13/05/2011
Dojrzałośd
HODOWLANA
PA
CIOWA
Badanie andrologiczne i pobieranie
6 -10 m-cy 10-12 m-cy lub 130-160 kg
nasienia od knura, ocena nasienia
optymalna płodnośd - 2 lata
Dr hab. Wojciech Niżaoski
zmiany starcze - 5 - 8 lat
Ocena przydatności do rozrodu  plan
Identyfikacja i wywiad
badania
1. Identyfikacja i wywiad
1. Opis reproduktora: wiek, rasa, nr identyfikacyjny
2. Ocena zootechniczna
2. Pochodzenie zwierzęcia
3. Ocena zdrowia samca
3. Wcześniejsze badania w kierunku płodności
4. Badanie ogólne (status praesens)
5. Szczegółowe badanie andrologiczne 4. Dane o przebytych chorobach, urazach, leczeniu, szczepieniu,
wadach genetycznych, infekcjach i ew. przyczynach
�� Badanie zewnętrznych narządów płciowych
niepłodności
�� Badanie dodatkowe
Eksploatacja w zależności od wieku
Eksploatacja w zależności od
organizacji krycia
" młode do 2 lat - 10 skoków / m-ąc, po
każdym skoku 2 dni przerwy " krycie z ręki - 1 knur / 50 loch,
" powyżej 2 lat - 20 skoków / m-ąc, po każdym " sztuczna ins. - 1 knur / kilkaset loch,
skoku 1 dzieo przerwy
" fermy zarodowe 1 knur / 15 loch
1
13/05/2011
Ocena zootechniczna
Ocena zdrowia samca
żywienie pielęgnacja
Gruz
lica Bruceloza
utrzymanie
ruch
Badanie ogólne
Badanie zewnętrznych narządów płciowych
��ocena tętna, oddechów, temperatury,
�� badanie wszystkich narządów z wyjątkiem narządu
" Oglądanie
płciowego,
" Omacywanie
��ocena dymorfizmu płciowego,
" Testometria
��ocena kondycji,
" US, możliwe color doppler
��ocena konstytucji,
��badanie aparatu ruchu !!!!  impotentia ceundi
��analiza dotychczasowej profilaktyki i leczenia
Badanie zewnętrznych narządów płciowych Badanie zewnętrznych narządów płciowych cd.
Najądrza
Worek mosznowy
zdatny niezdatny
głowa skierowana przednio-dolnie, brak najądrzy, asymetria, niedorozwój,
zdatny niezdatny
wielkości śliwki, trzon słabo wyczuwalny, bolesnośd, zmieniona konsystencja, zrosty
symetryczny, prawidłowa termoregulacja, -asymetria lub nieprawidłowa wielkośd
ogon wielkości śliwki węgierki, bardziej
niebolesny, skóra niezmieniona (hydrocoele, haematocoele, brak jąder,
tęgie od jąder, symetryczne, niebolesne,
stany zapalne lub zwyrodnieniowe jąder,
przesuwalne
przepuklina pachwinowa), skóra
-obrzękła, zraniona, z wykwitami,
Jądra
podniesiona ciepłota, bolesnośd, tkliwośd,
brak namarszczek zdatny niezdatny
- ułożenie lekko skośne, wielkości jaja ułożenie pionowe lub poziome, małe,
- nieprawidłowa termoregulacja
gęsiego, dopuszczalna lekka asymetria do asymetria powyżej 20%, nieprzesuwalne
20%, lewe może byd większe, konsystencji względem osłonek (zrosty), bolesne,
tęgo-elastycznej, przesuwalne względem tkliwe, miękkie ( niedorozwój), twarde
osłonek, niebolesne, (zwłóknienie, przewlekłe stany zapalne,
zanik), trzeszczenia, fluktuacje
2
13/05/2011
Badanie zewnętrznych narządów płciowych cd
Jądra w mosznie
Powrózek nasienny
zajmują położenie
zdatny niezdatny
skośne
niewyczuwalny powiększone, asymetria, zrosty, zmiany
pozapalne
dł. 12-18 cm,
Worek napletkowy
szer. 6-9,
zdatny niezdatny
możliwe jest wprowadzenie 2 palców do nie można wprowadzid 2 palców do ujścia
gr. 7-13,
ostium praeputiale , brak wypływów worka napletkowego- stulejka,
nagromadzenie nadmiaru smegmy w
waga 250-400g.
diverticulum praeputiale-balanopostitis,
wykwity, zrosty
Prącie
zdatny niezdatny
grubości palca, błona śluzowa gładka, bez krwawienia erekcyjne, grudki na błonie
zmian, różowa śluzowej, niewysuwanie prącia, nadżerki,
zmiany zapalne
Nie wykonuje się badania rektalnego!
