OPINIE
Rozdział 1/8.
1/8. Postępowanie w przypadku podejrzenia
choroby zawodowej  zgłaszanie chorób do
Państwowej Inspekcji Sanitarnej
MichałPostępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej
Rozdział 1/8.
1/8. Abramowski
1. Państwowa
grudzień 2007Inspekcja Pracy
Spis treS
ci
1. Obowiązki pracodawcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Uznanie schorzenia za chorobę zawodową . . . . . . 2
3. Zgłaszanie chorób zawodowych i podejrzeń
o takie choroby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.1. Procedura zgłaszania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.2. Forma zgłoszenia i niezbędne dokumenty . . . . 10
4. Tryb orzekania o chorobie zawodowej . . . . . . . . . . 10
5. Rejestr zachorowań na choroby zawodowe . . . . . . 12
6. Zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej . . 13
6.1. Obowiązek sporządzenia i wysłania . . . . . . . . 13
6.2. ObjaS
nienia do formularza . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Wzór A: Zgłoszenie podejrzenia choroby
zawodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Wzór B: Rejestr zachorowań na choroby
zawodowe i podejrzeń o takie choroby . . . . . . . . . 16
Wzór C: Zawiadomienie o skutkach choroby
zawodowej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1. Obowiązki pracodawcy
Artykułem 236 ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94,
ze zm.) zobowiązano pracodawcę do systematycznego analizowania przyczyn
chorób zawodowych oraz innych chorób związanych z warunkami S
rodowiska
pracy i na podstawie wyników tej analizy do zastosowania właS
ciwych S
rodków
zapobiegawczych.
W każdym przypadku rozpoznania u pracownika choroby zawodowej, pracodaw-
ca powinien ustalić:

przyczyny powstania choroby zawodowej,

charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą.
Obowiązki
pracodawcy
Ustaleń powyższych pracodawca dokonuje w S
cisłym współdziałaniu z właS
ci-
wym organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Po rozpoznaniu choroby zawodowej, pracodawca powinien:

przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstanie tej
choroby,

zastosować niezbędne S
rodki zapobiegawcze,

zapewnić realizację zaleceń lekarskich
(art. 235 ż 3 Kp).
grudzień 2007 1
OPINIE 1. Państwowa Inspekcja Pracy
Rozdział 1/8.
Zgłoszenie Pracodawca nie może także zaniedbać obowiązku zgłoszenia przypadku rozpo-
znania choroby zawodowej, a nawet samego tylko podejrzenia o taką chorobę,
właS
ciwemu okręgowemu inspektorowi pracy (art. 235 ż 1 Kp).
Z tytułu zachorowania na chorobę zawodową pracownikowi przysługują S
wiad-
czenia z ubezpieczenia społecznego okreS
lone w art. 6 ustawy z 30.10.2002 r. o ubez-
pieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U.
Nr 199, poz. 1673, ze zm.).
R
mierć pracownika nieuzasadnia odstąpienia od postępowania zmierzającego do
stwierdzenia u niego choroby zawodowej, gdyż z rozpoznaniem takiej choroby
u pracownika wiążą się okreS
lone uprawnienia dla jego rodziny do S
wiadczeń
z ubezpieczenia społecznego.
PRZYKA
AD W wypadku S
mierci pracownika członkom jego rodziny przysługuje prawo do:
jednorazowego odszkodowania,
renty rodzinnej,
dodatku do renty rodzinnej.
W przypadku orzeczenia lekarskiego stwierdzającego u pracownika objawy wska-
zujące na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca musi w terminie i na czas
okreS
lony w tym orzeczeniu, przenieS
ć pracownika do innej pracy nie narażającej
go na działanie czynnika, który wywołał te objawy.
Przeniesienie Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, to pracow-
do innej pracy
nik ma prawo do dodatku wyrównawczego przez okres do 6 miesięcy.
2. Uznanie schorzenia za chorobę zawodową
Zgodnie z art. 4 ww. ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków
przy pracy i chorób zawodowych, za chorobę zawodową uważa się chorobę
okreS
loną w wykazie chorób zawodowych, który jest załącznikiem do roz-
porządzenia RM z 30.7.2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szcze-
Definicja
gółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpozna-
wania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właS
ciwych w tych
sprawach (Dz.U. Nr 132, poz. 1115), jeżeli została spowodowana działaniem
czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w S
rodowisku pracy lub
sposobem wykonywania pracy.
Przy zgłaszaniu podejrzenia, rozpoznawaniu i stwierdzaniu chorób zawodowych
uwzględnia się więc wyłącznie choroby ujęte w tym wykazie. Inaczej mówiąc, za
chorobę zawodową nie będzie uznana każda choroba spowodowana warunkami
pracy, ale jedynie choroba zawarta w wykazie chorób zawodowych, będącym
załącznikiem do ww. rozporządzenia Rady Ministrów.
2 grudzień 2007
1/8. Postępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej OPINIE
Rozdział 1/8.
Wykaz chorób zawodowych
Okres, w którym wystąpie-
nie udokumentowanych
objawów chorobowych
upoważnia do rozpoznania
Choroby zawodowe
choroby zawodowej
pomimo wczeS
niejszego
zakończenia narażenia
zawodowego
12
1. Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa W przypadku zatruć ostrych
wywołane przez następujące substancje chemiczne:  3 dni, w przypadku zatruć
przewlekłych  nie okreS
la
1) antymon lub jego związki,
się.
2) arsen lub jego związki,
3) bar lub jego związki,
4) beryl lub jego związki,
5) chrom lub jego związki,
6) kadm lub jego związki,
7) kobalt lub jego związki,
8) mangan lub jego związki,
9) nikiel lub jego związki,
10) ołów lub jego związki,
11) rtęć lub jej związki,
12) wanad lub jego związki,
13) wolfram lub jego związki,
14) amoniak,
15) azotany (V) lub (III),
16) brom,
17) chlor,
18) chlorowodór,
19) cyjanki lub związki pochodne,
20) fluor lub jego związki,
21) fosfor lub jego związki,
22) fosgen,
23) izocyjaniany,
24) jod,
25) kwas azotowy (V),
26) kwas cyjanowodorowy,
27) kwas siarkowy (VI),
28) ozon,
29) siarkowodór,
30) tlenek węgla,
31) tlenki azotu,
32) tlenki siarki,
33) akrylonitryl,
grudzień 2007 3
OPINIE 1. Państwowa Inspekcja Pracy
Rozdział 1/8.
12
34) alkohol butylowy, metylowy lub izopropylowy,
35) aminy alifatyczne lub ich chlorowcopochodne,
36) aminy aromatyczne lub hydrazyny albo ich
pochodne,
37) benzen lub jego homologi,
38) chinony,
39) chlorowcopochodne sulfonianów alkiloarylowych,
40) chlorowcopochodne tlenków alkiloarylowych,
41) chlorowcopochodne węglowodorów alifatycznych
lub alicyklicznych,
42) chlorowcopochodne węglowodorów aromatycznych,
43) disiarczek węgla,
44) estry fosforoorganiczne,
45) eter metylowy, eter etylowy, eter izopropylowy,
eter dietylowy, eter dichloroizopropylowy, gwajakol,
eter metylowy lub etylowy glikolu etylenowego,
46) fenol lub jego homologi albo ich chlorowcopochod-
ne lub nitropochodne,
47) formaldehyd,
48) glikol etylenowy, glikol dietylenowy, 1, 4 butandiol
lub ich nitrowe pochodne, nitrowe pochodne glikoli
lub gliceryny,
49) ketony lub ich chlorowcopochodne,
50) kwasy organiczne,
51) naftalen lub jego homologi,
52) naftole lub ich homologi lub ich chlorowcopochodne,
53) nitropochodne węglowodorów aromatycznych,
54) nitropochodne węglowodorów alifatycznych,
55) styren lub dietylobenzen,
56) węglowodory alifatyczne lub alicykliczne wystę-
pujące w benzynie lub benzynie łąkowej,
57) inne substancje chemiczne.
2. Gorączka metaliczna. 3 dni.
3. Pylice płuc:
1) pylica krzemowa, Nie okreS
la się.
2) pylica górników kopalń węgla, Nie okreS
la się.
3) pylico-grux
lica, Nie okreS
la się.
4) pylica spawaczy, Nie okreS
la się.
5) pylica azbestowa, Nie okreS
la się.
6) inne rodzaje pylic. Nie okreS
la się.
4. Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem
azbestu:
1) rozległe zgrubienia opłucnej, Nie okreS
la się.
2) rozległe blaszki opłucnej lub osierdzia, Nie okreS
la się.
3) wysięk opłucnowy. 3 lata.
4 grudzień 2007
1/8. Postępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej OPINIE
Rozdział 1/8.
12
5. Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które 1 rok.
spowodowało trwałe upoS
ledzenie sprawnoS
ci wen-
tylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętoS
ci
