2012-03-22
Dojrzałośd
HODOWLANA
PA
CIOWA
Badanie andrologiczne i pobieranie
10-12 m-cy lub 130-160 kg
6 -10 m-cy
nasienia od knura, ocena nasienia
optymalna płodnośd - 2 lata
Dr Wiesław Bielas
zmiany starcze - 5 - 8 lat
Ocena przydatności do rozrodu  plan
Identyfikacja i wywiad
badania
1. Identyfikacja i wywiad
1. Opis reproduktora: wiek, rasa, nr identyfikacyjny
2. Ocena zootechniczna
2. Pochodzenie zwierzęcia
3. Ocena zdrowia samca
3. Wcześniejsze badania w kierunku płodności
4. Badanie ogólne (status praesens)
5. Szczegółowe badanie andrologiczne 4. Dane o przebytych chorobach, urazach, leczeniu, szczepieniu,
wadach genetycznych, infekcjach i ew. przyczynach
üð Badanie zewnÄ™trznych narzÄ…dów pÅ‚ciowych
niepłodności
üð Badanie dodatkowe
Eksploatacja w zależności od wieku
Eksploatacja w zależności od
organizacji krycia
" młode do 2 lat - 10 skoków / m-ąc, po
każdym skoku 2 dni przerwy " krycie z ręki - 1 knur / 50 loch,
" powyżej 2 lat - 20 skoków / m-ąc, po każdym " sztuczna ins. - 1 knur / kilkaset loch,
skoku 1 dzieo przerwy
" fermy zarodowe 1 knur / 15 loch
1
2012-03-22
Ocena zootechniczna
Ocena zdrowia samca
żywienie pielęgnacja
Gruz
lica
Bruceloza
utrzymanie
ruch
ZZZN
Leptospiroza
Ch Aujeszkyego
Badanie ogólne
Badanie zewnętrznych narządów płciowych
üðocena tÄ™tna, oddechów, temperatury,
üð badanie wszystkich narzÄ…dów z wyjÄ…tkiem narzÄ…du
" OglÄ…danie
płciowego,
" Omacywanie
üðocena dymorfizmu pÅ‚ciowego,
" Testometria
üðocena kondycji,
" US, możliwe color doppler
üðocena konstytucji,
üðbadanie aparatu ruchu !!!!  impotentia coeundi
üðanaliza dotychczasowej profilaktyki i leczenia
Badanie zewnętrznych narządów płciowych Badanie zewnętrznych narządów płciowych cd.
NajÄ…drza
Worek mosznowy
zdatny niezdatny
głowa skierowana przednio-dolnie, brak najądrzy, asymetria, niedorozwój,
zdatny niezdatny
wielkości śliwki, trzon niewyczuwalny, bolesnośd, zmieniona konsystencja, zrosty
symetryczny, prawidłowa termoregulacja, -asymetria lub nieprawidłowa wielkośd
ogon wielkości śliwki węgierki, bardziej
niebolesny, skóra niezmieniona, (hydrocoele, haematocoele, brak jąder,
tęgie od jąder, symetryczne, niebolesne,
niwyraz
nie odgraniczony, położenie, stany zapalne lub zwyrodnieniowe jąder,
przesuwalne
rzadki włos, namarszczki przepuklina pachwinowa), skóra
Dermatitis chronica scroti
JÄ…dra
-obrzękła, zraniona, z wykwitami,
zdatny niezdatny
podniesiona ciepłota, bolesnośd, tkliwośd,
- ułożenie lekko skośne, wielkości jaja ułożenie pionowe lub poziome, małe,
brak namarszczek
gęsiego, dopuszczalna lekka asymetria do asymetria powyżej 20%, nieprzesuwalne
- nieprawidłowa termoregulacja
20%, lewe może byd większe, konsystencji względem osłonek (zrosty), bolesne,
tęgo-elastycznej, przesuwalne względem tkliwe, miękkie ( niedorozwój), twarde
osłonek, niebolesne (zwłóknienie, przewlekłe stany zapalne,
zanik), trzeszczenia, fluktuacje
2
2012-03-22
Badanie zewnętrznych narządów płciowych cd
JÄ…dra w mosznie
Powrózek nasienny
zajmują położenie
zdatny niezdatny
skośne
niewyczuwalny powiększone, asymetria, zrosty, zmiany
pozapalne
dł. 12-18 cm,
Worek napletkowy
szer. 6-9,
zdatny niezdatny
możliwe jest wprowadzenie 2 palców do nie można wprowadzid 2 palców do ujścia
gr. 7-13,
ostium praeputiale , brak wypływów worka napletkowego- stulejka,
nagromadzenie nadmiaru smegmy w
waga 250-400g.
diverticulum praeputiale-balanopostitis,
wykwity, zrosty
Stulejka wewnętrzna - pietrain
PrÄ…cie
Badania dodatkowe
zdatny niezdatny
grubości palca, błona śluzowa gładka, bez krwawienia erekcyjne, grudki na błonie
zmian, różowa śluzowej, niewysuwanie prącia, nadżerki,
zmiany zapalne
1. Badanie ultrasonograficzne
2. Pobieranie i badanie nasienia
Nie wykonuje siÄ™ badania rektalnego!