Badania dodatkowe
1. Badanie ultrasonograficzne
2. Pobieranie i badanie nasienia
3
13/05/2011
Metody pobieranie nasienia:
Odruch płciowe
��zbliżanie
1.  na rękę  manualna
��odruch skoku
2. sztuczna pochwa  rzadko stosowana
��odruch wzwodu
Knur skacze na prowokator lub fantom, 35  50 cm wysokości, 100
��odruch wyszukiwania szpary sromowej
cm dług.
��odruch wprowadzenia  wkręcenia glans penis
��odruch ejakulacji 3  30 min.
�� 30% kurów wykazuje brak
popędu płciowego
��faza regresywna
�� 20% knurów nie skacze
na fantom
Kopulacja trwa od 8 do 45 min !!!
Sposób pobierania nasienia  na rękę
Ocena popędu płciowego (libido sexualis)
�� W momencie wysunięcia
prącia na 15 cm z worka
napletkowego, objęcie
glans penis dłonią przez
�� L4, 3 silny popęd płciowy, skok i ligninę.
�� Odciągnięcie prącia na bok,
wzwód do 4 min
przytrzymanie, odpowiedni
ucisk stymuluje odruch
�� L2 średni, skoki wzwód do 15 min
ejakulacji
�� L1 słaby, skok i wzwód do 45 min
�� L0 brak, skok po 45 min
�� Nasienie pobierane do
zbiornika
termoizolacyjnego,
filtrowane po lub w trakcie
pobierania
Frakcje ejakulatu knura
1. Przednasienna
1  5min
20% objętości ejakulatu
3. Ponasienna
klarowna
wydzielina dodatkowych
gruczołów płciowych
stanowi 40  60%
wodnista, szara
mało plemników
2. Plemnikowa
2  5 min
stanowi 30  40% ejakulatu
konsystencja mleka, śmietany
pochodzi z jąder
4. Galaretowata
tapioka
kit knurzy
najwięcej pod koniec
ejakulacji
4
13/05/2011
Ocena nasienia-badanie wstępne
Makroskopowa Mikroskopowa
Jakośd nasienia jest cechą zmienną , zależy od:
�� Własności osobniczych knura
�� Utrzymania, pielęgnacji, żywienia
�� Intensywności erotyzacji
�� Stopnia eksploatacji
Ocena makroskopowa
Ocena mikroskopowa
" Objętośd  100  400 ml, średnio 200 ml, młodsze do
200, starsze powyżej 200 ml, po oddzieleniu frakcji
Obiektywnośd badania:
żelowej
" Barwa  biała, szaro  biała do szarej , wpływ
�� temp. 20 oC w pomieszczeniu
koncentracji plemników
�� instrumenty podgrzane do temp 36 oC
" Konsystencja  śluzowo, wodnista, mleczna, 60% całego
�� podgrzany stolik mikroskopu
ejakulatu stanowi frakcja wodnista, resztę frakcja żelowa
�� rozrzedzalnik o temperaturze wyrównanej do temp nasienia
" Woo  knurza, bez zapachu �� ocena szybka  do 2 min (zmiany ciśnienia osmotycznego)
" Ph 7,5, okresowo przy zmianach barwy, zapachu,
zapaleniach
" Gęstośd  rarum, semidensum, pseudoaglutynacje
Ocena mikroskopowa Ocena odsetka plemników żywych
1. brak ruchu falowego
2. minimum 60  70% plemników o ruchu
nigrozyna-eozyna
prawidłowym
3. 100 tysięcy plemników w 1 mm3 (100
milionów w 1cm3)
4. 70% plemników bez zmian
morfologicznych
5. 70% plemników żywych
Najlepszym wskaz
nikiem jakości
nasienia jest ogólna liczba
plemników w ejakulacie
5
13/05/2011
Ocena odsetka plemników o
prawidłowej morfologii
6