wydechowej pierwszosekundowej (FEVi) poniżej
50% wartoS
ci należnej, wywołane narażeniem na pyły
lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy
zawodowej były przypadki stwierdzenia na stanowi-
sku pracy przekroczeń odpowiednich normatywów
higienicznych.
6. Astma oskrzelowa. 1 rok.
7. Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzy-
ków płucnych:
1) postać ostra i podostra, 1 rok.
2) postać przewlekła. 3 lata.
8. Ostre uogólnione reakcje alergiczne. 1 dzień.
9. Byssinoza. 1 rok.
10. Beryloza. Nie okreS
la się.
11. Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych. Nie okreS
la się.
12. Alergiczny nieżyt nosa. 1 rok.
13. Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym. 1 rok.
14. Przedziurawienie przegrody nosa wywołane sub- 2 lata.
stancjami o działaniu żrącym lub drażniącym.
15. Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane
nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co
najmniej 15 lat:
1) guzki głosowe twarde,
2 lata.
2) wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych,
2 lata.
3) niedowład mięS
ni przywodzących i napinających
2 lata.
fałdy głosowe z niedomykalnoS
cią fonacyjną głoS
ni
i trwałą dysfonią.
16. Choroby wywołane działaniem promieniowania
jonizującego:
1) ostra choroba popromienna uogólniona po napromie- 2 miesiące.
niowaniu całego ciała lub przeważającej jego częS
ci,
2) ostra choroba popromienna o charakterze zmian za- 1 miesiąc.
palnych lub zapalno-martwiczych skóry i tkanki
podskórnej,
3) przewlekłe popromienne zapalenie skóry, Nie okreS
la się.
4) przewlekłe uszkodzenie szpiku kostnego, 3 lata.
5) zaćma popromienna, 10 lat.
6) nowotwory złoS
liwe z prawdopodobieństwem Indywidualnie, po oszaco-
indukcji przekraczającym 10%. waniu ryzyka.
grudzień 2007 5
OPINIE 1. Państwowa Inspekcja Pracy
Rozdział 1/8.
12
17. Nowotwory złoS
liwe powstałe w następstwie Indywidualnie w zależnoS
ci
działania czynników występujących w S
rodowisku od okresu latencji nowotworu.
pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi:
1) rak płuca, rak oskrzela,
2) międzybłoniak opłucnej albo otrzewnej,
3) nowotwór układu krwiotwórczego,
4) nowotwór skóry,
5) nowotwór pęcherza moczowego,
6) naczyniako-mięsak wątroby,
7) inne nowotwory.
18. Choroby skóry:
1) alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, 5 lat.
2) kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, 1 miesiąc.
3) trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy o rozległym 1 miesiąc.
charakterze,
4) drożdżakowe zapalenie skóry rąk u osób pracujących 1 miesiąc.
w warunkach sprzyjających rozwojowi drożdżaków
chorobotwórczych,
5) grzybice skóry u osób stykających się z materiałem
1 miesiąc.
biologicznym pochodzącym od zwierząt,
6) pokrzywka kontaktowa,
1 rok.
7) toksyczne zapalenie skóry z przebarwieniem
2 lata.
wywołane przez smary lub oleje,
8) liszaj płaski kontaktowy wywołany odczynnikami
2 lata.
stosowanymi w fotografii barwnej,
9) fotodermatozy zawodowe,
3 lata.
10) rozległe szpecące odbarwienia lub przebarwienia
3 lata.
skóry albo inkrustacja skóry cząstkami ciał obcych.
19. Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane spo-
sobem wykonywania pracy:
1) przewlekłe zapalenie S
cięgna i jego pochewki, 1 rok.
2) przewlekłe zapalenie kaletki maziowej, 1 rok.
3) przewlekłe uszkodzenie łąkotki, 1 rok.
4) przewlekłe uszkodzenie torebki stawowej, 1 rok.
5) przewlekłe zapalenie okołostawowe barku, 1 rok.
6) przewlekłe zapalenie nadkłykcia koS
ci ramiennej, 1 rok.
7) zmęczeniowe złamanie koS
ci, 1 rok.
8) martwica koS
ci nadgarstka. 1 rok.
20. Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwo-
wego wywołane sposobem wykonywania pracy:
1) zespół cieS
ni w obrębie nadgarstka, 1 rok.
2) zespół rowka nerwu łokciowego. 1 rok.
21. Obustronny trwały ubytek słuchu typu S
limako- 2 lata.
wego spowodowany hałasem, wyrażony podwyż-
szeniem progu słuchu o wielkoS
ci co najmniej 45 dB
w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako S
rednia
arytmetyczna dla częstotliwoS
ci audiometrycznych
1,2 i 3 kHz.
6 grudzień 2007
1/8. Postępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej OPINIE
Rozdział 1/8.
12
22. Zespół wibracyjny:
1) postać naczyniowo-nerwowa,
1 rok.
2) postać kostno-stawowa,
3 lata.
3) postać mieszana: naczyniowo-nerwowa i kostno-sta- 3 lata.
wowa.
23. Choroby wywołane pracą w warunkach podwyż-
szonego ciS
nienia atmosferycznego:
1) choroba dekompresyjna,
5 lat.
2) urazy ciS
nieniowe,
3 dni.
3) następstwa oddychania mieszaninami gazowymi
3 dni.
pod zwiększonym ciS
nieniem.
24. Choroby wywołane działaniem wysokich albo
niskich temperatur otoczenia:
1) udar cieplny albo jego następstwa, 1 rok.
2) wyczerpanie cieplne albo jego następstwa, 1 rok.
3) odmroziny. 1 rok.
25. Choroby układu wzrokowego wywołane czynni-
kami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi:
1) alergiczne zapalenie spojówek, 1 rok.
2) ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowa- 1 dzień.
niem nadfioletowym,
3) epidemiczne wirusowe zapalenie spojówek lub
1 rok.
rogówki,
4) zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami
3 lata.
drażniącymi,
5) zaćma wywołana działaniem promieniowania pod-
10 lat.
czerwonego lub długofalowego nadfioletowego,
6) centralne zmiany zwyrodnieniowe siatkówki i naczy-
3 lata.
niówki wywołane krótkofalowym promieniowaniem
podczerwonym lub promieniowaniem widzialnym
z obszaru widma niebieskiego.
26. Choroby zakax
ne lub pasożytnicze albo ich
następstwa:
1) wirusowe zapalenie wątroby, Nie okreS
la się.
2) borelioza, Nie okreS
la się.
3) grux
lica, Nie okreS
la się.
4) bruceloza, Nie okreS
la się.
5) pełzakowica, Nie okreS
la się.
6) zimnica, Nie okreS
la się.
7) inne choroby zakax
ne lub pasożytnicze. Nie okreS
la się.
Choroba wymieniona w powyższym wykazie będzie uznana za chorobę zawo-
dową, jeS
li w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub
z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem
czynników szkodliwych dla zdrowia (tzw. narażeniem zawodowym):

