PRAWNE ASPEKTY
OCHRONY ŚRODOWISKA
Wykład II
1. Historyczny rozwój aktów
prawnych odnoszących się do
środowiska w Polsce
1
Historyczny rozwój aktów prawnych
odnoszących się do środowiska w Polsce
1. Okres do roku 1944
postanowienia władców piastowskich o
utrzymaniu nienaruszonych obszarów leśnych
na ziemiach zachodnich
Statut Warcki (Władysław Jagiełło  1423) o
ochronie niektórych dzikich zwierząt
I Statut Litewski (Zygmunt Stary  1529) 
ochrona bobra
przepis Zygmunta III Wazy (1597)  ochrona
tura
ustawa Sejmu Krajowego we Lwowie (1869) 
ochrona świstaków i dzikich kóz
utworzenie w 1919 przy Ministerstwie Wyznań
Religijnych i Oświecenia Publicznego
Państwowej Tymczasowej Komisji Ochrony
Przyrody (od 1925  Państwowa Rada Ochrony
Przyrody)
rozporządzenie prezydenta RP (1927) o
ochronie lasów niepaństwowych i (1928) o
zagospodarowaniu lasów państwowych
ustawa o ochronie przyrody (1934); Fundusz
Ochrony Przyrody
2
Historyczny rozwój aktów prawnych
odnoszących się do środowiska w Polsce
2. Okres od 1944 do 1970
dekrety KRN (1944)  ochrona przyrody
składnikiem planowej gospodarki państwowej
dekret (1946) o planowym zagospodarowaniu
przestrzennym kraju
ustawa (1947) o planie odbudowy
gospodarczej na lata 1947-49
ustawa (1949) o ochronie przyrody (ochrona
konserwatorska, kształtująca i reprodukcyjna)
prawo wodne  lata 1962, 1965, 1974
ustawa (1966) o ochronie powietrza
atmosferycznego przed zanieczyszczeniami
ustawa (1949) o państwowym gospodarstwie
leśnym
ustawa (1953) o ochronie u\
ytków rolnych
ustawa (1966) o rekultywacji i
zagospodarowaniu gruntów przekształcanych
w związku z poszukiwaniem i eksploatacją
kopalin
ustawa (1968) o zadrzewieniach
ustawa (1967) o obowiązku stosowania
nawozów mineralnych w gospodarstwa rolnych
3
Historyczny rozwój aktów prawnych
odnoszących się do środowiska w Polsce
3. Okres po 1970
1972  powołanie Urzędu Ministra Gospodarki
Terenowej i Ochrony Środowiska
1980 - ustawa o ochronie i kształtowaniu
środowiska
1980 - rozporządzenie RM w sprawie ochrony
środowiska
1983  ustawa o utworzeniu Urzędu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej
1991  rozporządzenie MOŚZNiL w sprawie
ochrony powierzchni przed zanieczyszczeniami
zmiany istniejących rozporządzeń
1995  uchwała Sejmu RP w sprawie polityki
zrównowa\
onego rozwoju
1997 - nowa ustawa o ochronie i kształtowaniu
środowiska
2001  aktualna ustawa  prawo ochrony
środowiska
4
2. Środki prawne ochrony
środowiska
Pojęcie prawnej ochrony
środowiska
1. Ujęcie podmiotowe: prawo do
korzystania ze środowiska lub te\
prawo
do środowiska o odpowiedniej jakości
2. Ujęcie przedmiotowe: prawo środowiska
jest zbiorem przepisów prawnych
regulujących jego ochronę i
kształtowanie
5
Zadania prawa w dziedzinie
ochrony środowiska
ująć w formy prawne organizację ochrony
środowiska
ustanowić re\
im prawny korzystania z
poszczególnych zasobów przyrody i ich
konfiguracji
określić normy dopuszczalnych zanieczyszczeń
(np. powietrza, wody, gleby) i obcią\
eń
środowiska (np. hałasem)
ustanowić formy odpowiedzialności prawnej
(cywilnej, dyscyplinarnej, administracyjnej i
karnej) za naruszanie zasad ochrony
środowiska
Realizacja ochrony środowiska
Środki prawne
realizacji
ochrony
środowiska
regulacyjno-
przymusu
zabezpieczająco- zarządzania
i represji
ochronne
obszar ochronny, akty planowania,
akty normatywne
akt normatywny, organizacji,
i administracyjne,
decyzje adm., umowy, koordynacji
egzekucje
odszkodowania, opłaty i kontroli (plany)
6
3. Akty prawne dotyczące
ochrony środowiska na świecie
ONZ
1972 - Deklaracja Konferencji Narodów
Zjednoczonych (Sztokholm)
1992  Deklaracja z Rio de Janeiro w
sprawie środowiska i rozwoju
Zaanga\
owanie Polski w realizację
globalnej polityki ekologicznej (ochrona
Bałtyku, Zielone Płuca Europy,
rehabilitacja  Czarnego Trójkąta )
Konwencje międzynarodowe
7
Unia Europejska
1. Ustawodawstwo Wspólnoty Europejskiej w zakresie
ochrony środowiska w odniesieniu do:
ogólnej polityki środowiskowej
powietrza
środków chemicznych, zagro\
eń przemysłowych i
biotechnologii
przyrody
hałasu
odpadów
wody
2. Przepisy dotyczące zagro\
eń środowiska mają postać:
rekomendacji, regulacji, decyzji, dyrektyw
Podstawowa literatura
1. Górka K., Poskrobko B., Radecki W.,
Ochrona środowiska. Problemy
społeczne, ekonomiczne i prawne. PWE,
Warszawa 1998
2. Paczuski R., Prawo ochrony środowiska.
OW Branta, Bydgoszcz 1994
3. Ustawa z dnia 27.04.2001  Prawo
ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62., poz.
627) z pózn. zm.
8