Warstwy menilitowe w kamieniołomie
w KroS
cienku
Bircza
Lokalizacja:
województwo podkarpackie
powiat bieszczadzki
gmina Ustrzyki Dolne
miejscowoS
ć KroS
cienko
Rejon geograficzny:
5484
Zewnętrzne Karpaty Wschodnie
Beskidy Lesiste
Góry Sanocko-Turczańskie
Jednostka geologiczna:
Zewnętrzne Karpaty fliszowe
płaszczowina skolska
antyklina Klewy
4622
Ustrzyki Dolne
Kamieniołom warstw menilitowych i margli globigeri- lub popielatej, z soczewkami brunatnych rogowców w
nowych w KroS
cienku znajduje się w odległoS
ci 250 m na obrębie ławic.
południe od szosy KroS
cienko  przejS
cie graniczne, około CałoS
ć profilu jest zapisem zmian zachodzących w base-
1,5 km na wschód od ronda w KroS
cienku i 1,5 km od nie fliszowym na przełomie eocen-oligocen: od głębokiego,
przejS
cia granicznego. Położony jest na prawym, południowo- otwartego zbiornika morskiego o dobrze natlenionym dnie,
wschodnim brzegu Strwiąża, na północno-zachodnich sto- po stosunkowo płytki (fauna otwornicowa górnobatialna),
kach góry Ostrykowiec (587,8 m n.p.m.). Umiejscowiony stagnujący, izolowany basen z warunkami redukcyjnymi na
jest w płaszczowinie skolskiej, w południowo-zachodnim dnie, z masową dostawą materii organicznej.
skrzydle antykliny Klewy. W kamieniołomie o długoS
ci Niedaleko obiektu, drogą asfaltową na przeciwległym,
1
S
cian ok. 40 m i wysokoS
ci ok. 8 m odsłaniają się margle lewym brzegu Strwiąża prowadzą w stronę granicy dwa
i rogowce. Warstwy zapadają na południowy zachód pod międzynarodowe szlaki rowerowe: R61 Greenway Karpa-
kątem 50-70�, a odsłonięty profil osadów reprezentuje ty Wschodnie (zielony) i R63 Szlakami Przygód Dobrego
wiekowo najwyższy eocen  najniższy oligocen (37-28 mln Wojaka Szwejka.
lat temu). W dolnej częS
ci odsłonięcia widoczne są naj- Proponowane stanowisko w KroS
cienku jest jednym
starsze utwory w kamieniołomie  margle globigerinowe. z lepszych odsłonięć korelacyjnego poziomu margli globigeri-
Jest to horyzont korelacyjny niemal znany z całego obszaru nowych. Odsłonięte tu utwory są zapisem istotnych zmian w
oceanu Tetydy. Wykształcone są one jako jasne (kremowe, paleogeografii i paleoS
rodowisku basenu Karpat Zewnętrznych
jasnopopielate, zielonawe), miękkie margle z podrzędnymi na granicy eocen-oligocen. Były one również wszechstronnie
wkładkami łupków i mułowców zielonych i brunatnych przebadane pod względem geochemicznym.
2 oraz cienkoławicowych piaskowców. Poza piaskowcami i Stanowisko jest dużym, efektownym, stabilnym i łatwo
mułowcami są to głównie powoli deponowane ze słupa wody dostępnym odsłonięciem.
osady pelagiczne. W marglach występuje bogata mikrofauna
The Menilite Beds
otwornicowa dokumentująca przejS
cie eocen  oligocen w
from the quarry in KroS
cienko
obrębie tego wydzielenia.
Powyżej występuje w profilu zróżnicowana The quarry in which the Menilite Beds and the Globige-
dolnooligoceńska seria warstw menilitowych (częS
ć rina Marls are exposed is located 250 meters south from
spągowa). Są to (od dołu profilu): warstwy podrogowcowe, the road KroS
cienko-state border checkpoint.
3 rogowce, margle dynowskie. Pierwsze z tych wydzieleń In the quarry walls, about 40 meters long and 8 meters
to seria o dominacji brunatnych łupków i mułowców bi- high various members are exposed. The oldest, encoun-
tumicznych, z wkładkami piaskowców i margli. Łupki są tered in the bottom of the pit, are the Globigerina Marls,
niekiedy silnie skrzemionkowane. Przechodzą one ku górze which are the marker horizon well-know from almost the
w charakterystyczny pakiet twardych, uławiconych skał whole Tethys Ocean area. The rocks are light (creamy, light-
krzemionkowych (rogowców) barwy ciemnej, nadS
cielony ash-grey, greenish), soft marls with minor green and brown-
z kolei kilkumetrowej miąższoS
ci kompleksem twardych, ish shales and mustones intercalations, and thin-bedded
skrzemionkowanych margli dynowskich barwy kremowej sandstones. Marls host abundant foraminifers assemblage,
138
KroS
cienko
which documents the Eocene-Oligocene boundary. Up the conditions in the flysch basin at the Eocene/Oligocene break:
sequence, the Menilite Beds appear, which grade into the from deep, open marine basin with well-oxygenated bot-
characteristic layes of hard, bedded, dark lydites covered tom zone until relatively shallow, stagnant, isolated basin
by several-meters-thick, creamy or ash-grey, hard, silicified (foraminifers assemblage from bathial zone) with reducing
Dynów Marls with lenses of brownish lydites. conditions dominating the bottom zone and with mass sup-
The sequence demonstrates changes of sedimentary ply of organic matter.
1
2 3
Wybrana literatura: 259, 325, 326, 357
Autor karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:
T. Malata (2005)
139