występujących w S
rodowisku pracy albo

w związku ze sposobem wykonywania pracy.
grudzień 2007 7
OPINIE 1. Państwowa Inspekcja Pracy
Rozdział 1/8.
PRZYKA
AD Typową chorobą zawodową, powstałą w wyniku działania czynników szkodliwych dla zdrowia w S
ro-
dowisku pracy jest pylica krzemowa.
PRZYKA
AD Zespół cieS
ni w obrębie nadgarstka to choroba zawodowa, spowodowana sposobem wykonywania pracy.
Narażenie Oceniając narażenie zawodowe należy uwzględnić:
zawodowe

rodzaje występujących czynników chemicznych i fizycznych, wartoS
ć ich stę-
żeń lub natężeń oraz okres narażenia zawodowego,

rodzaj czynnika biologicznego, czas kontaktu oraz mechanizm działania lub dro-
gi szerzenia się czynnika (bez koniecznoS
ci okreS
lenia stężenia tego czynnika),

rodzaj czynnika o działaniu uczulającym (alergenu), stwierdzenie kontaktu
z takim czynnikiem w czasie pracy, jeżeli występował on w S
rodowisku pracy,
surowcach, półproduktach lub gotowych wyrobach (bez koniecznoS
ci okreS
la-
nia stężenia tego czynnika),

sposób wykonywania pracy  stopień obciążenia wysiłkiem fizycznym oraz
chronometraż czynnoS
ci, które mogą powodować nadmierne obciążenie odpo-
wiednich narządów lub układów organizmu ludzkiego.
Stwierdzane u pracownika (byłego pracownika) schorzenie można uznać za cho-
robę zawodową, jeS
li zostanie dowiedzione, że:

zostało ono ujęte w wykazie chorób zawodowych;

jest skutkiem narażenia zawodowego, tzn.:

Uznanie za cho- objawy choroby odpowiadają znanym skutkom biologicznym działania
robę zawodową
czynnika szkodliwego występującego w S
rodowisku pracy,

udowodniono istotne narażenie zawodowe (wielkoS
ć, rodzaj i czas trwania
narażenia pracownika na działanie czynnika szkodliwego potwierdzono
w ocenie narażenia, na poziomie stwarzającym ryzyko wystąpienia danej
choroby).
PRZYKA
AD Rozpoznanie u pracownika obustronnego trwałego ubytku słuchu typu S
limakowego (spowodowane-
go hałasem), wyrażonego podwyższeniem progu słuchu o wielkoS
ci co najmniej 45 dB w uchu lepiej
słyszącym, obliczonego jako S
rednia arytmetyczna dla częstotliwoS
ci audiometrycznych 1, 2i 3kHzto
spełnienie warunku podstawowego  schorzenie zostało ujęte w wykazie chorób zawodowych.
Z kolei należy udowodnić, że na stanowisku pracy występowało narażenie na hałas ponadnormatyw-
ny, tzn. że poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy
przekraczał 85 dB, bowiem taki rodzaj ubytku słuchu jest skutkiem tylko przewlekłego działania
hałasu (spełniony zostanie drugi warunek).
Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz jej rozpoznanie może nastąpić
u pracownika lub byłego pracownika:

