go na okres 45 minut w komorze grzewczej o temperaturze 900 °C. Grzejnik
zostaje wyłączony, a sejf pozostaje w komorze do czasu, aż temperatura w jego wnętrzu zacznie spadać.
W najlepszych produktach przyrost temperatury osiÄ…ga 20-25 °C. Kryterium przejÅ›cia pozytywnie próby
stanowi, podobnie jak w przypadku testu odporności ogniowej, możliwość odczytania danych z nośników
zgromadzonych w badanym sejfie.
3. Test odporności na wybuch
Test symuluje zamach bombowy. Do badanego sejfu doczepiane są cztery ładunki wybuchowe różnej
wielkości, po czym następuje ich detonacja.
Pozytywne przejście testu oznacza, że uszkodzenia wystąpiły jedynie na obudowie, natomiast wnętrze
pozostało nienaruszone.
Sejfy na nośniki magnetyczne przechodzą również test odporności na działanie pola magnetycznego
Ustalony podczas prób stopień zabezpieczenia decyduje o klasie jakości produktu, oznaczanej w
następujący sposób
S-60 DIS - spełnienie wymogów dla zabezpieczenia nośników magnetycznych o temperaturze krytycznej
55 °C w 60-minutowym teÅ›cie odpornoÅ›ci ogniowej, S-120 DIS - speÅ‚nienie wymogów dla zabezpieczenia
noÅ›ników magnetycznych o temperaturze krytyczne) 55 °C w 120-minutowym teÅ›cie odpornoÅ›ci ogniowej,
S 60 D - speÅ‚nienie wymogów dla zabezpieczenia materiałów o temperaturze krytycznej 75 °C w 60-
minutowym teście odporności ogniowej,
S-120 D - speÅ‚nienie wymogów dla zabezpieczenia materiałów o temperaturze krytycznej 75 °C w 120-
minutowym teście odporności ogniowej,
S-60 P - spełnienie wymogów dla zabezpieczenia papierowych nośników danych w 60-minutowym teście
odporności ogniowej,
S-120 P - spełnienie wymogów dla zabezpieczenia papierowych nośników danych w 120-minutowym
teście odporności ogniowej
Sejfy produkowane są w najróżniejszych wielkościach i z różnym wyposażeniem dodatkowym W ramach
dodatkowego wyposażenia można zamontować np. mechanizm zamykający drzwi, włączający się po
wykryciu pożaru przez instalację sygnalizacyjno-alarmową Istnieją specjalne sejfy dla serwerów, które
pozostają zamknięte w normalnych warunkach pracy, posiadają wewnętrzną klimatyzację, a połączenia
kablowe sÄ… zabezpieczone przed przeniesieni ognia
Pomimo braku w naszym kraju uregulowań prawnych w tym zakresie i znacznych kosztów związanych z
zakupem sejfów jest niemal pewne, ze ten rodzaj zabezpieczeń będzie stawał się coraz popularniejszy i
przyczyni się do zmniejszenia strat popożarowych.
st. kpt. Paweł CISZEWSKI Dziękuję firmie  Bastion" z A
odzi za pomoc w dotarciu do materiałów
z
ródłowych.