Metody pobieranie nasienia:
1.  na rękę  manualna
2. sztuczna pochwa  rzadko stosowana
Knur skacze na prowokator lub fantom, 35  50 cm wysokości, 100
cm dług.
üð 30% kurów wykazuje brak
popędu płciowego
üð 20% knurów nie skacze
na fantom
3
2012-03-22
Odruch płciowe Ocena popędu płciowego (libido sexualis)
üð zbliżanie
üð L4, 3 silny popÄ™d pÅ‚ciowy, skok i
üð odruch skoku
üð odruch wzwodu wzwód do 4 min
üð odruch wyszukiwania szpary sromowej
üð L2 Å›redni, skoki wzwód do 15 min
üð odruch wprowadzenia  wkrÄ™cenia glans penis
üð L1 sÅ‚aby, skok i wzwód do 45 min
üð odruch ejakulacji 3  30 min.
üð L0 brak, skok po 45 min
üð faza regresywna
Kopulacja trwa od 8 do 45 min !!!
Sposób pobierania nasienia  na rękę
Frakcje ejakulatu knura
üð W momencie wysuniÄ™cia prÄ…cia na 15 cm z worka
napletkowego, objęcie glans penis dłonią przez
1. Przednasienna
ligninÄ™.
1  5min
üð OdciÄ…gniÄ™cie prÄ…cia na bok, przytrzymanie,
20% objętości ejakulatu
3. Ponasienna
odpowiedni ucisk stymuluje odruch ejakulacji klarowna
wydzielina dodatkowych
gruczołów płciowych
üð Nasienie pobierane do zbiornika termoizolacyjnego,
stanowi 40  60%
wodnista, szara
filtrowane po lub w trakcie pobierania
mało plemników
2. Plemnikowa
2  5 min
stanowi 30  40% ejakulatu
konsystencja mleka, śmietany
pochodzi z jÄ…der
4. Galaretowata
tapioka
kit knurzy
najwięcej pod koniec
ejakulacji
Ocena nasienia-badanie wstępne
Makroskopowa Mikroskopowa
Jakośd nasienia jest cechą zmienną , zależy od:
üð WÅ‚asnoÅ›ci osobniczych knura
üð Utrzymania, pielÄ™gnacji, żywienia
üð IntensywnoÅ›ci erotyzacji
üð Stopnia eksploatacji
4
2012-03-22
Ocena makroskopowa
Ocena mikroskopowa
" Objętośd  100  400 ml, średnio 200 ml, młodsze do
200, starsze powyżej 200 ml, po oddzieleniu frakcji
Obiektywnośd badania:
żelowej
" Barwa  biała, szaro  biała do szarej , wpływ
üð temp. 20 oC w pomieszczeniu
koncentracji plemników
üð instrumenty podgrzane do temp 36 oC
" Konsystencja  śluzowo, wodnista, mleczna, 60% całego
üð podgrzany stolik mikroskopu
ejakulatu stanowi frakcja wodnista, resztę frakcja żelowa
üð rozrzedzalnik o temperaturze wyrównanej do temp nasienia
" Woo  knurza, bez zapachu üð ocena szybka  do 2 min (zmiany ciÅ›nienia osmotycznego)
" Ph 7,5, okresowo przy zmianach barwy, zapachu,
zapaleniach
" Gęstośd  rarum, semidensum, pseudoaglutynacje
Ocena mikroskopowa Ocena odsetka plemników żywych
1. brak ruchu falowego
2. minimum 60  70% plemników o ruchu
nigrozyna-eozyna
prawidłowym
3. 100 tysięcy plemników w 1 mm3 (100
milionów w 1cm3)
4. 70% plemników bez zmian
morfologicznych
5. 70% plemników żywych
Najlepszym wskaz
nikiem jakości
nasienia jest ogólna liczba
plemników w ejakulacie
Ocena odsetka plemników o
prawidłowej morfologii
5