w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym,

po zakończeniu pracy w narażeniu zawodowym, ale nie póx
niej niż w okresie
okreS
lonym powyżej w wykazie chorób zawodowych.
8 grudzień 2007
1/8. Postępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej OPINIE
Rozdział 1/8.
Dla wielu chorób zawodowych ustalono okres, w którym wystąpienie udokumen-
towanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodo-
wej pomimo wczeS
niejszego zakończenia narażenia zawodowego.
Dla przytoczonego we wczeS
niejszym przykładzie uszkodzenia słuchu objawy uszkodzenia winny PRZYKA
AD
być udokumentowane wynikami badań wykonanych nie póx
niej niż 2 lata od ustąpienia narażenia.
W przypadku niektórych schorzeń, np.: PRZYKA
AD
zatruć przewlekłych,
pylic płuc,
niektórych skutków działania azbestu,
chorób zakax
nych
takiego okresu nie okreS
lono.
3. Zgłaszanie chorób zawodowych i podejrzeń o takie
choroby
3.1. Procedura zgłaszania
Rozporządzeniem MZ z 1.8.2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób za-
wodowych i skutków tych chorób (Dz.U. Nr 132, poz. 1121) zostały szczegółowo
okreS
lone:

sposób zgłaszania podejrzenia choroby zawodowej,

placówki upoważnione do rozpoznawania tych chorób,

przebieg procedury orzeczniczo-diagnostycznej,

właS
ciwe organy wydające decyzję administracyjną stwierdzającą chorobę za-
wodową oraz

tryb odwoławczy od wydanych decyzji.
Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub podejrzenie o taką chorobę Gdzie zgłosić
pracodawca powinien zgłosić właS
ciwemu:

państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu,

okręgowemu inspektorowi pracy.
WłaS
ciwego powiatowego inspektora sanitarnego czy okręgowego inspektora pra-
cy należy ustalić według miejsca, w którym:

praca jest lub była wykonywana przez pracownika lub

znajduje się krajowa siedziba pracodawcy (jeS
li dokumentacja dotycząca nara-
żenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie).
Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej u pracownika dokonuje jego praco- Osoby
zgłaszające
dawca. Zgłoszenia może dokonać także:

lekarz, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie o zaistnieniu
choroby zawodowej u pracownika (niezależnie do specjalnoS
ci lekarskiej, także
lekarz stomatolog),
grudzień 2007 9
OPINIE 1. Państwowa Inspekcja Pracy
Rozdział 1/8.

sam pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wska-
zywać na taką chorobę,

lekarz weterynarii, który podczas wykonywania zawodu stwierdził u pracow-
nika mającego kontakt z chorymi zwierzętami objawy mogące nasuwać podej-
rzenie choroby zawodowej.
Aktualnie zatrudniony pracownik zgłasza podejrzenie za poS
rednictwem lekarza
sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną.
Były pracownik może zgłosić podejrzenie choroby zawodowej na dwa sposoby:

sam zgłasza takie podejrzenie (wykorzystując do tego druk  Zgłoszenia podej-
rzenia choroby zawodowej ):

państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu oraz

okręgowemu inspektorowi pracy;

zgłasza podejrzenie leczącemu go lekarzowi, a ten wypełnia druk  Zgłosze-
nia... i kieruje byłego pracownika do Poradni Chorób Zawodowych.
3.2. Forma zgłoszenia i niezbędne dokumenty
Zgłoszenia choroby zawodowej (podejrzenia o taką chorobę) dokonuje się na
formularzu załączonym do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu
dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (wzór A zamiesz-
czony na końcu opinii).
Jeżeli choroba zawodowa:

miała ostry przebieg lub zachodzi podejrzenie, że

była przyczyną S
mierci pracownika
 dodatkowo należy dokonać zgłoszenia telefonicznie.
4. Tryb orzekania o chorobie zawodowej
Obowiązki Po otrzymaniu zgłoszenia o podejrzeniu choroby zawodowej, państwowy inspek-
inspekcji
tor sanitarny ma obowiązek wszcząć postępowanie i skierować pracownika, któ-
sanitarnej
rego dotyczy podejrzenie, na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej.
Rozpoznania i orzeczenia o wystąpieniu choroby zawodowej dokonuje lekarz
o specjalizacji w zakresie medycyny pracy, zatrudniony w:

poradni lub oddziale chorób zawodowych wojewódzkiego oS
rodka medycyny
pracy,

katedrze, poradni lub klinice chorób zawodowych akademii medycznej,

przychodni lub oddziale chorób zakax
nych poziomu wojewódzkiego  w za-
kresie chorób zawodowych zakax
nych i inwazyjnych,

jednostce zakładu opieki zdrowotnej hospitalizującej pracowników  w przy-
padku wystąpienia ostrych objawów choroby.
WłaS
ciwoS
ć jednostki orzeczniczej I stopnia należy ustalić wg miejsca, w którym:

praca jest lub była wykonywana przez pracownika lub

znajduje się krajowa siedziba pracodawcy (jeS
li dokumentacja dotycząca nara-
żenia zawodowego jest gromadzona w tej siedzibie).
10 grudzień 2007
1/8. Postępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej OPINIE
Rozdział 1/8.
W przypadku, gdy pracownik zamieszkuje w innym województwie, niż była wy-
konywana praca powodująca zagrożenie zawodowe, właS
ciwoS
ć jednostki orzecz-
niczej I stopnia ustala się wg aktualnego miejsca zamieszkania pracownika.
O rozpoczęciu postępowania i skierowaniu pracownika, którego dotyczy podejrze-
nie, na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej, państwowy inspektor
sanitarny powiadamia:

pracodawcę oraz

jednostkę podstawową służby medycyny pracy sprawującą profilaktyczną
opiekę zdrowotną nad pracownikiem.
Skierowania do jednostki orzeczniczej nie stosuje się, jeżeli zgłoszenie podejrzenia
choroby zawodowej dokonał lekarz lub lekarz stomatolog w formie kopii skiero-
wania.
Lekarz orzekający o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do roz-
poznania takiej choroby, wydaje decyzję na podstawie:

wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych,

dokumentacji medycznej pracownika,

dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego.
Jeżeli informacje zawarte w dokumentacji nie są wystarczające do wydania Uzupełnienie
dokumentacji
orzeczenia, lekarz orzekający ma prawo wystąpić o ich uzupełnienie, m.in. do pra-
codawcy i pracownika. Obowiązkiem pracodawcy jest podanie informacji do-
tyczących przebiegu oraz organizacji pracy zawodowej podejrzanego o chorobę
zawodową pracownika, w tym danych o:

pracy w godzinach nadliczbowych,

narażeniu zawodowym (łącznie z wynikami pomiarów czynników szkodli-
wych wykonanych na stanowiskach pracy, na których pracownik był zatrud-
niony),

stosowanych przez pracownika S
rodkach ochrony indywidualnej.
W przypadku narażenia pracownika na czynniki o działaniu uczulającym (alerge-
nów), pracodawca powinien przekazać także próbki substancji, w iloS
ci niezbędnej
do przeprowadzenia badań diagnostycznych.
Obowiązkiem pracownika jest uzupełnienie przeprowadzonego wczeS
niej wy-
wiadu zawodowego.
Orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej (ewentualnie o braku
podstaw do rozpoznania) należy przesłać:

właS
ciwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu,

zainteresowanemu pracownikowi oraz

osobie zgłaszającej podejrzenie choroby zawodowej.
Jeżeli pracownik nie zgadza się z treS
cią orzeczenia  może wnioskować o przepro-
wadzenie ponownego badania przez jednostkę orzeczniczą II stopnia.
Wniosek o ponowne badanie należy złożyć w terminie 14 dni od otrzymania orze-
czenia lekarskiego. Wniosek powinien być złożony za poS
rednictwem jednostki
orzeczniczej I stopnia zatrudniającej lekarza wydającego orzeczenie. O wniosku
pracownika o ponowne badanie, jednostka orzecznicza powiadamia właS
ciwego
Odwołanie
państwowego inspektora sanitarnego.
Nie okreS
lono obowiązującego wzoru pisma, na którym należy wnioskować o prze-
prowadzenie ponownego badania.
grudzień 2007 11
OPINIE 1. Państwowa Inspekcja Pracy
Rozdział 1/8.
Postępowanie Postępowanie odwoławcze przeprowadzają lekarze o specjalizacji w zakresie me-
odwoławcze
dycyny pracy zatrudnieni w jednostkach orzeczniczych II stopnia:

przychodniach, oddziałach lub klinikach chorób zawodowych jednostek ba-
dawczo-rozwojowych w dziedzinie medycyny pracy,

katedrach, poradniach i klinikach chorób zakax
nych i inwazyjnych akademii
medycznych, a w odniesieniu do grux
licy także w jednostkach badawczo-roz-
wojowych rozpoznających i leczących grux
licę
Orzeczenie wydane w wyniku ponownego badania jest ostateczne.
Ponowne orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu (lub nie) choroby zawodowej należy
przesłać właS
ciwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, zainteresowane-
mu pracownikowi, osobie zgłaszającej podejrzenie choroby zawodowej oraz jedno-
stce orzeczniczej I stopnia.
Decyzja Państwowy inspektor sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodo-
inspektora
wej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia takiej choroby i przesyła ją:
sanitarnego

zainteresowanemu pracownikowi,

pracodawcy (pracodawcom) zatrudniającemu pracownika w warunkach, które
mogły spowodować skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie
rozpoznania i stwierdzenia choroby zawodowej,

jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza wydającego orzeczenie,

właS
ciwemu okręgowemu inspektorowi pracy.
Od tej decyzji przysługuje odwołanie do właS
ciwego państwowego wojewódzkie-
go inspektora sanitarnego.
Od decyzji państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego można wnieS
ć
skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
5. Rejestr zachorowań na choroby zawodowe
Zgodnie z artykułem 235ż4Kp, pracodawca powinien prowadzić rejestr stwier-
dzonych:

zachorowań na choroby zawodowe,

podejrzeń o chorobę zawodową.
Wzór rejestru zachorowań na choroby zawodowe nie został okreS
lony. Proponowa-
ny przez nas formularz rejestru (wzór B) został oparty w dużej mierze o:

zapisy okreS
lone wż 6 ust. 1 rozporządzenia MZiOS z 15.9.1997 r. w sprawie
rodzajów dokumentacji medycznej służby medycyny pracy oraz sposobu jej
prowadzenia i przechowywania (Dz.U. Nr 120, poz. 768, ze zm.), gdzie po-
dano dane niezbędne do prowadzenia  Księgi podejrzeń i rozpoznań chorób
zawodowych oraz

konsultacje przeprowadzone wS
ród praktyków  specjalistów ds. bhp.
12 grudzień 2007
1/8. Postępowanie w przypadku podejrzenia choroby zawodowej OPINIE
Rozdział 1/8.
6. Zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej
6.1. Obowiązek sporządzenia i wysłania
Po zakończeniu postępowania w celu ustalenia uszczerbku na zdrowiu lub niezdol-
noS
ci do pracy w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową pracownika  praco-
dawca sporządza  Zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej i przesyła
je do:

Zakładu Epidemiologii Instytutu Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera Adresaci  Za-
wiadomienia...
w Łodzi, który mieS
ci się przy ulicy R
w. Teresy 8 (90-950 Łódx
, skr. poczt. 199)
oraz

państwowego inspektora sanitarnego wydającego decyzję w I instancji.
Zawiadomienie powinno być sporządzone przez pracodawcę zatrudniającego
pracownika, u którego stwierdzono chorobę zawodową po jego przystąpieniu do
pracy lub po przyznaniu renty z tytułu niezdolnoS
ci do pracy.
Zawiadomienia o skutkach choroby zawodowej dokonuje się na formularzu za-
łączonym do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu dokumentowa-
nia chorób zawodowych i skutków tych chorób (wzór C).
Formularz należy wypełnić pismem maszynowym i przed wysłaniem sprawdzić.
6.2. ObjaS
nienia do formularza
Prawy margines  Zawiadomienia ...
Ta czeS
ć formularza jest przeznaczona na kod i nie należy tu dokonywać jakichkol-
wiek wpisów.
Pole  Numer decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej
Należy tu wpisać kolejny numer decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej wda-
nym roku kalendarzowym.
Pole  Województwo
Wpisujemy tu nazwę województwa, na terenie którego powstała choroba zawo-
dowa.
Pole  Data decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej
Należy wpisać tu datę wydania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej.
Pkt 5.
Przeznaczony jest na wpisanie pełnego rozpoznania choroby zawodowej zgodnie
z brzmieniem podanym w decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej.
grudzień 2007 13
OPINIE 1. Państwowa Inspekcja Pracy
Rozdział 1/8.
Pkt 6.
Wpisujemy tu liczbę dni niezdolnoS
ci do pracy w związku ze stwierdzoną chorobą
zawodową.
Pkt 7.
To miejsce na wpisanie liczby dni okresowej niezdolnoS
ci do pracy z powodu:

stwierdzonej choroby zawodowej lub

przeniesienia na inne stanowisko pracy.
Pkt 8.
Należy wpisać tu procent uszczerbku na zdrowiu orzeczony przez lekarza orzecz-
nika ZUS.
Pkt 8a.
Wpisujemy tu wysokoS
ć jednorazowego odszkodowania, wypłaconego w związku
ze stwierdzeniem choroby zawodowej.
Pkt 8b.
Zaznaczamy w tym miejscu, czy przyznano S
wiadczenia wyrównawcze w związku
ze stwierdzeniem choroby zawodowej.
Pkt 9., podpunkty 9a. c.
W kolejnych podpunktach należy zaznaczyć, czy pracownikowi przyznano z ty-
tułu choroby zawodowej:

rentę szkoleniową (9a.),

rentę okresową (9b.),

rentę stałą (9c.).
Należy tu także podać, czy jest to renta z tytułu częS
ciowej, czy całkowitej niezdol-
noS
ci do pracy.
W przypadku rent  szkoleniowej (9a.) i okresowej (9b.) należy podać również
okres, na jaki zostały one przyznane.
14 grudzień 2007
WZÓR A Rozdział 1/8.
Rozdział 1/8.
pieczęć zgłaszającego
podejrzenie choroby zawodowej
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny*)
Okręgowy Inspektor Pracy*)
w .....................................................................
Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej
Imię i nazwisko ............................................................................. data urodzenia .....................................
Adres zamieszkania ............................................................... numer ewidencyjny PESEL ..........................
Aktualne zatrudnienie (nazwa pracodawcy, adres, numer identyfikacyjny REGON*) .................................
......................................................................................................................................................................
rencista  emeryt  bezrobotny*)
Miejsce zatrudnienia, w którym wystąpiło zagrożenie będące powodem zgłoszenia podejrzenia choroby
zawodowej (pełna nazwa pracodawcy  zakładu pracy, adres, numer identyfikacyjny REGON) ...............
......................................................................................................................................................................
Stanowisko i rodzaj pracy ..........................................................................................................................
Pełna nazwa choroby zawodowej, której dotyczy zgłoszenie ....................................................................
......................................................................................................................................................................
Pozycja w wykazie chorób zawodowych ...............
Rodzaj narażenia zawodowego, które wskazuje się jako przyczynę choroby zawodowej
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
Okres narażenia zawodowego na czynniki, które wskazuje się jako przyczynę choroby zawodowej
......................................................................................................................................................................
Uzasadnienie podejrzenia choroby zawodowej ..........................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
Data .................................................... ......................................................
(imię i nazwisko osoby zgłaszającej
podejrzenie choroby zawodowej)
*)
Niepotrzebne skreS
lić
15
Rozdział 1/8. WZÓR B
16
w tym
Wnioski
poprawy
powstała
stanu bhp,
w zakresie
gdy choroba
w przypadku
wskutek pracy
zakładzie pracy
0
1
choroby
zawodowej
Nazwa lub
zawodowej
nr statystyczny
Skutki choroby
5
Rejestr zachorowań na choroby zawodowe i podejrzeń o takie choroby
Stanowisko
pracy/staż na
tym stanowisku
o chorobę
zawodową
pracownika
chorego lub
podejrzanego
Imię i nazwisko
12
3
4
6
7
8
91
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Lp.
rentę
na
pracownikiem/przejS
cia
z
pracy
stosunku
rozwiązania
Data
sanitarnego
inspektora
państwowego
Pracy/
Medycyny
Instytutu
do
zawodowej
choroby
skutkach
o
zawiadomienia
wysłania
Data
sanitarnego
inspektora
państwowego
decyzji
r
n
i
Data
zawodowej
choroby
stwierdzenia
Data
zawodowej
choroby
podejrzenia
zgłoszenia
Data
WZÓR C Rozdział 1/8.
Adresat:
ZAWIADOMIENIE O SKUTKACH 1) Centralny Rejestr Chorób
CHOROBY ZAWODOWEJ Zawodowych, Instytut
Medycyny Pracy
Nazwa i adres pracodawcy,
im. prof. dr. med. J. Nofera
w którego zakładzie pracy
w Łodzi
Numer decyzji o stwierdzeniu choroby
stwierdzono chorobę zawodową
Zawodowej
2) Państwowy Wojewódzki
Inspektor Sanitarny
w & & & & .........& & ...
Numer identyfikacyjny  Województwo:
REGON pracodawcy Przed wypełnieniem przeczytać
objaS
nienie na odwrocie
..........................................
Data decyzji o stwierdzeniu choroby
Wysłać bez pisma przewodniego
zawodowej
.............................................................
NIE WYPEŁNIAĆ
1. ........................................................... 2. ........................ 3. ...........................
imię i nazwisko chorego płeć /M lub K/ data urodzenia
4. ..............................................................................................................................
adres chorego
5. ..............................................................................................................................
0.
..............................................................................................................................
pełne rozpoznanie choroby zawodowej
 pozycja w wykazie chorób zawodowych ..................................................
6. Orzeczono czasową niezdolnoS
ć do pracy 4.
NIE/TAK* na ile dni ................
7. Orzeczono okresową niezdolnoS
ć do pracy z powodu choroby/czasowo
przeniesiono na inne stanowisko pracy/:
NIE/TAK* na ile dni ................
8. Stwierdzono stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu
NIE/TAK* w wysokoS
ci .............%
8a. Wypłacono jednorazowe odszkodowanie
NIE/TAK*
8b. Przyznano S
wiadczenia wyrównawcze z tytułu stałego lub długotrwałego
uszczerbku na zdrowiu spowodowanego chorobą zawodową
NIE/TAK*
9. Przyznano rentę z tytułu częS
ciowej/całkowitej* niezdolnoS
ci do pracy
spowodowanej skutkami choroby zawodowej
NIE/TAK*
9a. Przyznano rentę szkoleniową
NIE/TAK*, na okres ................ miesięcy
9b. Przyznano rentę okresową
NIE/TAK*, na okres ................ miesięcy
9c. Przyznano rentę stałą
NIE/TAK*
10. Stwierdzenie choroby zawodowej dotyczy emeryta/rencisty/bezrobotnego*
NIE/TAK*
...........................
data
...........................................
podpis
* Niepotrzebne skreS
lić
17